Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5 6 tuổi
vùng đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1.
I. PHẦN MỞ ĐẦU
I.1. Lý do chọn đề tài.
Trẻ em, thế hệ mầm non tương lai của đất nước, là những chủ nhân sẽ kế
thừa và phát huy những gì tốt đẹp nhất của loài người. Vì thế, việc quan tâm,
chăm sóc cũng như tạo điều kiện để trẻ phát triển một cách toàn diện là một vấn
đề mà toàn xã hội cần phải quan tâm. Việc đến trường phổ thông được coi như là
một bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời, là một bước chuyển biến mang tính
nhảy vọt, vì trong trẻ có sự biến đổi giữa trường, lớp mầm non lên Tiểu học. Đó
là việc trẻ được chuyển qua một lối sống mới với những hoạt động mới, một vị
trí xã hội mới với những mối quan hệ mới của một người học sinh thực thụ.
Chúng ta, những người thầy dạy trẻ mầm non đã chuẩn bị được gì cho trẻ bước
vào lớp 1 trường phổ thông mà trẻ không bị hẫng hụt về tâm lý, cũng như có đầy
đủ những tố chất sẵn sàng cho việc học phổ thông. Chuẩn bị cho trẻ vào trường
phổ thông là chuẩn bị toàn diện về mọi mặt, không thiên về khía cạnh nào và tuỳ
theo lứa tuổi và đặc điểm tâm sinh lý của trẻ mà ta áp dụng các bài tập, giờ học,
giờ chơi, sinh hoạt cho phù hợp. Luật giáo dục, ở điều 19 có nêu: “Mục tiêu của
giáo dục mầm non là giúp trẻ phát triển thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình
thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 phổ
thông”.
Chuẩn bị cho trẻ vào lớp một trường Tiểu học được tiến hành thường
xuyên và liên tục ở mọi lúc, mọi nơi và là nhiệm vụ của mọi lực lượng giáo dục:
gia đình, nhà trường, toàn xã hội, đặc biệt là các trường mầm non. Như vậy, việc
cho trẻ làm quen trước với các hoạt động ở trường mầm non là rất cần thiết.
Chuẩn bị cho con trẻ vào học lớp 1 không chỉ là chuẩn bị đầy đủ quần áo, sách
vở, cặp bút dụng cụ học tập, như thế vẫn chưa đủ. Mà phải chuẩn bị tâm lý cho
trẻ, để trẻ bước vào lớp 1 với một tâm thế vững vàng, đầy háo hức đón chờ một
sự thay đổi nhiều điều mới lạ. Bởi lẽ trẻ có háo hức muốn khám phá điều mới lạ
Người viết: Nguyễn Thị Thúy Đơn vị: Trường MG Bình Minh 1
Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5 6 tuổi
vùng đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1.
thì trẻ mới ham thích đến trường, mới say sưa tìm tòi để khám phá thế giới xung
quanh. Đây là động cơ tốt, ta muốn trẻ học tốt thì phải tạo động lực thúc đẩy.
Quá trình dạy học, là quá trình tương tác diễn ra giữa người dạy và người học,
cần tạo động lực thúc đẩy tác động trực tiếp đến người học và người dạy thì kết
quả đạt được mới cao. Trường mầm non là môi trường quan trọng để giúp trẻ có
một tâm thế sẵn sàng bước vào lớp 1. Hình thành ở trẻ em những chức năng tâm
sinh lí, năng lực và phẩm chất mang tính nền tảng, những kỹ năng sống cần thiết
phù hợp với lứa tuổi, khơi dậy và phát triển tối đa những khả năng tiềm ẩn, đặt
nền tảng cho việc học ở cấp học tiếp theo và cho việc học suốt đời. Chính vì thế,
nhiệm vụ của các cô giáo mầm non là phải tạo cho trẻ mẫu giáo lớn (56 tuổi),
đặc biệt là trẻ vùng đồng bào DTTS một tâm thế vững vàng, sẵn sàng bước vào
lớp 1 để trẻ tiếp cận môi trường mới một cách tốt nhất, nhằm giúp trẻ tiếp thu
kiến thức ở lớp 1 trường Tiểu học đạt hiệu quả nhất. Chính vì những lí do trên,
với cương vị là một cán bộ quản lý của trường mầm non tôi đã chọn đề tài: “ Một
số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5 6 tuổi
vùng đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1”.
I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.
* Mục tiêu của đề tài.
Mục tiêu của Giáo dục mầm non là nuôi dạy chăm sóc và giáo dục trẻ
phát triển toàn diện theo 5 lĩnh vực. Giúp trẻ có một tâm thế vững vàng, sẵn sàng
bước vào lớp 1 để trẻ tiếp cận môi trường mới một cách tốt nhất, nhằm giúp trẻ
tiếp thu kiến thức tốt ở bậc học Tiểu học đạt hiệu quả nhất.
Tìm hiểu thực trạng tâm thế, trí tuệ, kỹ năng học tập.. của trẻ 5 6 tuổi
tại đơn vị.
Tìm ra nguyên nhân và đề ra các biện pháp tác động làm thay đổi thực
trạng trên.
* Nhiệm vụ của đề tài.
Người viết: Nguyễn Thị Thúy Đơn vị: Trường MG Bình Minh 2
Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5 6 tuổi
vùng đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1.
Nâng cao nhận thức cho giáo viên về việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ MN
vào lớp 1 trường Tiểu học.
Nghiên cứu thực trạng, đưa ra được các biện pháp chỉ đạo phù hợp để cải
thiện thực trạng.
I.3. Đối tượng nghiên cứu.
Trẻ 5 6 tuổi trường Mẫu giáo Bình Minh Buôn Tuôr A xã Dray sáp
Huyện Krông Ana
1.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu.
Trường Mẫu giáo Bình Minh.
1.5. Phương pháp nghiên cứu.
Phương pháp quan sát.
Phương pháp trò chuyện
Phương pháp thực nghiệm.
II. PHẦN NỘI DUNG.
II.1 Cơ sở lý luận.
Giáo dục mầm non là vấn đề có tầm chiến lược lâu dài, ảnh hưởng to lớn
đến sự phát triển giáo dục phổ thông, đây là bậc học đầu tiên là nền tảng để các
em học lên các lớp trên, chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1. Góp phần Phổ cập
giáo dục Tiểu học đúng độ tuổi và Phổ cập trung học cơ sở đến năm 2015. Đối
với trẻ mầm non trong quá trình phát triển, nếu được uốn nắn, giáo dục tốt các
em sẽ có một nhân cách phát triển toàn diện, bền vững, có khả năng thích ứng và
chống chọi với mọi biến động xã hội, biết tự khẳng định mình trong cuộc sống .
Với đặc điểm của trẻ là tính tò mò, ham hiểu biết, giàu óc sáng tạo và trí tưởng
tượng, ưa hoạt động để khẳng định bản thân mình. Từ đặc điểm đó mà giáo viên
nên xem trẻ là chủ thể tích cực, giáo viên là người tạo cơ hội gợi mở các hoạt
Người viết: Nguyễn Thị Thúy Đơn vị: Trường MG Bình Minh 3
Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5 6 tuổi
vùng đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1.
động để trẻ khám phá tìm tòi. Tuy vậy chúng ta không nên làm giúp trẻ, mà xem
trẻ là trung tâm của mọi hoạt động, là chủ thể của sự phát triển bởi lẽ bản thân
hoạt động tích cực thì con người càng phát triển nhanh và nhờ tích cực con người
phát huy tính sáng tạo từ đó mà nhận thức của trẻ dựa trên đặc điểm nhận thức
và sở thích của trẻ.
Chúng ta phải thừa nhận một điều là trẻ em người đồng bào DTTS ngày nay
đã thông minh, hoạt bát, lém lỉnh hơn. Nhưng khi cháu vào lớp học thì các cháu
vẫn nhút nhát, không dám nói lên những điều trẻ thích, không dám mạnh dạn sinh
hoạt trong tập thể, giao tiếp với người lớn theo suy nghĩ của mình. Chỉ có một số
ít cháu dám nói lên những suy nghĩ, trò chuyện cùng cô và khách đến lớp nhưng
cũng không thể bằng các cháu người Kinh được. Đây là trăn trở của một người
làm công tác lãnh đạo của một đơn vị trường có đa số học sinh là con em các
đồng bào dân tộc vì vậy tôi đã tìm ra các các câu hỏi và phải có câu trả lời. Chính
vì thế nên việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ 56 tuổi vùng đồng bào DTTS vào lớp 1
rất quan trọng không phải một sớm một chiều, hoặc cho trẻ học trước chương
trình lớp 1 là đủ mà ta phải có sự chuẩn bị từ trước, từ việc nhận thức đúng ở
những năm đầu đời ở trường MN.
II.2. Thực trạng.
a. Thuận lợi – khó khăn.
* Thuận lợi.
Ban giám hiệu nhà trường dành nhiều thời gian đầu tư cho công tác chuyên
môn, công tác phong trào. Nhiệt tình, có kinh nghiệm trong công tác tổ chức chỉ
đạo và xây dựng thực hiện nhiệm vụ năm học. Quy định về nề nếp hoạt động,
đẩy mạnh các mối quan hệ đoàn kết, phát huy tinh thần dân chủ trong tập thể
Hội đồng sư phạm. Cơ sở vật chất trường lớp khang trang, sạch đẹp, đáp ứng
yêu cầu giáo dục mầm non trong giai đoạn hiện nay.
Người viết: Nguyễn Thị Thúy Đơn vị: Trường MG Bình Minh 4
Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5 6 tuổi
vùng đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1.
Trường có đội ngũ giáo viên nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ, hăng say với
công tác chăm sóc giáo dục trẻ. Tỷ lệ trình độ cán bộ, giáo viên trên chuẩn cao so
với mặt bằng chung. Luôn bám sát và thực hiện tốt nhiệm vụ năm học mà ngành
đã triển khai một cách chủ động, sáng tạo dựa trên thực tế trường lớp, địa
phương. Tổ chức thực hiện các chuyên đề mà các cấp triển khai có hiệu quả và
đạt chất lượng cao.
Ban đại diện cha mẹ học sinh quan tâm, chăm lo đến việc học tập của các
cháu, tích cực tham gia vào các hoạt động của nhà trường.
Trẻ được học theo đúng độ tuổi và thực hiện chương trình giáo dục mầm
non mới của Bộ GD&ĐT.
* Khó khăn.
Đội ngũ giáo viên mới ra trường, trình độ chuyên môn không đồng đều, kinh
nghiệm trong giảng dạy còn ít. Đa số giáo viên đều đang đi học để nâng cao trình
độ chuyên môn nên ảnh hưởng đến chất lượng công tác.
Đồ dùng dạy học, đồ chơi còn chưa đa dạng, phong phú, chưa đồng bộ, đồ
chơi ngoài trời còn thiếu so với quy định.
93.3 % học sinh là người đồng bào dân tộc thiểu số nên gặp nhiều khó khăn
trong công tác dạy và học.
Tâm lí trẻ rất sợ môi trường mới, thầy, cô lạ, trẻ dể nảy sinh cảm giác sợ
cái mới và sợ bị trơ trọi một mình. Trẻ đến trường rất sợ bị bỏ rơi, sợ chỗ đông
người mà lại có rất nhiều người lạ, với bao nhiêu quy định, nào là đi học đúng
giờ, ngồi ngay ngắn nghe giảng, làm bài tập ở lớp, bài về nhà… Trẻ không còn
được tự do vui chơi như trước. Thay đổi môi trường, tâm lí cũng thay đổi khiến
trẻ dễ bị sốc hay có phản ứng tự vệ hoặc thu mình lại một góc ngồi quan sát mọi
người xung quanh. Điều này làm trẻ sợ đến trường vào ngày hôm sau và những
ngày tiếp theo.
Người viết: Nguyễn Thị Thúy Đơn vị: Trường MG Bình Minh 5
Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5 6 tuổi
vùng đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1.
Đời sống của nhân dân rất khó khăn, ba mẹ các cháu đều là những người
dân làm nông, đi làm thuê ở xa nên họ ít có thời gian quan tâm đến con.
Một số phụ huynh phó mặc con mình cho trường mầm non dẫn đến việc
không tạo ra được sự thống nhất trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ, hiệu quả
chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 không cao và khi vào lớp 1 trẻ rất bỡ ngỡ.
Một số phụ huynh không quan tâm tới con mình và việc nhận thức vấn đề
chuẩn bị cho con vào lớp 1 còn lệch lạc, bắt trẻ phải đi học trước chương trình
lớp 1, phải ngồi tập trung chú ý hàng buổi để tập viết, để làm toán…
b. Thành công hạn chế.
* Thành công.
Khi vận dụng đề tài: Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt
tâm thế cho trẻ 5 6 tuổi vùng đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1 sẽ đạt được
những thành công sau.
Trẻ học đúng chương trình sẽ khoẻ mạnh, nhanh nhẹn, thông minh giàu
cảm xúc, phát triển những tố chất quan trọng để sau này giúp trẻ phát triển hài
hòa cân đối và hoàn thiện nhân cách. Sẽ là nền tảng vững chắc, là cơ sở để trẻ
học tốt chương trình lớp 1 và những lớp sau này của bậc phổ thông.
Các em sẽ trở nên tự tin, linh hoạt, nhận biết giá trị bản thân, tự bảo vệ
mình và tôn trọng người khác; hòa nhập tích cực vào môi trường sống tại gia đình
cũng như biết thêm những kỹ năng cơ bản để hội nhập vào lớp 1.
Giúp cho phụ huynh nhận biết năng lực của trẻ và phát triển các năng lực
đó thông qua những hoạt động tại gia đình.
* Hạn chế.
Đa số giáo viên trẻ, mới ra trường nên kinh nghiệm chưa cao.
93.3 % học sinh là người đồng bào dân tộc thiểu số tâm lí nhút nhát, hay sợ
hãi, ngại giao tiếp với người lạ nên gặp nhiều khó khăn trong công tác dạy và
học.
Người viết: Nguyễn Thị Thúy Đơn vị: Trường MG Bình Minh 6
Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5 6 tuổi
vùng đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1.
Trẻ chưa có tâm lí sẵn sàng cho một môi trường học tập mới.
Một số phụ huynh phó mặc con mình cho trường mầm non dẫn đến việc
không tạo ra được sự thống nhất trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ, hiệu quả
chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 không cao và khi vào lớp 1 trẻ rất bỡ ngỡ.
Một số phụ huynh chưa quan tâm tới việc chuẩn bị tâm thế cho com em
mình vào lớp 1, bắt trẻ phải đi học trước chương trình lớp 1.
c. Mặt mạnh – mặt yếu.
* M t m nh.
Được sự quan tâm tạo điều kiện của lãnh đạo các cấp, của ban giám hiệu
nhà trường, đầu tư về cơ sở vật chất tương đối đầy đủ. Đồ dùng đồ chơi sạch
sẽ bảo đảm an toàn cho trẻ.
Ban giám hiệu nhà trường dành nhiều thời gian đầu tư cho công tác chuyên
môn, công tác phong trào. Nhiệt tình, có kinh nghiệm trong công tác tổ chức chỉ
đạo
và xây dựng thực hiện nhiệm vụ năm học.
Trường có đội ngũ giáo viên trẻ, khỏe, nhiệt tình, tận tụy với nghề, có trình
độ chuẩn, trên chuẩn về chuyên môn, thường xuyên được ban giám hiệu nhà
trường tạo điều kiện cho đi tham gia các lớp tập huấn về chuyên đề mầm non do
Phòng, Sở GD&ĐT tổ chức. Có kĩ năng sư phạm, khả năng ứng dụng công nghệ
thông tin trong dạy học tương đối tốt.
Trẻ được học theo đúng độ tuổi và thực hiện chương trình giáo dục mầm
non mới của Bộ GD&ĐT.
* M t y u.
Đội ngũ giáo viên mới ra trường, trình độ chuyên môn không đồng đều,
kinh nghiệm trong giảng dạy còn ít. Đa số giáo viên đều đang đi học để nâng cao
trình độ chuyên môn nên ảnh hưởng đến chất lượng công tác.
Người viết: Nguyễn Thị Thúy Đơn vị: Trường MG Bình Minh 7
Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5 6 tuổi
vùng đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1.
Đồ dùng dạy học, đồ chơi còn chưa đa dạng, phong phú, chưa đồng bộ, đồ
chơi ngoài trời còn thiếu so với quy định.
d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động.
* Nguyên nhân dẫn đến thành công của đề tài này là.
Hiệu trưởng có trách nhiệm cao trong toàn bộ các công việc, các mặt hoạt
động của nhà trường. Đã chỉ đạo chuyên môn tiến hành khảo sát năng lực chuyên
môn của cán bộ, giáo viên, nhân viên trong trường vào đầu năm, theo dõi các hoạt
động để tìm ra nguyên nhân, có biện pháp giúp đỡ cho phù hợp.
Luôn bám sát và thực hiện tốt nhiệm vụ năm học mà ngành đã triển khai
một cách chủ động, sáng tạo dựa trên thực tế trường lớp, địa phương.
Cán bộ, giáo viên, nhân viên nhiệt tình, chịu khó học hỏi kinh nghiệm để
không ngừng nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ.
Thường xuyên trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp đặc biệt là những
đồng nghiệp công tác lâu năm trong trường.
* Hạn chế, yếu kém.
Trẻ hạn chế về tiếng Việt, nhút nhát, chưa tự tin trong các hoạt động giao
tiếp.
Trẻ chưa có tâm lí sẵn sàng cho một môi trường học tập mới
Một số phụ huynh chưa quan tâm tới việc chuẩn bị tâm thế cho con em
mình vào lớp 1, bắt trẻ phải đi học trước chương trình lớp 1 dẫn đến hiệu quả
chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 không cao và khi vào lớp 1 trẻ rất bỡ ngỡ.
e. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra.
* Kết quả khảo sát đầu năm học 2014 2015 cho ta thấy.
Đối với trẻ: Tổng số trẻ được khảo sát: 40
+ Có 16/40 trẻ nhận thức nhanh, đạt tỷ lệ 40%;
+ Có 16/40 trẻ nhận thức trung bình , đạt tỷ lệ 40%;
+ Có 8/40 trẻ nhận thức chậm, chiếm tỷ lệ 20%.
Người viết: Nguyễn Thị Thúy Đơn vị: Trường MG Bình Minh 8
Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5 6 tuổi
vùng đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1.
+ Có 22/40 trẻ nhanh nhẹn linh hoạt, đạt tỷ lệ 55%;
+ Có 18/40 trẻ nhút nhát. chiếm tỷ lệ 45%.
Đối với cha mẹ trẻ: Tổng số phụ huynh được khảo sát: 40
+ Câu hỏi: “Anh (chị) đã làm gì để chuẩn bị cho con vào lớp 1” và nhận
được câu trả lời như sau.
+ 35 % phụ huynh trả trả lời không cần chuẩn bị gì hết.
+ 50 % phụ huynh trả trả lời là phải chuẩn bị cho trẻ biết đọc, biết viết,
biết làm toán.
+ 15 % phụ huynh trả trả lời là phải chuẩn bị cho trẻ đầy đủ về thể lực, trí
tuệ, đạo đức, thẩm mỹ và lao động cũng như tâm lý của trẻ trước khi vào lớp
một.
* Mặt được.
Nhìn chung các bậc phụ huynh đã biết lo lắng trong việc chuẩn bị cho trẻ
vào lớp 1.
Trẻ được học theo đúng độ tuổi và thực hiện chương trình giáo dục mầm
non mới của Bộ GD&ĐT.
* Mặt còn hạn chế.
Một số phụ huynh chưa quan tâm tới việc chuẩn bị tâm thế cho com em
mình vào lớp 1, lầm tưởng rằng để cho trẻ học tập tốt ở trường phổ thông cần
dạy trước cho trẻ như: Tập viết, tập đọc, tập làm toán nên bắt trẻ phải đi học
trước chương trình lớp 1.
* Nguyên nhân.
93.3 % học sinh là người đồng bào DTTS tâm lí nhút nhát, hay sợ hãi, ngại
giao tiếp với người lạ nên gặp nhiều khó khăn trong công tác dạy và học.
Một số gia đình do không nắm được một cách vững vàng đặc điểm tâm,
sinh lý trẻ em, do quá nôn nóng và lo lắng nên đã vội vã yêu cầu các cháu học đọc,
học viết…ngay từ lứa tuổi mầm non.
Người viết: Nguyễn Thị Thúy Đơn vị: Trường MG Bình Minh 9
Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5 6 tuổi
vùng đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1.
Một vài lớp mầm non tư thục trên địa bàn và cùng lân cận dạy tập đọc, tập
viết trước chương trình lớp một cho các cháu 5 tuổi. Dạy không theo phương
pháp cơ bản của giáo viên Tiểu học dẫn đến sự khập khễnh, không thống nhất
về cách phát âm, quy trình chữ viết, cấu tạo nét chữ giưa giáo viên mầm non và
tiểu học.
II.3. Giải pháp, biện pháp.
a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp.
Giúp trẻ phát triển toàn diện các lĩnh vực như: phát triển về thể chất, tình
cảm, nhận thức, ngôn ngữ, thẩm mỹ. Hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân
cách, chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1, hình thành ở trẻ em những chức năng tâm sinh lí,
năng lực và phẩm chất mang tính nền tảng, những kỹ năng sống cần thiết phù
hợp với lứa tuổi, khơi dậy và phát triển tối đa những khả năng tiềm ẩn, đặt nền
tảng cho việc học ở cấp học tiếp theo và cho việc học suốt đời.
Giúp cho phụ huynh nhận thức được ý nghĩa của việc chuẩn bị tâm thế sẵn
sàng cho trẻ vào lớp một là vấn đề cấp bách và cần thiết với trẻ 5 6 tuổi.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp.
Đối với trẻ 56 tuổi, việc đến trường phổ thông được coi như một bước
ngoặt quan trọng của cuộc đời. Đó là trẻ được chuyển qua một lối sống mới với
những hoạt động mới, những quan hệ mới của một người học sinh thực thụ.
Đến trường phổ thông, trẻ được hòa nhập vào những mối quan hệ mới với
người xung quanh như: thầy, cô, bạn bè và những người lớn xung quanh... Khác
với trường mầm non, trẻ sống trong cuộc sống, sinh hoạt như gia đình. Hơn nữa
ở mỗi giai đoạn phát triển đều có những yêu cầu về tâm, sinh lý, về xã hội đòi
hỏi mỗi học sinh phải thích ứng với hoạt động học tập. Nếu chúng ta không
chuẩn bị cho trẻ thích ứng được thì không những việc học tập không đạt kết quả
cao mà cuộc sống của trẻ còn trở nên nặng nề. Vì vậy, phải chuẩn bị một cách
toàn diện cho trẻ đến trường.
Người viết: Nguyễn Thị Thúy Đơn vị: Trường MG Bình Minh 10
Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5 6 tuổi
vùng đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1.
Trong điều kiện hiện tại của đơn vị tôi nhận thấy cần phải suy nghĩ, làm
thế nào đó để giúp giáo viên, phụ huynh đưa chất lượng chăm sóc, nuôi dưỡng,
giảng dạy trong nhà trường được nâng cao, chuẩn bị tâm thế tốt cho trẻ sẵn sàng
vào lớp 1. Vì vậy mà tôi đã tìm ra được một số giải pháp sau:
b1: Làm tốt công tác tuyên truyền cho cán bộ địa phương, cán bộ, giáo
viên trong nhà trường và cha mẹ học sinh trên địa bàn để mọi người thấy được ý
nghĩa của việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ 56 tuổi vùng đồng bào DTTS vào lớp1.
Vào đầu năm học Ban giám hiệu nhà trường tổ chức triển khai đến tận cán
bộ giáo viên và các tổ chức đoàn thể trong đơn vị học tập các Chỉ thị, Nghị quyết
của Đảng và Nhà nước, nhiệm vụ của năm học và chỉ đạo sâu về công tác chuẩn
bị tâm thế tốt cho trẻ 56 tuổi vào lớp 1.
Xây dựng kế hoạch tuyên truyền tới cha mẹ học sinh và các cán bộ địa
phương, trưởng thôn buôn xuyên suốt có sự đầu tư ở một số thời điểm, tận dụng
triệt để các cuộc hội họp, sinh hoạt của chi bộ, các đoàn thể, các buổi tổ chức lễ
hội...
Chú trọng phát huy đội ngũ tuyên truyền viên của nhà trường là những cán
bộ, giáo viên, nhân viên phối hợp với trưởng thôn buôn, Hội phụ nữ, Đoàn thanh
niên, Ban đại diện cha mẹ học sinh hỗ trợ tuyên truyền những nội dung nuôi dạy
trẻ khoa học, sát với thực tế nâng cao kiến thức chăm sóc giáo dục trẻ, việc
chuẩn bị tâm thế tốt cho trẻ 5 6 tuổi chuẩn bị vào lớp 1. Giải thích cho họ hiểu
nếu trẻ được chuẩn bị tốt cả về mặt thể chất, tinh thần thì trẻ sẽ nhanh nhẹn,
hoạt bát, khi vào lớp 1 sẽ tự tin, không bỡ ngỡ và hòa đồng vào môi trường mới
học
hành
đạt
kết
quả
t ốt
hơn.
Về phía nhà trường thường xuyên phối hợp với phụ huynh chủ động tổ
chức tuyên truyền với nhiều hình thức như: Tổ chức hội thi “Bé khỏe bé ngoan,
thi an toàn giao thông, biểu diễn thời trang, tiếng hát mừng xuân...”. Tổ chức các
buổi truyền thông qua các hoạt động như: Khai giảng năm học mới, tết trung thu,
Người viết: Nguyễn Thị Thúy Đơn vị: Trường MG Bình Minh 11
Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5 6 tuổi
vùng đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1.
sơ kết, tổng kết... góp phần tạo sự chuyển biến trách nhiệm của cha mẹ học
sinh.
b2. Chuẩn bị tốt cho trẻ về mặt tâm thế học tập.
Tâm thế sẵn sàng đi học là một yếu tố tâm lý quan trọng của trẻ 56 tuổi
khi các cháu được đến trường Tiểu học. Nó kích thích tính tích cực học tập và
tham gia vào các hoạt động ở trường Tiểu học. Để tạo ra tâm thế sẵn sàng đi học
tôi đã chú ý chỉ đạo giáo viên một số vấn đề sau.
Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm các lớp cần kích thích lòng ham hiểu biết, tìm
tòi, khám phá những điều mới lạ trong môi trường xung quanh của trẻ bằng cách
luôn tạo ra tình huống có vấn đề để kích thích trẻ suy nghĩ và giải quyết vấn đề.
Ví dụ: Tham quan trường Tiểu học (chủ đề trường TH), cô giới thiệu về
lớp học, phòng thư viện,... những gì khác với trường MN. Làm quen với học sinh,
giáo viên lớp một và hiểu biết các hoạt động: học tập, vui chơi, lao động… của
các anh chị ở trường Tiểu học.
Cho trẻ làm quen với mộ số đồ dùng của học sinh lớp 1 như: cặp sách, bút
chì, bút màu, sách tập đọc, bảng, phấn.. và nói khi nào vào lớp 1 các con sẽ có
được đầy đủ các đồ dùng này được các thầy cô giáo dạy thêm nhiều điều mới lạ,
để trẻ thêm hứng thú với những đồ dùng đó và khao khát được trở thành học sinh
lớp 1.
Gia đình và nhà trường cần kết hợp chặt chẽ để hình thành cho trẻ tâm thế
sẵn sàng đi học. Lòng mong muốn được đi học chỉ xuất hiện khi trẻ nhận ra rằng
trường học là nơi giải đáp những vấn đề mà trẻ đang băn khoăn, thắc mắc, mong
muốn được giải thích. Giúp trẻ thấy được đi học là niềm hạnh phúc của mọi trẻ
em. Trẻ phải nhận thức được muốn trở thành người tài giỏi như cô giáo, bác sĩ…
đều phải đi học.
Muốn vậy cha mẹ thường xuyên trò chuyện với trẻ để gây sự tò mò về
những ngày đầu đi học của bố mẹ ngày xưa như: cặp sách, bảng đen, bút vở, bạn
Người viết: Nguyễn Thị Thúy Đơn vị: Trường MG Bình Minh 12
Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5 6 tuổi
vùng đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1.
bè, thầy cô giáo hay những đồ dùng quần áo, dày dép mới. Nói cho trẻ biết được
đi học lớp 1 các con sẽ biết được nhiều thứ như: đọc thông, viết chữ đẹp, tự trẻ
có thể đọc những quyển truyện mà trẻ thích…được cô giáo khen và cho nhiều
điểm tốt. Bố mẹ có thể vẽ ra một tương lai mới để trẻ háo hức trông đợi đến
ngày đầu tiên được vào học lớp 1. Phối hợp cùng cô giáo kèm cho con nhận biết
và phát âm chuẩn 29 chữ cái, tập thêm bớt thành thạo trong phạm vi 10...
B3. Chuẩn bị tốt về thể lực cho trẻ đến trường.
Chuẩn bị về mặt thể lực cho trẻ không đơn thuần là sự chuẩn bị về lượng
phát triển chiều cao và trọng lượng cơ thể, mà còn là sự chuẩn bị về chất, năng
lực làm việc bền bỉ, dẻo dai, có khả năng chống lại sự mệt mỏi của thần kinh, cơ
bắp, độ khéo léo của bàn tay, tính nhanh nhạy của các giác quan… Để có được
phẩm chất đó, cần tạo một chế độ sinh hoạt, ăn uống, nghỉ ngơi, luyện tập, dạy
trẻ rèn luyện một cách khoa học và hợp lý cả về thời gian và phù hợp với đặc
điểm phát triển riêng của từng trẻ. Ở mỗi bậc học, đặc điểm tâm sinh lý của trẻ
phải phù hợp với hoạt động chủ đạo mà đứa trẻ tham gia. Trẻ có thể lực tốt,
khoẻ mạnh, tăng cân đều, da dẻ hồng hào... tất cả các yếu tố này giúp trẻ tích
cực tham gia vào các hoạt động học tập và vui chơi đạt kết quả tốt nhất. Chính vì
vậy việc chuẩn bị tốt về thể lực cho trẻ phụ thuộc rất nhiều vào chế độ nuôi
dưỡng của cô giáo và người lớn. Khâu chuẩn bị này khó thực hiện được nếu
không có sự phối hợp nhịp nhàng giữa nhà trường với gia đình trẻ trong việc đảm
bảo chế độ dinh dưỡng, chế độ vui chơi, nghỉ ngơi cho trẻ.
Ngay từ đầu năm học Ban giám hiệu nhà trường lên kế hoạch phối hợp với
trung tâm y tế huyện về khám sức khoẻ định kỳ và phân loại theo bệnh tật cho
trẻ. Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm các lớp cân, đo theo theo từng giai đoạn, ghi kết
quả vào sổ theo dõi sức khỏe. Dựa trên kết quả đó phân loại sức khoẻ theo các
loại như: Trẻ cân nặng bình thường, cao bình thường; trẻ suy dinh dưỡng thể
Người viết: Nguyễn Thị Thúy Đơn vị: Trường MG Bình Minh 13
Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5 6 tuổi
vùng đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1.
thấp còi hay thể nhẹ cân. Công khai kết quả khám sức khỏe lên bảng cho phụ
huynh tiện theo dõi.
Chỉ đạo giáo viên báo cáo tình hình sức khỏe, ăn, ngủ của trẻ cả lớp vào
buổi họp phụ huynh đầu năm để phụ huynh nắm được tình hình ăn, ngủ… của
con mình ở trường như: trẻ ngoan, ăn hết suất của mình hay một số trẻ biếng ăn,
còn khóc trong giờ ăn hoặc có một số trẻ có nhu cần ăn nhiều hơn định suất dễ có
nguy cơ béo phì là vô cùng cần thiết. Trao đổi cụ thể với phụ huynh của những
trẻ có tình trạng sức khoẻ yếu, thể trạng nhỏ, bị bệnh về hô hấp, về răng, ăn
chậm… để phối hợp với gia đình cải thiện tình hình sức khoẻ cho các trẻ đó
bằng các hình thức như: bổ sung thêm các chất dinh dưỡng vào bữa ăn, động viên
trẻ ăn nhiều, ăn hết suất, không nên cho trẻ ăn đồ ngọt hay uống nước có ga
trước khi ăn. Đối với những trẻ dễ có nguy cơ béo phì thì nên cho trẻ đó ăn vừa
đủ chứ không ăn theo nhu cầu của cháu đó, tích cực cho trẻ được hoạt động,
nhằm giảm nguy cơ béo phì ở trẻ.
Bên cạnh đó nhà trường thường xuyên phối hợp, trao đổi với các Sơ về tình
hình sức khỏe của trẻ để lên thực đơn chế độ ăn hàng ngày cho trẻ phù hợp theo
mùa, đảm bảo đủ dinh dưỡng, giúp trẻ ăn ngon, ăn hết suất. Đặc biệt chú ý đến
những trẻ bị suy sinh dưỡng và những trẻ có nguy cơ béo phì. Song song với việc
quan tâm đến chế độ ăn uống, đến bữa ăn của trẻ, đồng thời cần chú ý đến giấc
ngủ như: Đảm bảo cho trẻ được ngủ đủ giấc, ngủ sâu, ngủ say, chú ý cho trẻ cả
lớp đều được ngủ hết. Đảm bảo phòng ngủ ấm về mùa đông, mát mẻ về mùa hè,
luôn yên tĩnh để trẻ ngủ tốt. Trao đổi với phụ huynh nhắc trẻ buổi tối đi ngủ sớm
để sáng mai đến lớp đúng giờ. Bởi vì có nhiều cháu hay đi ngủ muộn, sáng không
trở dậy để đi học được.
Ngoài làm tốt công việc cho trẻ ăn, ngủ ta còn phải cho trẻ được vận động
hợp lý. Bởi vì có vận động hợp lý sẽ kích thích cho trẻ ăn ngon miệng và ngủ sâu
hơn. Trẻ phải được vận động vui chơi ngoài trời, tham gia vào các trò chơi vận
Người viết: Nguyễn Thị Thúy Đơn vị: Trường MG Bình Minh 14
Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5 6 tuổi
vùng đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1.
động, vào các buổi hoạt động góc… tức là đòi hỏi người giáo viên thực hiện giờ
nào việc đấy, chứ không được bắt trẻ ngồi thụ động một chỗ. Làm được tất cả
các điều trên là ta đã chuẩn bị cho trẻ tốt về mặt thể lực: Trẻ được vận động hợp
lý, ăn, ngủ tốt sẽ có một thể lực tốt, trẻ khoẻ mạnh da dẻ hồng hào, tăng cân
đều, vận động lâu mỏi, ít ốm đau, hạn chế được các bệnh truyền nhiễm và đặc
biệt quan trọng là trẻ sẽ tích cực tham gia vào các hoạt động mà cô giáo tổ chức.
B4. Chuẩn bị tốt cho trẻ về mặt trí tuệ.
Như chúng ta đã biết, ở cuổi tuổi MG chú ý có chủ định đang hình thành và
phát triển, song chú ý không chủ định vẫn chiếm ưu thế. Để giúp trẻ giải quyết
tốt nhiệm vụ học tập ở trường phổ thông sau này, người giáo viên cần rèn luyện
cho các cháu biết tập trung chú ý vào những vấn đề cần nhận thức bằng cách giao
nhiệm vụ khi các cháu tham gia vào các hoạt động.
Ví dụ: Cô tổ chức cho trẻ hoạt động trong lớp theo các nhóm nhỏ dưới sự
phân công, hướng dẫn của cô giáo: một nhóm tô màu, một nhóm cắt dán, một
nhóm vẽ trang trí. Mỗi nhóm tập trung hoàn thành một công đoạn để tạo thành
một sản phẩm tạo hình do cả lớp cùng thử nghiệm, tập làm.
Trẻ 5 6 tuổi đến cuối năm phải đạt được những yêu cầu của các môn học,
yêu cầu của hoạt động. Đó chính là hành trang và là vốn hiểu biết rất cần thiết
để trẻ bước vào lớp 1 tự tin và vững vàng. Đối với trẻ mẫu giáo lớn nhu cầu
nhận thức muốn tìm hiểu, khám phá những điều mới lạ, muốn khám phá được
bản chất của sự vật, hiện tượng, các mối quan hệ qua lại của các sự vật hiện
tượng đó. Chính vì vậy mà trẻ rất hay đặt ra các câu hỏi đơn giản ở các dạng như
“ai”, “cái gì”, “ở đâu”, “tại sao”, “như thế nào”, “sao lại thế”. Chính vì vậy mà
giáo viên phải là người bạn giúp trẻ thoả mãn được những câu hỏi, những băn
khoăn suy nghĩ của trẻ. Trong quá trình phát huy tính tích cực của trẻ, giáo viên
lồng ghép các hoạt động phát triển ngôn ngữ vào nội dung các môn học được
Người viết: Nguyễn Thị Thúy Đơn vị: Trường MG Bình Minh 15
Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5 6 tuổi
vùng đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1.
thực hiện theo chủ điểm dưới nhiều hình thức như: Trò chuyện, đàm thoại, chơi
phân vai, đóng kịch, biểu diễn, các trò chơi dân gian… phù hợp với chủ đề.
Ví dụ: Chủ điểm “Trường tiểu học” cho trẻ sử dụng đồ dùng, đồ chơi như:
Sách vở, bút chì, bút mực, bảng phấn, tẩy, cặp sách… và sử dụng các nguyên, vật
liệu sẵn có như: Giấy, bìa, hộp cát tông, hoạ báo, tranh ảnh, len vụn, vải vụn cô
và trẻ tự làm một số đồng học tập phù hợp chủ đề.
Song song với các môn học mang tính tìm hiểu về môi trường xung quanh
của trẻ chúng ta còn cần đặc biệt quan tâm và rèn kỹ năng cho trẻ ở hai môn đó
là: Làm quen với toán và làm quen với chữ viết. Bởi hai môn học này là hai môn
cơ bản, chủ yếu nhất của trẻ lớp 1.
Ví dụ: Đối với môn LQCC, tôi chỉ đạo giáo viên dạy trẻ phát âm chuẩn các
chữ cái, một số cháu nói ngọng nl ; sx.. cần chú ý sửa triệt để cho trẻ phát âm
đúng. Những cháu còn quên các chữ khó nhớ cần thường xuyên dạy trẻ ở mọi lúc
mọi nơi giúp trẻ học nhớ hết 29 chữ cái trong chương trình.
Tôi thường xuyên nhắc các cô giáo đặc biệt quan tâm đến những cháu tô
chữ chưa đúng nét, ngồi không đúng tư thế, cầm bút chưa đúng cách và sửa sai để
giúp cháu tiến bộ. Với môn làm quen với toán cũng vậy, cần dạy trẻ biết đếm,
thêm bớt, phân chia trong phạm vi 10, rồi nhận biết các khối, độ lớn, chiều cao
của vật, biết các thao tác đo…
Bên cạnh việc rèn các kiến thức về môn chữ cái và toán, tôi còn nhắc giáo
viên quan tâm đến những câu hỏi của trẻ. Bởi vì do đặc thù trường có phần lớn
học sinh người đồng bào DTTS nên trẻ thường hay gặp những khó khăn nhất định
trong việc dùng từ, sắp xếp, diễn đạt ý, khiến người lớn nhiều khi phải dựa vào
tình huống giao tiếp để trả lời điều trẻ muốn hỏi. Do đó cô giáo cần tìm hiểu
nắm bắt những khó khăn và hạn chế của trẻ để có sự tác động kịp thời uốn nắn,
phù hợp với trẻ.
Ví dụ trẻ hỏi: Quả bầu tiên tại sao lại có vàng bạc hả cô?;
Người viết: Nguyễn Thị Thúy Đơn vị: Trường MG Bình Minh 16
Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5 6 tuổi
vùng đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1.
Cô ơi! Vì sao mẹ con là mẹ mà cũng là cô;
Cô ơi! làm sao mà giật điện? ; Sao con cua nó lại bà ngang?…
Tùy vào từng câu hỏi của trẻ cô giáo cần giải thích rõ ràng để trẻ dễ hiểu
và cô nên tạo ra một số tình huống tập cho trẻ tự đặt câu hỏi rồi tự trả lời giải
quyết tình huống cô đặt ra.
Thông qua các hoạt động trên giúp trẻ tích cực giao tiếp, tốc độ phát triển
ngôn ngữ tương đối cao. Vì vậy người lớn cần chủ động tổ chức giao tiếp, hình
thành tính tích cực, giao tiếp cho trẻ giúp trẻ phát triển ngôn ngữ và đó cũng là
cách ta giúp trẻ có được công cụ, phương tiện, cần thiết để tư duy tìm hiểu về
thế giới xung quanh. Điều này là cơ sở giúp trẻ vững vàng hơn khi vào lớp 1. Vấn
đề đặt ra là người lớn cần tạo những điều kiện thuận lợi để kích thích, nuôi
dưỡng và phát triển nhu cầu đó của trẻ giúp trẻ có thể chỉ từ sự tò mò ban đầu trở
nên say mê, hứng thú và đó cũng là một cách người lớn chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1.
B5. Chuẩn bị tốt về ngôn ngữ cho trẻ.
Đây là tiền đề quan trọng chuẩn bị tốt cho trẻ vào lớp 1, không gây trở ngại
việc hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ. Chính vì vậy gia đình, nhà trường
cần kết hợp để rèn luyện kỹ năng giao tiếp và chú trọng phát triển ngôn ngữ cho
trẻ. Trong việc giao tiếp của trẻ vùng đồng bào DTTS thì việc nói tốt tiếng Việt
có thể nói là quan trọng cho việc trẻ học đọc, học viết khi vào lớp 1. Thực tế cho
thấy, trẻ muốn giỏi các môn khác thì trước tiên phải giỏi môn tiếng Việt.
Ở trường mầm non, giáo viên cần mở rộng vốn từ bằng những gì gần gũi,
phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ. Ở nhà cha mẹ có thể ôn lại những bài học
đó cho con bằng tiếng Việt (hạn chế nói tiếng mẹ đẻ). Nói chuyện với con, cắt
nghĩa của từ cho con hiểu là sự chuẩn bị tốt cho việc đọc, viết ở lớp 1của trẻ. Vì
chúng ta biết ngôn ngữ là phương tiện hình thành và phát triển nhận thức của trẻ
về thế giới xung quanh. Ngôn ngữ là phương tiện phát triển tình cảm, đạo đức,
thẩm mỹ, đồng thời ngôn ngữ là công cụ giúp trẻ hòa nhập công đồng.
Người viết: Nguyễn Thị Thúy Đơn vị: Trường MG Bình Minh 17
Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5 6 tuổi
vùng đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1.
Nhà trường và gia đình phải tạo cho con lòng tự tin, ý thức kỷ luật, hành vi
văn minh, biết thương yêu giúp đỡ mọi người và có ý thức giữ gìn của công…Đó
là những việc đơn giản nhưng thiết thực để hình thành kỹ năng sống cho trẻ ở
bậc học tiếp theo. Tuyệt đối không cho trẻ học trước chương trình lớp 1 mà chỉ
dạy trẻ phát âm, tô đúng 29 chữ cái trong chương trình mẫu giáo, rèn luyện cơ tay,
phối hợp các trò chơi vận động giúp cho cơ thể dẻo dai và đôi tay khéo léo sau
này.
Giáo dục cho trẻ có ý thức tự giác về bản thân như: Chơi xong tự cất đồ
chơi. Đặt câu hỏi để khích thích trẻ biểu lộ những suy nghĩ, cảm xúc của mình
thông qua tranh ảnh, hình vẽ, thơ, truỵên. Giáo dục trẻ có thói quen tự phục vụ
bản thân như: biết tự mặc áo, sắp xếp bàn học, bàn ăn…. Giúp trẻ lựa chọn và
tham gia các hoạt động chơi nhằm phát triển tính tự tin, tự lực và sáng tạo của
trẻ, từ đó kích thích lòng mong mỏi, hào hứng được đến trường học.
Ngôn ngữ là phương tiện quan trọng giúp trẻ phát triển trí tuệ, tiếp thu
kiến thức học tập ở trường phổ thông. Hình thành và phát triển kỹ năng nghe, nói,
tiền đọc, tiền viết cho trẻ là nền tảng để trẻ hiểu về thế giới chữ viết và tiếp
nhận nhiều tri thức mới.
B6. Chuẩn bị một số kỹ năng cần thiết cho hoạt động học tập và tinh
thần.
Trong chương trình chăm sóc GDMN mới hiện nay, phương pháp dạy học
tích cực đã giúp trẻ chuyển hoạt động chủ đạo từ hoạt động vui chơi sang hoạt
động học tập một cách thuận lợi. Để đạt được những hiệu quả trên giáo viên cần
tạo điều kiện cho trẻ rèn luyện một số kỹ năng cơ bản của hoạt động học tập
như: việc sắp xếp bàn ghế, cách cầm bút, cầm sách, mở sách, tư thế ngồi đúng,
… giúp trẻ thích ứng với hoạt động mới.
Ví dụ: Thông qua chủ đề “Trường Tiểu học” giáo viên cần hướng dẫn trẻ
làm quen với các đồ dùng học tập ở trường phổ thông, thường xuyên cho trẻ tiếp
Người viết: Nguyễn Thị Thúy Đơn vị: Trường MG Bình Minh 18
Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5 6 tuổi
vùng đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1.
xúc với sách, truyện, bút, thước. Trong giờ chơi, giờ ăn giáo viên tập cho trẻ biết
sử dụng những đồ dùng sinh hoạt một cách gọn gàng, khéo léo. Vì những vận
động bằng tay của trẻ càng khéo léo, càng phong phú bao nhiêu càng dễ hình thành
các thao tác trí tuệ bấy nhiêu.
Nhà trường và gia đình cần phối hợp chặt chẽ trong việc hình thành nhân
cách cho trẻ, nên nhẫn nại trả lời các câu hỏi của trẻ, đừng bao giờ trả lời rằng
“con còn nhỏ, lớn lên tự nhiên con sẽ biết”. Trả lời hết các câu trẻ hỏi giúp trẻ
bày tỏ suy nghĩ, tính tò mò ham tìm hiểu của trẻ, trả lời trẻ tạo sự gần gũi với
trẻ, tạo hứng thú cho trẻ quan sát mọi vật xung quanh và khả năng sáng tạo của
trẻ sau này. Ngoài những kỹ năng trẻ được rèn luyện trong trường mẫu giáo thì
còn một số kỹ năng cần thiết chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1: trẻ biết chào hỏi người
lớn một cách lễ phép mà không chờ cha mẹ nhắc, trẻ biết cách tự sắp xếp góc
riêng của mình nếu bày ra thì phải dọn, trẻ biết làm chủ được chính mình khi hòa
nhập với môi trường tập thể.
Được chuẩn bị tốt về mặt tinh thần đối với trẻ cũng rất quan trọng. Trẻ có
một tinh thần tốt, luôn luôn vui vẻ, thích thú trong mọi công việc, và đặc biệt là
luôn vươn tới, luôn mong mỏi mình sẽ được đi học lớp 1 đó là một điều rất tốt.
Vì vậy, tôi luôn nhắc các cô giáo động viên, khích lệ trẻ ngoan, biết vâng lời
người lớn, hoàn thành các nhiệm vụ được người lớn giao cho. Ví dụ: nếu các con
học giỏi, ngoan biết vâng lời người lớn thì sẽ được đi học lớp 1.
c. Điều kiện để thực hiện giải pháp, biện pháp.
Chuẩn bị tâm thế sẵn sàng cho trẻ 56 tuổi vùng đồng bào DTTS vào lớp 1
là việc làm cần thiết, đòi hỏi sự kiên trì của giáo viên, phụ huynh và toàn xã hội
quan tâm thực hiện nghiêm túc. Giúp trẻ phát triển tốt cả về tâm thế, thể lực và
trí tuệ, ngôn ngữ. Vì thế việc tuyên truyền của đội ngũ giáo viên mầm non là vô
cùng quan trọng, giúp các bậc cha mẹ có ý thức hơn trong việc chuẩn bị cho trẻ
vào lớp 1. Ngoài việc thực hiện tốt nhiệm vụ giáo viên còn phối hợp tốt với phụ
Người viết: Nguyễn Thị Thúy Đơn vị: Trường MG Bình Minh 19
Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5 6 tuổi
vùng đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1.
huynh và cộng đồng áp dụng các biện pháp phù hợp giúp trẻ tự tin bước vào lớp
1.
Trong quá trình công tác và làm quản lý tại các trường mầm non, tôi đã thống
kê nhiều trẻ học đúng chương trình mẫu giáo và có sự quan tâm đầu tư đúng
hướng của phụ huynh thì các cháu đều có kết quả cao trong năm học lớp 1 và
những năm sau. Bởi lẽ các cháu đã có nề nếp trong học tập, trong sinh hoạt và
ngay trong nhận thức, không tuỳ tiện. Một nề nếp thói quen tốt được hình thành
ngay từ những năm đầu đời của đứa trẻ, môi trường tốt nhất đối với trẻ là học
trong trường học mầm non. Ngược lại những đứa trẻ học trước chương trình lớp
1 thì chỉ đọc thông, viết thạo ngay từ đầu năm học, nhưng các môn học khác
không đều. Kết quả cuối năm học không bằng những trẻ được chuẩn bị đúng
hướng. Đặc biệt trẻ phát triển toàn diện hài hòa cân đối, vững chắc và tự tin
hơn. Nên việc chuẩn bị cho con vào lớp 1 rất quan trọng không phải một sớm một
chiều, hoặc cho trẻ học trước chương trình lớp 1 là đủ mà ta phải có sự chuẩn bị
từ trước, từ việc nhận thức đúng ở những năm đầu đời ở trường mầm non.
d. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp.
Cac giai phap, biên phap khi th
́
̉
́
̣
́
ực hiên đê tai co môi quan hê liên quan mât
̣
̀ ̀ ́ ́
̣
̣
thiêt v
́ ơi nhau, biên phap nay se hô tr
́
̣
́ ̀ ̃ ̃ ợ cho biên phap kia nhăm hoa quyên cac nôi
̣
́
̀
̀
̣
́ ̣
dung lai v
̣ ơi nhau đê đi đên môt thê thông nhât la tim ra cac giai phap tôi
́
̉
́
̣
̉
́
́ ̀ ̀
́
̉
́ ́ ưu nhât́
nhưng vân đam bao đ
̃ ̉
̉ ược tinh chinh xac, khoa h
́
́
́
ọc va lô gic gi
̀
́ ữa cac giai phap va
́
̉
́ ̀
biên phap.
̣
́
e. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu.
* Kết quả khảo nghiệm.
Qua thực tế ở trường Mẫu giáo Bình Minh thuộc Buôn tuôr A, xã Dray
Sáp, tôi đã áp dụng một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tâm thế cho
trẻ 56 tuổi vùng đồng bào DTTS vào lớp 1 đã thu được kết quả như sau.
Người viết: Nguyễn Thị Thúy Đơn vị: Trường MG Bình Minh 20
Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5 6 tuổi
vùng đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1.
Đối với trẻ: 100% trẻ đã có tâm lí sẵn sàng vào lớp 1, giao tiếp tốt với các
bạn học cùng lớp, cùng trường. Lễ phép với người lớn, thương yêu giúp đỡ các
em nhỏ, biết tập trung chú ý trong giờ học, có các kỹ năng cần thiết giúp trẻ háo
hức và tự tin trong những ngày đầu vào lớp 1, thực hiện nhiệm vụ học tập đạt
hiệu quả hơn. Ngôn ngữ của trẻ phát triển rõ ràng, mạch lạc, dễ nghe, dễ hiểu.
+ Có 30/40 trẻ nhận thức nhanh, đạt tỷ lệ 75%;
+ Có 10/40 trẻ nhận thức trung bình, đạt tỷ lệ 25%;
+ Có 37/40 trẻ nhanh nhẹn linh hoạt, đạt tỷ lệ 92,5%;
+ Có 3/40 trẻ nhút nhát. chiếm tỷ lệ 7,5%.
Đối với cha mẹ trẻ: 100 % phụ huynh nhận thức được ý nghĩa của việc
chuẩn bị tâm thế sẵn sàng cho trẻ vào lớp một là cấp bách và cần thiết với trẻ 5
6 tuổi.
Đối với giáo viên: 100% giáo viên đã nắm chắc đặc điểm tâm lý của lứa
tuổi, có kiến thức về lớp 1 để giới giới thiệu trước cho trẻ. Biết bám sát kế
hoạch của lớp từ đầu năm và thực hiện đúng vào các chỉ số của bộ chuẩn trẻ 5
tuổi.
* Giá trị khoa học.
Qua thực trạng và kết quả đạt được có thể khẳng định được rằng: Việc
chuẩn bị tâm thế cho trẻ 56 tuổi vùng đồng bào DTTS vào lớp 1 có một ý nghĩa
hết sức to lớn trong hoạt động giáo dục, chiếm một vị trí vô cùng quan trọng, là
một công việc thiết yếu, thường xuyên và liên tục của người cán bộ quản lý và
giáo viên mầm non.
Chuẩn bị cho trẻ 56 tuổi vào trường Tiểu học được đặt ra một cách
nghiêm túc và khoa học đối với mỗi giáo viên mầm non và trong tất cả mọi hoạt
động sinh hoạt của trẻ trong trường mẫu giáo đều có thể là bước chuẩn bị cho
trẻ vào học phổ thông. Nhưng chuẩn bị như thế nào để đạt được hiệu quả cao
nhất? Đó là vấn đề quan trọng mà bất cứ ai làm công tác giáo dục đều phải chú ý
Người viết: Nguyễn Thị Thúy Đơn vị: Trường MG Bình Minh 21
Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5 6 tuổi
vùng đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1.
tới. Vì vậy đòi hỏi người Hiệu trưởng phải giành nhiều thời gian công sức, sự
kiên trì của giáo viên, phụ huynh và toàn xã hội quan tâm thực hiện nghiêm túc. Có
kế hoạch cụ thể rõ ràng, chủ động linh hoạt trong quá trình thực hiện, phải tiến
hành đồng bộ, không được nửa vời. Có như vậy mới đạt kết quả cao, mới phát
huy tác dụng trong công tác chuẩn bị tâm thế cho trẻ 56 tuổi vào lớp 1.
Từ kết quả khảo sát cho thấy vấn đề đang nghiên cứu đã mang lại giá trị
khoa học cho việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ 56 tuổi vùng đồng bào DTTS vào lớp
1.
Giáo viên đã nắm chắc đặc điểm tâm lý của lứa tuổi, có kiến thức về lớp 1
để giới giới thiệu trước cho trẻ. Biết bám sát kế hoạch của lớp từ đầu năm và
thực hiện đúng vào các chỉ số của bộ chuẩn trẻ 5 tuổi.
Trẻ đã có tâm lí sẵn sàng vào lớp 1, giao tiếp tốt với các bạn học cùng lớp,
cùng trường. Lễ phép với người lớn, thương yêu giúp đỡ các em nhỏ, biết tập
trung chú ý trong giờ học, trẻ hứng thú, hoạt động sôi nổi, hiểu bài nhanh hơn và
ngày càng nhanh nhẹn, mạnh dạn, tự tin hơn.
Các bậc phụ huynh đã quan tâm hơn tới việc chăm sóc giáo dục trẻ và kết
hợp cùng nhà trường chuẩn bị tốt tâm thế cho con vào lớp 1.
II.4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề
nghiên cứu.
Trong suốt thời gian áp dụng một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn
bị tốt tâm thế cho trẻ 56 tuổi vùng đồng bào DTTS vào lớp 1. Nhờ có sự đồng
thuận hợp tác của tập thể cán bộ, viên chức, sự ủng hộ tích cực của các bậc cha
mẹ học sinh, nhà trường đạt được một số kết quả sau:
Giáo viên lên lớp 100% có giáo án soạn đủ bài đúng quy định và nhiều giáo
án đã thể hiện được sự đầu tư của giáo viên. Giáo viên đã nắm chắc đặc điểm
tâm lý của lứa tuổi, có kiến thức về lớp 1 để giới giới thiệu trước cho trẻ. Biết
bám sát kế hoạch của lớp từ đầu năm và thực hiện đúng vào các chỉ số của bộ
Người viết: Nguyễn Thị Thúy Đơn vị: Trường MG Bình Minh 22
Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5 6 tuổi
vùng đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1.
chuẩn trẻ 5 tuổi. Nhà trường đã đổi mới phương pháp dạy học theo chuyên đề ở
từng môn học.
100% trẻ đã có tâm lí sẵn sàng vào lớp 1, giao tiếp tốt với các bạn học cùng
lớp, cùng trường. Lễ phép với người lớn, thương yêu giúp đỡ các em nhỏ, biết
tập trung chú ý trong giờ học, trẻ hứng thú, hoạt động sôi nổi, hiểu bài nhanh hơn
và ngày càng nhanh nhẹn, mạnh dạn, tự tin hơn. Có các kỹ năng cần thiết giúp trẻ
háo hức và tự tin trong những ngày đầu vào lớp 1, thực hiện nhiện vụ học tập đạt
hiệu quả hơn.
Các bậc phụ huynh đã nhận thức được ý nghĩa của việc chuẩn bị tâm thế
sẵn sàng cho trẻ 5 6 tuổi vào lớp 1, vì vậy đã quan tâm hơn tới việc chăm sóc
giáo dục trẻ và kết hợp cùng nhà trường chuẩn bị tốt tâm thế cho con vào lớp 1.
Những kết quả tốt đẹp bước đầu của việc chuẩn bị tâm thế sẵn sàng cho
trẻ 5 6 tuổi vào lớp 1 có sự chung tay góp sức của từng thành viên trong tập thể
sư phạm trường MG Bình Minh, sự nỗ lực gương mẫu của mỗi cán bộ giáo viên,
công nhân viên trong trường và sự phối kết hợp của các bậc CMHS. Phát huy sức
mạnh của tập thể sẽ trở thành điểm vững chắc trong việc nâng cao chất lượng
dạy và học đạt hiệu quả cao hơn trong những năm tiếp theo.
III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
III.1. Kết luận.
Từ những kết quả nghiên cứu trên tôi rút ra kết luận sau.
Việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ 56 tuổi vùng đồng bào DTTS vào lớp 1 là
hết sức cần thiết và là một trong những mục tiêu của bậc học mầm non.
Để việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ 56 tuổi vào lớp 1 được tốt, một cách có
hiệu quả cần chuẩn bị toàn diện về thể lực, trí tuệ, giao tiếp, ứng xử và một số
phẩm chất tâm lí, kĩ năng cần thiết trong hoạt động học tập bằng các phương
pháp phù hợp với sự phát triển của trẻ, cùng với sự thống nhất với gia đình và
Người viết: Nguyễn Thị Thúy Đơn vị: Trường MG Bình Minh 23
Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5 6 tuổi
vùng đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1.
trường mầm non. Việc chuẩn bị cho trẻ vào lớp một được tiến hành thường
xuyên liên tục, từ thấp đến cao từ đơn giản đến phức tạp thông qua trò chơi hay
các thao tác hấp dẫn mà trẻ yêu thích. Tuyệt đối không nôn nóng áp đặt trẻ, ép trẻ
học trước những gì trẻ sẽ học một cách bài bản ở trường Tiểu học sau này. Điều
đó sẽ gây cho trẻ những chán nản, chủ quan chểnh mảng dẫn đến mất hết hứng
thú học tập ngay từ những buổi học đầu, gây không ít khó khăn cho giáo viên
Tiểu học trong việc khắc phục, uốn nắn những sai sầm mà trẻ mắc phải.
Muốn làm được điều này, yêu cầu giáo viên phải nắm chắc đặc điểm tâm
lý của lứa tuổi. Đọc và nghiên cứu những tài liệu và sách về tâm sinh lý lứa tuổi
để đảm bảo có phương hướng, biện pháp hình thức đúng đắn trong quá trình giáo
dục trẻ và bảo đảm cho giáo viên không chỉ là cô giáo mà còn là người bạn gần
gũi thân thiết với trẻ.
Phải biết bàn bạc, phối hợp ăn ý, nhịp nhàng với các giáo viên cùng lớp và
cùng thống nhất với nhau về cách làm việc thì kết quả đem lại mới cao. Bám sát
vào sự chỉ đạo và yêu cầu của Ban giám hiệu nhà trường thông qua các buổi họp
chuyên môn, họp định kỳ, họp sơ kết để trên cơ sở đó có kế hoạch, biện pháp,
hình thức phù hợp với đặc điểm tình hình của lớp mình.
Cần có ý kiến báo cáo đề xuất kịp thời cho Ban giám hiệu trong quá trình
chăm sóc giáo dục trẻ để đảm bảo sao cho trẻ được chăm sóc tốt về cả thể chất
và tinh thần. Biết lắng nghe, tham khảo, học hỏi kinh nghi ệm, góp ý của Ban
giám hiệu cùng đồng nghiệp để chọn lọc ý kiến tiếp thu ý kiến hay.
Tham gia và tổ chức tập huấn công tác tuyên truyền cho giáo viên, mỗi giáo
viên là một tuyên truyền viên giỏi. Thực hiện công tác tuyên truyền trong cộng
đồng về việc chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1, đặc biệt là chuẩn bị về tâm lí và ngôn
ngữ.
III.2. Kiến nghị.
Người viết: Nguyễn Thị Thúy Đơn vị: Trường MG Bình Minh 24
Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5 6 tuổi
vùng đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1.
Các cấp, các ngành cần quan tâm đến học sinh là con em các đồng bào dân
tộc về mọi mặt.
Tăng cường mở lớp bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên môn cho giáo viên về
công tác chuẩn bị tâm thế sẵn sàng đi học cho trẻ 56 tuổi vào lớp 1 trường Tiểu
học.
Tổ chức cho CBQL, giáo viên dạy giỏi đi tham quan trường bạn để được
giao lưu học hỏi, đúc rút kinh nghiệm nhằm phục vụ tốt hơn trong công tác chăm
sóc giáo dục trẻ tại đơn vị.
Tăng cường đầu tư xây dựng cơ sở vật chất trường học nhằm tạo điều tốt
cho đơn vị thực hiện tốt hơn nữa nhiệm vụ năm học.
Trên đây, là một số kinh nghiệm của bản thân, những vấn đề đạt được là
nền tảng cho những năm tiếp theo. Rất mong nhận được sự góp ý, nhận xét của
hội đồng khoa học các cấp để bản thân có được những kinh nghiệm quý báu
trong việc quản lý, chỉ đạo ngày càng tốt hơn.
Xin chân thành cảm ơn !./.
Dray Sáp, ngày 04 tháng 01 năm 2015
NGƯỜI THỰC HIỆN
Nguyễn Thị Thúy
Người viết: Nguyễn Thị Thúy Đơn vị: Trường MG Bình Minh 25