Phương pháp chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 Trường mầm non Sơn Ca

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ĐỀ TÀI:
"MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIÚP HỌC SINH CĨ KỸ NĂNG GIẢI
PHƯƠNG TRÌNH VƠ TỈ"


I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
“Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai”
Chắc hẳn trong mỗi chúng ta ai cũng hiểu được ý nghĩa của câu nói này. Vâng trẻ em
chính là chủ nhân tương lai của đất nước, là búp măng non đang từng ngày, từng ngày
lớn lên mang theo những phẩm chất, trí tuệ, đạo đức của con người Việt Nam. Lứa tuổi
mầm non là lứa tuổi luôn ln được tồn xã hội quan tâm cũng như tạo điều kiện để trẻ
phát triển nhân cách một cách toàn diện. Bản thân tôi là một giáo viên mầm non trực tiếp
chăm sóc – giáo dục trẻ, ý thức được vai trị và trách nhiệm của mình, tơi đã cố gắng
hoàn thành nhiệm vụ của một người giáo viên, xứng đáng là người mẹ thứ hai của trẻ.
Trong tất cả các nhiệm vụ chăm sóc – giáo dục trẻ lứa tuổi mầm non, thì nhiệm vụ chăm
sóc – giáo dục trẻ ở lứa tuổi 5 tuổi chuẩn bị bước vào lớp 1 là vơ cùng quan trọng, đó là
một bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời của trẻ.
Khi bước vào trường tiểu học tất cả đều trở nên xa lạ đối với trẻ về cả môi trường,
hoạt động chủ đạo, mối quan hệ, thời gian sinh hoạt trong một ngày. Như chúng ta đã
biết, ở trường mầm non trẻ đang sống trong một môi trường được sự chăm lo chu đáo của
các cô giáo mầm non, được các cô chăm sóc chu đáo từng bữa ăn giấc ngủ. Nhưng khi
lên lớp một trẻ phải sống trong môi trường học tập và tự lập, cần phải chuẩn bị cho trẻ
một tâm thế vững vàng, sẵn sàng bước vào lớp 1 để trẻ tiếp cận môi trường mới một cách
tốt nhất. Nhằm giúp trẻ tiếp thu kiến thức ở bậc tiểu học đạt hiệu quả nhất.
Ở Trường mầm non hoạt động chủ đạo của trẻ là vui chơi, các yếu tố của hoạt động
học tập đã xuất hiện, nhưng mới ở dạng sơ khai, học nhưng vẫn mang tính chất vui chơi
“Học mà chơi, chơi mà học”. Khi lên tiểu học, việc học tập là hoạt động chủ yếu. Quá
trình chuyển đổi hoạt động chủ đạo sẽ tạo ra cho trẻ rất nhiều khó khăn, nhất là về mặt
tâm lý. Ở hoạt động học tập các em sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc thực hiện nội quy

học tập, khả năng điều khiển tâm lý của bản thân. Các em chưa ý thức được rõ giới hạn
giữa chơi và học nên gặp nhiều khó khăn trong khi chuyển trạng thái từ hoạt động chơi
sang học, trẻ chưa biết phân bố thời gian ôn bài giữa các môn sao cho phù hợp. Đặc biệt,
trẻ ở lứa tuổi này phải làm quen với phương pháp học tập mới, học nhiều môn khác nhau,
kể cả những mơn các em khơng thích. Nếu người lớn khơng có sự định hướng kịp thời,
các em căng thẳng trước khối lượng lớn kiến thức mới, trừu tượng.
Khi học tiểu học các mối quan hệ của trẻ thay đổi. Nếu như ở lớp mầm non quan hệ
là cô và cháu (Cơ là mẹ và các cháu là con) thì ở bậc tiểu học là quan hệ thầy và trò. Các
giờ học được quy định rõ ràng, có khoảng thời gian ngắn nghỉ giữa các tiết. Nếu trẻ
không tiếp thu được kiến thức ngay trong giờ học đó thì sẽ tạo lỗ hổng ngay. Bởi lẽ thời


gian khác sẽ dành cho những môn học khác và ngày hôm sau là thời gian dành cho những
bài học mới. Vì vậy buộc trẻ phải chú ý và tập trung cao độ để lĩnh hội các kiến thức cần
thiết. Trẻ lúc nào cũng có tâm trạng lo lắng nếu không theo kịp bạn bè các bạn sẽ cười
chê khiến cho trẻ lúc nào cũng căng thẳng, tạo ra những biểu hiện tâm lý không tốt.
Một vấn đề ảnh hưởng đến kết quả học tập của trẻ ở lớp 1 đó là vấn đề từ phụ huynh,
phụ huynh đa phần chưa ý thức được tầm quan trọng của học tập đối với con em mình,
nên việc quan tâm, đốc thúc trẻ học là chưa cao. Nắm được tình hình như vậy bắt buộc
chúng ta phải chuẩn bị cho trẻ tính tự lập, ý thức cao, không ỷ lại.
Vậy phải làm như thế nào để trẻ có thể học tập tốt ở tiểu học ? Đây quả thật là câu
hỏi không dễ dàng nếu chúng ta không chuẩn bị cho trẻ về mọi mặt. Tuy nhiên việc
chuẩn bị đó khơng phải một sớm một chiều, đó là cả một q trình lâu dài. Những sự
chuẩn bị đó phải đảm bảo được tính khoa học, tính kế thừa. Những kiến thức đã được
hình thành ở lứa tuổi mầm non cần phải được củng cố và mở rộng, hoàn thiện ở mức độ
cao hơn giúp trẻ không bị thay đổi đột ngột khi chuyển sang hoạt động chủ đạo từ hoạt
động vui chơi sang họat động học tập ở trường tiểu học.
Xuất phát từ các lý do tôi đã nêu ở trên, bản thân tôi thấy việc chuẩn bị tâm thế cho
trẻ mầm non 5 tuổi vào lớp một là vô cùng cần thiết và quan trọng. Chính vì vậy tơi chọn
đề tài: “Một số phương pháp nâng cao hiệu quả việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1”.

II. NỘI DUNG:
1. Cơ sở khoa học:
* Tuổi mầm non là bậc thang đầu tiên, làm nền móng cho những bậc thang tiếp theo
của cuộc đời. Nhiều nhà Giáo dục đã nói đến vai trò cần thiết của trường mầm non trong
việc phát triển của trẻ. Để vào lớp 1, trẻ cần được chuẩn bị tâm lý sẵn sàng đi học – hay
còn gọi là “độ chín muồi”. Vì thế một trong những yêu cầu quan trọng cần chuẩn bị để
giúp trẻ vào học tốt chương trình tiểu học là: Chuẩn bị tốt cho trẻ về các mặt: Đức – trí –
thể - mỹ - lao động – ngơn ngữ. Ngồi ra cần chuẩn bị tốt cho trẻ về mặt tinh thần để trẻ
chuẩn bị vào lớp 1.
* Khi chuyển tiếp giữa bậc học mầm non và bậc học tiểu học phải đảm bảo sự kế thừa,
tính khoa học. Những kiến thức đã được hình thành ở lứa tuổi mầm non cần phải được
củng cố và mở rộng, hoàn thiện ở mức độ cao hơn giúp trẻ không bị những thay đổi đột
ngột khi chuyển từ hoạt động vui chơi – trường mầm non sang hoạt động học tập - trường
tiểu học. Việc chuẩn bị tốt cho trẻ về thể chất, tâm lý từ tuổi mầm non là yêu cầu quan
trọng giúp trẻ thích ứng tốt với việc học tập ở bậc học tiểu học.


- Việc chuẩn bị cho trẻ vào trường tiểu học được tiến hành thường xuyên và liên tục ở
mọi lúc, mọi nơi và là nhiệm vụ của mọi lực lượng giáo dục: Gia đình, nhà trường, tồn
xã hội. Đặc biệt trường mầm non cần chuẩn bị tốt mọi mặt, tạo cho trẻ tâm thế hứng thú,
thích vào trường tiểu học.
2. Cơ sở thực tiễn:
Năm học 2011 – 2012 tôi được nhà trường phân công dạy lớp Lá 1 tại điểm nội trú
của trường cấp 2/3. Lớp Lá 1 có tất cả 20 cháu người sở tại Raglay đã học qua chương
trình lớp Chồi và có biết Tiếng Việt. Cùng dạy chung với tôi là một cô giáo mới vào
nghành và đang trong thời gian tập sự. Là một giáo viên được nhà trường phân công dạy
lớp Lá nhiều năm, tôi đã tích lũy được cho mình một số kinh nghiệm trong việc nuôi
dưỡng và giáo dục trẻ 5 tuổi. Trong q trình ni dạy trẻ tơi đã có những thuận lợi và
gặp phải một số khó khăn sau:
a. Thuận lợi:

Lớp là điểm mượn của khu nội trú cấp 2/3. Có sân chơi rộng rãi thoáng mát, thuận
tiện cho việc vui chơi của trẻ.
Cơ giáo trẻ nhiệt tình, u nghề, mến trẻ, nắm vững được các phương pháp chăm
sóc giáo dục trẻ, nhất là trẻ mầm non 5 tuổi.
Được sự quan tâm và chỉ đạo sát sao của ban lãnh đạo nhà trường, cùng sự chia sẽ
và góp ý của các đồng nghiệp.
b. Khó khăn:
Bên cạnh những thuận lợi như trên tơi thì tơi cịn gặp phải những khó khăn trong việc
chuẩn bị tốt tâm thế để trẻ vào lớp 1 như:
Trẻ chưa có tính tự lập trong mọi hoạt động, cịn ỷ lại hay chưa tự tin vào bản thân
mình dẫn đến việc chủ động thực hiện các công việc cịn kém. Số trẻ có tính tự lập, tự tin
chỉ đạt 25 – 30%. 80% trẻ chưa có thái độ và cách cư xử đúng với mọi người.
80% trẻ chưa có sự hiểu biết nhiều về bản thân, gia đình, môi trường xung quanh,
các biểu tượng về thời gian, không gian. Đa số trẻ chưa biết so sánh, phân tích, tổng hợp.
Chưa có các biểu tượng về tốn, chữ cái và chữ viết.
Khả năng vận động còn chậm chạp. Số trẻ bị suy dinh dưỡng chiếm 45%, số trẻ
thấp còi chiếm 35%. Trẻ khơng chịu ngủ trưa vì theo thói quen ở nhà trẻ hay theo bố mẹ
lên rẫy hoặc đi chơi.
Khả năng cảm nhận cái đẹp xung quanh cuộc sống còn hạn chế, khả năng cảm thụ
âm nhạc yếu, chỉ có 20% trẻ biết tạo ra sản phẩm tạo hình đẹp mắt.


-

85 % trẻ chưa có các thao tác trong hoạt động học tập, các kỹ năng tự phục vụ.

Cháu biết Tiếng Việt nhưng cịn ít và vẫn sử dụng chủ yếu vốn tiếng Raglay để
giao tiếp. Giáo viên chưa học qua tiếng Raglay nên giao tiếp với trẻ còn gặp khó khăn.
Khả năng tiếp thu chữ cái và chữ viết cịn chậm.
-

Cháu khơng thích lên lớp 1 vì sợ xa các bạn, xa trường mầm non và sợ phải học.

III- CÁC PHƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN:
Nắm được tình hình của trẻ, và những thuận lợi, khó khăn như trên tơi đã đưa ra
những phương pháp nhằm giúp trẻ chuẩn bị tốt tâm thế để vào lớp 1 như sau:
1. Chuẩn bị về mặt tình cảm – xã hội.
Sự phát triển các mặt tình cảm – xã hội là tiền đề quan trọng cho việc học và phát
triển toàn diện nhân cách của trẻ. Chính việc phát triển lịng tự trọng, thực hiện nhiệm vụ
một cách độc lập, khả năng tập trung, chấp hành những qui định chung và sự chỉ dẫn của
người lớn là vô cùng thiết yếu giúp trẻ học tập tốt ở trường phổ thông sau này. Khi trẻ tự
tin vào chính bản thân mình, trẻ sẽ học được cách chủ động độc lập trong việc thực hiện
các nhiệm vụ đến cùng. Vì vậy hãy để trẻ tự làm và người lớn khích lệ trẻ. Đối với trẻ ở
lớp tôi do đa số là cháu sở tại, phụ huynh đa phần lại không biết chữ, nên việc kèm cặp
các cháu học là điều rất khó khăn, vì vậy việc luyện tập cho cháu trong lớp tơi có tính tự
lập cao là điều hết sức quan trọng.
Nắm được đắc điểm và hồn cảnh của trẻ như vậy tơi đã có những biện pháp giúp
các cháu như: Giáo dục cho trẻ ý thức về bản thân như đặt các câu hỏi để kích thích trẻ
biểu lộ những suy nghĩ, cảm xúc của mình; Thơng qua tranh ảnh, hình vẽ, thơ, chuyện
giáo dục trẻ có ý thức về những hành vi đúng, hành vi sai từ đó vận dụng giáo dục theo
từng nội dung của chuyện nhằm phát triển những tình cảm xã hội cần thiết…. Khuyến
khích trẻ tự tổ chức các trò chơi đặc biệt là trò chơi phân vai theo chủ đề để trẻ biết tự
phân vai và tự nhập vai, qua đó giúp trẻ có tính tự lập trong mọi tình huống chơi, tự lập
làm các cơng việc được phân cơng, giúp trẻ phát triển tính tự tin, tự lực và sáng tạo.
Ngồi ra tơi cịn tạo cho trẻ sự ham học, khả năng tập trung chú ý bằng cách thiết kế
những hoạt động thú vị vui nhộn, vừa sức cho trẻ như chơi xếp hình, nấu ăn, gieo hạt và
quan sát sự lớn lên của cây,…. Thông qua các hoạt động hay mọi lúc mọi nơi tơi cịn giáo
dục trẻ ý thức chấp hành nội qui, qui định ở trường, lớp học, những nơi công cộng, chấp
hành luật an tồn giao thơng. Giáo dục trẻ ý thức và thái độ cư xử phù hợp đối với người
thân trong gia đình như ơng, bà, cha, mẹ, anh, chị, em, chú, bác. Giáo dục trẻ tạo dựng

mối quan hệ tốt đẹp với bạn bè, cô giáo và những người lớn khác trong trường mầm non,


đồng thời giúp trẻ có những biểu tượng chính xác về trường tiểu học, làm quen những
môn học ở trường …, về các mối quan hệ giữa bạn bè, thầy cơ giáo từ đó kích thích lịng
mong mỏi,u mến, háo hức được đến trường học tập của trẻ.
Để làm được điều này tôi đã xin ý kiến nhà trường tổ chức một buổi thăm quan trường
tiểu học cho các cháu.

Trẻ tham quan trường tiểu học


Trẻ hứng thú khi được trải nghiệm.


Mặc dù lên lớp 1 học ở trường khác, những các hoạt động học tập vẫn có những mơn học
các con yêu thích ở trường mầm non.
2. Chuẩn bị tốt cho trẻ về mặt trí tuệ.
Như tất cả chúng ta đều biết, để làm tiền đề cho trẻ mẫu giáo lớn bước vào lớp 1 một
cách tốt nhất không thể không chuẩn bị tốt cho trẻ về tri thức. Bởi tri thức là vô cùng
quan trọng và cần thiết cho trẻ. Trẻ có một trí tuệ tốt, trẻ thơng minh, nhanh trí, nắm bắt
được những kiến thức do cơ giáo truyền đạt ở lứa tuổi mẫu giáo sẽ rất thuận lợi cho trẻ
bước vào lớp 1. Điều này được thực hiện thông qua các hoạt động học tập
Phát triển tốt về mặt trí tuệ, sự hiểu biết vể bản thân, gia đình, mơi trường xung
quanh, các biểu tượng về thời gian, khơng gian đồng thời có kỹ năng thực hiện hoạt động
trí óc như biết so sánh, phân tích, tổng hợp. Đó là những điều kiện cần thiết, là hành
trang để trẻ tiếp thu, lĩnh hội chương trình học tập ở trường phổ thông một cách tự tin và
vững vàng.
Ở trẻ mẫu giáo lớn nhu cầu nhận thức muốn tìm hiểu, khám phá những điều mới lạ,
muốn khám phá được bản chất của sự vật, hiện tượng, các mối quan hệ qua lại của các sự

vật hiện tượng đó. Song song với các mơn học mang tính tìm hiểu về mơi trường xung
quanh của trẻ chúng ta cịn cần đặc biệt quan tâm và rèn kỹ năng cho trẻ ở hai mơn đó là:
Làm quen với tốn và làm quen với chữ viết. Bởi hai môn học này là hai mơn cơ bản, chủ
yếu nhất của trẻ lớp 1. Vì thế việc chú trọng hai môn học này là vô cùng cần thiế. Tôi đã
xác định đây là hai môn học trọng tâm để dành nhiều thời gian cũng như đầu tư rèn kỹ
năng cho trẻ. Vào buổi sáng trong giờ đón trẻ một cơ sẽ thực hiện nhiệm vụ đón trẻ, cơ
cịn lại sẽ kèm cho những cháu yếu ; Hay trong giờ hoạt động góc khi chơi góc học tập
tơi sẽ cho những cháu yếu vào góc học tập và kèm những cháu đó, cơ cịn lại sẽ bao quát
lớp; Tổ chức hoạt động chiều lại tiếp tục cho các trẻ đó ra ngồi cùng một số bạn đã thông
thạo chữ cái để học ( Cứ một bạn kèm một bạn),


Các trẻ giúp nhau học chữ cái
tôi thấy cách thức này đem lại hiệu quả rất cao, trẻ rất hứng thú tham gia và thuộc bài
nhanh, cô cũng đỡ vất vả rất nhiều. Với những cháu khó nhớ các chữ cái, tôi thực hiện
cho cháu học 1 chữ cái trong mấy ngày liên tiếp khi nào cháu nhớ được thì tôi mới
chuyển sang chữ khác. Tôi cũng luôn luôn quan tâm đến những cháu viết còn xấu, ngồi
còn chưa đúng tư thế, cầm bút chưa đúng cách, tôi thường rèn những cháu đó rất nhiều
vào những buổi chiều để giúp cháu tiến bộ.
Ở mơn tốn cũng vậy, bắt buộc trẻ phải biết đếm, thêm bớt phân chia trong phạm vi
10, rồi nhận biết các khối, độ lớn, chiều cao của vật, biết các thao tác đo… Như chúng ta
đã biết, tiết tốn là một tiết nhận thức khó, và cứng nhắc nên trẻ thường khơng thích học,
bằng cách tạo ra những tiết học hấp dẫn, xuyên suốt và lo gic gây hững thú cho trẻ, kích
thích trẻ học tập và tiếp thu các kiến thức được tốt hơn.

Tiết học toán của trẻ.


Trong lớp có rất nhiều cháu kiến thức về tốn cịn yếu, vì thế tơi cùng cơ giáo ở lớp đã
lên kế hoạch cụ thể rèn trẻ yếu để trẻ tiếp thu kiến thức về toán đồng đều với các bạn ở

lớp, đáp ứng yêu cầu so với độ tuổi.
3. Chuẩn bị tốt cho trẻ về thể lực.
Bác Hồ của chúng ta có nói “Một tâm hồn minh mẩn trong một cơ thể cường tráng”,
thật vậy một điều kiện quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình học tập của học sinh
là thể lực. Thể lực phát triển tốt tạo điều kiện thuận lợi cho những tư chất, những yếu tố
sinh học với tư cách là tiền đề vật chất của sự phát triển nhân cách. Chuẩn bị về mặt thể
lực cho trẻ không đơn thuần là sự chuẩn bị về lượng phát triển chiều cao và trọng lượng
cơ thể mà còn là sự chuẩn bị về chất, năng lực làm việc bền bỉ, dẻo dai, có khả năng
chống lại sự mệt mỏi của thần kinh, cơ bắp, độ khéo léo của bàn tay, tính nhanh nhạy của
các giác quan. Để có được thể lực tốt, cần tạo một chế độ sinh hoạt, ăn uống, nghỉ ngơi,
luyện tập cho trẻ một cách khoa học và hợp lý cả về thời gian cũng như phù hợp với đặc
điểm phát triển riêng của từng trẻ giúp trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động học tập và
vui chơi đạt kết quả tốt nhất.
- Xác định được tầm quan trọng của vấn đề này ngay từ đầu năm tôi đã bàn với cô giáo
cùng lớp để thống nhất cách làm việc và vạch ra kế hoạch cụ thể để thực hiện tốt yêu cầu
này như sau: Bám theo kế hoạch của nhà trường ngay từ những ngày đầu trẻ đến lớp
chúng tôi đã tiến hành cân, đo và khám sức khoẻ định kỳ cho trẻ. Chấm biểu đồ tăng
trưởng, trên cơ sở đó phân loại sức khoẻ theo kênh, chiều cao theo cấp độ và phân loại
theo bệnh tật của trẻ. Tôi theo dõi, ghi kết quả lên bảng sức khoẻ để phụ huynh tiện theo
dõi. Sau đó tơi trao đổi cụ thể với phụ huynh của những trẻ có tình trạng sức khoẻ yếu,
thể trạng nhỏ, ăn chậm… để phối hợp với gia đình cải thiện tình hình sức khoẻ cho các
trẻ đó bằng các hình thức như: Cơ động viên trẻ trước tập thể lớp, thưởng cho những trẻ
có tiến bộ.


Hình họp trao đổi với phụ huynh đầu năm học
Được sự cho phép của nhà trường, trong cuộc họp phụ huynh đầu năm tơi đã báo
cáo tình hình sức khỏe của trẻ để phụ huynh nắm được tình hình sức khỏe của con mình ở
trường: Trẻ nào cũng ăn hết suất của mình, có nhiều trẻ có nhu cần ăn nhiều hơn định
suất. Thống nhất với phụ huynh chế đọ chăm sóc đặc biệt với đối tượng trẻ suy dinh

dưỡng( cho trẻ uống thêm sữa..)

Giờ ăn của trẻ.
Song song với việc quan tâm đến chế độ ăn uống, đến bữa ăn của trẻ, chúng tơi cịn
phải chú ý đến giấc ngủ. Luôn đảm bảo cho trẻ được ngủ đủ giấc, ngủ sâu giấc.


Hình ảnh trẻ ngủ ngon giấc.
Với một số cháu khó ngủ tơi trao đổi với gia đình để kết hợp nhắc nhở động viên trẻ
kịp thời. Cùng phụ huynh nhắc trẻ buổi tối đi ngủ sớm, để sáng mai đến lớp đúng giờ.
Chúng tơi ln đảm bảo phịng ngủ ấm về mùa đông, mát mẻ về mùa hè. Đảm bảo phịng
ngủ ln n tĩnh để trẻ ngủ tốt.
Ngồi làm tốt cơng việc cho trẻ ăn, ngủ ta cịn phải cho trẻ được vận động hợp lý. Bởi
vì có vận động hợp lý sẽ kích thích cho trẻ ăn ngon miệng và ngủ sâu hơn. Do đó tơi thực
hiện nghiêm túc các hoạt động của trẻ trong một ngày, tổ chức cho các cháu được vận
động vui chơi ở tất cả các hoạt động như hoạt động ngồi trời, các trị chơi vận động,
hoạt động góc, hoạt động thể chất


Trẻ chơi các trò chơi vận động rèn luyện cho cơ thể.
Cho trẻ vận động nhiều là tốt, tuy nhiên tôi cũng không lạm dụng quá, trong các vận
động tôi ln đảm bảo tính động tĩnh ln phiên nhau tạo cho trẻ có thời gian hoạt động
phù hợp. Làm được tất cả các điều trên tôi đã chuẩn bị cho trẻ tốt về mặt thể lực: Trẻ
được vận động hợp lý, ăn, ngủ tốt sẽ có một thể lực tốt, trẻ khoẻ mạnh da dẻ hồng hào,
tăng cân đều, vận động lâu mỏi, ít ốm đau, hạn chế được các bệnh truyền nhiễm và đặc
biệt quan trọng là trẻ sẽ tích cực tham gia vào các hoạt động mà cơ giáo tổ chức.
4. Chuẩn bị về mặt thẩm mỹ cho trẻ.
Sự chuẩn bị tồn diện cho trẻ khơng thể khơng nhắc tới sự chuẩn bị về mặt thẩm mỹ,
bởi lẽ trẻ có cơ thể khỏe mạnh, có những quy tắc ứng xử phù hợp với mọi người, có sự
hiểu biết về cuộc sống xung quanh. Thông qua các tiết học, tiết khám phá cơ cần giáo dục

cho trẻ thích tìm hiểu và biết bộc lộ cảm xúc phù hợp trước vẻ đẹp của thiên nhiên, cuộc
sống, các tác phẩm nghệ thuật. Thông qua những giờ hoạt động âm nhạc giáo dục trẻ
thích nghe nhạc, nghe hát, chăm chú lắng nghe và nhận ra những giai điệu khác nhau của
bài hát, của bản nhạc. Giáo dục trẻ hát đúng và biết thể hiện sắc thái tình cảm qua các bài
hát mà trẻ yêu thích. Giáo dục trẻ biết vận động nhịp nhàng, phù hợp với nhịp điệu của
bài hát, biết sử dụng các dụng cụ âm nhạc để gõ theo tiết tấu của bài hát. Giáo dục trẻ biết
chọn và sử dụng các nguyên vật liệu đa dạng, biết phối hợp màu sắc để tạo ra sản phẩm
tạo hình có nội dung, bố cục, màu sắc hài hòa.
5. Chuẩn bị một số kỹ năng lao động cần thiết cho hoạt động học tập.


Hiện nay việc sử dụng phương pháp dạy học tích cực trong các bậc học đã giúp trẻ
chuyển hoạt động chủ đạo từ hoạt động vui chơi sang hoạt động học tập một cách thuận
lợi. Để đạt được những hiệu quả trên cần tạo điều kiện cho trẻ rèn luyện một số kỹ năng
cơ bản của hoạt động học tập như việc sắp xếp bàn ghế, xắp xếp các đồ dùng, cách cầm
bút, cầm sách, mở sách, tư thế ngồi đúng… Ngồi ra cịn tạo điều kiện cho trẻ thực hiện
một số kỹ năng tự phục vụ bản thân như đánh răng, lau mặt, rửa tay, chải tóc, mặc quần
áo… từ đó giúp trẻ thích ứng với hoạt động mới. Thông qua chủ đề “Trường tiểu học”
giáo viên cần hướng dẫn trẻ làm quen với các đồ dùng học tập ở trường …., thường
xuyên cho trẻ làm quen với đồ dùng học tập ở tiểu học như: Sách, truyện, bút, thước…..
Qua đó rèn cho trẻ biết cách điều khiển, vận động bàn tay nhỏ bé của mình để thực
hiện một cách gọn gàng, dẻo dai các thao tác vận động trong học tập, trong giờ chơi, giờ
ăn, giáo viên tập cho trẻ biết sử dụng những đồ dùng sinh hoạt một cách gọn gàng khéo
léo. Bởi lẽ các nhà khoa học đã khẳng định rằng “Những vận động bằng tay của trẻ càng
khéo léo, càng phong phú bao nhiêu càng dễ hình thành các thao tác trí tuệ bấy nhiêu”.
6. Chuẩn bị về mặt ngôn ngữ.
Truyền thụ kiến thức đều phải thơng qua ngơn ngữ. Vì vậy việc chuẩn bị cho trẻ sử dụng
thành thạo tiếng việt trong sinh hoạt hàng ngày là việc quan trọng nhất để chuẩn bị cho
trẻ vào lớp một. Trẻ có ngơn ngữ mạch lạc phát triển tốt, thì đồng thời các quá trình tâm
lý như tư duy, tưởng tượng, trí nhớ, tri giác…của trẻ cũng phát triển tốt. Hình thành cho

trẻ một số kỹ năng chuẩn bị cho việc đọc, viết, thông qua các hoạt động sinh hoạt, học
tập, lao động, các buổi tham quan, dạo chơi …Khuyến khích trẻ sử dụng tiếng việt, mở
rộng vốn từ về thế giới xung quanh, tập cho trẻ biết diễn đạt một cách rõ ràng, mạch lạc,
không nói ngọng, nói lắp, nói lí nhí. Tơi thường xun tổ chức các hoạt động nghe – nói
như : Cho trẻ phát âm các chữ cái, nghe và hiểu nghĩa của từ, thể hiện cử chỉ, điệu bộ, nét
mặt phù hợp với yêu cầu, hoàn cảnh giao tiếp. Tạo điều kiện cho trẻ được tiếp xúc với
chữ viết trong môi trường xung quanh, nhận dạng và phát âm các chữ cái. Để trẻ được
như vậy tôi đã tạo môi trường chữ viết trong lớp phong phú tạo điều kiện cho trẻ được
“Tắm mình trong chữ viết” và giúp trẻ làm quen chữ cái một cách tự nhiên như: Cảnh
quan ngoài lớp học, tạo cây có gắn các chữ cái. Các góc chơi trong lớp,


Trẻ học chữ cái bên ngoài lớp học.


Trẻ học chữ cái trong lớp
ở những góc chơi này nên có các loại sách báo và vật liệu như :Tranh ảnh về thế giới
xung quanh như: con người, nghề nghiệp, thế giới động vật, thế giới thực vật,… dưới các
tranh ảnh cần có chữ viết to. Sách, tranh truyện với các lại giấy bìa tốt, bền, ít trang, nội
dung đơn giản, màu sắc đẹp, chữ to,…các bài thơ ngắn, các câu chuyện có nội dung lặp
đi lặp lại để trẻ dễ nhớ, dễ thuộc. Ở góc học tập tơi trang bị thêm giấy, vở để cháu tự do
tập viết, tập can chữ theo ý thích của mình. Ngồi ra tơi cịn chuẩn bị những chữ cái để
trẻ có thể đọc và ghép các vần đơn giản. Hay khi làm ký hiệu của các cháu tôi làm bằng
tên của các cháu, đó cũng là một cách tạo điều kiện cho các cháu làm quen với chữ cái
một cách hứng thú nhất. Tôi cũng chú trọng cho các cháu tô chữ cái, xem và nghe đọc
các loại sách, phân biệt phần mở đầu, kết thúc của sách. Cho trẻ làm quen với cách đọc
và viết tiếng Việt: Hướng đọc, viết từ phải sang trái, từ dòng trên xuống dòng dưới,
hướng viết của các nét chữ, “đọc” truyện qua các tranh vẽ, đọc phải diễn cảm, các tranh

vẽ phải đẹp và to, chữ viết rõ ràng, to, chữ sử dụng trong sách là chữ in thường.

Thông qua các hoạt động trên tôi thấy những trẻ lớp tơi có tính tích cực giao tiếp, có
trình độ phát triển ngôn ngữ tương đối cao thường hay đặt các câu hỏi và dễ dàng đặt các
câu hỏi hơn các trẻ khác. Vì vậy người lớn cần chủ động tổ chức giao tiếp, hình thành
tính tích cực, giao tiếp cho trẻ giúp trẻ phát triển ngơn ngữ, và đó cũng là cách ta giúp trẻ
có được cơng cụ, phương tiện, cần thiết để tư duy tìm hiểu về thế giới xung quanh. Điều
này là cơ sở giúp trẻ vững vàng hơn khi vào lớp 1.
7. Chuẩn bị tốt cho trẻ về mặt tinh thần.
Được chuẩn bị tốt về mặt tinh thần đối với trẻ cũng rất quan trọng. Trẻ có một tinh
thần tốt, ln ln vui vẻ, thích thú trong mọi công việc, và đặc biệt là luôn vươn tới,
ln mong mỏi mình sẽ được đi học lớp 1 đó là một điều rất tốt. Vì vậy, tơi ln động
viên, khích lệ trẻ ngoan, biết vâng lời người lớn, hồn thành các nhiệm vụ được người
lớn giao cho.
Ví dụ: Nếu các con học giỏi, ngoan biết vâng lời người lớn thì sẽ được đi học lớp 1.
Hoặc dùng đó làm động lực để kích thích khả năng tìm tịi khám phá, kích thích tính tị
mị ham hiểu biết, biết trả lời các câu hỏi khó ở trẻ.
Ví dụ: Câu hỏi này khó nhưng nếu ai trả lời được câu hỏi này sẽ được lên lớp 1 đấy!
Thông qua việc được lên lớp 1 dùng làm động lực để nêu các đức tính tốt cho trẻ: Rèn
luyện tự giác, ý thức tổ chức kỷ luật, tính tự lập, ý thức đồn kết, nhường nhịn giúp đỡ
bạn bè…Những đức tính này rất cần thiết cho trẻ ở lứa tuổi mầm non song đặc biệt quan
trọng với trẻ khi đi học lớp 1. Bởi vì đặc thù của hai bậc học khác nhau: Ở mầm non lúc
nào cũng có cơ bên cạnh, có cơ ở gần, cịn khi lên học tiểu học thì khơng phải lúc nào trẻ
cũng ở gần cơ giáo mà có lúc trẻ tự chơi, tự do một mình hoặc chơi với các bạn…Thông
qua việc tổ chức sinh nhật cho trẻ ở lớp ngoài ý nghĩa cho trẻ biết quan tâm, yêu quý bạn
bè, thích tham gia vào hoạt động tập thể nó cịn có thể góp phần giúp trẻ hiểu rằng mình
đã bước sang 6 tuổi, đã lớn khôn và chững chạc lên nhiều để chuẩn bị vào lớp 1. Chuẩn
bị cho trẻ tốt về mặt tinh thần sẽ cho trẻ có tâm lý thoải mái, tự tin, sẵn sàng bước vào lớp
1 không lo sợ, rụt rè, thiếu tự tin.
Tóm lại: Vậy việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1 ta phải làm tốt cả 7 yếu tố trên. Cả

7 yếu tố này đều rất quan trọng, không thể tách rời nhau được và không thể thiếu một
trong các yếu tố đó trong q trình chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1.
IV- NHỮNG KẾT QUẢ BƯỚC ĐẦU VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM.
1. Những kết quả đạt được.
* Về Tình cảm – xã hội:


- 90% Các cháu tự tin, mạnh dạn, có tính tự lập và sáng tạo trong công việc. 10% cháu có
khả năng hồn thành các cơng việc được phân cơng.
-100% Trẻ có thái độ, và cư xử đúng đắn đối với mọi người.
* Về trí tuệ:
- Trẻ thơng minh, nhanh nhẹn, mạnh dạn, hồn nhiên và đạt được yêu cầu của độ tuổi
thông qua kết quả khảo sát các môn học, 98% trẻ đạt yêu cầu về kiến thức. 100% trẻ đủ
điều kiện lên lớp 1.
* Về thể lực:
- Các cháu trong lớp tôi đều khoẻ mạnh, da dẻ hồng hào, vận động nhanh nhẹn, có khả
năng đề kháng với các bệnh dịch. Trong đợt dịch “ Tay – chân – miệng” vừa qua lớp tôi
không bị cháu nào.
- Kết quả khám sức khoẻ cuối năm cho thấy 90% trẻ có cân nặng bình thường, 10 % trẻ
suy dinh dưỡng vừa. 90% trẻ có chiều cao bình thường, 10% trẻ thấp còi độ 1.
- Tuy vẫn còn 10% cháu suy dinh dưỡng và thấp còi đội 1, nhưng những cháu đó rất
nhanh nhẹn, và có những kỹ năng, nhận thức, ngôn ngữ đảm bảo tốt cho việc học tập ở
lớp 1. Lớp đã được nhà trường khen thưởng vì có tỷ lệ tăng cân đều hàng tháng, hàng
quý.
* Về thẫm mỹ:
- Cháu biết cảm nhận được cái đẹp xung quanh cuộc sống, u thích những cái đẹp và có
ý thức giữ gìn những cái đẹp đó.
-Hát đúng nhạc của một số bài hát thiếu nhi, biết vận động phù hợp với tiết tấu của bài
hát, thích nghe hát và sử dụng được một số dụng cụ âm nhạc.
-100% trẻ biết dựa vào đơi bàn tay khéo léo của mình để tạo ra sản phẩm đẹp mà trẻ yêu

thích.
* Về một số kỹ năng cần thiết cho hoạt động học tập:
- 100% Thực hiện được các thao tác cơ bản các kỹ năng trong hoạt động học tập, kỹ năng
tự phục vụ.
* Về ngôn ngữ:
- 100% trẻ trong lớp thuộc 29 chữ cái. Viết được tên mình, và 29 chữ cái.
- 95% trẻ có thể đặt các câu hỏi khi tham gia các hoạt động khám phá. Mạnh dạn giao
tiếp cùng cơ và các bạn, có sự giao tiếp với người khác. 5% cháu đặt được một số câu
đơn giản, và giao tiếp được với cô và các bạn.


-90% biết ghép một số từ đơn giản.
* Về tinh thần:
- Phát huy và rèn luyện cho trẻ rất nhiều đức tính tốt, hạn chế tính xấu.
- 100% trẻ có tâm lý thoải mái, tự tin, sẵn sàng bước vào lớp 1.
2. Bài học kinh nghiệm:
Qua những năm dạy trẻ lớp mẫu giáo lớn tôi đã rút ra được kinh nghiệm cho bản
thân trong việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 như sau:
- Việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ mẫu giáo lớn vào lớp 1 là hết sức cần thiết và là một trong
những mục tiêu của ngành học mầm non.
- Để việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ mẫu giáo lớn vào lớp 1 được tốt yêu cầu giáo viên phải
nắm chắc đặc điểm tâm lý của lứa tuổi. Giáo viên phải đọc và nghiên cứu những tài liệu
và sách về tâm sinh lý lứa tuổi để đảm bảo có phương hướng, biện pháp hình thức đúng
đắn trong quá trình giáo dục trẻ , và bảo đảm cho giáo viên không chỉ là cơ giáo mà cịn
là người bạn gần gũi thân thiết với trẻ.
- Phải biết bàn bạc, phối hợp ăn ý, nhịp nhàng với các giáo viên cùng lớp và cùng thống
nhất với nhau về cách làm việc thì kết quả đem lại mới cao.
- Cần có sự tuyên truyền và phối hợp với phụ huynh.
- Phải biết bám sát vào sự chỉ đạo và yêu cầu của ban giám hiệu thông qua các buổi họp
tổ chuyên môn, họp định kỳ, họp sơ kết trên cơ sở đó có kế hoạch, biện pháp, hình thức

phù hợp với đặc điểm tình hình của lớp mình.
- Cần có ý kiến báo cáo đề xuất kịp thời cho Ban giám hiệu trong quá trình chăm sóc giáo
dục trẻ để đảm bảo cho trẻ được chăm sóc tốt về thể chất và tinh thần.
- Phải biết lắng nghe, tham khảo, học hỏi kinh nghiệm, góp ý của Ban giám hiệu cùng
đồng nghiệp để chọn lọc ý kiến tiếp thu ý kiến hay.
Trên đây là kinh nghiệm chuẩn bị tâm thế cho trẻ mẫu giáo lớn vào lớp 1. Rất mong được
sự góp ý của ban giám hiệu và chị em đồng nghiệp.
V. KẾT LUẬN:
Việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1 được sự hưởng ứng, đồng thuận của Ban
giám hiệu nhà trường, các đồng nghiệp, các bậc phụ. Công việc này đã được tìm hiểu và
đưa vào thực hành tại lớp Lá 1 trường mầm non Cơn Ca. Dù kết quả chưa đạt được tuyệt
đối nhưng phần nào cũng giúp cho các con em dân tộc thiểu số Raglay có tâm thế sẵn
sàng khi bước vào lớp 1, lớp mà khơng riêng gì ai, tất cả các trẻ em và chúng ta đều phải


trải qua. Bước đầu đã chuyển biến được sự nhìn nhận của phụ huynh, của tất cả mọi
người trong công việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1. Qua việc chuẩn bị tâm thế cho
trẻ, không chỉ tạo cho trẻ có thể bước vào trường phổ thơng một cách vững vàng mà qua
đó cịn tạo được sự liên kết và đồn kết giữa gia đình và nhà trưởng, giữa phụ huynh và
cơ giáo chủ nhiệm để từ đó tạo được tình cảm tốt đẹp giữa con người với con người.
Trên đây, là sáng kiến kinh nghiệm của bản thân, những vấn đề đạt được sẽ là nền tảng
cho những năm tiếp theo. Sáng kiến của tôi thực hiện áp dụng hiệu quả tại trường và có
thể nhân rộng ở các trường bạn. Rất mong nhận được sự góp ý, nhận xét của các đồng
chí lãnh đạo, các bạn đồng nghiệp để bài viết được phong phú hơn.
Xin chân thành cảm ơn !
Tà Lương, ngày 05 tháng 4 năm 2012
Người viết sáng kiến

Nguyễn Thị Anh