Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường Tiểu học Thị Trấn Hà Trung
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (556.96 KB, 20 trang )
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
I LỜI MỞ ĐẦU:
Việc bồi dưỡng học sinh giỏi bao giờ cũng là nhiệm vụ của mỗi giáo
viên, mỗi nhà trường. Trẻ em nơi này hay nơi khác có thể khác nhau về
điều kiện sinh sống và học tập nhưng các em đều tiềm tàng một khả năng
phát triển. Trong “Hỏi đáp về những quy định mới ở bậc Tiểu học” Vụ
Tiểu học đã nêu: phát hiện bồi dưỡng học sinh giỏi về các môn khoa học là
nhiệm vụ của mỗi giáo viên ở tất cả các lớp học.
Việc tổ chức thi học sinh giỏi ở trường Tiểu học đã trở thành truyền
thống, đã có tác dụng định hướng khuyến khích giáo viên dạy tốt, học sinh
học tốt. Mặt khác, kết quả học sinh giỏi là một trong những tiêu chuẩn
đánh giá thi đua của các nhà trường. Do đó, bên cạnh việc nâng cao hiệu
quả giáo dục đại trà, việc nâng cao chất lượng mũi nhọn là điều hết sức
cần thiết. Để không ngừng nâng cao dân trí thì vấn đề tổ chức bồi dưỡng
học sinh giỏi cũng là việc làm quan trọng nhằm đảm bảo sự tồn tại và uy
tín của nhà trường đối với ngành Giáo dục nói riêng và đối với xã hội nói
chung. Bởi vì kết quả học sinh giỏi đạt được là bằng chứng thực tiễn đáng
tin cậy khẳng định sự phát triển đi lên của nhà trường. Hơn thế nữa phải
quán triệt nguyên tắc cơ bản đến từng giáo viên: nhà trường phổ thông
phải tiến hành giáo dục toàn diện để từng học sinh được hưởng nền giáo
dục toàn diện và có cơ hội bộc lộ sở trường của mình. Đặc biệt trong tình
hình giáo dục Tiểu học hiện nay, người quản lý phải có vốn hiểu biết về
tâm lý học lứa tuổi học sinh một cách sâu sắc để có kế hoạch chỉ đạo
thường xuyên, kịp thời. Để chỉ đạo tốt công tác tổ chức bồi dưỡng học
sinh giỏi Tiểu học, trước hết người hiệu trưởng, phó hiệu trưởng phụ
trách chuyên môn phải tự bồi dưỡng bản thân, tạo cho mình một uy tín
thực sự trong tập thể giáo viên. Bởi vì muốn làm quản lý giỏi trước hết
phải là một giáo viên giỏi, xứng đáng là con chim đầu đàn, là chỗ dựa vững
chắc cho tập thể giáo viên trong trường.
Giáo dục giữ vai trò cực kỳ quan trọng trong việc thực hiện bồi
dưỡng đó. Ở bậc Tiểu học, việc phát hiện và tổ chức bồi dưỡng học sinh
giỏi là trách nhiệm của nhà trường, trách nhiệm của mỗi giáo viên và trách
nhiệm của ngành giáo dục địa phương, Trong thực tế, việc thực hiện mục
tiêu: “ Bồi dưỡng nhân tài” đã được ban giám hiệu các nhà trường Tiểu
học quan tâm và có kế hoạch chỉ đạo cụ thể trong mỗi năm học. Đây là
nhiệm vụ hết sức quan trọng hết sức thiết thực và phải thường xuyên cập
nhật trong công tác chỉ đạo chuyên môn. Chính vì vậy chất lượng mũi nhọn
được ghi nhận qua mỗi năm học ở các nhà trường được nâng lên rõ rệt.
Nhưng làm thế nào để việc tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi ở các nhà
trường có hiệu quả cao nhất? Đó là những vấn đề mà người cán bộ quản
1
lý cần phải quan tâm suy nghĩ để đề ra cho mình những biện pháp thiết
thực nhất, vận dụng quá trình tổ chức chỉ đạo nhằm thực hiện tốt mục tiêu
của bậc Tiểu học. Chính vì vậy tôi đã tập trung nghiên cứu đề tài: “Một
số biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường Tiểu học Thị
Trấn Hà Trung”. Với mong muốn tìm ra những giải pháp, biên pháp tối
ưu nhất để vận dụng vào quá trình chỉ đạo công tác này trong nhà trường
Tiểu học hiện nay.
II THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ CHỈ ĐẠO BỒI DƯỠNG HỌC
SINH GIỎI Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC HIỆN NAY.
Công tác tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi ở bậc Tiểu học bao giờ
cũng là nhịêm vụ quan trọng của mỗi giáo viên, mỗi cán bộ quản lý giáo
dục, mỗi nhà trường, ở trong mọi nền giáo dục ở trong nước cũng như trên
thế giới.
Trước đây, theo chủ trường chung của Bộ Giáo dục và Đào tạo là tổ
chức thi học sinh giỏi Tiếng Việt, học sinh giỏi Toán ở Tiểu học riêng
từng môn và mức độ yêu cầu tương đối cao. Chính vì vậy, các trường Tiểu
hoc đã chủ động phát hiện và bồi dưỡng học sinh giỏi hai môn riêng biệt,
quá tập trung vào ôn luyện thi, sao nhãng hoặc bỏ qua các môn học khác
của chương trình gây nên hậu quả học lệch, học sinh phát triển phiến diện
về mặt trí tuệ. Phương pháp dạy học đối tượng học sinh giỏi cơ bản vẫn
theo cách dạy truyền thống, nhồi nhét, tham lam kiến thức, cách rèn luyện
máy móc kỹ năng…
Từ năm học 19961997 Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quán triệt
điểm chỉ đạo không mở trường chuyên, lớp chọn, không dạy môn riêng ở
Tiểu học để học sinh có ý thức về học toàn diện, từ năm học này mỗi học
sinh dự thi học sinh giỏi không thi một môn (Toán hoặc Tiếng Việt) mà thi
cả hai môn (cả Toán và Tiếng Việt) do đó các cấp quản lý giáo dục đã thay
đổi cách bồi dưỡng học sinh giỏi, gắn bồi dưỡng và tuyển chọn với hoạt
động thường xuyên của nhà trường Tiểu học, không tổ chức luyện thi quá
sớm để học sinh không bị học lệch. Việc bồi dưỡng học sinh giỏi được
tiến hành thường xuyên trên nền tảng kiến thức cơ bản được năng cao
dần, không bồi dưỡng những kiến thức viễn vông, quá xa, quá rộng so với
chương trình Tiểu học. Học sinh được học đều các môn, đựơc phát triển
toàn diện theo đúng mục tiêu giáo dục của bậc học.
1. Thực trạng nhà trường
Trường Tiểu học Thị Trấn Hà Trung có Tổng số cán bộ giáo viên là:
34 đồng chí. Trong đó :
+ Cán bộ quản lý là:
2 đồng chí.
+ Giáo viên văn hoá là:
23 đồng chí.
+ Giáo viên đặc thù:
5 đồng chí.
2
+ Nhân viên hành chính: 2 đồng chí.
+ Thư viện thiết bị: 1 đồng chí.
+ Tổng phụ trách Đội: 1 đồng chí
Chất lượng đội ngũ:
Tổng số cán bộ giáo viên đạt trình độ chuẩn là: 34 đồng chí, đạt
100%
Tổng số cán bộ giáo viên đạt trình độ trên chuẩn là: 30 đồng chí, đạt
88,2% (Trong đó ĐH: 26 đ/c, CĐ: 4 đ/c)
Tổng số lớp: 18. trong đó khu A: 11 lớp, khu B: 7 lớp
Tổng số học sinh: 435 em. ( Tăng 5 em HS so với năm học 2009
2010)
Khối 1: 91 em. Trong đó HS khu A: 54 em, HS khu B: 38 em
Khối 2: 110 em. Trong đó HS khu A: 73 em, HS khu B: 37 em
Khối 3: 90 em. Trong đó HS khu A: 55 em, HS khu B: 35 em
Khối 4: 70 em. Trong đó HS khu A: 43 em, HS khu B: 27 em
Khối 5: 74 em. Trong đó HS khu A: 53 em, HS khu B: 30 em
Trường có những thuận lợi là luôn được Đảng bộ Chính quyền địa
phương quan tâm, tăng cường đầu tư xây dựng cơ sở vật chất. Năm 2006
nhà trường được công nhận trường đạt Chuẩn quốc gia mức độ I. Năm
2008 nhà trường được công nhận trường đạt chuẩn Chuẩn quốc gia mức
độ II và công sở văn hóa cấp huyện, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động
giáo dục của nhà trường phát triển.
Nhà trường luôn được sự quan tâm sát sao tạo mọi điều kiện trong
công tác chỉ đạo chuyên môn của PGD & ĐT. Nhà trường có đội ngũ giáo
viên trẻ, khỏe có năng lực trình độ chuyên môn vững, nhiệt tình trong giảng
dạy, tỷ lệ đạt trên chuẩn cao.
Hội cha mẹ học sinh luôn quan tâm tạo mọi điều kiện hỗ trợ nhà
trường xây dựng cơ sở vật chất để các em được học tập tốt. Hội khuyến
học của các tiểu khu hoạt động mạnh duy trì và phát triển truyền thống
hiếu học trong dòng họ, tiểu khu, tổ phố.
Bên cạnh đó nhà trường vẫn còn có những khó khăn: Trường học
gồm hai khu nên còn khó khăn cho quản lý và chỉ đạo chuyên môn. Dân cư
phần lớn sinh sống buôn bán trên các trục đường nên việc đảm bảo an toàn
giao thông cho các cháu là rất khó khăn. Mạng lưới điện cuối nguồn yếu
nên việc đưa công nghệ tin học vào quản lý và giảng dạy gặp nhiều khó
khăn.
* Tình hình chỉ đạo tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi lâu nay của
trường Tiểu học Thị Trấn Hà Trung.
3
Sau nghị quyết TW2 khoá VIII ra đời, quán triệt quan điểm chỉ đạo
của Bộ Giáo dục và Đào tạo, ban giám hiệu nhà trường đã thực hiện chỉ
đạo công tác tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi theo hướng toàn diện, không
tổ chức lớp chọn ở các khối lớp, trong mỗi năm học, trên cơ sở nền kiến
thức cơ bản, giáo viên giảng dạy trực tiếp có trách nhiệm phát hiện và bồi
dưỡng học sinh giỏi ở tất cả các khối lớp, từ lớp 1 đến lớp 5. Đây là việc
làm thường xuyên trong suốt cả quá trình năm học. Cuối mỗi năm học nhà
trường có kế hoạch tổ chức bàn giao chất lượng giữa các giáo viên cho
năm học sau, trên cơ sở đó giáo viên nhận lớp sẽ nắm bắt được số lượng
học sinh giỏi của năm học trước và bồi dưỡng ở năm học mới. Trong
những năm học, ban giám hiệu xây dựng kế hoạch chỉ đạo việc thành lập
và bồi dưỡng đội tuyển học sinh giỏi cấp trường, cấp huyện, cấp tỉnh
( đối với học sinh khối 4,5 thi cấp huyện, cấp tỉnh) bố trí tăng thêm số buổi
dạy bồi dưỡng trong tuần. Thống nhất chỉ đạo nội dung, chương trình dạy
bồi dưỡng phù hợp với trình độ nhận thức của học sinh, nâng cao mức độ
vừa phải, tránh tâm lý căng thẳng cho học sinh trong quá trình tiếp thu kiến
thức. Sau mỗi năm học, ban giám hiệu nhà trường tổ chức đánh giá rút kinh
nghiệm trong quá trình chỉ đạo, từ đó điều chỉnh, vận dụng chỉ đạo một
cách hợp lý cho những năm tiếp theo. Mặc dù công tác tổ chức bồi dưỡng
học sinh giỏi đã được ban giám hiệu quan tâm, song do biện pháp chỉ đạo
chưa đổi mới nên chất lượng học sinh giỏi nhiều năm chưa xứng tầm với
nhà trường.
*Tình hình đội ngũ giáo viên dạy bồi dưỡng học sinh giỏi của nhà
trường.
Được sự quan tâm chỉ đạo của ngành Giáo dục và Đào tạo Hà Trung,
nhà trường có một tập thể giáo viên đủ về số lượng, mạnh về chất lượng (
Số giáo viên có trình độ trên chuẩn đạt 88,2%), số giáo viên đã đạt giáo
viên dạy giỏi cấp huyện 25/ 28 đ/c, cấp tỉnh 10/28 đ/c. Ngoài việc bố trí
chuyên môn đảm bảo lực lượng nòng cốt cho tất cả các khối lớp, ban giám
hiệu nhà trường chọn cử một số giáo viên có năng lực vững vàng về
chuyên môn, nhiệt tình tâm huyết với nghề nghiệp trực tiếp dạy bồi dưỡng
học sinh giỏi trong đội tuyển ở từng khối lớp, đặc biệt là ở khối lớp 4 và
khối lớp 5. Tuy nhiên, trong thực tế, đội ngũ giáo viên dạy bồi dưỡng học
sinh giỏi chưa được bồi dưỡng chuyên sâu về vấn đề này, do đó bề dày
kinh nghiệm dạy bồi dưỡng chưa nhiều, về phương pháp còn hạn chế chủ
yếu là phát triển ghi nhớ máy móc hơn là phát huy sáng tạo của học sinh
cho nên học sinh chưa hứng thú trong học tập dẫn đến chất lượng mũi
nhọn không cao như mong muốn.
2. Kết quả của thực trạng trên.
2.1 Kết quả của việc chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi
(HSG) trong trường Tiểu học Thị Trấn Hà Trung trước đây 2 năm.
4
Năm học
2006 2007
2007 2008
Tổng
HSG
số
trường
HS
SL
TL
415
158
38,1
382
145
38
HSG huyện
HSG tỉnh
SL
17
11
SL
3
5
TL
4,1
2,9
TL
0,7
1,3
HSG
quốc gia
SL TL
0
0
2.2. Chất lượng đội ngũ giáo viên trong việc bồi dưỡng HSG.
Năm học
2006 2007
2007 2008
Tổng
số
25
25
GV có khả
năng BDSG
trường
GV có khả
năng BDHSG
huyện
SL
7
10
SL
4
4
TL
28
40
TL
16
16
GV có khả
năng BDHSG
tỉnh và quốc
gia.
SL
TL
0
0
Từ thực trạng trên của một trường trung tâm của huyện Hà Trung
cùng với những kỳ vọng của các cấp chính quyền và nhân dân địa phương.
Là một Phó hiệu trưởng nhà trường được giao phụ trách chuyện môn nói
chung trong đó có mảng chỉ đạo bồi dưỡng học sinh giỏi nói riêng, tôi rất
trăn trở và đã mạnh dạn đổi mới phương pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng
học sinh giỏi trong nhà trường, mong muốn nâng cao hơn nữa chất lượng
HSG và đội tuyển HSG xứng đáng là con chim đầu đàn trong ngành Giáo
dục huyện nhà.
B GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN:
1. Xây dựng kế hoạch chỉ đạo bồi dưỡng học sinh giỏi.
Để chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi tốt tôi đã xây dựng kế
hoạch đảm bảo tính khoa học lâu dài và có tính khả thi. Trong kế hoạch tôi
đã nêu lên điểm tình hình của nhà trường: Mặt mạnh, mặt yếu (các yếu tố
nội lực) về đội ngũ học sinh, về cơ sở vật chất, tài chính...để phục vụ cho
công tác bồi dưỡng học sinh giỏi. Kế hoạch của tôi đảm bảo tính liên tục
giữa năm trước và năm sau, sự chuyển giao trách nhiệm, khách quan giữa
lớp dưới với lớp trên, giữa người bồi dưỡng trước và người bồi dưỡng
sau.
Trong kế hoạch tôi đã thể hiện rõ mục tiêu, thời gian chương trình,
cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, số lượng học sinh vào đội tuyển, nội dung
bồi dưỡng, các lực lượng tham gia bồi dưỡng đồng thời đề ra chế độ bồi
dưỡng cho giáo viên và học sinh.
5
2. Chỉ đạo phát hiện, tuyển chọn học sinh giỏi:
Tổ chức phát hiện, tuyển chọn học sinh giỏi là khâu quan trọng
quyết định chất lượng học sinh giỏi. Để tuyển chọn được chính xác tôi đã
phải căn cứ vào một số yêu cầu sau:
Phát hiện tuyển chọn thông qua bài kiểm tra, các kỳ thi.
Tuyển chọn qua quá trình tìm hiểu truyền thống gia đình.
Căn cứ vào thành tích học tập của các em hàng năm.
Trên cơ sở phát hiện đánh giá tuyển chọn, nhà trường tổ chức thi
khảo sát để chọn đội tuyển.
3. Chỉ đạo công tác tổ chức giảng dạy
Tôi đã chỉ đạo cho giáo viên thực hiện tổ chức giảng dạy bồi dưỡng
học sinh giỏi nhằm mang lại kết quả cao trong học tập của các em, mà
không làm thay, làm hộ hoặc áp đặt nhồi nhét học sinh, khiến cho học sinh
tiếp thu thụ động, áp lực, không thoải mái là việc cần có sự hiểu biết và
vận dụng linh hoạt để học sinh chủ động nắm vững kiến thức cơ bản và
kiến thức nâng cao. Có tính tự lập và khả năng nhận thức ở mức độ cao.
4. chỉ đạo công tác tổ chức học tập của học sinh
Trong quá trình giảng dạy các môn học cho học sinh năng khiếu và
bồi dưỡng học sinh giỏi, thì công tác tổ chức học tập của học sinh là một
mắt xích rất quan trọng. Nó ảnh hưởng đến sự thành công hay thất bại của
học sinh không chỉ phạm vi một cấp học Tiểu học mà kể cả các cấp học
phổ thông cao hơn lẫn sự nghiệp sau này của các em. Do vậy tôi đã chỉ đạo
cho giáo viên dạy bồi dưỡng học sinh giỏi biết cách tổ chức học tập cho
các em học có hiệu quả.
5. Lựa chọn và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên.
Trong việc đào tạo bồi dưỡng học sinh giỏi, nhà trường đã chọn ra
đội ngũ giáo viên ưu tú nhất để tham gia giảng dạy. Kiến thức để bồi
dưỡng học sinh giỏi có tính chuyên sâu, độ khó cao, tính bao quát rộng, rất
tốn kém thời gian nên mỗi môn học yêu cầu phải có giáo viên phụ trách
chuyên để nguyên cứu và giảng dạy có chất lượng.
6. Cơ sở vật chất và kinh phí hoạt động.
Nhà trường cùng với các cấp uỷ Đảng và chính quyền địa phương,
hội cha mẹ học sinh, các tổ chức đoàn thể xã hội huy động nguồn kinh phí
hỗ trợ cho công tác tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi và đội tuyển đi thi các
cấp, tạo ra những điều kiện thuận lợi nhất cho chất lượng dạy học của
nhà trường, khen thưởng học sinh giỏi và giáo viên có nhiều học sinh giỏi.
II. CÁC BIỆN PHÁP TỔ CHỨC THỰC HIỆN.
Để đáp ứng mục tiêu "Bồi dưỡng nhân tài", trong năm học, tất cả
các khối, lớp ngoài việc nâng cao chất lượng đại trà tôi đã chú trọng đầu tư
6
nâng cao chất lượng mũi nhọn, tạo điều kiện để học sinh được phát triển
toàn diện và có cơ hội bộc lộ hết khả năng vốn có của mình. Để làm được
diều đó với cương vị người phụ trách chuyên môn trong trường Tiểu học
tôi đã có những biện pháp tổ chức thực hiện như sau:
1 Xây dựng kế hoạch tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi:
* Mục tiêu nhiệm vụ:
Phát hiện học sinh giỏi, học sinh có năng khiếu bộ môn ngay từ đầu
năm học và trong quá trình học tập hằng ngày, để kịp thời tổ chức bồi
dưỡng cho các em; tạo mọi điều kiện để học sinh được phát huy năng lực
học tập, tích cực tư duy sáng tạo trong các giờ lên lớp.
Đối với học sinh lớp 5, tổ chức chọn đội tuyển bồi dưỡng giúp học
sinh thể hiện trí thông minh sáng tạo của mình trong quá trình thể hiện kiến
thức toàn bậc học Tiểu học.
Có đội tuyển dự giao lưu Học sinh giỏi từ 5 học sinh trở lên.
Có đội tuyển tham dự thi học sinh giỏi các môn như: Mỹ thuật, Âm
nhạc, Thể dục thể thao, Viết chữ đẹp, giải toán qua mạng, tin học trẻ
không chuyên ...từ 510 học sinh/ môn trở lên.
* Nội dung kế hoạch
a. Thành lập ban chỉ đạo: Để chỉ đạo có hiệu quả công tác phát triển
và bồi dưỡng học sinh giỏi, việc đầu tiên là tôi có kế hoạch rõ ràng, chi tiết
về hoạt động giáo dục này, trên cơ sở có thành lập ban chỉ đạo để triển
khai có nhiệm vụ cụ thể, ban chỉ đạo gồm có: Hiệu trưởng, phó hiệu
trưởng, tổ trưởng chuyên môn, đội ngũ giáo viên giỏi có kinh nghiệm trong
công tác bồi dưỡng. Phân công nhiệm vụ cụ thể: Hiệu trưởng chịu trách
nhiệm chỉ đạo chung, phó hiệu trưởng và các tổ trưởng chuyên môn chỉ
đạo trực tiếp về nội dung, chương trình, phương pháp, sắp xếp thời khoá
biểu dạy bồi dưỡng. Đội ngũ giáo viên giỏi được phân công chịu trách
nhiệm trực tiếp giảng dạy
b. Phân công nhiệm vụ cho các giáo viên chịu trách nhiệm bồi dưỡng.
Đối với đối tượng học sinh giỏi các môn thuộc các khối lớp lớp
1,2,3,4. Học sinh viết chữ đẹp ở các khối lớp 1,2,3,4,5.
Người bồi dưỡng cụ thể:
Đ/c Tạ Nguyên Tiếp ( GVG huyện) bồi dưỡng học sinh giỏi môn
Toán từ khối 3 đến khối 5 ( khu A).
Đ/c Vũ Thị Lai ( GVG huyện) bồi dưỡng học sinh giỏi môn Toán từ
khối 3 đến khối 5 ( khu B).
Đ/c Mai Thị Lan Phương (GVG tỉnh) bồi dưỡng học sinh giỏi môn
Tiếng Việt từ khối 3 đến khối 5 ( khu A).
Đ/c Lê Thị Thuý Hà (GVG tỉnh) bồi dưỡng học sinh giỏi môn Tiếng
Việt từ khối 3 đến khối 5 ( khu A).
7
Đ/c Cù Thị Xuân (GV viết chữ đẹp cấp tỉnh) bồi dưỡng học sinh giỏi
Viết chữ đẹp từ khối 1 đến khối 5 ( khu A).
Đ/c Nguyễn Thị Hương (GV viết chữ đẹp cấp tỉnh) bồi dưỡng học
sinh giỏi Viết chữ đẹp từ khối 1 đến khối 5 ( khu B).
Đ/c Lê Thanh Tùng ( GV chuyên Mỹ thuật) bồi dưỡng học sinh giỏi
môn Mỹ thuật từ khối 1 đến khối 5 ( 2 khu ).
Đ/c Lê Trọng Thanh ( GV chuyên Thể dục) bồi dưỡng học sinh giỏi
môn TDTT từ khối 1 đến khối 5 ( 2 khu ).
Đ/c Nguyễn Phong Đằng ( GV chuyên Tin học) bồi dưỡng học sinh
giỏi môn Tin học từ khối 3 đến khối 5 ( 2 khu ).
Đ/c Nguyễn Thị Khoa ( GV chuyên Tiếng Anh) bồi dưỡng học sinh
giỏi môn Tiếng Anh từ khối 3 đến khối 5 ( 2 khu ).
Đ/c Hoàng Văn Hiếu ( GV chuyên Âm nhạc) bồi dưỡng học sinh giỏi
môn Âm nhạc từ khối 1 đến khối 5 ( 2 khu ).
Ban chỉ đạo và các giáo viên bồi dưỡng có trách nhiệm chỉ đạo và
trực tiếp bồi dưỡng đội tuyển học sinh giỏi và kết quả cuối cùng đó là số
lượng học sinh đạt giải các cấp.
Tổ chức khảo sát chất lượng đầu năm học: Ngay từ đầu năm học
tôi đã chỉ đạo cho tổ chuyên môn ra thêm đề các môn, các khối lớp góp vào
ngân hàng đề của nhà trường. Nội dung các bài kiểm tra khảo sát lấy trong
chương trình lớp học năm trước. Mỗi bài kiểm tra có một nội dung nâng
cao dành cho học sinh giỏi (2 điểm).
Mỗi học sinh tham gia làm ba bài khảo sát chất lượng môn Toán,
Tiếng Việt. (một bài kiểm tra đọc, một bài kiểm tra viết, một bài kiểm tra
Toán).
Các môn còn lại, giáo viên phụ trách bộ môn nào thì chịu trách nhiệm
khảo sát chất lượng bộ môn đó. Phân loại đối tượng học sinh, lập danh
sách học sinh giỏi bộ môn Toán, Tiếng Việt. Học sinh viết chữ đẹp, học
sinh năng khiếu...Thời gian khảo sát học sinh hoàn thành ngay từ tuần 1.
Lực lượng coi thi các giáo viên chủ nhiệm đổi chéo lớp. Chấm thi giao cho
giáo viên phụ trách môn học nào thì chấm thi môn học đó.
Nội dung bồi dưỡng:
Rèn luyện kiến thức kỹ năng cơ bản, đưa ra tình huống có vấn đề
cho học sinh tư duy, khám phá. Đưa nội dung các bài tập nâng cao vào các
tiết học hằng ngày.
Rèn chữ viết đẹp cho học sinh, quan tâm bồi dưỡng ở tất cả các giờ
tập viết, chính tả. Dành 20 phút đầu giờ chiều hàng ngày để luyện chữ viết
cho toàn thể học sinh. Tổ chức thi viết chữ đẹp cấp trường, chọn đội
tuyển dự thi cấp huyện. Cử giáo viên có kinh nghiệm rèn đội tuyển. Hàng
tháng kiểm tra bộ vở học sinh theo kế hoạch chuyên đề VSCĐ.
8
Đối với học sinh lớp 5 tổ chức khảo sát chọn đội tuyển Toán tuổi
thơ; Đội tuyển học sinh giỏi toàn diện, tổ chức bồi dưỡng ngay từ đầu
năm học. Nội dung bồi dưỡng: Tạp chí Toán tuổi thơ, Tạp chí văn học tuổi
trẻ, Toán, Tiếng Việt nâng cao lớp 5. Âm nhạc, Mỹ thuật Tiểu học.
Thường xuyên sưu tầm và cho học sinh làm quen các đề kiểm tra trắc
nghiệm; các đề giao lưu học sinh giỏi các năm, đề các tỉnh bạn.
Thời gian bồi dưỡng: Toàn bộ thời gian các tiết Toán, Tiếng Việt,
Mỹ thuật, Âm nhạc, buổi 2 và thời gian nghỉ giữa kỳ, cuối kỳ.
Ôn luyện học sinh thi giải toán qua mạng Internet cấp trường, cấp
huyện, cấp tỉnh: chọn đội tuyển 18 đến 20 em, bồi dưỡng kiến thức tin
học và kỹ năng giải toán trên mạng. Tôi cử giáo viên phụ trách tin học, giáo
viên dạy Toán khối 5 theo dõi hướng dẫn và giúp đỡ học sinh giải toán
hàng tuần.
c. Lên thời khoá biểu thực hiện kế hoạch bồi dưỡng.
Giáo viên chủ nhiệm lập kế hoạch cụ thể phù hợp với từng lớp.
Đội tuyển lớp 5 giao cho 3 giáo viên trực tiếp phụ trách lớp giảng
dạy và lập kế hoạch thời gian cụ thể.
*. Tổ chức thực hiện
Ngay từ đầu năm học tôi đã triển khai kế hoạch bồi dưỡng học sinh
giỏi đến các lớp, đến toàn thể giáo viên và học sinh.
Giáo viên chủ nhiệm trao đổi với học sinh và phụ huynh học sinh về
lực học thực tế của từng học sinh: những đối tượng cần được bồi dưỡng.
Trao đổi cụ thể về nội dung bồi dưỡng, thời gian và biện pháp phối hợp
để giao bài về nhà phụ huynh kèm cặp thêm. Lập sổ theo dõi sự tiến bộ
của từng hoc sinh hàng tháng báo cáo với Ban giám hiệu.
Ban giám hiệu thường xuyên dự giờ thăm lớp, rút kinh nghiệm về
phương pháp dạy học theo nhóm đối tượng, cách giao bài cho học sinh,
đồng thời lập sổ theo dõi sự tiến bộ của học sinh giỏi trong trường hàng
tháng có đánh giá sơ kết công tác bồi dưỡng học sinh giỏi trước hội đồng.
Phấn đấu đến hết học kỳ I có 100% học sinh trong đội tuyển của
trường đạt chuẩn các kiến thức kỹ năng các môn tại lớp đang học và có
kiến thức chuyên sâu môn học năng khiếu.
Chỉ đạo cho giáo viên khuyến khích thành lập các nhóm học tập tại
lớp và các nhóm học tập theo địa bàn dân cư để phát huy trí tuệ tập thể và
sự hợp tác thân thiện trong học sinh.
Phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và các đoàn thể xã hội
tham gia xã hội hoá giáo dục, động viên khuyến khích học sinh tích cực học
tập.
Phát huy sáng kiến, phổ biến kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi
trong đội ngũ giáo viên.
2. Biện pháp chỉ đạo công tác tổ chức giảng dạy.
9
* Chỉ đạo, tổ chức cho giáo viên điều tra phát hiện thành lập đội
tuyển HSG.
Dấu hiệu năng khiếu xuất hiện khá sớm, song không dễ phát hiện
chính xác ngay. Việc phát hiện học sinh năng khiếu được nhà trường tiến
hành ngay từ lớp 1. Các giáo viên chủ nhiệm lớp tìm hiểu học sinh qua giáo
viên mầm non, qua người thân, gia đình, bạn bè của những học sinh có biểu
hiện năng khiếu. Ngoài ra qua các bài thi với nội dung và cấu trúc thích hợp
để nắm bắt trình độ học sinh, dựa vào các thông tin từ nhiều nguồn để làm
tăng thêm độ tin cậy, khách quan của công tác đánh giá. Khâu phát hiện để
bồi dưỡng được tiến hành cho cả lớp 2, song với yêu cầu cao hơn. Như
vậy, ở học sinh lớp 1,2, việc chỉ đạo bồi dưỡng học sinh giỏi chỉ dừng lại
ở mức phát hiện. Danh sách dự tuyển để bồi dưỡng có từ cuối lớp 2. Bên
cạnh đó, công tác chỉ đạo việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập theo định
kỳ, từng tháng, từng năm học được ban giám hiệu quan tâm đúng mức
nhằm vừa đạt được yêu cầu đánh giá, xếp loại từng học sinh, vừa góp
phần đẩy mạnh quá trình học tập, ôn lại kiến thức đã học và bồi dưỡng
năng lực vận dụng kiến thức, phương pháp một cách thông minh, sáng tạo.
Đối với các lớp 4,5 ngoài việc phát hiện còn phải tổ chức kế hoạch
bồi dưỡng cụ thể từng tháng, từng tuần, từng giai đoạn. Việc bồi dưỡng
học sinh giỏi không chỉ dừng lại ở bồi dưỡng trong đội tuyển mà vẫn dựa
vào hệ thống đào tạo đại trà. Ngay trong tiết học, giáo viên sử dụng các
phiếu bài tập theo thứ tự nâng cao dần của các bài tập để các em quen dần
với các dạng bài khó và giáo viên cũng biết được học sinh còn lúng túng
phần nào để có kế hoạch bồi dưỡng cho toàn diện hơn.
* Chỉ đạo việc tổ chức giảng dạy cho học sinh giỏi. Trước hết theo
quan điểm của tôi, mục tiêu đào tạo, bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh
năng khiếu là đào tạo cho các em:
Có kiến thức khoa học cơ bản, hiện đại, tiên tiến.
Có tính tự lập và khả năng nhận thức ở mức độ cao.
Trong đó việc rèn luyện cho học sinh tính tự lập và khả năng nhận
thức ở mức độ cao là quan trong và khó khăn nhất. Có thể phân chia việc tổ
chức giảng dạy theo từng giai đoạn ở từng cấp lớp như sau:
Giai đoạn 1:
+ Giới thiệu chương trình sách giáo khoa, các loại sách, tài liệu tham
khảo dành riêng cho học sinh giỏi và cách truy cập Internet để tìm tài liệu
học tập.
+ Hướng dẫn học sinh cách học, cách nghe giảng và ghi chép bài
học.
Giai đoạn 2: Hướng dẫn học sinh tiếp thu một số kiến thức cơ bản
về môn Chuyên. Qua đó làm cho các em yêu thích môn học mà học sinh có
khả năng vượt trội.
10
Giai đoạn 3: Giúp học sinh biết cách giải quyết, khai thác một đơn
vị kiến thức, hay một bài tập. Từ đó tập cho các em khả năng tư duy logic,
tư duy độc lập, sáng tạo và biết cách tương tự hóa, mở rộng hóa, tổng quát
hóa một vấn đề của kiến thức.
Giai đoạn 4: Sau khi các em đó học xong một số kiến thức cơ bản,
thì tổ chức thi kiểm tra để phân loại mặt bằng học tập, từ đó chọn ra một
đội tuyển gồm các em tiêu biểu tham gia vào các lớp luyện HSG Chuyên.
Các em trong đội tuyển ngoài những buổi học chính khóa phải được học
thêm 12 buổi chuyên để nâng cao kiến thức có liên quan đến nội dung thi
HSG và phải kiểm tra định kỳ theo từng chuyên đề.
Giai đoạn 5: Khi nhận thức học sinh trong các đội tuyển có đủ độ
chín muồi, sức mạnh và trách nhiệm, giáo viên phụ trách môn có thể giao
một số chuyên đề yêu cầu học sinh hoặc nhóm học sinh tự tìm hiểu, nghiên
cứu và trình bày để thầy cô đánh giá từ kiến thức cơ bản đến kiến thức
nâng cao theo từng môn học.
Giai đoạn 6: Hoàn thiện kiến thức và sẵn sàng tham gia kỳ thi HSG
các cấp.
3. Biện pháp chỉ đạo công tác tổ chức học tập của học sinh
* Chỉ đạo dạy và học bồi dưỡng: Theo tôi việc dạy học theo tư
tưởng "phát huy tính tích cực của học sinh" có vai trò quan trọng trong việc
góp phần khắc phục xu hướng chỉ tập trung hướng dẫn học sinh giải hết
bài tập này đến bài tập khác. Những giáo viên được phân công dạy bồi
dưỡng phải bám vào nội dung chương trình như đã hướng dẫn ở phần trên,
trong các buổi dạy bồi dưỡng hàng tuần yêu cầu dầu tư soạn bài một cách
chu đáo và được sự kiểm tra xét duyệt của ban giám hiệu nhà trường.
Do vậy tôi đó đề nghị hiệu trưởng nhà trường sắp xếp thời gian để
có kế hoạch dự giờ các buổi dạy bồi dưỡng của giáo viên để góp ý giờ
dạy, điều chỉnh kịp thời những sai sót lệch lạc của giáo viên.
Theo định kỳ hàng tháng, ban giám hiệu tổ chức ra bài kiểm tra để
đánh giá chất lượng học sinh học bồi dưỡng, trên cơ sở đó góp ý với đội
ngũ giáo viên dạy bồi dưỡng để việc bồi dưỡng học sinh được tốt hơn.
Việc tổ chức bồi dưỡng được tiến hành theo các giai đoạn cụ thể:
Thường thì vào tháng 10, tháng 11 ngành Giáo dục mới tổ chức thi
học sinh giỏi cấp huyện các môn năng khiếu như Mỹ thuật, Thể dục thể
thao, Âm nhạc v..v.. Vào tháng 3, tháng 4 thi cấp huyện, cấp tỉnh các môn
giải toán qua mạng và giao lưu học sinh giỏi Toán, Tiếng Việt. Nên ngay
từ đầu năm học, việc tổ chức bồi dưỡng học sinh cùng được tiến hành
song song với chương trình đại trà (mỗi tuần 1 buổi bồi dưỡng cho HSG
các môn năng khiếu, 2 buổi bồi dưỡng Toán, 2 buổi bồi dưỡng Tiếng
Việt).
11
Trước khi thi khoảng 1 tháng, ban giám hiệu tạo điều kiện bố trí
sắp xếp phòng học để đội tuyển được học bồi dưỡng nhiều hơn, thời gian
này chủ yếu ôn tập các phần kiến thức cơ bản, các dạng bài và cho luyện
một số đề thi, chuẩn bị tốt về mặt tâm thế cho các em, đặc biệt là cách làm
bài, cách trình bày sao cho sạch đẹp, khoa học.
Ngoài ra ban giám hiệu nhà trường thường xuyên quan tâm đảm bảo
có đầy đủ tài liệu tham khảo cho đội ngũ giáo viên nghiên cứu (tập tài liệu
hướng dẫn bồi dưỡng học sinh giỏi của Sở Giáo dục và Đào tạo, Toán tuổi
thơ, sách bồi dưỡng, nâng cao Toán và Tiếng Việt...)
* Trong quá trình giảng dạy và bồi dưỡng HSG thì công tác tổ chức
học tập của các em là một mắt xích rất quan trọng, nó ảnh hưởng đến sự
thành công hay thất bại của học sinh không chỉ trong phạm vi cấp Tiểu học
mà kể cả các cấp học phổ thông và sự nghiệp sau này của các em. Để làm
tốt công tác này tôi đã chỉ đạo thực hiện tốt những nội dung sau:
Học sinh khi học môn chuyên hay tham gia vào đội tuyển phải có
trách nhiệm trong việc học tập, rèn luyện của mình, các em phải có lời hứa
quyết tâm trước thầy cô bộ môn và BGH nhà trường.
Ngoài việc học tập trên lớp, các giờ chính khóa, học sinh phải tham
gia đầy đủ các buổi học bồi dưỡng ngoài giờ, tham gia giải các bài tập
trong sách nâng cao, trong các chuyên đề, trong các tài liệu tham khảo,
nghiên cứu và giải quyết đề thi trên mạng hay tạp chí tuổi thơ.
Các giáo viên khi giảng dạy phải thành lập các nhóm học tập trong
học sinh. Từ đó giao cho các em một số dạng bài tập tự nghiên cứu và phải
được thầy cô kiểm tra đánh giá lại cẩn thận. Việc làm này giúp học sinh có
lòng say mê tự tin trong học tập, có tinh thần tự giác và có quyền tự hào về
kết quả học tập của mình. Giáo viên có thể đánh giá và cho điểm thay thế
cho bài kiểm tra trên lớp.
Mỗi học sinh phải có một cuốn sổ tự học, trong đó bao gồm các bài
tập hay, các đề thi cùng đáp án, các kiến thức tự tìm hiểu, đúc kết sau một
quá trình hoàn thành bài tập. Những ghi chép này rất cần thiết cho việc học
tập nâng cao kiến thức của học sinh giỏi.
Tổ chức các hoạt động vui chơi, giải trí và rèn luyện kỹ năng sống
cho học sinh như: Sinh hoạt câu lạc bộ môn học, tham quan du lịch, giao
lưu văn nghệ, thể thao, học sinh thân thiện, học sinh hùng biện, học sinh từ
thiện...
4. Lựa chọn và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên.
* Chỉ đạo và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên:
Tôi xác định từ vấn đề muốn nâng cao chất lượng giáo dục thì cần
phải nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên. Đặc biệt, muốn có trò giỏi
trước hết phải có thầy giỏi. Do đó để thực hiện tốt công tác bồi dưỡng
12
học sinh giỏi tôi đã chú trọng đến công tác bồi dưỡng đội ngũ giáo viên
thường xuyên trong suốt quá trình năm học.
* Hình thức bồi dưỡng giáo viên được mô tả theo sơ đồ sau:
.
Hình thức bồi
dưỡng giáo viên
Bồi
dưỡn
g
ngắn
hạn
Bồi
dưỡn
g dài
hạn
Bồi dưỡng
qua hội thi,
hội thảo,
chuyên đề
Bồi dưỡng
qua sinh
hoạt chuyên
môn và rèn
luyện
Bồi
dưỡng qua
tự học, tự
nghiên cứu
* Cách thức bồi dưỡng
Để đảm bảo việc tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi đạt hiệu quả
tốt, ban giám hiệu nhà trường luôn luôn coi trọng việc bồi dưỡng đội ngũ
giáo viên bằng cách: bồi dưỡng thường xuyên các kiến thức, kỹ năng dạy
học, đổi mới phương pháp giảng dạy, nâng cao chất lượng dạy học của
giáo viên, cách thức tổ chức lớp học có hiệu quả. Giáo viên biết sử dụng
hợp lý đồ dùng và sách tham khảo trong việc dạy học, nhất là dạy chuyên
sâu kiến thức môn học.
Hàng tuần giáo viên phải lên kế hoạch cụ thể cho việc dạy bồi
dưỡng học sinh. Hàng tháng mỗi giáo viên phải tự học tự bồi dưỡng kiến
thức chuyên sâu.
Mỗi tháng tôi ra một đề kiểm tra cho giáo viên thực hiện làm bài tại
chỗ trong thời gian 90 phút, với lượng kiến thức Toán hoặc Tiếng Việt
nâng cao của Tiểu học. Thu bài và chấm theo thang điểm tôi đã chuẩn bị
sẵn. Kết quả bài kiểm tra tôi đưa vào tiêu chí đánh giá chuyên môn của mỗi
giáo viên. Có như vậy chất lượng đội ngũ giáo viên trong trường tôi được
nâng lên rõ rệt. Giáo viên đủ tự tin và kiến thức để có thể dạy bồi dưỡng
học sinh giỏi đạt hiệu quả cao. Chỉ đạo việc dạy học ở trên lớp, đặc biệt
chú ý đến việc chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy, tạo điều kiện để học
sinh được thực hành, luyện tập nhiều, chủ động tiếp thu kiến thức một
cách chắc chắn, vững vàng.
* Thời gian bồi dưỡng
13
Ngay trong thời gian nghỉ hè, tôi đã lên kế hoạch bồi dưỡng cho giáo
viên. Trong năm học giáo viên được tham gia bồi dưỡng thường xuyên vào
các thứ bảy của tuần chẵn (tính theo tuần học). Tuần cuối tháng giáo viên
thực hiện làm bài kiểm tra. Ngoài ra tôi còn yêu cầu giáo viên phải tự học
và tự bồi dưỡng kiến thức cho bản thân, có ghi chép cẩn thận để ban giám
hiệu kiểm tra.
5. Lựa chọn và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên dạy bồi dưỡng.
Trên cơ sở bồi dưỡng đội ngũ giáo viên nói chung, để dạy đội tuyển
học sinh giỏi có hiệu quả tôi đó tuyển chọn những giáo viên có năng lực
bồi dưỡng học sinh giỏi các môn cho phù hợp.
* Tiêu chí lựa chọn: Đội ngũ giáo viên dạy bồi dưỡng phải đảm bảo
các tiêu chí sau đây:
Những giáo viên có năng lực sư phạm, nhiệt tình, ham thích dạy
học và yêu quý trẻ em.
Những giáo viên có kỹ năng thiết kế (nội dung, cách thức dạy học
và giáo dục) và kỹ năng tự học, tự bồi dưỡng.
Những giáo viên có sức khỏe, tự tin, trưởng thành, có sáng tạo,
thích tìm tòi như những học sinh của họ, có học vấn vững vàng, được đánh
giá là xuất sắc trong giảng dạy (giáo viên giỏi cấp huyện, cấp tỉnh).
Trên cơ sở nắm vững trình độ chuyên môn của giáo viên, ban giám
hiệu nhà trường tuyển chọn và sắp xếp giáo viên tham gia công tác bồi
dưỡng học sinh giỏi. Có thể nói rằng: kết quả cuối cùng của học sinh nói
chung của học sinh giỏi nói riêng phụ thuộc rất nhiều vào đội ngũ thầy cô.
Do vậy trường Tiểu học Thị Trấn hết sức chú ý vấn đề xây dựng hạt nhân
nòng cốt nhận nhiệm vụ phụ trách dạy đội tuyển, bằng một số việc làm
cụ thể sau đây:
Sưu tầm tài liệu dạy bồi dưỡng, các tập đề, tập bài để làm tài liệu
cho mình và chuyển tới khối trưởng, giáo viên dạy đội tuyển cùng nghiên
cứu xem xét có thể đưa lồng ghép vào bài dạy cho phù hợp nội dung. Hàng
tuần các khối chuyên môn được sinh hoạt thường xuyên, khối trưởng giao
nhiệm vụ cho các giáo viên nghiên cứu tài liệu và báo cáo trước khối để
cùng thảo luận, nhất là về kiến thức nâng cao để dạy học sinh giỏi.
Ban giám hiệu khuyến khích động viên các giáo viên (nhất là các
giáo viên dạy đội tuyển HSG đi trao đổi, học hỏi thêm các thầy cô giáo dạy
giỏi ở các trường bạn, có thể trao đổi cả với các chuyên viên Phòng
GD&ĐT Hà Trung, chuyên viên Sở GD&ĐT Thanh Hóa). Đây là việc làm
cần thiết để nâng cao trình độ cho đội ngũ giáo viên dạy bồi dưỡng.
Ban giám hiệu nhà trường phát động phong trào tự học, tự bồi
dưỡng trong toàn thể đội ngũ giáo viên, nhất là những giáo viên dạy đội
tuyển học sinh giỏi, tạo điều kiện cho đi học trên chuẩn để nâng cao trình
độ.
14
Kiến thức để bồi dưỡng học sinh giỏi có tính chuyên sâu, độ khó
cao, tính bao quát rộng, rất tốn kém thời gian nên mỗi giáo viên cần được
phân công phụ trách bồi dưỡng một môn để dễ nghiên cứu và giảng dạy có
chất lượng.
Giáo viên dạy học sinh giỏi phải tham khảo tài liệu một cách thường
xuyên để cập nhật, bổ sung và phát triển môn học mà mình phụ trách, phải
chủ động đi trước học sinh một bước, hướng dẫn và cùng tham gia giải bài
tập với học sinh kể cả những bài đã biết (đã có lời giải) lẫn bài chưa biết
(chưa có lời giải).
Trong công tác giảng dạy và bồi dưỡng học sinh giỏi nhiệm vụ tối
quan trọng của người thầy là phải dạy cho các em cách tìm đến các kiến
thức và nghiên cứu nó, cách đọc sách và tìm tài liệu, cách mở rộng và khai
thác kiến thức, cách làm một bài tập, cách ôn tập cho một kỳ thi... Do vậy
tôi lựa chọn những người thầy phải biết luôn thắp sáng ngọn lửa say mê
môn học mà học sinh đang theo đuổi, phải dạy cho các em biết chấp nhận
khó khăn để cùng cố gắng vượt qua, biết rút kinh nghiệm sau những thành
công hay thất bại. Học sinh giỏi hay tham gia vào đội tuyển, phải chịu khá
nhiều áp lực nên ban giám hiệu phải lưu ý cho giáo viên bồi dưỡng:
Tuyệt đối không được nhồi nhét kiến thức cho các em một cách thụ
động.
Đừng hiểu lầm HSG là cái gì cũng biết, cái gì các em cũng dễ dàng
tiếp thu.
Đừng giao cho các em nhiệm vụ bất khả thi.
6. Bổ sung cơ sở vật chất và hỗ trợ kinh phí cho hoạt động bồi
dưỡng học sinh giỏi.
* Những cơ sở vật chất cần thiết cho việc bồi dưỡng học sinh giỏi.
Ngoài những đầu tư riêng cho giáo viên, nhà trường đó xây dựng một
tủ sách dùng chung dành riêng cho việc dạy, học bồi dưỡng học sinh giỏi,
trong đó bao gồm các tài liệu giảng dạy của giáo viên, tài liệu học tập của
học sinh, có thể truy cập Internet để tìm các thông tin trên mạng liên quan
đến môn học.
Quá trình đào tạo học sinh giỏi là quá trình đòi hỏi người dạy, người
học nhận thức ở trình độ cao và làm việc căng thẳng. Do đó môi trường
học tập cần phải có phòng học khang trang, đầy đủ tiện nghi, các trang
thiết bị, các phòng chức năng, sân chơi, sân tập luyện thi đấu thể thao...
Ông bà ta thường nói: " Có Thực mới vực được Đạo". Việc đầu tư
kinh phí cho hoạt động, công tác bồi dưỡng học sinh giỏi ( thực chất là đào
tạo nhân tài cho đất nước) là một điều tất yếu, chính đáng và thậm chí rất
tốn kém. Kinh phí được dùng chủ yếu vào những hoạt động sau:
Chuyên môn (tài liệu, giao lưu học hỏi, bồi dưỡng nghiệp vụ và
chuyên môn...).
15
Bồi dưỡng cho giáo viên dạy bồi dưỡng học sinh giỏi
Khen thưởng: Chi thưởng cho học sinh đoạt giải học sinh giỏi các
cấp nhằm vinh danh và động viên khuyến khích tất cả các em phấn đấu
học giỏi. Chi thưởng cho giáo viên có nhiều học sinh giỏi cấp huyện, cấp
tỉnh, cấp quốc gia nhằm động viên giáo viên thi đua dạy tốt để có được
nhiều học sinh giỏi.
* Huy động cộng đồng cùng tham gia công tác bổ sung CSVC và kinh
phí cho bồi dưỡng học sinh giỏi.
Do có sự tham mưu tốt cho chính quyền địa phương, năm 2008 nhà
trường được công nhận trường đạt chuẩn quốc gia mức độ II. Trường có
đủ các phòng học cho các lớp học 2 buổi / ngày; đủ các phòng học chức
năng như: 2 phòng máy vi tính cho học sinh học cả hai khu, phòng học
Tiếng Anh, phòng học Âm nhạc, phòng học Mỹ thuật. Các phòng chức
năng đều đảm bảo các trang thiết bị cần thiết cho môn học. Ngoài ra
trường cũng dành riêng một số phòng làm phòng học bồi dưỡng học sinh
giỏi Toán, Tiếng Việt và phòng học năng khiếu chuyên biệt.
Để có thêm nguồn vốn chi trả cho việc bồi dưỡng học sinh giỏi ban
giám hiệu đã thực hiện:
Phối hợp với Ban đại diện cha mẹ học sinh: Vận động phụ huynh
quan tâm hằng năm xây dựng quỹ hội khuyến học để làm quỹ khen thưởng
cho những giáo viên dạy giỏi và học sinh học giỏi. Tranh thủ sự hỗ trợ của
các nhà doanh nghiệp đóng trên địa bàn Thị Trấn Hà Trung tạo điều kiện
đầu tư hỗ trợ cho nhà trường nguồn quỹ phát triển nhân tài.
Mỗi năm nhà trường xây dựng được hơn 13 triệu đồng quỹ khen
thưởng từ Hội cha mẹ học sinh. Ngoài ra các tổ chức cá nhân đóng trên địa
bàn cũng rất quan tâm đầu tư thêm về các trang thiết bị và cảnh quan môi
trường như: bồn hoa, cây cảnh... tạo cảnh quan cho nhà trường, tăng thêm
không khí học tập có hiệu quả.
Thường xuyên phối hợp với các đoàn thể, chính quyền địa phương:
thông báo tình hình bồi dưỡng học sinh giỏi và những khó khăn cần tháo gỡ
cho chính quyến địa phương nắm được để tranh thủ sụ giúp đỡ của họ,
tăng thêm sự hiểu biết và gắn kết giữa nhà trường và địa phương.
Thực hiện tốt định hướng chỉ đạo chuyên môn của Phòng GD&ĐT
huyện, qua phòng Giáo dục tổ chuyên môn nhà trường được giao lưu, trao
đổi kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi với các trường khác trong huyện.
* Sử dụng nguồn kinh phí cho việc tổ chức thi đua khen thưởng.
Để duy trì và phát triển tốt phong trào thi đua dạy tốt, học tốt và bồi
dưỡng được nhiều học sinh giỏi các cấp bền vững, có hiệu quả, nhà
trường đã phải chú ý đến công tác thi đua khen thưởng nhằm thúc đẩy tinh
thần làm việc, tự tin, sáng tạo và có tinh thần trách nhiệm. Do vậy nhà
trường đã đưa ra bàn bạc dân chủ và xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ hợp
16
lý. Trong đó có chi cho khen thưởng, công tác chỉ đạo, thực hiện và kết quả
bồi dưỡng nhân tài như:
Giáo viên có học sinh giỏi cấp huyện thưởng: 100000 đồng/ giải
nhất; 70000 đồng/ giải nhì; 50 000 đồng/ giải ba; 30000 đồng/ giải khuyến
khích.
Giáo viên có học sinh giỏi cấp tỉnh thưởng: 200000 đồng/ giải nhất;
150000 đồng/ giải nhì; 100000 đồng/ giải ba; 50000 đồng/ giải khuyến
khích.
Ngoài việc khen thưởng cho học sinh nhà trường đã quan tâm đến
việc chi cho học sinh tham gia thi học sinh giỏi các cấp, cụ thể: Chi cho
mỗi học sinh dự thi cấp huyện 30000 đồng/ em/ lượt thi.
Học sinh đạt học sinh giỏi cấp huyện thưởng: 50000 đồng/ giải
nhất; 40000 đồng/ giải nhì; 30000 đồng/ giải ba; 20000 đồng/ giải khuyến
khích.
Học sinh đạt học sinh giỏi cấp tỉnh thưởng: 100000 đồng/ giải
nhất; 70000 đồng/ giải nhì; 50000 đồng/ giải ba; 30000 đồng/ giải khuyến
khích.
Như vậy, muốn bồi dưỡng học sinh giỏi có chất lượng, nhà trường
đã vận dụng linh hoạt các biện pháp trên, các biện pháp đó có mối liên hệ
tác động bổ trợ cho nhau. Tôi nêu các biện pháp trên đây các đồng chí vận
dụng có thể tùy điều kiện riêng của từng trường, từng địa phương mà áp
dụng các biện pháp cho phù hợp
C. KẾT LUẬN
Sau một thời gian thực hiện, tôi đã hoàn thành những nghiên cứu và
đã áp dụng thành công tại trường Tiểu học Thị Trấn, những nhiệm vụ đề
ra đã được tập trung giải quyết. Kết quả nghiên cứu cho phép dẫn tới một
số kết luận sau đây.
Công tác bồi dưỡng học sinh giỏi ở bậc Tiểu học là một nhiệm vụ
quan trọng trong chiến lược phát triển giáo dục, phát triển nguồn nhân lực
có trí tuệ cao. Chính vì vậy, việc lựa chọn các biện pháp bồi dưỡng nâng
cao chất lượng học sinh giỏi của trường Tiểu học Thị Trấn huyện Hà
Trung là một việc làm đúng đắn. Để đảm bảo đạt được mục tiêu: "Nâng
cao dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài" đòi hỏi ban giám hiệu
và đội ngũ giáo viên nhà trường phải có nhận thức đúng đắn về vấn đề
này, quá trình chỉ đạo của ban giám hiệu cũng như việc phát hiện và bồi
dưỡng học sinh giỏi cần phải có kế hoạch cụ thể và một quy trình chặt
chẽ.
17
Cơ sở lý luận và thực tiễn của việc bồi dưỡng học sinh giỏi ở Tiểu
học phải căn cứ vào thực trạng việc tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi của
các nhà trường tiểu học.
Quá trình nghiên cứu đề tài tôi đã tập trung phân tích thực trạng công
tác tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường Tiêủ học Thị Trấn, trong đó
đi sâu phân tích những cách làm có hiệu quả trong việc chỉ đạo và thực thi
công tác bội dưỡng học sinh giỏi. Trên cơ sở đó để đề xuất các biện pháp
chỉ đạo công tác tổ chức bồi dưỡng học sinh ở trường Tiểu học.
I. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC.
* Kết quả việc chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi trong
trường Tiểu học Thị Trấn Hà Trung trong 2 năm gần đây:
Trong mỗi năm học, bản thân đã vận dụng một số biện pháp chỉ đạo
công tác tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi cho nên những chỉ tiêu mà trường
đạt được qua kết quả xếp loại văn hoá và đạo đức, kết quả đạt được học
sinh giỏi các cấp đã khẳng định cách làm đúng đắn, có hiệu quả tốt hơn so
với những năm trước đây, thể hiện qua các số liệu cụ thể sau:
1. Kết quả HSG các cấp của nhà trường trong 2 năm gần đây
Năm học
Tổng
HSG
HSG
số HS
HSG huyện HSG tỉnh
quốc
trường
gia
SL
TL
SL
TL
SL
TL SL TL
2008 2009 364
168
46,2 21
5,7
10
2,7
2009 2010 434
300
69,1 47
10,8 12
2,8 1 0,2
Cụ thể năm học 2009 2010:
Học sinh giỏi Quốc gia: 01 giải ba ( giải toán qua mạng).
Học sinh giỏi tỉnh: 13 giải ( trong đó 7 em đạt giải toán qua mạng; 5
em đạt HSG giao lưu HSG lớp 5, 1 em đạt giải tin học trẻ không chuyên)
Học sinh giỏi huyện: 47 giải ( trong đó viết chữ đẹp: 11 giải; Giải
toán qua mạng: 16 giải; TDTT: 9 giải; Giao lưu HSG lớp 5: 10 giải; h ọc
sinh giỏi kể chuyện: 01 giải).
2. Kết quả HSG các cấp năm học 2010 2011.
Năm học Khối lớp
(Học kỳ
I)
Số học
sinh
được
Số học
Số học sinh đạt giải
sinh được Cấp
Cấp
Cấp
bồi dưỡng huyện
tỉnh
quốc gia
18
20102011
Khối 14
( 435 HS)
Khối 5
bồi
dưỡng
39
41
và đã dự
thi
35 em
29 em
31
26
3
4
Chưa thi
Chưa thi
Cấp huyện 57 giải. Cụ thể đạt giải cấp huyện các môn: viết chữ
đẹp: 14 em, Mỹ thuật: 6 em, TDTT: 12 em; Giao lưu HSG l ớp 5: 9 em;
Giải toán qua mạng 16 em.
Cấp tỉnh 7 giải. Cụ thể: 3 giải TDTT, 4 giải chữ viết đẹp.
Số học sinh giỏi đang được bồi dưỡng chuẩn bị cho dự thi cấp tỉnh,
cấp quốc gia các môn như: Giải toán qua mạng, HSG Tiếng Anh, Tin
học… chất lượng theo đánh giá của nhà trường rất khả quan.
3. Chất lượng đội ngũ giáo viên có khả năng dạy HSG nâng lên.
Năm học
2008 2009
2009 2010
20102011
Tổng
số
25
27
28
GV có khả
năng BDSG
trường
SL
10
15
20
TL
40
55,6
71,4
GV có khả
năng BDHSG
huyện
SL
6
8
11
TL
24
29,6
39,3
GV có khả
năng BDHSG
tỉnh và quốc
gia.
SL
TL
2
8
3
11,1
4
14,3
II Ý KIẾN ĐỀ XUẤT:
Xuất phát từ cơ sở lý luận và dựa vào thực tiễn nghiên cứu đã nêu
trên, để nâng cao chất lượng giảng dạy, giáo dục đáp ứng mục tiêu chiến
lược phát triển giáo dục một cách toàn diện ở bậc Tiểu học trong thời kỳ
công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, các nhà trường cần phải làm tốt
một số công tác sau đây.
+ Cần xây dựng kế hoạch chỉ tiêu cụ thể cho từng giai đoạn sau khi đã
phân hóa được đội ngũ học sinh giỏi, cần tổ chức quản lý, chỉ đạo công tác
bồi dưỡng học sinh giỏi một cách sát sao.
+ Có chế độ đãi ngộ đúng mức và khen thưởng động viên kịp thời đối
với giáo viên và học sinh.
+ Cần đầu tư công tác xây dựng thư viện, trang bị thêm các đầu sách
tham khảo để giáo viên có điều kiện tiếp cận thông tin mới, tự nâng cao
kiến thức và nghiệp vụ kỹ năng của bản thân.
19
+ Tạo điều kiện để đội ngũ giáo viên giỏi được tham dự các lớp bồi
dưỡng nghiệp vụ, được cung cấp tài liệu chuyên môn, được dự các buổi
sinh hoạt khoa học.
+ Tổ chức tốt phong trào viết sáng kiến kinh nghiệm trong đội ngũ giáo
viên nhằm phát huy tốt năng lực chuyên môn của mỗi người.
* Đối với các cấp lãnh đạo:
+ Về phía ngành Giáo dục Đào tạo, hằng năm nên tổ chức các đợt hội
thảo về vấn đề bồi dưỡng học sinh giỏi để giáo viên được trao đổi đúc rút
kinh nghiệm trong quá trình giảng dạy.
+ Cần đầu tư thêm kinh phí và phải có chế độ khen thưởng đúng mức,
kịp thời cho những học sinh đạt giải các cấp và những giáo viên có học
sinh đạt giải.
+ Về phía chính quyền địa phương, hằng năm nên đầu tư một phần
ngân sách để xây dựng cơ sở vật chất cho các trường học, đảm bảo đủ
điều kiện để các nhà trường thực hiện có chất lượng hoạt động dạy học
và giáo dục.
Thị Trấn, ngày 28 tháng 4 năm 2011.
Người viết
Trần Thị Quế
20
