Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 34 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU
I. Đặt vấn đề
Ở mọi thời đại, giáo dục chiếm một vị trí rất quan trọng. Cùng với một
số ngành khác, giáo dục góp phần nâng cao nhận thức và đời sống xã hội của
con người. Tuy nhiên, ở mỗi giai đoạn, giáo dục lại được tổ chức theo những
cách thức khác nhau. Do đặc điểm lứa tuổi, việc giáo dục cho trẻ mầm non
được triển khai theo phương châm “Học bằng chơi, chơi mà học”. Và giáo
dục âm nhạc cho lứa tuổi này góp phần không nhỏ vào việc giáo dục toàn
diện cho trẻ.
Mục đích của giáo dục âm nhạc là giáo dục tình cảm đạo đức, thẩm mỹ
cho trẻ. Giáo dục âm nhạc hình thành cho trẻ lòng yêu thiên nhiên, Tổ quốc,
tình yêu thương con người. Không chỉ vậy, giáo dục âm nhạc còn là phương
tiện nâng cao khả năng trí tuệ, phát triển thể chất, giúp trẻ phát triển trí tưởng
tượng, củng cố kiến thức trẻ qua học tập, vui chơi. Quá trình trẻ tiếp xúc và
hoạt động âm nhạc như học hát, nghe hát, vận động theo nhạc, chơi trò chơi
âm nhạc... sẽ hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách phát triển toàn
diện, hài hoà, là sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ và thể lực. Chính
vì vậy, giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non là một nhiệm vụ vô cùng quan
trọng.
Giáo dục âm nhạc mang lại 7 vai trò quan trọng cho trẻ mầm non: Tăng
trí thông minh, tăng cường trí nhớ, tăng cường những mối quan hệ xã hội, giúp
trẻ tự tin thể hiện chính mình, ren luyên tinh kiên nhân ngay t
̀
̣ ́
̃
ừ nhỏ, giúp trẻ có
thói quen học tập không ngừng nghỉ và tăng khả năng sáng tạo cho trẻ.
Thực tế cho thấy, trẻ em ở tuổi mầm non rất nhạy cảm với âm nhạc.
Trẻ thích nghe nhạc và hứng thú tham gia vào các hoạt động âm nhạc. Mục
đích của giáo dục âm nhạc là giáo dục tình cảm đạo đức, thẩm mỹ cho trẻ.
Giáo dục âm nhạc hình thành cho trẻ lòng yêu thiên nhiên, Tổ quốc, tình yêu
1
Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc
Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 34 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
thương con người; hình thành và phát triển ở trẻ những thói quen tốt trong sinh
hoạt tập thể như: Tính tổ chức kỷ luật, tự chủ, mạnh dạn trước mọi người.
Quá trình trẻ tiếp xúc và hoạt động âm nhạc như học hát, nghe hát, vận động
theo nhạc, chơi trò chơi âm nhạc... sẽ hình thành ở trẻ những yếu tố của một
nhân cách phát triển toàn diện, hài hoà, là sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức,
trí tuệ và thể lực. Chính vì vậy, giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non là một
nhiệm vụ vô cùng quan trọng.
Âm nhạc ảnh hưởng đến quá trình hoàn thiện cơ thể trẻ. Trước hết, âm nhạc
được coi là phương tiện hữu hiệu để phát triển tai nghe cho trẻ. Tính chất đa
dạng của âm nhạc gợi ra những phản ứng gắn với sự thay đổi nhịp tim mạch,
sự trao đổi máu. Vì vậy, giáo dục âm nhạc đối với trẻ mầm non là vô cùng
cần thiết, đòi hỏi người giáo viên phải có trình độ chuyên môn, yêu nghề.
Trong quá trình dạy và học cần cho trẻ làm quen với âm nhạc trong tất cả các
hoạt động.
Tuy nhiên, trong năm học 20172018 thực tế giảng dạy cho thấy vẫn
còn nhiều giáo viên mới chưa hiểu rõ bản chất của chương trình giáo dục
mầm non mới, chưa biết cách tổ chức hoạt động để phát huy được tính chủ
động, tích cực sáng tạo của trẻ. Vẫn còn giáo viên thực hiện các giờ hoạt
động âm nhạc theo những nội dung đã có sẵn mà chưa chú ý đến hình thức tổ
chức, đôi khi còn mang tính chất ôm đồm, tích hợp nhiều nội dung làm cho trẻ
có cảm giác nặng nề trong giờ học. Cũng có không ít giáo viên hiểu và thực
hiện giáo dục âm nhạc chưa đúng nghĩa của nó. Giờ dạy học vẫn còn tổ chức
khô cứng, máy móc, giáo viên chưa có sự chuẩn bị chu đáo cho tiết dạy. Phong
cách của giáo viên thiếu gần gũi, chưa lôi cuốn khiến trẻ không có hứng thú
hoạt động.
Hầu hết các trẻ ở độ tuổi 34 tuổi đều mới ra lớp, trẻ vẫn còn nhút nhát
khi tiếp xúc với người lạ, còn bỡ ngỡ với trường lớp và các đồ dùng xung
quanh nên sự chú ý bị phân tán. Chưa mạnh dạn thể hiện mình trong giờ học
2
Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc
Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 34 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
và giờ ngoại khóa. Khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ chưa được tốt hát chưa
đúng giai điệu, lời ca của bài hát.
Chính vì những lý do trên, trong thời gian từ tháng 9 năm 2018 đến tháng
3 năm 2019, tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: "Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt
động giáo dục âm nhạc cho trẻ 34 tuổi” tại lớp Mầm 3 trường Mầm non Cư
Pang, xã Ea Bông, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk.
II. Mục đích nghiên cứu:
Nghiên cứu một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo
dục âm nhạc cho trẻ 34 tuổi trong trường mầm non, nhằm rút ra kinh nghiệm
tốt nhất và thực hiện một số giả pháp mới để trẻ phát triển tốt khả năng nghe
nhạc, khả năng ca hát và tạo điều kiện cho trẻ hoạt động tư duy nhiều hơn,
được tìm hiểu và được trải nghiệm trong những bài học đầu tiên.
Qua đề tài nhằm giup giao viên
́
́
sử dụng tốt phương pháp dạy học
theo chương trình mầm non mới, có nhiều kinh nghiệm, sáng tạo trong tiết
dạy, giúp giáo viên dạy môn âm nhạc sinh động, nhẹ nhàng hơn. Tự tìm tòi,
nghiên cứu các giải pháp mới gần gũi để đưa vào tiết dạy, tạo được môi
trường học tập lấy trẻ làm trung tâm, tạo được niềm tin và thu hút sự quan
tâm hỗ trợ của các bậc phụ huynh, nâng cao kiến thức cơ bản, kỹ năng âm
nhạc cho trẻ.
Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lí luận của vấn đề
Âm nhạc là một bộ môn nghệ thuật dùng âm thanh để diễn đạt. Các
yếu tố chính của nó là cao độ (điều chỉnh giai điệu), nhịp điệu (và các khái
niệm liên quan của nó: tempo, tốc độ), âm điệu, và những phẩm chất âm thanh
của âm sắc và kết cấu bản nhạc. Là âm thanh thanh nhạc hoặc công cụ âm
3
Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc
Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 34 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
thanh (hoặc cả hai) kết hợp theo cách như vậy để tạo ra vẻ đẹp của hình
thức, sự hài hòa và biểu hiện cảm xúc.
Hoạt động âm nhạc ở lứa tuổi mầm non: Ở trường mầm non, đặc biệt
là đối với lứa tuổi mẫu giáo, âm nhạc là một trong những loại hình nghệ thuật
phát triển nâng lực cảm xúc, tưỏng tượng, sáng tạo, sự tập trung chú ý, khả
năng diễn tả hứng thú của trẻ. Khác với các loại hình nghệ thuật như hội họa,
văn học,... âm nhac không hoàn toàn xác định rõ những hình ảnh cụ thể. Âm
nhạc bằng ngôn ngữ riêng là giai điệu, âm sắc, cường độ, nhịp độ, hòa âm,
tiết tấu... cùng với thời gian đã thu hút, hấp dẫn, làm thỏa mãn nhu cầu tình
cảm của trẻ.
Âm nhạc là phương tiện giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh,
phát triển lời nói, quan hệ giao tiếp, trao đổi tình cảm... Đối với trẻ, âm
nhạc là thế giới cảm xúc diệu kỳ. Trẻ có thể tiếp nhận âm nhạc ngay
khi còn nằm trong nôi. Trẻ mầm non dễ xúc cảm, vốn ngây thơ, trong
sáng nên tiếp xúc với âm nhạc là nhu cầu không thể thiếu. Thế giới âm
thanh muôn màu không ngùng chuyển động tạo điều kiện cho trẻ phát
triển các chức năng tâm lí, năng lực hoạt động và sự hiểu biết của trẻ.
Đặc điểm phát triển âm nhạc của trẻ 3 – 4 tuổi: Đây là giai đoạn
chuyển từ nhà trẻ lên mẫu giáo. Về ngôn ngữ, trẻ đã nói được liên tục
hơn. Những biểu hiện về thái độ cũng rõ rệt hơn như ngạc nhiên, thích
thú, chăm chú... được bộc lộ rõ trong vận động như: dậm chân, vỗ tay,
vẫy tay... theo âm nhac.
Ở trẻ xuất hiện sự hứng thú với âm nhạc, đôi khi trẻ hứng thú với
một dạng âm nhạc hoặc với một tác phẩm âm nhạc nào đó. Tuy nhiên,
cảm xúc và hứng thú âm nhạc chưa ổn định, nhanh chóng xuất hiện và
cũng mất ngay.
4
Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc
Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 34 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
Trẻ có thể tự hát hoặc có sự hỗ trợ chút ít của người lớn để hát
những bài hát ngắn, đơn giản. Trẻ độ tuổi này có thể làm quen với một
số nhạc cụ gõ đệm như: trống con, chũm chọe..., tập sử dụng gõ đệm
theo nhịp bài hát.
Thực hiện theo văn bản hợp nhất số: 01/VBHNBGDĐT ban hành
chương trình giáo dục mầm non ngày 29/1/2017 với mục tiêu: Chương trình
giáo dục mẫu giáo nhằm giúp trẻ em từ 3 6 tuổi phát triển hài hòa các mặt về
thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm, kĩ năng xã hội và thẩm mĩ, chuẩn bị
cho trẻ vào học tiểu học.
Dựa trên quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm xuất bản tháng
3/2017 của NXB Giáo dục Việt Nam để xác định mục tiêu, nội dung, phương
pháp giáo dục cho đến hoạt động cụ thể của người giáo viên như lập kế
hoạch, xây dựng môi trường giáo dục,…Áp dụng tiêu chí 10: Giáo viên có kĩ
năng phối hợp với gia đình và cộng đồng trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ dân
tộc thiểu số và trẻ có hoàn cảnh khó khăn. Tiêu chí 6: Kế hoạch giáo dục
tháng/chủ đề phù hợp với thực tiễn. Tiêu chí 13: Kế hoạch giáo dục ngày linh
hoạt, mềm dẻo. Tiêu chí 4: có các góc/khu vực hoạt động ngoài trời được quy
hoạch, thiết kế phù hợp, an toàn, sạch đẹp, tạo cơ hội cho trẻ hoạt động. Tiêu
chí 5: Giáo viên là người trợ giúp trẻ. Tiêu chí 7: Tận dụng điều kiện, hoàn cảnh, tình
huống thật để dạy cho trẻ.
Căn cứ vào tài liệu bồi dưỡng thường xuyên Module MN 5: đặc điểm
phát triển thẩm mỹ cho trẻ, những mục tiêu và kết quả mong đợi ở trẻ mầm
non về mặt thẫm mĩ. Giáo dục phát triển thẫm mĩ là một trong năm mặt giáo
dục phát triển toàn diện cho trẻ mầm non, góp phần hình thành những yếu tố
đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ em vào lớp 1.
Hiểu được vai trò quan trọng của giáo dục âm nhạc trong quá trình hình
thành nhân cách cho trẻ mầm non, âm nhạc gắn liền với con người từ lúc chào
đời cho đến khi giã từ cuộc sống. Những tác phẩm âm nhạc được nghe từ
5
Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc
Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 34 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
thuở bé thường để lại những dấu ấn rất sâu sắc và khá lâu dài trong tình cảm,
nhận thức của con người. Âm nhạc có sức mạnh vô cùng to lớn, thể hiện một
cách tinh tế thế giới nội tâm của con người. Vì vậy tôi đã khảo sát và theo dõi
đề tài: Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 34
tuổi tại lớp mầm 3 trường mầm non Cư Pang trong năm học 2017 2018. Qua
kết quả nghiên cứu của các đồng nghiệp khác nhận thấy chất lượng giáo dục
âm nhạc được cải tiến rõ rệt: Trẻ hát đúng lời và giai điệu bài hát, trẻ đã có
sự hứng thú khi tham gia hoạt động âm nhạc. Tuy nhiên một số trẻ chưa chủ
động sáng tạo tham gia hoạt động âm nhạc, chưa thể hiện tốt cảm xúc trong âm
nhạc. Vì vậy tôi sẽ tìm tòi đưa ra những giải pháp và biện pháp để khắc phục tồn
tại mà đồng nghiệp chưa khắc phục được.
II. Thực trạng vấn đề:
Năm học 2018 2019 tôi được nhà trường phân công chủ nhiệm lớp
Mẫu giáo 34 tuổi với tổng số học sinh 21 cháu sinh, trong đó 14 cháu nữ, 16
trẻ dân tộc thiểu số. Trong quá trình chăm sóc nuôi dưỡng, giáo dục trẻ bản
thân tôi đã nhận thấy một số thuận lợi và khó khăn như sau:
* Thuận lợi: Phần lớn trẻ mạnh dạn, hồn nhiên, đạt yêu cầu về chuẩn
phát triển thể chất, phát triển ngôn ngữ và tình cảm xã hội, biết cảm thụ cái
hay, cái đẹp trong cuộc sống xung quanh bé.
Giáo viên yêu nghề mến trẻ, năng động, sáng tạo, nắm vững phương
pháp, có trình độ trên chuẩn, sớm được tiếp cận với các hoạt động giáo dục
mầm non mới, được tham gia vào các lớp học bồi dưỡng chuyên môn của
Phòng Giáo Dục, của nhà trường, sáng tạo trong cách dạy và làm đồ dùng, đồ
chơi. Cả hai giáo viên được phân công dạy lớp trẻ Khối chồi trong nhiều
năm, được tiếp thu, tích luỹ nhiều kinh nghiệm, nên thường cho trẻ làm quen
những tác phẩm âm nhạc mới có hiệu quả và chất lượng hơn trước.
6
Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc
Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 34 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
Lớp có góc âm nhạc, phù hợp, sáng tạo. Có đủ diện tích cho trẻ hoạt
động. Cơ sở vật chất của trường ngày một khang trang hơn, Ban giám hiệu
nhà trường trang bị cho lớp tương đối đầy đủ về các trang thiết bị cần thiết:
máy vi tính, loa. Ban giám hiệu luôn gần gũi, động viên, khích lệ, hỗ trợ giáo
viên trong công tác giảng dạy.
Cha mẹ học sinh rất nhiệt tình ủng hộ khi giáo viên tuyên truyền vận
động, sưu tập đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho các chủ đề. Luôn quan tâm, mong
muốn con em mình vui vẻ, phát triển một cách tốt nhất. Từ những thuận lợi
trên, tôi mới có đầy đủ cơ sở để mạnh dạn rèn luyện phát triển ngôn ngữ âm
nhạc cho trẻ thông qua hát và vận động theo nhạc. Trẻ có đủ điều kiện hòa
mình vào thế giới âm nhạc.
* Khó khăn: Đồ dùng âm nhạc cho trẻ chưa phong phú, giáo viên chưa
có khả năng sử dụng đàn cho trẻ học hát... Việc tổ chức các giờ hoạt động
chung đôi lúc chưa có sự sáng tạo, chưa gây được hứng thú cho trẻ để trẻ thể
hiện được hết khả năng âm nhạc của mình.
Chế độ sinh hoạt một ngày của trẻ diễn ra thường xuyên, liên tục, để
bám sát vào các hoạt động trên thì giáo viên có ít thời gian làm đồ dùng, đồ chơi
tự tạo.
Một số trẻ còn nhút nhát chưa mạnh dạn hát và biểu diễn trước đám
đông nên việc giúp trẻ tự tin và mạnh dạn hơn cần có biện pháp và có thời
gian.
Để thực hiện tốt đề tài một số kinh nghiệm trong tổ chức giáo dục âm
nhạc, đòi hỏi giáo viên phải linh hoạt, sáng tạo trong việc xây dựng kế hoạch
giáo dục, luôn cố gắng tìm tòi, học hỏi và sáng tạo trong tổ chức các hình thức
giúp trẻ tích cực hoạt động.
Một số phụ huynh còn chưa hiểu được tầm quan trọng của giáo dục âm
nhạc trong đời sống của trẻ, không thích cho trẻ múa hát và chỉ quan tâm việc
7
Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc
Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 34 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
dạy trẻ học chữ và làm toán…do đó sự phối kết hợp trong vấn đề giáo dục
còn hạn chế.
Vì vậy kết quả đạt được của lớp Mầm 1 năm học 2017 2018 kết quả như
sau:
Đ ạt
Chưa đạt
Số lượng Tỷ lệ Số lượng Tỷ lệ
Nội dung
Trẻ tập trung, hứng thú, tích cực trong
8/25
32%
17/25
68%
Trẻ hát rõ lời, đúng giai điệu bài hát.
6/25
24%
19/25
76%
Trẻ có khả năng vận động theo nhạc.
Trẻ mạnh dạn, tự tin tham gia biểu
9/25
36%
16/25
64%
11/25
44%
14/25
56%
giờ hoạt động âm nhạc.
diễn văn nghệ.
Xuất phát từ những thực tế trên, nhiệm vụ đặt ra là phải làm sao để trẻ
phát triển lĩnh vực thẫm mĩ một cách có hiệu quả đúng với kết quả mong đợi
mà độ tuổi trẻ cần đạt được đó là nhiệm vụ mà giáo viên cần đưa ra các giải
pháp phù hợp với đặc điểm tình hình thực tế của lớp. Bước sang năm học này
tôi thấy mình tích lũy được một số kinh nghiệm cũng như đồ dùng của bộ
môn khi tổ chức cho trẻ làm quen với âm nhạc. Do vậy, tôi muốn áp dụng thử
nghiệm những kinh nghiệm đó để nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với
âm nhạc nhằm đạt kết quả tốt trong năm học này. Nhiệm vụ cụ thể như sau:
Tạo môi trường âm nhạc để kích thích trẻ tham gia hoạt động.
Đổi mới hình thức, phương pháp cho trẻ hoạt động âm nhạc trong
giờ hoạt động có chủ đích.
Tổ chức cho trẻ hoạt động âm nhạc thông qua các hoạt động khác.
Ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động giáo dục âm nhạc
Thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động các bậc cha mẹ học
sinh.
8
Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc
Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 34 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề:
* Giải pháp 1: Tạo môi trường âm nhạc để kích thích trẻ tham gia
hoạt động.
Do đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi Mẫu giáo, các cháu tuy còn nhỏ tuổi
nhưng rất thích cái đẹp, màu sắc sặc sỡ, mới lạ. Để tiến hành hoạt động âm
nhạc có hiệu quả tôi luôn chú trọng xây dựng môi trường học tập trong và
ngoài lớp để phát huy hết khả năng âm nhạc của trẻ.
Môi trường trong lớp:
Áp dụng tiêu chí 3: Có đa dạng đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu cho
trẻ hoạt động, kích thích sự phát triển của trẻ và được sắp xếp hấp dẫn, hợp
lí. Chỉ số 6: Có đa dạng đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu cho trẻ chơi và
hoạt động sáng tạo và lồng ghép tiêu chí xây dựng môi trường tiếng việt cho
trẻ em người dân tộc thiểu số. Tiêu chí 7: Có đồ dùng đồ chơi gần gũi với bản
sắc dân tộc của trẻ, đồ chơi vật thật có nguồn gốc từ tự nhiên.
Vì vậy, tôi luôn cố gắng tạo nhiều đồ dùng, đồ chơi đẹp, hấp dẫn trang
trí xung quanh lớp để trẻ có điều kiện để thể hiện khả năng âm nhạc của
mình, trẻ có thể làm quen, ôn luyện, củng cố và vận dụng phát triển những kỹ
năng âm nhạc qua các trò chơi, các hoạt động sáng tạo làm phát triển khả năng
sáng tạo của trẻ. Tôi luôn chú ý tận dụng diện tích phòng học, góc âm nhạc
một cách phù hợp và chú ý bố trí, sắp xếp các dụng cụ, đồ dùng âm nhạc để
tạo môi trường học gần gũi, thoải mái cho trẻ.
Cung cấp cho trẻ nhiều nguồn âm thanh: các loại lon, thùng thiếc, thùng
giấy chứa đậu, hột hạt, gạo, các loại đá, các dụng cụ nhà bếp, khối gỗ, chén
bằng sành. Có thể để giấy báo hay những loại giấy phế liệu có kích cỡ lớn,
tạo điều kiện cho trẻ sáng tạo ra các kiểu áo váy... theo ý tưởng cá nhân, phục
vụ chơi vũ hội hóa trang, nhảy múa tự do.
9
Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc
Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 34 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
Tham khảo những ý tưởng làm nhạc cụ âm nhạc từ các bạn đồng
nghiệp làm phong phú hơn các dụng cụ âm nhạc. Khuyến khích trẻ tự làm hay
cùng trẻ trang trí một số đồ dùng đồ chơi để vỗ hay gõ đệm bài hát nhằm gây
hứng thú cho trẻ khi sử dụng. Có thể cho trẻ phối hợp chơi với nhóm tạo hình
trang trí váy áo, làm mặt nạ hóa trang.... Trẻ rất thích thú khi được sử dụng đồ
dùng do chính trẻ tạo ra, để thực hiện các hoạt động âm nhạc.
Sưu tầm thể hiện phong phú các thể loại băng nhạc thiếu nhi, mầm
non, dân ca... các loại nhạc cụ dân tộc. Ngoài ra, còn có một số đồ dùng
khuyến khích trẻ sáng tạo trong vận động theo nhạc như: khăn choàng, vòng
đeo tay, hoa đeo tay, bông cổ vũ... Tất cả những đồ dùng, đồ chơi trên đều
phải ở trạng thái mở, trẻ dễ dàng lấy và sử dụng. Khi bố trí góc âm nhạc cần
chú ý sao cho ở nơi đó tiếng ồn ào trẻ tạo ra tại góc không ảnh hưởng, làm
phiền đến những hoạt động yên tĩnh ở góc khác.
ĐÓ kích thích tính tò mò, ham hiểu biết, lôi cuốn trẻ vào góc chơi âm
nhạc, tôi luôn chú ý thay đổi chất liệu, những thiết bị tạo âm thanh khác nhau
định kỳ, tạo điều kiện cho trẻ sử dụng tối đa.
Tại góc âm nhạc, tôi cũng chú ý tạo điều kiện cho trẻ thể hiện những ý
tưởng, mong muốn của trẻ, đặc biệt phát huy tác dụng của trẻ hỗ trợ nhau,
liên kết với nhau tổ chức các hoạt động mang tính nghệ thuật.
+ Môi trường ngoài trời:
Thực hiện quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm
non theo tiêu chí 4: Có các góc/ khu vực hoạt động ngoài trời được quy hoạch,
thiết kế phù hợp, an toàn, sạch đẹp, tạo cơ hội cho trẻ hoạt động. Chỉ số 8:
Có các góc/ khu vực khác nhau được qui hoạch phù hợp, thân thiện với trẻ.
Khu vực cho trẻ hoạt động ngoài trời có sân bãi sạch sẽ, thoáng mát, đảm bảo
tuyệt đối an toàn cho trẻ.
10
Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc
Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 34 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
Xây dựng cảnh quan, môi trường hoạt động ngoài lớp rất quan trọng
bởi qua các môi trường giáo dục này sẽ có sự hấp dẫn, kích thích trẻ tham gia
tìm tòi khám phá, bộc lộ khả năng cá nhân.
Khi trang trí, tổ chức các hoạt động giáo dục âm nhạc ngoài lớp học, là
một giáo viên, tôi căn cứ vào mục tiêu giáo dục của từng chủ đề, đồng thời
tận dụng tối đa môi trường không gian xung quanh lớp học, khai thác các thiết
bị, đồ dùng sẵn có, bổ sung thêm thiết bị, đồ dùng tự làm.
Việc sắp xếp, thay đổi chủ đề được tính toán để bảo đảm tận dụng các
nguyên liệu, hiện vật của các chủ đề, bảo đảm tính liên kết, dẫn dắt để trẻ
phát huy trí tưởng tượng…
Ví dụ: Ở góc vườn cổ tích, tôi tận dụng khu vực dạy truyện Ba cô gái
để tiếp tục dạy các bài hát chủ đề gia đình như bài hát Bàn tay mẹ, Bốn anh
em. Tận dụng mô hình kể chuyện Cây tre trăm đốt dạy bài hát chủ đề thế giới
thực vật như bài Em yêu cây xanh, nghe hát chủ đề quê hương đất nước bài
Cây tre Việt Nam...
Với việc linh hoạt lồng ghép các hoạt động đã kích thích trẻ tự tìm
hiểu, tôi chuẩn bị đồ dùng đồ chơi hấp dẫn cho trẻ sáng tạo từ đó phát hiện ra
các chức năng sử dụng của đồ dùng, đồ chơi, tránh sự đơn điệu, nhàm chán,
tạo cho trẻ em sự hấp dẫn, mới lạ, giúp cho trẻ dễ tiếp thu bài học và có thể
tham gia thể hiện ý tưởng của mình.
Các mảng tường trống cũng được tận dụng để trang trí phù hợp với chủ
đề bé học, từ đó trẻ có thể nhận biết các hoạt động của bé ở trường qua các
mảng trang trí của cô.
Ví dụ: Mảng tường trống đầu tiên vẽ hình ảnh cổng trường bé, dạy các
bài hát chủ đề trường mầm non như Cháu đi mẫu giáo, Ngày vui của bé. Kế
tiếp những mảng tường trống phía sau trang trí nhiều nội dung như trẻ đến
trường, cây xanh…để phù hợp làm quen các bài hát ở chủ đề sau.
11
Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc
Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 34 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
* Giải pháp 2: Đổi mới hình thức, phương pháp cho trẻ hoạt
động âm nhạc trong giờ hoạt động có chủ đích.
Để tổ chức giờ hoạt động chung về bộ môn âm nhạc đạt hiệu
quả cao, người giáo viên cần phải có được các thủ thuật vào bài khác nhau,
phù hợp với từng tiết dạy âm nhạc được kết hợp với các trò chơi để gây
đư ợc hứng thú và thu hút sự chú ý cho trẻ vào giờ học. Trong quá trình tổ
chức cho trẻ tham gia hoạt động âm nhạc trong giờ hoạt động chung giáo
viên phải có được hình thức tổ chức tiết học sao cho thật thoải mái, không
gò ép, mọi phương pháp đưa ra phải phù hợp với khả năng, với nhận thức
của trẻ và phải có tác dụng phát huy tính tích cực chủ động ở trẻ.
Ví dụ: Giờ dạy hát “Cháu yêu bà” tôi kết hợp giới thiệu bài cho trẻ ngay từ
hoạt động ngoài trời: thu hút trẻ đến góc hoạt động “gia đình của bé”, giới thiệu
những công việc của bà để khơi gợi cho trẻ lòng yêu kính bà. Sau đó bước vào giờ
hoạt động có chủ đích, tôi cho một trẻ hóa trang thành bà với mái tóc bạc phơ đang
ngồi chải tóc, lần lượt các cháu được đến chải tóc cho bà, chăm sóc bà để trẻ
hứng thú khi vào hoạt động có chủ đích.
Trẻ mầm non đôi lúc hát còn ngọng, sai lời vì thế giáo viên cần chú ý
đến kỹ năng phát âm của trẻ để có sự điều chỉnh và sửa sai rèn luyện cho trẻ.
Đồng thời để có một tiết học sôi nổi và hào hứng ngay từ đầu, giáo viên trước
khi tổ chức hoạt động cũng phải tự luyện giọng hát và nghe hát… để giúp trẻ
cảm thụ âm nhạc một cách chính xác. Ngoài ra, cần kết hợp sử dụng đồ dùng
điện tử hiện đại như: vi tính, máy chiếu, tranh ảnh,…Chuẩn bị tranh vẽ, sưu
tầm tranh ảnh từ họa báo, lịch… có nội dung về hoạt động âm nhạc, nội dung
bài sắp học để trang trí lớp học.
Sử dụng dụng cụ âm nhạc trong tiết học để thêm phần sinh động, bởi
vì đồ chơi là nhu cầu tự nhiên không thể thiếu đối với cuộc sống của trẻ.
12
Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc
Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 34 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
Ví dụ: Khi thực hiện các hoạt động âm nhạc mà trọng tâm là vận động.
Ngoài các dụng cục thường có như phách tre, xắc xô tôi còn sử dụng các dụng
cụ âm nhạc mới sinh động hơn như bàn đá, đàn tơ rưng bằng tre nhỏ, vỏ hộp
sữa làm trống cơm.
Khi thực hiện các hoạt động âm nhạc mà trọng tâm là biểu diễn tôi
trang trí làm sân khấu, nơ, mũ múa, dụng cụ âm nhạc tùy theo chủ đề. Tùy
theo từng nội dung trọng tâm của hoạt động âm nhạc mà chúng ta lựa chọn và
chuẩn bị nội dung linh hoạt để tổ chức.
Theo chương trình mục tiêu giáo dục mầm non, hoạt động âm nhạc
cho trẻ cần đảm bảo các nội dung: Ca hát, vận động theo nhạc, nghe nhạc và
trò chơi âm nhạc. Cách thức tổ chức các hoạt động âm nhạc phải thể hiện sự
mềm dẻo, linh hoạt dựa trên thực tế nhóm lớp và đặc điểm tâm lý trẻ, để trẻ
được thoải mái vận động, nhanh nhẹn, tự tin hơn. Chúng ta có thể lựa chọn
hoạt động đan xen tùy theo hứng thú của trẻ. Trong giờ hoạt động âm nhạc
cần cho trẻ làm quen với một số bài hát khác, phù hợp với nội dung bài dạy và
lứa tuổi, bài hát có thể do cô sáng tác hoặc sưu tầm.
Ví dụ: Trong giờ dạy trẻ hát vận động cô có thể đưa trò chơi xen kẽ
giữa các nội dung để thay đổi không khí cho trẻ như dạy hát vận động rồi
đến trò chơi sau đó mới đến phần nghe hát, trò chơi giúp trẻ luyện tai nghe
nhạc, củng cố ca hát, tạo cảm giác nhịp điệu, phát triển năng khiếu âm nhạc,
trò chơi giúp trẻ hứng thú hơn khi đến với hoạt động tiếp theo. Các yếu tố đó
góp phần làm cho trẻ cảm thụ âm nhạc tốt hơn.
Trò chơi “Ô cửa bí mật”: Trò chơi giúp trẻ được ôn luyện các bài hát,
tạo cho trẻ mạnh dạn lên biểu diễn và mong muốn được khám phá những bí
mật bên trong ôcửa.
13
Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc
Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 34 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
Chuẩn bị: Các loại đồ dùng, đồ chơi phù hợp theo từng chủ đề ở phía
sau những ô cửa, thùng các tông sơn màu để làm ô cửa và một số đồng tiền
vàng để tặng cho trẻ.
Cách chơi : Chia trẻ làm 2 đội, 2 đội trưởng lên oẳn tù tì để tìm ra đội
nào chơi trước. Có từ 4 6 ô cửa được đánh dấu theo thứ tự từ 1 đến 6, đội
nào chơi trước sẽ chọn bất kỳ một ô cửa, nếu ô cửa được mở ra, bên trong ô
cửa có đồ dùng đồ chơi gì thì đội đó phải hát một bài nói về hình ảnh đó. Mở
ô cửa số 3 có con mèo thì hát một bài hát nói về con mèo như: “Ai cũng yêu
chú mèo” hay “Thương con mèo”...
Một giờ học âm nhạc cô xây dựng theo các cách khác nhau, mỗi giờ học
chọn một phần trọng tâm chủ yếu trong một hoạt động. Trong giờ học, giáo
viên chú ý khen những trẻ hát đúng, hát hay, vận động thành thạo theo lời ca
nhằm khuyến khích trẻ học tốt hơn. Tuyệt đối không chê trẻ mà phải tôn
trọng trẻ, nhẹ nhàng sửa sai đối với những trẻ thực hiện chưa đúng. Hoạt
động dạy học là một bộ phận của quá trình giáo dục. Do đó, nội dung các bài
dạy không chỉ đơn thuần là hoàn thiện nội dung cần dạy cho trẻ mà còn là
phương tiện giáo dục. Vì vậy, giáo viên phải chú ý quan sát, nhận xét xem
trong quá trình học tập trẻ có chủ động tham gia các hoạt động một cách hứng
thú hay không và trẻ được trải nghiệm điều gì? Tìm hiểu nguyên nhân vì sao
trẻ không hoà đồng cùng bạn để có hướng giải quyết tình huống, tìm cách đưa
trẻ hoà nhập với bạn bè, dần cho trẻ quan tâm, thích thú với các hoạt động
âm nhạc.
* Giải pháp 3: Tổ chức cho trẻ hoạt động âm nhạc thông qua
các hoạt động khác.
Như chúng ta đã biết một ngày của trẻ ở trường mầm non trẻ được
tham gia vào rất nhiều các hoạt động. Thông qua các hoạt động này giáo viên
có thể tổ chức cho trẻ tham gia các hoạt động âm nhạc.
14
Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc
Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 34 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
Vào giờ đón trẻ: khác với những cách làm trước đây, khi đón trẻ tôi
sắp xếp sẵn những dụng cụ âm nhạc mới lạ ở lối vào như đàn đá, trống cái,
đàn tre…để trẻ tự do sử dụng. Sau đó hẹn trẻ sẽ tìm hiểu vào giờ học tiếp
theo.
Trong giờ hoạt động ngoài trời: Trước khi cho trẻ tìm hiểu về bài hát
tôi sẽ chuẩn bị những góc minh họa cho bài hát tại góc địa phương, góc trải
nghiệm.
Ví dụ: Góc địa phương hôm nay chuẩn bị những chiếc chũm, chọe của
người ê đê, những bộ quần áo thổ cẩm, tôi sẽ gợi ý cho trẻ tìm hiểu bài Hát
với bạn Tây nguyên.
Tích hợp với các môn học khác: Âm nhạc có thể lồng ghép tích hợp dễ
dàng với các bộ môn khác để đem lại hiệu quả cao cho tiết dạy. Tùy từng
hoạt động mà tích hợp nhẹ nhàng, phù hợp nhất đảm bảo mục tiêu của tiết
dạy. Ở các bộ môn khác thì giáo viên có thể tích hợp dễ dàng như ở phần hoạt
động mở đầu, hoạt động trọng tâm hay là hoạt động kết thúc thường đan xen
âm nhạc rất nhẹ nhàng tạo hứng thú hơn trong tiết học bên cạnh đó còn cũng
cố các bài hát đã học.
Ví dụ: Chủ đề Tiết giáo dục thể chất, chủ đề Gia đình, đề tài Bật chụm
tách chân qua 7 ô. Trong phần khởi động giáo viên sẽ sử dụng bài Nhà mình
rất vui cho trẻ tập các động tác khởi động: xoay cổ tay, chân, đi kiễng gót....
Phần bài tập phát triển chung thì sẽ sử dụng bài nhạc Ba ngọn nến lung linh
kết hợp các động tác tay, chân, bụng, bật. Phần vận động cơ bản có thể mở
nhạc không lời trong chủ đề.
Vào giờ hoạt động góc: Mỗi tuần chỉ có một giờ hoạt động làm quen
âm nhạc, trong khi hàng ngày trẻ đều được hoạt động ở các góc, vì vậy việc
hướng dẫn trẻ hoạt động theo nhạc thông qua các giờ hoạt động góc cũng là
biện pháp rất cần thiết. Phương pháp này nhằm phát triển ở trẻ cảm giác nhịp
15
Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc
Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 34 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
điệu về âm nhạc, qua đó giúp trẻ thể hiện nhịp điệu âm nhạc bằng chính hoạt
động của mình. Trẻ có thể cảm nhận và tự vận động theo ý thích của mình.
Cho nên tôi đã khuyến khích trẻ vận động dưới nhiều hình thức trong giờ hoạt
động góc nhằm mục đích hõ trợ cho hoạt động âm nhạc.
Ví dụ:
Góc xây dựng xây dựng các mô hình vườn nhà bé, ngã tư đường phố để
dạy các bài hát chủ đề gia đình, chủ đề giao thông.
Góc âm nhạc: giao trách nhiệm cho trẻ chuẩn bị các tiết mục văn nghệ
hát khi mừng công trình của các chú công nhân xây dựng khi hoàn thành, hát mừng
sinh nhật ở góc gia đình, hát mừng ngày lễ 20/11, ngày 22/12, ngày 8/3…
Góc tạo hình: làm các sản phẩm nơ, hoa cột tay bằng dây ruyban, làm
những chiếc gùi bằng xốp để biểu diễn các điệu múa của người đồng bào dân
tộc.
Góc phân vai: cho trẻ đóng vai làm người thợ trang điểm, hóa trang cho
các nhân vật trong bài hát.
Việc cho trẻ vận động theo nhạc ở hoạt động góc chủ yếu giúp trẻ biết
hưởng ứng cảm xúc bằng chính những phản ứng của cơ thể sao cho phù hợp
với nhịp điệu âm nhạc, không nhất thiết yêu cầu trẻ phải vận động giống như
cô.
Vào hoạt động chiều tôi cho trẻ luyện tập bằng cách thi hát tăng cô;
̣
tổ
chức thi bình chọn ca sĩ tài ba của lớp...cô mở nhac cho tre yêu, tre nhut nhat
̣
̉ ́
̉
́
́
nghe nhac va hat cung cô cac ban kha, gioi cô yêu câu tre mua phu hoa cho bai hat.
̣
̀ ́ ̀
́ ̣
́ ̉
̀ ̉ ́
̣ ̣
̀ ́
Vi du: T
́ ̣ ưng chu đê tôi th
̀
̉ ̀
ương g
̀ ợi y tre nhut nhat, tre yêu vê nha hat, tre kha
́ ̉
́
́ ̉ ́ ̀ ̀ ́ ̉
́
gioi thi hat mua đê tăng me nhân ngay lê 3/8, hay tăng ông, ba cha me trong chu đê
̉
̀ ́ ́ ̉ ̣
̣
̀ ̃
̣
̀
̣
̉ ̀
gia đinh…
̀
16
Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc
Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 34 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
Tổ chức tốt hoạt động âm nhạc cho trẻ trong ngày hội, ngày lễ: Hội
thi Aerobic cấp huyện năm 20182019 là một sân chơi bổ ích cho trẻ, để trẻ có
cơ hội tiếp xúc nhiều hơn và thể hiện mình trong âm nhạc.
Có thể nói các hoạt động ngoại khóa đặc biệt là việc tổ chức hiệu quả
các ngày hội, ngày lễ cho trẻ là một hình thức giáo dục hiệu quả và sinh động
nhất, giúp trẻ được hứng thú, tích cực tham gia biểu diễn văn nghệ. Thông qua
đó tạo cho trẻ niềm phấn khởi, vui vẻ, những cảm xúc mới mẻ, tăng cường
khả năng cảm thụ âm nhạc, mở rộng nhận thức cho trẻ. Ngày lễ, hội là cơ
hội cho giáo viên và trẻ trong toàn trường giao lưu, hiểu biết nhau hơn, tạo cơ
hội cho trẻ nâng cao các kỹ năng hoạt động nghệ thuật. Trẻ hiểu thêm những
điều mới lạ chỉ có trong ngày hội, ngày lễ, đồng thời củng cố những điều trẻ
đã lĩnh hội được. Với quan điểm như vậy nên tôi thống nhất với các cô giáo
và ban phụ huynh lớp từ đầu năm học lên kế hoạch hoạt động ngoại khóa cho
các con. Tôi đặc biệt chú ý đến các ngày lễ hội: Ngày khai giảng năm học
mới, Tết Trung Thu, 20/10, 20/11, Tết Nguyên Đán, ngày 8/3, tổng kết năm
học.... với mỗi ngày hội chúng tôi cố gắng sử dụng một hình thức tổ chức
riêng như tổ chức trong lớp, dưới sân trường hay hội trường nhằm lôi cuốn,
hấp dẫn trẻ tích cực tham gia hoạt động biểu diễn văn nghệ. Hiểu được ý
nghĩa hoạt động âm nhạc trong ngày hội, ngày lễ. Hàng ngay, tôi luôn chú ý
thường xuyên rèn những kỹ năng vận động theo nhạc. Khi nhà trường có kế
hoạch tổ chức tôi lựa chọn các nội dung phù hợp để luyện tập, chuẩn bị trang
phục cho trẻ. Khi biểu diễn tôi nhận thấy ở trẻ rất hào hứng, tự tin, có ý thức
trong khi biểu diễn.
Trong các ngày lễ hội, trường tôi có mời ban đại diện cha mẹ học sinh
của lớp và bố mẹ của các bé đến dự. Nhận thấy nhiều phụ huynh rất phấn
khởi về kết quả của con mình. Điều này có tác dụng rất lớn đến việc thu hút
phụ huynh đưa con đến trường và lòng tin đối với nhà trường. Trong các
chương trình văn nghệ, trẻ rất hào hứng, mạnh dạn, tự tin tham gia vào các
17
Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc
Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 34 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
hoạt động âm nhạc, trẻ thích biễu diễn và say mê với âm nhạc. Đây cũng là
lúc để trẻ phát huy năng khiếu của mình và là một hình thức tuyên truyền rất
lớn về ngành học mầm non. Trẻ rất thích tự làm và được khen, giúp trẻ phát
triển trí tuệ, nhanh nhẹn, hồn nhiên, tự tin trước mọi người và cảm nhận
được vẻ đẹp, cái hay của âm nhạc.
* Giải pháp 4: Ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động giáo dục
âm nhạc
Để nâng cao được hoạt động âm nhạc và tăng cường tài liệu hấp dẫn
phong phú phục vụ cho trẻ hoạt động âm nhạc. Việc ứng dụng công nghệ
thông tin vào trong giảng dạy ở cấp học Mầm non làm đa dạng hóa hình thức
dạy học. Vào mỗi giờ hoạt động giáo dục âm nhạc tôi ứng dụng công nghệ
thông tin xuyên suốt vào tiết dạy để đạt được hiệu quả cao sau giờ dạy.
Ví dụ: khi dạy hát Bài Cô và mẹ chủ đề Trường mầm non, khi vào bài
tôi cho trẻ xem clip câu chuyện “Một ngày của mẹ”, sau đó ở hoạt động trọng
tâm tôi sử dụng đan xen các hình ảnh, đoạn nhạc nối tiếp trình chiếu trên slide
để dạy hát. Sau mỗi phần thể hiện của các đội lồng ghép tiếng vỗ tay trên
màn hình chiếu để khuyến khích trẻ thể hiện. Ở phần trò chơi âm nhạc tôi
tạo slide ô cửa bí mật, trẻ mở ô cửa và xem clip ngắn về nội dung bài hát cần
thể hiện.
Ngoài ra, tôi thường xuyên vào các trang web như: youtube.com, blog
socnhi.com, nhạc của tui.vn, zing me.mp3 …. Để tìm các tư liệu phù hợp với
nội dung bài dạy sau đó làm các hiệu ứng với hình ảnh, ảnh động, sdile show,
video clip … kết hợp với các phần mềm: powerpoint, auditions CS6, photoshop
… để xử lý hình ảnh, cắt nhạc và sử dụng trong bài dạy sao cho sinh động mà
vẫn đảm bảo phù hợp với lứa tuổi và chủ đề chủ điểm.
Ví dụ: Ở chủ đề “Thế giới động vật” dạy bài hát “Đố bạn” có thể kết
hợp cho trẻ xem clip “Thế giới động vật” tương ứng với mỗi câu hát, đến câu
18
Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc
Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 34 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
hát về con vật nào thì trẻ xem hình ảnh tương ứng về con vật đó… Trẻ có thể
vừa hát vừa bắt chước các hành động của con vật như: Khỉ, voi, gấu… Tiết
học của trẻ sẽ thêm vui nhộn và sinh động hơn.
Với những bài hát nghe thuộc làn điệu dân ca, cô có thể cho trẻ xem
hình ảnh, clip về những cuộc thi hát dân ca, hát đối, hát quan họ ở hội Lim.
Khi trẻ được trực tiếp xem các đoạn video clip trẻ sẽ hứng thú và có cảm xúc
hơn với những làn điệu dân ca đó.
Ví dụ: Với những bài hát của đồng bào các dân tộc, tôi đưa hình ảnh về
các lễ hội của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên…
Với các bài hát về Bác Hồ, khi nghe bài hát “Ai yêu nhi đồng bằng Bác
Hồ Chí Minh” kết hợp cho trẻ xem các hình ảnh, clip về Bác Hồ với các cháu
thiếu nhi… trẻ sẽ thấy Bác Hồ rất hiền từ giống như một người ông rất gần
gũi với các cháu, cũng qua đó cho trẻ biết Bác Hồ là vị lãnh tụ của nước ta. Từ
đó giáo dục trẻ sự tôn kính, lòng biết ơn và tình yêu đối với Bác.
Với những trò chơi âm nhạc, tôi sưu tầm những âm thanh gần gũi
trong thực tế như các hiện tượng thiên nhiên: Tiếng suối chảy róc rách, tiếng
mưa rơi rì rào, tiếng gió thổi vi vu, tiếng chim hót véo von… Những âm thanh
trong cuộc sống như tiếng còi tàu, tiếng ô tô, tiếng gà gáy…để phát triển nhạy
cảm và tai nghe cho trẻ.
Giúp trẻ được thay đổi không khí mới, hấp dẫn trong giờ học, tạo cho
trẻ niềm hứng thú, hăng say tích cực tham gia vào hoạt động, làm cho hiệu
quả giáo dục cao. Đặc biệt giúp giảm bớt đồ dùng không cần thiết, giảm bớt
sức lao động của giáo viên và giảm bớt chi phí.
Ví dụ: Khi dạy trẻ vân động theo nhạc bài “Chú bội đội” của tác giả
Hoàng Hà, tôi chọn trên mạng Internet một số hình ảnh về các chú bộ đội hành
quân, tập bắn, đứng gác ngoài đảo... lưu trong máy vi tính. Khi tiến hành tiết
học tôi cho trẻ quan sát hình ảnh trên máy vi tính, để tạo hứng thú và khơi gợi
19
Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc
Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 34 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
hình ảnh đẹp, hình thành ở trẻ tình cảm yêu quê hương đất nước, con người.
Qua hình thức giới thiệu của cô kết hợp với được nghe giai điệu âm nhạc sẽ
là yếu tố ban đầu của tư duy logic cho quá trình cảm nhận nghệ thuật, giúp
trẻ thể hiện tốt hơn trong hoạt động âm nhạc.
Để dạy trẻ tôi không chỉ sưu tầm trên mạng Internet mà tôi còn tìm các
trò chơi trong phần mềm cài đặt để dạy trẻ cho phù hợp với bài học như trò
chơi “Nốt nhạc vui, nghe thấu hát tài, tiếng hát ở đâu....”
Ví dụ: Dạy múa bài “Cháu yêu cô chú công nhân” của tác giả Hoàng
Văn Yến. Để chuẩn bị cho bài giảng, ý tưởng của tôi tạo cho trẻ hứng thú và
khơi gợi tình cảm của cháu đối với cô chú công nhân bằng cách cho trẻ xem
video clip hình ảnh cô chú công nhân đang làm việc, cho trẻ xem các bạn múa
hát trên mạng, khi dạy có thể cho xem trên đầu đĩa ti vi hoặc dùng máy vi tính
để mở. Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy như vậy, tôi thấy các
cháu thích thú khi được thay đổi không khí, có ý thức, say sưa và tích cực vào
hoạt động theo nhạc.
* Giải pháp 5: Thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động các
bậc cha mẹ học sinh.
Thông qua các buổi họp lớp, trong giờ đón trả trẻ, tôi thực hiện công
tác tuyên truyền tới các bậc cha m ẹ học sinh để cha mẹ nhận thức đầy đủ
hơn về ý nghĩa và tầm quan trọng của hoạt động âm nhạc đối với sự phát
triển và sự hình thành nhân cách của trẻ.
Vận động các bậc cha mẹ học sinh hỗ trợ về nguyên vật liệu, phế
liệu sẵn có để làm dụng cụ âm nhạc.
20
Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc
Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 34 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
Ví dụ: Vận động phụ huynh hỗ trợ các ống tre nhỏ, các loại đá phát ra
âm thanh đặc biệt khi gõ vào nhau, ủng hộ các loại nhạc cụ dân tộc đã qua sử
dụng để làm mô hình cho trẻ quan sát thu hút sự chú ý của trẻ vào hoạt động
âm nhạc.
Tuyên truyền, vận động cha m ẹ h ọ c sinh thường xuyên phối hợp
với giáo viên trong quá trình ôn luyện và rèn các kỹ năng âm nh ạc cho
trẻ. Trao đổi, hướng dẫn phụ huynh cách rèn cho trẻ tại nhà.
Ví dụ: Thường xuyên trao đổi với cha mẹ cho trẻ nghe băng đĩa ở nhà,
cha mẹ có thể cùng con thể hiện bài hát. Từ đó làm phong phú thêm vốn hiểu
biết của trẻ.
Ngoài ra, tôi còn kết hợp với cha mẹ sưu tầm băng đĩa có liên quan
đến chủ đề của bài học.
IV. Tính mới của giải pháp:
Sau khi nghiên cứu và kế thừa sáng kiến kinh nghiệm của đồng nghiệp
với đề tài một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ
34 tuổi tại lớp Mầm 3 bản thân tôi tìm tòi và phát triển những tính mới trong
các giải pháp như sau:
* Giải pháp 1: Tạo môi trường âm nhạc trong và ngoài lớp để kích thích
trẻ tham gia hoạt động giáo dục âm nhạc đạt hiệu quả. Bám sát các tiêu chí
xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm và tăng cường Tiếng việt cho trẻ
dân tộc thiểu số. Xây dựng cảnh quan, môi trường hoạt động trong và ngoài
lớp để tạo sự hấp dẫn, kích thích trẻ tham gia tìm tòi khám phá, bộc lộ khả
năng cá nhân.
* Giải pháp 2: Đổi mới hình thức, phương pháp cho trẻ hoạt động
âm nhạc trong giờ hoạt động có chủ đích. Xây dựng các thủ thuật vào bài
khác nhau, phù hợp với từng tiết dạy âm nhạc được kết hợp với các trò chơi
để gây được hứng thú và thu hút sự chú ý cho trẻ vào giờ học, không gò
21
Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc
Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 34 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
ép, phù hợp với khả năng, với nhận thức của trẻ và phải có tác dụng phát huy
tính tích cực chủ động ở trẻ.
* Giải pháp 3: Tổ chức cho trẻ hoạt động âm nhạc thông qua các
hoạt động khác. Đặc biệt là hoạt động góc, hoạt động ngoại khóa. Giúp trẻ
hiểu thêm những điều mới lạ chỉ có trong ngày hội, ngày lễ, đồng thời củng
cố những điều trẻ đã lĩnh hội được.
* Giải pháp 4: Việc ứng dụng công nghệ thông tin tốt hỗ trợ cho các
giải pháp còn lại thực hiện được dễ dàng hơn, sinh động hơn, giúp cho việc
luyện tập của trẻ (giải pháp 8) diễn ra dễ dàng hơn mà ít tốn công sức và tiền
của. Đồng thời nõ cũng hỗ trợ cho việc tuyên truyền, vận động đến phụ
huynh, cộng đồng hiệu quả và nhanh chóng hơn.
* Giải pháp 5: Thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động các bậc
cha mẹ học sinh để cha mẹ nhận thức đầy đủ hơn về ý nghĩa và tầm quan
trọng của hoạt động âm nhạc đối với sự phát triển và sự hình thành nhân cách
của trẻ. Vận động các bậc cha mẹ học sinh hỗ trợ về nguyên vật liệu, phế
liệu sẵn có để làm dụng cụ âm nhạc.
V. Hiệu quả SKKN:
Từ việc nghiên cứu đề tài, đưa ra những biện pháp phù hợp tôi dự định
sẽ áp dụng đề tài này vào lớp học của mình với mong muốn trẻ hứng thú hơn
trong giờ hoạt động âm nhạc, giờ học sôi nổi ít khô khan hơn, số lượng trẻ hát
tốt cao hơn, trẻ mạnh dạn tự tin cũng tăng, trẻ biết yêu cái đẹp và biết thể
hiện cái đẹp một cách tích cực và rõ ràng hơn.
Ước lượng kết quả sau khi thực hiện đề tài.
Nội dung
Kết quả năm học
Năm học 20172018
Đạt
Chưa đạt
22
Ước lượng kết quả đạt
được
năm học 20182019
Đạt
Chưa đạt
Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc
Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 34 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
Số
lượng
Tỷ lệ
Số
lượng
Tỷ lệ
Số
lượng
Số
Tỷ lệ lượn Tỷ lệ
g
Trẻ tập trung, hứng thú,
tích cực trong giờ hoạt động 8/25 32% 17/25 68% 17/21 81 % 4/21 19 %
âm nhạc.
Trẻ hát rõ lời, đúng giai
điệu bài hát.
Trẻ có khả năng vận động
theo nhạc.
Trẻ mạnh dạn, tự tin tham
gia biểu diễn văn nghệ.
6/25 24% 19/25 76% 18/21 85,7 % 3/21 14,3%
9/25 36% 16/25 64% 18/21 85,7 % 3/21 14,3%
11/25 44% 14/25 56% 19/21 90,5% 2/21 9,5%
+ Điều kiện để thực hiện sáng kiến:
Nghiên cưu, tham khao các tai liêu b
́
̉
̀ ̣ ồi dưỡng âm nhạc cho giáo viên
như sách bồi dưỡng thường xuyên, sách hướng dẫn tổ chức thực hiện chương
trình giáo dục mầm non, giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non, tuyển tập các bài
hát dành cho trẻ mầm non.
Theo doi, điêu tra, khao sat tre v
̃
̀
̉
́ ̉ ề chất lượng, mức độ cảm thụ âm
nhạc của trẻ, mức độ phát triển của trẻ qua giờ học, qua trao đổi với cô và
trẻ. Đanh gia th
́
́ ực trang v
̣
ề nhận thức của trẻ về hoạt động âm nhạc.
Xây dựng đê ra môt sô biên phap h
̀
̣ ́ ̣
́ ỗ trợ về việc tổ chức hoạt động âm
nhạc cho trẻ 3 4 tuổi ở trường mầm non.
Tông kêt, đanh gia kêt qua th
̉
́ ́
́ ́
̉ ực nghiêm.
̣
Phần thứ ba: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
I. Kết luận:
23
Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc
Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 34 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
Âm nhạc thật sự gần gũi với trẻ thơ, âm nhạc là món ăn tinh thần không
thể thiếu được bởi nó vừa là nội dung giáo dục vừa là phương tiện góp phần
giáo dục toàn diện nhân cách cho trẻ.
Để làm tốt nội dung giáo dục âm nhạc, đòi hỏi mỗi giáo viên phải có
lòng yêu nghề mến trẻ, có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc. Đặc biệt
phải có vốn kiến thức chuyên môn, có kinh nghiệm, biết xây dựng và sử dụng
linh hoạt những phương pháp, biện pháp, thủ thuật đề ra trong tiết học.
Qua tìm kiếm, nghiên cứu và xây dựng tôi thấy đề tài nghiên cứu đã thu
được kết quả nhất định. Đề tài này nếu được ứng dụng rộng rãi trong các
trường Mầm non sẽ góp phần nâng cao hiệu quả trong hoạt động âm nhạc và
tạo nên một số lợi ích nhất định. Cụ thể:
Trước kia giờ hoạt động âm nhạc, chúng ta hướng dẫn trẻ máy móc, cô
hát mẫu, làm mẫu, hướng dẫn trẻ bó hẹp trong khuôn khổ. Do đó, trẻ thực
hiện chưa có sáng tạo, thụ động, phát huy khả năng của trẻ còn hạn chế nên
giờ học đạt kết quả chưa cao. Giờ đây nhờ vận dụng thường xuyên những
giải pháp nêu trên, nên trong giờ dạy và hoạt động của giáo viên và trẻ có vô
vàn các hình thức, phương pháp sáng tạo khác nhau, nên giờ học rất nhịp
nhàng và nhanh chóng, không ảnh hưởng đến thời gian, giờ học đạt kết quả
cao. Việc sử dụng nhạc trong hoạt động âm nhạc là vấn đề vô cùng quan
trọng và cần thiết đối với trẻ mẫu giáo lớn. Học hát và vận động có sử dụng
nhạc giúp trẻ hứng thú tham gia vào giờ học, rèn luyện cảm giác âm thanh,
phân biệt được những âm sắc khác nhau, rèn luyện cảm giác nhịp điệu, tiết
tấu. Qua đó, dần dần hình thành ở trẻ sự nhạy cảm đối với âm nhạc, góp
phần nâng cao hiệu quả giáo dục âm nhạc, phát triển toàn diện nhân cách cho
trẻ. Như vậy, qua dự kiến kết quả ta thấy rằng với những kết quả phân tích ở
trên đã chứng minh rằng các giải pháp mới có khả năng mang lại hiệu quả áp
dụng cao.
24
Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc
Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 34 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
Các giải pháp mới này đưa vào áp dụng có hiệu quả, đảm bảo tính khả
thi, tính khoa học và dễ thực hiện. Sáng kiến kinh nghiệm này được áp dụng
cho trẻ 3 4 tuổi lớp Mầm 3 nói riêng, các lớp ở Khối Mầm trong trường
Mầm non Cư Pang nói chung và có thể nhân ra diện rộng tùy theo khả năng
sáng tạo của mỗi giáo viên chúng ta có thể đưa vào các hình thức hoạt động
khác cho trẻ.
Khi thực hiện biện pháp trên, trẻ không còn cảm thấy khó khăn, gò bó
trong các môn học khác. Trẻ tự tin, nhanh nhẹn, hoạt bát hơn, trẻ được phát
triển ngôn ngữ tư duy, rèn luyện sự khéo léo, mềm dẻo của đôi bàn tay; sự
nhạy bén của đôi tai. Từ đó, trẻ hứng thú với các môn học khác và thích khám
phá thế giới gần gũi xung quanh trẻ hơn.
Trong quá trình tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ, giáo viên tận dụng
những phế phẩm, phế liệu sò, ốc, tre, lon, hủ, chai nhựa,... để tạo ra những
sản phẩm đẹp mắt như cho trẻ vận động như: Trống, phách tre, xúc xắc, nơ,
mũ… Từ đó, giáo viên không tốn nhiều chi phí để mua sắm đồ dùng mà còn
góp phần làm sạch môi trường. Thông qua đó giáo viên có điều kiện giáo dục
trẻ biết giữ gìn vệ sinh môi trường. Giúp giáo viên tự tin, thoải mái khi lên tiết
âm nhạc, tiết kiệm được nhiều thời gian để nghiên cứu, đầu tư nâng cao chất
lượng cho các môn học khác
II. Kiến nghị:
* Đối với nhà trường:
Tiếp tục bồi dưỡng nâng cao trình độ cho giáo viên, tổ chức, tạo điều
kiện cho giáo viên lên thao giảng nhiều tiết âm nhạc tại trường để giáo viên
tham gia học tập, rút kinh nghiệm.
Tổ chức cho giáo viên đi tham quan, dự giờ các trường điểm để học
hỏi những giáo viên dạy giỏi chuyên đề.
25
Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc