Ngữ Văn 9 - bài 11

Giáo án Ngữ văn 9 - Năm học 2008 - 2009
Ngày soạn : 29/10/2008
Ngày dạy : 31/10/2008
Bài 11. Tiết 51
Văn bản: đoàn thuyền đánh cá.
( Huy Cận).
a. mục tiêu cần đạt:
1. Kiến thức:
Giúp HS: - Thấy và hiểu đợc sự thống nhất của cảm hứng về thiên nhiên, vũ
trụ, về con ngời lao động của tác giả đã tạo nên những hình ảnh đẹp, tráng lệ,
giàu màu sắc lãng mạn trong bài thơ.
2. Kĩ năng:
Rèn kĩ năng cảm thụ và phân tích các yếu tố nghệ thuật ( hình ảnh, ngôn ngữ,
âm điệu) vừa cổ điển vừa hiện đại trong bài thơ.
3: Thái độ:
Yêu quí và trân trọng những ngời lao động.
b. Phơng pháp:
Nêu vấn đề, phân tích, bình giảng, so sánh, liên hệ, quan sát...
c. Chuẩn bị:
1. Giáo viên.
SGK, SGV, bài soạn.
2. Học sinh:
SGK, đọc và soạn bài ở nhà.
d. tiến trình lên lớp:
1. ổn định lớp.(1 )
2. Kiểm tra bài cũ:(5 ) Đọc thuộc lòng Bài thơ về tiểu đội xe không kính?
Phát biểu cảm nghĩ của em về hình ảnh anh bộ đội trong bài thơ?
3. Bài mới.
H: Nêu một vài nét tiêu biểu về
tác giả Huy Cận?
GV: Thơ ông viết nhiều về tình

yêu cuộc sống, thiên nhiên, vũ
trụ.
H: Bài thơ đợc viết trong thời
gian và hoàn cảnh nào?
Hoạt động
độc lập.
- Giới
thiệu tác
giả, tác
phẩm.
I- Đọc và tìm hiểu chung.
(15)
1- Tác giả.
- Huy Cận (1919- 2005).
- Quê: Hà Tĩnh.
- Là nhà thơ tiêu biểu trong
phong trào Thơ mới.
2- Tác phẩm.
Ra đời 1958 trong chuyến thực
tế tại vùng mỏ Quảng Ninh.
GV: Dơng Thị Thịnh - THCS Quảng Lạc - TPLS
Giáo án Ngữ văn 9 - Năm học 2008 - 2009
GV nêu y/c đọc: Giọng đọc
khoẻ khoắn, hào hùng, lạc
quan.
H: Em hiểu kéo xoăn tay là
kéo ntn?
- Kéo nhanh, mạnh, liền tay.
H: Bài thơ đợc chia làm mấy
phần? Nêu nội dung từng phần?

H: Văn bản đợc triển khai theo
trình tự nào?
- Theo trình tự chuyến ra khơi
của đoàn thuyền.
H: Nêu nội dung của hai khổ
thơ đầu?
H: Đoàn thuyền đánh cá ra
khơi vào thời điểm nào trong
ngày? Những câu thơ nào cho
em biết điều đó?
H: Biện pháp NT nào đợc sử
dụng ở đây?
H: Từ NT so sánh, ẩn dụ em
hình dung ntn về cảnh hoàng
hôn lúc này?
H: Khi hoạt động của thiên
nhiên kết thúc có hoạt động
nào diễn ra?
H: Từ lại có hàm ý gì? - Chỉ
việc làm thờng xuyên.
H: Câu hát căng buồm có thể
hiểu ntn?
- Hình ảnh ngời dân vừa chèo
thuyền vừa cất cao tiếng hát,
tiếng hát vang xa, khoẻ cùng
với gió thổi căng cánh buồm.
H: Câu hát đó thể hiện thái độ
gì của những ngời lao động?
- Đọc và
giải nghĩa

từ khó.
- Chia bố
cục.
- Nêu nội
dung hai
khổ thơ
đầu.
- Phát hiện
biện pháp
NT.
- Nêu ý
kiến.
- Giải
nghĩa.
- Nhận
xét.
3- Đọc và giải nghĩa từ khó.
4- Bố cục: 3 phần:- 2 khổ đầu.
- 4 khổ tiếp.
- 1 khổ cuối.


II- Đọc hiểu văn bản.
1- Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra
khơi.(12)
Mặt trời xuống biển nh hòn lửa.
Sóng đã cài then, đêm sập cửa
-> So sánh, ẩn dụ.
=> Cảnh kì vĩ tráng lệ, kết thúc
một thời điểm của thiên nhiên.

* Đoàn thuyền đánh cá lại ra
khơi
Câu hát căng buồm cùng gió
khơi.
-> Hoán dụ.
=> Niềm vui phấn chấn làm
chủ và gắn bó với công việc.
GV: Dơng Thị Thịnh - THCS Quảng Lạc - TPLS
Giáo án Ngữ văn 9 - Năm học 2008 - 2009
E- Củng cố- Dặn dò.(5 )
H: Cảnh đánh cá trên biển diễn ra ntn?
VN: - Học thuộc lòng bài thơ.
- Soạn bài tiếp tiết 2
Ngày soạn : 29/10/2008
Ngày dạy : 31/10/2008
Bài 11. Tiết 51
Văn bản: đoàn thuyền đánh cá (Tiếp)
( Huy Cận).

a. mục tiêu cần đạt:
1. Kiến thức:
Giúp HS: - Thấy và hiểu đợc sự thống nhất của cảm hứng về thiên nhiên, vũ
trụ, về con ngời lao động của tác giả đã tạo nên những hình ảnh đẹp, tráng lệ,
giàu màu sắc lãng mạn trong bài thơ.
2. Kĩ năng:
Rèn kĩ năng cảm thụ và phân tích các yếu tố nghệ thuật ( hình ảnh, ngôn ngữ,
âm điệu) vừa cổ điển vừa hiện đại trong bài thơ.
3: Thái độ:
Yêu quí và trân trọng những ngời lao động.
b. Phơng pháp:

Nêu vấn đề, phân tích, bình giảng, so sánh, liên hệ, quan sát...
c. Chuẩn bị:
1. Giáo viên.
SGK, SGV, bài soạn.
2. Học sinh:
SGK, đọc và soạn bài ở nhà.
d. tiến trình lên lớp:
1. ổn định lớp.(1 )
2. Kiểm tra bài cũ:(5 ) Đọc thuộc lòng Bài thơ về tiểu đội xe không kính?
Phát biểu cảm nghĩ của em về hình ảnh anh bộ đội trong bài thơ?
3. Bài mới.
H: Đọc và nêu nội dung của 4
I- Đọc và tìm hiểu chung.
(15)
II- Đọc hiểu văn bản.
1- Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra
khơi.(12)
GV: Dơng Thị Thịnh - THCS Quảng Lạc - TPLS
Giáo án Ngữ văn 9 - Năm học 2008 - 2009
khổ thơ tiếp theo?
H: Đoàn thuyền đợc giới thiệu
qua những hình ảnh nào?
H: Em có nhận xét gì về những
hình ảnh này?
H: Những hình ảnh này cho
thấy khí thế của những ngời lao
động ntn?
H: Cảnh lao động trên biển đợc
miêu tả qua những chi tiết nào?
H: Em hình dung ntn về hoạt

động của đoàn thuyền đánh cá
trên biển?
H: Gắn liền với cuộc sống lao
động của ngời dân chài là hình
ảnh của các loài cá trên biển.
Em hãy tìm những câu thơ
miêu tả các loài cá?
H: Đây là những hình ảnh ntn?
H: Qua NT liên tởng, tởng tợng
em hình dung ntn về cảnh biển
đêm khi có sự xuất hiện của
những đàn cá?
H: Những câu thơ cuối cảnh
nào đợc miêu tả?
- Mở đầu: câu hát căng buồm
cùng gió khơi.
- Kết thúc: câu hát căng buồm
Đọc và
nêu nội
dung.
- Nhận
xét.
- Tìm chi
tiết.
- Tởng t-
ợng.
- Tìm chi
tiết.
- Nhận
xét.

- So sánh.
2- Cảnh lao động trên biển.
(16)
a- Hình ảnh đoàn thuyền.
Thuyền ta lái gió.. buồm trăng
Lớt giữa mây cao... biển bằng
Ra đậu dặm xa dò bụng biển
Dàn đan thế trận lới vây giăng.
->Hình ảnh lãng mạn, liên t-
ởng.
- Từ ngữ chính xác, tinh tế.
=> Khí thế hào hứng, khẩn tr-
ơng, say mê.
* Công việc.
Ta hát ...
Gõ thuyền...
Ta kéo xoăn tay...
-> Miêu tả.
=> Nặng nhọc liên tục nhng
tràn đầy tinh thần lạc quan, tin
yêu cuộc sống.
b- Hình ảnh của biển.
- Cá thu biển Đông nh đoàn
thoi
Đêm ngày dệt biển...
- Cà nhụ, cá chim cùng cá đé
Cá song lấp lánh...hồng
Cái đuôi em quẫy trăng vàng..
- Vẩy bạc, đuôi vàng loé...
- Mắt cá huy hoàng...

-> Quan sát, liên tởng, tởng t-
ợng
=> Đẹp nh bức tranh sơn mài
lung linh, huyền ảo.
2- Cảnh đoàn thuyền trở về.
(10)
GV: Dơng Thị Thịnh - THCS Quảng Lạc - TPLS
Giáo án Ngữ văn 9 - Năm học 2008 - 2009
với gió khơi.
H: Hai câu thơ này khác nhau
ntn?
H: Thanh trắc phát âm cao,
mạnh tạo âm điệu ntn cho khổ
thơ cuối?
H: Cảnh đoàn thuyền trở về báo
hiệu điều gì?
GV: Đoàn thuyền trở về đầy cá
giơng cao buồm trên biển cả
lúc rạng đông là khí thế đi lên
mạnh mẽ của những ngời chài
lới trong công cuộc xây dựng
đất nớc. Bằng trí tởng tợng bay
bổng nhà thơ liên tởng ánh mặt
trời phản chiếu trong muôn vàn
mắt cá trên thuyền nh muôn
vàn mặt trời nhỏ xíu đang toả
sáng niềm vui.
H: Nêu nhận định của em về
âm hởng, nhịp điệu của bài
thơ?

H: Qua bài thơ những vẻ đẹp
nào đã đợc giới thiệu?
GV cho HS đọc phàn ghi nhớ
SGK - T145.
H: Viết một đoạn văn phân tích
khổ thơ đầu hoặc khổ thơ cuối
của bài thơ
- Khái
quát.
- Lắng
nghe.
Tổng kết
kiến thức
toàn bài.
Đọc ghi
nhớ.
- Viết
đoạn văn.
Câu hát căng buồm với gió
khơi -> khí thế hào hùng.
Đoàn thuyền chạy đua cùng...
Mặt trời đội biển nhô màu mới
Mắt cá huy hoàng muôn dặm..
-> Hô ứng, đối xứng.
- Hình ảnh, chi tiết độc đáo.
=> Bức tranh tơi sáng báo hiệu
một kết quả bội thu.
III- Tổng kết- ghi nhớ.(5 )
1- Nghệ thuật.
- Giọng thơ mang âm hởng

khoẻ khoắn, hào hùng, lạc
quan.
- Liên tởng, tởng tợng phong
phú, độc đáo.
2- Nội dung.
Cảnh đẹp tráng lệ của biển, sự
hài hoà giữa thiên nhiên và con
ngời lao động đồng thời bộc lộ
niềm vui, niềm tự hào của tác
giả.
3- Ghi nhớ. SGK- T145.
IV- Luyện tập.(7 )
- Thời điểm: Cảnh mặt trời lặn
GV: Dơng Thị Thịnh - THCS Quảng Lạc - TPLS
Giáo án Ngữ văn 9 - Năm học 2008 - 2009


- Không gian: Rộng.
- Hoạt động: Ra khơi đánh cá
với niềm vui sự phấn chấn.
- Nghệ thuật: Miêu tả, so sánh,
nhân hoá.
E- Củng cố- Dặn dò.(5 )
H: Cảnh đánh cá trên biển diễn ra ntn?
VN: - Học thuộc lòng bài thơ.
- Soạn bài: Tổng kết về từ vựng.(T146)
Ngày soạn:
Ngày giảng:
GV: Dơng Thị Thịnh - THCS Quảng Lạc - TPLS