Hoàn thiện công tác quản trị rủi ro tại công ty TNHH thương mại và dịch vụ công nghệ cao hà trang

1
TÓM LƯỢC
Trong những năm gần đây nước ta đã có những bước phát tri ển vượt bậc
về mọi mặt, đặc biệt là sự phát triển kinh tế. Nhiều doanh nghi ệp được thành
lập chính vì vậy nên môi trường kinh doanh ngày càng có tính cạnh tranh cao.
Trong quá trình kinh doanh, các doanh nghiệp đã gặp phải không ít các r ủi ro do
môi trường mang lại vì thế các doanh nghiệp cần chủ động né tránh, phòng ngừa
và kiểm soát các rủi ro làm ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của công ty
mình. Bên cạnh những thách thức luôn đi kèm với cơ hội n ếu doanh nghi ệp có
các biện pháp phòng ngừa né tránh rủi ro tốt sẽ đón đ ầu đ ược c ơ h ội phát tr ển
mới.
Trong thời gian thực tập tại công ty TNHH Thương mại và dịch v ụ công
nghệ cao Hà Trang , nhận thấy công tác quản trị rủi ro của công ty còn nhiều bất
cập, do đó em đã lựa chọn đề tài: “Hoàn thiện công tác quản trị rủi ro tại
công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang ” làm đề tài
nghiên cứu trong quá trình làm khóa luận tốt nghi ệp. Đề tài được trình bày theo
các phần:
Phần mở đầu: Chỉ rõ tính cấp thiết, tình hình nghiên cứu tổng quan của đ ề
tài cũng như mục tiêu, đối tượng, phạm vi và phương pháp nghiên cứu c ủa đ ề
tài.
Chương 1: Một số lý luận cơ bản về rủi ro và công tác qu ản tr ị r ủi ro trong
kinh doanh của công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công ngh ệ cao Hà Trang
bao gồm: nhận dạng rủi ro, phân tích rủi ro, kiểm soát rủi ro và tài tr ợ rủi ro.
Chương 2: Phân tích và đánh giá thực trạng quản trị rủi ro trong cung ứng
dịch vụ của công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang . Trên
cơ sở khái quát về công ty, khóa luận đã tập trung nghiên cứu v ề nh ận d ạng r ủi
ro, phân tích rủi ro, kiểm soát rủi ro và tài trợ rủi ro t ại công ty trong nh ững năm
gần đây; dựa vào đó làm căn cứ để đề xuất giải pháp ở chương 3.
Chương 3: Đề xuất và kiến nghị hoàn thiện công tác quản trị r ủi ro tại công
ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang
Đề tài của em nghiên cứu tìm hiểu thực tế hoạt động quản tr ị rủi ro trong

kinh doanh của công ty. Trong đề tài này em tập trung tìm hi ểu th ực tr ạng n ội
dung: nhận dạng, phân tích, kiểm soát và tài tr ợ rủi ro thông qua các tài li ệu th ứ


2
cấp thu được. Trên cơ sở đó chỉ ra các vấn đề khó khăn tồn t ại và nguyên nhân
của các vấn đề đó. Đồng thời em cũng xin đưa ra m ột s ố gi ải pháp đ ối v ới công
ty và các kiến nghị với nhà nước để cho công tác quản trị r ủi ro của công ty trong
hoạt động kinh doanh đạt kết quả tốt hơn.
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành khóa luận: “Hoàn thiện công tác quản trị rủi ro tại Công
ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang” , em đã nhận được
sự giúp đỡ nhiệt tình từ phía thầy cô giáo bộ môn Quản trị học, ban giám hiệu
trường Đại học Thương Mại và Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ
cao Hà Trang.
Trước hết, em xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu nhà trường, phòng đào
tạo Trường Đại học Thương Mại, các thầy cô trong Khoa quản trị kinh doanh,
các thầy cô giáo thuộc bộ môn Quản trị học cùng toàn th ể các th ầy cô giáo trong
trường Đại học Thương Mại đã tạo điều kiện cho em học tập, bổ sung kiến th ức
để có nền tảng nghiên cứu và thực hiện đề tài khóa luận này.
Em xin trân trọng gửi lời cảm ơn tới thầy giáo ThS.Tr ịnh Đức Duy, giáo viên
trực tiếp hướng dẫn em thực hiện đề tài này. Sự hướng dẫn tận tình của th ầy đã
giúp em hoàn thành khóa luận này.
Em xin gửi lời cảm ơn đến các anh chị công tác tại Công ty TNHH Thương
mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang đã nhiệt tình chỉ bảo, giúp đ ỡ và t ạo đi ều
kiện rất nhiều cho em trong quá trình tìm hi ểu thực tế về công tác qu ản tr ị r ủi
ro tại công ty.
Nhưng do kiến thức thực tế còn nhiều hạn chế nên khóa luận tốt nghiệp
không tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận được ý ki ến đóng góp, ch ỉ
bảo của thầy cô để em có điều kiện bổ sung, nâng cao ki ến th ức cũng nh ư ph ục

vụ cho công tác thực tế sau này.
Em xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày tháng năm 2019
Sinh viên


3

Đỗ Thị Hà Giang


4
MỤC LỤC
TÓM LƯỢC...............................................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN..........................................................................................................................ii
MỤC LỤC...............................................................................................................................iii
DANH MỤC BẢNG BIỂU....................................................................................................vi
DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ...........................................................................................vi
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT...............................................................................................vii
MỞ ĐẦU..................................................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của quản trị rủi ro trong công ty.................................................1
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài................................1
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu............................................................................3
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu............................................................................3
5. Phương pháp nghiên cứu.............................................................................................4
6. Kết cấu đề tài...................................................................................................................6
CHƯƠNG 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ RỦI RO VÀ QUẢN TRỊ
RỦI RO CỦA DOANH NGHIỆP...........................................................................................7
1.1 Các khái niệm liên quan đến rủi ro và quản trị rủi ro của doanh nghi ệp
7

1.1.1 Rủi ro.............................................................................................................................7
1.1.2 Rủi ro kinh doanh......................................................................................................7
1.1.3 Quản trị rủi ro............................................................................................................8
1.2 Các nội dung lý luận cơ bản về quản trị rủi ro của doanh nghiệp...........8
1.2.1 Phân loại rủi ro trong kinh doanh.......................................................................8
1.2.2 Vai trò của quản trị rủi ro trong kinh doanh của doanh nghiệp...........10
1.2.3 Các nguyên tắc quản trị rủi ro...........................................................................11
1.2.4 Quy trình quản trị rủi ro của doanh nghiệp.................................................12
1.3 Các nhân tố ảnh hưởng tới hoạt động quản trị rủi ro trong kinh doanh
của doanh nghiệp.............................................................................................................16
1.3.1 Các nhân tố bên ngoài doanh nghiệp...............................................................16
1.3.2 Các nhân tố bên trong doanh nghiệp...............................................................17
CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH VÀ ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CÁC RỦI RO TRONG
KINH DOANH CỦA CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI VÀ DỊCH VỤ CÔNG NGH Ệ
CAO HÀ TRANG...................................................................................................................19


5
2.1 Giới thiệu khái quát về Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công
nghệ cao Hà Trang............................................................................................................19
2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của Công ty TNHH Thương mại và
dịch vụ công nghệ cao Hà Trang..................................................................................19
2.1.2 Chức năng, nhiệm vụ của Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công
nghệ cao Hà Trang............................................................................................................20
2.1.3 Ngành nghề kinh doanh của Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ
công nghệ cao Hà Trang:.................................................................................................21
2.1.4 Cấu trúc tổ chức của Công ty TNHH Thương mại và dịch v ụ công ngh ệ
cao Hà Trang:......................................................................................................................21
2.1.5 Kết quả hoạt động kinh doanh của công Công ty TNHH Thương mại và
dịch vụ công nghệ cao Hà Trang:.................................................................................22

2.2 Phân tích và đánh giá thực trạng công tác quản tr ị rủi ro t ại công ty
TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang.....................................23
2.2.1 Một số rủi ro đã xảy ra trong thực tiễn của công ty TNHH Th ương m ại
và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang :...........................................................................24
2.2.2 Các nguyên tắc quản trị rủi ro tại Công ty TNHH Thương mại và dịch
vụ công nghệ cao Hà Trang............................................................................................25
2.2.3 Thực hiện quy trình quản trị rủi ro tại công ty TNHH Thương mại và
dịch vụ công nghệ cao Hà Trang..................................................................................27
2.2.4 Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến quản trị rủi ro của công ty TNHH
Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang...................................................31
2.3 Kết luận về thực trạng của công tác quản trị rủi ro của công ty TNHH
Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang..................................................34
2.3.1 Ưu điểm và nguyên nhân......................................................................................34
2.3.2 Nhược điểm và nguyên nhân..............................................................................35
CHƯƠNG 3: ĐỀ XUẤT VÀ KIẾN NGHỊ ĐỂ HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN TRỊ
RỦI RO CỦA CÔNG TY TNHH TM VÀ DV CÔNG NGHỆ CAO HÀ TRANG.............37
3.1 Phương hướng hoạt động của công ty TNHH Thương mại và dịch vụ
công nghệ cao Hà Trang trong thời gian tới............................................................37
3.1.1 Chiến lược phát triển chung của công ty đến năm 2023..........................37
3.1.2 Mục tiêu phát triển của công ty trong thời gian tới....................................37


6
3.2 Quan điểm hoàn thiện công tác quản trị rủi ro tại công ty TNHH
Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang..................................................38
3.2.1 Công tác quản trị rủi ro phải mang tính chủ động, tích cực....................38
3.2.2 Có ý thức phòng hơn chống trong việc thực hiện công tác qu ản tr ị r ủi
ro tại công ty........................................................................................................................38
3.3 Một số đề xuất và kiến nghị hoàn thiện công tác quản trị rủi ro của
công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang......................39

3.3.1 Đề xuất một số giải pháp để hoàn thiện công tác quản trị rủi ro cho công
ty 39
3.3.2 Kiến nghị với Nhà nước........................................................................................41
KẾT LUẬN............................................................................................................................43
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

DANH MỤC BẢNG BIỂ


7

Bảng 2.1: Bảng báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh Công ty TNHH Th ương m ại
và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang..............................................................................................22
Bảng 2.2. Giá một số nhóm hàng của công ty..........................................................................24
Biểu đồ 2.1: Biểu đồ đánh giá công tác nhận dạng rủi ro tại công ty Hà Trang .....27
Biểu đồ 2.2: Khả năng phân tích về mức độ tổn thất do rủi ro có th ể gây ra c ủa
công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang....................................28
Biểu đồ 2.3: Đánh giá sự hiểu quả các biện pháp kiểm soát r ủi ro mà công ty Hà
Trang triển khai..................................................................................................................................... 29
Biểu đồ 2.4: Khả năng tài trợ rủi ro của công ty ....................................................................30
Biểu đồ 2.5:Biểu đồ đánh giá mức độ hưởng của các yếu tố tới hoạt động qu ản
trị rủi ro của công ty............................................................................................................................ 31

DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ
Hình 1.1. Quy trình quản trị rủi ro.................................................................................................12
Hình 2.1: Cơ cấu tổ chức Công ty TNHH Thương mại và dịch v ụ công ngh ệ cao Hà
Trang........................................................................................................................................................... 21

8
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
BCKQKD
BCTC
CP
DV
DT
NXB
TNHH
TM
VNĐ

Báo cáo kết quả kinh doanh
Báo cáo tài chính
Chi phí
Dịch vụ
Doanh thu
Nhà xuất bản
Trách nhiệm hữu hạn
Thương mại
Việt Nam đồng


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của quản trị rủi ro trong công ty
Thế giới đã bước sang một trang mới với sự bùng nổ của khoa h ọc kỹ thu ật
tiên tiến và sự hội nhập kinh tế quốc tế đã tạo ra sự cạnh tranh ngày càng m ạnh
mẽ đối với nền kinh tế của nước ta. Nhất là khi Vi ệt Nam đã h ội nh ập sâu r ộng
vào nền kinh tế khu vực và thế giới thì cũng là lúc các doanh nghi ệp Vi ệt càng
cần phải chuẩn bị cho mình những hành trang vững chắc để phục vụ cho tr ận

chiến gay gắt trên thương trường, nơi mà không nhân nhượng cho bất kỳ một
sai lầm nào. Để nắm thế chủ động và có sự chuẩn bị tốt nhất thì đòi h ỏi công tác
quản trị rủi ro phải được quan tâm đúng mức. Ở các nước phát tri ển, công tác
quản trị rủi ro đã được nghiên cứu và áp dụng từ những năm 70-90 của thế kỷ
XX, còn tại Việt Nam, tuy đã có sự hiểu biết về quản trị rủi ro nhưng vi ệc áp
dụng một cách hiệu quả vào trong kinh doanh vẫn còn chưa tốt dẫn tới doanh
nghiệp Việt luôn phải đối mặt với rất nhiều những nguy cơ rủi ro.
Lĩnh vực thương mại dịch vụ là một lĩnh vực đang ngày càng phát tri ển t ại
Việt Nam. Tuy nhiên, do đặc tính ngành này nhạy cảm nên nh ững rủi ro ti ềm ẩn
của nó lại càng khó đoán, đòi hỏi các doanh nghiệp phải có sự đầu tư nghiên cứu,
tìm tòi cũng như học hỏi kinh nghiệm để có thể đưa ra các bi ện pháp gi ải quy ết
rủi ro hợp lý. Công ty TNHH TM và DV công nghệ cao Hà Trang chuyên cung c ấp
thiết bị y tế với giá trị lớn và dịch vụ sửa chữa thi ết bị công ngh ệ cao cho các
phòng khám, bệnh viện cần sự uy tín, chuẩn xác cao m ột r ủi ro nh ỏ cũng gây tổn
thất rất lớn cho công ty. Cũng như các công ty khác, công ty TNHH Thương mại
và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang đã có sự quan tâm tới công tác qu ản tr ị r ủi ro
của mình nhưng vẫn còn nhiều hạn chế. Thực tiễn công ty đã g ặp r ủi ro t ừ phía
khách hàng do làm hợp đồng chưa chặt chẽ, rủi do khi g ặp phải nhà cung ứng
sản phẩm không chất lượng và nhiều rủi ro tiềm tàng khác như rủi ro từ đ ối th ủ
cạnh tranh, rủi ro do nhân lực, rủi ro trong quá trình vận chuy ển,… Xu ất phát t ừ
thực tiễn trên, em đã chọn đề tài: “ Hoàn thiện công tác qu ản tr ị r ủi ro tại công
ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang” để nghiên cứu trong
khóa luận tốt nghiệp của mình.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài


2.1 Tình hình nghiên cứu ngoài nước
Có thể nêu một số tài liệu quan trọng có liên quan và tham khảo như:
- Enterprise Risk Management (Integrated Framework, Internal Auditors
Institute, 2004) đề cập tới quản trị rủi ro doanh nghi ệp (ERM) trong kinh doanh

bao gồm các phương pháp và quy trình được sử dụng bởi các tổ ch ức đ ể qu ản lý
rủi ro và nắm bắt cơ hội liên quan đến việc đạt được các mục tiêu của h ọ. ERM
cung cấp một khuôn khổ cho quản lý rủi ro, thường liên quan đ ến vi ệc xác đ ịnh
các sự kiện đặc biệt hoặc các trƣờng hợp có liên quan đ ến các m ục tiêu c ủa t ổ
chức (rủi ro và cơ hội), đánh giá chúng về khả năng và mức độ ảnh hưởng, xác
định một chiến lược phản ứng, và theo dõi sự tiến bộ.
2.2 Tình hình nghiên cứu trong nước
Đối với đề tài quản trị rủi ro, đã có khá nhiều công trình nghiên cứu đ ề c ập
tới công tác quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh của doanh nghi ệp. Qua
nghiên cứu trên thư viện trường, qua các tạp chí cũng như các ngu ồn dữ li ệu
thông tin từ internet, sách báo … em có tổng h ợp m ột s ố nghiên c ứu có liên quan
như:
- Nguyễn Thị Phượng (2016), “ Hoàn thiện công tác quản trị rủi ro tại công
ty TNHH Đông Á”. – Luận văn tốt nghiệp – Khoa quản trị doanh nghiệp – Tr ường
đại học Thương mại. Trong đề tài này, tác giả đã tập trung phân tích lý thuy ết, từ
lý thuyết liên hệ tới thực tiễn của công ty rồi từ đó tìm ra những tồn t ại của công
ty trong công tác quản trị rủi ro và đề xuất những giải pháp giúp công ty kh ắc
phục những tồn tại ấy.
- Cao Thanh Xuân (2016), “ Giải pháp hoàn thiện công tác qu ản tr ị rủi ro t ại
công ty cổ phần kỹ thuật xây dựng Thăng Long” – Lu ận văn tốt nghi ệp – Khoa
Quản trị doanh nghiệp – Trường đại học Thương mại. Trong bài nghiên c ứu, tác
giả tập trung nghiên cứu lý thuyết, phân tích thực trạng thực hi ện các bước
trong quản trị rủi ro tại công ty. Từ đó tìm ra các đi ểm y ếu, nguyên nhân và đ ưa
ra biện pháp khắc phục.
- PGS.TS. Trần Hùng, “Giáo trình Quản trị rủi ro” Trường đại học Thương
mại, NXB Hà Nội (2017). Trong cuốn giáo trình này, các thầy cô đã đưa ra lý
thuyết về quản trị rủi ro cùng những ví dụ, minh chứng về r ủi ro và r ủi ro trong
kinh doanh.

- PGS.TS. Nguyễn Thị Liên Diệp, TS Võ Tân Phong, TS Ngô Quang Huân, TS
Trần Anh Minh, ” Quản Trị Rủi Ro Doanh Nghiệp” NXB Nhà Xuất Bản Hồng Đức
(2018) chỉ ra Việt Nam đang trong xu thế ngày càng hội nhập sâu vào nền kinh
tế quốc tế mang đến nhiều cơ hội và thách thức để tồn tại và phát triển một
cách vững chắc, các doanh nghiệp phải thay đổi vi ệc qu ản tr ị rủi ro t ừ suy nghĩ
đến hành động.
Ngoài những đề tài nghiên cứu trên còn rất nhiều những công trình nghiên
cứu khác có liên quan tới công tác quản trị rủi ro t ại doanh nghi ệp th ương m ại.
Tuy nhiên, đến hiện nay vẫn chưa có công trình nghiên cứu nào nghiên cứu v ề
công tác quản trị rủi ro tại công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công ngh ệ cao
Hà Trang. Do đó, việc thực hiện nghiên cứu nội dung công tác qu ản tr ị r ủi ro t ại
Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang để đề xuất ra
những giải pháp khắc phục các tổn tại là hoàn toàn mới mẻ, hy v ọng sẽ đưa ra
các thông tin hữu ích cho công ty.
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục tiêu nghiên cứu của khóa luận là đề xuất giải pháp khắc phục những
tồn tại giúp Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang hoàn
thiện nội dung công tác quản trị rủi ro. Để hoàn thành mục tiêu này thì khóa
luận thực hiện những nhiệm vụ sau:
- Hệ thống lên một số lý luận cơ bản về công tác quản trị rủi ro trong
doanh nghiệp.
- Phân tích và đánh giá thực trạng công tác quản tr ị rủi ro trong cung ứng
dịch vụ của Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang th ời
gian qua.
- Đề xuất và một số giải pháp để hoàn thiện quản trị rủi ro tại Công ty
TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1 Đối tượng nghiên cứu
Là những vấn đề lý luận và thực tiễn về rủi ro và công tác quản trị rủi ro
của công ty TNHH TM và DV công nghệ cao Hà Trang.

4.2 Phạm vi nghiên cứu


- Phạm vi không gian nghiên cứu: đề tài nghiên cứu rủi ro và đề xu ất các
giải pháp hoàn thiện công tác quản trị rủi ro tại Công ty TNHH Thương mại và
dịch vụ công nghệ cao Hà Trang.
- Phạm vi thời gian nghiên cứu: đề tài nghiên cứu th ực tr ạng công tác qu ản
trị rủi ro của Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang từ
năm 2016 đến năm 2018, đề xuất giải pháp đến năm 2023.
- Phạm vi nội dung nghiên cứu: Trong khóa luận này, chỉ tập trung nghiên
cứu thực trạng công tác quản trị rủi ro trong cung ứng dịch vụ tại Công ty TNHH
Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang, từ đó đề xuất các gi ải pháp gi ải
quyết tồn tại để hoàn thiện trong thời gian tới.
5. Phương pháp nghiên cứu
5.1 Phương pháp thu thập dữ liệu
5.1.1 Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp
Dữ liệu thứ cấp thu thập được từ việc nghiên cứu tài li ệu có s ẵn có ở sách,
tài liệu tham khảo, tài liệu do công ty cung cấp cụ thể là:
Phần chương 1: thu thập dữ liệu thứ cấp từ nguồn tài liệu có sẵn có ở sách
tham khảo, giáo trình Quản trị rủi ro, internet, các công trình nghiên cứu tr ước
đó có đề tài liên quan,... Dựa vào nguồn tài liệu đó, em l ựa ch ọn các lý lu ận c ơ s ở
đề trình bày thực trạng tại chương 2.
Phần chương 2: dữ liệu thứ cấp sử dụng như bản báo cáo tài chính quan các
năm 2016 – 2018, bảng báo cáo nhân sự của phòng Nhân sự.
5.1.2 Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp
Thu thập dữ liệu sơ cấp bằng phương pháp sử dụng phiếu điều tra, ph ỏng
vấn. Câu hỏi phỏng vấn được thiết kế cho các trưởng phòng và giám đốc. Bảng
câu hỏi phỏng vấn được đính kèm trong phụ lục của luận văn.
Để có được thông tin thực tế nghiên cứu đề tài khóa luận thì em đã s ử d ụng
phương pháp phiếu điều tra. Phiếu điều tra phỏng vấn được thiết kế phục vụ

cho việc lấy thông tin từ nhân viên công ty. Trong quá trình đi ều tra em đã l ấy
thông tin nhằm tìm hiểu thực trạng công tác quản trị rủi ro của công ty, t ừ đó
phát hiện những vấn đề thiếu sót và hướng giải quyết. Kết qu ả của phi ếu đi ều
tra phỏng vấn chính là nguồn dữ liệu phân tích thực trạng vấn đề nghiên cứu


cùng với việc quan sát thực tế hoạt động kinh doanh của công ty thì vi ệc s ử
dụng phiếu điều tra phỏng vấn sẽ giúp thu thập được thông tin chính xác h ơn,
khách quan hơn. Tổng hợp phiếu điều tra được gửi tới cán b ộ nhân viên phòng
kinh doanh, phòng kế toán, phòng nhân sự, phòng dịch vụ và bảng câu h ỏi ph ỏng
vấn ban lãnh đạo công ty sẽ là cơ s ở phân tích th ực tr ạng, tìm ra b ất c ập v ấn đ ề
đề tài nghiên cứu và từ đó tìm hiểu nguyên nhân rồi đưa ra gi ải pháp đ ể gi ải
quyết tồn tại .
* Cách thức tiến hành: Theo 4 bước:
+ Bước 1: Xây dựng mẫu phiếu điều tra
+ Bước 2: Phát phiếu cho các đối tư ợng cần điều tra, tổng số phiếu đã phát là
20 phiếu.
+ Bước 3: Thu hồi các phiếu đã phát, đồng thời kiểm tra các câu tr ả l ời trên
các phiếu điều tra đã phát.
Thông tin điều tra: thông tin được cung cấp đầy đủ trên mẫu phiếu điều tra (phụ
lục).
5.2 Phương pháp phân tích dữ liệu
5.2.1 Phương pháp phân tích dữ liệu thứ cấp
- Phương pháp thống kê
Từ những dữ liệu thứ cấp thu được em đã liệt kê các dữ liệu này theo các
yêu cầu nghiên cứu của đề tài như liệt kê tên các công trình nghiên cứu có liên
quan đến đề tài, liệt kê các rủi ro có th ể gặp ph ải trong công tác qu ản tr ị r ủi ro
khi cung ứng dịch vụ của Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao
Hà Trang.
- Phương pháp so sánh

Trên cơ sở dữ liệu thứ cấp thu được, em đã lập bảng so sánh các ch ỉ tiêu
theo số tuyệt đối và số tương đối giữa các năm 2016, 2017,2018 để thấy được
sự khác biệt giữa các năm.
- Phương pháp phân tích
Sau khi thu thập được những dữ liệu thứ cấp cần thiết, em đã ti ến hành
đọc và phân tích những dữ liệu đó để rút ra được các rủi ro có th ể g ặp ph ải
trong kinh doanh của các doanh nghiệp nói chung cũng như các rủi ro đã g ặp


phải và kết quả quản trị rủi ro trong cung ứng dịch vụ của Công ty TNHH
Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang.
5.2.2 Phương pháp phân tích dữ liệu sơ cấp
Trên cơ sở dữ liệu sơ cấp thu thập được từ phiếu đi ều tra, em đã tổng h ợp
lại theo các chỉ tiêu. Sau đó tiến hành th ống kê các câu tr ả l ời theo ch ỉ tiêu và
phương án trả lời theo tỷ lệ.
Trên cơ sở các câu trả lời của các chuyên gia có th ể bổ sung làm rõ thêm các
vấn đề sau:
- Nguyên nhân dẫn đến những tồn tại yếu kém trong hoạt động quản trị rủi
ro trong cung ứng dịch vụ của Công ty TNHH Thương mại và d ịch v ụ công ngh ệ
cao Hà Trang.
- Những giải pháp để nhận dạng, phòng ngừa và khắc phục các rủi ro.

6. Kết cấu đề tài
Ngoài phần mở đầu, mục lục, danh mục bảng biểu, hình vẽ, phụ lục và tài
liệu tham khảo. bài nghiên cứu gồm 3 chương:
Chương 1: Một số vấn đề lý luận cơ bản về rủi ro và quản tr ị r ủi ro c ủa
doanh nghiệp.
Chương 2: Phân tích và đánh giá thực trạng các rủi ro trong kinh doanh c ủa
Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang .
Chương 3: Đề xuất và kiến nghị để hoàn thiện công tác quản trị rủi ro c ủa

Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang.

.


CHƯƠNG 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ RỦI RO VÀ QUẢN TRỊ
RỦI RO CỦA DOANH NGHIỆP
1.1 Các khái niệm liên quan đến rủi ro và quản trị rủi ro của doanh
nghiệp
1.1.1 Rủi ro
Rủi ro là một thuật ngữ có nhiều cách định nghĩa và hi ện nay t ồn t ại nhi ều
khái niệm về rủi ro. Các khái niệm về rủi ro được đưa ra từ r ất s ớm, quan đi ểm
về rủi ro dưới các góc độ tiếp cận khác nhau cũng rất đa dạng.
Hiểu một cách thông thường, chung nhất: Rủi ro được cho là nh ững s ự
không may mắn xảy đến một cách bất ngờ để lại hậu quả không tốt.
Theo Alan H.Willent (1951) cho rằng: “Rủi ro là s ự không ch ắc ch ắn v ề t ổn
thất”. Nghĩa là khi một sự việc không nắm chắc nó có xảy xa hay không thì nó
được gọi là rủi ro (Giáo trình Quản trị rủi ro – Trường Đại học Thương mại –
trang 8)
Theo John Haynes (1995) và Irving Pfeffer (1956) định nghĩa: “Rủi ro là kh ả
năng xảy ra tổn thất”. Theo ông, rủi ro khi xảy ra thì th ường sẽ đi kèm v ới t ổn
thất (Giáo trình Quản trị rủi ro – Trường Đại học Thương mại – trang 8).
Theo Frank H.Knight (1997) thì “Rủi ro là sự không chắc ch ắn có th ể đo
lường được” ( Giáo trình Quản trị rủi ro – Trường Đại học Thương mại – trang 8).
Từ những quan điểm trên đây có thể hiểu rủi ro như sau: Rủi ro là những
sự kiện bất ngờ, không chắc chắn sẽ xảy ra mà nếu xảy ra thì sẽ gây tổn th ất cho
con người hoặc tổ chức nào đó.
Rủi ro hiện diện trong hầu hết hoạt động của con người do sự vận động
ngẫu nhiên và bất ngờ của sự vật, hiện tượng, hạn chế trong tầm nhận thức của
con người. Người ta có thể dự đoán một số khả năng xảy ra của r ủi ro nh ưng

không thể chính xác hoàn toàn nó có thực hay không và cụ th ể nó sẽ mang l ại t ổn
thất như thế nào. Đó là mối nguy lớn khi rủi ro có thể xảy ra b ất c ứ lúc nào và
gây ra tổn thất cho người gánh chịu nó.
Bài khóa luận nghiên cứu chủ yếu dựa trên lý luận của PGS.TS. Tr ần Hùng,
Giáo trình Quản trị rủi ro – Trường Đại học Thương mại, NXB Hà Nội (2017).
1.1.2 Rủi ro kinh doanh


Rủi ro có thể xảy ra với bất kỳ ai, bất kỳ tổ chức nào và ở b ất c ứ đâu trong
mọi hoạt động. Trong kinh doanh, bất cứ tổn thất không mong muốn nào trong
quá trình hoạt động kinh doanh đều ảnh hưởng tới lợi nhuận, ảnh hưởng tới
mục tiêu kinh doanh. Những tổn thất không mong đợi đó thường đến từ các r ủi
ro trong kinh doanh.
Rủi ro trong kinh doanh là một biến cố không chắc chắn trong kinh doanh
mà nếu xảy ra thì sẽ gây tổn thất cho các cá nhân ho ặc tổ ch ức tham gia ho ạt
động kinh doanh. Vì vậy, các nhà kinh doanh thường sẽ phải c ố gắng đ ể phòng
ngừa, giảm thiểu một cách tối đa tổn thất có th ể có từ rủi ro. Tuy nhiên cũng có
những trường hợp họ chấp nhận rủi ro để đánh đổi lấy lợi ích lớn hơn.
1.1.3 Quản trị rủi ro
Tuy rủi ro được biết tới từ rất sớm nhưng trong thời gian gần đây qu ản tr ị
rủi ro mới được quan tâm và nghiên cứu nhiều hơn. Từ đó cũng khẳng định được
vai trò của quản trị rủi ro ngày càng quan trọng.
Theo Olaf Passenheim (2010), Quản trị rủi ro bao gồm các hoạt đ ộng: Nh ận
dạng rủi ro, phản ứng đối với rủi ro và kiểm soát rủi ro.
Theo quan điểm : Quản trị rủi ro “toàn diện” của Kloman, Haims và các tác
giả khác, Đoàn Thị Hồng Vân và các tác giả (2013) đã đưa ra đ ịnh nghĩa v ề qu ản
trị rủi ro như sau: “Quản trị rủi ro là quá trình ti ếp cận rủi ro m ột cách khoa h ọc,
toàn diện, liên tục và có hệ thống nhằm nhận dạng, ki ểm soát, phòng ng ừa và
giảm thiểu những tổn thất, mất mát, những ảnh hưởng bất l ợi của r ủi ro, đ ồng
thời tìm cách biến rủi ro thành những cơ hội thành công”.

Không thể nhận dạng, dự đoán được trước tất cả các rủi ro bởi một yếu tố
trong rủi ro đó là sự bất ngờ cho nên các nhà qu ản tr ị c ần ph ải đ ưa ra cách gi ải
quyết để tổn thất gây ra là ít nhất và có những bi ện pháp dự phòng tr ước đ ể tài
trợ khi rủi ro xảy ra để không gây ảnh hưởng tới hoạt động kinh doanh và sinh
lời.
1.2 Các nội dung lý luận cơ bản về quản trị rủi ro của doanh nghiệp
1.2.1 Phân loại rủi ro trong kinh doanh
1.2.1.1Phân loại rủi ro theo nguyên nhân gây ra rủi ro
Rủi ro sự cố: rủi ro khách quan khó có thể tránh khỏi, hậu quả của rủi ro sự
cố thường rất nghiêm trọng như các yếu cố kinh tế, xã hội, tự nhiên, thiên tai,...


Rủi ro cơ hội: rủi ro gắn liền với quá trình ra quyết định của nhà quản trị, quyết
định đó có thể mang lại rủi ro cho doanh nghiệp cũng như cũng có thể đem lại lợi
nhuận.
1.2.1.2Phân loại rủi ro theo kết quả hậu quả thu nhận được
Rủi ro thuần túy: rủi ro này chỉ mang lại tổn thất cho doanh nghi ệp mà
không có khả năng mang lại lợi ích nào khác.
Rủi ro suy đoán: rủi ro vừa có khả năng kiếm lời cũng v ừa có kh ả năng sẽ
mang lại tổn thất.
1.2.1.3Phân loại rủi ro theo nguồn gốc của rủi ro
a) Rủi ro có nguồn gôc từ môi trường vĩ mô
Rủi ro chính trị: những rủi ro có thể xảy ra dưới tác động của các y ếu t ố
chính trị như bạo loạn, chiến tranh, sự thay đổi về luật pháp, sự can thi ệp của
nhà nước vào hoạt động của doanh nghiệp,...
Rủi ro kinh tế: những rủi ro gắn liền với sự biến đ ộng trong kinh tế như
khủng hoảng kinh tế, lạm phát, tỷ giá hối đoái, tình trạng thất nghiệp,...
Rủi ro pháp lý: kinh doanh không th ể tách rời v ới các ho ạt đ ộng pháp lý do
đó rất dễ có thể xảy ra rủi ro trong khi hoạt động kinh doanh.
Rủi ro văn hóa: mỗi một vùng miền sẽ có nét văn hóa khác nhau đòi h ỏi

doanh nghiệp phải có sự tìm hiểu văn hóa kỹ lưỡng về văn hóa đ ể gi ảm thi ểu
các rủi ro khi xâm nhập thị trường, quản lý nhân lực,...
Rủi ro xã hội: những rủi ro gắn với yếu tố xã h ội như v ấn đ ề vi ệc làm, quy
mô và cơ cấu dân số, những chuẩn mực xã hội,...
Rủi ro công nghệ: sự phát triển của khoa học công nghệ ngày càng nhanh
chóng, nếu không kịp thời cập nhật các kỹ thuật mới sẽ gây ra tổn th ất to l ớn b ởi
sự lạc hậu, bị đối thủ vượt mặt là điều không thể tránh khỏi.
Rủi ro thiên nhiên: là những biến cố xảy ra trong môi tr ường tự nhiên nh ư
các hiện tượng thời tiết, khí hậu hay sự thay đổi bất thường của thời tiết. Nhà
quản trị nên quan tâm tình hình thời tiết hằng năm đ ể dự đoán một cách c ơ b ản
tình hình thời tiết giúp giảm thiểu rủi ro có thể xảy ra.
b) Rủi ro có nguồn gốc từ môi trường vi mô
Rủi ro từ khách hàng: Khách hàng là yếu tố quan trọng quy ết đ ịnh s ự thành
bại của doanh nghiệp, không có khách hàng sẽ không th ể hình thành m ối quan


hệ mua – bán cốt lõi cho doanh nghiệp hoạt động. Rủi ro khách hàng có th ể do
sự thay đổi thói quen, nhu cầu của khác hàng mà doanh nghi ệp ch ưa kịp th ời
nắm bắt được để thỏa mãn họ.
Rủi ro từ nhà cung cấp: thường là những hoạt động liên quan đến vi ệc th ực
hiện hợp đồng giữa bên mua và bên cung cấp: không đủ khả năng th ực hi ện h ợp
đồng hay cố ý vi phạm hợp đồng.
Rủi ro từ đối thủ cạnh tranh: có thể gây ra tổn thất cho doanh nghi ệp v ề l ợi
nhuận, doanh thu, giảm lượng khách hàng, gia tăng chi phí,...
Rủi ro từ các cơ quan quản lý công: các hoạt động nh ư th ủ tục hành chính
rườm rà, phức tạp; nhân viên hạch sách, thờ ơ, quyết định chậm trễ;...
c) Rủi ro từ bên trong doanh nghiệp
Rủi ro từ các yếu tố nguồn lực của doanh nghiệp như nhân lực, tài chính,
công nghệ, sự lãnh đạo,.. đều có thể gây ra tổn thất cho doanh nghi ệp.
1.2.1.4Phân loại rủi ro theo đối tượng chịu rủi ro

Rủi ro nhân lực: con người vừa là tác nhân làm cho rủi ro có th ể xảy ra tr ở
thành sự thật, vừa là đối tượng chịu tác động của rủi ro đó mang lại.
Rủi ro tài sản: tài sản của doanh nghiệp như máy móc, thi ết bị, nhà
xưởng,tiền bạc, thương hiệu,... đều có thể trở thành đối tượng chịu rủi ro.
1.2.1.5Phân loại theo khả năng giảm thiểu tổn thất
Rủi ro có thể phân tán: rủi ro có thể giảm bớt tổn thất bằng cách chia s ẻ
rủi ro cho các bên tham gia bằng các thỏa thuận đóng góp.
Rủi ro không thể phân tán: rủi ro mà những thỏa thuận đóng góp về tiền bạc
hay tài sản không làm giảm bớt tổn thất cho những người tham gia vào quỹ đóng góp
chung.
1.2.1.6Phân loại theo các giai đoạn phát triển của doanh nghiệp
Rủi ro giai đoạn khởi sự: rủi ro không được thị trường chấp nhận do mục
tiêu ở giai đoạn này là được thị trường chấp nhận.
Rủi ro giai đoạn phát triển: rủi ro kinh doanh không thu được lợi nhuận.
Rủi ro giai đoạn trưởng thành: trong gia đoạn này doanh nghi ệp mong
muốn thu được doanh thu cao nhất với chi phí thấp nhất đ ể thu đ ược nhi ều l ợi
nhuận nhất nhưng họ sẽ gặp phải rủi ro nếu sự tăng lên của doanh thu không


tương xứng với tốc độ phát triển của chi phí. Doanh nghi ệp ph ải tìm bi ện pháp
để kéo dài giai đoạn này.
Rủi ro giai đoạn suy vong: rủi ro phá sản.
1.2.2 Vai trò của quản trị rủi ro trong kinh doanh của doanh nghiệp
Cùng với quản trị chiến lược và quản trị hoạt động, quản trị rủi ro ngày nay
được coi là chức năng tất yếu của doanh nghiệp, tổ chức với các vai trò sau:
Thứ nhất, quản trị rủi ro giúp cho doanh nghiệp có th ể dự đoán được ph ần
nào những rủi ro có thể xảy ra và chuẩn bị trước những bi ện pháp đối phó v ới
chúng giúp cho hoạt động kinh doanh trở nên trôi chảy, không ảnh hưởng tới l ợi
nhuận mục tiêu của doanh nghiệp.
Thứ hai, quản trị rủi ro giúp hạn chế và xử lý tốt nhất các tổn thất và nh ững

hậu quả không mong muốn khi rủi ro xảy ra mà doanh nghi ệp không né tránh
được, giúp cho doanh nghiệp nhanh chóng phục hồi và phát tri ển ổn định, góp
phần nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh.
Thứ ba, rủi ro có thể xảy ra ở bất cứ đâu do đó quản trị rủi ro là quản tr ị
một cách toàn bộ tất cả các quá trình và hoạt động, giúp th ực hi ện tốt nh ất m ục
tiêu đề ra, tổ chức triển khai chiến lược các hoạt động của doanh nghi ệp và
chính sách kinh doanh.
Thứ tư, một doanh nghiệp thực hiện quản trị rủi ro tốt sẽ mang l ại s ự yên
tâm làm việc cho nhân viên để họ có th ể thoải mái đóng góp s ức l ực cho doanh
nghiệp mà không lo lắng có vấn đề gì xảy ra mà không có cách gi ải quy ết đ ồng
thời cũng làm cho đối tác tin tưởng hơn khi làm vi ệc v ới doanh nghi ệp đó, tăng
lợi thế kinh doanh. Khi hợp tác với một doanh nghiệp có ít rủi ro tất nhiên sẽ hài
lòng và yên tâm hơn khi làm việc với một doanh nghi ệp khả năng x ảy ra rủi ro
cao, gây ảnh hưởng tới hoạt động kinh doanh.
1.2.3Các nguyên tắc quản trị rủi ro
Nguyên tắc 1: Không chấp nhận các rủi ro không cần thi ết, ch ấp nhận r ủi
ro khi lợi ích lớn hơn chi phí.
Có rất nhiều rủi ro khi hoạt động kinh doanh nhưng không phải lúc nào
doanh nghiệp cũng bị động để chấp nhận rủi ro. Khi rủi ro xảy ra mà doanh
nghiệp có thể phòng tránh được thì nên phòng tránh để gi ảm thi ểu tối đa t ổn
thất. Có những rủi ro khi chấp nhận lại mang lại lợi ích l ớn mà có th ể bù đắp


được cả tổn thất khi chấp nhận rủi ro thì doanh nghiệp nên chấp nhận rủi ro đó
để có được lợi nhuận tuy nhiên việc chấp nhận rủi ro phải hợp pháp và đúng với
chuẩn mực đạo đức của từng quốc gia, vùng miền. Vì vậy, không ph ải r ủi ro nào
cũng nên chấp nhận.
Nguyên tắc 2: Ra các quyết định quản trị rủi ro ở cấp thích hợp.
Quản trị rủi ro là công việc của tất cả các cấp quản trị, tất cả các nhà qu ản
trị. Tuy nhiên với từng cấp thì sẽ ra quyết định quản trị rủi ro khác nhau như nhà

quản trị cấp cao thì thường tập trung quản trị rủi ro trong các vấn đề tầm chi ến
lược, liên quan tới tương lại của doanh nghiệp, nhà quản trị cấp thấp hơn sẽ
thực hiện nhiệm vụ về hoạt động kiểm soát và tài trợ rủi ro.
Nguyên tắc 3: Kết hợp quản trị rủi ro vào hoạch định và vận hành ở các cấp
Quản trị rủi ro không phải là một lĩnh vực độc lập v ới các lĩnh v ực qu ản tr ị
khác trong doanh nghiệp. Nhiều rủi ro có nguồn gốc từ môi trường bên trong,
bao gồm cac rủi ro cơ hội và rủi ro sự cố. Vì vậy, để phòng ng ừa và gi ảm thi ểu
rủi ro trước hết các nhà quản trị phải làm tốt khâu hoạch định.
1.2.4 Quy trình quản trị rủi ro của doanh nghiệp
Quy trình quản trị rủi ro của doanh nghiệp bao gồm các n ội dung sau
đây:
Ho ạt đ ộng qu ản tr ị r ủi ro

Tài trợ rủi ro

Nhận dạng rủi ro

Kiểm soát rủi ro

Phân tích rủi ro

Hình 1.1. Quy trình quản trị rủi ro


( Nguồn: Giáo trình Quản trị rủi ro – Trường Đại học Thương mại – trang
32).
1.2.4.1 Nhận dạng rủi ro
Nhận dạng rủi ro là việc xác định các đe dọa hoặc các c ơ h ội có th ể x ảy ra
trong suốt thời gian thời gian tồn tại và hoạt động của các tổ chức, các doanh
nghiệp. Có rất nhiều loại rủi ro rất dễ nhận dạng và gi ải quy ết nh ưng cũng có

rất nhiều rủi ro rất khó nhận dạng được hoặc dễ gây nhận dạng sai, do đó
nhiều rủi ro gây ra tổn thất vô cùng lớn cho doanh nghiệp, cá nhân cũng vì không
nhận biết được chúng từ trước.
Có rất nhiều cách nhận dạng rủi ro:
Phương pháp xây dựng bảng liệt kê: liệt kê các tổn thất có thể xuất hiện
trong tương lai theo nhóm các đặc trưng cơ bản của rủi ro (t ần suất và biên đ ộ).
Từ bảng liệt kê này, các nhà quản trị có thể dự đoán được tổn thất có th ể ph ải
chịu trong tương lai để có sự chuẩn bị từ trước.
Phương pháp phân tích báo cáo tài chính : là cách phân tích bản báo cáo hoạt
động kinh doanh, bản dự báo về tài chính và ngân sách đ ể tìm ra những r ủi ro
tiềm năng. Các rủi ro nhận dạng được bằng phương pháp này chủ y ếu là nh ững
rủi ro thuần túy, nó không bao gồm rủi ro suy đoán.
Phương pháp thanh tra hiện trường : quan sát trực tiếp và bao quát các hoạt
động diễn ra ở mỗi đơn vị, mỗi bộ phận, mỗi cá nhân trong doanh nghiệp, nhà
quản trị tìm hiểu được các mối hiểm họa, nguyên nhân và các đối tượng rủi ro.
Những rủi ro mà có thể sử dụng phương pháp này là những rủi ro đã xảy ra.
Phương pháp phân tích hợp đồng: do có quá nhiều rủi ro phát sinh từ hợp
đồng nên để tránh rủi ro, các hợp đồng kinh doanh cần được nghiên cứu, xem xét
một cách kỹ lưỡng về các điều khoản để tránh những sai sót dẫn tới ki ện tụng,
tranh chấp.
Phương pháp làm việc với các bộ phận khác bên trong doanh nghi ệp: biện
pháp này thực hiện bằng cách các nhà quản tr ị sẽ trao đ ổi v ới các cá nhân và b ộ
phận khác trong doanh nghiệp hoặc trong các tổ chức không chính thức. B ằng
phương pháp này, thông tin thu được có thể bằng văn bản cũng có th ể là tin
truyền miệng.


Phương pháp làm việc với các bộ phận bên ngoài doanh nghiệp: thông qua
sự tiếp xúc, trao đổi, bàn luận với các cá nhân, tổ chức bên ngoài doanh nghi ệp
có mối quan hệ với doanh nghiệp như: các cơ quan thuế, các c ơ quan qu ản cáo,

các văn phòng luật,... nhà quản trị có th ể bổ xung nh ững r ủi ro có th ể x ảy ra mà
chưa nhận dạng được đồng thời học hỏi được cách giải quyết những rủi ro đó.
Phương pháp nghiên cứu các số liệu tổn thất trong quá kh ứ: các số liệu
thống kê cho phép các nhà quản trị rủi ro đánh giá được những xu h ướng của các
tổn thất gây nên. Từ những số liệu những năm trước đó có th ể nhận d ạng được
những rủi ro có thể gặp phải trong tương lai.
1.2.4.2 Phân tích rủi ro
Phân tích rủi ro là quá trình nghiên cứu những hiểm họa, xác định nguyên
nhân gây ra rủi ro và phân tích những tổn thất ( Giáo trình Quản trị rủi ro – Đại
học Thương mại – trang 66). Với những rủi ro đã xảy ra, doanh nghiệp cần ti ến
hành phân tích nguyên nhân gây ra rủi ro đ ể nh ận bi ết được ngu ồn g ốc c ủa
chúng cũng như các dấu hiệu của rủi ro đó để tích lũy kinh nghi ệm thực tế.
Để chi tiết trong việc phân tích rủi ro sẽ phân tích các nội dung cụ thể: phân
tích hiểm họa, phân tích nguyên nhân, phân tích tổn thất.
a) Phân tích hiểm họa
Phân tích hiểm họa là quá trình phân tích những yếu tố tạo ra rủi ro hoặc
những yếu tố làm tăng mức độ tổn thất khi rủi ro xảy ra. Các bước phân tích hiểm
họa bao gồm:
- Liệt kê tất cả các hiểm họa đã biết.
- Thu thập số liệu liên quan đến các hiểm họa đã bi ết này.
- Xác định những hậu quả có thể xảy ra.
- Thảo luận các biện pháp có thể sử dụng nhằm đề phòng và gi ảm nh ẹ
hiểm họa.
- Viết báo cáo phân tích hiểm họa.
b) Phân tích nguyên nhân rủi ro
Có rất nhiều nguyên nhân có thể dẫn tới rủi ro trong kinh doanh, nh ưng c ơ
bản có thể chia thành các nhóm nguyên nhân:
Nguyên nhân liên quan tới con người: sự bất cẩn, chủ quan của con người
trong quá trình làm việc; sự thiếu kinh nghiệm, thiếu ki ến thức; tinh th ần trách

nhiệm khi làm việc;... Dù là người có quen thuộc với công việc nh ư th ế nào đi
chăng nữa thì chỉ cần lơ là, sai sót một chút thì cũng có th ể dẫn tới th ất b ại.
Nguyên nhân liên quan tới yếu tố kỹ thuật: ngày nay vi ệc áp dụng kỹ thu ật
tiên tiến, sự tự động hóa, con người làm việc với sự hỗ tr ợ của máy móc thi ết b ị
ngày càng nhiều. Nếu kỹ thuật gặp trục trặc có th ể gây ra nh ững r ủi ro l ớn trong
kinh doanh. Do đó doanh nghiệp cần định kỳ kiểm tra, bảo dưỡng để đảm b ảo
sự vận hành ổn định, giảm thiểu những biến cố bất ngờ có thể xảy ra.
Có những nguyên nhân rủi ro là do yếu tố con người gây nên, có nh ững r ủi
ro là do chủ yếu bởi kỹ thuật nhưng cũng tồn tại rất nhi ều những r ủi ro là do s ự
kết hợp của cả hai yếu tố này. Do đó, khi phân tích nguyên nhân r ủi ro c ần phân
tích đầy đủ cả hai phương hướng để tránh khỏi thiếu sót không đáng có.
c) Phân tích tổn thất
Phân tích tổn thất đã xảy ra: bằng việc phân tích nh ững tổn th ất đã x ảy ra
để có thể dự đoán được những tổn thất sẽ xảy ra. Nó là cơ sở quan tr ọng đ ể
phân tích biên độ rủi ro. Biên độ rủi ro càng lớn thì tổn th ất sẽ càng cao n ếu
doanh nghiệp thực sự gặp phải rủi ro. Với những rủi ro này nhà phân tích
thường sử dụng phương pháp thống kê kinh nghiệm. Nghĩa là các nhà qu ản tr ị sẽ
sử dụng dữ liệu có được cùng kinh nghiệm của mình để đánh giá tổn thất.
Phân tích tổn thất dự báo: căn cứ vào nguyên nhân, hi ểm họa, người phân
tích sẽ dự đoán những tổn thất có thể xảy ra của những rủi ro ngay c ả khi chúng
vẫn còn đang tiềm ẩn, thậm chí chưa từng có trong quá khứ.


1.2.4.3 Kiểm soát rủi ro
Kiểm soát rủi ro là hoạt động liên quan đến việc đưa ra và sử dụng các biện
pháp, kỹ thuật, công cụ khác nhau nhằm phòng ngừa và gi ảm thi ểu các r ủi ro có
thể xảy ra trong quá trình hoạt động của tổ chức.
Để kiểm soát rủi ro một cách hợp lý thì ph ải d ựa vào k ết qu ả phân tích r ủi
ro có được trước đó. Từ phân tích rủi ro có thể bi ết được tần suất r ủi ro x ảy ra

cũng như mức độ tổn thất, trên sơ sở đó, nhà quản trị có thể đưa ra bi ện pháp
kiểm soát phù hợp với từng rủi ro như né tránh rủi ro, chuy ển giao r ủi ro, gi ảm
thiểu rủi ro, chấp nhận rủi ro, phân tán rủi ro.
Né tránh rủi ro: khi doanh nghiệp đã nhận thấy được nguy cơ xảy ra rủi ro mà
mình không mong muốn ở trong một phương án thì họ sẽ tìm một phương án khác
thay thế để tránh rủi ro đó trước khi nó xảy ra hoặc loại bỏ nguyên nhân gây ra rủi
ro đó.
Giảm thiểu rủi ro: áp dụng với những rủi ro không th ể né tránh, mà doanh
nghiệp chỉ có thể sử dụng biện pháp nào đó đ ể làm gi ảm xu ống th ấp nh ất m ức
độ tổn thất rủi ro gây nên như cứu vớt tài sản còn sử dụng được, chuyển n ợ, xây
dựng các kế hoạch phòng ngừa,...
Chuyển giao rủi ro: là việc doanh nghiệp hành động như thế nào đó mà khi
rủi ro xảy ra thì người chấp nhận rủi ro là người khác chứ không ph ải doanh
nghiệp.
Chấp nhận rủi ro: là việc doanh nghiệp chấp nhận đương đầu với khả năng
rủi ro có thể xảy ra mà đã dự đoán được nó từ trước với hy vọng nó sẽ không
xảy ra.
Phân tán rủi ro: doanh nghiệp sử dụng biện pháp đ ể làm gi ảm b ớt mức tổn
thất mà mình phải chịu thông qua việc không gánh chịu một mình n ếu r ủi ro x ảy
ra mà để cho nhiều người cùng chịu.
1.2.4.4 Tài trợ rủi ro
Tài trợ rủi ro là hoạt động cung cấp những phương tiện để đền bù tổn thất
xảy ra hoặc tạo lập quỹ cho các chương trình khác để giảm bớt tổn thất.
Tài trợ rủi ro là cần thiết vì cho dù doanh nghi ệp có n ỗ l ực đ ến m ức nào
trong hoạt động kiểm doát rủi ro thì vẫn không th ể kiểm soát được tất cả các
rủi ro và khi đó có thể xảy ra tổn thất.


Trong thực tế, có các biện pháp tài trợ rủi ro như sau:
- Tài trợ rủi ro bằng cách tự khắc phục rủi ro trong doanh nghiệp là việc người

gặp phải rủi ro tự thanh toán chi phí tổn thất gặp phải. Nguồn bù đắp rủi ro là
nguồn tự có của chính tổ chức đó cộng thêm với vay mượn mà tổ chức đó có trách
nhiệm hoàn trả.
- Tài trợ rủi ro bằng biện pháp chuy ển giao rủi ro: có th ể th ực hi ện
chuyển giao rủi ro bằng cách mua bảo hi ểm, chuy ển giao tài s ản và h ợp đ ồng có
rủi ro đến một người hoặc một tổ chức khác.
1.3 Các nhân tố ảnh hưởng tới hoạt động quản trị rủi ro trong kinh
doanh của doanh nghiệp
1.3.1Các nhân tố bên ngoài doanh nghiệp
1.3.1.1 Môi trường vĩ mô
a) Môi trường chính trị pháp luật
Hệ thống chính trị không ổn định sẽ gây ra các rủi ro trong hoạt đ ộng kinh
doanh như hàng bị mất, giao hàng chậm trễ,... do có báo động, đình công gây ra.
Rủi ro chính trị có ở tất cả các quốc gia nhưng mức độ cao thấp khác nhau. Đ ể
kiểm soát rủi ro về chính trị, các doanh nghiệp thương mại cần phải quan tâm
nghiên cứu và dự báo để xây dựng kế hoạch kinh doanh phù hợp vừa t ận dụng
được cơ hội vừa đề phòng các nguy cơ gây ra rủi ro trong hoạt động kinh doanh.
Sự thiếu chặt chẽ, đầy đủ, nghiêm minh của pháp luật cũng nh ư s ự thay đ ổi
các quy định pháp luật như về thuế, hợp đồng mua bán hàng hóa, quy đinh v ề
nhãn mác hàng hóa,... đều có thể gây ra các rủi ro trong ho ạt đ ộng kinh doanh
của doanh nghiệp như rủi ro vi phạm pháp luật quốc gia, r ủi ro v ề thi ếu ch ặt
chẽ trong ký kết hợp đồng kinh doanh.
b) Môi trường kinh tế
Mặc dù môi trường kinh tế thường được quyết định do môi trường chính
trị, sự phát triển rộng lớn của thị trường toàn cầu đã tạo ra một môi tr ường bao
trùm tất cả các nước. Doanh nghiệp hiện nay không chỉ gặp phải những rủi ro từ
các đối thủ trong nước mà phần lớn là gặp phải sự khó khăn do nh ững doanh
nghiệp lớn của nước ngoài đầu tư vào Việt Nam. Thị trường ngày càng khó tính
và có tính cạnh tranh cao hơn làm cho tình hình kinh doanh của các doanh