Vì sao vành của bánh đà phải làm thật dày.doc

Vì sao vành của bánh đà phải làm thật dày?
Ngồi ô tô chúng ta đều có thể thấy nh sau: khi ô tô phanh đột ngột ngời thờng chúi
về phía trớc. Đó là vì thân thể chúng ta và ô tô vốn đều chuyển lên trớc với cùng
một tốc độ, khi phanh xe, ô tô đang kéo chân chúng ta đột ngột dừng lại còn thân
ngời thì ngay một lúc dừng không đợc nên ngời chúi về phía trớc. Khi xe đột ngột
tăng tốc khiến ngời ngã về phía sau cũng là do nguyên tắc ấy.
Vật đang chuyển động hay đang đứng yên đều có tính chất tiếp tục duy trì trạng
thái chuyển động cũ, và đó gọi là quán tính. Đang đẩy một cái xe đẩy không chứa
gì, muốn đột ngột dừng nó lại thì chỉ cần dùng một lực nhỏ là có thể giữ đợc. Nhng
nếu là xe chứa đầy đồ vật, muốn đột ngột dừng thì lực phải dùng sẽ lớn hơn rất
nhiều. Có thể thấy vật có khối lợng nhỏ thì có quán tính nhỏ, vật có khối lợng lớn
thì quán tính cũng lớn.
Căn cứ vào nguyên tắc trên và kinh nghiệm thực tiễn sản xuất, ngời ta thờng lắp
trên máy hơi nớc và động cơ đốt trong một bánh đà vừa to vừa nặng. Đó là vì:
pittông của các máy này chuyển động qua lại theo một hành trình, do đó mômen
lực ở trục khuỷu rất không đều, làm việc không ổn định, nhờ quán tính của bánh đà
ngời ta có thể làm cho chuyển động không đều biến thành chuyển động đều.
Nếu lu ý xem xét hình dạng bánh đà thì bạn sẽ phát hiện vành (biên) của bánh đà
rất dày, ở giữa tơng đối mỏng, thậm chí còn có mấy lỗ hổng.
Đó là do khi thiết kế bánh đà ngời ta muốn dùng vật liệu ít nhất mà thu đợc quán
tính lớn nhất, làm dày vành bánh đà có thể đạt đợc mục đích đó. Làm bánh đà to
và dày lên đều làm cho quán tính của bánh đà lớn thêm, nhng do hạn chế về vị trí
nên không thể làm bánh đà quá to, trong tình huống đó chỉ có thể tăng thêm chiều
dày cho bánh đà. Tăng chiều dày ở chỗ nào tốt hơn? Rõ ràng là tăng ở vành nơi
bánh đà có tốc độ chuyển động nhanh nhất là tốt nhất, vì thế hầu nh tất cả các
bánh đà đều có một vành vừa rộng vừa dày; nh thế khi bánh đà chuyển động
không dễ dàng mà dừng nó lại.