Luận án Tiến sĩ: Quản lý đánh giá kết quả học tập khoa học xã hội nhân văn của học viên ở các trường đại học quân sự
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.54 MB, 206 trang )
LICAMOAN
Tôi cam đoan đây là
công
trình
nghiên
cứu
của riêng tôi. Các số liệu,
kết quả nêu trong luận án
là trung thực và có xuất
xứ rõ ràng!
TCGILUNN
PhmThnhTrung
MỤC LỤC
Trang
TRANG PHỤ BÌA
LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ, SƠ ĐỒ
MỞ ĐẦU
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ
HỌC TẬP KHOA HỌC XÃ HỘI NHÂN VĂN CỦA
HỌC VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUÂN SỰ
Những khái niệm cơ bản
1.1.
Những vấn đề chung về quản lý đánh giá kết quả học tập
1.2.
khoa học xã hội nhân văn của học viên ở các trường đại học
quân sự
Các yếu tố tác động đến quản lý đánh giá kết quả học tập
1.3.
khoa học xã hội nhân văn của học viên ở các trường đại
học quân sự
Chương 2 CƠ SỞ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT
QUẢ HỌC TẬP KHOA HỌC XÃ HỘI NHÂN VĂN CỦA
HỌC VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUÂN SỰ
2.1.
Xu hướng trong đánh giá kết quả học tập khoa học xã
hội nhân văn của học viên ở đại học quân sự
2.2.
Khái quát chung về tổ chức khảo sát thực trạng
2.3.
Thực trạng đánh giá và quản lý đánh giá kết quả học
2.4.
Chương 3
3.1.
3.2.
5
12
28
28
38
57
63
63
66
tập khoa học xã hội nhân văn của học viên ở các
trường đại học quân sự
Nguyên nhân của những hạn chế
68
84
YÊU CẦU VÀ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT
QUẢ HỌC TẬP KHOA HỌC XÃ HỘI NHÂN VĂN
CỦA HỌC VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUÂN
SỰ
88
Yêu cầu trong quản lý đánh giá kết quả học tập khoa học
xã hội nhân văn của học viên ở các trường đại học quân
sự
Các biện pháp quản lý đánh giá kết quả học tập khoa
học xã hội nhân văn của học viên ở các trường đại
học quân sự hiện nay
88
91
Chương 4
4.1.
KHẢO NGHIỆM VÀ THỬ NGHIỆM
Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện
pháp
Tổ chức thử nghiệm
4.2.
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ ĐÃ
ĐƯỢC CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết đầy đủ
Đại học quân sự
Khoa học xã hội nhân văn
Nhà xuất bản
Quân đội nhân dân
Thử nghiệm
Đối chứng
QLGD
Giảng viên
Học viên
Chữ viết tắt
ĐHQS
KHXHNV
Nxb
QĐND
TN
ĐC
QLGD
GV
HV
124
124
134
152
155
156
DANH MỤC CÁC BẢNG
TT Tên bảng
Nội dung
Trang
Bảng tổng hợp kết quả khảo sát thực trạng đánh
01
2.1
giá kết quả học tập khoa học xã hội nhân văn của
học viên ở đại học quân sự
Bảng tổng hợp kết quả khảo sát mức độ thực hiện
02
2.2
các nội dung công tác kế hoạch hoá quản lý đánh
giá kết quả học tập của học viên
Bảng tổng hợp kết quả khảo sát mức độ thực hiện
03
2.3
2.4
2.5
2.6
07
4.1
08
4.2
09
4.3
10
4.4
11
4.5
12
4.6
76
các nội dung công tác kiểm tra trong quản lý đánh
giá kết quả học tập của học viên
Bảng tổng hợp kết quả khảo sát các yếu tố tác
06
74
các nội dung công tác lãnh đạo, chỉ đạo quản lý
đánh giá kết quả học tập của học viên
Bảng tổng hợp kết quả khảo sát mức độ thực hiện
05
72
các nội dung công tác tác tổ chức (triển khai) đánh
giá kết quả học tập của học viên
Bảng tổng hợp kết quả khảo sát mức độ thực hiện
04
68
78
động, ảnh hưởng đến quản lý đánh giá kết quả học
tập của học viên
Bảng tổng hợp kết quả khảo sát tính cần thiết của
82
các biện pháp quản lý
Bảng tổng hợp kết quả khảo sát tính khả thi của
125
các biện pháp quản lý
126
Bảng tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi
của các biện pháp quản lý đề xuất
126
Bảng tổng hợp kết quả khảo sát về tính cần thiết
và tính khả thi biện pháp quản lý 1
128
Bảng tổng hợp kết quả khảo sát về tính cần thiết
và tính khả thi biện pháp quản lý 2
129
Bảng tổng hợp kết quả khảo sát về tính cần thiết
và tính khả thi biện pháp quản lý 3
130
TT Tên bảng
13
4.7
14
4.8
15
4.9
16
4.10
17
4.11
18
4.12
Nội dung
Trang
Bảng tổng hợp kết quả khảo sát về tính cần thiết
và tính khả thi biện pháp quản lý 4
131
Bảng tổng hợp kết quả khảo sát về tính cần thiết
và tính khả thi biện pháp quản lý 5
132
Bảng tổng hợp những nội dung chính trong Kế
hoạch tổ chức thử nghiệm
137
Bảng các tiêu chí đánh giá và các chỉ báo đánh giá
thử nghiệm
139
Bảng tổng hợp điểm số đánh giá môn Giáo dục học
quân sự sau tác động thử nghiệm
143
Bảng tổng hợp kết quả về tính hiệu quả, hiệu lực
của các quyết định quản lý đến nhận thức của các
lực lượng tham gia vào quá trình đánh giá
145
Bảng tổng hợp kết quả về tính hiệu quả, hiệu lực
19
4.13
của các tác động quản lý đến khâu coi, chấm thi,
đánh giá kết quả học tập của học viên
146
Bảng tổng hợp kết quả về tính hiệu quả của các
20
4.14
tác động quản lý trong kiểm soát, kiểm tra quá trình
tổ chức đánh giá kết quả học tập của học viên
147
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
TT Tên sơ đồ
Nội dung
Trang
Sơ đồ quản lý đánh giá kết quả học tập khoa học
1.1
xã hội nhân văn của học viên theo tiếp cận chức
02
1.2
40
43
03
3.1
năng quản lý
Sơ đồ tiếp cận văn hoá trong quản lý
Sơ đồ quản lý quy trình đánh giá kết quả học tập của
học viên
109
01
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
TT
Tên biểu
đồ
01
4.1
02
4.2
03
4.3
04
4.4
05
4.5
06
4.6
07
4.7
08
4.8
Nội dung
Trang
Biểu đồ tính cần thiết và tính khả thi của các biện
pháp quản lý
127
Biểu đồ tính cần thiết và tính khả thi biện pháp quản
lý 1
128
Biểu đồ tính cần thiết và tính khả thi biện pháp quản
lý 2
129
Biểu đồ tính cần thiết và tính khả thi biện pháp quản
lý 3
130
Biểu đồ tính cần thiết và tính khả thi biện pháp quản
lý 4
131
Biểu đồ tính cần thiết và tính khả thi biện pháp quản
lý 5
132
Biểu đồ tương quan giữa tính cần thiết và tính khả
thi của các biện pháp
133
Biểu đồ kết quả thử nghiệm và đối chứng trong
kiểm tra kết thúc môn học tại hai cơ sở thử nghiệm
143
5
MỞ ĐẦU
1. Giới thiệu khái quát về luận án
Đánh giá kết quả học tập của HV nói chung, đánh giá kết quả học tập
trong dạy học các môn KHXH&NV (sau đây được gọi chung là đánh giá kết
quả học tập KHXHNV của HV ở các trường ĐHQS) nói riêng là một nhiệm
vụ quan trọng, một khâu không thể tách rời của quá trình giáo dục và đào tạo.
Là GV được tham gia giảng dạy và đánh giá kết quả học tập của HV, tác giả
luận án nhận thấy trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện nhiệm
vụ đánh giá kết quả học tập, đặc biệt với các môn KHXHNV đang còn những
bất cập. Sự bất cập đó do nhiều nguyên nhân song nguyên nhân cơ bản nhất
vẫn là công tác quản lý và năng lực của các nhà quản lý. Vấn đề đặt ra là làm
thế nào để quản lý, tổ chức, chỉ đạo, kiểm soát tốt hoạt động đánh giá kết
quả học tập KHXHNV của HV ở các trường ĐHQS... đây là câu hỏi được sự
quan tâm nghiên cứu của các cấp quản lý, các nhà khoa học, đội ngũ cán bộ
GV... trong đó có tác giả luận án. Với sự tâm huyết đó, luận văn thạc sĩ tác
giả đã chọn vấn đề “Xây dựng tiêu chí đánh giá kết quả học tập, rèn luyện
của học viên ở Trường Sĩ quan Chính trị” để nghiên cứu; để phát triển ý
tưởng khoa học này, luận án tiến sĩ tác giả tiếp tục chọn vấn đề “ Quản lý
đánh giá kết quả học tập khoa học xã hội nhân văn của học viên ở các
trường đại học quân sự” để nghiên cứu. Với trải nghiệm hơn 20 năm công
tác ở ĐHQS, tác giả luận án mong muốn được đóng góp những kết quả
nghiên cứu khoa học để các nhà quản lý có thể tham khảo, vận dụng nhằm
góp phần nâng cao chất lượng đánh giá kết quả học tập KHXHNV của HV
ở các trường ĐHQS.
Quá trình nghiên cứu luận án đã sử dụng tổng hợp các phương
pháp nghiên cứu để làm sáng tỏ các vấn đề lí luận, thực tiễn, trong đó
phương pháp điều tra, khảo sát, khảo nghiệm, thử nghiệm, t ổng k ết th ực
tiễn được sử dụng chủ yếu. Luận án đượ c kết cấu gồm phần tổng quan;
6
cơ sở lí luận và thực tiễn, các biện pháp quản lý và phần khảo nghiệm,
thử nghiệm, phần kết lu ận và những kiến nghị. Ngoài ra còn có hệ thống
danh mục tài liệu tham khảo, các phụ lục.
2. Lý do lựa chọn đề tài luận án
Các môn KHXHNV được giảng dạy ở các trường ĐHQS nhằm trang
bị hệ thống tri thức về xã hội và con người trong lĩnh vực hoạt động quân
sự, bao gồm những quy luật, tính quy luật, bản chất, thuộc tính, các hiện
tượng xã hội và nhân văn trong lĩnh vực quân sự... trên nền tảng lí luận chủ
nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng cộng sản
Việt Nam, tư tưởng quân sự truyền thống dân tộc Việt Nam, đáp ứng các
yêu cầu nhiệm vụ của cách mạng trong từng thời kì lịch sử.
Trong quá trình lãnh đạo xây dựng đất nước, Đảng ta luôn quan tâm
đến sự nghiệp giáo dục và đào tạo. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc
lần thứ XI Đảng ta đã xác định chủ trương: “Đổi mới căn bản và toàn diện
giáo dục và đào tạo theo nhu cầu phát triển của xã hội; nâng cao chất
lượng theo yêu cầu chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội
nhập quốc tế, trong đó, đổi mới cơ chế QLGD, phát triển đội ngũ giáo viên
và cán bộ quản lý là khâu then chốt... Thực hiện đồng bộ các giải pháp phát
triển và nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo. Đổi mới chương trình nội
dung, phương pháp dạy và học, phương pháp thi, kiểm tra theo hướng hiện
đại ...”[14, tr.130, 216].
Tiếp tục cụ thể hóa các chủ trương đó Nghị quyết số 29NQ/TW của
Ban Chấp hành Trung ương về Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào
tạo… đã cụ thể hoá mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đổi mới căn bản, toàn
diện nền giáo dục và đào tạo, trong đó nội dung thi, kiểm tra và đánh giá
kết quả giáo dục, đào tạo được xác định: Việc thi, kiểm tra và đánh giá kết
7
quả giáo dục, đào tạo cần từng bước theo các tiêu chí tiên tiến được xã hội
và cộng đồng giáo dục thế giới tin cậy và công nhận. Phối hợp sử dụng
kết quả đánh giá trong quá trình học với đánh giá cuối kỳ, cuối năm học;
đánh giá của người dạy với tự đánh giá của người học; đánh giá của nhà
trường với đánh giá của gia đình và của xã hội.
Đối với dạy học các môn KHXHNV, do đặc điểm và tính chất trừu
tượng; tính chất lí luận của chúng, nên việc đánh giá chất lượng hiệu quả của
việc dạy và học cũng như quản lý đánh giá kết quả học tập đang cần một quy
trình, phương thức, biện pháp quản lý thống nhất, có tính khoa học và thực tiễn
cao. Do đó cần có những nghiên cứu độc lập về vấn đề này để chỉ đạo thực
tiễn quản lý đánh giá kết quả học tập của HV ở các trường ĐHQS.
Quán triệt sâu sắc, vận dụng sáng tạo nghị quyết của Đảng, hoạt
động giáo dục, đào tạo trong các trường ĐHQS được đổi mới toàn diện
theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa. Bàn về hoạt động kiểm tra đánh giá,
Nghị quyết số 86/NQĐUQSTW (nay là Quân ủy Trung ương) đã nêu: Chú
trọng đổi mới phương pháp giáo dục các môn KHXHNV. Đổi mới phương
pháp đánh giá kết quả học tập, rèn luyện, bảo đảm tính khách quan, phản ánh
đúng thực chất trình độ của người học, thúc đẩy việc dạy thực chất, học thực
chất... Xuất phát từ thực trạng quản lý đánh giá kết quả học tập KHXHNV của
HV ở các trường ĐHQS thời gian qua: Bên cạnh những kết quả đạt được còn
tồn tại những hạn chế đó là, trong quản lý đánh giá kết quả học tập KHXHNV
của HV, các lực lượng tham gia vào quá trình đánh giá chưa thấy hết được vị trí
vai trò của hoạt động này; quá trình tiến hành một số khâu chưa đảm bảo tính
khách quan; việc ứng dụng các phương tiện kĩ thuật, công nghệ thông tin trong
đánh giá còn ít; việc quản lý nội dung, quy trình, qui chế đánh giá còn những bất
cập...
8
Xuất phát từ tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài: Hiện
nay, đã có những công trình khoa học trên thế giới và trong nước nghiên
cứu về đánh giá kết quả học tập dưới các góc độ tiếp cận khác nhau.
Những công trình đó rất đáng trân trọng và là kết quả nghiên cứu để
chúng tôi tham khảo, nhưng ch ưa có công trình hay tác giả đi sâu nghiên
cứu một cách cơ bản, hệ thống, chuyên sâu dưới góc độ quản lý đánh giá
kết quả học tập trong dạy học các môn KHXHNV của HV ở các trường
ĐHQS. Từ các lý do trên, nghiên cứu sinh chọn đề tài “Quản lý đánh giá
kết quả học tập khoa học xã hội nhân văn của HV ở các trườ ng ĐHQS”
để nghiên cứu.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
* Mục đích nghiên cứu
Làm rõ cơ sở khoa học của việc quản lý đánh giá kết quả học tập
KHXHNV của HV, nhằm bảo đảm cho các hoạt động đánh giá được tiến
hành khoa học, chặt chẽ, tin cậy, góp phần nâng cao chất lượng dạy học,
chất lượng và hiệu quả của quá trình giáo dục và đào tạo ở các trường
ĐHQS hiện nay.
* Nhiệm vụ nghiên cứu
Làm rõ cơ sở lý luận quản lý đánh giá kết quả học tập KHXHNV
của HV ở các trường ĐHQS;
Khảo sát thực tiễn, đánh giá thực trạng quản lý đánh giá kết quả
học tập KHXHNV của HV ở các trường ĐHQS;
Đề xuất các biện pháp quản lý đánh giá kết quả học tập KHXHNV
của HV ở các trường ĐHQS;
9
Tiến hành kiểm chứng tính hiệu quả của các biện pháp đã được
đề xuất trong thực tiễn đánh giá kết quả học tập KHXHNV của HV ở
các trường ĐHQS.
4. Khách thể, đối tượng, phạm vi nghiên cứu và giả thuyết khoa
học
* Khách thể nghiên cứu
Đánh giá kết quả học tập KHXHNV của HV ở ĐHQS
* Đối tượng nghiên cứu
Hoạt động quản lý đánh giá kết quả học tập KHXHNV của HV ở
các trường ĐHQS.
* Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi về nội dung, luận án tập trung nghiên cứu về vấn đề quản lý đánh
giá kết quả học tập trong dạy học các môn KHXHNV của HV ở các trường
ĐHQS.
Phạm vi về khách thể khảo sát, do số lượng nhà trường quân đội
lớn, đa dạng về đối tượng, nhiệm vụ, mục tiêu yêu cầu đào tạo, địa điểm
đóng quân. Vì vậy, luận án chỉ tập trung đi sâu nghiên cứu quản lý đánh
giá kết quả học tập KHXHNV của HV ở các trường ĐHQS, tập trung vào
các nhà trường quân sự đào tạo bậc đại học khu vực Hà Nội gồm: Học
Viện Chính trị, Trường Sĩ quan Chính trị, Trường Sĩ quan Lục quân 1,
Học viện Kỹ thuật Quân sự. Với số lượng tham gia khảo sát là: 200 cán
bộ, 300 GV và 600 HV, thành phần gồm: cán bộ quản lý HV, GV trực tiếp
giảng dạy và tham gia vào các hình thức đánh giá; các đối tượng HV; cơ
quan khảo thí, kiểm định và bảo đảm chất lượng giáo dục đào tạo.
Phạm vi về thời gian, các số liệu sử dụng phục vụ việc nghiên cứu của
luận án được khảo sát, điều tra, tổng hợp được giới hạn từ năm 2007 đến nay.
* Giả thuyết khoa học
10
Chất lượng của hoạt động đánh giá kết quả học tập KHXHNV tùy
thuộc trước hết vào trình độ tổ chức và thái độ nghiêm túc của các chủ thể
giáo dục trong thi, kiểm tra, cũng như nội dung, phương pháp và chuẩn mực
đánh giá kết quả học tập của HV. Nếu các trường ĐHQS thực hiện có hiệu
lực các biện pháp như: xây dựng kế hoạch thi, kiểm tra chặt chẽ, duy trì
nghiêm túc quy chế giáo dục đào tạo, thống nhất được các tiêu chí, chuẩn
mực đánh giá kết quả học tập phù hợp với đặc điểm các môn học
KHXHNV, tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm tra thì sẽ quản lý một cách
khoa học, có hiệu quả hoạt động đánh giá kết quả học tập của HV ở các
trường ĐHQS.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
* Phương pháp luận nghiên cứu
Đề tài được nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện
chứng của Chủ nghĩa Mác Lênin. Quán triệt và cụ thể hoá tư tưởng Hồ Chí Minh,
quan điểm, chủ trương đổi mới giáo dục, đào tạo và QLGD của Đảng, đặc biệt là
đổi mới hoạt động đánh giá trong giáo dục và đào tạo đồng thời vận dụng các quan
điểm tiếp cận hệ thống cấu trúc, quan điểm thực tiễn, quan điểm lịch sử lôgíc
của Khoa học giáo dục trong triển khai nghiên cứu đề tài luận án.
* Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp phân tích, tổng hợp lý luận: Luận án đã hệ thống, khái quát
hóa các nguồn tài liệu nhằm khai thác có hiệu quả các thông tin để xây dựng cơ sở
lý luận của luận án. Các nguồn tài liệu được khai thác phục vụ nghiên cứu gồm:
Các tác phẩm kinh điển Mác Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; các Văn kiện, Nghị
quyết của Đảng Cộng sản Việt Nam, các văn bản giáo dục, đào tạo của Nhà nước
có liên quan đến vấn đề nghiên cứu; các công trình nghiên cứu khoa học QLGD,
11
luận án, báo cáo khoa học, các bài báo khoa học và tác phẩm chuyên khảo về
QLGD, trên cơ sở đó xây dựng cơ sở lý thuyết cho đề tài.
Phương pháp quan sát: Tiến hành quan sát quy trình kiểm tra đánh giá một số
môn KHXHNV của các lực lượng sư phạm ở Học viện Chính trị; Trường Sĩ quan
Chính trị, Trường Sĩ quan Lục quân 1, Học viện Kỹ thuật Quân sự. Nội dung quan
sát tập trung vào, phương pháp quản lý chỉ đạo, thái độ trách nhiệm của các lực
lượng có liên quan; cách thức ra đề, chấm thi, sử dụng phương pháp, phương tiện
trong kiểm tra đánh giá kết quả học tập. Nghiên cứu báo cáo tổng kết giáo dục đào
tạo nói chung, các nội dung về đánh giá kết quả học tập KHXHNV của các trường
ĐHQS có thời lượng giảng dạy các môn KHXHNV lớn.
Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi: Sử dụng các mẫu phiếu trưng cầu ý
kiến với các lực lượng có liên quan trực tiếp đến đề tài (cán bộ quản lý HV, GV
trực tiếp giảng dạy và tham gia vào các hoạt động đánh giá, các đối tượng HV, cán
bộ cơ quan chức năng) với số lượng 200 cán bộ GV và 300 HV ở Học viện Chính
trị; Trường Sĩ quan Chính trị, Trường Sĩ quan Lục quân 1, Học viện Kỹ thuật Quân
sự.
Phương pháp chuyên gia phỏng vấn sâu: Tổ chức trao đổi với cán bộ, GV
có kinh nghiệm trong hoạt động QLGD, giảng dạy ở các trường ĐHQS. Xin ý
kiến, phỏng vấn sâu một số nhà khoa học và chuyên gia về lĩnh vực quản lý, đánh
giá kết quả học tập. Qua đó hoàn thiện những nội dung nghiên cứu của đề tài.
Phương pháp TN: Luận án tiến hành TN có đối chứng một số nội dung mà
đề tài đã đề xuất tại Khoa Sư phạm Quân sự, Trường Sĩ quan Chính trị và Khoa
Công tác Đảng, Công tác chính trị, Trường Sĩ quan Lục quân 1; Khoa Khoa học Xã
hội của Học Viện Kỹ thuật Quân sự; Hệ Sư phạm, Học viện Chính trị.
12
Phương pháp thống kê: Luận án đã sử dụng các phương pháp thống kê,
lập biểu bảng để xử lý số liệu thu nhận được, kiểm chứng các kết quả nghiên
cứu của đề tài luận án.
6. Những đóng góp mới của luận án
Xây d ựng đượ c khung lí thuy ết về đánh giá và quả n lý đánh giá
kế t qu ả học tập KHXHNV c ủa HV ở ĐHQS.
Phân tích đúng thực trạng đánh giá và quản lý đánh giá kết quả học
tập KHXHNV của HV ở các trường ĐHQS, góp phần cung cấp những luận
cứ thực tiễn cho các trường thực hiện có hiệu quả công tác chỉ đạo, điều
hành hoạt động giáo dục và đào tạo có cơ sở hơn.
Đề xuất được một hệ thống biện pháp chủ yếu và khẳng định tính
hiệu quả của các biện pháp trong quản lý đánh giá kết quả học tập
KHXHNV của HV ở các trường ĐHQS hiện nay.
7. Ý nghĩa lý luận, thực tiễn của luận án
Về mặt lí luận: Kết quả nghiên cứu của luận án đóng góp vào sự
phát triển chung trong nghiên cứu khoa học QLGD; bổ sung, phát triển lý
luận quản lý đào tạo nói chung, quản lý đánh giá kết quả học tập
KHXHNV của HV ở các trường ĐHQS nói riêng.
Về mặt thực tiễn: Các kết quả khảo sát, điều tra có tính tập trung theo
các vấn đề quản lý gắn với mục tiêu yêu cầu đào tạo ở các trường. Kết quả
khảo sát, điều tra cung cấp những số liệu trung thực giúp các trường nhận rõ,
đánh giá đúng tình hình hoạt động đánh giá kết quả học tập KHXHNV của HV
hiện nay. Những biện pháp được đề xuất trong luận án là những gợi ý, giúp
các nhà lãnh đạo, các cấp quản lý tham khảo áp dụng trong thực tiễn đào tạo ở
trường mình.
8. Kết cấu của luận án
13
Đề tài luận án được kết cấu gồm phần mở đầu; phần nội dung với 4
chương; phần kết luận, danh mục các công trình của tác giả đã công bố có liên
quan đến đề tài luận án, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục.
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP KHOA HỌC XÃ HỘI NHÂN
VĂN CỦA HỌC VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUÂN SỰ
1. Những nghiên cứu về đánh giá kết quả học tập khoa học xã
hội nhân văn
Ralph Tyler được coi là một trong những người đầu tiên đưa ra khái
niệm đánh giá, ông sử dụng thuật ngữ đánh giá để biểu thị quy trình đánh
giá sự tiến bộ của người học theo các mục tiêu đạt được và theo ông trong
đánh giá người học thì đánh giá kết quả học tập của họ là quan trọng nhất
vì nó là sự thể hiện rõ ràng con đường để đi đến mục tiêu. Năm 1966, mô
hình CIPP của L.D.Stufflebean được hình thành dựa trên sự kết hợp của đánh
giá bối cảnh (Context), đánh giá đầu vào (Input), đánh giá quá trình (Process),
đánh giá kết quả (Product). Năm 1967, M.Scriven đã đưa ra mô hình đánh giá
không theo mục tiêu (Goal Free). Tiếp theo là sự ra đời của mô hình ứng đáp
câu hỏi (Responsive) do R.E.Stake khởi xướng...
Có những công trình nghiên cứu về lĩnh vực đo lường đánh giá trong
giáo dục rất công phu, như công trình “Educational Measurement and
Evaluation” (Đo lường và đánh giá trong giáo dục) của Jum C. Nunnally,
công trình “Measuring Educational Achievement” “Đo lường thành tích
giáo dục” của Robert L. Ebel mô tả rất chi tiết phương pháp đo lường đánh
giá định lượng kết quả học tập của học sinh.
Công trình “Measurement and Evaluation in teaching” (Đo lường và
đánh giá trong dạy học) của Norman E. Gronlund giới thiệu cho giáo viên
và những người đang theo học nghiệp vụ sư phạm về những nguyên tắc và
quy trình đánh giá cần thiết cho việc dạy học hiệu quả. Các chuyên gia, các
14
nhà quản lý, giám sát và tham vấn cũng cho rằng công trình khoa học này có
ích cho họ [95]. Có những công trình nghiên cứu chuyên sâu về hướng dẫn
đánh giá trong lớp học dành cho giáo viên như “A Teacher’s Guide to
Assessment” (Hướng dẫn giáo viên đánh giá) của D.S. Frith và
H.G.Macintosh trình bày rất cụ thể về những lý luận cơ bản của đánh giá
trong lớp học, cách lập kế hoạch đánh giá, cách đánh giá, cho điểm [92]...
Hiện nay, trên thế giới, khoa học đánh giá giáo dục đang phát triển
mạnh, đặc biệt ở Mỹ cũng như các nước thuộc khối OECD. Xu hướng
đánh giá hiện đại đang được coi trọng triển khai nghiên cứu ứng dụng,
trong đó phải kể đến là công trình nghiên cứu của giáo sư Anthony J. Nitko
thuộc Đại học Arizôna của Mỹ mang tên: “Educational Assessment of
Students” (Đánh giá học sinh). Cuốn sách đề cập đến tất cả nội dung của
đánh giá kết quả học tập, bao gồm phát triển các kế hoạch giảng dạy kết
hợp với đánh giá; các đánh giá về mục tiêu, hiệu quả; đánh giá học sinh...
các bài kiểm tra thành tích đã được chuẩn hóa [91].
Công trình nghiên cứu “Classroom Assessment Techniques” của
Thomas A. Agelo đã giới thiệu cho giáo viên biết họ cần sử dụng các
phương pháp cụ thể nào trong đánh giá trên lớp học và việc ra các quyết
định khi sử dụng các kết quả đánh giá [102]. Tiếp theo, cần phải kể đến là
tác giả Rick Stiggin và các đồng nghiệp đã dày công nghiên cứu về đánh giá
trên lớp học với các phương pháp, kỹ thuật cụ thể, các Ông đã cho xuất
bản 3 cuốn sách nghiên cứu về lĩnh vực này mang tên: “Student Centered
Classroom Assessment” 1994; “Classroom Assessment for Student
Learning” 2004; “Student Involved Assessment for Learning ” 2008
[97,98,99].
15
Vấn đề đánh giá kết quả học tập của người học đã thu hút được
đông đảo các chuyên gia, các nhà khoa học trong nước đầu tư nghiên cứu.
Tiêu biểu về hướng nghiên cứu này có thể kể đến các tác giả cùng những
công trình như: Tác giả Trần Thị Tuyết Oanh, với công trình “Đánh giá và
đo lường kết quả học tập”[62]; tác giả Lâm Quang Thiệp “Đổi mới
phương pháp đánh giá kết quả học tập ở các trường đại học nước ta”[71];
tác giả Nguyễn Thành Nhân “Thực trạng và hướng đổi mới hoạt động
đánh giá kết quả học tập của sinh viên đại học the o học chế tín chỉ”[46]; tác
giả Trần Thanh Phương với công trình nghiên cứu “Phương pháp kiểm tra,
đánh giá”[66]; tác giả Đặng Thành Hưng với công trình “Đánh giá kĩ
năng”[39]; tác giả Trần Xuân Bách trong công trình nghiên cứu “Đánh giá
giảng viên theo hướng chuẩn hóa trong giai đoạn hiện nay”[1]...Ngoài những
tác giả kể trên còn có một số tác giả khác cũng có những nghiên cứu gần
với lĩnh vực này bao gồm tác giả, Lê Thanh Sơn và Trần Tú Anh với “Mức
độ đáp ứng của sinh viên tốt nghiệp với nhu cầu xã hội về kiến thức và kĩ
năng một tiêu chí đánh giá chất lượng đào tạo đại học” [68]; Nguyễn Đức
Minh với “Đánh giá và vấn đề nâng cao chất lượng giáo dục” [56]; Nguyễn
Quang Việt với “Đánh giá kết quả học tập theo năng lực hành nghề của
học sinh trong các cơ sở dạy nghề” [88]; Phạm Ngọc Long với “Đánh giá
sinh viên trong quá trình dạy học” [50].
Tác giả Trần Thị Tuyết Oanh trong công trình “Đánh giá và đo lường
kết quả học tập” của mình đã lý giải và đưa ra những vấn đề chung về lý
luận đánh giá và đánh giá kết quả học tập. Tác giả đã khẳng định, đánh giá
kết quả học tập có vai trò quan trọng không thể thiếu của quá trình dạy học;
nó không chỉ là hoạt động chắp nối thêm vào sau bài giảng mà nó có quan hệ
hợp thành với hoạt động của các lực lượng tham gia vào quá trình đào tạo
như nhà quản lý, giáo viên, học sinh [62]. Tác giả cũng đưa ra ba hình thức
đánh giá cơ bản thường được sử dụng trong quá trình dạy học ở nhà trường
16
hiện nay là: Đánh giá thường xuyên; Đánh giá định kỳ; Đánh giá tổng kết.
Cùng với đó là các phương pháp đánh giá kết quả học tập bao gồm: Phương
pháp kiểm tra viết tự luận; Phương pháp trắc nghiệm khách quan; Phương
pháp kiểm tra vấn đáp; Phương pháp kiểm tra thực hành... Ở từng phương
pháp tác giả đã chỉ ra ưu điểm, hạn chế và đề ra yêu cầu khi sử dụng. Điểm
mới trong công trình nghiên cứu của tác giả là đã xây dựng được “Phương
pháp đánh giá thái độ” của học sinh, với các phương pháp cụ thể: Phương
pháp quan sát; Phương pháp lấy ý kiến trả lời từ học sinh; Phương pháp
đánh giá bạn [62, tr.138 155].
Tác giả Lâm Quang Thiệp trong công trình nghiên cứu “Đổi mới phương
pháp đánh giá kết quả học tập ở các trường đại học nước ta” cho rằng: Giữa
dạy và học có nhiều mối quan hệ tương tác quan trọng nhất là công tác đánh
giá. Như vậy, phương pháp dạy, phương pháp học, phương pháp đánh giá là
vấn đề hàng đầu mà hệ thống giáo dục phải quan tâm. Theo tác giả, phương
pháp đánh giá kết quả học tập tốt nhất đó là thông qua thi, kiểm tra mà trong
thi, kiểm tra sử dụng phương pháp trắc nghiệm khách quan là tối ưu nhất [71].
Tác giả Trần Thanh Phương nghiên cứu về phương pháp kiểm tra,
đánh giá đã đưa ra 11 phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả học tập bao
gồm:
1. Quan sát trên lớp
7. sinh viên tự kiểm tra, đánh giá đồng
đẳng
8. Điểm sách
9. Báo cáo
10. Sổ tay công tác
11. Bài tập lớn, đồ án, luận văn [66].
2. Bài làm tự luận
3. Câu hỏi ngắn
4. Vấn đáp
5. Trắc nghiệm khách quan
6. Thi thực hành
Tác giả Đặng Thành Hưng ở cách tiếp cận khác đã đưa ra mô hình
“Đánh giá kĩ năng”. Theo tác giả kĩ năng là một trong những sự vật quan
17
trọng trong dạy học, cần phải được đánh giá. Nó là một dạng hành động
được thực hiện tự giác dựa trên tri thức về công việc, khả năng vận động
và những điều kiện sinh học tâm lý khác của cá nhân như, nhu cầu tình
cảm, ý chí, tính tích cực cá nhân để đạt được kết quả theo mục đích hay
tiêu chí đã định, hoặc mức độ thành công theo chuẩn hay quy định [39].
Tác giả Trần Xuân Bách trong công trình nghiên cứu “Đánh giá giảng
viên theo hướng chuẩn hóa trong giai đoạn hiện nay” đã đưa ra mô hình
đánh giá khá mới lạ, đó là mô hình kiểu đánh giá “Ngồi bên nhau”. Theo tác
giả, đánh giá ngồi bên nhau là cách đánh giá mà chủ thể đánh giá (người
đánh giá) cùng thảo luận với người được đánh giá một cách bình đẳng và
chân thành, thông qua các bằng chứng thu thập được qua các phương pháp
khác nhau để cùng đưa ra các kết luận mà cả hai bên có thể chấp nhận
được [1].
Hệ thống nhà trường ĐHQS là cơ sở trực tiếp đào tạo đội ngũ cán
bộ sĩ quan nguồn nhân lực bậc cao các chuyên ngành khoa học đáp ứng
yêu cầu xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ từng bước
hiện đại. Trong những năm gần đây, đặc biệt là từ khi có Nghị quyết số
86NQ/ĐUQSTU của Đảng ủy Quân sự trung ương (nay là Quân ủy trung
ương) năm 2007 về “Công tác giáo dục đào tạo trong tình hình mới” đã
tạo ra sự chuyển biến toàn diện trong mọi hoạt động giáo dục đào tạo
trong đó có hoạt động đánh giá kết quả học tập của HV ở ĐHQS.
Các công trình khoa học về đánh giá kết quả học tập của HV được
triển khai tương đối đa dạng, gắn với đặc điểm đối tượng, mục tiêu yêu
cầu đào tạo của từng lĩnh vực ngành nghề, chuyên môn kĩ thuật (chính trị,
quân sự, hậu cần, kĩ thuật...), tiêu biểu phải kể đến đó là: Nhóm tác giả
của Học viện Kĩ thuật Quân sự với đề tài “Đổi mới việc kiểm tra đánh giá
kết quả học tập các môn KHXH&NV theo hướng kích thích tính tích cực
18
của HV ở Học viện Kỹ thuật Quân sự” [34]; tác giả Nguyễn Văn Phán với
công trình “Đánh giá chất lượng học tập của HV đào tạo ở Học viện Chính
trị quân sự hiện nay” [64]; tác giả Nguyễn Minh Thức với công trình “Một
số biện pháp nâng cao chất lượng thi, kiểm tra trong dạy học các môn
KHXHNV ở các trường ĐHQS” [74]; Tác giả Bùi Quang Đạt với công trình
nghiên cứu “Đổi mới phương pháp thi, kiểm tra các môn lí luận Mác Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh trong các trường đào tạo sĩ quan chỉ huy tham mưu cấp
phân đội hiện nay” [18].
Trong công trình “Đánh giá chất lượng học tập của HV đào tạo ở Học
viện Chính trị quân sự hiện nay” tác giả Nguyễn Văn Phán đã phân tích làm rõ
một số vấn đề lý luận về kiểm tra đánh giá, các yếu tố ảnh hưởng đến chất
lượng và nâng cao chất lượng kiểm tra đánh giá, tiến hành khảo sát đưa ra
những nhận định về thực tiễn chất lượng kiểm tra đánh giá kết quả học tập
các môn KHXHNV ở Học viện Chính trị quân sự và đề xuất các giải pháp
gồm: Bảo đảm tính khoa học trong xây dựng đề thi, kiểm tra, khâu chấm
bài của GV, phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của HV trong học
tập; tăng cường sử dụng các phương pháp kiểm tra đánh giá tiên tiến đảm
bảo đánh giá khách quan, toàn diện và chính xác kết quả học tập của HV;
bồi dưỡng năng lực kiểm tra, đánh giá và thường xuyên giáo dục nâng cao ý
thức trách nhiệm của các lực lượng tham gia kiểm tra đánh giá.
Tác giả Nguyễn Minh Thức trong luận án “Một số biện pháp nâng
cao chất lượng thi, kiểm tra trong dạy học các môn KHXHNV ở các trường
ĐHQS”, tác giả đã luận giải những vấn đề lý luận và thực tiễn về chất
lượng và nâng cao chất lượng thi, kiểm tra trong dạy học KHXHNV ở các
trường ĐHQS. Trên cơ sở đó Tác giả đã đề xuất các giải pháp góp phần
nâng cao chất lượng của hoạt động kiểm tra, đánh giá trong dạy học ở
ĐHQS.
19
Tác giả Bùi Quang Đạt trong công trình nghiên cứu của mình,
ngoài việc luận gi ải một s ố v ấn đề lí luận, thực tiễn đổ i mới phươ ng
pháp thi, ki ểm tra các môn lý luận Mác Lênin, tư tưở ng Hồ Chí Minh
trong các trườ ng đào tạo sĩ quan chỉ huy tham m ưu c ấp phân đội; tác giả
đã đề xuất các giải pháp cơ bản đổi mới phươ ng pháp thi, kiểm tra với
các môn học này bao gồm: Nâng cao ý thức trách nhiệm của các chủ thể
trong đổi mới phươ ng pháp thi, kiểm tra; Đổi mới nâng cao chất lượ ng
dạy học các môn lí luận Mác Lênin, tư tưở ng Hồ Chí Minh; Đổ i mới
đồng bộ quy trình, phươ ng pháp thi, kiểm tra các môn lí luận Mác
Lênin, tư tưở ng H ồ Chí Minh; Xây dựng môi trườ ng sư phạm tích cực
tạo động lực cho đổi mới phươ ng pháp thi, kiểm tra...
Ngoài các tác giả và các công trình trên còn có một số tác giả Đặng
Đức Thắng, Trịnh Quang Từ, Phạm Duy Khiêm, Đào Quốc Trị, Nguyễn
Văn Chung, Phạm Minh Thụ, Phạm Văn Sơn... trong các công trình nghiên
cứu của mình đã quan tâm đến hoạt động kiểm tra đánh giá trong dạy học
và nâng cao chất lượng dạy học KHXHNV ở các trường ĐHQS.
2. Những nghiên cứu về quản lý đánh giá kết quả học tập khoa
học xã hội nhân văn
Năm 2004 UNESCO (Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hoá của Liên
hiệp quốc) đã có công trình nghiên cứu về đánh giá giáo dục mang tên:
“Monitoring Educational Achievement”, tiếng Việt dịch là, “Giám sát thành tích
giáo dục”. Mục tiêu của công trình này là nhằm xây dựng hệ thống công cụ để
giám sát thành tích giáo dục của các quốc gia, các thành tích này đã được các quốc
gia tổng hợp, mô tả như thế nào, các nhóm tiêu chí được sử dụng để đánh giá và
những vấn đề đặt ra đối với các nhà QLGD ở các quốc gia dân tộc [101].
PISA (Programe for International Student Assessment) một chương
trình đánh giá học sinh quốc tế, sau nhiều năm nghiên cứu thử nghiệm
20
PISA đã đưa ra một quy trình đánh giá các kiến thức, kĩ năng được coi là
“năng lực phổ thông”... mà người học (học sinh) ở bất kì một quốc gia,
vùng lãnh thổ nào cũng cần phải có để trở thành những công dân toàn cầu
bao gồm các năng lực như, năng lực làm toán, năng lực đọc hiểu khoa học,
năng lực giải quyết vấn đề. Tất cả những năng lực này được đánh giá ở
đối tượng có cùng một độ tuổi, đang theo học trong các nhà trường trung
học (từ 15 tuổi 3 tháng đến 16 tuổi 2 tháng). Chương trình đánh giá học
sinh quốc tế đã đưa ra một quy trình quản lý các hoạt động đánh giá rất
chặt chẽ từ việc xác định hệ thống câu hỏi, thời lượng làm bài, cấu tạo các
đơn vị kiến thức trong câu hỏi... đến việc quản lý trộn đề thi, việc tổ chức,
quản lý các hình thức thi, kiểm tra, đặc biệt là quản lý việc chấm bài, tổng
hợp kết quả đánh giá được gửi tới các nhà quản lý một cách nhanh nhất,
trung thực, khách quan không bị tác động bởi các yếu tố chủ quan của các
lực lượng tham gia vào đánh giá [96].
Theo QAA (Quality Assurance Agency for Higher Education) Cơ
quan kiểm định chất lượng giáo dục của Anh khi nghiên cứu về quản lý
đánh giá kết quả học tập của người học đã xây dựng bộ chỉ số gồm 15 quy
tắc nhằm bảo đảm chất lượng đào tạo thông qua đánh giá kết quả học tập,
liên quan đến các khía cạnh như, quy định quy trình, quyền hạn trách nhiệm
của các bộ phận và cá nhân liên quan; phương pháp đánh giá kết quả học
tập; cơ chế chấm điểm, xử lí điểm, công bố điểm, lưu giữ thông tin, dữ
liệu... Bộ chỉ số này giúp cho các cấp quản lý và nhà quản lý tổ chức các
hoạt động đánh giá kết quả học tập của người học được chính xác, công
bằng, minh bạch, khuyến khích được người học nâng cao thành tích của
mình; đảm bảo cho việc đánh giá kết quả học tập đúng các nguyên tắc đã
đặt ra [94].
21
Theo CHEA (Uỷ ban kiểm định chất lượng giáo dục tại các trường
đại học Mỹ), khi nghiên cứu quản lý đánh giá kết quả học tập ở Mỹ cho
rằng, do đặc điểm đa dạng, phức tạp của nền giáo dục hợp chủng quốc do
đó hệ thống đánh giá được coi trọng; công tác quản lý và nhà QLGD có
nhiệm vụ là làm thế nào để công nhận chất lượng cho các chương trình đào
tạo và các nhà trường một cách chính xác để tạo điều kiện tốt nhất cho
người học chuyển tiếp từ trường này sang trường khác; từ chương trình học
tập này sang chương trình học tập khác và cũng là căn cứ quan trọng để
chính phủ liên bang cung cấp nguồn tài chính, tài trợ cho các hoạt động giáo
dục đào tạo. Quản lý đánh giá kết quả học tập của người học ở Mỹ được
tiến hành công khai, dân chủ. Các nội dung tiêu chí, tiêu chuẩn được công bố
rộng rãi trên hệ thống Website của Uỷ ban kiểm định chất lượng giáo dục
(với người học là Website của các nhà trường), người học được đánh giá bởi
nhiều lực lượng trong đó việc tự đánh giá của người học rất được coi trọng;
đặc biệt việc đánh giá kết quả học tập của người học được thực hiện thông
qua thực tiễn thực hiện nhiệm vụ trong các xưởng trường, vườn trường,
công xưởng, nhà máy hay các công việc đảm nhiệm theo các chuyên ngành
đào tạo... Đây là những đánh giá chứng nhận kết quả cho từng cá nhân và
chất lượng, danh tiếng của các nhà trường [100].
Hội đồng giảng dạy các trường đại học Australian, tên tiếng Anh là
Australian Universities Teaching Commitee, đã xây dựng những nguyên tắc
cơ bản liên quan đến quản lý đánh giá kết quả học tập của sinh viên như
sau:
Xác định hoạt động đánh giá kết quả học tập là nhiệm vụ trung tâm
trong toàn bộ quá trình dạy học, chứ không phải là khâu cuối cùng trong
quá trình dạy học.
Hoạt động đánh giá kết quả học tập phải bám theo mục tiêu học
tập (nội dung dạy học và kiến thức kĩ năng nào sẽ được đánh giá) nhằm
22
tránh việc tạo nên sức ép đối với người học; phải đánh giá được khả năng
phân tích, tổng hợp thông tin của sinh viên, chứ không chỉ đơn giản là khả
năng ghi nhớ thông tin đã học và những kĩ năng đơn giản.
Có sự cân bằng giữa đánh giá trong quá trình và đánh giá tổng kết
để có đượ c những thông tin phản hồi có hiệu quả, giúp ngườ i học tiến
bộ trong h ọc t ập; có quy định rõ ràng và có sự giám sát chặt chẽ hoạt
động đánh giá kết quả học tập nh ằm đảm bảo tính công bằng, khách
quan, phản ánh đúng chất l ượng đào tạo.
Đơn vị quản lý phải có văn bản hướng dẫn hoạt động đánh giá kết
quả học tập, phải làm cho người học nhận thức được tác động tích cực của
việc đánh giá kết quả học tập và việc thúc đẩy chất lượng và thành tích của
mỗi người.
Như vậy, quản lý đánh giá kết quả học tập của người học đang
được sự quan tâm chỉ đạo, tổ chức, nghiên cứu ứng dụng của nhiều quốc
gia, dân tộc có nền giáo dục phát triển. Những hiệu ứng tích cực của hoạt
động quản lý đánh giá đã giúp cho nền giáo dục của các quốc gia, dân tộc
không ngừng phát triển, tạo nên danh tiếng, thương hiệu góp phần đưa con
người và xã hội loài người bước vào kỉ nguyên mới; tạo ra những bài học
kinh nghiệm cho các nước đang phát triển nghiên cứu học tập trong đó có
nước ta.
Hiện nay, ở nước ta các công trình nghiên cứu về quản lý đánh giá kết
quả học tập của học sinh, sinh viên chưa nhiều. Qua nghiên cứu chúng tôi
tiếp cận được một số công trình khoa học (chủ yếu là các luận án của
nghiên cứu sinh) có đề cập tới quản lý trong những chừng mực nhất định
như: Tác giả Ngô Quang Sơn với luận án “Biện pháp quản lý công tác đánh
giá kết quả học tập của HV trong đào tạo trực tuyến ở các trường đại học,
cao đẳng hiện nay” [67]; tác giả: Đặng Bá Lãm với công trình “Kiểm tra
23
Đánh giá trong dạy học đại học” [45]; tác giả Lê Thị Mỹ Hà với luận án
“Xây dựng quy trình đánh giá kết quả học tập của học sinh trung học cơ
sở” [23]; tác giả Trịnh Khắc Thẩm với công trình “Đổi mới phương pháp
dạy học và kiểm tra đánh giá, giải pháp hàng đầu để nâng cao chất lượng
đào tạo” [57]; tác giả Cấn Thị Thanh Hương với luận án “Nghiên cứu quản
lý kiểm tra đánh giá kết quả học tập trong giáo dục đại học ở Việt Nam”
[40]; tác giả Mai Danh Huấn với luận án “Xây dựng và quản lý quy trình
kiểm tra đánh giá thành tích học tập của sinh viên hệ chính quy, phù hợp với
phương thức đào tạo theo tín chỉ” [38]… Những nghiên cứu trên của các tác
giả mặc dù đã tiếp cận dưới góc độ của khoa học QLGD, song chưa có công
trình nào khái quát một cách toàn diện, sâu sắc về quản lý đánh giá kết quả
học tập của người học.
Tác giả Ngô Quang Sơn với cách tiếp cận nghiên cứu “Đánh giá kết
quả học tập của HV trong đào tạo trực tuyến ở các trường đại học, cao
đẳng” đi từ các chức năng của QLGD, tập trung nhiều vào tính kế hoạch
của nhà quản lý và công tác quản lý để khảo sát thực trạng đánh giá kết
quả học tập của HV ở Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, từ đó tìm ra
nguyên nhân và khó khăn gặp phải của đánh giá kết quả học tập trong đào
tạo trực tuyến, từ đó Tác giả đã đề xuất một số biện pháp quản lý công tác
đánh giá kết quả học tập của HV trong đào tạo trực tuyến bao gồm:
1. Xây dựng quy chế đào tạo trực tuyến
2. Hoàn thiện cơ sở vật chất, thiết bị trong đào tạo trực tuyến
3. Xây dựng quy trình quản lý và quản lý quy trình đánh giá kết quả
học tập của HV trong đào tạo trực tuyến
4. Bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của HV trong đào
tạo trực tuyến cho đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên...
