Hoàn thiện công tác quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện tại huyện văn bàn, tỉnh lào cai

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH

ĐỖ THANH HUYỀN

HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN
SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP HUYỆN TẠI HUYỆN
VĂN BÀN,
TỈNH LÀO CAI

LUẬN VĂN THẠC SỸ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG
NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2019
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH

ĐỖ THANH HUYỀN

HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN
SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP HUYỆN TẠI HUYỆN
VĂN BÀN,
TỈNH LÀO CAI
NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ
Mã số: 8.31.01.10

LUẬN VĂN THẠC SỸ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: TS. ĐỖ THỊ THU HẰNG

THÁI NGUYÊN - 2019
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu,
kết quả nghiên cứu nêu trong đề cương luận văn là trung thực và chưa từng
được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác.
Thái Nguyên, ngày tháng

năm 2019

Tác giả luận văn

Đố Thanh Huyền

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




ii
LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành luận văn “Quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện
huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai” bên cạnh sự cố gắng, nỗ lực của bản thân, tôi
đã nhận được sự động viên và giúp đỡ nhiệt tình của nhiều cá nhân, tập thể
trong và ngoài trường.
Trước hết, tôi xin trân trọng cảm ơn TS. Đỗ Thị Thu Hằng là người đã
trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ tôi về kiến thức và phương pháp để tôi hoàn
thành được luận văn này. Tôi cũng xin trân trọng cảm ơn các Thầy Cô Trường
Đại Học Kinh tế và Quản trị kinh doanh Thái Nguyên đã hướng dẫn, giảng
dạy, cung cấp kiến thức và phương pháp trong 2 năm học qua để ngày hôm
nay tôi có thể hoàn thành được luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn tập thể cán bộ các cơ quan, đoàn thể đã giúp
tôi trong việc tìm kiếm tư liệu và cung cấp cho tôi những tư liệu quan trọng,
cần thiết phục vụ cho việc thực hiện đề tài.
Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới gia đình và bạn bè đã quan
tâm, động viên, giúp đỡ tôi trong suốt thời gian qua.
Do thời gian và kiến thức có hạn, luận văn không thể tránh khỏi những
hạn chế và thiếu sót. Vì vậy, tôi rất mong nhận được sự đóng góp của các
thầy, cô giáo cùng toàn thể bạn đọc.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, ngày

tháng

năm 2019

Tác giả luận văn

Đỗ Thanh Huyền

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

3

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN .................................................................................................. ii
MỤC LỤC ....................................................................................................... iii
DANH MỤC CÁC CỤM TỪ VIẾT TẮT .................................................... vi
DANH MỤC CÁC BẢNG SỐ LIỆU ........................................................... vii
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ ..........................................................................viii
PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................. 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1
2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 3
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 3
4. Đóng góp của đề tài....................................................................................... 3
5. Kết cấu của luận văn ..................................................................................... 4
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ NGÂN
SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP HUYỆN ............................................................... 5
1.1. Cơ sở lý luận về quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện .......................... 5
1.1.1. Ngân sách nhà nước cấp huyện............................................................... 5
1.1.2. Quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện.................................................. 9
1.2.Cơ sở thực tiễn về quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện ...................... 24
1.2.1. Kinh nghiệm quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện ở một số địa
phương

trong

nước

....................................................................................................... 24
1.2.2. Bài học kinh nghiệm đối với huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai................. 27
2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 28
2.2. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 28
2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu................................................................ 28
2.2.2. Phương pháp tổng hợp, xử lý số liệu .................................................... 29
2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin .......................................................... 31
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




4

2.3. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu............................................................. 32

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




5

Chương 3 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ
NƯỚC CẤP HUYỆN TẠI HUYỆN VĂN BÀN, TỈNH LÀO CAI........... 33
3.1. Giới thiệu về huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai............................................. 33
3.1.1. Điều kiện tự nhiên ................................................................................. 33
3.1.2. Điều kiện kinh tế xã hội ........................................................................ 37

3.1.3. Đánh giá những thuận lợi, khó khăn ảnh hưởng tới công tác quản lý
ngân

sách

nhà

nước

của

huyện

Văn

Bàn,

tỉnh

Lào

Cai

........................................... 41
3.1.4. Giới thiệu bộ máy quản lý ngân sách nhà nước huyện Văn Bàn, tỉnh Lào
Cai ................................................................................................................... 42
3.2. Thực trạng công tác quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện tại huyện Văn
Bàn, tỉnh Lào Cai ............................................................................................ 44
3.2.1. Lập dự toán ngân sách huyện................................................................ 44
3.2.2. Chấp hành ngân sách huyện.................................................................. 50

3.2.3. Quyết toánngân sách huyện .................................................................. 64
3.2.4. Công tác kiểm tra, giám sát ngân sách nhà nước cấp huyện ................ 69
3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện tại
huyện
Văn Bàn, tỉnh Lào Cai..................................................................................... 74
3.3.1. Các yếu tố chủ quan .............................................................................. 74
3.3.2. Các yếu tố khách quan .......................................................................... 76
Chương 4 MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ
NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP HUYỆN TẠI HUYỆN VĂN BÀN, TỈNH
LÀO CAI ........................................................................................................ 79
4.1. Quan điểm, định hướng hoàn thiện công tác quản lý ngân sách nhà nước
tại huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai..................................................................... 79
4.1.1. Quan điểm hoàn thiện công tác quản lý ngân sách nhà nướctại huyện
Văn
Bàn, tỉnh Lào Cai ............................................................................................ 79
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




6

4.1.2. Định hướng hoàn thiện công tác quản lý ngân sách nhà nướctại huyện
Văn Bàn, tỉnh Lào Cai..................................................................................... 81

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

7

4.2. Một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý ngân sách nhà nước tại huyện
Văn Bàn, tỉnh Lào Cai..................................................................................... 81
4.2.1. Hoàn thiện công tác lập dự toán ngân sách nhà nước........................... 82
4.2.2.Hoàn thiện công tác chấp hành ngân sách nhà nước ............................. 83
4.2.3. Hoàn thiện công tác quyết toán ngân sách nhà nước ............................ 84
4.2.4.Hoàn thiện công tác kiểm tra, giám sát ngân sách nhà nước ................. 86
4.2.5. Nâng cao chất lượng đội ngũ kế toán ngân sách xã.............................. 87
4.2.6. Tăng cường mối quan hệ hợp tác, phối hợp giữa các cơ quan trong bộ
máy quản lý ngân sách huyện ......................................................................... 88
KẾT LUẬN .................................................................................................... 89
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 91
PHỤ LỤC ....................................................................................................... 92

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




8

DANH MỤC CÁC CỤM TỪ VIẾT TẮT
SD
TẠ

DẠN
Đ
C
h

C
n
CS

Đ
H
đ
K
n

1
0
1
1
1
2
1
3
1
4

N
s
Ủ
n

X
dựng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




vii
DANH MỤC CÁC BẢNG SỐ LIỆU
Bảng 3.1. Hiện trạng sử dụng đất huyện Văn Bàn năm 2017......................... 35
Bảng 3.2: Dự toán thu ngân sách nhà nước huyện Văn Bàn giai đoạn 20152017................................................................................................. 45
Bảng 3.3: Dự toán chi ngân sách nhà nước huyện Văn Bàn giai đoạn 20152017................................................................................................. 47
Bảng 3.4: Đánh giá của cán bộ quản lý ngân sách nhà nước về công tác lập dự
toán .................................................................................................. 48
Bảng 3.5: Chấp hành thu ngân sách nhà nước huyện Văn Bàn giai đoạn 20152017................................................................................................. 51
Bảng 3.6: Chấp hành thu ngân sách nhà nước huyện Văn Bàn theo nội dung
thu giai đoạn 2015-2017
....................................................................... 53
Bảng 3.7: Chấp hành chi ngân sách nhà nước huyện Văn Bàn giai đoạn 20152017................................................................................................. 56
Bảng 3.8: Chấp hành chi ngân sách nhà nước huyện Văn Bàn theo nội dung
chi giai đoạn 2015-2017
....................................................................... 58
Bảng 3.9: Cân đối thu - chi ngân sách nhà nước huyện Văn Bàn giai đoạn
20152017................................................................................................. 61
Bảng 3.10: Đánh giá của cán bộ quản lý ngân sách nhà nước về công tácchấp
hành ngân sách................................................................................. 62
Bảng 3.11: Tình hình nộp báo cáo quyết toáncủa các đơn vị trên địa bàn huyện
Văn Bàngiai đoạn 2015-2017 ......................................................... 65
Bảng 3.12: Mức độlập báo cáo quyết toáncủa các đơn vị trên địa bàn huyện
Văn Bàngiai đoạn 2015-2017 ......................................................... 65
Bảng 3.13: Chất lượng báo cáo quyết toáncủa các đơn vị trên địa bàn huyện
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

vii
Văn Bàngiai đoạn 2015-2017 ......................................................... 66
Bảng 3.14: Đánh giá của cán bộ quản lý ngân sách nhà nước về công tácquyết
toánngân sách................................................................................... 67

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




viii
Bảng 3.15: Tình hình bị từ chối thanh toán chi NSNN quakiểm soát tại KBNN
huyện Văn Bàn giai đoạn 2014-2016 ............................................. 70
Bảng 3.16: Đánh giá của cán bộ quản lý ngân sách nhà nước về công táckiểm
tra, giám sát ngân sách ..................................................................... 72
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 3.1: Cơ cấu bộ máy tổ chức phòng Tài chính – Kế hoạch huyện Văn
Bàn, tỉnh Lào
Cai..................................................................................... 42

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




1

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




2

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Ngân sách Nhà nước (NSNN) là công cụ tài chính quan trọng, vừa là
điều kiện vật chất cần thiết để Nhà nước có thể thực hiện được các chức năng
nhiệm vụ của mình, vừa là công cụ để Nhà nước tác động điều tiết vĩ mô nền
kinh tế. Vì vậy, Chính phủ các nước luôn tạo lập cơ chế và có biện pháp để
không ngừng tăng cường tiềm lực của NSNN và sử dụng nó một cách tiết
kiệm có hiệu quả.Luật NSNN của Việt Nam được Quốc hội Khóa XI, kỳ họp
thứ 2 thông qua ngày 16/12/2002, có hiệu lực từ năm ngân sách 2004 đã đánh
dấu bước đổi mới quan trọng trong quản lý NSNN (Luật Ngân sách Nhà nước
hiện hành là Luật Ngân sách Nhà nước được Quốc hội khóa XIII thông qua
ngày
25 tháng 6 năm 2015). Cùng với các biện pháp cải cách, đổi mới đồng bộ về
thể chế quản lý tài chính công, việc thực hiện Luật NSNN trong những năm
qua đã có những đóng góp quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả, hiệu lực
của công tác quản lý, điều hành NSNN; góp phần ổn định và thúc đẩy tăng
trưởng kinh tế, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, giải quyết tốt các vấn đề an sinh xã
hội, xoá đói giảm nghèo; đảm bảo nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, đối ngoại.
Đồng thời, phân cấp ngân sách theo Luật NSNN cũng đã đảm bảo được tính
chủ động trong quản lý điều hành NSNN của các cấp ngân sách; công tác cải
cách hành chính trong quản lý ngân sách được đẩy mạnh, công khai ngân sách
được chú trọng. Ở nước ta, hệ thống NSNN bao gồm ngân sách trung ương và

ngân sách địa phương. Với đặc thù là ngân sách trung gian, ngân sách địa
phương vừa chịu sự quy định của Luật NSNN nói chung, vừa chịu sự ảnh
hưởng của phân cấp, cũng như đặc điểm kinh tế xã hội ở địa phương nói
riêng.
Ngân sách cấp huyện gắn liền với việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ
chính quyền nhà nước cấp huyện, có vai trò cung cấp phương tiện vật chất để
chính quyền cấp huyện hoạt động, đồng thời là một công cụ để chính quyền
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN



cấp huyện thực hiện quản lý toàn diện các hoạt động kinh tế - xã hội, giữ vững


an ninh - quốc phòng tại địa phương. Công tác quản lý ngân sách NSNN cấp
huyện trên địa bàn huyện tốt sẽ tạo được nguồn lực tài chính mạnh mẽ, đồng
thời công tác quản lý NSNN có hiệu quả, chính là yếu tố có tính quyết định để
thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội của huyện mà Nghị
quyết Đại hội Đảng bộ huyện đề ra.
Văn Bàn là một huyện miền núi nằm ở phía Tây Nam của tỉnh Lào Cai,
cách trung tâm tỉnh Lào Cai 75km. Thời gian qua, huyện Văn Bàn, tỉnh Lào
Cai đã đạt được nhiều thành tự đáng kể về phát triển kinh tế - xã hội, đời sống
vật chất và tinh thần của nhân dân được cải thiện rõ rệt. Công tác quản lý ngân
sách nhà nước cấp huyện cũng đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Công
tác quản lýthu, chi NSNN được thực hiện theo đúng qui định hiện hành. Thực
hiện tốt việc cân đối số thu tại địa bàn và số thu nguồn lực tại cơ sở để đáp
ứng nhiệm vụ chi được phân cấp trên địa bàn huyện, góp phần giải quyết kịp
thời cho các nhiệm vụ chi thuộc các chương trình mục tiêu của huyện được
giao trong tổng mức ngân sách tỉnh đã phê duyệt. Tuy nhiên, bên cạnh đó
công tác quản lý NSNN ở huyện Văn Bàn còn một số hạn chế như: công tác

kế hoạch hoá nguồn thu chưa được coi trọng đúng mức; công tác xây dựng dự
toán thu ngân sách đôi khi còn mang yếu tố chủ quan, cảm tính; sự lãnh đạo,
chỉ đạo của các cấp chính quyền, sự phối hợp giữa các ban ngành với ngành
thuế trong quá trình quản lý thu thuế còn hạn chế; căn cứ để xây dựng định
mức chi chưa đủ cơ sở khoa học vững chắc, chưa thật sự bao quát toàn diện
các lĩnh vực của đời sống xã hội, nhiều khi vẫn còn mang tính bình quân; việc
phân bổ dự toán của một số đơn vị sử dụng ngân sách chưa thựchiện tốt, đôi
khi chưa khớp đúng về tổng mức, phân bổ chi tiết không sát với yêu cầu chi
thực tế. Điều này đòi hỏi trong thời gian tới, huyện Văn Bàn cần phải có
những giải pháp cụ thể để hoàn thiện công tác quản lý NSNN trên địa bàn
huyện.
Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề trên, tôi lựa chọn nghiên cứu
đề
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




tài:“Hoàn thiện công tác quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện tại huyện

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Văn Bàn, tỉnh Lào Cai”làm luận văn tốt nghiệp của mình.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1. Mục tiêu chung
Phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý NSNN cấp huyện tại
huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện

công tác quản lý NSNN cấp huyện tại huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai trong thời
gian tới.
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý NSNN cấp huyện.
- Phân tích thực trạng công tác quản lý NSNN cấp huyện tại huyện Văn
Bàn, tỉnh Lào Cai trong giai đoạn 2015-2017.
- Nhận diện các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý NSNN cấp
huyện tại huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai trong giai đoạn 2015-2017.
- Đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện công tác quản lý
NSNN cấp huyện tại huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai trong thời gian tới.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là tập trung vào công tác quản lý
NSNN
cấp huyện tại huyện Văn Bàn,tỉnh Lào Cai.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi về không gian:luận văn được nghiên cứutrên địa bàn
huyệnVăn
Bàn, tỉnh Lào Cai.
- Phạm vi về thời gian:các số liệu sử dụng phân tích trong luận văn được
lấy từ năm 2015 đến năm 2017.
- Phạm vi về nội dung:đề tài tập trung đánh giá về thực trạng quá trình
quản lý ngân sách cấp huyện tại huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai theo quy trình
và nội dung quản lý NSNN cấp huyện.
4. Đóng góp của đề tài

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

- Về mặt lý luận:góp phần làm rõ cơ sở lý luận về quản lý NSNN trên
địa bàn cấp huyện.Luận văn là công trình đầu tiên nghiên cứu một cách có hệ
thống

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




về công tác quản lý NSNN cấp huyện tại huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai.
- Về mặt thực tiễn:luận văn là tài liệu tham khảo hữu ích cho việc lãnh
đạo, điều hành NSNN góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn
huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai.
5. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn
bao gồm 4 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý NSNN cấp huyện.
Chương 2: Phương pháp nghiên cứu.
Chương 3: Thực trạng công tác quản lý NSNN cấp huyện tại huyện Văn
Bàn, tỉnh Lào Cai.
Chương 4: Một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý NSNN cấp
huyện tại huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Chương 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ NGÂN SÁCH
NHÀ NƯỚC CẤP HUYỆN
1.1. Cơ sở lý luận về quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện
1.1.1. Ngân sách nhà nước cấp huyện
1.1.1.1. Khái niệm ngân sách nhà nước cấp huyện
- Khái niệm ngân sách nhà nước
Ngân sách Nhà nước ra đời và phát triển với tư cách là một phạm trù
kinh tế gắn liền với sự xuất hiện của Nhà nước và sự tồn tại, phát triển của nền
kinh tế hàng hóa tiền tệ. Ngân sách Nhà nước là khâu chủ đạo, đóng vai trò hết
sức quan trọng trong việc duy trì sự tồn tại của bộ máy quyền lực Nhà nước.
Theo Luật Ngân sách Nhà nước được Quốc hội khóa XIII thông qua ngày 25
tháng 6 năm
2015 thì “Ngân sách Nhà nước là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước
trong dự toán đã được cơ quan có thẩm quyền quyết định và được thực hiện
trong một năm để đảm bảo thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước”
(Luật Ngân sách Nhà nước, 2015). Từ khái niệm ngân sách Nhà nước nêu trên
cho thấy, thu - chi ngân sách Nhà nước là hai nội dung quan trọng của Ngân
sách Nhà nước.
Xét theo góc độ quản lý thì NSNN là kế hoạch tài chính cơ bản của Nhà
nước hay bảng cân đối thu - chi chủ yếu của Nhà nước trong một khoảng thời
gian nhất định (thường là một năm và được gọi là năm ngân sách). Tại hầu hết
các nước trong đó có Việt Nam, năm ngân sách trùng với năm dương lịch, bắt
đầu từ 01/01 kết thúc vào 31/12. Về bản chất của NSNN, đằng sau những con
số thu, chi đó là các quan hệ kinh tế giữa nhà nước với các chủ thể khác phát
sinh trong quá trình tạo lập, phân phối và sử dụng quỹ tiền tệ tập trung lớn
nhất của Nhà nước. Đối tượng phân phối để tạo lập nguồn thu cho NSNN là
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

giá trị của cải xã hội. Mục đích phân phối, sử dụng nguồn vốn NSNN là đáp
ứng cho

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




các nhu cầu gắn liền với việc thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà
nước trong từng thời gian cụ thể.Vì vậy, nghiệp vụ chủ yếu của NSNN là thu
- chi nhưng không đơn thuần là việc tăng giảm số lượng tiền tệ mà còn phản
ánh quan hệ kinh tế - tài chính giữa Nhà nước với các tác nhân khác nhau của
nền kinh tế trong quá trình phân bổ các nguồn lực và phân phối thu nhập mới
được
tạo ra.
- Khái niệm ngân sách nhà nước cấp huyện
Ngân sách nhà nước bao gồm ngân sách trung ương và ngân sách địa
phương. Ngân sách trung ương cung ứng nguồn tài chính cho các nhiệm vụ,
mục tiêu chung cho cả nước trên tất cả các lĩnh vực: kinh tế, chính trị, văn
hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại và hỗ trợ chuyển giao nguồn tài
chính cho ngân sách tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Ngân sách địa
phương là tên chung để chỉ ngân sách của các cấp chính quyền địa phương
phù hợp với địa giới hành chính các cấp. Ngân sách địa phương bao gồm
ngân sách của các đơn vị hành chính các cấp có hội đồng nhân dân và ủy ban
nhân dân. Theo quy định của Luật Tổ chức hội đồng nhân dân và ủy ban
nhân dân hiện hành bao gồm:
+ Ngân sách tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (gọi chung là ngân
sách tỉnh) bao gồm ngân sách cấp tỉnh và ngân sách của các huyện, quận, thị
xã, thành phố trực thuộc tỉnh.

+ Ngân sách huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (gọi chung là
ngân sách huyện) bao gồm ngân sách cấp huyện và ngân sách các xã, thị trấn.
+ Ngân sách xã, thị trấn (gọi chung là ngân sách xã).
Qua phân tích ở trên cho thấy, ngân sách xã, phường, thị trấn vừa là một
cấp ngân sách, vừa là một bộ phận cấu thành ngân sách cấp huyện và quận.
Ngân sách huyện, quận vừa là một cấp ngân sách, vừa là một bộ phận cấu
thành của ngân sách tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Như vậy, ngân
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




sách nhà nước cấp huyện là một cấp ngân sách thực hiện vai trò, chức năng,
nhiệm vụ

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




của NSNN trên phạm vi địa bàn huyện.
Ngân sách nhà nước cấp huyện được hiểu là toàn bộ các khoản thu, chi
được quy định đưa vào dự toán trong một năm do Hội đồng nhân dân huyện
quyết định và giao cho Ủy ban nhân dân huyện tổ chức cấp hành nhằm thực
hiện các chức năng, nhiệm vụ chính quyền cấp huyện. Ngân sách nhà nước
cấp huyện mang bản chất của NSNN, đó là mối quan hệ giữa chính quyền Nhà
nước cấp huyện với các tổ chức, cá nhân trên địa bàn huyện trong quá trình
tạo lập, phân phối và sử dụng quỹ ngân sách của huyện. Trên cơ sở đó mà đáp
ứng các nhu cầu chi nhằm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của chính quyền
nhà nước cấp huyện. Mối quan hệ đó được điều chỉnh, điều tiết sao cho phù

hợp với bản chất Nhà nước xã hội chủ nghĩa. Đó là Nhà nước của dân, do dân
và vì dân dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.
1.1.1.2. Đặc điểm của ngân sách nhà nước cấp huyện
- Ngân sách nhà nước cấp huyện là một cấp ngân sách có nguồn thu và
nhiệm vụ chi riêng.Đó là một lối đi đúng đắn trong quá trình phát triển nền tài
chính quốc gia. Trướctiên, nó giúp cho ngân sách cấp tỉnh, trung ương giảm
được khối lượng công việc.Tiếp theo, nó giúp cho ngân sách cấp chính quyền
có thể nắm bắt được tình hìnhkinh tế nói chung và tài chính nói riêng từ cơ sở.
- Ngân sách nhà nước cấp huyện mang bản chất của NSNN: đó là mối
quan hệ giữa ngânsách nhà nước cấp huyện với các tổ chức, cá nhân trên địa
bàn huyện trong quá trình phân bổ, sửdụng các nguồn lực kinh tế của huyện.
- Các hoạt động thu - chi của ngân sách huyện luôn gắn với chức năng,
nhiệm vụ của chính quyền huyện theo luật định, đồng thời luôn chịu sự kiểm
tra,giám sát của cơ quan quyền lực Nhà nước ở cấp huyện. Chính vì vậy các
chỉ tiêuthu - chi của ngân sách huyện luôn mang tính pháp lý.
- Ngân sách huyện vừa là một cấp trong hệ thống NSNN vừa là một đơn
vịdự toán. Bởi vì ngân sách huyện thực hiện nhiệm vụ thu - chi của một cấp
ngânsách và là đơn vị nhận bổ sung từ ngân sách cấp trên, đồng thời cấp bổ
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN