Bài giảng Siêu âm sản phụ khoa - BS Nguyễn Xuân Hiền

SIÊU ÂM SẢN – PHỤ KHOA

BS. NGUYỄN XUÂN HIỀN
KHOA CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH 
BV BẠCH MAI


SIÊU ÂM SẢN – PHỤ KHOA
BS. NGUYỄN XUÂN HIỀN
KHOA CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH 
BV BẠCH MAI

Siêu âm được áp dụng từ những năm 50­60, Việt 
nam từ năm 1975
­Siêu âm là phương pháp chẩn đoán:
+ Nhanh, rẻ, không độc hại.
+ Có thể làm đi làm lại nhiều lần.
­Siêu âm dùng trong chẩn đoán: F= 1­10MHz, 
I≥0,002w/cm2.
­ Theo các tác giả Mỹ: Không thấy ảnh hưởng đến 
thai nhi
­ 


I. CHỈ ĐỊNH:
1, Đau vùng khung chậu: Chửa ngoài TC, viêm 
BT….
2, Khối vùng tiểu khung
3, Chảy máu âm đạo bất thường
4, Thay đổi bất thường ở âm đạo
5, Mất kinh nguyệt

6, Kiểm tra dụng cụ tránh thai: Số lượng, vị trí..,
7, Đau bụng lan toả ở nữ giới: GEU..
8, Theo dõi sự phát triển của nang trứng


II. CHUẨN BỊ 
* Bệnh nhân: Bàng quang căng( Nhịn tiểu, bơm 
qua sonde).
* Tư thế: Ngửa, nghiêng, ngồi..
* Thiết bị: Máy siêu âm, đầu dò 3­5 MHz, convex 
hoặc Linear. Có thể dùng đầu dò âm đạo, nếu 
dùng đầu dò âm đạo thì làm khi bàng quang rỗng.


III. KỸ THUẬT SIÊU ÂM
Cắt các lớp ngang, dọc, chếch tuỳ theo mục đích


IV. Gi¶i phÉu siªu ©m
Tử cung nằm sau bàng quang và trước trực tràng
 1. Thân tử cung ở người lớn:
* Cấu trúc âm vang tử cung đều, ở giữa là nội mạc tử 
cung tăng âm. Nội mạc tử cung từ 8­12mm, trên 15mm là 
cường nội mạc tử cung. Cách đo nội mạc tử cung….
* Nội mạc tử cung dày: Giữa kỳ kinh, có thai…
* Nội mạc tử cung mỏng: Đầu kỳ kinh, mãn kinh…
* Kích thước tử cung sau mỗi lần đẻ tăng mỗi chiều 
khoảng 1cm, teo nhỏ khi mãn kinh.

IV. GIẢI PHẪU SIÊU ÂM
Tư thế tử cung
Bình thường: Trung 
gian, mở góc ra 
trước 120 độ.
Có thể: Lệch sang trái, 
phải, ngả trước, ngả 
sau.

120


IV. GIẢI PHẪU SIÊU ÂM
Trẻ em: Cao 20­30mm, dày và rộng 5­10mm.
 


IV. GIẢI PHẪU SIÊU ÂM
Người lớn


IV. GIẢI PHẪU SIÊU ÂM




IV. GIẢI PHẪU SIÊU ÂM
Tuæi, lÇn
®Î

Cao

Réng

Dµy

Tr­íc dËy
th×

2,5cm

<1cm

<1cm

Kh«ng ®Î
lÇn nµo

7cm

4cm

2,5cm

§Î nhiÒu
lÇn

9cm

5cm

4cm

M·n kinh

3.5cm

2cm

2cm


IV. GIẢI PHẪU SIÊU ÂM
Hình ảnh siêu âm tử cung bình thường


IV. GIẢI PHẪU SIÊU ÂM
2. Cổ tử cung
Cấu trúc âm giống thân tủ cung.
ở giữa có thể giảm âm: Rụng 
trứng(nhầy), viêm nhiễm tử cung, buồng 
trứng(dịch)
Nang Naboth từ vài mm đến 3cm.
 3. Âm đạo: Thành mỏng ở giữa tăng âm (khí)


IV.GIIPHUSIấUM
4. Buồng trứng: Tuỳ theo tuổi và chu kỳ
kinh.
Cấu trúc âm đều, hơi giảm âm, có các

nang trứng to nhỏ không đều nhưng thành
nang mỏng và nhẵn, nang trứng có thể to
đến 5cm.
Kích thước buồng trứng:
Cao 25-35mm, rộng 10-20mm, dày 1015mm.


IV. GIẢI PHẪU SIÊU ÂM
Hình ảnh siêu âm buồng trứng bình thường


IV. GIẢI PHẪU SIÊU ÂM


IV. GIẢI PHẪU SIÊU ÂM
5. Sinh lý nang trøng
Ngµy 1-7: Cã tõ 5-7 nang, KT vµi mm.
Ngµy 8-12: T¸ch ra nang lín 14-15mm,
nang cßn l¹i th×teo.
Ngµy 13-15: To nhanh 20-30mm Rông
trøng.
Khi trøng rông th×nang lín xÑp, cã dÞch
Douglas
Sau rông trøng: Nang t¨ng ©m, thµnh dµy


VI. DỤNG CỤ TRÁNH THAI
DCTT là hình tăng âm, tuỳ loại mà có hình ảnh 
khác nhau: Tcu, Danna, Số 7, Lipper – loop.
Cần xem:

+ Vị trí: Trong buồng TC: Cân đối, cao, thấp. 
Trong cơ TC, ngoài TC.
+ Số lượng: một hay nhiều DCTT



VI. DỤNG CỤ TRÁNH THAI

Danna


Danna


VI. DỤNG CỤ TRÁNH THAI
Vòng Tcu


VI. DỤNG CỤ TRÁNH THAI

Lipper – Loop