Điều trị đau vùng thắt lưng do thoái hóa đốt sống bằng quang châm laser bán dẫn

ĐIỀU TRỊ ĐAU VÙNG THẮT LƯNG DO THOÁI HÓA ĐỐT SỐNG BẰNG QUANG
CHÂM LASER BÁN DẪN
Trương Thị Bé Sáu ∗,Tạ Văn Trầm* và CS

TÓM TẮT
Mở ñầu: Đau lưng do thoái hóa ñốt sống là một trong những bệnh phổ biến ở người lớn tuổi. Phương
pháp quang châm bằng laser bán dẫn ñược ứng dụng trong ñiều trị ñau vùng thắt lưng do thoái hóa gai ñốt
sống
Mục tiêu nghiên cứu: Đánh giá hiệu quả của việc ñiều trị ñau vùng thắt lưng do thoái hoá ñốt sống
bằng quang châm laser bán dẫn.
Phương pháp nghiên cứu:Thử nghiệm lâm sàng
Kết quả: Điều trị khỏi 84,5%, giảm bệnh 15,5%.
Kết luận: Kỹ thuật ñiều trị ñau thắt lưng do thoái hoá ñốt sống bằng quang châm laser bán dẫn rất ñơn
giản và dễ phổ cập rộng rãi cho các tuyến ñiều trị.
Từ khóa: Đau vùng thắt lưng, thoái hoá ñốt sống, quang châm Laser bán dẫn.
ABSTRACT

PAIN RELIEF IN LUMBAR OSTEOARTHRITIS USING SEMICONDUCTOR LASER OPTICAL
ACUPUNCTURE
Trương Thi Be Sau, Ta van Tram
Background:Back pain due to degeneration of the vertebrae is a common disease in the elderly.
Semiconductor laser optical acupuncture has been applied in treatment of the lumbar pain due to
degenerative arthritis of vertebrae.
Objectives:Evaluating the effects of semiconductor laser optical acupuncture on lumbar pain due to
degenerative arthritis.

Method: Pilot study.
Results: 84.5% recovered, 15.5% reduced.
Conclusion: The therapeutic technique for lumbar pain due to degenerative arthritis using
semiconductor laser optical acupuncture is very simple and easy in popularization in all medical service
levels

Key words: The lumbar pain, degenerative vertebrae, semiconductor laser optical acupuncture
ĐẶT VẤN ĐỀ
Đau lưng do thoái hóa ñốt sống là một trong những bệnh phổ biến nhiều nước trên thế giới. Ở Việt
Nam, ñau vùng thắt lưng chiếm 2% trong nhân dân, chiếm 17% những người trên 60 tuổi và chiếm 6%
những người mắc bệnh xương khớp [1]. Đau vùng thắt lưng là triệu chứng của rất nhiều bệnh, từ ñơn giản
ñến phức tạp mà thoái hóa ñốt sống là một nguyên nhân quan trọng. Thoái hóa ñốt sống vùng thắt lưng là
một bệnh mang tính xã hội do tính phổ biến của nó. Nếu như việc sử dụng phương pháp ñiều trị không thích
hợp, bệnh sẽ kéo dài trong nhiều năm, ảnh hưởng trực tiếp ñến lao ñộng và sinh hoạt cá nhân.
Thiết bị quang châm bằng laser bán dẫn do phòng thí nghiệm “Công nghệ laser” Trường Đại học Bách
khoa Thành phố Hồ Chí Minh chế tạo. Quang châm laser bán dẫn về cơ bản ñược thực hiện trên cơ sở lý
thuyết kinh lạc huyệt của Đông y, lấy huyệt trên da làm vị trí cơ bản, dùng tia laser thay cho cây kim truyền
thống, tác dụng ñiều trị phủ tạng tương ứng với cơ thể.
Thiết bị quang châm thực hiện phối hợp với các thủ pháp châm cứu như châm bổ, châm tả, thông qua
các thông số, tần số ñiều biến chùm tia, công suất phát xạ và thời gian thực hiện.
Về tác dụng của tia laser bán dẫn thay thế kim truyền thống: laser bán dẫn có bước sóng 940 nm ñã ñược
sử dụng làm “Kim quang học” có ñộ xuyên sau vào cơ thể, có thể thay ñổi tần số, ñiều biến và công suất phát
xạ của “Kim quang học” ñến các ñộ nông sâu khác nhau của các huyệt.
Thiết bị quang châm bằng laser bán dẫn ñược sử dụng trong quá trình nghiên cứu là loại laser bán dẫn
10 ñầu châm 0A.CC.102. Ngoài ra, hiện nay những bệnh lý lây truyền qua ñường máu rất nhiều; do ñó khi
người bệnh ñến cơ sở ñiều trị ñược sử dụng bằng quang châm laser trong châm cứu bệnh nhân cảm thấy
ñược an tâm hơn và không ñau. Từ năm 2007, Bệnh viện Đa khoa Tiền Giang ñã ứng dụng quang châm bán
dẫn thay thế kim châm cứu ñể ñiều trị bệnh nhân thoái hóa gai cột sống. Mục ñích của ñề tài này là ñánh giá

∗

Bệnh viện Đa Khoa Tiền Giang

54

hiệu quả của việc sử dụng phương pháp quang châm bằng laser bán dẫn trong ñiều trị ñau vùng thắt lưng do
thoái hóa gai ñốt sống.
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Đối tượng nghiên cứu: Tất cả bệnh nhân ñến nhập viện tại Khoa Y học cổ truyền, Bệnh viện Đa khoa Tiền
Giang từ tháng 01/2007 ñến tháng 11/2007
Phương pháp nghiên cứu: Hồi cứu, cắt ngang mô tả
Tiêu chuẩn chọn bệnh
- Không phân biệt tuổi, giới
- X quang có hình ảnh thoái hóa gai cột sống thắt lưng
- Bệnh nhân ñược khám và chẩn ñoán là thoái hóa gai cột sống thắt lưng (theo Y học hiện ñại), chẩn
ñoán là yếu thống (theo Y học cổ truyền)
Tiêu chuẩn loại trừ: tất cả các trường hợp ñau vùng thắt lưng do:
- Thoát vị ñĩa ñệm, ñặc xương.
- Chấn thương - dị dạng cột sống.
- Bệnh lý ngoài cột sống gây ñau lưng như bệnh phụ khoa, tiết niệu.
Qui trình ñiều trị
- Giải thích cho bệnh nhân về phương pháp ñiều trị bằng quang châm laser bán dẫn.
- Điều trị:
* Phần ñiều trị: trong ñiều trị vùng thắt lưng do thoái hóa ñốt sống, sử dụng quang châm bằng laser
bán dẫn trên các huyệt kinh ñiển theo phác ñồ ñiều trị bằng laser bán dẫn trên các ñiểm ñau nhất.
* Phác ñồ ñiều trị bằng quang châm laser bán dẫn: sử dụng các huyệt sau ñây: tam tiêu du, thận du,
ñại trường du, quan nguyên du, giáp tích, mệnh môn, chí thất.
- Sử dụng máy: Laser bán dẫn hồng ngoại 10 ñầu châm, bước sóng 940 nm, công suất trên mỗi ñầu
phát 4mV, tần số phát ñiều chỉnh liên tục từ 3Hz – 128 Hz
- Liệu trình ñiều trị:
Mỗi ngày thực hiện một lần ñiều trị.
Thời gian ñiều trị: 20 phút – 30 phút.
Một liệu trình ñiều trị gồm 20 lần ñiều trị, ñể ñiều trị ñau vùng cột sống thắt lưng do thoái hóa cột
sống phải thực hiện 3 liệu trình ñiều trị tức là 60 lần ñiều trị.

- Các chỉ tiêu cần theo dõi:
Sinh hiệu: Mạch - huyết áp.
Mức ñộ giảm ñau.
Mức ñộ giảm hạn chế hoạt ñộng cột sống và toàn thân.
Các ghi nhận chủ quan: ăn, ngủ, sức khỏe.
Các phản ứng phụ trong và sau khi kết thúc ñiều trị.
Tiêu chuẩn ñánh giá hiệu quả
Đánh giá hiệu quả ñiều trị ñược tiến hành theo các nội dung chính sau:
- Mức ñộ giảm ñau: Mức ñộ giảm giới hạn vận ñộng cột sống và vận ñộng toàn thân.
- Biến ñổi mạch, huyết áp, nhịp tim nếu có.
- Đánh giá hiệu quả làm giảm giới hạn vận ñộng cột sống vùng thắt lưng. Việc ñánh giá hiệu quả làm
giảm giới hạn vận ñộng cột sống vùng thắt lưng ñược tiến hành theo thang ñiểm có so sánh với ñiểm
ñược qui ước như sau:
+ Mức ñộ giới hạn, vận ñộng cột sống vùng thắt lưng, chia thành 5 ñộ và tương xứng với thang ñiểm
5 bậc.
+ Bắt ñầu là ñiểm 0 tương xứng với:
Không hạn chế ñộng tác: cúi, ngửa, nghiêng quay.
Mức ñộ cúi, bàn tay ñất < 20cm.
Đi lại bình thường.
+ Và kết thúc là ñiểm 4 tương ứng với trường hợp hạn chế hoàn toàn ñộng tác cúi, không ñi lại ñược.
Đánh giá tổng thể và hiệu quả ñiều trị
- 3 mức sau ñây:
+ Điều trị khỏi
+ Điều trị giảm

55


+ Điều trị không có kết quả.
- Để ñánh giá hiệu quả ñiều trị, tiêu chuẩn của 3 mức ñộ trên ñây như sau:

* Điều trị khỏi: Khi kết thúc ñiều trị ñạt các tiêu chí sau:
- Hết ñau vùng thắt lưng.
- Cột sống vùng thắt lưng hoạt ñộng bình thường, hoàn toàn không bị hạn chế.
- Chỉ số về huyết áp, nhịp tim ở giới hạn bình thường
- Trong quá trình ñiều trị: Không gây tai biến, cũng như phản ứng phụ có hại cho sức khỏe bệnh nhân.
* Điều trị giảm: Khi kết thúc ñiều trị ñạt các tiêu chí sau:
- Vùng thắt lưng còn ñau nhẹ (ñộ I)
- Khoảng cách bàn tay – ñất khi cúi ñạt 20 – 30 cm.
- Các chỉ số còn lại ñạt như ở phần ñiều trị khỏi.
* Điều trị không có kết quả:
- Vùng thắt lưng còn ñau ở mức ñộ 2 trở lên.
- Khoảng cách bàn tay - ñất khi cúi trên 30cm (bảng 3)
- Tiêu chuẩn ñánh giá mức ñộ ñau và mức ñộ hoạt ñộng của cột sống vùng thắt lưng.
Bảng 1: Tiêu chuẩn ñánh giá mức ñộ ñau và mức ñộ hoạt ñộng của cột sống vùng thắt lưng
Độ Mức ñộ ñau Mức ñộ hoạt ñộng của cột Điểm Ghi chú
vùng thắt
sống và toàn thân
lưng
0 Không ñau - Không hạn chế ñộng tác
Thang ñiểm
cúi, ngữa, nghiêng và quay.
5 bậc, bắt
- Mức ñộ cúi: khoảng cách 0 ñầu là 0, kết
bàn tay.
thúc là 4.
- Đất < 20 cm
1
Đau nhẹ - Hạn chế một phần các 1
ñộng tác cúi, nghiêng,
ngữa, quay.

- Mức ñộ cúi: khoảng cách
bàn tay.
- Đất 20 – 30 cm
- Đi lại bình thường, làm
việc ñược lâu.
2
Đau vừa - Hạn chế khá nhiều các 2
ñộng tác: cúi, ngữa,
nghiêng, quay.
- Mức ñộ cúi: khoảng cách
bàn tay.
- Đất 30 – 40 cm
- Giới hạn ñi lại vì ñau.
3 Đau nặng - Hạn chế nhiều các ñộng 3
tác cúi, ngữa, nghiêng,
quay.
- Mức ñộ cúi: Không ño
ñược (≥ 60 cm).
- Đi lại khó khăn
4
Đau rất - Hạn chế hoàn toàn các 4
nặng ñộng tác cúi, ngữa,
nghiêng, quay.
- Mức ñộ cúi không ño
ñược ≥ 60 cm. Không ñi lại
ñược hoặc ngồi xe lăn hay
nằm.

KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
Qua phân tích số liệu từ 264 bệnh nhân ñau vùng cột sống thắt lưng do thoái hóa ñốt sống ñược ñiều trị

bằng quang châm laser bán dẫn
Phân bố theo tuổi
Bảng 2: Phân bố theo tuổi
Lứa tuổi
30 - 40
BN
Số
lượng 36
BN
Tỷ lệ (%)
13,64

40 – 59

50 – 60

60 – 70

62

97

69

Tổng
cộng
264

23,48

36,74

26,14

100

56


37,12

62,88

Nhận xét: Bệnh nhân > 50 tuổi chiếm tỉ lệ 62,88%
Phân bố bệnh nhân theo giới
Bảng 3: Phân bồ theo giới
Số lượng
BN
Giới tính
BN Nam
BN Nữ
Tổng cộng

Số lượng BN

Tỷ lệ (%)

102
162
264

38,64
61,36
100

Nhận xét: Bệnh nhân nữ bị thoái hóa ñốt sống chiếm tỉ lệ 61,36%
Phân bố theo thời gian mắc bệnh
Bảng 4: Thời gian mắc bệnh
Thời gian1 năm 2 năm
mắc bệnh
BN
Số BN
Tỷ lệ (%)

137
85
51,89 32,19
84,08

3 ăm

31
11,74

4 năm

11
4,18
15,92

Tổng cộng

264
100

Số bệnh nhân mắc bệnh từ 1 – 2 năm chiếm 84,08%. Điều này cho thấy số bệnh nhân ñiều trị ñã bị ñau
vùng thắt lưng trong thời gian dài và ñiều trị bằng các phương pháp khác nhau nhưng hiệu quả mang lại
không như ý muốn.
Kết quả phục hồi sự vận ñộng cột sống của bệnh nhân ñau vùng thắt lưng do thoái hóa ñốt sống khi
ñược ñiều trị bằng phương pháp quang châm laser bán dẫn
Bảng 5: Trước ñiều trị:
Mức ñộ ñau Khoảng cách bàn Số bệnh nhân
tay- ñất khi cúi
Đau nhẹ
20 – 30cm
0
Đau vừa
31 – 40 cm
106
Đau nặng
Không ño ñược
112
Đau rất nặng Không ño ñược
46

Tỷ lệ %
0%
40%
42,5%
17,5%

Bảng 6: Sau ñiều trị
Mức ñộ Khoảng cách
ñau
bàn tay- ñất
khi cúi
Hết ñau < 20 cm
Đau nhẹ 20 – 30 cm
Đau vừa 31 – 40 cm
Đau nặng > 40 cm

20 ñợt 40 ñợt 60 ñợt ñiều P so với
ñiều trị ñiều trị
trước ñiều
trị
trị
%
n % n % n
0 0 172 65 223 84,5 P < 0,001
164 62 92 35 41 15,5 P < 0,001
100 38 0 0 0
0 P < 0,001
0 0 0 0 0
0 P < 0,001

Chỉ số bàn tay ñất khi cúi giảm rõ rệt, sau từng ñợt 20 lần ñiều trị bằng quang châm laser bán dẫn
so với trước khi ñiều trị.
- Hơn nữa sự khác biệt của chỉ số bàn tay - ñất khi cúi, trước và sau 20 ñợt ñiều trị, 40 ñợt ñiều trị,
60 ñợt ñiều trị, có ý nghĩa thống kê.
Đánh giá hiệu quả chung của phương pháp quang châm bằng laser bán dẫn trong ñiều trị ñau vùng thắt lưng

do thoái hóa ñốt sống
Việc ñánh giá hiệu quả ñiều trị, chúng tôi dựa vào tiêu chuẩn của ba bước: ñiều trị khỏi, ñiều trị giảm,
ñiều trị không có hiệu quả. Trong 264 bệnh nhân bị ñau vùng thắt lưng do thoái hóa ñốt sống ñược ñiều trị
bằng phương pháp quang châm laser bán dẫn, với kết quả như sau:
- Điều trị khỏi 223 bệnh nhân, chiếm 84,5%
- Điều trị giảm 41 bệnh nhân, chiếm 15,5%
- Điều trị không có kết quả 0 bệnh nhân, chiếm 0%.
- Tỉ lệ khỏi và giảm chiếm 100%.
- Kết quả ñiều trị khỏi nhiều hơn ñiều trị giảm 5,44 lần.
KẾT LUẬN
Phương pháp quang châm laser bán dẫn trong ñiều trị ñau vùng thắt lưng do thoái hóa gai ñốt sống có
nhiều ưu ñiểm, ưu việt so với các phương pháp khác, ñó là:
-

57


Khi thực hiện ñiều trị bằng quang châm laser bán dẫn, bệnh nhân dễ dàng tiếp nhận, vì không gây
cảm giác ñau và sợ, ñồng thời tránh ñược sự lây lan các căn bệnh hiểm nghèo như viêm gan siêu vi,
HIV… giữa bệnh nhân với bệnh nhân. Mặc khác, không xảy ra các tai biến trong ñiều trị cũng như
các phản ứng phụ sau khi kết thúc ñiều trị.
- Hiệu quả trong ñiều trị cao, ñiều này ñược thể hiện trên 2 mặt:
+ Tỉ lệ ñiều trị khỏi và giảm cao, ñạt 100%.
+ Tỉ lệ ñiều trị khỏi nhiều hơn tỉ lệ ñiều trị giảm là 5,44 lần.
- Độ ổn ñịnh của kết quả ñiều trị ñược giữ trong thời gian dài. Đây là ñặc ñiểm thứ hai của quang
châm bằng laser bán dẫn.
Hiệu quả giảm ñau bằng quang châm laser bán dẫn thể hiện rõ nét sau từng liệu trình ñiều trị và ñi ñến
giảm ñau sau một liệu trình thích hợp. Tác dụng giảm ñau của laser bán dẫn công suất thấp là ñặc tính nổi
bật của quang châm.
Kỹ thuật ñiều trị ñau vùng thắt lưng do thoái hóa gai ñốt sống bằng quang châm laser bán dẫn rất ñơn giản

và dễ phổ cập rộng rãi cho các tuyến ñiều trị cơ sở.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Trần Ngọc Ẩn (1999), Bệnh thấp khớp, Nhà xuất bản Y học Hà Nội, tr. 15 - 17.
-

58