Bài giảng Truyền thông giáo dục sức khỏe tại cộng đồng - BS. Trần Đức Cảnh

TRUYỀN THÔNG GDSK TẠI 
CỘNG ĐỒNG
BS Trần Đức Cảnh
 Trung Tâm Tryền thông – GDSK tỉnh
Kon Tum, tháng 01 năm 2016


Mục tiêu
1. Các bước truyền thông tại cộng đồng
2. Các hình thức truyền thông tại cộng đồng
3. Sử dụng tài liệu truyền thông


5 kỹ năng cơ bản truyền thông trực tiếp

• Tóm tắt điểm 
chính cần nhớ
• Động viên 
• Hẹn gặp lại

• Khuyến 
khích thưc 
hiện hành vi 
mới.
• Giai đáp 
thắc mắc

5
Kết luận

1

Làm quen

Khuyến khích và 
giải đáp thắc mắc

3
Giải thích 
những điều 
chưa đúng
•
•

Khen hành vi đúng
Giải thích để hiểu rõ hơn, 
đúng hơn

• Chào hỏi
• Giới thiệu, làm 
quen
• Thời gian
• Nội dung thảo 
luận

2
Tìm hiểu 
đối tượng

• Kiến thức đúng, sai
• Hành vi đúng, sai
• Kỷ năng đặt câu 

hỏi, lắng nghe thấu 
hiểu


Bảng kiểm thực hành 
5 kỹ năng truyền thông trực tiếp
Đánh giá
(Đánh dấu x vào 1 trong 3 ô)

5 Kỹ năng cơ bản

1. Chào hỏi và làm 
quen đối tượng

Không làm
Chào hỏi và làm quen đúng phong tục tập quán
Giới thịêu bản thân
Giới thiệu thời gian và nội dung thảo luận

2. Tìm hiểu đối 
tượng về chủ đề 
truyền thông

Hỏi để tìm hiểu nhận thức đúng, sai
Hỏi để tìm hiểu hành vi đúng, sai
Chỉ ra nhận thức và hành vi đúng 
Chỉ ra nhận thức và hành vi chưa đúng để cùng thảo 
luận khắc phục

3. Giải thích giúp 

đối tượng hiểu 
đúng và đầy đủ

Khen ngợi những hành vi đúng
Giải thích, làm rõ để đối tượng khắc phục nhận 
thức và hành vi chưa đúng
Sử dụng tài liệu truyền thông hiệu qủa (nếu cần 
thiết)

4. Giải đáp thắc 
mắc của đối 
tượng

Khuyến khích đối tượng tự nêu ra thắc mắc của 
mình

5. Kết luận

Tóm tắt điểm chính đã  thảo luận mà đối tượng cần 
nhớ

Trả lời hết các thắc mắc của đối tượng. Có thể 
dùng tài liệu minh họa.

Cảm ơn và động viên đối tượng làm theo như đã 
thảo luận

đạt

Chưa 

đạt

Điểm cần lưu ý để làm tốt hơn


4 hình thức truyền thông trực tiếp thường áp dụng

Thảo luận 
nhóm 

Thăm hộ 
gia đình

Nói chuyện 
sức khỏe

Tư vấn


Thảo luận nhóm nhỏ tại cộng đồng

Lưu ý
 Lồng ghép 
 Sinh hoạt CLB
 Sự kiện sự kiện

A / Chuẩn bị
• Địa điểm:
 Thuận tiện cho đi lại (không qúa xa so với chỗ 
họp)

 Đủ rộng để ngồi thảo luận
• Đối tượng:
 10 ­15 đối tượng
 Nội dung tuyên truyền và đặc điểm đối tượng 
(GD đồng đẳng).
• Thời gian:  60 phút (1 tiếng)
• Chọn nội dung: Khoảng  1­ 2 nội dung
• Tài liệu / vật liệu truyền thông
 Tranh lật (bắt buộc)
 Áp phích (Cần thiết)
 Tờ gấp (Cầ thiết)
 Mô hình / dụng cụ trực quan (nếu cần thiết)
B / Thực hiện
• Áp dụng đúng 5 bước trong truyền thông trực tiếp


Thăm hộ gia đình
A / Chuẩn bị
 Địa điểm: Hộ gia đình
 Đối tượng:
 Đối tượng đích
 Thành viên gia đình.

Lưu ý
• Ưu tiên hộ có vấn đề 
sức khỏe đặc biệt (ví dụ 
phụ nữ mới sinh, gia 
đình có trẻ VTN, có bạo 
lực gia đình, có người 
nghiện,…)

• Thời gian:  Khoảng 30 phút
• Nội dung: Tập trung vào 1 vấn đề nổi cộm
• Tài liệu / vật liệu truyền thông
 Tranh lật (bắt buộc)
 Tờ gấp (bắt buộc)
B / Thực hiện
• Áp dụng đúng 5 bước trong truyền thông trực tiếp


Nói chuyện sức khỏe
A / Chuẩn bị
• Đa điểm: Nơi tổ chức sự kiện …
• Đối tượng: Nhiều nhóm đối tượng khác nhau.
• Thời gian:  Khoảng 30 phút
• Chọn nội dung: Tập trung vào 1 vấn đề nổi cộm
• Tài liệu / vật liệu truyền thông
Áp phích (bắt buộc phải có) 
Lưu ý
 Lồng ghép 
 Sinh hoạt CLB
 Sự kiện sự kiện

Tranh lật (nếu cần)
Tờ gấp (bắt buộc phải có)
B / Thực hiện
• Áp dụng đúng 5 bước trong truyền thông trực tiếp


Tư vấn sức khỏe

A / Chuẩn bị
• Đa điểm: Thỏa thuận
• Đối tượng: 
 Đặc biệt (VTN, bà mẹ mới đẻ, HIV,…)
 1­2 người

Lưu ý
• Như buổi trao đổi trực 
tiếp ngắn cho 1 đến 2 
đối tượng 
• Phải đảm bảo nguyên 
tắc bí mật thông tin. 

• Thời gian: Thỏa thuận, khoảng 15 ­ 20 phút
• Nội dung: Vấn đề đối tượng đang quan tâm
• Tài liệu / vật liệu truyền thông
 Tranh lật (bắt buộc)
 Tờ gấp (Cần)
B / Thực hiện
• Áp dụng đúng 5 bước trong truyền thông trực tiếp


NỘI DUNG TRUYỀN THÔNG
Nội dung
Chăm sóc bà 
mẹ trước 
sinh

Đối tượng

Trọng tâm truyền thông



Phụ nữ mang thai



Đăng ký thai nghén và khám thai



Phụ nữ trong độ tuổi 
sinh đẻ



Tiêm phòng uốn ván



Theo dõi cấn nặng



Phòng chống thiếu máu



Ăn uống đủ chất khi có thai



Phát hiện các dấu hiệu nguy hiểm trong 
thoài kỳ mang thai
Tất cả bà mẹ cần được sinh tại cơ sở y 
tế

Chăm sóc bà  
mẹ khi 

chuyển dạ 
và trong 
khi sinh

Phụ nữ mang thai



Phụ nữ trong độ tuổi 
sinh đẻ



Nếu đẻ tại nhà cần dùng gói đẻ sạch



Theo dõi sát sản phụ trong suốt cuộc đẻ, 

khi phát hiện các dấu hiệu nguy hiểm 
cần chuyển ngày đến cơ sở y tế gần 
nhất.


NỘI DUNG TRUYỀN THÔNG
Nội dung

Đối tượng

Chăm sóc bà mẹ  
sau sinh


Chăm sóc sơ 
sinh

Trọng tâm truyền thông

Phụ nữ mang thai



Bà mẹ cần được nghỉ ngơi sau sinh

Phụ nữ trong độ tuổi 
sinh đẻ



Sau 30 phút cho trẻ bú



Ăn uống đủ chất, uống nước 1,5l – 2l/1day



Theo dõi các dấu hiệu nguy hiểm sau đẻ



Phụ nữ mang thai



Giữu ấm cho trẻ



Phụ nữ trong độ tuổi 
sinh đẻ



Cho trẻ bú ngay trong vòng 1g đầu sau sinh



Theo dõi nhịp thở của trẻ



Chăm sóc rốn cho trẻ



Phta hiện những dấu hiệu nguy hiểm ở trẻ 
sơ sinh.


 

Bài 3 ­ Sử dụng tài liệu truyền thông
 



Tranh lật



Áp phích



Tờ gấp/ tờ rơi


 

 

Tranh lật

Khổ giấy A4 
Trang bìa
Trang nội dung 
Trang tranh
Trang chữ 
Trang hướng dẫn sử 
dụng


 

 

Tranh lật
Trang tranh

Dành cho đối tượng xem

Gồm nhiều trang

Chuyển tải nội dung dưới dạng 
tranh

Mỗi ảnh / hình vẽ có chú thích


Có thể có tóm tắt điểm cần nhớ
Trang chữ

Làm rõ hoặc cung cấp thông tin 
chính cho trang tranh tương ứng

Để TTV dùng khi tuyên truyền


 

 

Cách dùng tranh lật


TTV sử dụng



Không sử dụng trong thảo luận 
nhóm lớn



Mọi người nhìn rõ



Sử dụng đúng lúc (gập lại khi 

chưa cần sử dụng)



Đặt trên bàn hoặc cầm tay 



Hướng mặt tranh về phía đối 
tượng đích



Tập trung cụ thể vào từng tranh 
khi thảo luận



Không đứng che khuất tranh 



Mang về để sử dụng lần sau


 

 

Áp phích



1 trang



Khổ 50 x 75cm 



Dán hoặc treo



Tiêu đề



Nội dung


Thông điệp chính



Tranh minh họa 


 

 

Cách dùng áp phích


Dùng được cho cả TTV và đối 
tượng đích



Treo lên ngay từ đầu buổi tuyên 
truyền



Mọi người nhìn rõ



Dùng áp phích để nhấn mạnh thêm 
nội dung khi thảo luận



Đứng về 1 phía áp phích, tránh che 
lấp áp phích.



Dùng xong mang về để sử dụng 
lần sau


 

 

Tờ gấp / tờ rơi
 1 tờ, 2 mặt, khổ A4
 Trang bìa (1 trang) và 
trang nội dung (3­5 trang)
 Chuyển tải nhiều nội 
dung
 Thông điệp nhiều, ít tranh
 Nội dung liên hoàn, lô gíc
 Đối tượng đích


 

 

Cách dùng Tờ gấp / tờ rơi
 Phát cho đối tượng đọc.
 Không phát ngay từ đầu (thường 
phát cho đối tượng sau khi tuyên 
truyền viên giới thiệu xong phần 
nội dung)
 Dành thời gian cho đối tượng đọc

 Thảo luận thêm sau khi đọc tài 
liệu
 Tặng cho đối tượng tham dự buổi 
truyền thông