Nhân 2 trường hợp điều trị rong kinh và lạc nội mạc tử cung bằng dụng cụ tử cung phóng thích levonorgestrel

h cầu và
1

Bone mineral density

Chuyên Đề Sức Khỏe Sinh Sản Và Bà Mẹ - Trẻ Em


Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011
prostaglandin từ lớp nội mạc tử cung, tác động
bất lợi cho tinh trùng và trứng.
Trong điều trị rong kinh, DCTC-L giúp giảm
97% lượng máu kinh nguyệt sau một năm sử
dụng. Sau 3 tháng đặt DCTC-L, đa số phụ nữ
rong kinh nhận thấy lượng máu ra rất ít, và sau
6 tháng thì đa số sẽ vô kinh hoặc thiểu kinh. Mặc
dù phẫu thuật cắt bỏ nội mạc tử cung tỏ ra hiệu
quả hơn DCTC-L trong thời gian ngắn (lên tới 1
năm), nhưng DCTC-L cho thấy kết quả tương
đương với phẫu thuật khi so sánh trong thời
gian dài (2-3 năm). DCTC-L là biện pháp nội
khoa hiệu quả trong điều trị rong kinh, giúp gia
tăng chất lượng cuộc sống, chi phí thấp, không
có biến chứng nặng nề. Ngoài ra, sử dụng
DCTC-L giúp 60% phụ nữ tránh được cắt tử
cung hoặc phẫu thuật cắt bỏ nội mạc tử cung.
Cơ chế chính xác trong việc tác động lên tình
trạng lạc nội mạc tử cung vẫn chưa được biết rõ
(10). Nhiều tác giả cho rằng dụng cụ này có tác
động lên toàn thân và tại chỗ. Tác động toàn
thân là do sự ức chế phóng noãn của

levonorgestrel. Còn tác động tại chỗ thì có nhiều
giả thuyết được đưa ra, tuy nhiên hiện nay vẫn
chưa biết được rõ cơ chế này. Một số tác giả cho
rằng Mirena gây giảm thể tích dịch trong phúc
mạc, giảm nồng độ đại thực bào trong dịch phúc
mạc, và giảm nồng độ các marker viêm trong
dịch phúc mạc góp phần làm giảm triệu chứng
của đau vùng chậu(2,7,13). Lockhat (2004) cho rằng,
dù cơ chế có là gì đi nữa, thì những tác dụng tại
chỗ của progesterone lên nội mạc tử cung gây
nên hiện tượng thiểu kinh hoặc vô kinh, do đó
giúp cải thiện triệu chứng của thống kinh và
rong kinh(10).
Hiệu quả của DCTC-L trong điều trị rong
kinh khi so sánh với các biện pháp khác như
sau: Khi so sánh với norethindrone – DCTC-L
hiệu quả hơn norethisterone (một loại
progesterone tổng hợp) đường uống trong điều
trị xuất huyết âm đạo lượng nhiều khi sử dụng
trong khoảng thời gian 21 ngày của chu kỳ, và
bệnh nhân tuân thủ điều trị tốt hơn, tuy nhiên
một số biến chứng khác thường gặp hơn vd.

Sản Phụ Khoa

Nghiên cứu Y học

xuất huyết giữa chu kỳ hoặc căng tức vú(9). Một
thử nghiệm gồm 44 phụ nữ được chọn ngẫu
nhiên để sử dụng DCTC-L hoặc norethidrone

đường uống (15mg/ngày từ ngày 5 đến ngày
26). Hai phương pháp điều trị cho kết quả tương
tự nhau (94% và 87%), nhưng bệnh nhân hài
lòng hơn với phương pháp DCTC-L (76% so với
22%) sau 3 chu kỳ điều trị(5). Còn đối với phẫu
thuật cắt bỏ nội mạc tử cung, một phân tích gộp
cho thấy phụ nữ rong kinh được điều trị với
DCTC-L hoặc phẫu thuật cắt bỏ nội mạc tử cung
có tỷ lệ giảm lượng máu kinh tương tự nhau vào
các thời điểm 6, 12 và 24 tháng, và mức độ cải
thiện chất lượng cuộc sống cũng như nhau(6).
Trong một thử nghiệm so sánh DCTC-L với cắt
tử cung, 236 thai phụ rong kinh được chọn ngẫu
nhiên một trong hai phương pháp: DCTC-L
hoặc cắt tử cung(4). Cải thiện chất lượng cuộc
sống là tương tự nhau tại thời điểm 1 và 5 năm;
DCTC-L có hiệu quả kinh tế tốt hơn so với phẫu
thuật. Tuy nhiên, sau 1 năm có 1/3 số phụ nữ
phải gỡ DCTC và 20% tiến hành cắt tử cung; sau
5 năm, 40% số phụ nữ đặt DCTC-L cắt tử cung.
Một nghiên cứu khác cho rằng DCTC-L làm
giảm lượng máu xuất huyết không tốt như phẫu
thuật, tuy nhiên mức độ hài lòng và chất lượng
cuộc sống của bệnh nhân là tương tự nhau.
Ngoài ra, DCTC-L có hiệu quả kinh tế hơn là cắt
tử cung khi so sánh trong thời gian đầu(9).
Trong điều trị lạc nội mạc tử cung, mặc dù
có một số nghiên cứu cho thấy DCTC-L có kết
quả tương đối khả quan, nhưng hiện tại vẫn
chưa đủ bằng chứng để khẳng định rằng việc

dùng DCTC-L sau khi tiến hành phẫu thuật là
có lợi trong việc giảm tái phát triệu chứng(1).

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.

2.

3.

Abou-Setta Ahmed, M., Al-Inany Hesham, G. & Farquhar, C.
(2006). Levonorgestrel-releasing intrauterine device (LNGIUD) for symptomatic endometriosis following surgery,
Cochrane Database of Systematic Reviews John Wiley & Sons,
Ltd. Chichester, UK.
Drake, T. S., Metz, S. A., Grunert, G. M. & O'Brien, W. F.
(1980). Peritoneal fluid volume in endometriosis. Fertil Steril,
34(3), 280-281.
Du, M., Shao, Q. & Zhou, X. (1999). [Serum levels of
levonorgestrel during long-term use of Norplant]. Zhonghua
Fu Chan Ke Za Zhi, 34(6), 363-365.

179


Nghiên cứu Y học
4.

5.

6.

7.

8.

9.

180

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011

Hurskainen, R., Teperi, J., Rissanen, P., Aalto, A. M.,
Grenman, S., Kivela, A., et al. (2004). Clinical outcomes and
costs with the levonorgestrel-releasing intrauterine system or
hysterectomy for treatment of menorrhagia: randomized trial
5-year follow-up. JAMA, 291(12), 1456-1463.
Irvine, G. A., Campbell-Brown, M. B., Lumsden, M. A.,
Heikkila, A., Walker, J. J. & Cameron, I. T. (1998). Randomised
comparative trial of the levonorgestrel intrauterine system
and norethisterone for treatment of idiopathic menorrhagia.
Br J Obstet Gynaecol, 105(6), 592-598.
Kaunitz, A. M., Meredith, S., Inki, P., Kubba, A. & SanchezRamos, L. (2009). Levonorgestrel-releasing intrauterine
system and endometrial ablation in heavy menstrual
bleeding: a systematic review and meta-analysis. Obstet
Gynecol, 113(5), 1104-1116.
Kupker, W., Schultze-Mosgau, A. & Diedrich, K. (1998).
Paracrine changes in the peritoneal environment of women
with endometriosis. Hum Reprod Update, 4(5), 719-723.
Lahteenmaki, P., Haukkamaa, M., Puolakka, J., Riikonen, U.,
Sainio, S., Suvisaari, J., et al. (1998). Open randomised study

of use of levonorgestrel releasing intrauterine system as
alternative to hysterectomy. BMJ, 316(7138), 1122-1126.
Lethaby, A., Cooke, I. & Rees Margaret, C. (2005).
Progesterone or progestogen-releasing intrauterine systems

10.

11.
12.

13.

14.

15.

for heavy menstrual bleeding, Cochrane Database of
Systematic Reviews John Wiley & Sons, Ltd. Chichester, UK.
Lockhat, F. B., Emembolu, J. O. & Konje, J. C. (2005). The
efficacy, side-effects and continuation rates in women with
symptomatic endometriosis undergoing treatment with an
intra-uterine administered progestogen (levonorgestrel): a 3
year follow-up. Hum Reprod, 20(3), 789-793.
Moghissi, K. S. (1999). Medical treatment of endometriosis.
Clin Obstet Gynecol, 42(3), 620-632.
Nilsson, C. G., Lahteenmaki, P., Robertson, D. N. &
Luukkainen, T. (1980). Plasma concentrations of
levonorgestrel as a function of the release rate of
levonorgestrel from medicated intra-uterine devices. Acta
Endocrinol (Copenh), 93(3), 380-384.

Ramey, J. W. & Archer, D. F. (1993). Peritoneal fluid: its
relevance to the development of endometriosis. Fertil Steril,
60(1), 1-14.
Roxanne Jamshidi & Paul Blumenthal. (2007). Family
Planning. In Andrew I. Sokol & Eric R. Sokol (Eds.), General
Gynecology (pp. 157-186).
Stewart, A., Cummins, C., Gold, L., Jordan, R. & Phillips, W.
(2001). The effectiveness of the levonorgestrel-releasing
intrauterine system in menorrhagia: a systematic review.
BJOG, 108(1), 74-86.

Chuyên Đề Sức Khỏe Sinh Sản Và Bà Mẹ - Trẻ Em