Biến chứng do đặt thông JJ niệu quản và cách xử trí tại bệnh viện bình dân.

quyết xong các vấn đề của
thông JJ. Can thiệp đơn giản nhất là tán sỏi ngoài
cơ thể sau đó đến nội soi bàng quang rút thông

283


Nghiên cứu Y học
JJ, mức xâm hại nhiều hơn là nội soi niệu quản
có gây tê tủy sống rút thông JJ và nặng nề nhất là
phải mổ mở để giải quyết thông.
Trường hợp lâm sàng:

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Số 4 * 2015
Bệnh nhân phải trải qua 2 lần phẫu thuật để
giải quyết thông JJ này.
Lần 1: nội soi bóp sỏi bàng quang, cắt đầu
dưới thông.
Lần 2 : mổ mở lấy sỏi bám thông JJ đầu trên
và phần JJ trong niệu quản, thời gian nằm viện
tổng cộng là 12 ngày.
Các trường hợp tuột thông JJ, thông JJ sai vị
trí rất đa dạng từ những trường hợp hay gặp
như tụt thông JJ lên khỏi miệng niệu quản, đến
những trường hợp vượt ra khỏi dự đoán của
phẫu thuật viên.

BÀN LUẬN
Hình 1. sỏi bám thông JJ của bệnh nhân Trần. T. T.,
sau đặt thông JJ 3 năm.

1. Thông JJ tụt lên niệu quản là biến chứng
hay gặp, bệnh nhân theo hẹn đến rút thông jj,
nhưng khi soi vào bàng quang không thấy đầu
thông, phải nhập viện để nội soi niệu quản rút
thông.
Thời gian đặt thông trong những trường
hợp này thường ngắn, được phát hiện sau khi
chụp KUB hoặc khi soi bàng quang nhưng
không rút thông jj được do đầu dưới của
thông tụt lên niệu quản. Khi cho bệnh nhân
chụp phim KUB kiểm tra ghi nhận hình ảnh
tụt thông JJ rất đa dạng, có rất nhiều hình ảnh
mà phẫu thuật viên có thể không nghĩ tới,
không dự đoán trước nổi.

Hình 2. Bệnh nhân Huỳnh Văn H., thông JJ lạc chỗ
nằm trong thận.
Bệnh nhân Trần. Thị. T, sinh năm 1990, bệnh
nhân vào viện vì đau hông lưng trái, sau khi
khám phát hiện sỏi thận, sỏi bàng quang bám
thông JJ 3 năm. Tiền căn bệnh nhân có mổ sỏi
niệu quản cách 3 năm.

284

2. Thông JJ bám sỏi cả đầu trên và dưới là
biến chứng khó chịu nhất. Chúng tôi ghi nhận
có sự liên quan giữa thời gian đặt thông jj và
biên chứng bám sỏi, trong 24 trường hợp bám
sỏi thông jj, thời gian lưu thông trung bình là

25.7 tháng, sớm nhất là 2 tháng, trễ nhất là 120
tháng do bỏ quên thông jj. Thời gian lưu thông
jj càng lâu sỏi tạo ra càng nhiều và xử trí khó
khăn hơn.
Bệnh nhân phải trải qua tán sỏi ngoài cơ thể,
phẫu thuật tán sỏi qua da,tán sỏi niệu quản bám
thông, nội soi niệu quản, mổ mở lấy sỏi và
thông... Đây là biến chứng gây tốn kém và mất
nhiều thời gian của bệnh nhân nhất .


Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Số 4 * 2015
3. Các trường hợp ngẹt thông JJ trong nghiên
cứu của chúng tôi xảy ra sau khi đặt thông từ
1tuần cho đến 19 tuần, các trường hợp này bệnh
nhân phải nhập viện vì nhiễm trùng đường niệu
trên. Bệnh nhân nhiễm trùng niệu trên có thông
JJ thường làm chúng ta chậm xử trí can thiệp
phẫu thuật, có 1 trường hợp khi can thiệp phải
mở thận ra da vì thận ứ mủ. Nguyên nhân
nhiễm trùng có thể giải thích do tình trạng
nhiễm trùng ngược dòng trên thông JJ niệu quản
bị ngẹt gây tắc nghẽn đường niệu trên.
4. Số trường hợp biến chứng do thông JJ
xảy ra thực sự lớn hơn nhiều, chúng tôi không
thu thập được hết một phần do từ khóa trong
hồ sơ rất đa dạng...Có một số tác giả ghi nhận
biến chứng viêm phúc mạc do thông
JJ....thủng niệu quản do thông, rò niệu quản
vô các cơ quan lân cận(1,2,7)…

KẾT LUẬN
Bên cạnh những triệu chứng thường gặp
như, đau hạ vị, tiểu gắt, tiểu máu trào ngược
bàng quang niệu quản, viêm đài bể
thận…Thông JJ đặt lâu hoặc bị bỏ quên thường

Nghiên cứu Y học
gây ra những biến chứng phức tạp như: đứt
thông, thông di chuyển, bám sỏi dọc thông, tạo
sỏi thận, sỏi bàng quang… cùng những biến
chứng hiếm gặp như thủng niệu quản, viêm
phúc mạc... Việc theo dặn dò và theo dõi bệnh
nhân hết sức quan trọng để phòng ngừa những
biến chứng này.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.
2.

3.

4.
5.
6.
7.

Lojanapiwat B(2006). Colonization of internal ureteral stent
and bacteriuria. World J Urol.24:681-683.
Monga M, Klein E, Castaneda- Zuniga WR, et al (1995). The

forgotten indwelling uretaral stent: a urological dilemma. J
Urol, 153: 1817.
Nguyễn Vĩnh Bình(2015), Chứng bỏ quên thông jj trong phẫu
thuật tiết niệu tại BV Chợ Rẫy. Y Học Thành Phố Hồ Chí
Minh, tập 19, số 1, tr.47-52.
Pollard SG, MacFarlane R(1988). Symptoms arising from
double-J ureteral stents. J Urol , 139: 37–38.
Raymond B. Dyer, Michael Y. Chen et al (2002).Complications
of Ureteral Stent Placement. Radiographic, 22:1005-1022.
Risk Factor Analysis and Management of Ureteral Double-J
Stent Complications. J Urol,12:2-3.
Youness A, Abdelhak K, Mohammed J E F,Moulay H F(2010).

Ngày nhận bài báo:

10/05/2015

Ngày phản biện nhận xét bài báo:

01/06/2015

Ngày bài báo được đăng:

05/08/2015

285