Bài giảng Pháp luật đại cương: Chương 3 - ThS. Trần Anh Thục Đoan

CHƯƠNG III
LUẬT HÌNH SỰ-TỐ TỤNG HÌNH SỰ

LS-ThS Trần Anh Thục Đoan

Mục tiêu
† Giới thiệu ngành luật hình sự và Bộ Luật Hình
Sự
† Hiểu rõ khái niệm tội phạm và các lọai hình
phạt.
† Giới thiệu ngành luật tố tụng hình sự và Bộ luật
Tố tụng Hình sự

1. Định nghĩa
I-GIỚI THIỆU LUẬT HÌNH SỰ
1/ Định nghĩa
2/ Đối tượng điều chỉnh
3/ Phương pháp điều chỉnh

Là một ngành luật độc lập trong
hệ thống pháp luật Việt Nam

LUẬT
HÌNH
SỰ

Tổng hợp những QPPL xác định những
HV nguy hiểm cho XH bị coi là tội phạm

Quy định hình phạt áp dụng
cho những tội phạm ấy

2- Đối tượng điều chỉnh của Luật Hình sự

NHÀ NƯỚC
QUAN
HỆ
XÃ
HỘI

3. Phương pháp điều chỉnh của LHS
† & Quyền uy, mệnh lệnh (Thể hiện quyền

THỰC HIỆN HÀNH VI
NGUY HIỂM CHO
XÃ HỘI (TỘI PHẠM)

lực nhà nước mang tính tối cao nhất).

NGƯỜI PHẠM TỘI

1


II- TỘI PHẠM

Đặc điểm tội phạm

† Là những hành vi nguy hiểm cho xã hội
được qui định trong Bộ luật Hình sự, do
người có năng lực trách nhiệm hình sự thực

hiện một cách cố ý hoặc vô ý.

† Tính nguy hiểm cho xã hội
† Tính có lỗi
† Tính trái pháp luật hình sự(tội danh)
† Tính phải chịu hình phạt

Phân loại tội phạm
Các loại
tội phạm

Các yếu tố cấu thành tội phạm

TP ít nghiêm trọng

Tiêu chí xác định
Mức độ nguy
Mức cao nhất
hại đối với XH của khung hình
phạt
Không lớn
Đến 3 năm

TP nghiêm trọng

Lớn

CẤU THÀNH
TỘI PHẠM

Đến 7 năm tù

TP rất nghiêm trọng Rất lớn

Đến 15 năm tù

TP đặc biệt nghiêm Đặc biệt lớn
trọng

- Trên 15 năm tù
- Tù chung thân
- Tử hình

MẶT CHỦ
QUAN

MẶT KHÁCH
QUAN

CHỦ

KHÁCH

THỂ

THỂ

V- HÌNH PHẠT
„ Hình phạt là một biện pháp cưỡng chế
của nhà nước được qui định trong luật

hình sự, do Tòa án áp dụng đối với người
phạm tội.
„ Luật Hình sự qui định các hình phạt
chính và các hình phạt bổ sung

„ Hình phạt chính: cảnh cáo, phạt tiền, cải
tạo không giam giữ, trục xuất, tù có thời
hạn, tù chung thân và tử hình.
„ Hình phạt bổ sung: cấm đảm nhiệm chức
vụ, nghề hoặc công việc nhất định; cấm
cư trú, quản chế, tước quyền công dân;
tịch thu tài sản; phạt tiền và trục xuất.

2


Căn cứ quyết định hình phạt
† Qui định của Bộ luật hình sự
† Tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội
của hành vi phạm tội
† Nhân thân của người phạm tội
† Các tình tiết giảm nhẹ
† Các tình tiết tăng nặng

VI-GIỚI THIỆU LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ
† bao gồm các QPPL qui định về trình tự và
thủ tục giải quyết vụ án hình sự, cơ quan tiến
hành tố tụng, người tiến hành và tham gia tố
tụng.
† Trình tự , thủ tục giải quyết vụ án hình sự

qui định tại Bộ Luật Tố tụng Hình sự 2003(
hiệu lực từ 1/7/2004)

Nguyên tắc cơ bản

Cơ quan tiến hành tố tụng

•
•
•
•
•
•
•
•
•

† Cơ quan điều tra
† Viện kiểm sát.
† Toà án

Pháp chế
Bình đẳng
Thu thập chứng cứ và chứng minh
Bảo vệ quyền cơ bản của công dân
Bảo đảm quyền bào chữa
Thẩm phán và Hội thẩm nhân dân độc lập
xét xử tập thể
xét xử hai cấp
không ai bị xem là có tội khi chưa có bản án

có hiệu lực của Toà án.

Người tiến hành tố tụng

Người tham gia tố tụng

† Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng của Cơ quan
điều tra, Điều tra viên.
† Viện trưởng, Phó Viện trưởng Viện kiểm
sát, Kiểm sát viên.
† Chánh án, Phó Chánh án, Thẩm phán, Hội
thẩm, Thư ký Toà án.

† Người bị tạm giữ.
† Bị can.
† Bị cáo.
† Người bị hại.
† Nguyên đơn Dân sự.
† Bị đơn Dân sự.
† Người có quyền lợi, nghiã vụ liên quan

3


Thủ tục giải quyết vụ án hình sự
† Người làm chứng.
† Người bào chữa.
† Người bảo vệ quyền lợi của đương sự.
† Người giám định.
† Người phiên dịch.

† Khởi tố vụ án hình sự
† Điều tra
† Truy tố
† Xét xử sơ thẩm
† Xét xử phúc thẩm
† Giám đốc thẩm và Tái thẩm
† Thi hành bản án, quyết định của Tòa án

Hệ thống Tòa án các cấp
HĐTPTANDTC

Tòa Phúc thẩm
TANDTC

Tòa HS-TANDTC

Tòa HS-TAND Tỉnh

UBTP

TAND Huyện

TAND Huyện

TAND Huyện

4