luận văn thạc sĩ quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện duy tiên, tỉnh hà nam
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (954.37 KB, 118 trang )
i
LỜI CAM ĐOAN
Tác giả xin cam đoan bản Luận văn này là công trình nghiên cứu khoa
học của riêng tôi, có sự hướng dẫn của PGS,TS Bùi Xuân Nhàn.
Các nội dung và kết quả nghiên cứu trong Luận văn là trung thực và
chưa được công bố dưới bất cứ hình thức nào, trong bất kỳ công trình nghiên
cứu nào trước đây. Những số liệu trong các bảng biểu phục vụ cho việc phân
tích, nhận xét, đánh giá được chính tác giả thu thập từ các nguồn số liệu khác
nhau và được ghi rõ trong phần tài liệu tham khảo. Ngoài ra, bản luận văn này
có tham khảo một số nhận xét, đánh giá cũng như số liệu của các cơ quan, tổ
chức khác và cũng được ghi chú trong phần tài liệu tham khảo.
TÁC GIẢ LUẬN VĂN
Phan Thị Thái
ii
LỜI CẢM ƠN
Sau một thời gian nghiên cứu, với sự nỗ lực của bản thân và sự hướng dẫn
tận tình của người hướng dẫn khoa học, tác giả đã hoàn thành bản luận văn với đề
tài: “Quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam”.
Để hoàn thành luận văn này, trước tiên tác giả xin gửi lời cảm ơn chân
thành nhất đến các thầy giáo, cô giáo đã trực tiếp giảng dạy và các thầy giáo,
cô giáo, cán bộ trường Đại học Thương mại; đặc biệt tác giả muốn bày tỏ lòng
cảm ơn chân thành tới PGS.TS Bùi Xuân Nhàn người đã luôn tận tình chỉ
bảo, hướng dẫn và giúp đỡ tác giả thực hiện nghiên cứu, truyền đạt những
kiến thức quý báu và tạo điều kiện cho tác giả hoàn thành luận văn này.
Tác giả chân thành cảm ơn lãnh đạo và cán bộ, công chức Phòng Tài
chính - Kế hoạch huyện Duy Tiên đã tận tình giúp đỡ, tạo điệu kiện thuận lợi
cho tác giả trong quá trình thu thập dữ liệu và thông tin của luận văn.
Tuy đã có nhiều cố gắng trong việc đầu tư thời gian và công sức nghiên
cứu hoàn thành luận văn, nhưng chắc chắn không thể tránh khỏi những khiếm
khuyết, tác giả mong nhận được sự góp ý của các thầy, cô giáo và bạn bè,
đồng nghiệp.
Tác giả xin chân thành cám ơn !
TÁC GIẢ LUẬN VĂN
Phan Thị Thái
iii
MỤC LỤC
MỤC LỤC................................................................................................................................................. iii
DANH MỤC BẢNG BIỂU............................................................................................................................ iv
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT......................................................................................................................... v
PHẦN MỞ ĐẦU......................................................................................................................................... 1
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn................................................................4
Nhiệm vụ nghiên cứu:....................................................................................................................................8
Từ mục tiêu trên, nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài là:..................................................................................8
CHƯƠNG 1 MỘT SỐ CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ...............12
2.1 Khái quát về đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội tác động đến công tác quản lý ngân sách xã trên địa
bàn huyện Duy Tiên................................................................................................................................ 42
2.1.1 Đặc điểm tự nhiên..............................................................................................................................42
2.1.2 Đặc điểm tình hình kinh tế - xã hội của huyện Duy Tiên.....................................................................43
iv
DANH MỤC BẢNG BIỂU
MỤC LỤC................................................................................................................................................. iii
MỤC LỤC................................................................................................................................................. iii
DANH MỤC BẢNG BIỂU............................................................................................................................ iv
DANH MỤC BẢNG BIỂU............................................................................................................................ iv
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT......................................................................................................................... v
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT......................................................................................................................... v
PHẦN MỞ ĐẦU......................................................................................................................................... 1
PHẦN MỞ ĐẦU......................................................................................................................................... 1
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn................................................................4
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn................................................................4
Nhiệm vụ nghiên cứu:....................................................................................................................................8
Nhiệm vụ nghiên cứu:....................................................................................................................................8
Từ mục tiêu trên, nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài là:..................................................................................8
Từ mục tiêu trên, nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài là:..................................................................................8
CHƯƠNG 1 MỘT SỐ CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ...............12
CHƯƠNG 1 MỘT SỐ CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ...............12
2.1 Khái quát về đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội tác động đến công tác quản lý ngân sách xã trên địa
bàn huyện Duy Tiên................................................................................................................................ 42
2.1.1 Đặc điểm tự nhiên..............................................................................................................................42
2.1.2 Đặc điểm tình hình kinh tế - xã hội của huyện Duy Tiên.....................................................................43
v
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
STT
1
Chữ viết đầy đủ
Bổ sung mục tiêu
Chữ viết tắt
BSMT
2
Đầu tư phát triển
ĐTPT
3
Doanh thu
4
Hội đồng nhân dân
HĐND
5
Kho bạc Nhà nước
KBNN
6
Kinh tế - Xã hội
7
Mục lục ngân sách
MLNS
8
Mục tiêu quốc gia
MTQG
9
Ngân sách
10
Ngân sách địa phương
NSĐP
11
Ngân sách Nhà nước
NSNN
12
Ngân sách xã
13
Quản lý Nhà nước
QLNN
14
Quản lý tài sản
QLTS
15
Tài nguyên thiên nhiên
TNTN
16
Tài sản cố định
TSCĐ
17
Ủy ban nhân dân
UBND
18
Xã hội chủ nghĩa
XHCN
19
Xây dựng cơ bản
XDCB
DT
KT - XH
NS
NSX
1
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Tài chính gắn liền với hoạt động của Nhà nước, nó vừa là nguồn lực để
Nhà nước thực hiện tốt chức năng của mình, vừa là công cụ để thực hiện các
dịch vụ công, chi phối, điều chỉnh các mặt hoạt động khác của đất nước.
Trong tiến trình đổi mới, thực hiện cải cách nền hành chính Quốc gia, Đảng
và Nhà nước ta coi đổi mới quản lý tài chính là một trong những nội dung
quan trọng hàng đầu. Nhận thức một cách đầy đủ, có hệ thống về quản lý tài
chính là đòi hỏi bức thiết của các cấp, các ngành, đặc biệt là trong thời kỳ đẩy
mạnh cải cách hành chính hiện nay ở nước ta.
Việc quản lý ngân sách nhà nước nói chung, ngân sách địa phương nói
riêng được tất cả các quốc gia quan tâm và được các nhà nghiên cứu, các nhà
quản lý tập trung nghiên cứu khá nhiều. Đã có khá nhiều công trình nghiên
cứu đề cập đến việc quản lý ngân sách nhà nước các cấp ở các địa phương và
ở các giai đoạn khác nhau thể hiện được phần nào tính cấp thiết của vấn đề
nghiên cứu.
Trong giai đoạn hiện nay, khi nước ta đang đẩy mạnh phát triển nền kinh
tế thị trường định hướng XHCN, cuộc cải cách cơ bản tài chính Nhà nước
được thực hiện theo hướng phải nhằm mục tiêu thúc đẩy sản xuất phát triển,
huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực, tăng tích luỹ để tạo vốn cho
đầu tư phát triển; đáp ứng những nhu cầu chi thường xuyên thật sự cần thiết,
cấp bách; bảo đảm quản lý thống nhất nền tài chính quốc gia, giảm bội chi
ngân sách, góp phần khống chế và kiểm soát lạm phát. Xử lý đúng đắn các
mối quan hệ như: tích luỹ và tiêu dùng; tài chính nhà nước, tài chính doanh
nghiệp và tài chính dân cư, ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương;
chi thường xuyên và chi đầu tư phát triển, chi bảo đảm quốc phòng an ninh,
2
huy đổng vốn trong nước và vốn bên ngoài, vay và trả nợ... Vì thế, công tác
quản lý tài chính là một công việc vô cùng quan trọng đối với Nhà nước và
các cấp, các ngành và việc quản lý nó đòi hỏi phải chính xác, khoa học và có
hệ thống.
Trong bối cảnh chung của đất nước, của tỉnh Hà Nam và đặc biệt là của
huyện Duy Tiên, những năm qua đã đạt được những thành tựu to lớn về kinh
tế xã hội, diện mạo kinh tế xã hội của tỉnh và huyện ngày càng đổi mới. Công
tác quản lý tài chính trên địa bàn trong những năm gần đây có nhiều tiến bộ,
công tác huy động các nguồn lực tài chính cho phát triển ngày càng tăng cơ
bản đáp ứng các yêu cầu phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn. Huyện Duy
Tiên có 16 xã và 02 thị trấn, có dân số đông nhưng trình độ dân trí không
đồng đều, người dân chiếm hơn 70% còn cán bộ, công chức và chuyên trách,
bán chuyên trách chiếm khoảng gần 30% dân số. Ngân sách xã gắn liền với
chính quyền cấp xã, là nơi trực tiếp quan hệ với người dân, trực tiếp tổ chức
thực hiện các chủ trương, đường lối chính sách của Đảng đến với người dân,
bất cứ một việc làm tốt hay không tốt đều ảnh hưởng trực tiếp đến người dân.
Do vậy, huyện Duy Tiên xác định ngân sách xã phải được quản lý, điều hành
tốt mới xây dựng, củng cố lòng tin của nhân dân, đảm bảo cho chính quyền xã
hoạt động ổn định, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển ngày càng tốt hơn. Việc
sử dụng ngân sách xã, thị trấn trên địa bàn huyện Duy Tiên đã dần đi vào nề
nếp đặc biệt là khi Chính phủ ban hành các Nghị định qui định về chế độ
khoán biên chế và chi phí quản lý hành chính đối với các đơn vị hành chính
cấp xã. Các đơn vị được giao quyền tự chủ đã chủ động trong công tác
chuyên môn, cơ bản sử dụng hiệu quả kinh phí được giao. Tuy nhiên, do bước
đầu thực hiện tự chủ trong khoán biên chế và kinh phí nên công tác quản lý và
sử dụng ngân sách Nhà nước của các đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn
huyện Duy Tiên còn bộc lộ nhiều hạn chế trong khâu tổ chức lập, phân bổ dự
3
toán, chấp hành và quyết toán ngân sách Nhà nước. Nhiều nội dung chi tiêu
ngân sách còn sai chế độ, lãng phí trong chi tiêu hội nghị, chi tiếp khách
không đúng đối tượng, lãng phí trong mua sắm và sử dụng tài sản công. Thủ
trưởng các đơn vị được giao quyền tự chủ trình độ quản lý tài chính hạn chế
dẫn đến nhiều sai sót trong quản lý. Một số khoản thu, chi chưa quản lý qua
Kho bạc nhà nước như các khoản huy động đóng góp của nhân dân để xây
dựng cơ sở hạ tầng, các quỹ của xã... Công tác hạch toán kế toán, quyết toán
ngân sách chưa phản ánh kịp thời các khoản thu, chi. Sổ sách kế toán chưa
mở đủ các loại sổ và ghi chép đầy đủ theo quy định, báo cáo thu chi ngân sách
còn chậm về thời gian, năng lực cán bộ quản lý điều hành ngân sách xã còn
có mặt hạn chế...
Mặt khác, hiên nay chưa có công trình khoa học nào đi sâu tìm hiểu công
tác quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Duy Tiên, giúp địa phương tháo
gỡ được những vướng mắc trong công tác quản lý ngân sách Nhà nước cấp
xã, hạn chế được tình trạng thất thu ngân sách và nuôi dưỡng nguồn thu một
cách bền vững, đồng thời có biện pháp quản lý chi ngân sách cấp xã tiết kiệm,
hiệu quả.
Chính vì vậy, nghiên cứu quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Duy
Tiên là nhằm huy động tốt nhất các nguồn lực cho sự phát triển và nó cũng
chính là yếu tố có tính quyết định để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển
kinh tế - xã hội của huyện mà Đại hội Đảng bộ huyện Duy Tiên lần thứ XXIII
đề ra và các năm tiếp theo.
Từ những bất cập, tồn tại nêu trên; sau khi được học tập, nghiên cứu chương
trình cao học chuyên ngành: Quản lý kinh tế tại trường Đại học Thương Mại, tác
giả lựa chọn đề tài "Quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Duy Tiên, tỉnh Hà
Nam" làm đề tài luận văn thạc sĩ của mình.
4
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
Vấn đề quản lý NSNN nói chung, đặc biệt là việc quản lý ngân sách Nhà
nước trên địa bàn cấp xã luôn được các học giả, các nhà quản lý quan tâm và
đã có nhiều bài viết, công trình khoa học đã được công bố liên quan đến vấn
đề này. Sau đây là phần tổng quan một số công trình nghiên cứu có liên quan
đến đề tài nghiên cứu của luận văn:
(1) Cao Thu Hương, 2006. Quản lý thu ngân sách Nhà nước ở Việt Nam.
Luận văn thạc sĩ. Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội. Trong
luận văn tác giả đã nghiên cứu cơ sở lý luận về thu ngân sách Nhà nước, nêu
ra kinh nghiệm quản lý thu NSNN của một số nước trên thế giới, nghiên cứu,
phân tích, đánh giá có hệ thống thực trạng công tác quản lý thu NSNN ở Việt
Nam và chỉ rõ nguyên nhân ảnh hưởng đến hiệu quản quản lý thu NSNN ở
nước ta thời gian qua. Đồng thời đề xuất giải pháp có tính khả thi, tiếp tục đổi
mới công tác quản lý thu NSNN ở Việt Nam tập trung vào 4 nhóm cơ bản là:
Các giải pháp về cơ chế chính sách; giải pháp về quy trình thủ tục nghiệp vụ;
giải pháp về tổ chức, quản lý và mọt số giải pháp hỗ trợ.
(2) Đặng Đức Hiệp, 2012. Quản lý thu ngân sách tại huyện Di Linh, tỉnh
Lâm Đồng. Luận văn Thạc sĩ. Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà
Nội. Tác giả đã hệ thống hóa và làm rõ lý luận về NSNN và quản lý thu
NSNN, nêu lên vai trò to lớn của thu NSNN đối với sự phát triển kinh tế xã
hội ở địa phương. Tác giả trên cơ sở vân dụng lý luận về quản lý NSNN để
phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý thu ngân sách Nhà nước tại
huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng.
(3) Vũ Sỹ Cường, 2013. Thực trạng và một số gợi ý chính sách về phân
cấp ngân sách tại Việt Nam. Tạp chí Tài chính số 5 - 2013. Về thực trạng
phân cấp ngân sách tác giả cho rằng: Việc mô hình phân chi ngân sách hiện
nay chưa thực sự khuyến khích các địa phương nuôi dưỡng nguồn thu, cải
5
thiện hiệu quả chi tiêu mà ngược lại khuyến khích các tỉnh tăng chi tiêu nhiều
nhất có thể và việc đẩy mạnh phân cấp quản lý ngân sách chỉ có thể đạt được
mục tiêu mong muốn nếu được gắn liền với việc tăng cường tính minh bạch
và trách nhiệm giải trình về tài chính ở cấp địa phương là cần thiết.
(4) Nguyễn Đăng Định, 2015. Quản lý ngân sách Nhà nước huyện Bình
Lục, tỉnh Hà Nam. Luận văn thạc sĩ. Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc
gia Hà Nội.
Tác giả cho rằng: Thông qua hoạt động thu ngân sách, bằng việc huy
động nguồn tài chính từ thuế, ngân sách Nhà nước đảm bảo thực hiện vai trò
định hướng đầu tư, kích thích hoặc hạn chế sản xuất, kinh doanh, thông qua
trợ giá, điều chỉnh thuế suất, thuế xuất nhập khẩu, ...
Tăng cường quản lý NSNN, đổi mới quản lý thu, chi ngân sách sẽ tạo
điều kiện tăng thu ngân sách và sử dụng ngân sách tiết kiệm, có hiệu quả hơn;
Thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo an sinh xã hội, quốc phòng, anh
ninh và nâng cao đời sống nhân dân.
(5) Nguyễn Xuân Hoan, 2015. Quản lý ngân sách Nhà nước trên địa
bàn tỉnh Hà Nam. Luận văn thạc sĩ. Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc
gia Hà Nội. Tác giả đã hệ thống hóa và làm rõ lý luận về ngân sách Nhà nước
và quản lý thu NSNN, nêu lên vai trò to lớn của thu NSNN đối với sự phát
triển kinh tế xã hội ở địa phương. Tác giả trên cơ sở vận dụng lý luận về quản
lý NSNN để phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý thu ngân sách
Nhà nước tại tỉnh Hà Nam. Quản lý NSNN có hiệu quả chính là một trong
những yếu tố có tính quyết định thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội
của địa phương nhằm vừa đạt mục tiêu quản lý ngân sách vừa đảm bảo
nguyên tắc tài chính quốc gia, vừa phát huy tính năng động, sáng tạo, tự chủ,
tự sáng tạo, tính minh bạch.
6
(6) Trương Thị Thúy Huyền, 2014. Tăng cường công tác quản lý tài
chính của huyện Vân Đồn tỉnh Quảng Ninh. Luận văn Thạc sĩ. Trường Đại
học Mỏ địa chất. Trong Luận văn của mình tác giả muốn góp phần làm rõ cơ
sở lý luận và thực tiễn về công tác quản lý tài chính trên địa bàn huyện Vân
Đồn để từ đó đề xuất một số định hướng và giải pháp cơ bản để tăng cường
công tác quản lý tài chính trên địa bàn huyện.
(7) Lê Văn Bốn, 2015. Quản lý Ngân sách Nhà nước cấp xã trên địa
bàn huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam. Luận văn Thạc sĩ. Học viện Hành chính
Quốc Gia. Luận văn hệ thống hóa lý luận cơ bản về ngân sách xã, phân tích
thực trạng quản lý ngân sách xã tại huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam từ năm
2012 đến năm 2014. Từ đó đề xuất một số giải pháp hoàn thiện quản lý
NSNN cấp xã tại huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam trong thời gian tới.
(8) Từ Thị Thùy Linh, 2017. Một số biện pháp tăng cường quản lý ngân
sách cấp xã tại huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh. Luận văn Thạc sĩ. Trường
Đại học Hàng Hải Việt Nam. Qua phân tích những khó khăn, vướng mắc tại
địa phương tác giả đã xây dựng được các biện pháp có căn cứ khoa học và
thực tiễn nhằm tăng cường quản lý ngân sách cấp xã tại huyện Vân Đồn, tỉnh
Quảng Ninh.
Một số kết luận rút ra qua tổng quan các công trình nghiên cứu có liên
quan và khoảng trống nghiên cứu của đề tài luận văn:
Một là, các công trình nghiên cứu trên đã đề cập đến nhiều khía cạnh
khác nhau về quản lý NSNN của một số địa phương ở các cấp, trong từng giai
đoạn phát triển KT-XH khác nhau. Các công trình này đã hệ thống hóa được
cơ sở lý luận của quản lý ngân sách nhà nước nói chung và của một số cấp độ
quản lý nhà nước ở địa phương nói riêng, trong luận văn này sẽ kế thừa các
cơ sở lý luận đó để vận dụng xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài nghiên cứu
luận văn;
7
Hai là, các công trình nghiên cứu trên đã phân tích được thực trạng quản
lý ngân sách Nhà nước nói chung, ngân sách xã nói riêng ở một số địa
phương và qua đó chỉ rõ một số ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của chúng,
đồng thời đã đề xuất được một số giải pháp, kiến nghị tăng cường quản lý
ngân sách Nhà nước cấp huyện, xã là cơ sở quan trọng để tham khảo trong
nghiên cứu đề tài luận văn này;
Ba là, việc quản lý ngân sách Nhà nước nói chung, ngân sách xã nói
riêng ở mỗi địa phương, mỗi giai đoạn có những đặc thù riêng. Trong giai
đoạn từ năm 2010 cho đến nay, trên địa bàn huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam
chưa có công trình nào nghiên cứu về công tác quản lý ngân sách Nhà nước
cấp xã trên địa bàn huyện. Điều đó cho thấy việc nghiên cứu đề tài này là vấn
đề đang đặt ra, đòi hỏi phải đi sâu nghiên cứu, phân tích để từ đó đưa ra được
những giải pháp thiết thực nhằm quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Duy
Tiên phù hợp với hoàn cảnh và điều kiện của địa phương đạt được kết quả tốt
hơn. Do vậy, khoảng trống được xác định trong nghiên cứu đề tài luận văn
này là trên cơ sở phân tích, đánh giá thực trạng quản lý ngân sách cấp xã trên
địa bàn huyện Duy Tiên, chỉ rõ những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của
chúng để qua đó đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn thiện quản lý
ngân sách cấp xã trên địa bàn huyện đến năm 2020 và một số năm tiếp theo.
Trong quá trình nghiên cứu, tác giả sẽ tiếp thu, kế thừa có chọn lọc thành
quả nghiên cứu của các công trình đã công bố và các tài liệu liên quan đến
luận văn này.
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục tiêu:
Trên cơ sở đánh giá thực trạng công tác quản lý ngân sách Nhà nước cấp
xã trên địa bàn huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam từ đó đề xuất các giải pháp và
kiến nghị nhằm hoàn thiện việc quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Duy
8
Tiên đến năm 2020.
Nhiệm vụ nghiên cứu:
Từ mục tiêu trên, nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài là:
- Hệ thống hóa một số cơ sở lý luận về quản lý ngân sách xã trên địa bàn
huyện.
- Phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý ngân sách xã trên địa
bàn huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam giai đoạn 2015 - 2017; từ đó chỉ ra những
ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của hạn chế để làm cơ sở đề xuất những
giải pháp, kiến nghị hoàn thiện quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Duy
Tiên, tỉnh Hà Nam.
- Đề xuất một số giải pháp và kiến nghị nhằm hoàn thiện, nâng cao hiệu
quả quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam đến năm
2020 và những năm tiếp theo.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu là những vấn đề lý luận và thực tiễn về quản lý
ngân sách xã trên địa bàn huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam.
Phạm vi nghiên cứu:
Nghiên cứu các nội dung liên quan đến quản lý ngân sách Nhà nước cấp
xã gồm: Công tác lập dự toán ngân sách, chấp hành dự toán ngân sách và
quyết toán ngân sách.
- Về nội dung:
Nghiên cứu các khái niệm có liên quan và những nội dung cơ bản của
quản lý ngân sách cấp xã cả về lý luận và thực tiễn; các nhân tố ảnh hưởng
đến quản lý ngân sách cấp xã; kinh nghiệm về quản lý ngân sách xã ở một số
địa phương và bài học rút ra cho huyện Duy Tiên, Hà Nam.
9
- Về thời gian: số liệu sử dụng cho phân tích thực trạng từ năm 2015 đến
năm 2017, đề xuất giải pháp đến năm 2020.
- Về không gian: Đề tài nghiên cứu trong phạm vi huyện Duy Tiên, tỉnh
Hà Nam.
5. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp thu thập dữ liệu:
Những dữ liệu thứ cấp được sử dụng trong nghiên cứu bao gồm các
sách, báo, tạp chí, các văn kiện, nghị quyết, các công trình đã được xuất bản,
các số liệu về tình hình cơ bản của địa bàn nghiên cứu, số liệu thống kê phản
ánh kết quả sản xuất kinh doanh, điền kiện tự nhiên, kinh tế xã hội của huyện
Duy Tiên. Ngoài ra tác giả còn tham khảo các kết quả nghiên cứu đã công bố
của các cơ quan nghiên cứu, các nhà khoa học. Những số liệu đưa ra được thu
thập bằng cách sao chép, đọc, trích dẫn như trích dẫn tài liệu tham khảo.
Ngoài các dữ liệu trên, trong luận văn còn sử dụng các dữ liệu thứ cấp
khác như: Sử dụng báo cáo dự toán, quyết toán hằng năm của huyện và của
các xã, thị trấn trên địa bàn huyện.
Cụ thể:
Cấp
Huyện
Huyện
Xã
Tên tài liệu
- Dự toán thu, chi NSX, thị trấn từ năm
2015-2017 của huyện.
- Báo cáo quyết toán thu, chi ngân sách
xã, thị trấn từ năm 2015-2017 của huyện.
Báo cáo thu, chi ngân sách xã, thị trấn từ
Kho bạc Nhà nước
- Dự toán thu, chi NSX, thị trấn từ 20152017 các xã, thị trấn.
- Báo cáo quyết toán thu, chi NSX, thị trấn
từ năm 2015-2017 của các xã, thị trấn
Phương pháp xử lý và tổng hợp dữ liệu:
Đơn vị cung cấp
Phòng Tài chính - KH
Kho bạc NN huyện
UBND các xã, thị trấn
10
- Các dữ liệu, thông tin thu thập được đều được kiểm tra lại và hiệu
chỉnh đảm bảo các yêu cầu: Đầy đủ, chính xác, lôgíc, kịp thời.
- Sau khi hiệu chỉnh, các dữ liệu này được nhập vào máy tính và tổng
hợp theo các khoản thu, chi theo cấp quản lý và theo năm.
- Công cụ sử dụng cho xử lý và tổng hợp là: Máy tính điện tử, phần
mềm excel.
Phương pháp phân tích số liệu:
Các phương pháp phân tích số liệu sử dụng trong nghiên cứu này gồm:
- Phương pháp thống kê mô tả: Sử dụng các chỉ tiêu số tuyệt đối, số
tương đối, số bình quân, các tốc độ phát triển KT - XH để phân tích mức độ
và biến động của ngân sách Nhà nước cấp xã. Phương pháp thống kê mô tả là
phương pháp được tác giả sử dụng chủ yếu trong nghiên cứu này.
- Phương pháp so sánh: Phương pháp này được dùng để so sánh mức
độ hoàn thành kế hoạch, so sánh giữa thực tế với định mức của Nhà nước về
các khoản thu, chi ngân sách cấp xã.
- Phân tích tài chính ngân sách: Dựa trên các cân đối về tài chính đế
đánh giá cơ cấu các khoản thu, chi NSNN cấp xã trên địa bàn huyện.
6. Ý nghĩa của vấn đề nghiên cứu
- Về mặt học thuật: Góp phần hệ thống hóa và bổ sung, hoàn thiện cơ
sở lý luận cơ bản về quản lý ngân sách Nhà nước cấp xã nói chung và ở huyện
Duy Tiên, tỉnh Hà Nam nói riêng.
- Về mặt thực tiễn: Đề tài phản ánh những việc đã làm được, những
điểm mạnh, điểm yếu, những vướng mắc tồn tại trong quá trình thực hiện
Luật ngân sách Nhà nước năm 2002 cũng như Luật ngân sách năm 2015 và
nhu cầu thực tế đòi hỏi phải có những giải pháp để nâng cao hiệu quả quản lý
ngân sách cấp xã tại huyện Duy Tiên nhằm nâng cao được hiệu lực quản lý
đối với ngân sách xã và từ đó đổi mới cơ chế quản lý, điều hành trong công
tác lập dự toán, quy trình thu chi, luân chuyển chứng từ, hạch toán kế toán…
11
để từ đó củng cố hoàn thiện công tác quản lý ngân sách Nhà nước cấp xã,
từng bước ổn định, phát triển ngân sách đáp ứng yêu của Luật ngân sách và
thực tiễn đặt ra tại địa phương.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung
chính của luận văn được kết cấu thành 3 chương.
- Chương 1: Một số cơ sở lý luận và kinh nghiệm thực tiễn về quản lý
ngân sách xã.
- Chương 2: Thực trạng quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Duy
Tiên, tỉnh Hà Nam giai đoạn 2015 - 2017.
- Chương 3: Một số giải pháp và kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác
quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam đến năm 2020.
12
CHƯƠNG 1
MỘT SỐ CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ
QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ
1.1 Một số khái niệm, vai trò, đặc điểm của quản lý ngân sách xã
1.1.1 Khái niệm về ngân sách Nhà nước, ngân sách xã
1.1.1.1 Khái niệm về ngân sách Nhà nước
NSNN là một thành phần trong hệ thống tài chính, vừa là một phạm trù
kinh tế vừa là một phạm trù lịch sử. Thuật ngữ "Ngân sách Nhà nước" được
sử dụng rộng rãi trong đời sống KT - XH ở mọi quốc gia trên thế giới. Tuy
nhiên, quan niệm về NSNN lại chưa thống nhất, rất nhiều định nghĩa về
NSNN được đưa ra, tùy theo các trường phái và các lĩnh vực nghiên cứu. Qua
nghiên cứu, tác giả hoàn toàn đồng ý với các khái niệm về NSNN mà Luật
NSNN đã quy định.
Luật NSNN được Quốc Hội nước Cộng hoà XHCN Việt Nam khoá XI,
kỳ họp thứ hai thông qua ngày 16/12/2002 đã xác định: “Ngân sách Nhà
nước là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước đã được cơ quan Nhà nước
có thẩm quyền quyết định và được thực hiện trong một năm để bảo đảm thực
hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước”[7].
Đến năm 2015 Luật NSNN được Quốc Hội thông qua đã đánh dấu một
bước phát triển, một tầm cao mới của nền tài chính nước nhà. Qua đó, từng
bước quản lý thống nhất và xây dựng NSNN lành mạnh, củng cố kỷ luật tài
chính, giúp Chính phủ sử dụng ngân sách một cách tiết kiệm và có hiệu quả,
đáp ứng được sự phát triển của KT - XH.
Luật NSNN mới có quy định cụ thể về lập, chấp hành, quyết toán và
kiểm tra NS, nhiệm vụ quyền hạn của cơ quan Nhà nước trong các lĩnh vực
NSNN. Theo đó, NSNN được hiểu là: “Toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà
13
nước được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định do cơ
quan nhà nước có thẩm quyền quyết định để bảo đảm thực hiện các chức
năng, nhiệm vụ của Nhà nước. Ngân sách Nhà nước là khâu tài chính tập
trung quan trọng nhất, là kế hoạch tài chính cơ bản tổng hợp của Nhà nước.
Ngân sách Nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong hệ thống tài chính và có tính
chất quyết định sự phát triển của nền kinh tế quốc dân theo định hướng
XHCN” [8].
1.1.1.2 Khái niệm về ngân sách xã
Theo quy định về phân cấp ngân sách thì “NSNN được phân định thành
ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương.
+ Ngân sách Trung ương là: ngân sách của các bộ, cơ quan ngang bộ,
cơ quan thuộc Chính phủ và các cơ quan khác ở Trung ương.
+ Ngân sách địa phương bao gồm: ngân sách của đơn vị hành chính các
cấp có Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân (Tỉnh, huyện, xã)” [18].
Hệ thống NSNN nước ta có cơ cấu tổ chức được mô tả theo sơ đồ sau (xem
hình 1.1):
NSNN
NS Trung
ương
NS cấp tỉnh
NS địa
phương
NS cấp
huyện
NSX
Hình 1.1 Hệ thống NSNN ở Việt Nam
14
Nhìn vào sơ đồ trên ta thấy: NSX là cấp ngân sách cơ sở trong hệ thống
NSNN, là quỹ tiền tệ tập trung phản ánh mối quan hệ kinh tế giữa một bên là
chính quyền xã với một bên là các chủ thể khác thông qua sự vận động của
các nguồn tài chính nhằm đảm bảo thực hiện chức năng nhiệm vụ của chính
quyền xã trên mọi lĩnh vực kinh tế, chính trị, an ninh trật tự và văn hoá, xã hội
trên địa bàn theo phân cấp.
Nói một cách cụ thể: “Ngân sách xã là toàn bộ các khoản thu, chi được
quy định trong dự toán hàng năm do HĐND cấp xã quyết định và giao cho
UBND cấp xã thực hiện nhằm đảm bảo thực hiện các chức năng, nhiệm vụ
của chính quyền cấp xã.
Bước sang thời kỳ đổi mới đất nước, trước yêu cầu phải tổ chức lại hệ
thống tài chính để phù hợp với đòi hỏi của sự phát triển kinh tế xã hội, đặc
biệt là yêu cầu ngày càng cao trong việc củng cố và nâng cao hoạt động của
chính quyền cơ sở, tạo điều kiện cho ngân sách xã ngày càng phát triển” [9].
Luật ngân sách năm 2015 được Quốc Hội nước Cộng hoà xã Hội Chủ
Nghĩa Việt Nam kỳ họp thứ 9 khoá XIII thông qua ngày 25 tháng 6 năm 2015.
Theo quy định của Luật NSNN thì: “Ngân sách xã là một cấp ngân sách
hoàn chỉnh trong hệ thống ngân sách Nhà nước ta hiện nay. Đó chính là sự
khẳng định vai trò, vị trí ngày càng quan trọng của ngân sách xã đối với sự
phát triển kinh tế xã hội của đất nước trong điều kiện chúng ta đang thực
hiện đường lối đổi mới đất nước xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng
XHCN” [8].
1.1.2 Vị trí, vai trò, bản chất và đặc điểm của ngân sách cấp xã
1.1.2.1 Vị trí, vai trò của ngân sách cấp xã
Theo quy định của Luật NSNN năm 2015: “Ngân sách xã là một bộ
phận của ngân sách Nhà nước, là ngân sách của chính quyền cấp cơ sở do
Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn (Gọi chung là xã) xây dựng, tổ chức
15
quản lý và thực hiện dưới sự giám sát của Hội đồng nhân dân xã. Ngân sách
xã được xây dựng từ các nguồn thu, được phân cấp và các nội dung chi để
thực hiện các công việc thuộc chức năng, nhiệm vụ của chính quyền cấp xã”
[8].
Qua đó ta thấy vị trí của NSX là cấp ngân sách thứ tư trong hệ thống
NSNN, là công cụ tài chính quan trọng để chính quyền cấp xã thực hiện tốt
chức năng, nhiệm vụ của mình.
Với tư cách là một bộ phận của NSNN, vai trò của ngân sách xã theo
Giáo trình Quản lý tài chính Nhà nước của Học viện Tài chính, năm 2002
được thể hiện ở các nội dung sau:
“Ngân sách xã là bộ phận cấu thành của hệ thống ngân sách Nhà
nước. Ngân sách xã là công cụ huy động các nguồn lực tài chính để đảm bảo
cho nhu cầu chi tiêu của chính quyền xã. Vai trò của ngân sách xã được xác
định trên bản chất kinh tế của Nhà nước. Mọi hoạt động quản lý Nhà nước về
kinh tế, chính trị, xă hội, an ninh - quốc phòng... của xã luôn luôn đòi hỏi
phải có nguồn tài chính trang trải, chi tiêu cho những mục đích đã được xác
định. Đó chính là nguồn tài chính để đảm bảo cho các hoạt động sự nghiệp
giáo dục, y tế, văn hoá - xã hội, an ninh - quốc phòng và là nguồn lực quan
trọng để xây dựng cơ sở hạ tầng nông nghiệp, nông thôn theo hướng công
nghiệp hoá, hiện đại hoá” [16].
Theo đó NSX huy động mọi nguồn thu được phân cấp cho chính
quyền xã quản lý trên địa bàn, cân đối thu - chi NS để đảm bảo các nhu cầu
chi tiêu của xã, thực hiện tốt mối quan hệ giữa Nhà nước với nhân dân và
ngược lại. Nhờ đó đảm bảo mọi chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật
của Nhà nước được truyền đạt và phổ biến rộng rãi đến toàn thể nhân dân.
16
“Chính quyền xã là cơ quan đại diện cho Nhà nước, đồng thời trực tiếp
ghi nhận và phản ánh nguyện vọng của nhân dân trong quá trình thực hiện
đường lối, chủ trương của Đảng và Nhà nước.
Thông qua thu ngân sách chính quyền cấp xã thực hiện việc kiểm tra,
kiểm soát và điều chỉnh mọi hoạt động sản xuất, kinh doanh và dịch vụ trên
địa bàn, chống lại các hành vi kinh doanh trái pháp luật và các hoạt động trốn
lậu thuế xảy ra trên địa bàn xã. Thông qua chính sách thuế sẽ có tác động tích
cực đến quá trình kinh doanh tại cơ sở, kích thích chuyển đổi cơ cấu kinh tế,
chuyển dịch cơ cấu cây trồng phù hợp với định hướng chung của đất nước,
đảm bảo lợi ích hợp pháp cho người lao động, hạn chế sản xuất kinh doanh
các lãnh vực Nhà nước không khuyến khích. Mặt khác thông qua chính sách
thuế có thể điều tiết thu nhập cho các đối tượng thuộc dạng nghèo, neo đơn,
gia đình chính sách, người có công với cách mạnh, thương bệnh binh... khi
tham gia sản xuất kinh doanh được miễn giảm thuế nhằm khuyến khích phát
triển kinh tế chung trên địa bàn.
Ngoài ra ngân sách xã tạo điều kiện vật chất để tiếp thu và thực hiện
chuyển giao các ứng dụng khoa học kỹ thuật về nông, lâm, ngư nghiệp và các
lĩnh vực khác nhằm tạo đà phát triển cho kinh tế địa phương” [9].
1.1.2.2 Bản chất và đặc điểm của ngân sách cấp xã
“Bản chất của ngân sách Nhà nước nói chung, ngân sách xã nói riêng là
hệ thống những mối quan hệ kinh tế Nhà nước và xã hội trong quá trình nhà
nước huy động và sử dụng các nguồn tài chính nhằm đảm bảo yêu cầu thực
hiện các chức năng của Nhà nước.
Các quan hệ kinh tế này bao gồm:
- Quan hệ kinh tế giữa chính quyền cấp xã và các tổ chức, hộ sản xuất,
kinh doanh trên địa bàn xã.
17
- Quan hệ giữa ngân sách xã với các tổ chức tài chính trung gian với
quỹ tín dụng nhân dân.
- Quan hệ kinh tế giữa NSX và các tổ chức xã hội xã.
- Quan hệ kinh tế giữa NSX và các hộ gia đình.
Là một bộ phận trong hệ thống NSNN và là cấp ngân sách của chính
quyền cơ sở, ngân sách xã có những đặc điểm sau:
- Ngân sách xã vừa là cấp ngân sách, vừa là đơn vị dự toán (Chủ tịch
Ủy Ban nhân dân xã vừa là chủ tài khoản ngân sách, vừa là chủ tài khoản đơn
vị dự toán)
- NSX là ngân sách của Chính quyền cơ sở là khâu đầu tiên về cung
cấp số liệu phục vụ cho việc lập dự toán NSNN, cho việc báo cáo kế toán, là
nơi cuối cùng nhận dự toán và thông báo quyết toán hàng năm.
- Hoạt động thu, chi NSX luôn gắn chặt với quyền lực kinh tế, chính trị
của chính quyền cấp xã và được tổ chức thực hiện trên cơ sở những quy định,
luật lệ thống nhất được Nhà nước ban hành. Biểu hiện của đặc điểm này là nội
dung, mức độ, cơ cấu các khoản thu, chi của NSX được Nhà nước quyết định
và trở thành chỉ tiêu pháp lý yêu cầu các chủ thể trên địa bàn xã thực hiện.
- Thu chi NSX gắn chặt với hoạt động của chính quyền cơ sở do vậy
ngân sách xã là một cấp ngân sách đặc biệt trong hệ thống NSNN, bởi vì:
+ Với vị trí là một cấp ngân sách hoàn chỉnh, NSX là toàn bộ dự toán
thu, chi ngân sách một năm đã được Hội đồng nhân dân xã quyết định và
giám sát thực hiện. Mặt khác do cấp xã là cấp cơ sở, dưới đó không còn đơn
vị dự toán, các đơn vị thụ hưởng ngân sách trực thuộc nên NSX cũng chính là
đơn vị dự toán.
+ Với tư cách là một cấp ngân sách, NSX phải có chức năng và nhiệm
vụ của một cấp ngân sách, đồng thời với tư cách là một đơn vị dự toán ngân
sách, NSX phải có nhiệm vụ chấp hành các chính sách, chế độ của nhà nước
18
trong quá trình chi ngân sách. Hai tư cách quản lý lại phải thống nhất trong một
bộ máy quản lý, vì vậy nó ảnh hưởng đến nhiều nội dung quản lý NSX như tổ
chức bộ máy quản lý, chế độ kế toán NSX và công khai NSX.
NSX là một cấp ngân sách trong hệ thống NSNN, vì vậy nó có đầy đủ
những đặc điểm chung của ngân sách các cấp chính quyền địa phương, cụ thể:
+ Được phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi theo quy định của pháp luật;
+ NSX được quản lý và điều hành theo dự toán và theo chế độ, tiêu
chuẩn, định mức do cơ quan có thẩm quyền quy định;
+ Hoạt động thu chi của Ngân sách xã luôn gắn liền với chức năng,
nhiệm vụ của chính quyền xã đã được phân cấp, đồng thời luôn chịu sự kiểm
tra, giám sát của cơ quan quyền lực Nhà nước cấp xã - đó là HĐND cấp xã;
+ Ngân sách xã là cấp Ngân sách cuối cùng gắn chặt với việc thực hiện
chức năng, nhiệm vụ của chính quyền cấp xã, là nơi trực tiếp giải quyết mối
quan hệ lợi ích giữa Nhà nước và nhân dân. Mối quan hệ về lợi ích đó được
thực hiện thông qua hoạt động thu, chi Ngân sách xã. Trên cơ sở đó, chính
quyền cấp xã cũng đảm bảo thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình.
Bên cạnh những đặc điểm chung của cấp ngân sách. Ngân sách xã cũng
có những đặc điểm riêng: Là cấp ngân sách nhưng không có đơn vị dự toán
trực thuộc nào, trực tiếp thực hiện đồng thời duyệt cấp và chi ngân sách” [16].
1.2 Nội dung, nguyên tắc, công cụ, các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý
ngân sách xã
1.2.1 Nội dung quản lý ngân sách Nhà nước cấp xã
1.2.1.1 Quản lý thu ngân sách xã
Quản lý thu ngân sách xã thực chất là quản lý tài chính về thu ngân
sách xã, bao gồm các khâu: Lập dự toán, tổ chức thực hiện dự toán và quyết
toán NSX.
19
- Lập dự toán: “Yêu cầu của công tác lập dự toán thu hàng năm theo
quy trình lập dự toán NSNN song phải căn cứ vào số kiểm tra và các chỉ tiêu
hướng dẫn về dự toán ngân sách xã do UBND huyện thông báo và tình hình
thực hiện dự toán ngân sách năm hiện hành trên tinh thần khai thác tối đa và
hợp lý các nguồn thu ở địa phương, phải đảm bảo thu đúng, thu đủ và kịp thời
vào ngân sách theo quy định. Thu ngân sách xã phải gắn với khuyến khích phát
triển sản xuất và kiên quyết chống thất thu thuế. Do vậy xây dựng dự toán thu
phải sát với thực tế, có căn cứ vững chắc đảm bảo bao quát hết các nguồn thu
trên địa bàn xã.
UBND xã lập dự toán thu - chi ngân sách trình HĐND xã xem xét
quyết định và báo cáo UBND cấp huyện, đồng thời gửi Phòng Tài chính Kế
hoạch cấp huyện. Hội đồng nhân dân xã quyết định dự toán ngân sách xã năm
sau trước 15/11 năm trước” [17].
- Chấp hành dự toán thu NSX: “Mục tiêu là trên cơ sở không ngừng
nuôi dưỡng và phát triển các nguồn thu, tìm mọi biện pháp khai thác và tổ
chức thu đảm bảo các chỉ tiêu đã được phê chuẩn trong dự toán ngân sách
nhằm đảm bảo đáp ứng các nhu cầu chi của NSX” [17].
- Quyết toán thu NSX: “là khâu cuối cùng trong công tác tổ chức quản
lý thu ngân sách xã. Thực hiện chế độ báo cáo kế toán và quyết toán theo quy
định. Kịp thời phát hiện các khoản thu trái quy định phải được xử lý xem xét,
hoàn trả. Quyết toán thu ngân sách phải đảm bảo chính xác, trung thực và khớp
với kế toán. UBND xã trình HĐND xã phê chuẩn” [17].
1.2.1.2 Quản lý chi ngân sách xã
Công tác quản lý chi ngân sách xã bao gồm các nội dung sau:
- Công tác lập dự toán chi NSX hàng năm: “Ban Tài chính xã lập căn
cứ trên cơ sở các nhiệm vụ phát triển KT-XH, bảo đảm an ninh quốc phòng
và trật tự an toàn của xã, các chính sách, chế độ, tiêu chuẩn, định mức chi.
20
Dự toán phải được UBND xã xem xét và trình HĐND xã quyết định. Quản lý
tốt công tác lập dự toán chi sẽ làm cho việc chi ngân sách chủ động tránh
được các rủi ro” [9].
- Chấp hành dự toán chi ngân sách: “đảm bảo tính đầy đủ, kịp thời
nguồn kinh phí và thực hiện tốt các chương trình kinh tế xã hội trong năm kế
hoạch. Về tổ chức chi cần ưu tiên chi lương và các phụ cấp cho cán bộ xã ,
trợ cấp hàng tháng cho cán bộ già yếu nghỉ việc theo quy định, chế độ cho
người già cô đơn, trẻ em tàn tật không nơi nương tựa, hạn chế chi hội nghị,
tiếp khách, thực hiện triệt để chính sách tiết kiệm của Nhà nước đồng thời
dành một phần ngân sách xã ưu tiên đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng nông
thôn nhằm cải thiện điều kiện sinh hoạt cho nhân dân” [9].
Thực chất của quá trình chấp hành dự toán chi NSX là tổ chức thu, chi làm
sao để có hiệu quả nhất, chống các biểu hiện tham ô, gây thất thoát ngân sách.
- Quản lý việc quyết toán chi NSX: “Đây là công việc cuối cùng và rất
quan trọng trong công tác quản lý chi ngân sách. Quyết toán NSX có vai trò
hết sức quan trọng trong việc tổng hợp số liệu chi ngân sách vào hệ thống
NSNN và thực hiện công khai tài chính ngân sách xã theo quy định của quy
chế dân chủ cơ sở. Vì vậy quyết toán ngân sách phải đảm bảo tính chính xác,
nhanh gọn, đúng chính sách, chế độ tài chính” [9].
Quản lý tài sản trên địa bàn xã
Nội dung quản lý tài sản: “Quản lý tài sản trên địa bàn xã là một nội
dung trong công tác quản lý tài chính ngân sách xã ở chính quyền cơ sở. Tài
sản do xã quản lý có giá trị khá lớn, đa dạng về chủng loại, nằm dải rác trên
phạm vi toàn xã, về cơ bản có những loại tài sản sau:
- Hệ thống đường giao thông nội xã và liên xã: Được hình thành từ các
nguồn đầu tư vốn chương trình mục tiêu quốc gia, ngân sách tỉnh, ngân sách
xã, từ các nguồn đóng góp của nhân dân và sự hỗ trợ của các dự án nước ngoài.
