Bài giảng Kinh tế học đại cương: Chương 5 - ThS.Trương Thị Hòa

Chương 5: Thị trường
cạnh tranh hoàn hảo và
thị trường độc quyền
hoàn hảo


Nội dung
Một số khái niệm
I. Thị trường cạnh tranh hoàn hảo
1. Đặc điểm của thị trường
2. Đặc điểm doanh nghiệp trong thị trường.
3. Hành vi của doanh nghiệp trong ngắn hạn
II. Thị trường độc quyền hoàn hảo
1. Đặc điểm của thị trường
2. Đặc điểm doanh nghiệp trong thị trường
3. Hành vi của doanh nghiệp trong ngắn hạn
4. Điều tiết của chính phủ


Một số khái niệm

Tổng doanh thu (TR): Toàn bộ số tiền
mà doanh nghiệp nhận được do tiêu thụ
một số lượng hàng hóa

TR = P*Q

3


Một số khái niệm

Doanh thu biên (MR): Sự thay đổi trong
tổng doanh thu khi doanh nghiệp bán thêm
một đơn vị sản phẩm.

TR
MR 
 (TR )'
Q
4


Một số khái niệm
Doanh thu trung bình (AR)
Là mức doanh thu mà doanh nghiệp nhận
được tính trung bình cho một đơn vị sản
phẩm bán ra
TR
AR 

Q

5


Một số khái niệm
- Tổng lợi nhuận (Pr): Là phần chênh
lệch giữa doanh thu và tổng chi phí

Pr(Q)  TR( Q )  TC( Q )

6


I. Thị trường cạnh tranh hoàn
hảo
1. Đặc điểm thị trường
Có vô số người mua,
người bán

Sản phẩm được tiêu
chuẩn hóa, đồng nhất

Thị trường
CTHH
Tự do gia nhập và rút
lui khỏi ngành

Thông tin trên thị
trường là hoàn hảo


2. Đặc trưng của doanh nghiệp
Doanh nghiệp chấp nhận giá thị trường, đường cầu
của doanh nghiệp là đường thẳng nằm ngang
P

P
(D)
P*

O

Q

O

Q*

Q8


2. Đặc trưng (tt)
TR
TR

TR = P*Q

O

Q

MR = P = AR
9


3. Hành vi của doanh nghiệp trong ngắn
hạn

Để đạt tối đa hóa lợi nhuận
doanh nghiệp phải sản xuất ở

mức nào???

10


Tối đa hóa lợi nhuận
Pr (Q) = TR(Q) – TC(Q)
Pr max  Pr’ = 0
(TR – TC)’ = 0
 TR’ – TC’ = 0
 MR = MC (Lưu ý: MR = P)

11


P

MC

AC

A
P
C

O

MC=MR=P

MR = P

B

Q1 Q*

Q2

Prmax=(P-AC)Q*

Q


-Doanh nghiệp lỗ khi nào?
Nếu doanh nghiệp đang bị
lỗ thì doanh nghiệp sẽ:
- Tiếp tục sản xuất trong
tình trạng lỗ?
- Ngừng sản xuất?
13


P
P
MC

Ngưỡng cửa
sinh lời = Điểm
hòa vốn
P2

P1

B

AC

Điểm đóng cửa

A
AVC

Q1

Q2

Q
14


II. THỊ TRƯỜNG ĐỘC QUYỀN HOÀN
TOÀN
1. Đặc điểm thị trường
- Chỉ có một người bán và nhiều người mua
- Sản xuất sp riêng biệt, không có SP thay thế
- Lối gia nhập ngành bị phong tỏa
(các rào cản, luật định, kinh tế, tự nhiên: tài
nguyên, bằng phát minh, …)
15


2. Đặc điểm của doanh nghiệp

- Đường cầu đứng trước doanh nghiệp độc quyền
cũng chính là đường cầu thị trường
- Đường doanh thu biên (MR) có hệ số góc gấp đôi
đường cầu. MR=2aQ + b
Ví dụ: P = -1/5 Q + 2000
 MR= -2/5 Q + 2000

16


3. Hành vi của doanh nghiệp trong
ngắn hạn

Để tối đa hóa doanh thu thì doanh nghiệp
phải sản xuất ở mức nào?

17


Để TRmax  TR’ = 0

P

 MR = 0
P1
MR

D
Q1

Q

18


Ví dụ
P = -1/4 Q + 280. Công ty A sản xuất độc quyền với
TC = 1/6 Q2 + 30Q+15000


Để tối đa hóa doanh thu:

19


3. Hành vi của doanh nghiệp trong
ngắn hạn
Để tối đa hóa lợi nhuận thì doanh nghiệp
phải sản xuất ở mức nào?

20


Để tối đa hóa lợi nhuận
 MR = MC
Lợi nhuận tối đa (Pr max)

$

Pr max = TR – TC

P

MC

Pr
A

= P1 Q1 – C Q1
= (P1 - C)Q1

AC

P1

= diện tích P1CBA
D

c

0

B

Q1

MR

Q
21

Ví dụ
Thị trường chỉ có công ty A độc quyền với hàm
cầu thị trường: P = -1/4 Q + 280. Hàm chi phí của
A: TC = 1/6 Q2 + 30Q+15000 => Để tối đa hóa lợi
nhuận?

22


4. Điều tiết của chính phủ
Đánh thuế (theo sản lượng)
AC2 = AC + t

P
MC2
P2
P1

K

E

MC2 = MC + t

AC1

A

D

H

H

0

MC1

AC2

MR
Q2

Q1

Q

Khi đánh thuế trên
mỗi đơn vị sản lượng
 P tăng, Q giảm 
người tiêu dùng bị
thiệt hại
23


Đánh thuế (không theo sản lượng): Thuế
khoán
AC2 = AC + T /Q

P

MC1

A

AC2

P1

D

MR
0

AC1

Q1

Khi chính phủ khoán
1 mức thuế T P,Q
không đổi  người
tiêu dùng không thiệt
hại, người sản xuất
bị giảm lợi nhuận
bằng T.

Q
24