Bài giảng Phương pháp nghiên cứu trong quản lý kinh tế: Chương 5 - TS. Hồ Ngọc Ninh

3/21/2016

HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM

BỘ MÔN KẾ HOẠCH VÀ ĐẦU TƯ

PHƯƠNG PHÁP TRÌNH BÀY
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC

Phạm Văn Hùng
Nguyễn Thị Dương Nga
Hồ Ngọc Ninh

NỘI DUNG
1. Viết nghiên cứu KHOA HỌC
2. Trích dẫn tài liệu và tài liệu tham khảo theo qui
định của VNUA
3. Thuyết trình kết quả nghiên cứu

2

1. Viết nghiên cứu KHOA HỌC
1.1. Đề cương nghiên cứu
1.2. Báo cáo khoa học
- Báo khoa học
- các loại báo cáo
- Sách chuyên khảo khoa học

3

3

1


3/21/2016

1. Viết nghiên cứu KHOA HỌC
• Viết là một phương pháp trình bày nghiên cứu khoa học
• Mỗi đối tượng khác nhau thì đòi hỏi phương pháp viết
khác nhau
• Tùy theo yêu cầu của:
– Cơ quan tài trợ
– Cơ quan chủ quản
– Cơ quan cấp trên
– Nhà xuất bản, v.v

4

1.1. Đề cương nghiên cứu
• Có nhiều loại đề cương khác nhau:
- đề cương nghiên cứu KHCN cấp trường, cấp bộ,
cấp tỉnh
- Đề cương đề tài dự án quốc tế
- Đề cương đề tài thực nghiệm
- Đề cương khóa luận, luận văn, luận án

5

5

Đề cương nghiên cứu
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Tên đề tài
Lý do nghiên cứu (Vì sao tôi nghiên cứu?)
Lịch sử nghiên cứu (Ai đã làm gì?)
Mục tiêu nghiên cứu (Tôi sẽ làm gì?)
Phạm vi nghiên cứu (Tôi làm đến đâu)
Mẫu khảo sát (Tôi làm ở đâu)
Câu hỏi (Vấn đề) nghiên cứu (Tôi cần trả lời câu hỏi nào trong nghiên
cứu/Tôi cần giải quyết vấn đề gì trong nghiên cứu của tôi)
8. Giả thuyết khoa học (Luận điểm của tôi ra sao?)
9. Phương pháp chứng minh luận điểm Tôi chứng minh luận điểm của tôi
bằng cách nào?)
10. Dự kiến nội dung nghiên cứu (luận cứ nào để chứng minh?)
1) Nội dung về lý luận và thực tiễn
2) Nội dung khảo sát thực tế
3) Nội dung dự báo
Các vấn đề khác
(Xem phụ lục 1: Đề cương nghiên cứu,
Phụ lục 2: Thuyết minh đề tài nghiên cứu của bộ GD & ĐT

6

6

2


3/21/2016

1.2. Viết báo cáo khoa học
• Suy nghĩ những kết luận chính của nghiên cứu là gì?
Đây là “thông điệp” mà chúng ta muốn gửi tới người đọc.

• Đã có tất cả số liệu/thông tin, các bảng, hình, đồ thị để
minh chứng cho các kết luận trên?
Nếu có thể suy nghĩ cấu trúc trình bày NÓI về kết quả. Nó sẽ giúp
cho ta biết, cần phải đưa vào những nội dung nào, thiếu phần nào,
tính logic của vấn đề

Nguyên tắc viết: Trước khi bắt đầu viết, tự hỏi:
“Mình muốn nói cái gì?”
• Sau khi hoàn thành viết, tự hỏi:
“Liệu mình đã nói đầy đủ điều đó?”

7

1.3. Viết báo cáo nghiên cứu
* Các loại báo cáo:
• Báo cáo không công bố của các cơ sở đào tạo
(luận án)
• Các báo cáo được phổ biến qua kênh truyền
thông (báo cáo định kỳ)

• Các báo cáo thông qua hệ thống Internet
• Báo cáo trao đổi kỹ thuật
• Bài báo cho các tạp chí không thẩm định
• Bài báo cho tạp chí thẩm định
• Sách chuyên khảo
8

Những gợi ý cơ bản khi viết báo cáo khoa học
• Cần có tất cả các bảng, sơ đồ, đồ thị (bản nháp) khi viết?
• Suy nghĩ những điểm chính cần phải viết từ các bảng, sơ đồ,
đồ thị. Tập trung vào các giả thuyết đã chứng minh?
• Quyết định về định dạng của báo cáo NC
• Có thể viết các nội dung chính cần có (gạch đầu dòng)
– Rất khó có thể viết hoàn thiện các câu, đoạn ngay lần đầu tiên

• Thứ tự viết – tùy loại báo cáo (một số báo cáo NC có thể
viết phần phương pháp và kết quả NC trước)
• Viết phần sau xem lại phần trước để thể hiện tính gắn kết
9

3


3/21/2016

Cấu trúc của báo cáo
Trang bìa
Lời cảm ơn
Trang mục lục
Danh mục bảng, đồ thị, sơ đồ

Tóm tắt

Nội dung báo cáo
- Lý do nghiên cứu
- Mục tiêu nghiên cứu
- Giả thuyết và câu hỏi
nghiên cứu
- Đối tượng, phạm vi, nội
dung nghiên cứu

•
•
•
•
•
•

Tổng quan tài liệu NC
Phương pháp và qui trình NC
Kết quả NC và thảo luận
Kết luận
Phụ lục
Tài liệu tham khảo

Đây chỉ là định hướng, không phải cấu trúc luận án hay báo cáo cụ thể

10

2. Trích dẫn khoa học
2.1. Ý nghĩa của trích dẫn khoa học:

• Ý nghĩa khoa học
• Ý nghĩa trách nhiệm
• Ý nghĩa pháp lý
• Ý nghĩa đạo đức
2.2. Một số suy nghĩ cần tránh khi trích dẫn
(Zuckerman):
• Người trẻ muốn nhanh chóng nổi danh
• Các bậc “lão làng” muốn níu kéo ánh hào quang
đã tắt
• Tâm lý đố kỵ, mặc cảm bị thua kém người được
mình trích dẫn
11

2.3. Nguyên tắc chung trích dẫn tài liệu
- Tất cả các nội dung, kiến thức của người/cơ quan/tài liệu
khác đều phải trích dẫn
- Trừ những kiến thức cơ bản trong sách giáo khoa (Text
books)
- Nếu trong văn bản có tên (nguồn) thì mục tài liệu tham
khảo cũng có và ngược lại
- Danh mục tài liệu tham khảo phải đầy đủ - người đọc hay
người quan tâm có khả năng tìm được

12

4


3/21/2016

2.3. Nguyên tắc chung trích dẫn tài liệu
• Trích dẫn trực tiếp (Quotation):
- Trích dẫn toàn bộ đoạn văn, có thể có định dạng khác với
văn bản
- Cần phải chứng minh là mình đã hiểu đoạn văn và có khả
năng tóm tắt cũng như trình bày
Ví dụ: Nguyễn Văn A (2009) nêu rõ “Tăng trưởng vốn đầu tư có
ảnh hưởng mạnh nhất đến tăng trưởng sản lượng nền kinh tế quốc
dân”.

• Trích dẫn nội dung (Citation):
- Trích dẫn ý tưởng/kết luận của người khác
- Cuối câu cần phải trích nguồn gồm tên tác giả (tên họ
surname) và năm công bố công trình. (Pindyck, 2001)
13

Ví dụ:
Trong nông nghiệp, đa dạng hoá, theo nghĩa hẹp, có
nghĩa là tăng chủng loại sản phẩm nông nghiệp hoặc dịch
vụ do nông dân làm ra. Trong nhiều năm, đa dạng hoá đã
là một chiến lược truyền thống của các nông hộ để đối
phó với các rủi ro và duy trì an toàn lương thực (Ngân
hàng thế giới tại Việt Nam, 2006).
Nguồn: Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, 2006. Thúc đẩy công cuộc phát triển
nông thôn ở Việt Nam: Tăng trưởng, Công bằng và Ða dạng hóa. Phần 4: Ða
dạng hóa nông nghiệp ở Việt Nam. Trang 6

14

2.4. Cách trình bày tài liệu tham khảo

• Các thông tin kèm theo phần
* các khối tiếng :
trích dẫn phải bảo đảm các yếu
Tiếng Việt
tố để người đọc có thể tìm được
1.
tài liệu gốc khi cần.
...
• Chỉ được phép đưa vào danh
97.
mục TLTK khi luận văn có sử
Tiếng Anh
dụng tham khảo.
98.
Các yếu tố cơ bản của một tài liệu tham khảo
...
Tên tác giả: người, cơ quan,...
105
Năm công bố tài liệu
Tên tài liệu
Tiếng Nga
Cơ quan công bố: NXB, Tạp chí.
106
Địa danh NXB
15

5


3/21/2016

2.5. Qui định danh mục tài liệu tham khảo
Các TL được xếp theo khối tiếng
Lập ABC theo từng khối tiếng
Không phiên âm TL nước ngoài, kể cả TL có gốc từ La tinh
Chữ cái dùng để xếp thứ tự căn cứ vào tên nếu là người
Việt Nam, căn cứ vào họ nếu là người nước ngoài.
a) Tài liệu thông thường
Họ và tên (năm), Tên tài liệu, NXB, địa danh NXB
1. Mai Ngọc Hai, Bùi Xuân Bính (1997), Thuỷ lợi và quan
hệ làng xã, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội.
2. Bùi Hiếu (1985), Công tác thuỷ lợi vùng rau, NXB Nông
nghiệp, Hà Nội
16

b) Văn bản của tổ chức, cơ quan
Tên tổ chức/ CQ (năm), tên TL, (tên tập nếu có) NXB,
địa danh NXB
1. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (1992), Số liệu
thống kê 5 năm, xây dựng và phát triển thuỷ lợi (1986 1990), NXB Thống kê, Hà Nội.
2. Viện Kinh tế thủy lợi - Bộ Thủy lợi (1991), Báo cáo
nghiên cứu biện pháp phát huy hiệu quả kinh tế trên hệ
thống thuỷ nông đã có, Hà Nội.
3. WB, ADB, FAO, UNDP (1998), Đánh giá tổng quát
ngành thuỷ lợi Việt Nam, Hà Nội.

17

c) Tài liệu là báo cáo trong hội nghị, hội thảo
Họ và tên (năm), "tên TL", Tên Hội thảo/ Tuyển tập Hội

nghị, thời gian hội thảo, hội nghị, địa điểm hội thảo, hội
nghị.
1. Bryan Bruns (1997), "Tham gia quản lý thuỷ nông phục
vụ sản xuất nông nghiệp ở Việt Nam: Những cơ hội và
thách thức", Hội thảo quốc tế Người dân trong quản lý
thuỷ nông ngày 7 - 11/4/1997, Nghệ An.
2. Trần An Phong (2000), "Mối quan hệ giữa sử dụng đất
hợp lý và bảo tồn đa dạng sinh học ở Tây Nguyên", Hội
thảo Bảo tồn và đa dạng sinh học, Bộ KH, CN và MT,
9-10/10/2000, Đắc Lắc.
18

6


3/21/2016

d) Tài liệu là luận văn, luận án, báo cáo TT TN
Họ và tên (năm), tên luận văn, lụân án, báo cáo TTTN, Luận văn thạc
sĩ.../ Luận án tiến sĩ.../Báo cáo TN..., cơ sở đào tạo, địa danh CSĐT
1. Phạm Ngọc Đào (1999), Phân tích đánh giá đề xuất một số mô hình
tổ chức quản lý kinh doanh điện nông thôn Việt Nam, Luận văn thạc sĩ
kinh tế, Đại học Bách khoa, Hà Nội.

e) Tài liệu là bài viết trong tạp chí
Họ và tên (năm), "tên tài liệu", tên tạp chí, số tập, tháng,
trang.
1. Quách Ân (1992), "Nhìn lại hai năm phát triển lúa lai“, Tạp chí Di
truyền học, 98(1), tr. 10-16.
2. Lokendra Prasad Poudyal, Karl E. Weber (1993), "People’s

Participation: Some Methods for Measuring Intensities Across the
Development Sectors", Asia-Pacific Journal of Rural Development,
Vol. III, December, No. 2, pp. 178-195
19

f) Tài liệu từ internet
Họ và tên (năm), tên tài liệu, các thông tin khác (nếu có),
địa chỉ website, ngày truy cập.
1. Nguyễn Hưng (2008), ‘Tạm “đóng cửa” nhà máy Vedan’, Bản tin xã
hội của VnExpress ngày 7/10/2008. Nguồn:
ngày truy cập
08/10/2008.

Chưong trình Endnote
– Đây là chương trình quản lý tài liệu – giúp ích rất nhiều trong
việc thiết lập Danh mục tài liệu tham khảo theo các dạng khác
nhau
– Có thể download miễn phí từ các thư viện
20

g) Các hình ảnh minh hoạ
Các bảng, hình, ảnh, đồ thị,... cần được lựa chọn tên gọi
và thứ tự cho chính xác và ngắn gọn. Đánh thứ tự
bảng, hình theo thứ tự của mục cấp (VD: Hình 1.3
có nghĩa là hình thứ 3 trong mục 1).
1. Tên của bảng để trên đầu bảng; Tên của hình, ảnh,
đồ thị,... để ở dưới hình, ảnh, đồ thị...
2. Việc trình bày tên bảng, hình,... cần phải thống nhất
về quy cách font, cỡ chữ trong suốt luận văn.

21

7


3/21/2016

3. Thuyết trình khoa học
• Trình bày báo cáo (nói)
 B¸o c¸o t¹i héi nghÞ, héi th¶o
 Nói chuyện về kết quả NC
 Bảo vệ luận văn
 Poster
 Trao ®æi khoa häc
 Seminars, ...

22

3.1. Nguyên tắc thuyết trình khoa học
Cần đặt cho mình nguyên tắc rất nghiêm ngặt:
 Nói... nói... và…... PHẢI

NÓI !

 Không đọc trên giấy viết sẵn
 Không đọc trên màn hình chiếu overhead/projector
Cần có bố cục rõ ràng
• Nội quan
–

Tôi hình dung sự vật (giả thuyết) như sau ...

• Ngoại quan
–

Kết quả quan sát / phỏng vấn / điều tra/ trắc nghiệm / thử nghiệm / thực nghiệm /.../
như sau ....

• Nội quan
–

Tôi kết luận như sau ...

23

23

3.2. Kỹ thuật thuyết trình khoa học
•
•

Phải làm chủ thời gian
Chia nội dung thành các ý nhỏ
Chẳng hạn:
–
–

•

Chia bản trình bày thành 10 ý

Mỗi ý bình quân được trình bày 1-2 phút trong
tổng 20 phút quy định cho một báo cáo

Trình bày theo cấu trúc logic

24

24

8


3/21/2016

Đề cương thuyết trình (25-30 slides)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.

Tên đề tài
1 slide
Lý do nghiên cứu
1

Lịch sử nghiên cứu
1-2
Mục tiêu nghiên cứu
1
Phạm vi nghiên cứu
1-2
Mẫu khảo sát
1-2
Vấn đề (Câu hỏi) nghiên cứu
1
Luận điểm (Giả thuyết) khoa học
1-3
Phương pháp chứng minh luận điểm
1
Kết quả nghiên cứu:
10-15
– Luận cứ lý thuyết
– Luận cứ thực tế (Khảo sát/Phỏng vấn/Điều tra/Thực nghiệm)
25

25

Luận cứ lý thuyết
• Các khái niệm
• Các liên hệ
• Các phạm trù 
 Các lý thuyết
khoa học khác
có có liên quan

1 - 2 slides
1 - 2 slides

1 - 2 slides

26

26

Luận cứ thực tế
•
•
•
•
•
•
•

Kết quả nghiên cứu tài liệu
1-2 slides
Kết quả quan sát
1-2 slides
Kết quả phỏng vấn
1-2 slides
Kết quả hội thảo
1-2 slides
Kết quả điều tra
1-2 slides
Kết quả trắc nghiệm/thử nghiệm 1-2 slides
Kết quả thực nghiệm

1-2 slides

27

27

9


3/21/2016

Thiết kế một slide?
Các kiểu thiết kế slide phổ biến: (không
nên)
• Đánh máy các trang chữ … chiếu lên để đọc
• Giới thiệu một dàn ý
• Trình bày một tư tưởng
Mà : Một slide = Phải trình bày một tư tưởng

28

28

HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM

BỘ MÔN KẾ HOẠCH VÀ ĐẦU TƯ

PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH
KHÓA LUẬN/CHUYÊN ĐỀ
TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hồ Ngọc Ninh

CÁC LOẠI
BC + LOẠI HÌNH
Đ.TẠO

ĐẠI HỌC
4-4,5 NĂM
(ĐẠI HỌC)

CHÍNH QUY
(khóa luận)

VLVH
(chuyên đề
+ Thi TN)

CAO HỌC
1,5-2 NĂM
(THẠC SỸ)

NGHIÊN CỨU
SINH 3-4 NĂM
(TIẾN SỸ)

LUẬN VĂN

LUẬN ÁN
30

10


3/21/2016

Tại sao
Phải thực tập và viết khóa luận TN
• Giúp SV khâu nối kiến thức giữa các môn học;
• Tạo điều kiện để SV thực tập vận dụng kiến thức
lý luận đã học được vào thực tiễn sản xuất;
• Là cơ hội để SV tập sự tiến hành nghiên cứu khoa
học, một nhiệm vụ không thể thiếu đối với một
cán bộ có trình độ đại học.

31

Yêu cầu của KL hay báo cáo TN đại học
1. Nắm vững phương pháp nghiên cứu KH
– Nắm vững phương pháp nghiên cứu đề tài
được giao;
– Khái quát hoá để nắm vững phương pháp
NC KH nói chung;
– Độc lập tiến hành NC các đề tài KH thuộc
lĩnh vực chuyên môn

32

Yêu cầu của KL hay báo cáo TN đại học
2. Đạt được một số kết quả nhất định trong

NC
– Có thể có đóng góp về lý luận khoa học;
– Có đóng góp nhất định cho thực tiễn SX
• Đề xuất được định hướng và những
giải pháp có căn cứ KH
• Đưa định hướng và giải pháp vào thực
tiễn có kết quả
33

11


3/21/2016

Yêu cầu của KL hay báo cáo TN đại học
3. Biết trình bày 1 kết quả NC dưới dạng
1 báo cáo KH
– Nội dung
– Kết cấu
– Hình thức

34

Yêu cầu nội dung cơ bản
của KL/báo cáo
• Trình bày được lý luận cơ bản liên quan đến đề tài
• Trình bày được đặc điểm địa bàn nghiên cứu
• Trình bày được phương pháp nghiên cứu đề tài
• Phân tích được thực trạng vấn đề NC
• Nêu được định hướng và các giải pháp để giải

quyết vấn đề

35

Lý luận cơ bản liên quan đến đề tài
• Báo cáo KH phải có nội dung này
• Định hướng cho các nội dung khác của báo cáo
• Tổng quan tài liệu
• Tốn thời gian
• Khó - khi cần có quan điểm

36

12


3/21/2016

Đặc điểm địa bàn nghiên cứu
• Cùng một đề tài nhưng mỗi điạ bàn nghiên cứu do
đặc điểm riêng nên phải tiến hành với nội dung và
phương pháp khác nhau cho phù hợp
• Yêu cầu:
– Trình bày được khái quát tình hình địa bàn
– Giới thiệu được những vấn đề có liên quan đến
đề tài
37

Trình bày phương pháp nghiên cứu
• Chỉ rõ những phương pháp chủ yếu

• Nêu rõ phương pháp nào được sử dụng giải quyết
nội dung nào
• Phân biệt phương pháp và kỹ năng?
• Chứng tỏ được các phương pháp sử dụng là đáng
tin cậy

38

Phân tích thực trạng vấn đề NC
• Chiếm khối lượng lớn trong KL/báo cáo TN
• Phân tích thực trạng phải xuất phát từ cơ sở lý
luận
• Phân tích phải đi từ phản ánh thực trạng tình hình
đến đánh giá kết quả và hiệu quả, xác định nguyên
nhân hoặc các yếu tố ảnh hưởng
– Làm rõ được thế mạnh và hạn chế cùng tác động của
thực trạng đó đến phát triển kinh tế, xã hội của địa bàn
nghiên cứu
– Phân tích thực trạng phải đặt được cơ sở khoa học cho
đề xuất định hướng các giải pháp
39

13


3/21/2016

Định hướng và các giải pháp
• Cần nêu cơ sở/căn cứ để đề xuất giải pháp
• Nêu định hướng đúng và giải pháp phù hợp

• Định hướng và giải pháp phải xuất phát từ căn cứ
lý luận và thực tiễn và phải phù hợp với điều kiện
cụ thể của cơ sở nghiên cứu

40

Yêu cầu viết KL
• Giới thiệu
– Khóa luận/Báo cáo phải đảm bảo đúng yêu cầu về nội
dung, dung lượng và hình thức;
– Hoàn thành đúng thời hạn quy định;
– Có nhận xét đánh giá của cơ sở thực tập và giáo viên
hướng dẫn.

• Chỉ những khóa luận/báo cáo đạt yêu cầu trở lên
mới đủ điều kiện bảo vệ hay thi trước Hội đồng
chấm thi quốc gia

41

Nội dung của mỗi phần
• Giới thiệu nội dung của phần (đang hạn chế)
• Cung cấp các thông tin cơ sở
• Cung cấp dữ liệu (bảng, hình, sơ đồ, đồ thị)
• Thực hiện phân tích
• Tóm tắt phân tích
• Một số kết luận của phần (đang hạn chế)
42

14

3/21/2016

Phương pháp
viết khóa luận

43

Cấu trúc của khóa luận/báo cáo
1. Trang bìa chính – bìa cứng chữ nhũ vàng – màu tùy
khoa/ngành qui định (kinh tế màu nâu, PTNT màu xanh nước biển)

2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.

Trang bìa phụ
Lời cam đoan
Lời cảm ơn
Tóm tắt KL (Khoa KT)
Mục lục
Danh mục các bảng
Danh mục các hình, đồ thị, hộp (nếu có)
Danh mục các từ viết tắt (nếu có)

44

Nội dung của khóa luận
10. Nội dung chính theo qui định của HUA
–
–
–
–
–

Phần 1
Phần 2
Phần 3
Phần 4
Phần 5

11. Tài liệu tham khảo
12. Phụ lục (nếu có)
13. Xác nhận của cơ sở thực tập
14. Bìa cuối
45

15


3/21/2016

HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM
(Times New Roman, hoa, 14, in đậm)
TÊN KHOA:

(Times New Roman, hoa, đậm, 16)

Bìa chính
bìa cứng,
chữ nhũ

KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP
(Times New Roman, hoa, đậm, 30)

ĐỀ TÀI: (Times New Roman, hoa, đậm, 18)

Hà Nội-20..
(Times New Roman, hoa, đậm, 14)
46

HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM
(Times New Roman, hoa, 14, in đậm)
TÊN KHOA:
(Times New Roman, hoa, đậm, 16)

Bìa phụ
bìa giấy trắng
khổ A4

KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP
(Times New Roman, hoa, đậm, 30)

ĐỀ TÀI: (Times New Roman, hoa, đậm, 18)

Người thực hiện: (Times New Roman, hoa, đậm, 14)

Khoá: (Times New Roman, hoa, đậm, 14)
Ngành:(Times New Roman, hoa, đậm, 14)
Người hướng dẫn: Chức danh, học vị, họ và tên (Times
New Roman, hoa, đậm, 14)
Hà Nội-20…
(Times New Roman, hoa, đậm, 14)
47

Cấu trúc
• Lời cam đoan (cho công trình lấy học vị)
• Lời cam đoan danh dự thể hiện KL là công trình
khoa học của riêng tác giả và chưa được sử dụng
trong các công bố
• Thể hiện sự thực hiện các trích dẫn đúng và đầy
đủ

48

16


3/21/2016

Cấu trúc
• Lời cảm ơn
Tác giả bày tỏ tình cảm của mình đối với các cá
nhân, tập thể đã hướng dẫn, giúp đỡ, cộng tác và tài
trợ trong quá trình hoàn thành KL và có thể trong cả
quá trình học – vì KL là kết quả cuối cùng của quá
trình học

49

• Các phần, mục và tiểu mục
• Đầu đề các phần, mục, tiểu mục cần thống nhất quy
cách về kiểu chữ, font chữ trong suốt KL.
• Các mục cấp 1 cần đề đầu trang
• Không nên để các mục ở cuối trang
• Thứ tự các mục được đánh bằng chữ ả rập. VD:
• 3
• 3.1
• 3.1.1
• Không nên chia quá nhiều cấp mục
• Nhưng tùy theo KL, đề mục phải làm rõ tính logic của
tên đề tài. Ví dụ: Tên đề tài về giải pháp, thì trong đề
mục phải thể hiện rõ được các giải pháp

50

Mục lục
• Mục lục thể hiện kết cấu chung của KL, giúp
người đọc thuận tiện trong tìm kiếm thông tin.
Các tiêu đề trong mục lục phải được để nguyên
văn (không viết tắt).
• Có thể không cần làm mục lục quá chi tiết
• Số trang các phần đầu của luận văn được đánh
theo thứ tự chữ La mã thường (i, ii, iii, iv,...).
• Trang của KL bắt đầu từ “Mở đầu/Đặt vấn đề”
(đánh số trang 1)

51

17


3/21/2016

Mục lục
Lời cam đoan
i
Lời cám ơn
ii
Mục lục
…
Danh mục các bảng
Danh mục các hình
Danh mục các chữ tắt và kí hiệu
Phần 1. Mở đầu
1
1.1 ....
1
1.2 .…
…
Phần 2. Cơ sở lý luận và thực tiễn
2.1 ....
2.2 ....
Phần 3. Đặc điểm địa bàn và phương pháp nghiên cứu
Phần 4. Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Phần 5. Kết luận và kiến nghị
Tài liệu tham khảo

Phụ lục
52

• Viết tắt và thuật ngữ có gốc nước
ngoài
• Thuật ngữ cần viết tắt được viết đầy đủ khi xuất
hiện lần đầu tiên và ngay sau đó đặt kí hiệu tắt
trong ngoặc đơn.
• Các thuật ngữ viết tắt là những từ hay cụm từ
được lặp lại nhiều lần, tuy nhiên không nên lạm
dụng viết tắt.
• Không được viết tắt ở các đầu mục

53

• Viết tắt và thuật ngữ có gốc nước ngoài
• Đối với thuật ngữ hay cụm từ có nguồn gốc nước
ngoài thì phiên âm theo quy định. Trong những
trường hợp còn tranh luận về phiên âm thì có thể
để nguyên văn đối với các ngôn ngữ có nguồn gốc
latinh. Các ngôn ngữ khác (chữ tượng hình) cần
phiên âm.
• KL khoa học cần tính thống nhất cao trong trình
bày các thuật ngữ khoa học

54

18

3/21/2016

Nội dung chính của khóa luận/báo cáo
• Có 5 phần
– Phần 1: Mở đầu hay đặt vấn đề
– Phần 2: Cơ sở lý luận và thực tiễn (Tổng quan
tài liệu nghiên cứu)
– Phần 3: Đặc điểm địa bàn và Phương pháp NC
(Đối tượng, qui trình và PP NC)
– Phần 4: Kết quả NC và thảo luận
– Phần 5: Kết luận và kiến nghị

55

Phần I. Đặt vấn đề/Mở đầu
1.2 Mục tiêu nghiên cứu -Xuất phát = Động từ
1.2.1 Mục tiêu chung
CHỈ GỒM 1 CÂU
1.2.2 Mục tiêu cụ thể
+ Ít nhất là 3 mục tiêu, nhiều là 4
+ Bắt đầu bằng: Đánh giá, hệ thống hóa, đề xuất,
luận giải
+ Tránh các từ: Tìm hiểu, đưa ra,…

56

Phần I. Đặt vấn đề/Mở đầu
1.3 Câu hỏi nghiên cứu (mới, nên có)
1.4 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
1.4.1 Đối tượng nghiên cứu

(Phân biệt đối tượng NC và đối tượng khảo sát)
1.4.2 Phạm vi nghiên cứu
Nội dung
Thời gian: Thời gian NC và của số liệu
Không gian
57

19


3/21/2016

Phần II. Cơ sở lý luận và thực tiễn
về………
• Tại sao cần cơ sở LL & TT?
• Tại sao không dùng tổng quan tài liệu?
• Cơ sở lý luận và TT:
+ Làm cơ sở cho NC
+ Biết được những NC có liên quan, những kết luận
ủng hộ hay bác bỏ
+ Chứng minh được phần mình làm là mới
+ Đảm bảo tính toàn diện

58

Phần II. Cơ sở lý luận và thực tiễn
về………
Phần này trình bày khái quát tình hình của vấn đề NC
thông qua các tài liệu, tư liệu NC trong và ngoài nước
có liên quan đến đề tài NC. Nội dung tổng quan

thường đề cấp đến:
• Các hướng NC xung quanh vấn đề quan tâm, nêu rõ
kết quả của từng hướng NC, đánh giá ưu, khuyết
điểm của từng hướng đó
• Các quan điểm về vấn đề NC
• Mức độ giải quyết đối với vấn đề quan tâm. Những
thuận lợi, khó khăn, triển vọng và hướng giải quyết
59

Phần III. Đặc điểm địa bàn và Phương
Pháp nghiên cứu
3.1 Đặc điểm địa bàn nghiên cứu
• Việc chọn địa điểm và nội dung NC phải thể hiện được
tư duy khoa học và PP giải quyết vấn đề của tác giả
luận văn
• Cùng một đề tài nhưng mỗi điạ bàn nghiên cứu do đặc
điểm riêng nên phải tiến hành với nội dung và phương
pháp khác nhau cho phù hợp.
• Trình bày được khái quát tình hình địa bàn
– Giới thiệu được những vấn đề có liên quan đến đề tài
– Số liệu cần theo thời gian
60

20


3/21/2016

Phần III. (Tiếp…)
3.2 Phương pháp nghiên cứu

• Phương pháp nghiên cứu nào? Thường có 3 nhóm
 Phương pháp thu thập số liệu, thông tin
+ PP thu thập số liệu: số liệu sơ cấp, thứ cấp
+ Lý do chọn mẫu điều tra, khảo sát, cơ sở chọn mẫu, chọn địa điểm

 Phương pháp xử lý và phân tích số liệu
+ Cụ thể phương pháp xử lý (thường là thống kê)
+ Công cụ xử lý: phần mềm, thuật toán
+ PP phân tích: định tính, định lượng

 Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu
61

Trình bày phương pháp nghiên cứu
• Chỉ rõ những phương pháp chủ yếu sử dụng
• Nêu rõ phương pháp nào được sử dụng giải quyết nội
dung nào trong nghiên cứu
• Phân biệt phương pháp và kỹ năng?
• Chứng tỏ được các phương pháp sử dụng là đáng tin cậy
Lưu ý: Không nêu lại định nghĩa của phương pháp NC
62

Phần IV. Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Phân tích thực trạng vấn đề NC
• Chiếm khối lượng lớn trong luận văn
• Phân tích thực trạng phải xuất phát từ cơ sở lý luận
• Phân tích phải đi từ phản ánh thực trạng tình hình đến
đánh giá kết quả và hiệu quả, xác định nguyên nhân
hoặc các yếu tố ảnh hưởng
– Làm rõ được thế mạnh và hạn chế cùng tác động của thực

trạng đó đến phát triển kinh tế, xã hội của địa bàn nghiên
cứu
– Phân tích thực trạng phải đặt được cơ sở khoa học cho đề
xuất định hướng các giải pháp

63

21


3/21/2016

Định hướng và các giải pháp
• Cần nêu cơ sở/căn cứ để đề xuất giải pháp
• Nêu định hướng đúng và giải pháp phù hợp
• Định hướng và giải pháp phải xuất phát từ căn cứ lý luận
và thực tiễn và phải phù hợp với điều kiện cụ thể của cơ
sở nghiên cứu
• Cần bám sát vào phần phân tích thực trạng và các yếu tố
ảnh hưởng để đưa ra các giải pháp cho đề tài
64

Phần V. Kết luận và kiến nghị
• Yêu cầu kết luận phải theo mục tiêu nghiên cứu
+ Ngắn gọn, khẳng định, trả lời đúng mục tiêu NC
đề ra
+ Chỉ kết luận những nội dung nghiên cứu
+ Không, bàn luận, phân tích dài dòng trong KL
+ Cần có số liệu minh chứng trong KL
• Các kiến nghị đề xuất chính sách cần xuất phát

từ kết quả và nội dung nghiên cứu
• Nên cân nhắc kỹ các kiến nghị
65

CÁC BƯỚC THỰC HIỆN
1. Xác định lĩnh vực, vấn đề nghiên cứu và tên
đề tài nghiên cứu
– Xác định lĩnh vực có trước tên đề tài – lĩnh vực ưa
thích thì nghiên cứu nói chung mới có kết quả tốt;
– Vấn đề nghiên cứu là vấn đề chúng ta cần tìm cách
giải quyết
– Xác định đề tài nghiên cứu là khâu quan trọng đối
với sinh viên làm KL/báo cáo TN. Xác định được
đúng đề tài nghiên cứu thì quá trình nghiên cứu
được thuận lợi, tạo khả năng hoàn thành tốt đề tài
nghiên cứu.
66

22


3/21/2016

• Đề tài nghiên cứu
– Có thể do thầy hướng dẫn giao
– Có thể do sinh viên tự xác định.
– (SV nêu lên một số hướng NC với GV)
• Căn cứ để xác định đề tài
– Xuất phát từ yêu cầu của thực tiễn
– Xuất phát từ năng lực, sở trường của sinh viên

67

Nội dung đề tài có thể theo các hướng
• Mang tính nghiệp vụ như phương pháp hạch toán 1 loại
chi phí, sản phẩm,..
• Liên quan đến lĩnh vực quản lý vi mô của doanh nghiệp
về mặt tài chính, kế toán, SX kinh doanh:
– Phân tích kết quả hoạt động SX kinh doanh
– Huy động và sử dụng vốn
– HQ kinh tế SX kinh doanh
– HQKT sử dụng vốn
– Tiêu thụ sản phẩm
– Marketing
– ....
68

Nội dung đề tài có thể theo các hướng
• Vấn đề kinh tế chung
–
–
–
–

Xoá đói giảm nghèo
Chuyển dịch cơ cấu kinh tế
CNH-HĐH
Phát triển các loại hình kinh tế (kinh tế HTX, kinh tế hộ, kinh
tế trang trại, phát triển ngành nghề trong NT, phát triển DN vừa
và nhỏ)

• Vấn đề cụ thể về sử dụng các yếu tố đầu vào (đất đai, lao
động, cơ sở vật chất kỹ thuật), hoặc tình hình SX, tiêu
thụ, HQKT của cây trồng, vật nuôi, ngành nghề
• Lĩnh vực quản lý kinh tế nói chung của một ngành
69

23


3/21/2016

• Quy mô đề tài
– Nên ở cấp doanh nghiệp hoặc xã
– Nếu công tác trên địa bàn rộng có thể xác định đề tài trên
phạm vi huyện
– Phạm vi hẹp thì nội dung càng đòi hỏi phải có chiều sâu; đề
tài nghiên cứu trên phạm vi rộng thì nội dung tổng quát
hơn.

• Tên đề tài xác định sao cho
– Phản ánh đúng nội dung cần nghiên cứu, có tính KH
– Ngắn gọn nhưng chính xác và dễ hiểu
– Cần có sự hấp dẫn
70

2. Xây dựng đề cương nghiên cứu
• Đề cương nghiên cứu được xây dựng theo hai bước:
(i) Đề cương sơ bộ và (ii) Đề cương chi tiết
• Đề cương sơ bộ: Là đề cương NC trong đó nêu lên toàn

bộ nội dung cơ bản của đề tài nghiên cứu (SV hiện nay
- chủ yếu là dưới dạng đề mục?)
• Đề cương chi tiết: Sau khi hoàn thành đề cương sơ bộ
sẽ tiếp tục tham khảo tài liệu và tìm hiểu kỹ địa bàn
nghiên cứu để xây dựng đề cương chi tiết
Đề cương chi tiết là chi tiết hoá đề cương sơ bộ
71

Đề cương sơ bộ
•
•
•
•

Quan trọng nhất là ý tưởng nghiên cứu (hạn chế)
Vấn đề nghiên cứu (hạn chế)
Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu
Những giả thuyết cần chứng minh hay trắc
nghiệm?? (hạn chế)
• Phương pháp nghiên cứu
• Các nội dung chính sẽ thực hiện (hạn chế mới
dừng ở đề mục hay dự kiến cấu trúc của KL)

72

24


3/21/2016

Cấu trúc Đề cương sơ bộ
Hiện nay
• Trang tiêu đề
• Phần 1: đầy đủ
• Các phần khác – ?? (hiện nay SV – chỉ ghi
mục lục hay đề mục – đây là dự kiến cấu
trúc của KL))
• Kế hoạch thực tập
• Xác nhận của địa phương và GV hướng dẫn
73

Đề cương chi tiết
• Trang tiêu đề
• Phần 1: Đầy đủ
• Phần 2: Một số nội dung chính (gạch đầu dòng)
• Phần 3: Cần chi tiết
• Phần 4: Các nội dung chính - Lập các bảng (chỉ
khung bảng)
• Kế hoạch thực tập
74

Thực hiện
• Thu thập thông tin, tài liệu (thứ cấp)
• Thu thập số liệu (thông tin) sơ cấp
• Xử lý số liệu (phân biệt công cụ và phương pháp)
• Phân tích
• Viết (bản thảo – sửa - bản chính)
• In ấn, đóng quyển
• Chuẩn bị báo cáo
75

25