Giải pháp thực hiện hiệu quả công tác xã hội hóa giáo dục thông qua việc liên kết với trường đại học, cao đẳng và công ty, doanh nghiệp

TÓM TẮT SÁNG KIẾN
1. Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến:
Những năm gần đây tỷ lệ học sinh sau tốt nghiệp THPT học sai ngành,
làm sai nghề chiếm khoảng 60% (chỉ có khoảng 10% số học sinh hiểu biết, 30%
số học sinh có hiểu biết tương đối đầy đủ và 60% số học sinh thiếu hiểu biết về
ngành nghề bản thân chọn học, chọn làm). Nguyên nhân là do trong trường THPT
các em mới chỉ được tìm hiểu về ngành nghề thông qua một số tiết lý thuyết
môn công nghệ, sinh học, địa lý...mà chưa được tìm hiểu nghề nghiệp tương lai
bằng cách tiếp cận thực tế tại các trường đại học, cao đẳng, công ty, doanh nghiệpcách định hướng nghề nghiệp hiệu quả nhất cho học sinh trong giai đoạn hiện nay.
Nhưng, làm sao có kinh phí để tổ chức cho các em tới các đơn vị đó được
(tiền thuê xe, tiền ăn...)?; làm sao đưa được các em vào các đơn vị đó tham quan,
trải nghiệm bởi đó là các công ty, doanh nghiệp nước ngoài?
Mặt khác, để đảm bảo công tác phổ cập và nâng cao chất lượng, hiệu quả
giáo dục, nhà trường phải rất chú trọng đến công tác hỗ trợ, giúp đỡ, động viên,
khen thưởng, thu hút học trò (Thưởng cho học sinh đỗ thủ khoa, á khoa, điểm cao
trong kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10; thưởng cho học sinh đỗ thủ khoa, điểm cao
trong kỳ thi đại học; trao học bổng cho học sinh giỏi thi đỗ vào trường cũng như
học sinh giỏi đang học tại trường; thưởng cho học sinh đạt kết quả cao trong các
kỳ thi; hỗ trợ, tặng quà học sinh nghèo...) trong khi nguồn kinh phí của các trường
THPT tương đối hạn hẹp (Chủ yếu dùng để trả lương cán bộ giáo viên, tu sửa, bổ
sung cơ sở vật chất phục vụ dạy học). Vậy, làm thế nào để có nguồn kinh phí đó?
Tôi thiết nghĩ, để làm tốt hai việc trên (vừa có điều kiện cho học sinh tham
quan, trải nghiệm, tìm hiểu về ngành nghề mà các em sẽ học, sẽ làm trong tương
lai; vừa có nguồn kinh phí khen thưởng, hỗ trợ học sinh...) trong điều kiện nguồn
kinh phí nhà trường hạn hẹp như vậy, chúng ta cần phải xã hội hóa theo hình thức
liên kết chặt chẽ với các trường đại học, cao đẳng, công ty, doanh nghiệp.
1


Chính vì vậy, tôi chọn đề tài "Giải pháp thực hiện hiệu quả công tác
xã hội hóa giáo dục thông qua việc liên kết với trường đại học, cao đẳng và

công ty, doanh nghiệp"
2. Điều kiện, thời gian, đối tượng áp dụng sáng kiến:
2.1. Điều kiện: Nhà trường có mối quan hệ mật thiết với một số trường đại học,
cao đẳng, công ty, doanh nghiệp.
2.2. Thời gian: Trong mọi thời điểm, nhưng phù hợp, hiệu quả nhất là tháng 3
hàng năm hoặc dịp Lễ kỷ niệm (Lễ Khai giảng năm học; Lễ Tổng kết năm học;
Lễ Tri ân và Trưởng thành cho học sinh lớp 12).
2.3. Đối tượng áp dụng sáng kiến: Trong các Trường Trung học phổ thông,
Trung tâm Giáo dục Thường xuyên... và có thể áp dụng trong các trường trung học
cơ sở (Khi đó, đối tượng liên kết là các trường THPT và một số công ty).
3. Nội dung sáng kiến (cần làm rõ):
3.1. Tính mới, tính sáng tạo của sáng kiến:
+ Về sử dụng nguồn quỹ xã hội hóa: Nguồn quỹ do các trường đại học, cao
đẳng, công ty, doanh nghiệp ủng hộ tập trung cho công tác khen thưởng, trao học
bổng cho học sinh nhiều thành tích và tặng quà học sinh nghèo vượt khó (Khác
với việc xã hội hóa giáo dục mà hầu hết các nhà trường đã, đang thực hiện đó là
xã hội hóa thông qua sự ủng hộ, đóng góp của cha mẹ học sinh để tu sửa, bổ sung
cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ giảng dạy);
+ Về đối tượng xã hội hóa: Đối tượng xã hội hóa là các trường đại học, cao đẳng,
công ty, doanh nghiệp trong và ngoài nước (Khác với việc xã hội hóa giáo dục mà
hầu hết các nhà trường đã, đang thực hiện đó là xã hội hóa thông qua sự ủng hộ,
đóng góp của cha mẹ học sinh);
+ Mục đích xã hội hóa: Mục đích xã hội hóa theo hướng liên kết với các đơn vị
là sự hỗ trợ, giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi để tổ chức cho học sinh tham quan,
tìm hiểu, thực tế, trải nghiệm tại các đơn vị; cho các em trực tiếp tham gia vào
2


hoạt động hướng nghiệp, hoạt động xã hội nhằm bước đầu hình thành năng lực,
sở thích nghề nghiệp để từ đó các em chọn lựa, quyết định hướng đi và nghề

nghiệp trong tương lai (Khác với mục đích xã hội hóa trong hầu hết các nhà
trường hiện nay là vẫn chỉ tập trung vào việc huy động kinh phí).
3.2. Khả năng áp dụng của sáng kiến: Các giải pháp có tính khả thi cao.
Mỗi trường áp dụng sáng kiến một cách linh hoạt, phù hợp về quy mô (tùy thuộc
địa bàn và mối quan hệ của nhà trường với các đơn vị khác). Để tổ chức với quy
môn lớn, nhà trường cần có mối quan hệ rộng, mật thiết với nhiều trường đại học,
cao đẳng, công ty, doanh nghiệp trên tinh thần hợp tác, giúp đỡ cùng phát triển.
3.3. Lợi ích thiết thực của sáng kiến: Thực hiện xã hội hóa giáo dục theo cách
làm trong sáng kiến mang lại giá trị hiệu quả cao, nhà trường có nguồn kinh phí để
trao thưởng, trao học bổng cho học sinh nhiều thành tích; đóng học phí, hỗ trợ,
tặng quà cho học sinh nghèo vượt khó. Tăng cường cơ sở vật chất phục vụ công
tác dạy học (các đơn vị tặng máy chiếu, máy vi tính, máy fax...). Giúp các em học
đi đôi với hành, rèn kỹ năng sống, định hướng nghề nghiệp đúng đắn thông qua
các buổi thực tế, trải nghiệm tại các đơn vị. Tạo điều kiện thuận lợi về việc làm
cho các em sau khi tốt nghiệp THPT hoặc tốt nghiệp đại học, cao đẳng... . Đồng
thời, học sinh còn cảm nhận được sự quan tâm của nhà trường, của toàn xã hội đối
với sự nghiệp giáo dục nói chung và bản thân các em nói riêng.
4. Khẳng định giá trị, kết quả đạt được của sáng kiến: Tôi đã áp dụng
sáng kiến trong bốn năm và đều mang lại kết quả rất tốt: Hàng năm, số tiền ủng
hộ của các trường đại học, cao đẳng, công ty, doanh nghiệp để khen thưởng, trao
học bổng cho học sinh giỏi và tặng quà, hỗ trợ học sinh nghèo khoảng 20 triệu
đồng. Cùng với đó là một số trang thiết bị phục vụ hoạt động dạy học (máy vi
tính, máy chiếu, may fax...); Hàng chục chuyến xe và hàng trăm suất ăn do các
đơn vị tài trợ cho học sinh tới tham quan, trải nghiệm giúp các em phấn khởi,
tự tin bước vào cuộc sống.
3


5. Đề xuất kiến nghị để thực hiện áp dụng hoặc mở rộng sáng kiến:
5.1. Áp dụng sáng kiến: Sáng kiến có thể áp dụng ở hầu hết các trường THPT,

Trung tâm Giáo dục thường xuyên, một số trường THCS và hầu hết các trường
Đại học, Cao đẳng, Trung cấp chuyên nghiệp, Trung cấp nghề.
+ Đối tượng liên kết của Trung tâm Giáo dục thường xuyên nên tập trung chủ yếu
vào trường Cao đẳng, Trung cấp chuyên nghiệp, Trung cấp nghề và các công ty.
+ Đối tượng liên kết của trường THCS nên tập trung chủ yếu vào trường THPT,
trường Trung cấp chuyên nghiệp, Trung cấp nghề và các công ty.
+ Đối tượng liên kết của trường Đại học, Cao đẳng nên tập trung chủ yếu vào các
Học viện nước ngoài, các Nghiệp đoàn lớn, các công ty lớn, doanh nghiệp lớn.
+ Đối tượng liên kết của trường Trung cấp chuyên nghiệp, Trung cấp nghề nên tập
trung chủ yếu vào các trường Đại học, Cao đẳng, các công ty, doanh nghiệp.
5.2. Mở rộng sáng kiến: Sáng kiến có thể mở rộng theo nhiều hướng, ví dụ
+ Thực hiện xã hội hóa giáo dục thông qua việc liên kết giữa trường đại học, cao
đẳng với các công ty, doanh nghiệp;
+ Mô hình liên kết ba môi trường: Trường THPT; Trường Đại học, Cao đẳng;
Công ty, doanh nghiệp - hướng đi hiệu quả trong công tác xã hội hóa giáo dục.

4


MÔ TẢ SÁNG KIẾN
1. Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến:
Trường THPT Nam Sách II thành lập năm 2000 với tên gọi khi thành lập là
trường THPT Bán công Nam Sách (học sinh phải đóng học phí cao gấp gần 5 lần
so với học sinh học tại các trường công lập; học sinh của trường là những em thi
trượt ở hai trường THPT công lập trong huyện). Là trường bán công, kinh phí ít
nên nhà trường rất ít tổ chức các hoạt động, rất ít trao thưởng, trao học bổng cho
học sinh giỏi, rất ít tặng quà học sinh nghèo. Đầu vào thấp, học phí cao, mục tiêu
của CMHS khi cho con vào học cũng chỉ là 3 năm sau có tấm bằng tốt nghiệp rồi
đi làm nên sự quan tâm của CMHS tới các em và ý chí phấn đấu của học sinh
không cao dẫn tới chất lượng giáo dục thấp, điều đó khiến cho nhân dân, cha mẹ

học sinh, các thế hệ học sinh luôn đánh giá thấp về nhà trường, chưa tin tưởng vào
nhà trường.
Tháng 5 năm 2014, tôi được Sở GD&ĐT Hải Dương điều động về trường
THPT Nam Sách II với chức danh hiệu trưởng. Thật khó khăn bởi đó cũng là lần
đầu tiên trường THPT Nam Sách II được tuyển sinh theo hình thức thi tuyển,
tôi rất lo lắng bởi mình vừa chuyển từ trường khác về được vài ngày; bởi nhân dân
vẫn nghĩ là trường bán công hoặc trong đầu họ có hai từ "Công lập" nhưng họ
nghĩ cũng chỉ là bình mới, rượu cũ; bởi học sinh các thế hệ đồn nhau về nhà
trường ít hoạt động, ít có chính sách động viên khích lệ học sinh, ít thành tích…
(năm học 2013-2014, cả trường chỉ có 01 học sinh đạt danh hiệu học sinh giỏi).
Vậy làm thế nào để cha mẹ học sinh cho con mình đăng ký dự thi vào trường?,
làm thế nào để học sinh ở THCS chọn trường THPT Nam Sách II đăng ký dự thi?,
làm thế nào để có nhiều học sinh giỏi ở THCS thi vào trường? hàng loạt câu hỏi
đặt ra với tôi thời gian đó. Tôi nghĩ, về cơ sở vật chất sẽ tu sửa, bổ sung, xây mới
dần dần; về đội ngũ sẽ đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng dần dần; lúc này
cần tập trung làm thế nào để thay đổi cách nghĩ, thay đổi nhận xét đánh giá của
5


cha mẹ học sinh và học sinh về nhà trường, về tương lai của nhà trường, về những
điều tốt đẹp nhất mà nhà trường sẽ mang lại cho các em. Về trường được 12 ngày
(ngày 14/5/2014), tôi tổ chức liên kết với Công ty TNHH Việt Nam Toyo Denso
và đưa hàng trăm học sinh (những em có ý định đi làm luôn ngay sau khi tốt
nghiệp THPT) tới đó thăm, trải nghiệm tại công ty (công ty cho xe ô tô đưa đón, tổ
chức cho thầy và trò ăn trưa tại công ty). Ngày 19/5/2014, tôi tổ chức liên kết với
Công ty du học Taiyou và dạy 03 lớp Tiếng Nhật (miễn phí). Ngày 27/5/2014, tôi
tổ chức Lễ Tổng kết năm học 2013-2014 rất long trọng; mời nhiều cơ quan, tổ
chức, trường đại học, cao đẳng, công ty, doanh nghiệp về dự lễ; trao thưởng nhiều
học sinh đạt thành tích và tặng quà nhiều học sinh nghèo. Để chuẩn bị cho kỳ thi
tuyển sinh vào lớp 10 THPT, tôi trực tiếp tới từng trường THCS để tuyên truyền

về nhà trường, về định hướng phát triển, về mục tiêu nhà trường, về những đổi
mới của nhà trường trong tương lai. Tôi hứa với các em là sẽ tập trung giáo dục
toàn diện, tăng cường rèn kỹ năng sống thông qua những hoạt động trải nghiệm tại
các trường đại học, cao đẳng, công ty, doanh nghiệp... để các em vững vàng bước
vào cuộc sống. Tôi cũng mạnh dạn đưa ra những chính sách thu hút, đãi ngộ nhân
tài và giúp đỡ học sinh nghèo: Học sinh đỗ vào trường điểm cao nhất thưởng 3
triệu đồng (Năm học 2014-2015), thưởng 01 chiếc xe đạp điện (Năm học 20152016), thưởng 01 chiếc xe máy điện (Năm học 2016-2017); Học sinh đỗ vào
trường điểm cao thứ nhì thưởng 2 triệu đồng, Học sinh thi đỗ vào trường đạt từ 40
điểm trở lên thưởng 1 triệu đồng, Học sinh thi đỗ vào trường đạt từ 35 điểm trở
lên thưởng 500 nghìn đồng, Học sinh đạt danh hiệu học sinh giỏi ở lớp 9 hoặc học
sinh đạt giải học sinh giỏi cấp huyện (kể cả văn hóa và thể thao...) đỗ vào trường
sẽ được miễn học phí 3 năm; Học sinh khi học tại trường đạt danh hiệu học sinh
giỏi được thưởng 1 triệu đồng; Học sinh nghèo học tại trường được miễn nhiều
khoản đóng góp, miễn tiền học thêm và được tặng quà hàng năm... Kết thúc việc
nộp hồ sơ dự thi vào lớp 10, tôi vừa mừng vừa lo, mừng vì có 432 em đăng ký dự
thi (loại ra 112 em) trong đó có 32 em đạt danh hiệu học sinh giỏi và học sinh đạt
6


giải trong kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh, cấp huyện (năm học 2015-2016 có 583 học
sinh đăng ký dự thi (loại ra 263 em) trong đó có 63 em đạt danh hiệu học sinh giỏi
và học sinh đạt giải trong kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh, cấp huyện ...); lo vì đã hứa
với các em đó rồi, đã tuyên truyền trên đài phát thanh huyện tới toàn thể nhân dân
rồi, làm sao để có số tiền lớn như vậy khen thưởng, động viên, trao học bổng,
miễn giảm, tặng quà học sinh khi các em vào học; làm sao có kinh phí để đưa các
em đi tham quan, học tập, trải nghiệm... Tôi nghĩ chỉ có cách tốt nhất là liên kết
với thật nhiều trường đại học, cao đẳng, công ty, doanh nghiệp. Với ý nghĩ đó,
với kinh nghiệm tổ chức xã hội hóa trước đây, nhờ có những mối quan hệ thân
tình...tôi đã tới một số trường đại học, cao đẳng, công ty, doanh nghiệp đặt vấn đề
quan hệ, liên kết. Thật mừng, tôi được lãnh đạo các đơn vị ủng hộ, giúp đỡ nhiệt

tình, tán thành quan điểm, cách làm và hoàn toàn đồng ý với cơ chế phối hợp cũng
như các điều khoản liên kết mà tôi đã dự kiến. Bốn năm qua, việc liên kết đó đã
mang lại nhiều ý nghĩa tích cực cho nhà trường: giúp các em học sinh nhiều niềm
vui trong học tập; động viên, hỗ trợ nhiều học sinh; giúp các em thêm hiểu biết về
một số ngành nghề...
Với những kinh nghiệm, thành quả đạt được, tôi mạnh dạn viết sáng kiến
"Giải pháp thực hiện hiệu quả công tác xã hội hóa giáo dục thông qua việc
liên kết với các trường đại học, cao đẳng và công ty, doanh nghiệp". Hy vọng,
sáng kiến sẽ được nhân rộng, áp dụng rộng rãi tại nhiều đơn vị, giúp công tác
xã hội hóa ở các đơn vị hướng sang đối tượng mới, cách làm mới mà mục tiêu
cuối cùng là học sinh được hưởng lợi nhiều nhất.
2. Cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn:
2.1. Cơ sở lý luận:
Xã hội hoá giáo dục là một chủ trương lớn, có tầm chiến lược của Đảng và
Nhà nước từ nhiều năm nay:

7


+ Nghị quyết số 90-CP ngày 21/8/1997: "...Tranh thủ sự hỗ trợ của các tổ chức
quốc tế, hợp tác giáo dục với nước ngoài để tăng thêm nguồn lực phát triển sự
nghiệp giáo dục và đào tạo";
+ Nghị quyết số 05/2005/NQ-CP ngày 18/4/2005: "...Huy động nguồn lực của
các ngành, các cấp, các tổ chức kinh tế - xã hội và cá nhân để phát triển
giáo dục - đào tạo. Tăng cường quan hệ của nhà trường với gia đình và xã
hội; huy động trí tuệ, nguồn lực của toàn ngành, toàn xã hội vào việc đổi
mới nội dung, chương trình, thực hiện giáo dục toàn diện";
+ Điều 97 Luật Giáo dục 2005: “ Cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ
chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ
chức xã hội - nghề nghiệp, tổ chức nghề nghiệp, tổ chức kinh tế, đơn vị vũ trang

nhân dân và công dân có trách nhiệm sau đây:
* Giúp nhà trường tổ chức các hoạt động giáo dục và nghiên cứu khoa học; tạo
điều kiện cho nhà giáo và người học tham quan, thực tập, nghiên cứu khoa học;
* Hỗ trợ về tài lực, vật lực cho sự nghiệp phát triển giáo dục..."
+ Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về
đổi mới căn bản, toàn diện Giáo dục và Đào tạo: “Đổi mới chính sách, cơ chế tài
chính, huy động sự tham gia đóng góp của toàn xã hội”, “Khuyến khích liên kết
với các cơ sở đào tạo nước ngoài có uy tín”; “Khuyến khích các nhà trường hình
thành các quỹ học bổng, khuyến học, khuyến tài giúp học sinh nghèo học giỏi”
hay “Khuyến khích các doanh nghiệp, cá nhân sử dụng lao động tham gia hỗ trợ
hoạt động đào tạo”...
Như vậy, xã hội hóa giáo dục là việc huy động các lực lượng của cộng đồng
tham gia vào công tác giáo dục; là việc mở rộng các nguồn đầu tư, khai thác tiềm
năng về nhân lực, vật lực và tài lực trong xã hội... Đây không những là chính sách
lâu dài trong việc thực hiện các chính sách xã hội của Đảng ta mà còn là biện pháp
cần thiết trong giai đoạn mà nhà nước chưa có đủ kinh phí cần thiết cho các hoạt
động giáo dục.
8


Những căn cứ pháp lý trên là cơ sở để tôi thực hiện công tác xã hội hóa
giáo dục thông qua việc liên kết với các trường đại học, cao đẳng và công ty, doanh
nghiệp.
2.2. Cơ sở thực tiễn:
Trong bài phát biểu của ông Nguyễn Vinh Hiển, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và
Đào tạo ngày 23/10/2015 về "Công tác xã hội hóa giáo dục ở nước ta những năm
qua và các giải pháp đồng bộ cần thực hiện thời gian tới", ông Nguyễn Vinh Hiển
đã nhấn mạnh: "Trong điều kiện khả năng đáp ứng của ngân sách nhà nước cho
giáo dục có hạn, việc thực hiện đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo
theo Nghị quyết số 29-NQ/TW, ngày 4-11-2013, của Ban Chấp hành Trung ương

khóa XI đòi hỏi cần phải có kinh phí bổ sung để đổi mới chương trình, phương
pháp giảng dạy, trang bị thêm phương tiện, thiết bị, công nghệ dạy học mới. Vì
vậy, cần đẩy mạnh việc thực hiện đồng bộ các giải pháp sau về xã hội hóa giáo
dục nhằm huy động tối đa nguồn lực của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài
nước, đầu tư phát triển giáo dục và đào tạo", ông đưa ra 8 giải pháp trong đó, ông
nhấn mạnh giải pháp thứ tư "Bốn là, khuyến khích các doanh nghiệp, tập thể, cá
nhân trong và ngoài nước đóng góp, viện trợ và hỗ trợ giáo dục, đào tạo dưới các
hình thức khác nhau, như trao học bổng, nhận sinh viên đến thực tập, hỗ trợ xây
dựng cơ sở vật chất, hiến, tặng sách vở, tài liệu trực tiếp cho học sinh hoặc cho cơ
sở giáo dục, đào tạo"
Như vậy, xã hội hóa giáo dục là việc làm tất yếu xuất phát từ thực tiễn, và,
việc xã hội hóa dựa trên một số cơ sở sau:
+ Nguồn lực của quá trình huy động xã hội hóa giáo dục:
Hiện nay, có hai nguồn lực chính trong quá trình huy động xã hội hóa giáo
dục gồm: Nguồn lực vật chất (tài lực, vật lực, nhân lực, đất đai, trường sở, trang
thiết bị...) phục vụ giảng dạy và học tập; Nguồn lực phi vật chất (việc tạo ra môi
trường giáo dục, các yếu tố tinh thần, sự ủng hộ chủ trương giáo dục, sự tư vấn,
9


trao đổi thông tin, kinh nghiệm...). Cả hai nguồn lực này đều tìm thấy ở các trường
đại học, cao đẳng, công ty, doanh nghiệp.
+ Nhóm đối tượng có thể huy động tham gia xã hội hóa giáo dục:
Có sáu nhóm đối tượng có thể huy động tham gia xã hội hóa giáo dục gồm:
Lãnh đạo Đảng, chính quyền các cấp (lực lượng quan trọng quyết định sự đầu tư
cơ sở vật chất cho nhà trường và cũng là lực lượng tạo cơ chế và tạo điều kiện cho
việc xã hội hóa giáo dục triển khai thuận lợi); Gia đình, cha mẹ học sinh, ban đại
diện cha mẹ học sinh (lực lượng có nhu cầu, nguyện vọng, lợi ích trực tiếp cùng
chia sẻ với nhà trường và cũng là lực lượng quan trọng, góp phần nâng cao chất
lượng giáo dục toàn diện đối với học sinh); Các cơ quan, ban ngành (nhất là các

ngành có chức năng, có trách nhiệm đối với nhà trường như y tế, công an, Hội
Khuyến học, tổ chức từ thiện,…); Các cơ sở sản xuất kinh doanh, dịch vụ tạo khả
năng liên kết trong việc huy động các nguồn lực vật chất; Bản thân ngành giáo dục
đào tạo cũng là một đối tượng để xã hội hóa giáo dục; Các tổ chức quốc tế, các cá
nhân.... Trong đề tài này, tôi đi sâu khai thác ba nhóm đối tượng cuối.

+ Một số nguyên tắc huy động cộng đồng tham gia xã hội hóa giáo dục:
Trong quá trình huy động các nhóm đối tượng thực hiện hiệu quả công tác
xã hội hóa giáo dục cần thực hiện tốt một số nguyên tắc huy động cộng đồng tham
gia xây dựng giáo dục gồm:
10


* Lợi ích: Mỗi hoạt động hợp tác, phối hợp đều phải xuất phát từ nhu cầu và lợi
ích của cả hai phía: nhà trường và cộng đồng, mỗi bên tham gia đều cần tìm thấy
lợi ích chung của cá nhân, tập thể. Trong nền kinh tế thị trường, trong hoàn cảnh
nhiều trường đại học, cao đẳng, công ty, doanh nghiệp đang gặp những khó khăn
thì nguyên tắc này rất quan trọng. Nếu nhà trường không giúp được gì cho các đơn
vị thì sẽ rất khó nhận được sự ủng hộ, giúp đỡ của họ. Bởi vậy, bản thân tôi dành
nhiều thời gian giúp đỡ, hỗ trợ các đơn vị: từ việc làm phiếu thăm dò, khảo sát học
sinh (trong phiếu có mục phân 05 luồng, trong từng luồng ghi rõ nguyện vọng sẽ
học ở trường nào, du học tới quốc gia nào, đi làm ở công ty nào...); tới từng lớp
trực tiếp trao đổi, định hướng cho các em rồi phát phiếu, thu phiếu, nhập dữ liệu,
thống kê dữ liệu và chuyển danh sách cho từng đơn vị; phân công giáo viên giúp
đỡ các đơn vị khi họ về trường tuyên truyền; đăng tải các thông tin tuyển sinh,
tuyển lao động của các đơn vị trên website và facebook của nhà trường...; cập nhật
và đưa tin thường xuyên những việc mà mỗi đơn vị đã làm cho nhà trường (số tiền
ủng hộ quỹ khuyến học, trang thiết bị phục vụ hoạt động giáo dục, các đợt đưa
đón học sinh tới thăm, trải nghiệm ở đơn vị...)
* Chức năng nhiệm vụ: Nhà trường cũng như các đơn vị đều có những chức năng

và trách nhiệm riêng. Để khai thác, phát huy, khuyến khích họ tham gia vào một
hoạt động nào đó thì phải phát hiện và nhằm đúng chức năng, trách nhiệm của đối
tác. Nhà trường có trách nhiệm cung cấp nguồn lực cho các đơn vị (nguồn học
sinh có mong muốn học lên cao cho các trường đại học, cao đẳng; nguồn học sinh
có nguyện vọng đi làm sau khi tốt nghiệp THPT cho các công ty, doanh nghiệp);
Các đơn vị có trách nhiệm hỗ trợ, giúp đỡ nhà trường về kinh phí, về chuyên môn,
về trang thiết bị, về đưa đón học sinh của nhà trường tới đơn vị tham quan, học
tập, trải nghiệm thực tế.
* Dân chủ: Tạo môi trường công khai, bình đẳng để các đơn vị và nhà trường có
mối quan hệ gắn kết, bền chặt và mang lại hiệu quả thiết thực: Nhà trường công
11


khai về điều kiện cơ sở vật chất, về chất lượng giáo dục, về chiến lược, chủ
trương, chính sách giáo dục và về nội dung, hình thức, điều khoản liên kết. Các
đơn vị cũng công khai với nhà trường về tuyển sinh, chế độ học phí, chế độ đãi
ngộ, về thế mạnh và những yêu cầu đối với nhà trường. Hai bên bàn bạc, thống
nhất đảm bảo tính dân chủ, công khai, bình đẳng.
* Luật pháp: Xã hội hóa giáo dục phải tuân thủ pháp luật Nhà nước, nghĩa là cần
dựa trên cơ sở pháp lý. Hai bên phải bám sát những quy định trong các thông tư,
quyết định, văn bản hướng dẫn của các cấp lãnh đạo để tổ chức liên kết. Mọi điều
khoản trong văn bản ghi nhớ hợp tác phải đúng quy định, đúng pháp luật.
* Phù hợp và thích ứng: Cán bộ quản lý giáo dục phải biết lựa chọn thời gian
thích hợp nhất để đưa ra một chủ trương xã hội hóa giáo dục; đồng thời phải đổi
mới cách làm, đổi mới đối tượng xã hội hóa giáo dục sao cho thích ứng với tình
hình thực tế. Thời gian thích hợp tổ chức xã hội hóa trong nhà trường theo hình
thức liên kết với các đơn vị là khoảng tháng 3 hàng năm, bởi, đối với nhà trường
thì tháng 3 là tháng thanh niên, tháng có nhiều hoạt động sôi nổi, tích cực; tháng 3,
các em ít có những bài kiểm tra, thi thử; tháng 3, chuẩn bị cho tháng 4 làm hồ sơ
thi THPT quốc gia, lựa chọn nguyện vọng học đại học, cao đẳng; lựa chọn con

đường đi sau tốt nghiệp để quyết định làm hồ sơ thi. Đối với các trường đại học,
cao đẳng: tháng 3 là tháng họ chuẩn bị, hoặc bắt đầu phát động chiến dịch tư vấn,
tuyên truyền tuyển sinh. Đối với các công ty, doanh nghiệp thì tháng 3 là tháng họ
chuẩn bị cho những đợt sơ tuyển, họ rất cần học sinh (những em mong muốn đi
làm ngay sau khi tốt nghiệp) tới thăm, trải nghiệm, hiểu biết về công ty, về những
công việc và cuộc sống các em sẽ làm ở đó rồi lựa chọn, để tháng 6, sau khi các
em tốt nghiệp họ sẽ tổ chức tuyển dụng. Theo thời gian, công ty A đã tuyển đủ
người làm, ổn định nhân sự, lúc đó, sự cần thiết về liên kết của họ sẽ giảm thì nhà
trường nên chuyển hướng sang liên kết với công ty khác, công ty mới thành lập,
công ty mở rộng sản xuất hoặc vươn tới những công ty ở xa hơn (có xe đưa đón
12


nhân viên)...Để thực hiện tốt nguyên tắc này, nhà trường phải luôn cập nhật tình
hình của các đơn vị, biết chiến lược phát triển của họ, từ đó xây dựng chiến lược,
kế hoạch liên kết sao cho phù hợp, thích ứng với từng thời kỳ, từng giai đoạn.
* Truyền thống, tình cảm: Truyền thống nhà trường, truyền thống của các đơn vị,
tình cảm giữa lãnh đạo hai bên và truyền thống hợp tác giữa nhà trường và đơn vị
ảnh hưởng rất lớn đến quá trình và hiệu quả liên kết. Nhà trường, một mặt cần
tăng cường nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, thành tích của thầy và trò
ngày càng cao, truyền thống nhà trường ngày càng vẻ vang; mặt khác, luôn giữ
mối quan hệ tốt với các đơn vị, coi công việc, sự kiện của đơn vị cũng là công
việc, sự kiện của nhà trường; luôn chú ý và đáp ứng các điều khoản đã ký kết;
trao đổi, góp ý thân tình để các đơn vị hoàn thiện hơn, phát triển vững bền hơn
* Kết hợp ngành - lãnh thổ: Cần có sự phối hợp nhịp nhàng giữa địa phương và
ngành giáo dục. Thông thường, nhà trường sẽ chọn các công ty đóng trên địa bàn
huyện, do đó, để các công ty nhiệt tình, sẵn lòng ủng hộ, giúp đỡ nhà trường
chúng ta phải cần tới sự giới thiệu, tác động và thương lượng của UNBD huyện
* Giao tiếp: Có hai con đường giao tiếp đó là con đường chính thức (các văn bản,
công văn, đề nghị...) và con đường không chính thức (thông qua nguyên tắc truyền

thống và tình cảm). Trong việc liên kết với các đơn vị chúng ta thường theo con
đường không chính thức bởi nhà trường không phải là cấp trên của họ, không yêu
cầu, bắt buộc họ phải liên kết. Sau khi tìm hiểu kỹ lưỡng về các đơn vị, lãnh đạo
nhà trường gửi thư ngỏ tới đơn vị, vài ngày sau hỏi bộ phận giúp việc của lãnh đạo
đơn vị để nắm bắt tình hình, những thuận lợi, khó khăn, những suy nghĩ, ý tưởng
và yêu cầu của lãnh đạo các đơn vị. Sau đó, lãnh đạo nhà trường tới gặp hoặc gọi
điện cho lãnh đạo đơn vị đề xuất vấn đề, dự thảo những điều khoản liên kết và
thống nhất thời gian tổ chức ký văn bản hợp tác, liên kết. Như vậy, trong quá trình

13


tiến tới liên kết thì việc giao tiếp giữa nhà trường với các đơn vị chủ yếu là vận
động, động viên, thuyết phục bằng tình cảm.
3. Thực trạng công tác xã hội hóa giáo dục ở trường THPT:
3.1. Hiện nay, ở các trường THPT, việc xã hội hóa chủ yếu dựa vào sự đóng
góp, ủng hộ của Cha mẹ học sinh về kinh phí. Nhà trường họp bàn, nêu chủ
trương, được Hội Cha mẹ học sinh đồng thuận, trình lãnh đạo cấp trên phê duyệt
rồi tiến hành vận động Cha mẹ học sinh đóng góp. Kinh phí xã hội hóa tập trung
chủ yếu cho việc tu sửa, bổ sung cơ sở vật chất nhà trường và mua sắm một số
trang thiết bị phục vụ hoạt động giảng dạy mà ít dành cho việc khen thưởng, trao
học bổng cho học sinh nhiều thành tích; đóng học phí, hỗ trợ, tặng quà cho học
sinh nghèo vượt khó. Đồng thời, rất ít trường tiến hành xã hội hóa theo hướng khai
thác tiềm năng về nhân lực, tài lực.
3.2. Thực tế tại trường THPT Nam Sách II, với mô hình trường bán công,
chất lượng thấp, kinh phí hạn hẹp nên việc trao thưởng, trao học bổng hay tặng
quà học sinh nghèo hàng năm gần như không có. Năm 2014, trường chuyển đổi
thành trường công lập, đúng thời điểm đó tôi được luân chuyển từ nơi khác về và
bắt tay vào mùa tuyển sinh theo hình thức thi tuyển đầu tiên của nhà trường.
Nếu không có những động thái tích cực, không làm tốt công tác tuyên truyền,

không đưa ra những chính sách ưu đãi và chế độ đãi ngộ hợp lý, không tạo cho các
em niềm vui, sự hứng khởi thông qua những hoạt động trải nghiệm thực tế thì rất
có thể số hồ sơ đăng ký dự thi ít hơn số học sinh được tuyển. Bởi vậy, việc liên kết
với các trường đại học, cao đẳng, công ty, doanh nghiệp là chủ trương, cách làm
đúng đắn và phù hợp với điều điện, hoàn cảnh thực tế.
3.3. Một số thuận lợi cơ bản khi thực hiện công tác xã hội hóa giáo dục theo
hiình thức liên kết với các đơn vị:
+ Nhiều năm qua, tôi có mối quan hệ tốt, rất thân tình với lãnh đạo một số trường
đại học, cao đẳng, công ty, doanh nghiệp...
14


+ Tôi là Chủ tịch Hội cựu học sinh của một trường THPT mà số thành viên của
Hội lên tới gần một nghìn, do vậy, có nhiều anh chị em, bạn bè, cựu học sinh
thành đạt hiện đang giữ những chức vụ quan trọng trong các trường đại học, cao
đẳng, công ty, doanh nghiệp...; Đồng thời tôi có mối quan hệ mật thiết với nhiều
phụ huynh học sinh mà hiện tại trong số họ nhiều người đang là lãnh đạo các đơn
vị nên việc liên kết tương đối thuận lợi.
+ Nhà trường thực hiện tốt việc phân luồng học sinh ngay từ lớp 10 với năm
hướng đi cơ bản (học đại học, cao đẳng; học nghề; đi làm tại các công ty, doanh
nghiệp; sản xuất, kinh doanh tại gia đình; đi du học, lao động nước ngoài). Điều
này tạo điều kiện thuận lợi để các trường đại học, cao đẳng, các công ty, doanh
nghiệp tiếp cận đối tượng học sinh.
+ Với những thuận lợi trên, với mục tiêu xã hội hóa giáo dục không chỉ dựa vào
phụ huynh học sinh, không chỉ khai thác kinh phí nên tôi đã chủ động liên kết, hợp
tác với một số trường đại học, cao đẳng, công ty, doanh nghiệp giúp công tác xã
hội hóa lâu dài, bền chặt và mang lại hiệu quả cao.
* Nhà trường liên kết với năm trường đại học, cao đẳng trong nước: Trường Đại
học Sao Đỏ, trường Đại học Mỏ-Địa chất, trường Cao đẳng Vận tải Đường thủy I;
trường Cao đẳng Phát thanh Truyền hình Hà Nam; trường Cao đẳng Công nghệ

Bách Khoa Hà Nội.
* Nhà trường liên kết với ba học viện Nhật Bản: Học viện quốc tế Sun-A;
Học viện quốc tế Ai chi; Học viện Nhật ngữ Hamamatsu.
* Nhà trường liên kết với năm công ty rất lớn trong địa bàn tỉnh: Công ty Cổ phần
Gốm Chu Đậu, công ty TNHH Việt Nam Toyo Denso, công ty TNHH May
Tinh Lợi, công ty Du học quốc tế Taiyou, công ty Cổ phần Kinh doanh Kiyokawa.
Những mối quan hệ mật thiết trên đã giúp nhà trường thực hiện công tác xã
hội hóa giáo dục rất hiệu quả trong những năm qua.
3.4. Những khó khăn khi thực hiện công tác xã hội hóa giáo dục theo hiình
thức liên kết với các đơn vị:
15


+ Trong thời kỳ mô hình trường bán công trước đây, nhà trường chưa từng liên kết
với trường đại học, cao đẳng, công ty, doanh nghiệp;
+ Trước đây việc xã hội hóa chỉ dựa vào đối tượng phụ huynh học sinh nên các
thầy cô chưa hiểu biết nhiều về nội dung, phương pháp, cách thức tuyên truyền,
vận động các trường đại học, cao đẳng, công ty, doanh nghiệp ủng hộ;
+ Số lượng cựu học sinh rất lớn (mỗi năm có khoảng 500 học sinh tốt nghiệp ra
trường) nhưng các em mới chập chững bước vào cuộc sống, chủ yếu các em lao
động trong các công ty, doanh nghiệp nên tầm ảnh hưởng của các em tới lãnh đạo
công ty, doanh nghiệp chưa đủ lớn để thuyết phục việc ủng hộ nhà trường.
Những điều kiện thuận lợi và những khó khăn trên là yếu tố cốt lõi giúp tôi
đề xuất một số giải pháp cơ bản nhằm thực hiện hiệu quả công tác xã hội hóa giáo
dục thông qua việc liên kết với các trường đại học, công ty, doanh nghiệp.
4. Một số giải pháp, biện pháp thực hiện hiệu quả công tác xã hội hóa
giáo dục thông qua liên kết với trường đại học, cao đẳng, công ty, doanh nghiệp
Do khuôn khổ đề tài, tôi xin phép chỉ trình bày, phân tích, dẫn chứng cụ thể
trong các giải pháp việc liên kết với ba đại diện của ba nhóm đơn vị, đó là trường
Đại học Sao Đỏ (đại diện nhóm các trường đại học, cao đẳng), Học viện quốc tế

Sun - A (đại diện nhóm các học viện nước ngoài), Công ty TNHH Việt Nam
Toyodenso (đại diện nhóm các công ty, doanh nghiệp). Một số minh chứng trong
quá trình liên kết và kết quả đạt được sau khi liên kết được bố trí ở phần phụ lục
của sáng kiến.
4.1. Giải pháp 1. Tìm hiểu các đơn vị và lập kế hoạch liên kết:
Dựa vào tình hình thực tế về việc làm của học sinh, sinh viên sau khi tốt nghiệp ra
trường; Trên cơ sở những thuận lợi và khó khăn của nhà trường. Tôi tìm hiểu một
số trường đại học, cao đẳng và công ty, doanh nghiệp về thế mạnh của họ, về sự
cần thiết trong tuyển sinh đại học, cao đẳng và tuyển lao động cũng như quảng bá
hình ảnh, thương hiệu của họ thông qua trang web; qua mạng xã hội; qua cựu học
16


sinh đang công tác, học tập, làm việc tại các đơn vị; qua việc giới thiệu của đồng
nghiệp, bạn bè, người thân và có đơn vị tôi trực tiếp đến tận nơi tìm hiểu.
+ Liên kết với trường Đại học Sao Đỏ:
Trường Đại học Sao Đỏ với lợi thế về khoảng cách (gần trường THPT Nam Sách
II), lợi thế về tiếng nước ngoài, lợi thế về lĩnh vực cơ khí, điện, điện tử; lợi thế về
tìm đầu ra cho sinh viên (liên kết với nhiều công ty, doanh nghiệp lớn trong nước).
Những lợi thế đó giúp cho trường THPT Nam Sách II nhiều mặt như: học sinh tới
tham quan, trải nghiệm thuận lợi; học sinh sau khi tốt nghiệp THPT học tại trường
Đại học Sao Đỏ thuận lợi về nơi ăn, chốn nghỉ và tìm việc làm sau khi tốt nghiệp
đại học; giảng viên khoa Du lịch & Ngoại ngữ có thể hỗ trợ các giáo viên tiếng
Anh của nhà trường trong công tác chuyên môn.... Mặt khác, trường Đại học Sao
Đỏ thuộc top 3, đầu vào không cao, rất phù hợp với học sinh bán công của nhà
trường. Mấy năm gần đây, do số trường đại học tăng nhanh, do tỷ lệ thất nghiệp
của sinh viên lớn, do định hướng của gia đình và bản thân học sinh nên công tác
tuyển sinh của nhà trường gặp nhiều khó khăn, họ đang cần sự liên kết để thông
tin, tuyên tuyền, quảng bá hình ảnh nhà trường nhằm phục vụ công tác tuyển sinh.
Do đó, liên kết với trường Đại học Sao Đỏ sẽ rất thuận lợi, hiệu quả, đôi bên cùng

có lợi. Ngày 21/3/2016, hai trường đã tổ chức liên kết trước sự chứng kiến của cán
bộ, giáo viên, nhân viên hai trường, của một số sinh viên trường Đại học Sao Đỏ
và toàn thể học sinh trường THPT Nam Sách II.
Sau 01 năm liên kết, trường ĐH Sao Đỏ đã ủng hộ quỹ khuyến học của nhà trường
ba triệu đồng; đã cử hai giáo viên người nước ngoài về giao lưu Tiếng Anh với học
sinh toàn trường; đã tổ chức cho học sinh đi tham quan tại Làng văn hóa các dân
tộc Việt Nam; đã cử nhóm sinh viên về giao lưu, biểu diễn văn nghệ, ảo thuật giúp
các em học sinh thêm hứng khởi trong học tập và rèn luyện (Có hình ảnh và văn
bản ở phần phụ lục)
+ Liên kết với Học viện quốc tế Sun - A và Công ty Du học Taiyou

17


Trước khó khăn về việc làm trong nước của học sinh, sinh viên nhiều phụ
huynh định hướng cho con em họ đi du học hoặc lao động nước ngoài. Đáp ứng
tình hình đó, nhiều công ty du học thành lập và hoạt động (trên địa bàn tỉnh Hải
Dương có hơn 30 công ty du học được cấp phép). Hàng năm, có hàng chục công
ty du học về trường tư vấn, giới thiệu. Trên cơ sở theo dõi, tìm hiểu, rà soát năng
lực, thế mạnh, phương thức hoạt động và sự liên kết của công ty với các trường
đại học, học viện nước ngoài của từng công ty mà tôi quyết định hợp tác với một
vài công ty uy tín, chất lượng, đảm bảo quyền lợi của du học sinh. Ngày 19 tháng
5 năm 2014, tôi hợp tác với Công ty Du học Taiyou với lợi thế: Công ty đóng trên
địa bàn Thị trấn Nam Sách (Cách trường 300m), Công ty liên kết với nhiều trường
đại học, cao đẳng, trường nghề và học viện phía Nhật Bản, Tỷ lệ đỗ visa của học
viên đạt gần 100%, Công ty có trụ sở đặt tại Nhật Bản để giải quyết các vấn đề của
du học sinh bên Nhật..... Sau khi hợp tác, công ty đã tổ chức dạy 03 lớp tiếng Nhật
(miễn phí) cho học sinh có nguyện vọng đi du học, lao động Nhật Bản và học sinh,
cựu học sinh đang làm tại các công ty Nhật Bản ở Việt Nam; Công ty tổ chức cho
học sinh đi tham quan, trải nghiệm tại Đền thờ Thầy giáo Chu Văn An; Hàng năm,

công ty ủng hộ quỹ khuyến học của nhà trường, trao học bổng và khen thưởng học
sinh giỏi, trao quà cho học sinh nghèo gần 10 triệu đồng; Công ty hỗ trợ nhà
trường việc tuyển sinh vào lớp 10 và tham quan, học tập kinh nghiệm của cán bộ,
giáo viên. Đặc biệt, công ty là cầu nối để trường THPT Nam Sách II liên kết với
Học viện quốc tế Sun - A (Nhật Bản) và học viện đã ủng hộ nhà trường về nhiều
mặt: gửi vào quỹ khuyến học 30.000 yen; tặng nhà trường 01 máy fax, phô tô và
in màu; năm 2016 trao học bổng du học toàn phần cho học sinh Hứa Thị Vân Anh
(trị giá 240 triệu VNĐ); năm 2017 trao học bổng du học toàn phần cho học sinh
Vương Thùy Linh (trị giá 240 triệu VNĐ) (Có hình ảnh và văn bản ở phần phụ
lục)
+ Liên kết với Công ty TNHH Việt Nam Toyodenso

18


Qua thăm dò, khảo sát học sinh và cha mẹ học sinh tôi nhận thấy, khoảng 50% học
sinh của nhà trường mong muốn đi làm ngay sau khi tốt nghiệp THPT. Để các em
hiểu về công việc sẽ làm, từ đó có sự lựa chọn đúng đắn nghề mà mình sẽ theo.
Tôi tìm hiểu một số công ty về một số lĩnh vực làm việc như may mặc, giầy da,
gốm sứ, điện tử ... thông qua cựu học sinh đang là quản lý, là nhân viên của công
ty và đặt vấn đề liên kết với các công ty đó nhằm mục đích đưa các em đến thăm,
tìm hiểu, trải nghiệm tại công ty. Để các em được làm việc trong một môi trường
tốt, thân thiện, có tính kỷ luật cao tôi đã đặt vấn đề liên kết với công ty TNHH Việt
Nam Toyodenso (Công ty điện tử Nhật Bản, Khu Công nghiệp Nam Sách). Tháng
6 năm 2014, Ban lãnh đạo Công ty đã về thăm trường, thỏa thuận, thống nhất một
số điều khoản và ký văn bản liên kết (Có hình ảnh và văn bản ở phần phụ lục). Kể
từ khi liên kết, dịp khai giảng năm học mới công ty tặng nhà trường 01 bộ máy
chiếu; dịp tổng kết năm học công ty trao học bổng, trao thưởng cho học sinh giỏi
và tặng quà học sinh nghèo; tháng 3 hàng năm công ty cho ô tô đón các em tới
thăm, trải nghiệm, ăn trưa tại công ty; tháng 5 hàng năm công ty chở máy móc,

thiết bị về trường sơ tuyển, phỏng vấn và tuyển chọn để tháng 6, sau khi tốt
nghiệp, công ty tổ chức đón các em tới làm việc theo danh sách tiến cử của nhà
trường.
4.2. Giải pháp 2. Xây dựng cơ chế phối hợp, gắn kết giữa nhà trường với các
trường đại học, cao đẳng và công ty, doanh nghiệp
Một trong những yếu tố quan trọng để việc liên kết giữ hai bên nhanh chóng, hiệu
quả, bền chặt chính là phải xây dựng cơ chế phối hợp, gắn kết thật hợp lý, phát
huy tối đa thế mạnh của mỗi bên.
+ Đối với các trường đại học, cao đẳng: Nhà trường phải xác định đây là những
đối tượng có thể kết nghĩa hoặc liên kết dài lâu bởi có sự liên quan, ràng buộc, hỗ
trợ rất lớn từ cả hai phía. Trường THPT tạo điều kiện thuận lợi và giúp trường đại
học, cao đẳng tư vấn tuyển sinh, việc này có lợi cho giáo viên thêm thông tin và
kinh nghiệm tư vấn hướng nghiệp; học sinh được tư vấn có thêm thông tin, thêm
19


sự lựa chọn; trường đại học, cao đẳng tuyển được người học để duy trì và phát
triển nhà trường. Trường THPT tổ chức cho học sinh đi tham quan, trải nghiệm,
thực tế mà không mất kinh phí. Trường THPT có kinh phí do các trường đại học,
cao đẳng ủng hộ để khen thưởng, trao học bổng, tặng quà cho học sinh. Trường
THPT được hỗ trợ, giúp đỡ về chuyên môn - điều này rất tốt để các thầy cô ở
THPT bắt kịp nhanh chóng với phương pháp dạy học tiên tiến, hiện đại. Trường
đại học, cao đẳng đầu tư kinh phí tổ chức đưa học sinh tới trường tham quan, học
tập, trải nghiệm; có chính sách hỗ trợ sinh viên của trường; ủng hộ Quỹ Khuyến
học hàng năm để trao thưởng và tặng quà...
Chẳng hạn, trường THPT Nam Sách II và trường Đại học Sao Đỏ đã ký biên
bản ghi nhớ với một số nội dung chủ yếu như:
* Trường THPT Nam Sách II:
- Hàng năm tổ chức tư vấn, giới thiệu học sinh vào học tập tại trường ĐH Sao Đỏ;
- Đăng tải các thông tin về tuyển sinh của trường ĐH Sao Đỏ trên website nhà

trường;
- Kết hợp và tạo điều kiện thuận lợi để cán bộ tuyển sinh của trường ĐH Sao Đỏ
tổ chức tư vấn, định hướng nghề nghiệp cho học sinh của trường;
- Cử giáo viên tham gia các hoạt động học thuật, nghiên cứu của khoa Du lịch &
Ngoại ngữ;....
* Trường ĐH Sao Đỏ:
- Hàng năm tổ chức tư vấn, định hướng nghề nghiệp cho học sinh trường THPT
Nam Sách II;
- Tạo điều kiện cho học sinh trường THPT Nam Sách II được học tập, rèn luyện và
phát triển tốt khi trở thành sinh viên của trường ĐH Sao Đỏ;
- Cử giảng viên, sinh viên hỗ trợ trường THPT Nam Sách II về xây dựng tour du
lịch cho giáo viên, học sinh; mời giáo viên người nước ngoài về giao lưu và giảng
dạy; tham gia một số hoạt động giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể thao;

20


- Trao học bổng cho học sinh giỏi, tặng quà học sinh nghèo vượt khó cho học sinh
trường THPT Nam Sách II .....
+ Đối với các công ty, doanh nghiệp:
Mỗi công ty, doanh nghiệp có những mối quan hệ đặc trưng riêng với nhà trường.
Có công ty quan hệ với nhà trường bởi lãnh đạo công ty có con cháu đã, đang và
sẽ theo học tại trường; Có công ty quan hệ với nhà trường bởi lãnh đạo công ty là
anh em bè bạn thân tình với lãnh đạo nhà trường hoặc lãnh đạo công ty là học sinh
cũ của lãnh đạo nhà trường; Có công ty quan hệ với nhà trường về nhân sự, nhân
lực, tuyển dụng (Công ty điện tử, công ty may, công ty du học...) họ cần tuyển
công nhân là những học sinh tốt nghiệp THPT, họ cần những học sinh tốt nghiệp
THPT đi du học nước ngoài... những công ty này rất cần sự phối hợp, hợp tác
cùng với nhà trường, vì thế họ sẵn sàng giúp đỡ, ủng hộ nhà trường.
Để duy trì và phát triển các mối quan hệ giữa nhà trường với các công ty, doanh

nghiệp, Hiệu trưởng cần làm tốt vai trò đầu mối, tận dụng cơ hội, tạo điều kiện
thuận lợi nhất và chủ động tham gia vào các hoạt động của từng đơn vị. Đồng
thời, trong quá trình quan hệ cần thực hiện tốt các nguyên tắc huy động cộng đồng
tham gia xây dựng giáo dục, đặc biệt là nguyên tắc lợi ích "Mỗi hoạt động hợp tác,
phối hợp đều phải xuất phát từ nhu cầu và lợi ích của cả hai phía": Công ty tạo
điều kiện về kinh phí (tiền xe ô tô đưa đón, tiền ăn trưa…) cho học sinh tới thăm,
học tập, trải nghiệm tại công ty; ủng hộ Quỹ Khuyến học hàng năm để trao thưởng
và tặng quà. Trường THPT Nam Sách II giúp công ty, doanh nghiệp trong vấn đề
quảng bá, quảng cáo và tuyển dụng nhân lực. Nhà trường tổ chức thăm dò, phân
luồng, tư vấn, hướng nghiệp học sinh ngay từ lớp 10. Đến cuối năm lớp 12, nhà
trường cho các em đăng ký nguyện vọng (ghi rõ sẽ đi làm ở công ty, doanh nghiệp
nào), nhà trường tổng hợp số liệu, mời từng công ty về sơ tuyển các em. Sau khi
sơ tuyển xong, các công ty gửi thư mời tới gia đình các em trúng tuyển và tổ chức
Lễ đón các em vào học nghề, làm việc ngay sau khi các em thi tốt nghiệp xong.
21


+ Đối với các học viện Nhật Bản: Trong Lễ Tri ân và Trưởng thành cho học sinh
lớp 12 khóa 2011-2014 ngày 19/5/2014, Phó Giám đốc học viện quốc tế Sun-A
(Nhật Bản) về thăm trường và mong muốn được liên kết cùng nhà trường. Tháng
10 năm 2014, tôi trực tiếp sang Nhật Bản, thăm học viện và ký văn bản liên kết
với học viện quốc tế Sun-A, học viện quốc tế Ai chi: Học viện giúp nhà trường
dạy tiếng Nhật (miễn phí) cho học sinh, hàng năm cấp 01 suất học bổng toàn phần
cho học sinh giỏi du học tại hai học viện; ủng hộ Quỹ Khuyến học hàng năm để
trao thưởng và tặng quà. Trường THPT Nam Sách II tuyên truyền tới cha mẹ học
sinh và học sinh về học viện, tư vấn, định hướng cho học sinh đi du học Nhật Bản
học tập tại hai học viện...
Nhà trường cần thường xuyên tổ chức các hoạt động, các phong trào thi
đua, các cuộc thi...tổ chức long trọng các ngày Lễ, ngày Kỷ niệm (Lễ Khai giảng,
Lễ Kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam, Lễ Kỷ niệm Ngày Thành lập Đoàn, Lễ Tri

ân và Trưởng thành cho học sinh lớp 12, Lễ Tổng kết năm học...) và mời các cơ
quan, tổ chức, các đơn vị liên kết, các công ty, doanh nghiệp về dự Lễ để họ được
thể hiện sự quan tâm của mình với nhà trường, với thế hệ trẻ qua những đóa hoa
tươi thắm trao tặng nhà trường, qua những phần thưởng trao cho học sinh giỏi, qua
những món quà giúp đỡ học sinh nghèo. Khi giới thiệu các đơn vị lên tặng hoa,
tặng quà, trao thưởng, nhà trường cần khắc sâu những nội dung cơ bản của mỗi
đơn vị (chuyên về vấn đề gì, đặt tại đâu, lợi thế như thế nào...). Đó cũng là cơ hội
quảng bá hình ảnh, xây dựng thương hiệu của mỗi đơn vị.
4.3. Giải pháp 3. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền trong quá trình liên kết
Trong quá trình liên kết với các đơn vị, chúng ta cần trình bày, giải thích,
tuyên truyền để các đồng chí cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường; các đơn vị
liên kết thấy được tầm quan trọng, sự cần thiết, mục đích, ý nghĩa của công tác xã
hội hóa giáo dục.

22


+ Nội dung tuyên truyền: tuyên truyền các chủ trương, nội dung xã hội hóa giáo
dục của Đảng và Nhà nước; về nâng cao ý thức trách nhiệm của cộng dồng xã hội
và mỗi người dân trong việc chăm lo phát triển giáo dục; về những khó khăn,
thuận lợi và định hướng phát triển của nhà trường; về những kết quả, thành tích
nhà trường đạt được; về những đóng góp, ủng hộ nhiều mặt của các đơn vị; những
bài viết, cảm nhận của thầy cô, học sinh về các đơn vị sau khi liên kết; về những
sinh viên ưu tú, những du học sinh ưu tú, những công nhân ưu tú đã, đang học tập,
làm việc tại các đơn vị...từ đó có sự đồng thuận và ủng hộ tích cực của các đơn vị.
+ Hình thức tuyên truyền: tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng;
Mời các đơn vị tới dự các ngày Lễ, ngày Kỷ niệm mà nhà trường tổ chức (trong
buổi Lễ, nhà trường mời các đơn vị lên tặng hoa, trao thưởng, trao quà, phát biểu;
đòng thời nhà trường nhấn mạnh, khắc sâu những nét cơ bản, những thế mạnh và
mong muốn của các đơn vị đối với nhà trường...); Tuyên truyền thông qua Thư

ngỏ gửi các đơn vị; Tuyên truyền qua website, zalo và facebook (Trước hết phải
có số điện thoại của lãnh đạo các đơn vị, của người thân, bè bạn và cựu học sinh
đang làm việc tại đơn vị. Sau đó tìm kiếm địa chỉ zalo, facebook của họ; gửi lời
mời kết bạn. Các hoạt động thường xuyên của nhà trường, các kết quả, thành tích
của nhà trường được đẩy lên liên tục trên zalo, facebook và gắn thẻ họ để họ theo
dõi được).
4.4. Giải pháp 4. Tạo lập uy tín, niềm tin thông qua việc nâng cao chất lượng
giáo dục của nhà trường.
Chúng ta biết rằng chất lượng giáo dục là tiền đề quan trọng để tạo lập uy
tín, niềm tin và là sức mạnh lan tỏa đến cộng đồng xã hội. Nếu một nhà trường mà
chất lượng học sinh thấp, học sinh không có động lực thi đua, phấn đấu; chỉ có rất
ít học sinh mong muốn được học lên đại học, cao đẳng thì sẽ rất khó liên kết với
các trường đại học, cao đẳng. Nếu nhà trường ít tổ chức các hoạt động, ít tham gia
các cuộc thi, ít tổ chức sân chơi cho các em thì sẽ rất ít các công ty, doanh nghiệp
biết đến mà ủng hộ, tài trợ. Nếu nhà trường mà ý thức học sinh yếu, lười học tập,
23


rèn luyện, lao động thì sẽ rất khó liên kết với các học viện nước ngoài bởi bọ cần
những người nhanh nhẹn, chăm chỉ, chịu khó làm việc và nhanh nhạy trong tiếp
cận khoa học kỹ thuật... Bởi vậy, lãnh đạo nhà trường cần tập trung nhiều nguồn
lực vào các hoạt động giáo dục làm sao để học sinh cảm nhận được “mỗi ngày đến
trường là một ngày vui”, làm sao để sau mỗi buổi học, mối buổi sinh hoạt, sau mỗi
cuộc thi khi trở về nhà các em kể với bố mẹ, người thân những điều lý thú, bổ ích;
các em nói với họ rằng thầy cô và nhà trường rất tuyệt vời, rằng các em đã lớn dần
lên và trưởng thành … Từ đó cha mẹ các em, người thân của các em tin tưởng,
ủng hộ nhà trường và lan rộng ra tới các đơn vị khác để họ biết tới nhà trường, ủng
hộ nhà trường.
Để nâng cao chất lượng giáo dục, nhà trường cần tập trung đầu tư và chỉ
đạo thật tốt một số nội dung cơ bản sau:

+ Thực hiện có hiệu quả nội dung các cuộc vận động, các phong trào thi đua của
ngành theo hướng thiết thực, hiệu quả, phù hợp;
+ Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên thông qua các buổi hội thảo; qua hoạt
động tự bồi dưỡng và tạo điều kiện cho giáo viên đi học nâng cao trình độ chuyên
môn nghiệp vụ; Triển khai đổi mới sinh hoạt tổ chuyên môn theo hướng nghiên
cứu bài học và sinh hoạt chuyên đề; Thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin quản
lý và giảng dạy; Đổi mới kiểm tra và đánh giá theo hướng chú trọng đánh giá
phẩm chất và năng lực của học sinh; Thực hiện tốt công tác thi đua, khen thưởng;
nhân điển hình tiên tiến...;
+ Tập trung giáo dục đại trà; đầu tư có trọng điểm cho công tác bồi dưỡng mũi
nhọn; tăng cường giúp đỡ, phụ đạo học sinh yếu kém;
+ Chú trọng công tác rèn kỹ năng sống; phát triển học sinh theo năng lực thông
qua tổ chức sân chơi giúp các em có cơ hội thể hiện tài năng của mình; Tích cực tổ
chức học sinh tham gia các cuộc thi và hưởng ứng công tác từ thiện, tình nghĩa;
+ Thực hiện tốt công tác quản lý học sinh;
+ Thực hiện tốt công tác phân luồng, tư vấn, định hướng nghề nghiệp tương lai;
24


+ Có chính sách ưu đãi và thu hút nhân tài cũng như hỗ trợ học sinh nghèo;
+ Tăng cường xây dựng cơ sở vật chất theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa;
Xây dựng và củng cố cảnh quan môi trường xanh – sạch – đẹp.
4.5. Giải pháp 5. Tăng cường bồi dưỡng cách làm xã hội hóa giáo dục cho cán
bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường:
Công tác xã hội hóa giáo dục trong nhà trường là công việc của nhiều
người, càng nhiều người thì việc tiến hành xã hội hóa càng nhanh, càng rộng bởi
mỗi cán bộ, giáo viên, nhân viên có rất nhiều mối quan hệ (chồng/vợ, con, anh chị
em hai bên, bố mẹ hai bên...), họ sẽ tuyên truyền, vận động được nhiều đơn vị, cá
nhân tham gia ủng hộ theo cấp số nhân.
Vì vậy, để thực hiện có hiệu quả công tác xã hội hóa giáo dục, nhà trường

cần tăng cường bồi dưỡng cho cán bộ, giáo viên, nhân viên giúp họ nắm vững
đường lối, chính sách và định hướng phát triển giáo dục của Đảng, Nhà nước.
Giúp họ hiểu được chủ trương, mục đích, ý nghĩa của công tác xã hội hóa. Đồng
thời hướng dẫn cụ thể cách làm xã hội hóa giáo dục cho cán bộ, giáo viên, nhân
viên nhà trường.
+ Bồi dưỡng về nhận thức: cán bộ, giáo viên, nhân viên trong nhà trường phải
hiểu rõ vai trò của mình trong công tác giáo dục: quan tâm, chăm lo tới học sinh;
coi học sinh như con em ruột thịt của mình; giảng dạy bằng cả tình thương, lương
tâm và trách nhiệm để học sinh cảm nhận được các thầy cô đã hết lòng vì học trò,
để các em tự tin sống trong ngôi nhà chung ấm áp cùng thầy cô, để phụ huynh
thấy con em họ được học hành cẩn thận, được chăm sóc chu đáo, được giáo dục
bài bản. Từ đó họ hiểu, tin tưởng, sẵn lòng giúp đỡ nhà trường và vận động bè
bạn, người thân là lãnh đạo các đơn vị ủng hộ, giúp đỡ và liên kết với nhà trường;
+ Bồi dưỡng kiến thức về xã hội hóa: Bồi dưỡng cho cán bộ, giáo viên, nhân
viên nắm vững các Thông tư, Nghị định, công văn, hướng dẫn của các cấp lãnh
đạo về công tác xã hội hóa giáo dục giúp họ yên tâm và có kiến thức trong quá
trình tuyên truyền; Mỗi cán bộ, giáo viên, nhân viên phải tìm hiểu, tạo mối quan
25