Giao an văn 8. Tuần 02

Giáo án: Ngữ văn 8 Năm học: 2009-2010
TUẦN 2 Ngày soạn:16.08.09
TIẾT: 5,6 Ngày dạy:
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC : Giúp hs:
1:
Kiến thức
Kiến thức: Giúp hs hiểu được :
Tình cảnh đáng thương và nõi đau tinh thần của nhân vật chú bé Hồng, tình thương yêu mãnh liệt của chú bé đối với
mẹ.Bước đầu hiểu được văn hồi kí và đặc sắc của thể văn này qua ngòi bút của Nguyên Hồng: Thấm đượm trữ tình,
lời văn tự truyện chân thành, giàu sức truyền cảm.
2. Tư tưởng: Giáo dục lòng q trọng , nâng niu tình cảm gia đình nhất là tình mẫu tử.
3.Kó năng : Phân tích nhân vật,củng cố hiểu biết về thể loại hồi kí.
II. TRỌNG TÂM, PHƯƠNG PHÁP :
1.Trọng tâm: Tâm trạng và tình cảm của bé Hồng; Hình ảnh bà cô.
2.Phương pháp: Phân tích, giảng bình.
III. LÊN LỚP :
1.Ổn đònh: 81: 83:
2.Kiểm tra : - “ Tôi đi học” được viết theo thể loại nào? Vì sao?
- Em thích nhất đoạn văn nào ? vì sao?
81: 83:
3.Bài mới : Nếu như Thanh Tònh đã để lại trong lòng người đọc bao cảm xúc ngỡ ngàng, xúc động của ngày đầu tiên
đi học thì Nguyên Hồng lại làm thổn thức bao trái tim con người về tuổi thơ đầy cay đắng nhưng cũng rất ngọt ngào
qua đoạn trích…..
TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG GHI BẢNG
HĐ 1: Tìm hiểu tác giả ,tác phẩm
-HS đọc chú thích sgk/ 19. Nêu một vài nét về tác giả? (Gv cho hs xem chân dung nhà
văn.)
-GV giới thiệu : thể hồi kí ( tự truyện : là TP văn học thuộc loại tự sự do tác giả tự viết
về cuộc đời mình ) : “ tôi” là nhân vật chính – là người kể chuyện và trực tiếp bộc lộ cảm
nghó .
HĐ2: Hướng dẫn đọc và tìm hiểu văn bản.

-HS đọc – tóm tắt -lưu ý các chú thích 5, 8 , 12 , 13, 14, 17
(?)Đoạn trích “Trong lòng mẹ “có thể chia làm mấy phần ? Nội dung từng phần ?
-Phần 1: “Từ đầu … hỏi đến chứ?”: Cuộc đối thoại giữa người cô cay độc và chú bé
Hồng , ý nghó , cảm xúc của chú về người mẹ bất hạnh .
- Phần 2: còn lại: Cuộc gặp lại bất ngờ với mẹ và cảm giác vui sướng cực điểm của H
(?)Đọc văn bản em hình dung ra sao về cảnh ngộ của chú bé Hồng ?
-“ Tôi … băng đen “Khơi nguồn cho nhân vật người cô xuất hiện .
(?)Cuộc đối thoại giữa bà cô và bé Hồng diễn ra theo trình tự như thế nào?
- Học sinh tự bộc lộ.
(?)Cùng trong một cuộc đối thoại nhưng có điều gì đáng chú ý về thái độ của hai cô cháu?
+ Bà cô : luôn tươi cười giả tạo, cái nhìn xoi mói đầy ác ý, càng về sau càng đắc ý, thích
thú + Bé Hồng: đau xót, tủi hờn, phẫn uất trong những giọt nước mắt đắng cay
(?)Em hãy phân tích tâm đòa bà cô trong cuộc đối thoại với bé Hồng ?
+ B1: Cười hỏi chứ không phải là lo lắng hỏi , nghiêm nghò hỏi, càng không phải âu yếm
hỏi –ý nghó cay độc trong giọng nói và trên nét mặt khi cười rất kòch  giả dối có âm
mưu khác .
+ B2 : Người cô không chòu buông tha cùng với giọng ngọt ,con mắt long lanh chằm chặp
nhìn  cái nhìn soi mói - muốn kéo đứa cháu đáng thương vào trò chơi ác độc đã dàn tính
sẵn . Cử chỉ vỗ vai , cười nói tỏ vẻ thân thiện nhưng giả dối , độc ác ;Câu:“Mày dại quá …
I. Tìm hiểu tác giả ,tác
phẩm :
Xem chú thích sgk/ tr 19
II. Tìm hiểu văn bản
1.Đọc,kể, chú thích từ.
2.Thể loại: tiểu thuyết
tự thuật.
3.Bố cục: 2đoạn.
4.Phân tích:
a. Nhân vật bà cô.
-Cười hỏi: rất kịch

+Giọng vẫn ngọt.
+ Mắt long lanh, nhìn
chằm chặp.
- Cười nói: Giọng ngân
dài.
-Cười kể: Giọng ngiêm
nghị.
=> Là kẻ lạnh lùng, độc
ác, thâm hiểm, giả dối.
b. Nhân v ậ t Bé Hồng :
*Trong cuộc đối thoại
với bà cô:
- “cúi đầu không đáp
Giáo viên: Trần Thò Hoa 1 Trường DTNT Đạ Tẻ
TRONG LÒNG MẸ
-Trích “Những ngày thơ ấu “- Nguyên Hồng-
Giáo án: Ngữ văn 8 Năm học: 2009-2010
em bé chứ .” không chỉ bộc lộ sự ác ý mà còn chuyển sang chiều hướng châm chọc,nhục
mạCay nghiệt,cao tay trước chú bé đáng thương và bò động.
+ B3 : Bà cô không chòu buông tha , đối lập với tâm trạng đau đớn xót xa của đứa cháu là
sự vô cảm sắc lạnh đến ghê rợn ;tươi cười kể chuyện,vỗ vai,đổi giọng là thay đổi đấu
pháp tấn công.Hạ giọng tỏ sự ngậm ngùi thương xót người đã mất , đó là sự giả dối,thâm
hiểm,trơ trẽn .
(?) Qua đó em có nhận xét gì về bản chất của nhân vật người cô ?
Tố cáo hạng người sống tàn nhẫn ,khô héo cả tình máu mủ ruột rà trong cái xã hội
thượng lưu nửa phong kiến lúc bấy giờ những đònh kiến trong xã hội cũ.
(?)Phân tích tâm trạng , cảm xúc của Hồng trong cuộc đối thoại với cô?
+Mới đầu nghe cô hỏi, từ “cúi đầu không đáp “đến “cười và đáp lại cô tôi “ là một phản
ứng thông minh xuất phát từ sự nhạy cảm và lòng tin yêu mẹ.Bởi chú nhận ra ngay những ý
cay độc trong giọng nói và trên nét mặt của cô mình không muốn tình thương yêu và

lòng kính mến mẹ bò những rắp tâm tanh bẩn xâm phạm đến. Câu trả lời có vẻ bất cần
nhưng thực ra đầy suy nghó.
+ Sau lời hỏi thứ hai của người cô càng thắt lại , khoé mắt đã cay cay . Đến khi mục đích
mỉa mai , nhục mạ của người cô đã trắng trợn phơi bày ở lời thứ ba thì chú bé không nén
nổi đau đớn , phẫn uất :” Nước mắt …ở cằm và ở cổ “ .Cái “ cười dài trong tiếng khóc “
sự kìm nén nỗi đau xót , tức tưởi
-Tâm trạng đau đớn , uất ức dâng đến cực điểm khi người cô cứ tươi cười kể về tình cảnh
tội nghiệp của mẹ mình : “Cô tôi chưa dứt câu …kì nát vụn mới thôi “
(?)Diễn biến tâm lí của bé Hồng gợi cho em suy nghó gì về tình cảm của Hồng đối với mẹ
?
 Hồng yêu thương mẹ với tình yêu thương mãnh liệt , kính trọng và cảm thông sâu
sắc; Hồng là cậu bé nhạy cảm và tự trọng.
(?) Nhận xét lời văn , cách kể chuyện ? Kết hợp nhuần nhuyễn kể và bộc lộ cảm xúc .
- Lời văn dồn dập với các hình ảnh , các động từ mạnh mẽ .
(?) Tìm những từ ngữ thể hiện cử chỉ , hành động, thái độ của bé Hồng khi đuổi theo chiếc
xe và được gặp mẹ?
-Bối rối , thở hồng hộc , trán đẫm mồ hôi , ríu cả chân lại , òa khóc
(?)Theo em, những giọt nước mắt lần này có khác lần nói chuyện với cô không?

khác:
đây là những giọt nước mắt dỗi hờn mà hạnh phúc, tức tưởi mà mãn nguyện.
(?)Phân tích cái hay của hình ảnh “ Nếu người quay lại … ngã gục giữa sa mạc”?
+Khát khao tình mẹ như người bộ hành đi trên sa mạc khát nước Đó sự tủi cực và thất
vọng nếu đó là nhầm lẫn -phù hợp tình mẹ con
(?)Phân tích những cảm giác của bé Hồng khi được ở trong lòng mẹ ?
+Cảm giác sung sướng đến cực điểm được diễn tả bằng cảm hứng đặc biệt say mê cùng
những rung động vô cùng tinh tế .  Một không gian của ánh sáng,màu sắc,hương
thơm,vừa lạ lùng vừa gần gũi.Nó là hình ảnh về một thế giới đang bừng nở , hồi sinh ,
một thế giới dòu dàng kỉ niệm và ăm ắp tình mẫu tử …Chú bé Hồng bồng bềnh trôi trong
cảm vui sướng , rạo rực , không mảy may nghó ngợi gì  Đoạn trích “ Trong lòng mẹ”,

đặc biệt phần cuối này là bài ca chân thành và cảm động về tình mẫu tử thiêng liêng ,
bất diệt.
HĐ4. Tổng kết. -Ghi nhớ SGK
“-“cười đáp lại”
-Lòng thắt lại, khóe mắt
cay cay.
-Nước mắt …ròng ròng
-Cười dài trong tiếng
khóc.
-Khóc không ra tiếng.
tình yêu thương mẹ
mãnh liệt, đau xót, uất
hận.
- Khi gặp mẹ:
=> vui mừng, cuống
quýt, mà mãn nguyện .
-Trong lòng mẹ :
=> Cảm giác sung
sướng cực điểm .
III. Tổng kết:
Ghi nhớ: sgk/ 21
IV. Luyện tập :
Câu 5* /20 SGK
-Nguyên Hồng là nhà
văn viết nhiều về phụ
nữ và nhi đồng. Đây là
những con người xuất
hiện nhiều trong thế
giới nhân vật của Ông.
-Nguyên Hồng dành cho

phụ nữ và nhi đồng tấm
lòng chan chứa thương
yêu và thái độ nâng niu
trân trọng:
+ Diễn tả thấm thía
những nỗi cơ cực , tủi
nhục mà phụ nữ và nhi
đồng phải gánh chòu
thời trước.
+ Thấu hiểu , vô
cùng trân trọng vẻ đẹp
tâm hồn ,đức tính cao
quý của phụ nữ và nhi
đồng.
5. Hướng dẫn về nhà:
- Kể tóm tắt lại nội dung đoạn trích.
- Học bài, nắm các ý chính trong phần phân tích, tóm tắt nội cung đoạn trích.
- Soạn bài : Tức nước vỡ bờ.
Giáo viên: Trần Thò Hoa 2 Trường DTNT Đạ Tẻ
Giáo án: Ngữ văn 8 Năm học: 2009-2010
TUẦN 2 Ngày soạn: 16.08.09
TIẾT 7 Ngày dạy:
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp HS :
1: Kiến thức: Học sinh nắm được khái niệm về trường tư vựng đơn giản; Mối quan hệ giữa
trường tư vựng với các hiện tượng ngôn ngữ như đồng nghóa, trái nghóa, ẩn dụ, hoán dụ, nhân hoá
trng việc làmvăn.
2: Kó năng: Lập trường từ vựng và sử dụng nó trong nói, viết.
II.TRỌNG TÂM, PHƯƠNG PHÁP:
1.Trọng tâm: Khái niệm và bốn lưu ý về trường từ vựng
2.Phương pháp : Quy nạp, thực hành. Tích hợp về môi trường

II. LÊN LỚP :
1.Ổn đònh : 81: 83:
2.Kiểm tra : Thế nào là từ nghóa rộng , từ nghóa hẹp ? Cho vb minh hoạ
81: 83:
3.Bài mới : Từ ngữ tiếng Việt không chỉ có các cấp độ khái quát về nghóa mà đôi khi nó còn
tìm ra điểm chung về nghóa.Điều đó người ta gọi là gì? Chúng ta học bài hôm nay..
TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG GHI BẢNG
Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm
HS đọc đoạn văn của Nguyên Hồng tr 21 sgk
Các từ in đậm : mặt , mắt , da , gò má , đùi , đầu ,cánh tay
,miệng có nét chung nào về nghóa ? + Chỉ bộ phận của cơ
thể người  Tập hợp của những từ có ít nhất một nét chung
về nghóa gọi là:trường từ vựng .
Vậy thế nào là trường từ vựng ?

ghi nhớ sgk tr 21
GV: cơ sở để hình thành trường từ vựng là đặc điểm chung
về nghóa . Không có đặc điểm chung về nghóa thì không có
trường
Em hãy tìm các từ của trường từ vựng “dụng cụ nấu
nướng “? Trường dụng cụ học tập?
+bếp , chảo , thớt , dao, nồi … + vở, sách, bút, thước…
*Hoạt động 2 : Lưu ý hs một số điều
HS đọc ví dụ a/ tr 21 sgk Vd này giúp ta thấy được tính
hệ thống của trường từ vựng.
HS tiếp tục đọc và tìm hiểu các vd b, c, d và rút ra nhận
xét:
+vd b: lưu ý hs một đặc điểm ngữ pháp của các từ cùng
trường .
+vd c :lưu ý hs tính phức tạp của vấn đề :một từ có thể

thuộc nhiều trường từ vựng khác nhau do hiện tượng nhiều
nghóa .
+vd d : lưu ý về mối quan hệ giữa trường từ vựng với các
I.Thế nào là trường từ vựng?
1.Ví dụ:
Mắt, mặt … ->đều chỉ cơ thể con
người
2.Ghi nhớ sgk /21.
*Lưu ý

Học sgk /21, 22
II. Luyện tập :
Bài 1: Hs tự làm
Bài 2:
- Dụng cụ đánh bắt thuỷ sản.
- Đồ dùng gia đình.
- Hoạt động của chân.
- Trạng thái tâm lí.
- tính cách .
- Đồ dùng học tập.
Bài 3 : Trường tư vựng “ Thái
độ”.
Bài 4 :
Giáo viên: Trần Thò Hoa 3 Trường DTNT Đạ Tẻ
TRƯỜNG TỪ VỰNG
Giáo án: Ngữ văn 8 Năm học: 2009-2010
biện pháp tu từ từ vựng.
(?) Tìm những trường từ vựng về môi trường?
- Nước( các loại nước..) đất( Các loại đất..), không
khí…

(?) Hiện nay môi trường của chúng ta như thế nào? Là học
sinh phải làm thế nào để hạn chế sự ô nhiễm môi trường?
Hoạt động 3: Hướng dẫn hs luyện tập
Bài 1.Cho học sinh làm bài tập 1.(Gọi hs lên bảng làm)
Bài 2. Gọi 1 hs lên bảng làm, học sinh ở dưới tự làm vào
vở, gv chấm nhanh 5em.
Bài 3.Gv gọi hs đứng tại chỗ để làm.
Bài 4. làm tương tự như bài tập 2.
Nếu còn thời gian sẽ làm tiếp bài tập 5.
@Lạnh:
-Trường thời tiết : nhiệt độ ( trời lạnh, gió lạnh, nóng,
ẩm ,hanh ..)
-Trường nhiệt độ ( nước lạnh, máy lạnh…)
-Trường mùi vò ( thức ăn nguội lạnh, lạnh miệng…)
-Trường cảm giác ( lạnh người, lạnh gáy…)
-Trường tình cảm ( lạnh lùng , lạnh nhạt …)
@Tấn công:
-Trường chiến thuật: tiến công, phòng thủ,..
-Trường vũ khí: Súng, đạn, bom,mìn…
-Trường đảm bảo an ninh quốc gia: tuần tra, tuần
tiểu,trực chíên, canh gác…
- Khứu giác: mũi, thơm, điếc,
thính.
- Thính giác: Tai, nghe, thính,
điếc.
Bài 5*: Tìm trường từ vựng của
từ:
@ Lưới :
-Trường dụng cụ đánh bắt thủy
sản (lưới, nơm , vó , câu …)

-Trường dụng cụ thể thao ( lưới
bóng bàn, lưới bóng chuyền…)
-Trường tổ chức để vây bắt
(lưới mật thám , lưới phục kích ,
lưới phòng gian…)
-Trường (chỉ sự ) ràng
buộc( lưới luật pháp, lưới trời,
lưới tình cảm…)
-Trường đặc điểm ( áo lưới,
lưới điện, lưới đạn, lưới lửa…)
4.Hướng dẫn về nhà:
- Đọc ghi nhớ và lưu ý
- Làm các bài tập 7 sgk
- Lập các trường từ vựng nhỏ về con chó: (bộ phận, đặc điểm, hoạt động,bệnh của chó)
-Xem bài :“Từ tượng hình, từ tượng thanh”
Giáo viên: Trần Thò Hoa 4 Trường DTNT Đạ Tẻ
Giáo án: Ngữ văn 8 Năm học: 2009-2010
TUẦN :2 Ngày soạn: 16.08.09
TIẾT: 8 Ngày dạy:
I. MỤC TIÊUCẦN ĐẠT: Giúp hs:
- Nắm được bố cục văn bản, đặc biệt là cách sắp xếp các nội dung trong phần thân bài .
- Biết xây dựng bố cục văn bản mạch lạc, phù hợp với đối tượng và nhận thức của người đọc.
- Rèn kó năng xây dựng bố cục văn bản trong nói, viết
II.TRỌNG TÂM, PHƯƠNG PHÁP:
1.Trọng tâm: Khái niệm và cách bố trí, sắp xếp thân bài, thực hành
2.Phương pháp : Quy nạp, thực hành.
III. LÊN LỚP :
1.Ổn đònh 81: 83:
2.Kiểm tra : - Chủ đề của văn bản là gì ?
-Thế nào là tính thống nhất về chủ đề của văn bản ? Làm thế nào để đảm bảo tính thống nhất đó

81: 83:
3.Bài mới : Trong phương diện hình thức tạo nên sự đồng nhất chủ đề của văn bản, người ta rất chú
trọng đến sự sắp xếp các ý, các đoạn sao cho phù hợp, có hiệu quả.Đó là một phần trong bố cục văn
bản.
TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG GHI BẢNG
Hoạt động 1: HS ôn lại kiến thức bố cục ba phần của văn bản .
- HS đọc văn bản : “ Người thầy đạo cao đức trọng “.
(?)Văn bản có mấy phần ? Chỉ ra các phần đó ?
-Văn bản có ba phần :
+ Mở bài : “ ng Chu Văn An …danh lợi “
+Thân bài : “ Học trò …vào thăm “
+ Kết bài : còn lại
(?)Hãy cho biết nhiệm vụ từng phần ?
+ Mở bài :Nêu đề tài: thầy CVAlà thầy giáo giỏi,tính tình cứng cỏi ,
không màng danh lợi
+Thân bài : Trình bày rõ 2 ý : thầy giáo giỏi + tính tình cứng cỏi ,
không màng danh lợi .
+ Kết bài : Đánh giá,tổng kết lại về đề tài.
(?)Nhận xét gì về mối quan hệ giữa các phần trong văn bản ?
Nội dung các phần trong văn bản thống nhất chặt chẽ với nhau giúp
người đọc dễ dàng hiểu được mục đích của văn bản .
(?)Vậy bố cục của văn bản gồm mấy phần ? Nhiệm vụ của từng phần
là gì ? Các phần của văn bản quan hệ với nhau như thế nào?
 Ghi nhớ sgk tr 25
GV : Mỗi phần đều có chức năng , nhiệm vụ riêng nhưng phải phù
hợp với nhau .
I. Bố cục của văn bản :
1.Ví dụ:
2. Kết luận:
- Bố cục vb là sự tổ chức các

đoạn văn để thể hiện chủ đề.
- Bố cục 3 phần: MB, TB,
KB.
II.Cách bố trí , sắp xếp nội
dung phần thân bài của văn
bản
1..Ví dụ: sgk/25
2. Kết luận:
- Trình tự không gian.
- Trình tự thời gian.
- Diễn biến tâm lí
-> cách sắp xếp tuỳ thuộc
vào kiểu bài và ý đôg của
người viết.
* Ghi nhớ: sgk/25
II . Luyện tập
Giáo viên: Trần Thò Hoa 5 Trường DTNT Đạ Tẻ
BỐ CỤC VĂN BẢN