(luận văn thạc sĩ) quản lý ngân sách nhà nước ở huyện lục ngạn tỉnh bắc giang

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

HOÀNG NGỌC THÁI

QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC Ở HUYỆN
LỤC NGẠNTỈNH BẮC GIANG

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG
NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2019
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

HOÀNG NGỌC THÁI

QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC Ở HUYỆN
LỤC NGẠN TỈNH BẮC GIANG

NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ
Mã số: 8.31.01.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG
Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN THỊ LAN ANH

THÁI NGUYÊN - 2019
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




i

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi. Các số
liệu trích dẫn có nguồn gốc rõ ràng, các kết quả nghiên cứu của luận văn là trung thực
và chưa từng được ai công bố trong bất cứ công trình nào khác.
Thái Nguyên, ngày

tháng

năm 2019

Tác giả

Hoàng Ngọc Thái

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




ii

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin chân thành cảm ơn TS. NGUYỄN THỊ LAN ANH đã tận tình hướng
dẫn tôi trong việc thực hiện và hoàn thành luận văn tốt nghiệp này.
Tôi xin chân thành cảm ơn Phòng Đào tạo và các thầy, cô giáo trường Đại học
Kinh tế và Quản trị kinh doanh Thái Nguyên đã giúp đỡ, truyền đạt kiến thức để tôi
hoàn thành khóa học.
Tôi xin chân thành cảm ơn các cô (chú), anh chị em tại UBND huyện Lục
Ngạn cùng các đồng nghiệp, bạn bè, người thân đã động viên, hỗ trợ, giúp đỡ để tôi
hoàn thành Luận văn tốt nghiệp này.
Xin trân trọng gửi tới các thầy, cô giáo cùng toàn thể bạn bè, đồng nghiệp, người
thân và gia đình lời kính chúc sức khỏe, lời biết ơn chân thành nhất.
Tác giả

Hoàng Ngọc Thái

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




iii

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN .................................................................................................. ii
MỤC LỤC ....................................................................................................... iii
DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT ............................................ vi
DANH MỤC BẢNG, HÌNH ......................................................................... vii
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1.Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................. 1
2. Mục tiêu nghiên cứu ...................................................................................... 2

3. Đối tượng phạm vi nghiên cứu ..................................................................... 2
4. Ý nghĩa của luận văn ..................................................................................... 3
5. Tổng quan tài liệu nghiên cứu……………..……………………………….4
6. Cấu trúc của luận văn .................................................................................... 5
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ NGÂN
SÁCH CẤP HUYỆN ....................................................................................... 6
1.1. Cơ sở lý luận về quản lý ngân sách cấp huyện ........................................ 6
1.1.1. Khái niệm cơ bản .................................................................................. 6
1.1.2. Vai trò của ngân sách cấp huyện .......................................................... 9
1.1.3. Đặc điểm của ngân sách cấp huyện .................................................... 10
1.1.4. Nội dung quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện .............................. 14
1.1.5. Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý ngân sách nhà nước cấp
huyện……………. .......................................................................................... 20
1.2. Kinh nghiệm thực tiễn tại một số địa phương trong nước và bài học rút ra
cho huyện Lục Ngạn ....................................................................................... 25
1.2.1. Kinh nghiệm của một số địa phương trong nước ............................... 25
1.2.2. Bài học rút ra cho huyện Lục Ngạn tỉnh Bắc Giang .......................... 30
CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ……………………….31
2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 32
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




iv

2.2. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 32
2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ............................................................ 32
2.2.2. Phương pháp xử lý thông tin ................................................................. 34
2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin .......................................................... 34

2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ................................................................... 35
2.3.1. Lập dự toán thu chi ngân sách qua các năm ......................................... 35
2.3.2. Chỉ tiêu chấp hành dự toán thu chi ngân sách qua các năm của huyện Lục
Ngạn ................................................................................................................ 36
2.3.3. Chỉ tiêu quyết toán thu chi ngân sách qua các năm tại huyện Lục
Ngạn ................................................................................................................ 37
Chương 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NGÂN SÁCH TẠI HUYỆN LỤC
NGẠN TỈNH BẮC GIANG .......................................................................... 38
3.1. Khái quát địa bàn huyện Lục Ngạn tỉnh Bắc Giang ................................ 38
3.1.1. Điều kiện tự nhiên ................................................................................. 38
3.1.2. Điều kiện kinh tế ................................................................................... 38
3.1.3. Điều kiện xã hội .................................................................................... 39
3.1.4. Đánh giá những thuận lợi và khó khăn ảnh hưởng tới công tác quản lý
NSNN cấp huyện trên địa bàn huyện Lục Ngạn tỉnh Bắc Giang ................... 41
3.2. Thực trạng quản lý ngân sách tại huyện Lục Ngạn tỉnh Bắc Giang ........ 42
3.2.1. Tổ chức bộ máy quản lý ngân sách tại huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc
Giang ............................................................................................................... 42
3.2.2. Thực trạng quản lý ngân sách tại huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang .... 45
3.3. Đánh giá kết quả đạt được mặt hạn chế trong công tác quản lý ngân sách
tại huyện Lục Ngạn tỉnh Bắc Giang ................................................................ 80
3.3.1. Kết quả đạt được ................................................................................... 80
3.3.2. Những hạn chế ...................................................................................... 82
3.3.3. Nguyên nhân của hạn chế ..................................................................... 85
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




v

Chương 4: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NGÂN SÁCH TẠI
HUYỆN LỤC NGẠN TỈNH BẮC GIANG ................................................. 88
4.1. Quan điểm phương hướng và mục tiêu hoàn thiện quản lý thu chi ngân
sách tại huyện Lục Ngạn tỉnh Bắc Giang ........................................................ 88
4.1.1. Quan điểm phương hướng .................................................................... 88
4.1.2. Mục tiêu................................................................................................. 89
4.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý thu chi ngân sách Huyện Lục Ngạn tỉnh
Bắc Giang ........................................................................................................ 90
4.2.1. Hoàn thiện công tác lập dự toán ngân sách nhà nước cấp huyện....... 90
4.2.2. Hoàn thiện công tác chấp hành ngân sách nhà nước cấp huyện ........ 91
4.2.3. Hoàn thiện công tác quyết toán ngân sách nhà nước cấp huyện ........ 93
4.2.4.Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra ngân sách nhà nước cấp
huyện 93
4.3. Kiến nghị .................................................................................................. 95
4.3.1. Đối với Nhà nước .................................................................................. 95
4.3.2. Đối với tỉnh Bắc Giang ......................................................................... 95
KẾT LUẬN .................................................................................................... 97
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 99
PHỤ LỤC ..................................................................................................... 101

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




vi

DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT
CNH - HĐH
DT

HĐND
KBNN
KTTT
NSLĐ
NSNN
NS
TCKH
UBND
XDCB

:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:

Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa
Dự toán
Hội đồng nhân dân
Kho bạc nhà nước
Kinh tế thị trường
Năng suất lao động
Ngân sách nhà nước
Ngân sách

Tài chính kế hoạch
Ủy ban nhân dân
Xây dựng cơ bản

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




vii

DANH MỤC BẢNG, HÌNH
Bảng:
Bảng 3.1: Tình hình lập dự toán thu NSNN ở huyện Lục Ngạn trong giai đoạn
2016 – 2018 ..................................................................................................... 47
Bảng 3.2: Tình hình lập dự toán chi NSNN ở huyện Lục Ngạn trong giai đoạn
2016 – 2018 ..................................................................................................... 50
Bảng 3.3. Đánh giá của cán bộ quản lý NSNN về công tác lập dự toán ........ 53
Bảng 3.4: Tình hình chấp hành dự toán thu NSNN ở huyện Lục Ngạn trong giai
đoạn 2016 – 2018 ............................................................................................ 56
Bảng 3.5: Tình hình chấp hành dự toán chi NSNN ở huyện Lục Ngạn trong giai
đoạn 2016 – 2018 ............................................................................................ 64
Bảng 3.6: Cơ cấu chi ngân sách huyện Lục Ngạn theo lĩnh vực giai đoạn 2016
- 2018............................................................................................................... 67
Bảng 3.7: Cân đối thu – chi ngân sách nhà nước giai đoạn 2016 -2018 huyện
Lục Ngạn ......................................................................................................... 68
Bảng 3.8: Đánh giá của cán bộ quản lý ngân sách nhà nước về công tác chấp
hành ngân sách ................................................................................................ 69
Bảng 3.9: Quyết toán thu NSNN ở huyện Lục Ngạn trong giai đoạn 2016 –
2018 ................................................................................................................. 71

Bảng 3.10: Quyết toán chi NSNN ở huyện Lục Ngạn trong giai đoạn 2016 –
2018 ................................................................................................................. 74
Bảng 3.11: Đánh giá của cán bộ quản lý ngân sách nhà nước về công tác quyết
toán ngân sách ................................................................................................. 77
Bảng 3.12: Đánh giá của cán bộ quản lý ngân sách nhà nước về công tác kiểm
tra giám sát ngân sách ..................................................................................... 79
Sơ đồ 3.1: Tổ chức bộ máy quản lý ngân sách nhà nước huyện Lục Ngạn .... 43
Hình 3.1: Quy trình kiểm soát chi ngân sách tại Kho bạc nhà nước .............. 61
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




ii

Biểu đồ 3.1: Cơ cấu chi ngân sách huyện Lục Ngạn theo lĩnh vực ................ 67

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong những năm qua cùng với quá trình đổi mới quản lý kinh tế quản
lý NSNN đã có những đổi mới nhằm phù hợp hơn với nền kinh tế đang chủ
động hội nhập sâu rộng với nền kinh tế thế giới. Việc phân cấp quản lý NSNN
ngày càng hoàn thiện nhằm tạo điều kiện cho chính quyền địa phương phát huy

mạnh mẽ tính năng động sáng tạo quyền tự chủ tự chịu trách nhiệm của các cấp
của chính quyền địa phương trong quản lý ngân sách trên địa bàn.
“Ngân sách huyện là một bộ phận cấu thành ngân sách địa phương trong
hệ thống ngân sách nhà nước giữ vị trí trung gian giữa ngân sách tỉnh và ngân
sách xã phường thị trấn vì thế ngân sách huyện có vai trò hết sức quan trọng
đối với cấp uỷ chính quyền địa phương và trong hệ thống ngân sách nhà nước
nó là công cụ tài chính giúp cấp uỷ chính quyền cấp huyện thực hiện nhiệm vụ
chính trị phát triển kinh tế xã hội đảm bảo an ninh nông thôn trên địa bàn huyện.
Ngân sách huyện gắn liền với việc thực hiện chức năng nhiệm vụ chính quyền
nhà nước cấp huyện có vai trò cung cấp phương tiện vật chất để chính quyền
cấp huyện hoạt động đồng thời là một công cụ để chính quyền cấp huyện thực
hiện quản lý toàn diện các hoạt động kinh tế - xã hội (KT-XH) giữ vững an
ninh - quốc phòng tại địa phương. Tuy nhiên thực tế cho thấy ngân sách huyện
hiện nay vẫn chưa thể hiện rõ vai trò của mình đối với phát triển kinh tế tại địa
bàn. Một trong những nguyên nhân được đó là việc phân cấp quản lý ngân sách
hiện nay còn nhiều hạn chế thẩm quyền quyết định ngân sách còn chồng chéo
chưa tạo cho địa phương thực sự làm chủ ngân sách của mình. Hơn nữa nhiều
quy định về chế độ định mức tiêu chuẩn chưa bao quát được tất cả lĩnh vực
không sát thực tế địa phương khó thực hiện.”
Lục Ngạn là một trong 10 huyện của tỉnh Bắc Giang nguồn thu ngân sách
còn hạn chế trong khi đó nhu cầu chi cho phát triển kinh tế là rất lớn. Do đó
công tác quản lý NSNN càng cần phải được chú trọng để khơi dậy khai thác
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




2

nguồn thu phân bổ và sử dụng hợp lý các khoản chi nhằm thúc đẩy sản xuất

phát triển. Mặc dù đã có nhiều cố gắng cải tiến hoàn thiện quy trình quản lý tài
chính ngân sách nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý ngân sách trong nền kinh tế thị
trường yêu cầu kiểm toán Ngân sách nhà nước tại địa phương làm lành mạnh
nền tài chính quốc gia. Tuy nhiên quản lý ngân sách nhà nước trên địa bàn
huyện còn nhiều hạn chế như: công tác lập dự toán còn yếu kém còn nhiều lần
phải bổ sung điều chỉnh gây khó khăn cho công tác quản lý dự toán được duyệt;
việc chấp hành dự toán còn nhiều tồn tại quản lý thu ngân sách Nhà nước còn
nhiều kẽ hở bỏ sót thu còn sự lãng phí trong chi tiêu ngân sách công tác thanh
tra kiểm tra còn mang tính hình thức.
Để pháp huy những mặt tích cực khắc phục những hạn chế trong công
tác quản lý ngân sách xã tác giả chọn đề tài “Quản lý ngân sách nhà nước ở
huyện Lục Ngạn tỉnh Bắc Giang” để nghiên cứu trong khuôn khổ luận văn
thạc sĩ quản lý kinh tế.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1. Mục tiêu chung
Nghiên cứu tình hình quản lý ngân sách trên địa bàn huyện Lục Ngạn
tỉnh Bắc Giang. Trên cơ sở đó đưa ra các gợi ý và đề xuất những giải pháp
nhằm hoàn thiện quản lý ngân sách tại huyện Lục Ngạn tỉnh Bắc Giang.
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hóa các vấn đề lý luận và thực tiễn về quản lý NS cấp huyện
- Phân tích thực trạng quản lý ngân sách trên địa bàn huyện Lục Ngạn
tỉnh Bắc Giang những kết quả đạt được những hạn chế nguyên nhân
- Đề xuất các giải pháp kiến nghị nhằm hoàn thiện quản lý ngân sách trên
địa bàn huyện Lục Ngạn tỉnh Bắc Giang.
3. Đối tượng phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn này là công tác quản lý ngân sách
trên địa bàn huyện Lục Ngạn tỉnh Bắc Giang.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

3

3.2. Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi về thời gian: Luận văn nghiên cứu số liệu thứ cấp trong 3 năm
2016-2018.
Phạm vi về không gian: Luận văn nghiên cứu trên địa bàn huyện Lục Ngạn
tỉnh Bắc Giang
Về nội dung: Nghiên cứu thực trạng quản lý ngân sách trên địa bàn huyện
Lục Ngạn tỉnh Bắc Giang từ năm 2016 – 2018; Từ đó đưa ra giải pháp hoàn
thiện công tác quản lý ngân sách tại huyện Lục Ngạn tỉnh Bắc Giang.
4. Ý nghĩa của luận văn
“Luận văn là công trình khoa học có ý nghĩa lý luận và thực tiễn thiết
thực là tài liệu để nghiên cứu tham khảo đối với công tác quản lý ngân sách
Nhà nước cấp xã trên địa bàn huyện Lục Ngạn tỉnh Bắc Giang.
Luận văn đã phân tích và chỉ rõ thực trạng quản lý ngân sách Nhà nước
tại huyện Lục Ngạn qua đó chỉ ra những mặt đã đạt được những tồn tại hạn chế
và nguyên nhân của những tồn tại hạn chế. Từ đó đề xuất các giải pháp cơ bản
chủ yếu nhằm tăng cường công tác quản lý ngân sách Nhà nước trên địa bàn
huyện Lục Ngạn.
Với kết quả nghiên cứu đó, luận văn có thể làm tài liệu tham khảo cho
việc lãnh đạo, điều hành thu, chi, quản lý ngân sách Nhà nước cấp huyện, góp
phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang
và làm tài liệu tham khảo cho các địa phương có điều kiện tương tự.”
5. Tổng quan tài liệu nghiên cứu
Trong những năm gần đây, tại Việt Nam đã có nhiều công trình nghiên
cứu về quản lý NSNN từ quy mô cấp quốc gia cho đến cấp tỉnh, cấp huyện, cấp
xã. Có thể kể đến một số công trình tiêu biểu như:

Báo cáo tham luận "Ý kiến tham gia sửa đổi, bổ sung Luật Ngân sách
Nhà nước năm 2002" của tác giả Đặng Văn Thanh trình bày tại buổi tọa đàm
góp ý hoàn thiện dự thảo Luật ngân sách nhà nước, Hội Luật gia Việt Nam tổ
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




4

chức, ngày 14/01/2014, Hà Nội. Trong báo cáo của mình; tác giả cho rằng, Luật
NSNN 2002 đi vào cuộc sống đã phát huy mạnh mẽ tiềm năng đất nước, đảm
bảo phát triển NSNN nhanh và vững chắc, trên cơ sở tăng quyền chủ động,
trách nhiệm của địa phương và các Bộ, ngành trong việc quản lý tài chính ngân
sách được phân cấp; xây dựng nền tài chính lành mạnh, công khai, tăng cường
kỷ cương, kỷ luật, thực hiện chế độ trách nhiệm của thủ trưởng đơn vị sử dụng
ngân sách. Tuy nhiên, Luật NSNN 2002 cũng cho thấy không ít vướng mắc và
bộc lộ những hạn chế cần phải sửa đổi bổ sung. Một trong những đề nghị sửa
đổi bổ sung đáng chú ý là xác định mức độ tập trung và phân cấp trong quản lý
điều hành ngân sách, theo đó Nội dung phân cấp cần rõ ràng hơn, sâu hơn. Trao
quyền và trách nhiệm cho HĐND tỉnh quyết định ngân sách Địa phương. Ngoài
ra, không nên giao quyền và trách nhiệm về NSNN như nhau đối với các địa
phương mà cần tính đến đặc thù của các địa phương. Làm được như vậy sẽ
giảm dần việc lồng ghép trong ngân sách, phát huy cao độ tính chủ động, sáng
tạo của các cấp chính quyền.
Đề tài luận án tiến sĩ quản lý hành chính công tại Học viện Chính trị Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh "Phân cấp quản lý ngân sách Nhà nước ở
Việt Nam hiện nay" (2013), của tác giả Lê Toàn Thắng. Trong luận án nghiên
cứu của mình tác giả đã hệ thống hóa lý luận về phân cấp quản lý Nhà nước;
thông qua nghiên cứu thực trạng về phân cấp quản lý ngân sách nhà nước ở
Việt Nam trước khi ban hành luật NSNN 2002 và sau khi ban hành luật, tác giả

đã có những đánh giá những ưu điểm và chỉ ra tồn tại. Một trong những tồn tại
được tác giả chú trọng nghiên cứu đó là phân cấp quản lý NSNN ở Việt Nam
vẫn thực hiện theo phương thức quản lý theo các yếu tố đầu vào, tồn tại này
làm cho hiệu quả sử dụng NSNN chưa cao.
Đề tài luận văn thạc sĩ kinh tế tại Đại học Kinh tế - ĐHQGHN "Hoàn
thiện công tác quản lý ngân sách cấp huyện của tỉnh Hưng Yên" (2014), của
tác giả Vũ Thành Nam. Trong công trình nghiên cứu, tác giả đã hệ thống hóa
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




5

lý luận cơ bản về quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện; thông qua nghiên cứu
thực trạng về công tác quản lý NSNN tại thành phố Hưng Yên và huyện Khoái
Châu, tác giả đã chỉ ra những mặt hạn chế cần khắc phục như vấn đề mất cân
đối trong nội dung thu ngân sách và tình trạng nguồn thu ngân sách phụ thuộc
chủ yếu vào nguồn thu không ổn định là tiền sử dụng đất.
Ngoài ra, còn có rất nhiều công trình nghiên cứu và bài viết khác về
quản lý NSNN ở cấp vĩ mô hoặc trên phạm vi một tỉnh, thành phố, huyện và
xã. Các công trình đã đề cập đến nhiều khía cạnh của hoạt động quản lý
NSNN; khía cạnh về ban hành Luật pháp, chính sách, chế độ về NSNN, về
chu trình ngân sách nhà nước, về hoạt động quản lý thu chi, về thanh tra,
kiểm tra và kiểm toán việc thực hiện NSNN. Tuy nhiên, cho đến nay chưa
có công trình nào nghiên cứu một cách có hệ thống về quản lý NSNN cấp xã
tại huyện Lục Ngạn.
6. Cấu trúc của luận văn
Ngoài lời mở đầu và kết luận luận văn bao gồm 4 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý ngân sách cấp huyện

Chương 2: Phương pháp nghiên cứu.
Chương 3: Thực trạng quản lý ngân sách trên địa bàn huyện Lục Ngạn
tỉnh Bắc Giang
Chương 4: Giải pháp hoàn thiện quản lý ngân sách trên địa bàn huyện
Lục Ngạn tỉnh Bắc Giang

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




6

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ
NGÂN SÁCH CẤP HUYỆN
1.1. Cơ sở lý luận về quản lý ngân sách cấp huyện
1.1.1. Khái niệm cơ bản
1.1.1.1. Ngân sách nhà nước

Ngân sách nhà nước (NSNN) là một phạm trù rất rộng và bao quát, vừa
liên quan đến lĩnh vực kinh tế, vừa liên quan đến góc độ quản lý nhà nước. Hiện
nay có nhiều ý kiến khác nhau về khái niệm NSNN nhưng thể hiện rõ nhất và
đầy đủ nhất về bản chất của NSNN là theo luật NSNN: “Ngân sách nhà nước
là toàn bộ các khoản thu chi của Nhà nước được dự toán và thực hiện trong một
khoảng thời gian nhất định do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định để
bảo đảm thực hiện các chức năng nhiệm vụ của Nhà nước” (Bộ Tài chính,
2017). Các khoản thu NSNN bao gồm:“Các khoản thu từ phí, lệ phí, thuế, các
khoản thu từ hoạt động kinh tế của Nhà nước, các khoản viện trợ, các khoản
đóng góp của các tổ chức và cá nhân, các khoản thu khác theo quy định của
pháp luật, các khoản do Nhà nước vay để bù đắp bội chi được đưa vào cân đối

NSNN và bao gồm các khoản chi: chi phát triển kinh tế xã hội bảo đảm an ninh
quốc phòng, bảo đảm hoạt động bộ máy Nhà nước chi trả của Nhà nước chi
viện trợ và các khoản chi khác theo quy định của pháp luật.”
NSNN xét về phương diện kinh tế: trước hết là một khái niệm thuộc
phạm trù kinh tế học hay hẹp hơn là tài chính học.“NSNN là bảng dự toán về
các khoản thu và các khoản chi tiền tệ của một quốc gia, được cơ quan Nhà
nước có thẩm quyền quyết định thực hiện trong một khoảng thời hạn nhất định,
thường là một năm.”
NSNN xét theo phương diện pháp lý:“NSNN cũng không có nhiều sự
khác biệt so với kinh tế, nó đều nói về các khoản thu, chi do cơ quan nhà nước
có thẩm quyền quyết định và được thực hiện trong một năm. Còn ở phương
diện pháp lý, NSNN được hiểu là một đạo luật đặc biệt của mỗi quốc gia, do
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




7

quốc hội ban hành và chính phủ thực hiện trong một thời hạn xác định. Nhưng
khác với những đạo luật thông thường, NSNN được cơ quan lập pháp tạo ra
theo trình tự, thủ tục riêng và hiệu lực thi hành của đạo luật này được xác định
rõ ràng là một năm
Ngoài định nghĩa trên còn có rất nhiều cách định nghĩa khác nhau về
NSNN. Tuy nhiên xét về ý nghĩa trong hệ thống tài chính NSNN là bộ phận
chủ đạo là điều kiện vật chất quan trọng để Nhà nước thực hiện các nhiệm vụ
của mình; mặt khác nó còn là công cụ quan trọng để Nhà nước thực hiện điều
tiết vĩ mô nền kinh tế xã hội.
1.1.1.2. Ngân sách cấp huyện

Theo Bộ Tài chính thì “Ngân sách huyện là quỹ tiền tệ tập trung của huyện
được hình thành bằng các nguồn thu và đảm bảo các khoản chi trong phạm vi
huyện” (Bộ Tài chính, 2016).
Ngân sách huyện là một cấp ngân sách thực hiện vai trò, chức năng,
nhiệm vụ của NSNN trên phạm vi địa bàn huyện. Ngân sách huyện, quận vừa
là một cấp ngân sách, vừa là một bộ phận cấu thành của ngân sách tỉnh, thành
phố trực thuộc trung ương. Ngân sách huyện mang bản chất của NSNN, đó là
mối quan hệ giữa chính quyền Nhà nước cấp huyện với các tổ chức, cá nhân
trên địa bàn huyện trong quá trình tạo lập, phân phối và sử dụng quỹ ngân sách
của huyện. Trên cơ sở đó mà đáp ứng các nhu cầu chi nhằm thực hiện các chức
năng, nhiệm vụ của chính quyền nhà nước cấp huyện.
NSNN cấp huyện phải cân đối theo nguyên tắc tổng thu phải bằng hoặc
lớn hơn tổng chi; ngân sách huyện không có bội chi. Vì vậy trong công tác lập
dự toán hàng năm nếu thu không đủ bù chi thường xuyên thì ngân sách tỉnh bổ
sung cân đối.
1.1.1.3. Quản lý ngân sách cấp huyện

“Quản lý nói chung được quan niệm như một quy trình công nghệ mà
chủ thể quản lý tiến hành thông qua việc sử dụng các công cụ và phương pháp
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




8

thích hợp nhằm tác động và điều khiển đối tượng quản lý hoạt động phát triển
phù hợp với quy luật khách quan và đạt tới các mục tiêu đã định. Trong hoạt
động quản lý, các vấn đề về: chủ thể quản lý, đối tượng quản lý, công cụ và
phương pháp quản lý, mục tiêu quản lý là những yếu tố trung tâm đòi hỏi phải

xác định đúng đắn” (Lê Văn Ái và TS. Bùi Tiến Hanh, 2010).
Quản lý NSNN là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, điều hành và kiểm soát
các hoạt động thu chi bằng quỹ từ quỹ ngân sách nhà nước nhằm thực hiện các
chức năng nhiệm vụ của Nhà nước.
“Quản lý NSNN cấp huyện là hoạt động của các chủ thể quản lý thông
qua việc sử dụng có chủ định các phương pháp quản lý và các công cụ quản lý
để tác động và điều chỉnh hoạt động của ngân sách cấp huyện nhằm đạt được
mục tiêu đã định” (Lê Văn Ái và TS. Bùi Tiến Hanh, 2010).
Đối tượng của quản lý NSNN cấp huyện là các hoạt động của NSNN cấp
huyện. Cụ thể hơn đó là các hoạt động thu chi bằng tiền của NSNN cấp huyện.
Trong quản lý NSNN cấp huyện các chủ thể quản lý có thể sử dụng nhiều
phương pháp quản lý và nhiều công cụ quản lý khác nhau như:
“Phương pháp tổ chức: được sử dụng để thực hiện ý đồ của chủ thế quản
lý trong việc bố trí sắp xếp các mặt hoạt động của NSNN của huyện theo những
khuôn mẫu đã định và thiết lập bộ máy quản lý phù hợp với các mặt hoạt động
đó của quản lý NSNN.
Phương pháp hành chính: được sử dụng khi các chủ thể quản lý NSNN
cấp huyện dựa vào thẩm quyền được giao để ban hành các mệnh lệnh hành
chính có tính chất bắt buộc các khách thể quản lý phải tuân thủ.
Phương pháp kinh tế: được sử dụng thông qua việc dùng các đòn bẩy
kinh tế để kích thích tính tích cực của khách thể quản lý tức là tác động tới các
tổ chức và cá nhân đang tổ chức các hoạt động quản lý NSNN”(Lê Văn Ái và
TS. Bùi Tiến Hanh, 2010).
Hệ thống pháp luật thuộc lĩnh vực quản lý NSNN: được sử dụng để quản
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




9

lý và điều hành các hoạt động quản lý NSNN được xem như một loại công cụ
quản lý có vai trò đặc biệt quan trọng.
1.1.2. Vai trò của ngân sách cấp huyện

Một là, NSNN cấp huyện là công cụ huy động nguồn tài chính để đảo
bảo thực hiện chức năng nhà nước ở địa phương:
Sự hoạt động của chính quyền địa phương trong các lĩnh vực chính trị, kinh
tế, xã hội luôn đòi hỏi phải có quỹ tài chính tập trung để phục vụ nhu cầu chi tiêu
cho những mục đích xác định, quỹ tài chính tập trung đó chính là ngân sách huyện.
Mặc dù không lớn như ngân sách Trung ương, nhưng ngân sách huyện đã thể hiện
vai trò nhất định trong việc thực hiện chức năng Nhà nước tại địa phương. Trong
các chức năng của Nhà nước, chức năng đảm bảo quốc phòng - an ninh đóng vai
trò đặc biệt quan trọng. Đây là công cụ quyền lực của Nhà nước nhằm bảo vệ ý
chí của Nhà nước, tạo môi trường chính trị bền vững, an toàn để huyện phát triển
về mọi mặt trong cả mặt kinh tế lẫn xã hội.
Hai là, NSNN cấp huyện là công cụ điều tiết vĩ mô nền kinh tế - xã hội
tại địa phương:
Nhà nước thực hiện vai trò này trong hoạt động thu chi NSNN, cụ thể
trong các lĩnh vực kinh tế, xã hội như sau:
- Về mặt kinh tế: NSNN cấp huyện có vai trò rất quan trọng trong việc
định hướng hình thành cơ cấu kinh tế mới, kích thích phát triển sản xuất kinh
doanh và chống độc quyền. Thông qua các khoản chi kinh tế và chi cho các
công trình kết cấu hạ tầng kinh tế; đồng thời chính quyền cấp huyện có thể tạo
điều kiện và hướng nguồn vốn đầu tư của các doanh nghiệp vào những lĩnh
vực, những ngành có tỷ suất lợi nhuận cao, ưu tiên những ngành mũi nhọn có
khả năng cạnh tranh trên thị trường.
- Về mặt xã hội: Đầu tư của NSNN để thực hiện các chính sách xã hội:
Giáo dục đào tạo, y tế, văn hóa, thể thao, chi đảm bảo xã hội nhằm giúp đời
sống của nhân dân ngày càng được nâng cao hơn. Việc đầu tư này nhằm khắc

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




10

phục và bù đắp khiếm khuyết của nền kinh tế thị trường như thất nghiệp, phân
hóa giàu nghèo, ô nhiễm môi trường....
1.1.3. Đặc điểm của ngân sách cấp huyện
1.1.3.1.

Đặc điểm về nguồn thu của NSNN cấp huyện

“Thu ngân sách huyện là quá trình tạo lập hình thành đóng vai trò quan
trọng quyết định đến việc chi. Để đảm bảo nguồn thu cần phải có chính sách
thu hợp lý hiệu quả tập hợp các biện pháp nhằm huy động nguồn thu vào cho
ngân sách” (Từ Thị Khuyên, 2010).
Thu ngân sách huyện bao gồm các loại sau:
Thứ nhất: các khoản thu phân chia giữa ngân sách tỉnh huyện và xã
phường thị trấn.
Các khoản thu này gồm: Thuế tiêu thụ đặc biệt: là khoản thuế gián thu
chỉ thu đối với một số sản phẩm hàng hóa dịch vụ mà Nhà nước định hướng
tiêu dùng áp dụng thuế suất cao nhằm điều tiết thu nhập của những cá nhân tiêu
dùng các hàng hoá dịch vụ đặc biệt (trừ mặt hàng bia và xổ số kiến thiết) thu từ
các DNNN chưa và đã cổ phần hoá; các DN có vốn đầu tư nước ngoài. Thuế
tài nguyên…
Thứ hai:“các khoản thu ngân sách huyện hưởng 100% là thuế môn
bài từ các doanh nghiệp hợp tác xã và các hộ sản xuất kinh doanh ngoài quốc
doanh.

Các khoản thu phí lệ phí từ hoạt động do các cơ quan cấp huyện quản lý
thu sự nghiệp tiền cho thuê mặt đất mặt nước thu từ bán thanh lý tài sản do cấp
huyện quản lý thu phạt thu khác ngân sách huyện...”
Thuế giá trị gia tăng thuế thu nhập doanh nghiệp thuế tiêu thụ đặc biệt
hàng hóa dịch vụ trong nước thu từ kinh tế cá thể hộ gia đình. Các khoản thu
thuế phí lệ phí từ các doanh nghiệp thành lập theo Luật Doanh nghiệp Luật Hợp
tác xã 2012 trên địa bàn các huyện (trừ thành phố).
Thuế nhà đất: là thuế thu hàng năm đối với nhà ở đất ở đất xây dựng công
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




11

trình.
Thuế chuyển quyền sử dụng đất: là khoản thu phát sinh khi chuyển quyền
sử dụng đất từ người này sang người khác.
Thu tiền sử dụng đất khi cấp đất ở cho hộ dân cư trên địa bàn huyện : là
số tiền mà người sử dụng đất (hộ gia đình cá nhân...) phải nộp để sử dụng thửa
đất đó có nhiều trường hợp được miễn tiền sử dụng đất.
Thu khác thuế công thương nghiệp và dịch vụ ngoài quốc doanh (trừ các
DNNN đã cổ phần hoá).
Lệ phí trước bạ: là một loại lệ phí mà người có tài sản phải nộp khi đăng
ký quyền sở hữu (trừ trước bạ nhà đất).
Tiền cho thuê và bán nhà ở thuộc sở hữu nhà nước tiền thu về thanh lý
tài sản của các cơ quan đơn vị cấp huyện quản lý.
Thu đóng góp tự nguyện đóng góp ngân sách theo quy định để đầu tư
xây dựng cơ sở hạ tầng do cấp huyện quản lý.
Các khoản thu khác của ngân sách huyện theo quy định của pháp luật:

thu từ bán tài sản thanh lý tài sản tài sản tịch thu của nhà nước thu phạt thu hồi
các khoản chi năm trước các khoản thu khác còn lại...
Thứ ba: Thu bổ sung từ ngân sách tỉnh
Là khoản thu bổ sung từ ngân sách cấp trên cho ngân sách cấp dưới nhằm
đảm bảo cho chính quyền cấp dưới cân đối nguồn ngân sách để thực hiện nhiệm
vụ KT-XH quốc phòng an ninh được giao và bổ sung có mục tiêu để chi cho
những mục tiêu cụ thể.
Thứ tư: Thu kết dư ngân sách huyện
“Đây là chênh lệch giữa tổng số thu ngân sách địa phương lớn hơn
tổng số chi ngân sách địa phương; chi ngân sách bao gồm cả những khoản
thanh toán trong thời gian chỉnh lý quyết toán các khoản chi chuyển nguồn
sang năm sau”
Thứ năm:Thu chuyển nguồn ngân sách huyện
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




12

“Đây là khoản thu từ các khoản chi chuyển nguồn: là việc chuyển nguồn
kinh phí năm trước sang năm sau để thực hiện các khoản chi đã được bố trí
trong dự toán năm trước hoặc dự toán bổ sung nhưng đến hết thời gian chỉnh
lý chưa thực hiện hoặc thực hiện chưa xong được cơ quan có thẩm quyền cho
tiếp tục thực hiện chi vào ngân sách năm sau và được hạch toán thu chuyển
nguồn ngân sách năm trước sang năm sau”(Từ Thị Khuyên, 2010).
1.1.3.2.

Đặc điểm về nhiệm vụ chi của NSNN cấp huyện

Chi ngân sách huyện là quá trình sử dụng ngân sách. Nó ngược lại hoàn
toàn với quá trình thu nhưng lại chịu sự điều phối của quá trình thu. “Chi ngân
sách huyện là việc Nhà nước cấp huyện phân phối và sử dụng quỹ ngân sách
nhằm đảm bảo điều kiện vật chất để duy trì sự hoạt động và thực hiện các chức
năng của Nhà nước đáp ứng nhu cầu đời sống KT-XH theo các nguyên tắc nhất
định” (Từ Thị Khuyên, 2010).
Về chi ngân sách huyện bao gồm các khoản chi chủ yếu sau:
Thứ nhất: Chi đầu tư phát triển: “là quá trình sử dụng một phần vốn tiền
tệ đã tập trung vào NSNN để xây dựng cơ sở hạ tầng KT-XH phát triển sản xuất
và thực hiện dự trữ vật tư hàng hóa nhằm thực hiện mục tiêu ổn định và tăng
trưởng nền kinh tế”.
Chi đầu tư phát triển có các đặc điểm sau:
Chi đầu tư phát triển của ngân sách là khoản chi tích lũy.
Quy mô và cơ cấu chi đầu tư phát triển của NSNN không cố định và phụ
thuộc vào chiến lược phát triển KT-XH của nhà nước trong từng thời kỳ và
mức độ phát triển của khu vực kinh tế tư nhân.
Theo phân cấp chi đầu tư phát triển cấp huyện gồm:
“Đầu tư xây dựng cơ bản cho các chương trình, dự án do địa phương
quản lý theo các lĩnh vực
Đầu tư và hỗ trợ vốn cho các doanh nghiệp cung cấp sản phẩm, dịch vụ
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




13

công ích do nhà nước đặt hàng, các tổ chức kinh tế, các tổ chức tài chính của
địa phương theo quy định của pháp luật; đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp
theo quy định của pháp luật”

Các khoản chi đầu tư phát triển khác theo quy định của pháp luật.
Thứ hai: Chi thường xuyên:
Chi sự nghiệp giáo dục đào tạo dạy nghề; sự nghiệp y tế; sự nghiệp văn
hoá thông tin văn học nghệ thuật thể dục thể thao; phát thanh phát lại truyền
hình; sự nghiệp môi trường các sự nghiệp khác do huyện quản lý; chi đảm bảo
xã hội; chi phục vụ công tác an ninh quốc phòng và chi quản lý Nhà nước của
các cơ quan hành chính chính trị và các tổ chức chính trị - xã hội thuộc huyện
cụ thể một số nhiệm vụ chi như sau: Chi cho công tác quốc phòng; Chi cho
công tác an ninh và trật tự an toàn xã hội địa phương; Các nhiệm vụ khác về
công tác an ninh trật tự theo quy định của Chính phủ.
Chi phục vụ quản lý Nhà nước của các cơ quan Nhà nước, cơ quan Đảng
cộng sản Việt Nam, cơ quan Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Đoàn thanh niên cộng
sản Hồ Chí Minh, Hội cựu chiến binh Việt Nam, Hội Liên hiệp phụ nữ Việt
Nam, Hội Nông dân Việt Nam do huyện quản lý.
Chi hỗ trợ cho các tổ chức xã hội - nghề nghiệp cấp huyện theo quy định
của pháp luật.
Chi hoạt động của các đơn vị sự nghiệp thuộc huyện quản lý. Chi hỗ trợ
hoạt động thanh tra nhân dân Ban đại diện người cao tuổi theo qui định của
pháp luật. Các khoản chi khác theo quy định của pháp luật.
Thứ ba: Chi bổ sung cho ngân sách cấp dưới
Bổ sung cân đối chi thường xuyên ngân sách cấp xã và chi bổ sung có
mục tiêu để đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng và chi bổ sung mục tiêu phục vụ
mục tiêu xã hội theo quy định.
Thứ tư: Chi chuyển nguồn ngân sách huyện
“Là việc chuyển nguồn kinh phí năm trước sang năm sau để thực hiện các
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

14

khoản chi đã được bố trí trong dự toán năm trước hoặc dự toán bổ sung nhưng đến
hết thời gian chỉnh lý chưa thực hiện hoặc thực hiện chưa xong được cho phép
tiếp tục thực hiện chi vào ngân sách năm sau”(Từ Thị Khuyên, 2010).
1.1.4. Nội dung quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện

NSNN cấp huyện thuộc về chính quyền cấp huyện nó thể hiện tiềm lực
tài chính của chính quyền cấp huyện. Tiềm lực đó phải được tương xứng với
nền kinh tế của huyện phải đủ lớn mạnh để có thể đáp ứng được các nhiệm vụ
chi phục vụ việc ổn định chính trị phát triển KT-XH của huyện.
Quản lý NSNN cấp huyện là quản lý toàn bộ các khoản thu chi NSNN
cấp huyện qua các khâu: Lập dự toán; chấp hành dự toán; quyết toán và kiểm
tra, thanh tra NSNN huyện.
1.1.4.1.

Công tác lập dự toán ngân sách nhà nước cấp huyện

“Lập dự toán là khâu đầu tiên của chu trình quản lý NSNN quyết định
nhiệm vụ và quy mô thu chi ngân sách trong một năm của ngân sách huyện
cũng như của một đơn vị dự toán huyện. Lập dự toán có tính chất quyết định
đến chất lượng quản lý vì quản lý ngân sách trước hết là quản lý theo dự toán
được duyệt” (Nguyễn Ngọc Hùng, 2006).
Dự toán ngân sách huyện phải bảo đảm cân đối theo nguyên tắc: thu bằng
chi nếu thu thấp hơn chi thì ngân sách tỉnh sẽ bổ sung cân đối.
“Dự toán ngân sách là một bản kế hoạch được đưa ra vào đầu năm ngân
sách về nguồn thu và nhiệm vụ chi ngân sách trong năm dự toán. Lập dự toán
ngân sách nhà nước là khâu đầu tiên và là giai đoạn khởi đầu cho chu trình quản
lý ngân sách. Việc lập dự toán ngân sách là việc xây dựng và quyết định dự
toán thu, chi ngân sách nhằm giữ vai trò tiền đề cho các khâu tiếp theo của quá

trình ngân sách”(Nguyễn Ngọc Hùng, 2006).
Việc lập dự toán ngân sách nhà nước cấp huyện căn cứ vào nhiệm vụ
phát triển kinh tế xã hội và đảm bảo quốc phòng an ninh của địa phương; phân
cấp nguồn thu và nhiệm vụ chi của NS cấp huyện; các chính sách, chế độ thu
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




15

ngân sách, định mức phân bổ ngân sách; chế độ, tiêu chuẩn và định mức chi
ngân sách; tình hình thực hiện dự toán ngân sách cấp huyện năm hiện hành và
các năm trước.
Chu trình lập dự toán ngân sách cấp huyện như sau: ngân sách cấp xã lập
dự toán thu, chi NSNN năm sau gửi cơ quan tài chính địa phương. Cơ quan tài
chính huyện tổng hợp dự toán NS cấp xã và các đơn vị dự toán thuộc NS cấp
huyện trình UBND huyện. UBND huyện xem xét dự toán và phương án phân
bổ NS trình HĐND cùng cấp và gửi cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan tài
chính cấp trên. Sau khi dự toán NS được HĐND cấp tỉnh thông qua, UBND
cấp tỉnh quyết định phương án phân bổ NS cho NS cấp huyện. UBND huyện
lập phương án phân bổ NS trình HĐND cùng cấp thông qua. Sau khi HĐND
cấp huyện phê duyệt, UBND huyện giao dự toán cho các đơn vị dự toán và
ngân sách cấp xã trước ngày 31 tháng 12 hàng năm.
Trong quá trình lập dự toán cần đảm bảo các yêu cầu sau: Dự toán NS
cấp huyện cần được tổng hợp theo từng lĩnh vực thu, chi và theo cơ cấu giữa
chi thường xuyên, chi đầu tư pháp triển; khi lập dự toán phải đảm bảo tổng thu
từ thuế, phí, lệ phí phải lớn hơn tổng chi thường xuyên. Việc lập dự toán chi
đầu tư phát triển phải căn cứ vào khả năng NS hàng năm, ưu tiên bố trí đủ đầu
tư phát triển phải căn cứ vào khả năng NS hàng năm, ưu tiên bố trí đủ nguồn

vốn phù hợp với tiến độ triển khai. Dự toán phải được lập theo mục lục NSNN
và biểu mẫu theo đúng quy định của pháp luật.
1.1.4.2.

Công tác chấp hành dự toán ngân sách cấp huyện

Chấp hành ngân sách là một trong các khâu của quy trình NSNN. Chấp
hành ngân sách là quá trình sử dụng tổng hợp các biện pháp kinh tế - tài chính
nhằm biến các chỉ tiêu thu chi trong dự toán ngân sách hàng năm của huyện
thành hiện thực.
Việc chấp hành NS cấp huyện được tuân thủ theo quy định của Luật
NSNN, các văn bản hướng dẫn của các Bộ ngành, Nghị quyết của HĐND tỉnh,
dưới sự điều hành của UBND huyện và giám sát của HĐND cùng cấp.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN