luận văn thạc sĩ kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại tổng công ty bảo hiểm sài gòn – hà nội (BSH)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
---------------------------

VŨ THỊ NGỌC TUYẾT

KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ KẾT QUẢ KINH
DOANH TẠI TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN BẢO HIỂM
SÀI GÒN – HÀ NỘI (BSH)

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

HÀ NỘI – 2019


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
---------------------------

VŨ THỊ NGỌC TUYẾT

KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ KẾT QUẢ KINH
DOANH TẠI TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN BẢO HIỂM
SÀI GÒN – HÀ NỘI (BSH)

Chuyên ngành: Kế Toán
Mã số: 60.34.03.01

Luận văn thạc sỹ kinh tế
Người hướng dẫn:
TS. Tạ Quang Bình

HÀ NỘI – 2019


i

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan bản Luận văn là đề tài nghiên cứu khoa học do tôi thực
hiện. Các số liệu, kết quả được thể hiện trong luận văn có đóng góp được rút ra từ
thực tiễn và kinh nghiệm là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng xuất phát từ tình
hình thực tế của đơn vị.
Tôi xin cam đoan đã thực hiện việc kiểm tra mức độ tương đồng nội dung luận
văn qua phần mềm Turnitin một cách trung thực và đạt kết quả mức tương đồng 19
% toàn bộ nội dung luận văn. Bản luận văn kiểm tra qua phần mềm là bản cứng
luận văn đã nộp để bảo vệ trước hội đồng. Nếu sai sót tôi xin chịu các hình thức kỷ
luật theo quy định hiện hành của Trường.
Một lần nữa xin khẳng định về sự trung thực của lời cam đoan trên.
　TÁC GIẢ LUẬN VĂN

　VŨ THỊ NGỌC TUYẾT


ii

LỜI CẢM ƠN
Trong thời gian thực hiện nghiên cứu luận văn này, tôi nhận được sự giúp đỡ
nhiệt tình của rất nhiều từ các đồng nghiệp và tập thể.
Đầu tiên, tôi xin được bày tỏ long cảm ơn sâu sắc tới TS. Tạ Quang Bình –
Giản viên hướng dẫn. Người Thầy đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ và tạo điều kiện
cho tôi trong thời gian làm luận văn và hoàn thành tốt.

Tiếp theo, tôi xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo cùng toàn thể nhân viên
của Tổng Công ty Bảo hiểm Sài Gòn – Hà Nội( BSH) đã tạo điều kiện cho tôi được
học hỏi và tìm hiểu để tôi có thể hoàn thành tốt bản luận văn này.
Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn đến các thầy, cô giáo trong Khoa Kế toán,
Khoa Sau đại học trường Đại học Thương mại đã nhiệt tình hướng dẫn và giúp đỡ
tôi về mọi mặt.
Xin chân thành cảm ơn!
TÁC GIẢ LUẬN VĂN

VŨ THỊ NGỌC TUYẾT


iii

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN.....................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN..........................................................................................................ii
MỤC LỤC............................................................................................................... iii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT........................................................................vi
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU.....................................................................vii
PHỤ LỤC................................................................................................................ ix
PHẦN MỞ ĐẦU......................................................................................................1
1. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài..............................................................1
2. Tính cấp thiết của đề tài......................................................................................3
3. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài...........................................................................5
4. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................5
5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu......................................................................6
6. Ý nghĩa của đề tài................................................................................................6
7. Kết cấu luận văn..................................................................................................7
CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN DOANH THU, CHI

PHÍ VÀ KẾT QUẢ KINH DOANH TRONG DOANH NGHIỆP KINH DOANH
BẢO HIỂM PHI NHÂN THỌ.................................................................................8
1.1. Vai trò của hoạt động kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ trong nền kinh tế hội
nhập ........................................................................................................................ 8
1.1.1. Khái niệm về hoạt động kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ......................8
1.1.2. Đặc điểm của hoạt động kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ.....................8
1.1.3. Vai trò của hoạt động kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ........................12
1.2. Lý luận về doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp
kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ.......................................................................15
1.2.1. Doanh thu của doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ...........15
1.2.2. Chi phí của doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ................17


iv

1.2.3. Kết quả kinh doanh của doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm phi nhân
thọ

...................................................................................................................... 21

1.3. Kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp kinh
doanh bảo hiểm phi nhân thọ...............................................................................21
1.3.1. Kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp
kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ theo khía cạnh kế toán tài chính................21
1.3.2. Kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp
kinh doanh bảo hiểm theo khía cạnh kế toán quản trị.......................................51
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1......................................................................................55
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ KẾT
QUẢ KINH DOANH CỦA TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN BẢO HIỂM SÀI GÒN–
HÀ NỘI (BSH)........................................................................................................56

2.1. Tổng quan về Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm Sài Gòn – Hà Nội (BSH).......56
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Tổng công ty cổ phần Bảo hiểm
Sài Gòn - Hà Nội (BSH)........................................................................................56
2.1.2. Lĩnh vực hoạt động của Tổng công ty........................................................57
2.1.3. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của Tổng công ty....................................58
2.1.4. Đặc điểm tổ chức bộ máy kế toán trong Tổng công ty..............................59
2.1.5. Đặc điểm tổ chức công tác kế toán tại Tổng công ty.................................60
2.2. Thực trạng kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Tổng
Công ty Cổ phần Bảo hiểm Sài Gòn – Hà Nội (BSH).........................................65
2.2.1. Kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Tổng Công ty Cổ
phần Bảo hiểm Sài Gòn – Hà Nội (BSH) theo khía cạnh kế toán tài chính.......65
2.2.2. Kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Tổng Công ty Bảo
hiểm Sài Gòn – Hà Nội theo khía cạnh kế toán quản trị....................................90
2.3. Đánh giá thực trạng kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại
Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm Sài Gòn – Hà Nội (BSH)................................94
2.3.1. Ưu điểm........................................................................................................94
2.3.2. Hạn chế.........................................................................................................97


v

2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế...............................................................99
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2....................................................................................101
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN KẾ TOÁN
DOANH THU, CHI PHÍ VÀ KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI TỔNG CÔNG
TY BẢO HIỂM SÀI GÒN – HÀ NỘI (BSH).....................................................102
3.1. Giải pháp hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả hoạt động kinh
doanh tại Tổng Công ty Bảo hiểm Sài Gòn – Hà Nội (BSH)............................102
3.1.1. Thời diểm xác định doanh thu bảo hiểm trách nhiệm dân sự đối với bảo
hiểm xe cơ giới và trích lập dự phòng phí tại đơn vị.........................................102

3.1.2. Công tác kế toán donh thu........................................................................102
3.1.3. Công tác tổ chức kế toán...........................................................................103
3.1.4. Báo cáo tài chính........................................................................................103
3.1.5. Hệ thống phần mềm..................................................................................104
3.1.6. Hệ thống kế toán – chứng từ....................................................................104
3.2.

Điều kiện thực hiện giải pháp hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và

kết quả hoạt động kinh doanh tại Tổng Công ty Cổ Phần Bảo hiểm Sài Gòn –
Hà Nội (BSH).......................................................................................................105
3.3.1. Về phía Nhà nước......................................................................................105
3.3.2. Về phía Tổng Công ty Cổ Phần Bảo hiểm Sài Gòn – Hà Nội (BSH)......106
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3....................................................................................108
KẾT LUẬN..........................................................................................................109
TÀI LIỆU THAM KHẢO


vi

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

STT
1

Chữ viết tắt
BH

Giải nghĩa

2

BHDA

Bảo hiểm dự án

3

BHXH

Bảo hiểm xã hội

4

BHYT

Bảo hiểm y tế

5

BS

Banca-ssrance

6

BSH

7

CBNV

Cán bộ nhân viên

8

CCDC

Công cụ dụng cụ

9

CNTT

Công nghệ thông tin

10

CL&QLRR

11

DNBH

12

ĐT

13

GTGT

14

K/c

15

KDBH

Kinh doanh bảo hiểm

16

KPCĐ

Kinh phí công đoàn

17

KQKD

Kết quả kinh doanh

18

KT

19

NSNN

Ngân sách nhà nước

20

QLNVI

Quản lý nghiệp vụ I

21

QLNVII

Quản lý nghiệp vụ II

22

TBH

23

TC-HC

24

TCT

Tổng công ty

25

TK

Tài khoản

26

TNDN

Thu nhập doanh nghiệp

27

TNHH

Trách nhiệm hữu hạn

28

TSCĐ

Tài sản cố định

Bảo hiểm

Tổng Công ty Bảo hiểm Sài Gòn – Hà Nội

Chất lượng và quản lý rủi ro
Doanh nghiệp bảo hiểm

Đầu tư
Giá trị gia tăng
Kết chuyển

Kế toán

Tái bảo hiểm
Tổ chức – Hành chính

DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU


vii

Số hiệu sơ
đồ

Tên sơ đồ

Sơ đồ 1.1:

Sơ đồ hạch toán doanh thu hoạt động KDBH gốc tại DNBH phi

Sơ đồ 1.2:

nhân thọ
Sơ đồ hạch toán doanh thu nhận tái bảo hiểm gốc tại DNBH phi

Sơ đồ 1.3:

nhân thọ
Sơ đồ hạch toán doanh thu nhượng bảo hiểm gốc tại DNBH phi

Sơ đồ 1.4:

nhân thọ
Sơ đồ hạch toán các khoản giảm trừ doanh thu bảo hiểm phi nhân

Sơ đồ 1.5:

thọ
Sơ đồ hạch toán doanh thu tài chính tại DNBH phi nhân thọ

Sơ đồ 1.6:

Sơ đồ hạch toán thu nhập khác tại DNBH phi nhân thọ

Sơ đồ 1.7:

Sơ đồ hạch toán chi phí kinh doanh bảo hiểm tại DNBH phi nhân

Sơ đồ 1.8:

thọ
Sơ đồ hạch toán chi phí kinh doanh nhận tái bảo hiểm tại DNBH

Sơ đồ 1.9:

phi nhân thọ
Sơ đồ hạch toán chi phí kinh doanh nhượng tái bảo hiểm tại

Sơ đồ 1.10:

DNBH phi nhân thọ
Sơ đồ hạch toán chi phí tài chính tại DNBH phi nhân thọ

Sơ đồ 1.11:

Sơ đồ hạch toán chi phí khác tại DNBH phi nhân thọ

Sơ đồ 1.12:

Sơ đồ hạch toán chi phí quản lý doanh nghiệp tại DNBH phi nhân

Sơ đồ 1.13:

thọ
Sơ đồ hạch toán kết quả kinh doanh tại DNBH phi nhân thọ

Sơ đồ 2.1:

Sơ đồ tổ chức hoạt động của Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm Sài

Sơ đồ 2.2:

Gòn – Hà Nội (BSH)
Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán tại Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm

Sơ đồ 2.3:

Sài Gòn – Hà Nội (BSH)
Sơ đồ hạch toán doanh thu bảo hiểm tại Tổng Công ty Cổ phần

Sơ đồ 2.4:

Bảo hiểm Sài Gòn – Hà Nội (BSH)
Sơ đồ hạch toán hoàn phí, giảm phí bảo hiểm tại Tổng Công ty Cổ

Sơ đồ 2.5:

phần Bảo hiểm Sài Gòn – Hà Nội (BSH)
Sơ đồ hạch toán chi phí bồi thường, giám định tại Tổng Công ty
Cổ phần Bảo hiểm Sài Gòn – Hà Nội (BSH)


viii

Sơ đồ 2.6:

Sơ đồ hạch toán chi phí hoa hồng đại lý tại Tổng Công ty Cổ phần

Sơ đồ 2.7:

Bảo hiểm Sài Gòn – Hà Nội (BSH)
Sơ đồ hạch toán chi phí hoạt động kinh doanh, chi phí quản lý
doanh nghiệp tại Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm Sài Gòn – Hà

Sơ đồ 2.8:

Nội (BSH)

Sơ đồ hạch toán doanh thu hoạt động tài chính tại Tổng Công ty

Sơ đồ 2.9:

Cổ phần Bảo hiểm Sài Gòn – Hà Nội (BSH)
Sơ đồ hạch toán chi phí hoạt động tài chính tại Tổng Công ty Cổ

Sơ đồ 2.10:

phần Bảo hiểm Sài Gòn – Hà Nội (BSH)
Sơ đồ hạch toán dự phòng thu phí tại Tổng Công ty Cổ phần Bảo

Sơ đồ 2.11:

hiểm Sài Gòn – Hà Nội (BSH)
Sơ đồ hạch toán dự phòng nghiệp vụ tại Tổng Công ty Cổ phần

Sơ đồ 2.12:

Bảo hiểm Sài Gòn – Hà Nội (BSH)
Sơ đồ hạch toán xác định kết quả kinh doanh tại Tổng Công ty Cổ

Bảng 2.1:

phần Bảo hiểm Sài Gòn – Hà Nội (BSH)
Bảng kết quả kinh doanh năm 2016, năm 2017, quý I 2018

PHỤ LỤC

Phụ lục 01

Hóa đơn GTGT ( Hóa đơn bán hàng)

Phụ lục 02

Đề xuất phương án sửa chữa

Phụ lục 03

Hóa đơn sửa chữa, báo giá sửa chữa

Phụ lục 04

Quy trình tạm ứng – thanh toán

Phụ lục 05

Tờ trình bồi thường bảo hiểm con người

Phụ lục 06

Phiếu chi bồi thường và biên nhận bồi thương

Phụ lục 07

Hóa đơn GTGT ( Chi phí tiếp khách)


ix

Phụ lục 08

Trích Sổ Nhật Ký Chung tháng 11/2017

Phụ lục 09

Trích Sổ Cái tài khoản 511 năm 2017

Phụ lục 10

Trích Sổ Cái tài khoản 624 năm 2017

Phụ lục 11

Trích Sổ Cái tài khoản 642 năm 2017

Phụ lục 12

Trích Sổ Cái tài khoản 911 năm 2017

Phụ lục 13

Trích Sổ chi tiết tài khoản 131 năm 2017

Phụ lục 14

Trích Sổ chi tiết tài khoản 511 năm 2017

Phụ lục 15

Trích Sổ chi tiết tài khoản 624 năm 2017

Phụ lục 16

Trích Sổ chi tiết tài khoản 642 năm 2017


1

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài
Trong nền kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế khu vực, quốc tế. Trong công
tác quản lý của doanh nghiệp kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh giữ
vai trò quan trọng vì nó là công cụ không thể thiếu được để thu nhận, xử lý và cung
cấp thông tin về toàn bộ quá trình hoạt động kinh doanh, phục vụ cho yêu cầu quản
lý của chủ doanh nghiệp và thực hiện công tác hạch toán kế toán. Trong kho tài liệu
luận văn thạc sỹ chuyên ngành kế toán về đề tài: “ Kế toán doanh thu, chi phí và kết
quả kinh doanh tại doanh nghiệp” đã có nhiều công trình nghiên cứu gồm:
- Luận văn thạc sỹ của tác giả Hoàng Hà Linh (2017) đã trình bày chi tiết quá
trình công tác kế toán doanh thu, chi phi và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ Phần
Nagakawa Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực sản xuất sản phẩm điện tử dân dụng.
Trên cơ sở tác giả đã phân tích và đánh giá chi tiết thực trạng kế toán doanh thu, chi
phí và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp trên phương diện kế toán tài chính.
Do vây, tác giả mới chỉ đánh giá khái quát những ưu điểm, những giải pháp cần
hoàn thiện đối với công tác kế toán doanh thu, chi phi và kết quả kinh doanh tại
Công ty trên khía cạnh kế toán tài chính và chưa có sự chú trọng, quan tâm đén
công tác kế toán quản trị .
- Tác giả Hoàng Thu Hương (2016) đã trình bày rõ lý luận chung về công tác
kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần
Công Nghệ Điều Khiển Và Tự Động Hóa. Tác giả đã hệ thống hóa được những lý

luận về kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp qua
những thành tựu, hạn chế và yêu cầu việc hoàn thiện tổ chức kế toán; cùng đó là
đưa ra các giải pháp hoàn thiện cụ thể nhưng tác giả chưa đưa ra được thực trạng
vận dụng kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh theo chuẩn mực kế toán
Việt Nam.
- Luận văn thạc sỹ của tác giả Nguyễn Huyền Trang (2015) đã trình bày khái
quát tình hình công tác kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh
tại Công ty Cổ Phần Nhiệt Điện Ninh Bình hoạt động trong lĩnh vực cung ứng nhiệt


2

điện là lĩnh vực kinh doanh đặc thù. Những vấn đề còn tồn tại như: các tài khoản
doanh thu, chi phí chưa được theo dõi chi tiết theo từng khoản mục, chi phí được
ghi nhận tại thời điểm nhận chứng từ chứ không phải thời điểm phát sinh nghiệp vụ
kinh tế, xác định kết quả kinh doanh của doanh nghiệp cho từng hoạt động là chưa
có,…. Từ những tồn tại tác giả đưa ra những giải pháp khắc phục chưa có tính thực
tế để doanh nghiệp áp dụng mà mới chỉ mang tính chất lý thuyết và cũng không chỉ
rõ cách thực hiện giải pháp, công việc cần phải làm để doanh nghiệp hoàn thiện
công tác kế toán hay nói cách khác giải pháp đưa ra chưa mang tính ứng dụng.
Trong những năm qua có rất nhiều bài viết, công trình nghiên cứu về đề tài Kế
toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại một doanh nghiệp. Tuy nhiên, các
đề tài này phần lớn nghiên cứu tại các doanh nghiệp sản xuất, thương mại và có một
số ít công trình nghiên cứu về đề tài “Kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh
doanh tại doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ” như sau:
- Luận văn thạc sỹ của tác giả Nguyễn Hải Yến (2017) đã phản ánh đầy đủ
công tác kế toán doanh thu, chi phí, kết quả kinh doanh của Tổng Công ty Bảo hiểm
PVI. Tác giả đã phân tích làm sang tỏ những lý luận về kế toán doanh thu, chi phí
và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm. Luận án đã tiếp
cận kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh ở cả góc độ kế toán tài chính

và kế toán quản trị nhưng chỉ tập trung cho công việc kế toán tài chính mà chưa đi
sâu vào công tác kế toán quản trị. Công tác kế toán tại Tổng Công ty Bảo hiểm PVI
đã áp dụng theo Thông tư 200/2014/ TT-BTC ngày ngày 22 tháng 12 năm 2014 của
Bộ Tài Chính.Trong công việc kế toán được xử lý trên phần mềm kế toán và các
chức năng phần mềm không được sử dụng hết tác dụng, việc nâng cấp cập nhật các
tính năng của phần mềm chưa được thực hiện thường xuyên. Tác giả đã trình bày
thực trạng tổ chức thu thập thông tin kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh
doanh theo đặc thù từng loại hình bảo hiểm. Từ đó, tác giả đã chỉ ra các hạn chế cón
tồn tại và đưa ra giải pháp để hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh
doanh trong doanh nghiệp bảo hiểm.


3

- Tác giả Nguyễn Xuân Huy (2014) đã nghiên cứu công tác kế toán doanh thu,
chi phí, kết quả kinh doanh tại Công ty Bảo Việt Bắc Ninh. Tác giả chỉ chú trọng
vào phân tích, đánh giá thực trạng doanh thu bảo hiểm gốc, chi phí bồi thường bảo
hiểm gốc và đưa ra các giải pháp hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí, kết quả kinh
doanh tại Công ty Bảo Việt Bắc Ninh phù hợp với tình hình kinh doanh của Công ty
tại thời điểm năm 2015 như: hoàn thiện cách xác định thời điểm ghi nhận doanh
thu, hoàn thiện phân loại chi phí kinh doanh để tổ chức tài khoản tập hợp chi phí
kinh doanh,…nhưng tác giả chưa đưa ra được các giải pháp để giúp doanh nghiệp
có thể theo kịp xu thế hội nhập kinh tế khu vực và quốc tế hiện nay.
Như vậy, các công trình nghiên cứu về đề tài: “Kế toán doanh thu, chi phí và
kết quả kinh doanh trong các doanh nghiệp” nói chung chưa có đề tài nghiên cứu về
“Kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Tổng Công ty Bảo hiểm Sài
Gòn – Hà Nội (BSH)”. Do đó, có thể khẳng định đề tài hoàn toàn độc lập và không
trùng lặp với các công trình nghiên cứu trước đây.
2. Tính cấp thiết của đề tài
Trong xu thế nền kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế thế giới hiện nay, nền

kinh tế Việt Nam đang có sự phát triển theo định hướng hội nhập với nền kinh tế
trong khu vực và quốc tế. Các doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển được trong
thời buổi kinh tế hội nhập kinh tế khu vực, thế giới buộc phải thay đổi để thích nghi
trong công tác quản lý, tổ chức hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Trong quá
trình thay đổi công tác quản lý, công tác tổ chức hoạt động kinh doanh thì mục tiêu
duy nhất của doanh nghiệp là “tối đa hóa lợi nhuận”. Để đạt được mục tiêu đó
doanh nghiệp phải có kế hoạch thúc đẩy tăng doanh thu giảm chi phí. Doanh thu,
chi phí và kết quả kinh doanh là tiêu chi để đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh
của doanh nghiệp. Các doanh nghiệp khi xây dựng kế hoạch kinh doanh để đem lại
doanh thu cũng phải kế hoạch sử dụng chi phí trong quá trình hoạt động sản xuất
kinh doanh một cách hợp lý, tiết kiệm. Mặt khác, chỉ tiêu kết quả hoạt động kinh
doanh phản ánh tình hình hoạt động của doanh nghiệp có mối quan hệ chặt chẽ với
chi phí phải bỏ ra và lợi nhuận đem lại . Do đó việc thực hiện hệ thống kế toán về
doanh thu chi phí và xác định kết quả kinh doanh sẽ đóng vai trò quan trọng trong


4

việc xác định hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, giúp nhà quản lý doanh nghiệp
đánh giá hiệu quả kinh doanh để đưa ra các biện pháp và định hướng doanh nghiệp
nhằm nâng cao lợi nhuận.
Trong môi trường nền kinh tế mở và tự do hóa thương mại tạo ra rất nhiều cơ
hội, thách thức cho doanh nghiệp đồng nghĩa đi kèm theo các cơ hội đầu tư là rủi ro
phức tạp và không lường trước được. Do đó, các doanh nghiệp cũng như các cá
nhân, tổ chức đều có lựa chọn giải pháp an toàn cho bản thân và tài sản của mình bỏ
ra đầu tư thông qua việc tham gia bảo hiểm. Tham gia bảo hiểm là một hình thức
chia sẻ rủi ro trong các hoạt động đầu tư của cá nhân, tổ chức hay doanh nghiệp
trong bất cứ hoạt động đầu tư trên thị trường và cũng là sự đảm bảo giá trị tài sản
của cá nhân, tổ chức hay doanh nghiệp. Lĩnh vực bảo hiểm phi nhân thọ là ngành
nghề đang phát triển rất nhanh và có xu hướng ngày càng phát triển mạnh do nhu

cầu của nền kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế thế giới. Trong các ngành nghề
kinh doanh dich vụ thì ngành nghề kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ là ngành nghề
kinh doanh nhạy cảm, khó lắm bắt.
Trong nền kinh tế thị trường các doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm ngày một
khẳng định vai trò của mình đối với sự phát triển của các doanh nghiệp cũng như
nền kinh tế hội nhập. Thực tế, các doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm không ngừng
lớn mạnh và đầy tiềm năng phát triển như: doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ
đang ngày một tăng thị phần trong ngành kinh doanh bảo hiểm trong nền kinh tế.
Các doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm mong muốn tối ưu hóa hiệu quả các nguồn
lực, vận dụng tối đa các chính sách, biện pháp kinh tế để thúc đẩy hoạt động kinh
doanh nhằm giảm thiểu chi phí và tối đa hóa lợi nhuận. Để thực hiện được điều đó
phụ thuộc rất nhiều vào công tác quản lý,tổ chức kinh doanh nhằm tăng trưởng
doanh thu, giảm chi phí kinh doanh. Sự tăng trưởng doanh thu của doanh nghiệp
bảo hiểm thông qua sự gia tăng về số lượng và chất lượng của nghiệp vụ bảo hiểm,
phát triển sản phẩm mới đáp ứng nhu cầu của thị trường được xây dựng và hoàn
thiện quy trình quản lý doanh thu, chi phí, kết quả kinh doanh. Chính vì vậy em


5

chọn đề tài luận văn: “Kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại
Tổng Công ty Bảo hiểm Sài Gòn – Hà Nội (BSH)”
3. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
- Làm rõ những vấn đề lý luận về kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh
doanh trong doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ.
- Phân tích, đánh giá thực trạng kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh
doanh tại Tổng Công ty Bảo hiểm Sài Gòn – Hà Nội(BSH) có tuân thủ theo Chuẩn
mực kế toán Việt Nam áp dụng tại đơn vị và chịu ảnh hưởng của môi trường kinh
doanh, cơ chế áp dụng trong kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ. Qua đó, chỉ ra được
những ưu điểm cần phát huy, hạn chế cần khắc phục và đề xuất các phương pháp

hoàn thiện hệ thống kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh. Từ đó, giúp
công tác quản lý của Ban quản trị được nâng cao nhằm mục đích cuối cùng đưa
doanh nghiệp tiến bước trên con đường phát triển trong ngành kinh doanh bảo hiểm
phi nhân thọ Việt Nam.
- Trên cơ sở những vấn đề còn tồn tại, tác giả đề xuất một số giải pháp nhằm
hoàn thiện công tác kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Tổng Công
ty Bảo hiểm Sài Gòn – Hà Nội (BSH)
4. Phương pháp nghiên cứu
4.1. Phương pháp thu thập dữ liệu
- Đối với dữ liệu sơ cấp: Trong quá trình nghiên cứu đề tài việc thu thập thông
tin được thực hiện thông qua việc phỏng vấn đối với các kế toán tại đơn vị để thu
được dữ liệu liên quan đến công việc kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh
doanh. Ngoài ra, còn sử dụng phương pháp khảo sát ghi chép dữ liệu đối với hệ
thống sổ sách, chứng từ liên quan đến công tác kế toán doanh thu, chi phí và kết quả
kinh doanh. Cùng đó là bảng điều tra cán bộ kế toán trong hệ thống của Tổng Công
ty Bảo hiển Sài Gòn – Hà Nội (BSH).
- Đối với dữ liệu thứ cấp: Thông tin thu thập được qua các Báo cáo tài chính,
Báo cáo kết quả kinh doanh trên trang web của Tổng Công ty Bảo hiểm Sài Gòn –
Hà Nội(BSH); Báo cáo kiểm toán …
4.2. Phương pháp xử lý dữ liệu
Tổng hợp dữ liệu thu thập được qua điều tra, quan sát, phỏng vấn, ghi chép …
trong quá trình làm việc tại Tổng Công ty Bảo hiểm Sài Gòn – Hà Nội (BSH). Trên


6

cơ sở dữ liệu thu được tác giả thực hiện phân tích, đánh giá thực trạng công tác kế
toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Tổng Công ty Bảo hiểm Sài Gòn –
Hà Nội ( BSH) còn tồn tại các mặt hạn chế trong công tác quản lý và công tác kế
toán, để từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán doanh thu,

chi phí và kết quả kinh doanh tại Tổng Công ty Bảo hiểm Sài Gòn – Hà Nội (BSH).
5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
5.1. Đối tượng nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu những vấn đề lý luận chung về kế toán doanh thu,
chi phí và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ
và thực trạng kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Tổng Công ty
Bảo hiểm Sài Gòn – Hà Nội (BSH)
5.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về không gian: Khảo sát tại Tổng Công ty Bảo hiểm Sài Gòn – Hà Nội
(BSH)
- Về thời gian: Luận văn tập trung nghiên cứu tài liệu và thông tin dữ liệu là số
liệu trong quý VI/2017
- Về nội dung: Kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh trong doanh
nghiệp kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ theo thông tư 200/2014/TT-BTC ngày 22
tháng 12 năm 2014 của Bộ Tài Chính dưới góc độ kế toán tài chính và toán quản trị
tại đơn vị.
6. Ý nghĩa của đề tài
Về mặt khoa học: Luận văn hệ thống hóa và tổng kết những lý luận về kế toán
doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại doanh nghiệp bảo hiểm phi
nhân thọ.
Về mặt thực tiễn: Trên cơ sở phân tích, đánh giá thực trạng kế toán doanh thu,
chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại Tổng Công ty Bảo hiểm Sài Gòn – Hà
Nội (BSH). Luận văn đã đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán doanh
thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại Tổng Công ty Bảo hiểm Sài Gòn –
Hà Nội (BSH) trong thời gian tới.
7. Kết cấu luận văn


7

Ngoài phần mở đầu và kết luận của luận văn được chia làm 3 chương:
Chương 1: Những vấn đề lý luận về kế toán doanh thu, chi phí và kết quả
kinh doanh tại doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ.
Chương 2: Thực trạng kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh
tại Tổng Công ty Bảo hiểm Sài Gòn – Hà Nội (BSH).
Chương 3: Một số giải pháp hoàn thiện Kế toán doanh thu, chi phí và kết
quả kinh doanh tại Tổng Công ty Bảo hiểm Sài Gòn – Hà Nội (BSH).

CHƯƠNG 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ
VÀ KẾT QUẢ KINH DOANH TRONG DOANH NGHIỆP KINH
DOANH BẢO HIỂM PHI NHÂN THỌ


8

1.1. Vai trò của hoạt động kinh doanh bảo hiểm phi nhân
thọ trong nền kinh tế hội nhập
1.1.1. Khái niệm về hoạt động kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ
Kinh doanh bảo hiểm là hoạt động của doanh nghiệp bảo hiểm nhằm mục đích
sinh lời, theo đó doanh nghiệp bảo hiểm chấp nhận rủi ro của người được bảo hiểm,
trên cơ sở bên mua bảo hiểm đóng phí bảo hiểm để doanh nghiệp bảo hiểm trả tiền bảo
hiểm cho người thụ hưởng hoặc bồi thường cho người được bảo hiểm khi xảy ra sự
kiện bảo hiểm (Theo Điều 3 Luật số 24/2000/QH10 về Luật kinh doanh bảo hiểm).
Kinh doanh bảo hiểm nhận thọ là hoạt động của doanh nghiệp bảo hiểm cung cấp
các sản phẩm bảo hiểm đảm bảo cho các rủi ro có liên quan đến tuổi thọ con người.
Kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ là hoạt động của doanh nghiệp bảo hiểm cung
cấp các sản phẩm bảo hiểm đảm bảo cho các rủi ro liên quan đến tài sản, trách nhiệm
dân sự và sức khỏe, tính mạng, khả năng lao động của con người.
Hoạt động kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ là ngành kinh doanh rủi ro, chia

sẻ tổn thất với khách hàng. Doanh nghiệp bảo hiểm căn cứ vào khách hàng khi tham
gia bảo hiểm với giá trị được bảo hiểm, phạm vi bảo hiểm, loại hình bảo hiểm và
tích chất rủi ro khác nhau mà đưa ra từng mức phí bảo hiểm khác nhau để khách
hàng quyết định mức phí tham gia. Khi doanh nghiệp bảo hiểm thu được phí bảo
hiểm sẽ chuyển phí bảo hiểm về quỹ bảo hiểm được doanh nghiệp lập ra, quỹ này sẽ
được phân phối để chi trả tiền bồi thường tổn thất rủi ro có thể xảy ra cho các đối
tượng bảo hiểm tuân theo quy định của pháp luật. Còn lợi nhuận thu được và phần
phí bảo hiểm thu về khi chưa dùng để bồi thường tổn thất sẽ được đem đi đầu tư.
1.1.2. Đặc điểm của hoạt động kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ
Ngành kinh doanh bảo hiểm là ngành có tính đặc thù riêng, khác biệt với các
ngành sản xuất kinh doanh vật chất thông thường khác. Những đặc điểm của hoạt
động kinh doanh bảo hiểm như sau:
1.1.2.1.

Đặc thù riêng của hoạt động kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ

Đặc thù riêng của hoạt động kinh doanh bảo hiểm của các doanh nghiệp bảo
hiểm là “sự đảo ngược của chu trình sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp sản
xuất, thương mại và dịch vụ”. Chu trình sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp


9

thường là nguyên liệu đầu vào( chi phí đầu vào) → quá trình sản xuất ra sản
phẩm(chi phí sản xuất) → quá trình tiêu thụ sản phẩm(doanh thu sản phẩm) nhưng
đối với doanh nghiệp bảo hiểm thì việc tiêu thụ sản phẩm lại ngược lại dựa theo quy
trình như sau: cung cấp sản phẩm trước, doanh thu thu về xong thì mới phát sinh chi
phí (chi phí khai thác, chi phí bồi thường…). “Sự đảo ngược chu trình sản xuất kinh
doanh” trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ được thể hiện thông qua
các DNBH thu phí bảo hiểm (tiền bán sản phẩm bảo hiểm) trước và cung cấp dịch

vụ bảo hiểm sau khi xảy ra tổn thất mà phí bảo hiểm (giá cả của sản phẩm bảo
hiểm) không được tính toán trên cơ sở chi phí được bỏ ra để tạo nên sản phẩm bảo
hiểm phi nhân thọ. Hoạt động kinh doanh bảo hiểm là hoạt động kinh doanh trên rủi
ro để chia sẻ tổn thất của khách hàng khi xảy ra rủi ro đối với tài sản, vật chất mà
khách hàng tham gia bảo hiểm và giá cả của sản phẩm bảo hiểm được xác định dựa
trên tần suất tổn thất xảy ra trong quá khứ để ước tính tổn thất sẽ xảy ra trong tương
lai. Hoạt động kinh doanh bảo hiểm là loại hình kinh doanh tài chính thông qua các
sản phẩm bảo hiểm trong đó sản phẩm bảo hiểm phi nhân thọ là sản phẩm vô hình
không giống các sản phẩm của các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh khác trong
nền kinh tế. Sản phẩm bảo hiểm phi nhân thọ là sự đảm bảo về mặt tài chính trước
rủi ro của người được bảo hiểm thông qua dịch vụ cung cấp của các doanh nghiệp
bảo hiểm. Giá trị sản phẩm bảo hiểm chỉ được thực hiện sau khi thu phí bảo hiểm
và chi phí bồi thường hoặc chi trả cho người thụ hưởng sau khi sự kiện bảo hiểm
xảy ra. Doanh nghiệp bảo hiểm (DNBH) là doanh nghiệp kinh doanh tài chính nên
có trong tay một doanh nghiệp bảo hiểm có lượng tài chính tập trung khá lớn và
được sử dụng trong quá trình chi trả cho người được thụ hưởng hoặc bồi thường cho
người được bảo hiểm khi xảy ra sự kiện. Do vậy, DNBH sẽ có một lượng tài chính
nhàn rỗi trong tay nên có thể sử dụng lượng tiền nhàn rỗi này để đầu tư.
Hoạt động sản xuất kinh doanh bình thường, thời điểm ký kết hợp đồng kinh
tế đồng thời ghi nhận doanh thu ( hoặc xuất hóa đơn), phát sinh nghĩa vụ, chi phí
phát sinh liên quan nhưng hoạt động kinh doanh bảo hiểm lại khác biệt về mặt thời
gian giữa thời điểm ký kết hợp đồng phát sinh và thời điểm thu được phí bảo


10

hiểm( hoặc thời điểm xuất hóa đơn), giữa thời điểm ghi nhận doanh thu từ hoạt
động kinh doanh bảo hiểm và thời điểm phát sinh nghĩa vụ, nợ phải trả và các chi
phí phát sinh có liên quan đến quá trình hoạt động kinh doanh bảo hiểm. Khi khách
hàng chấp nhận ký hợp đồng bảo hiểm chính là thời điểm tiêu thụ sản phẩm bảo

hiểm và cũng là thời điểm xác định doanh thu để hạch toán. Như vậy, thời điểm tiêu
thụ sản phẩm bảo hiểm khác biệt với việc tiêu thụ sản phẩm hàng hóa bình thường.
1.1.2.2.

Sản phẩm của hoạt động kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ

Sản phẩm của hoạt động kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ khác với sản
phẩm, hàng hóa thông thường vì sản phẩm bảo hiểm phi nhân thọ là sản phẩm
không hiện hữu, không có hình thái vật chất cụ thể, không có quá trình nhập, xuất
kho. Sản phẩm của hoạt động kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ là sự đảm bảo về
mặt tài chính của tài sản, vật chất trước những rủi roc ho người được bảo hiểm kèm
theo các dịch vụ có liên quan.
Quá trình sản xuất, tiêu thụ sản phẩm hàng hóa thông thường là 2 quá trình
khác nhau nhưng quá trình sản xuất, tiêu thụ sản phẩm bảo hiểm lại được tiến hành
đồng thời cùng một thời điểm. DNBH cung cấp sản phẩm bảo hiểm cho khách hàng
chỉ là một dịch vụ mà DNBH không phải bỏ ra chi phí sản xuất kinh doanh trước
như các doanh nghiệp sản xuất khác. Sản phẩm bảo hiểm phi nhân thọ có “ hiệu quả
xê dịch”, thông thường khách hàng sẽ nhận được lợi ích ngay tại thời điểm mua sản
phẩm nhưng khách hàng tham gia bảo hiểm phi nhân thọ lại không được nhận lợi
ích tức thời mà là sau khi sự kiện bảo hiểm xảy ra. Chi phí liên quan đến quá trình
hoạt động kinh doanh bảo hiểm bao gồm: các chi phí bồi thường tổn thất, chi phí
cẩu kéo, chi phí giám định tổn thất, tiền hoa hồng (chi phí kinh doanh bảo hiểm như
chi phí đại lý, chi phí môi giới, cộng tác viên, chi phí chi trả cho cán bộ kinh doanh
bảo hiểm, chi phí cho công ty tái bảo hiểm…) của DNBH.
Trong các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh sản phẩm, hàng hóa thông
thường chi phí hoa hồng được hạch toán vào chi phí bán hàng thực tế nhưng trong
DNBH thì chi phí hoa hồng được cấu thành trong phí bảo hiểm và được hạch toán
trực tiếp vào chi phí kinh doanh bảo hiểm.

11

1.1.2.3. Bảo hiểm phi nhân thọ là ngành kinh doanh có nguồn vốn lớn
Doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ là doanh nghiệp kinh doanh tài chính và
đang quản lý một lượng vốn lớn nên các DNBH có nhu cầu đầu tư lớn vào các dự
án lớn có mức độ mạo hiểm nhằm thu lợi nhuận. Doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân
thọ có nguồn vốn lớn, có thời gian quay vòng vốn nhanh để phát triển nhiều loại
hình sản phẩm dịch vụ và tham gia đàu tư trên thị trường vốn, thị trường tiền tệ…
Doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ có nguồn vốn lớn để đảm bảo khả năng
thanh toán cho người được thụ hưởng hoặc bồi thường cho người được bảo hiểm
khi xảy ra tổn thất. Trong qua trình hoạt động của DNBH phi nhân thọ phải luôn
duy trì mức vốn điều lệ không được thấp hơn vốn pháp định đã quy định; các khoản
trích lập dự phòng luôn phải được thực hiện xuyên suốt quá trình hoạt động kinh
doanh là các khoản tiền trích lập nhằm mục đích thanh toán cho các trách nhiệm
bảo hiểm đã được xác định và sẽ phát sinh theo các hợp đồng bảo hiểm đã ký kết
với khách hàng.
Trong quá trình kinh doanh của các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ bắt
buộc phải duy trì khả năng thanh toán để đảm bảo doanh nghiệp có thể chủ động xử
lý các tình huống, nguy cơ bất chợt xảy ra rủi ro, tổn thất lớn của khách hàng tham
gia bảo hiểm cũng như nguy cơ xảy ra đối với quá trình hoạt động kinh doanh của
chính bản than doanh nghiệp.
Nguồn vốn của DNBH phi nhân thọ bao gồm: vốn điều lệ, quỹ dự phòng bắt
buộc, các khoản lãi những năm trước chưa sử dụng, nguồn vốn nhàn rỗi từ dự
phòng nghiệp vụ bảo hiểm.
1.1.2.4. Hoạt động kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ giữa các DNBH phi
nhân thọ vừa hợp tác vừa cạnh tranh
Trong nền kinh tế thi trường đang đà phát triển theo xu thế hội nhập kinh tế
quốc tế thì thị trường kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ có nhiều cơ hội phát triển
và tạo ra sự cạnh tranh. Các DNBH phi nhân thọ phải tự nâng cao năng lực của bản
thân với các sản phẩm bảo hiểm phi nhân thọ nhằm đem lại lợi ích tốt hơn cho

người tham gia bảo hiểm. Sự cạnh tranh giữa các DNBH phi nhân thọ để phát triển
bền vững thì các DNBH phi nhân thọ cần phải hợp tác, phối hợp với nhau để cùng


12

phát triển và cạnh tranh lành mạnh thông qua các hình thức hợp đồng như sau: Hợp
đồng đồng bảo hiểm; Hợp đồng tái bảo hiểm….
Để các DNBH phi nhân thọ hoạt động có hiệu quả trong nền kinh tế thị trường
đang đà phát triển theo xu thế hội nhập kinh tế quốc tế thì các DNBH phi nhân thọ
phải tuân theo các quy định của pháp luật và các công ước quốc tế có liên quan đến
hoạt động kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ.
1.1.3. Vai trò của hoạt động kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ
1.1.3.1. Kinh doanh bảo hiểm phi nhân thị góp phần ổn định tài chính và
đảm bảo cho các khoản đầu tư
Khi các cá nhân hay doanh nghiệp, tổ chức đầu tư vào các dự án, chương trình
thì rủi ro của các khoản đầu tư này có thể xảy ra bất kỳ khi nào. Do vậy, các cá
nhân, doanh nghiệp hay tổ chức muốn có sự đảm bảo an toàn cho khoản đầu tư đó
bằng cách tham gia bảo hiểm. Khi rủi ro hay sự kiện bảo hiểm xảy ra đối với các
đối tượng bảo hiểm nếu bị tổn thất thì các DNBH sẽ trợ cấp hoặc bồi thường kịp
thời để người tham gia bảo hiểm nhanh chóng khắc phục hậu quả để ổn định cuộc
sống vầ sản xuất làm cho hoạt động sản xuất kinh doanh có thể tiếp tục phát triển
bình thường.
Trong nền kinh tế ngày càng phát triển theo xu hướng hội nhập nền kinh tế,
bảo hiểm phi nhân thọ đã trực tiếp tham gia vào quá trình đầu tư của các cá nhân,
doanh nghiệp và tổ chức nhằm đảm bảo an toàn cho các khoản đầu tư. Hiện nay, các
dự án đầu tư đều có yêu cầu phải có bảo hiểm nếu không có bảo hiểm thì các chủ
đầu tư, các ngân hàng sẽ không mạo hiểm bỏ vốn ra đầu tư cho dự án hay nói cách
khác để cho chủ đàu tư và ngân hàng chấp nhận đầu tư, cho vay vốn để dự án có thể
đi vào hoạt động thuận lợi cho đến khi dự án hoàn thành. Chính vì vậy, hoạt động

kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ là cung cấp dịch vụ nhằm khôi phục khả năng vật
chất, tài chính như trước khi xảy ra rủi ro hoặc bồi thường cho người thụ hưởng.
Khi tổn thất xảy ra đối với đối tượng bảo hiểm thì bảo hiểm có nhiệm vụ khắc phục
những hậu quả tổn thất, ổn định cuộc sống và ổn định lại quá trình sản xuất – kinh
doanh của các doanh nghiệp.


13

1.1.3.2. Kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ là một kênh huy động vốn hữu
hiệu để đầu tư phát triển kinh tế - xã hội
Trong quá trình hoạt động kinh doanh, các chủ doanh nghiệp luôn luôn phải
dự liệu trước các rủi ro có thể xảy ra để chủ động trong mọi tình huống xấu xảy ra.
Khi tự khắc phục rủi ro thì các cá nhân, tổ chức phải bỏ ra một khoản lớn lập quỹ
dự phòng. Trong hoạt động của doanh nghiệp nếu bỏ ra một khoản lớn lập quỹ dự
phòng thì cơ hội đầu tư sinh lời sẽ bị hạn chế không đem lại lợi nhuận cao cho
doanh nghiệp, biện pháp doanh nghiệp lựa chon nhanh nhất là tham gia bảo hiểm
phi nhân thọ. Các DNBH phi nhân thọ thu phí bảo hiểm trước khi rủi ro và sự kiện
bảo hiểm xảy ra với đối tượng bảo hiểm, khi đó DNBH phi nhân thọ sẽ có một số
tiền rất lớn đòi hỏi DNBH phải có công tác quản lý chặt chẽ và sử dụng có hiệu quả
để đảm bảo quyền lợi của người tham gia bảo hiểm. Thời điểm xảy ra rủi ro và thời
điểm thu phí bảo hiểm luôn là một khoảng thời gian có thể là kéo dài nên DNBH
phi nhân thọ thiết lập các quỹ dự phòng và đem đi đầu tư để thu lãi.
Trong nền kinh tế hiện nay, các DNBH phi nhân thọ ngày một phát triển nhiều
và các DNBH phi nhân thọ này đa phần là một công ty trong tập đoàn hay là một
mảng nghiệp vụ của công ty để huy động vốn do kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ
là một kênh huy động vốn không thể thiếu của nền kinh tế và ngày càng được khai
thác một cách hiệu quả do ngành bảo hiểm phi nhân thọ có phạm vi hoạt động rộng
rãi với các sản phẩm phong phú để hạn chế tổn thất, rủi ro xảy ra.
1.1.3.3. Kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ góp phần ổn định và tăng thu

ngân sách nhà nước
Trong nền kinh tế phát triển hiện nay, các doanh nghiệp, tổ chức hay các cá
nhân đã biết được lợi ích khi tham gia mua bảo hiểm phi nhân thọ cho các tài sản của
bản thân cá nhân, doanh nghiệp để tránh rủi ro xảy ra bất ngờ. Khi các tổn thất xảy ra
do tình huống bất ngờ, các DNBH phi nhân thọ sẽ trợ cấp hoặc bồi thường kịp thời
giải quyết tổn thất để ổn định tình hình sản xuất – kinh doanh. Vì vậy, ngân sách Nhà
nước sẽ không phải chi tiền để trợ cấp cho các doanh nghiệp gặp rủi ro. Các DNBH
phi nhân thọ là một thành viên trong nền kinh tế hoạt động trong lĩnh vưc kinh doanh


14

bảo hiểm có trách nhiệm đóng góp thuế vào ngân sách nhà nước, đồng thời giúp ngân
sách nhà nước tiết kiệm một khoản ngân sách thông qua việc phòng ngừa và hạn chế
tổn thất, đảm bảo an toàn cho các khoản đầu tư, giảm thiểu đến mức thấp nhất thiệt
hại xảy ra. Thông qua đó, giúp ngân sách nhà nước giảm bớt việc chi tiêu các khoản
lớn để khắc phục các tổn thất như khi xây dựng đường xá, nhà xưởng, công trình, cầu
cống…. Khi thị trường bảo hiểm phi nhân thọ phát triển bền vững sẽ góp phần giúp
ngân sách nhà nước tiết kiệm được một khoản chi lớn.
1.1.3.4.

Kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ góp phần

ngăn ngừa, đề phòng và hạn chế tổn thất giúp con người có
cuộc sống an toàn hơn, xã hội trật tự hơn
Trong quá trình tham gia bảo hiểm phi nhân thọ, các DNBH phi nhân thọ sẽ
phải cùng với người tham gia bảo hiểm phối hợp thực hiện các biện pháp phòng
ngừa, hạn chế tổn thất xảy ra thông qua các hoạt động như: tuyên truyền phòng
tránh tai nan, tư vấn hỗ trợ giảm thiểu thiệt hại khi đánh giá rủi ro trước khi cấp đơn
bảo hiểm, tư vấn cho khách hàng hiểu rõ và đảm bảo các quy tắc về an toàn lao

động, phòng cháy chữa cháy…. Qua các hoạt động tuyên truyền và tư vấn cho
khách hàng hiểu rõ hơn về vai trò của bảo hiểm, cũng như các rủi ro có thể xảy ra
bất ngờ góp phần ổn định cuộc sống, sản xuất – kinh doanh, đảm bảo an sinh xã hội.
1.1.3.5.
Kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ giúp các doanh nghiệp,
cá nhân an tâm trong kinh doanh cuộc sồng
Trong nền kinh tế phát triển hiện nay, đời sống con người ngày càng được
nâng cao và môi trường kinh doanh ngày càng phát triển phức tạp với những rủi ro
mới đi kèm là nhu cầu đảm bảo an toàn càng được chú trọng nhiều hơn. Biện pháp
hữu hiệu nhất hiện nay là tham gia bảo hiểm, góp phần tạo ra tâm lý an tâm trong
kinh doanh cuộc sống và bảo hiểm chính là đòn bẩy tâm lý, giúp ổn định các khoản
đầu tư của doanh nghiệp, ngân hàng,… thúc đẩy sự phát triển kinh tế.
1.2. Lý luận về doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh trong doanh
nghiệp kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ
1.2.1. Doanh thu của doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ
1.2.1.1. Khái niệm