giáo án bài sự nổi thi GVG

Giáo án dự thi giáo viên giỏi - Vật lí 8

Năm học 2019 - 2020

Ngày soạn: 18/11/2019
Ngày dạy: 26/11/2019

TIẾT 15: BÀI 12: SỰ NỔI
I: MỤC TIÊU:
1.Kiến thức:
- Giải thích được khi nào vật nổi, vật chìm, vật lơ lửng.
- Nêu được điều kiện nổi của vật.
- Viết được công thức tính FA = dn.Vchìm khi vật nổi.Trong đó chỉ rõ Vchìm là phần thể
tích của vật chìm trong chất lỏng
2.Kỹ năng:
- Vận dụng công thức tính lực đẩy Acsimet và điều kiện vật nổi vật chìm để giải quyết
bài tập liên quan đến sự nổi.
- Rèn luyện kĩ năng quan sát , phân tích hiện tượng.
- Rèn luyện kĩ năng tính toán, tư duy khi giải các bài tập có liên quan.
3.Thái độ:
- Tương trợ, giúp đỡ, đoàn kết trong các hoạt động nhóm.
- Trung thực trong việc báo cáo kết quả thí nghiệm.
- Nâng cao ý thức, trách nhiệm bảo vệ môi trường.
4. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề, vận dụng kiến thức vào thực tế
- Năng lực hợp tác nhóm
- Năng lực tự học
- Năng lực giao tiếp
-Năng lực thực nghiệm
- năng lực tư duy logic, suy luận, tổng hợp và liên kết hệ thống kiến thức
5. Phương pháp kỹ thuật dạy học

- Phương pháp thuyết trình
-Phương pháp vấn đáp
- Phương pháp thực nghiệm
-Phương pháp nhóm
II: CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên:
- Giáo án, máy chiếu, bút dạ.
- 1 cốc thuỷ tinh to đựng nước, 01 quả trứng, miếng gỗ, muối.
- 3 quả nặng ( làm vật nổi, vật chìm, vật lơ lửng).
- 3 cốc thủy tinh đựng nước.
2. Học sinh:( chuẩn bị theo nhóm ).
- Bảng kết quả kiểm chứng thí nghiệm hình 12.1.
III: TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
Giáo viên: Phùng Thị Mai

1

Trường THCS Minh Quang


Giáo án dự thi giáo viên giỏi - Vật lí 8

Năm học 2019 - 2020

A. Hoạt động Khởi động ( 3 phút ).
- Ổn định tổ chức:
Giới thiệu thành phần tham dự.
Kiểm tra sĩ số
- Nhớ lại kiến thức cũ:
GV gọi HS lên bảng

HS1
Câu 1: Viết công thức tính lực đấy Ác si met khi nhúng chìm một vật vào chất lỏng?
GV gọi Hs nhận xét
B. Hoạt động : HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI ( 25 phút ).
HƯỚNG DẪN CỦA GIÁO
VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC
SINH

Nội dung ghi bảng

Hoạt động 2: Tìm hiểu điều kiện để vật nổi , vật chìm( 15 phút )
-Tổ chức tình huống học - Quan sát TN của GV:
tập:
Làm TN
+/ thả 1 quả trứng vào cốc
nước 1 ->hiện tượng trứng
chìm.
+/ thả quả trứng vào cốc
nước 2 -> hiện tượng trứng
nổi.
GV : Tại sao cùng một quả
trứng mà lại có các trạng thái
nổi chìm khác nhau?
để giải thích điều này → bài
Tiết 15 bài 12 SỰ NỔI
mới.
I: ĐIỀU KIỆN ĐỂ
VẬT

NỔI,
VẬT
CHÌM:

Trước hết chúng ta cùng
tìm hiểu điều kiện để vật
nổi vật chìm.
- GV: yêu cầu cá nhân HS
Trả lời C1:
+ Gọi HS trả lời.
+ Gọi HS nhận xét → Câu trả
lời đúng

Giáo viên: Phùng Thị Mai

- HS: suy nghĩ cá nhân Trả
lời C1:
C1:- Vật nằm trong chất
lỏng sẽ chịu tác dụng của 2
lực:
- Trọng lượng P của vật
hướng từ trên xuống.
- Lực đẩy FA hướng từ dưới
2

Trường THCS Minh Quang


Giáo án dự thi giáo viên giỏi - Vật lí 8

Năm học 2019 - 2020

- GV : Vậy khi đó trạng thái lên trên.
nổi chìm của vật sẽ phụ - HS: trả lời câu hỏi của GV
thuộc yếu tố nào?
Trạng thái nổi chìm của vật
phụ thuộc độ lớn của P và FA
- GV gọi 3 HS lên bảng biểu HS lên bảng vẽ
diễn lực trọng lực P và FA Các trường hợp xảy ra:
trong 3 trường hợp, dự đoán + P > FA: Vật sẽ chìm
trạng thái nổi chìm, lơ lửng xuống.
của vật

Vật chìm xuống khi FA
< P hoặc dl < dv
Vật lơ lửng khi FA = P
hoặc dl = dv
Vật chìm xuống khi FA
> P hoặc dl > dv

FA

P

+ P = FA: Vật lơ lửng trong
chất lỏng.
FA

P

+ P < FA: Vật sẽ nổi lên.
FA

- Gọi HS nhận xét phần biểu
diễn lực
Để kếm tra dự đoán trạng
thái của vật với ba trường
hợp trên là đúng hay sai =>
thí nghiệm kiểm chứng.
( có
P
thể tổ chức các nhóm cùng
làm hoặc nhóm HS lên biểu
diễn)
Giáo viên: Phùng Thị Mai

3

Trường THCS Minh Quang


Giáo án dự thi giáo viên giỏi - Vật lí 8

Năm học 2019 - 2020

-HS: nghe
GV giới thiệu dụng cụ
+/ có 3 vật có thể tích như
nhau, trọng lượng khác nhau
+/ cốc đựng nước

GV nêu các bước tiến hành
thí nghiệm
B1: tính trọng lượng của vật
dựa vào khối lượng đã cho
B2: Tính lực đẩy Ác si mét
tác dụng lên vật khi vật ở
trong nước dựa vào thể tích -HS làm thí nghiệm
vật đã cho, biết dnc = - Ghi kết quả.
10000N/m3
- Nhận xét
B3: so sánh FA và P
B4: Nhúng chìm vật vào
trong nước, quan sát hiện
tượng xảy ra
- GV: - Mời đại diện HS làm +C6: - Vật ngập trong chất
TN
lỏng nên :
Vvật = V chât lỏng bị vật
- GV: Chốt kiến thức: Điều chiếm chỗ.
kiện vật nổi, vật chìm.
- Vật chìm: Pv > FA ⇔
dv.V > dcl.V
- GV: yêu cầu HS thảo luận
⇔
cặp tìm hiểu – trả lời C6:
dv > dcl.
+ Hướng dẫn C6:
- Vật nổi: Pv < FA ⇔ dv.V
- Vật ngập trong chất lỏng thì < dcl.V.
( V ) của vật và ( V ) của

⇔ dv
phần chất lỏng bị vật chiếm < dcl.
chỗ có giá trị như thế nào ?
- Vật lơ lửng: Pv = FA ⇔
- So sánh ( d ) của vật và ( d ) d .V = d .V.
v
cl
chất lỏng→ KL
⇔
- Gọi đại diện 1 nhóm lên d = d .
v
cl
bảng chứng minh
- Gọi nhóm khác nhận xét
- Nhận xét – rút ra kết luận.
Giáo viên: Phùng Thị Mai

4

Trường THCS Minh Quang


Giáo án dự thi giáo viên giỏi - Vật lí 8

Năm học 2019 - 2020

+ Chú ý: Từ câu C6:
- Để biết vật nổi, chìm hay lơ
lửng có thể so sánh ( d ) của
vật và ( d ) của chất lỏng.

GV : đưa sơ đồ tư duy chốt
nội dung phần I : điều kiện
vật chìm, vật lơ lửng, vật nổi
Hoạt động 3: Tìm hiểu độ lớn của lực FA khi vật nổi trên
mặt thoáng của chất lỏng.( 10’)
Trường hợp vật nổi là
trường hợp đặc biệt vì chỉ
có 1 phần vật chìm trong
nước, vậy độ lớn của lực
đẩy Acsimet khi đó được
tính như thế nào?
GV: tổ chức cho nhóm HS
làm thí nghiệm h 12.2 SGK ,
yêu cầu HS quan sát
Sau khi quan sát TN yêu cầu
nhóm HS thảo luận hoàn
thành phiếu học tập trong 2
phút
Phiếu học tập
Tìm từ thích hợp điền vào
chỗ trống
Nhấn chìm miếng gỗ vào
nước rồi buông tay. Hiện
tượng miếng gỗ …..…. vì
….. hay dnước ….. dgỗ
Khi đã nổi lên trên mặt
thoáng của chất lỏng thì FA
….. P vì miếng gỗ ……….
thì các lực tác dụng vào nó
cân bằng nhau .

II: ĐỘ LỚN CỦA
LỰC ĐẨY ÁC SI
MÉT KHI VẬT NỔI
TRÊN
MẶT
THOÁNG CỦA
LỎNG:

HS làm TN
HS: quan sát thí nghiệm

FA = d. Vchìm

-HS thảo luận nhóm hoàn
thành phiếu học tập

- HS báo cáo kết quả theo
yêu cầu của giáo viên.

+ Gọi đại diện nhóm 3,4 báo
cáo kết quả.
+ Gọi đại diện nhóm 1, 2
nhận xét
Giáo viên: Phùng Thị Mai

5

Trường THCS Minh Quang

Giáo án dự thi giáo viên giỏi - Vật lí 8

- Nhận xét – chốt kiến thức.
GV: có thể giải thích thêm:
- Khi vật đang nổi lên thì FA
> P.
- Khi vật nổi lên mặt thoáng
thì thể tích ( V ) phần vật
chìm trong chất lỏng giảm →
FA giảm ( FA = d.V ). Tới khi
FA = P thì vật đứng yên. Khi
đó vật nổi lên trên mặt
thoáng của chất lỏng, chúng
ta cùng tìm hiểu công thức
tính độ lớn lực đẩy Ác si mét
thông qua câu hỏi C5
Gọi 1 HS đọc và trả lời C5
GV: Nhấn mạnh ( V ) là thể
tích phần vật chìm trong chất
lỏng.
Nên sau này khi tính toán để
không nhầm lẫn ta có thể viết
: FA = d. Vchìm

Năm học 2019 - 2020

HS:- Cá nhân trả lời C5

HS: Lăng nghe – trả lời:

Dầu sẽ nổi trên mặt nước. Vì
ddầu < dnước

GV: Lưu ý: Hiện tượng nổi,
lơ lửng, chìm cũng xảy ra khi
các chất lỏng hay chất khí
không hòa tan với nhau được
trộn lẫn.
Cho ddầu = HS: trả lời
3
8000N/m
dnước = 10000N/m3
Nếu trộn lẫn dầu với nước
(dầu không hòa tan vào
nước), thì sẽ có hiện tượng gì
xảy ra? Tại sao?
GV: trong thực tế sự cố tràn
dầu trên sông trên biển có
ảnh hưởng rất lớn vì khi đó
dầu tràn ra nổi lên trên mặt
làm cản trở sự hòa tan không
khí vào nước, điều này làm
ảnh hưởng đến sự sống của
các sinh vật dưới nước. Vậy
khi dầu bị tràn ta phải khắc
Giáo viên: Phùng Thị Mai

6

Trường THCS Minh Quang


Giáo án dự thi giáo viên giỏi - Vật lí 8

Năm học 2019 - 2020

phụ như thế nào?
=> gọi HS trả lời
(GV : có thể mở rộng thêm
về ô nhiễm không khí do
khói bụi mịn vượt quá
ngưỡng cho phép làm
không khí sát mặt đất có
TLR lớn hơn bình thường
nên không thể nổi lên trên,
không khí không được lưu
thông làm ảnh hưởng đến
sức khỏe của con người )
C. HOẠT ĐỘNG CỦNG CỐ - LUYỆN TẬP ( 12 phút)
HƯỚNG DẪN CỦA
GIÁO VIÊN
GV củng cố bài học trên sơ
đồ tư duy, nhấn mạnh điều
kiện nổi chìm của vật và
công thức FA = d. Vchìm

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC
SINH

Nội dung ghi bảng
III: VẬN DỤNG:
C7
C8
C9

Điều kiện nổi chìm của
vật và công thức tính lực
đẩy ác si mét được vận
dụng trong những bài tập
nào?
GV YC HS giải thích hiện HS : cốc 1 trứng chìm vì dtrứng
tượng trứng chìm trứng nổi > dc.long
cốc 2 trứng nổi vì dtrứng < dc.long
GV giới thiệu cốc 2 chứa
dung dịch muối có d lớn
nên làm cho trứng nổi
=> GV giới thiệu biển chết
GV:- Y/C HS vận dụng
kiến thức của bài trả lời C7
→ C9:
*HS:- Cá nhân ( trao đổi nhóm
GV có thể tổ chức hoạt ) trả lời C7 →C9:
động nhóm song song
- Tham gia thảo luận trên lớp –
Giáo viên: Phùng Thị Mai

7

Trường THCS Minh Quang

Giáo án dự thi giáo viên giỏi - Vật lí 8

Năm học 2019 - 2020

nhóm 1-2 thảo luận làm C7 Hoàn thành câu trả lời vào vở:
nhóm 3-4 thảo luận làm C8 +C7:
- dtàu = Ptàu / Vtàu ;
dthép =
Pthép / Vthép.
- Tàu rỗng → Vtàu > Vthép
+ Hướng dẫn C7:
→ dtàu < dthép. Mà dtàu < dnước →
- So sánh dtàu và dthép. Tàu nổi.
- So sánh dtàu và d- +C8:
nước.→ KL.
- Bi thép nổi do dthép < dHg.
+ Hướng dẫn C8:
- So sánh dthép và dHg C9
→ KL.
FAM = FAN
FAM < PM
*GV:- Gọi HS trả lời từng FAN = PN
câu hỏi.
PM > P N
- Gọi HS nhận xét → Câu
trả lời đúng.
GV : gọi HS giải thích thí
HS: Hoạt động cá nhân làm

nghiệm đầu bài
bài tập vào vở, 1 học sinh lên
bảng làm:
GV: Yêu cầu học sinh hoạt Tóm tắt :
động cá nhân làm bài tập, V = 0,4 m3
một học sinh lên bảng trình Vn = ¼ V
dn = 10.000N/m3
bày
FA= ? (N)
Bài tập: Một khối gỗ hình
Bài giải :
hộp chữ nhật có thể tích
3
0,4 m được thả vào nước
thì thấy ¼ khối gỗ nổi trên
mặt nước.
Biết trọng lượng riêng của
nước là 10.000 N/m3.Tính Thể tích phần gỗ chìm trong
lực đẩy Ác – si – mét của nước:
nước tác dụng lên khối gỗ.
- GV: Yêu cầu một học
Vc = V – Vn
sinh nhận xét.
- GV: Chốt đáp án, cho
= V - ¼ V = 0,4 - ¼. 0,4 =
điểm.
0,3 (m3)

Giáo viên: Phùng Thị Mai

8

Trường THCS Minh Quang


Giáo án dự thi giáo viên giỏi - Vật lí 8

Năm học 2019 - 2020

Lực đẩy Ác – si – mét của
nước tác dụng
lên khối gỗ:
FA = dn.Vc = 10.000.0,3
= 3000 (N)
-HS nghe

GV khái quát bài tập về sự
nổi gồm có 2 dạng :
- dạng 1 : Giải thích hiện
tượng ( sử dụng điều kiện
sự nổi để giải thích)
-Dạng 2: Bài tập vận dụng
công thức FA = dn.Vchìm
(GV giới thiệu thêm cho
HS về hoạt động của tàu
ngầm nếu còn thời gian )
D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG KIẾN THỨC VÀO THỰC TẾ
Đã lồng ghép trong nội dung HÌNH THÀNH KIẾN THỨC VÀ VẬN DỤNG
E. HOẠT ĐỘNG BỔ SUNG (5 phút )
- Đọc phần có thể em chưa biêt SGK ( 45 ).

- Học thuộc phần ghi nhớ SGK ( 45 ).
- Làm BT từ 12.1 → 12.7 SBT ( 17 ).
*Hướng dẫn bài tập: ( có thể hướng dẫn một trong 2 bài )
- Bài 12.6:- Tính ( V ) vật chìm trong nước:
V = Dài x Rộng x Cao ( V hình hộp ).
→ FA = d.V
- Vật nổi → FA = Psà lan.
- Bài 12.7:- Gọi P là trọng lượng của vật ngoài không khí.
- ..... Pn là ......................................trong nước.
- Do vật chìm trong nước nên: Vv = Vchất lỏng bị vật chiếm chỗ.
- Khi vật nhúng trong chất lỏng thì: Pn = P – FA.
( P > FA )
⇔ Pn = dv.V – dn.V = V ( dV – dn ) → V = ? → P = dv.V = ?

Giáo viên: Phùng Thị Mai

9

Trường THCS Minh Quang


Giáo án dự thi giáo viên giỏi - Vật lí 8

Năm học 2019 - 2020

PHIẾU HỌC TẬP - LÀM NHÓM BÀI 12 : SỰ NỔI
1/ Phiếu học tập nhóm cặp đôi ( 2 HS )

C6 : Biết P = dv .V và FA = dl .V. Chứng minh rằng nếu vật là
một khối đặc nhúng ngập trong chất lỏng thì:

- Vật sẽ chìm xuống khi:
d v > dl
- Vật sẽ lơ lửng trong chất lỏng khi: dv = dl
- Vật sẽ nổi lên mặt chất lỏng khi: dv < dl
Gợi ý khi vật chìm trong chất lỏng thì Vvật = Vchất lỏng bị vật chiếm chỗ
Bài làm
...........................................................................................................
...........................................................................................................
..........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
..........................................................................................................
2/Phiếu học tập nhóm
Tìm từ hoặc các dấu =, >, < thích hợp điền vào chỗ trống
Nhấn chìm miếng gỗ vào nước rồi buông tay. Hiện tượng miếng gỗ …..
…. vì ….. hay dnước ….. dgỗ
Khi đã nổi lên trên mặt thoáng của chất lỏng thì F A ….. P vì miếng gỗ
………. thì các lực tác dụng vào nó cân bằng nhau .
3/ BẢNG KẾT QUẢ THÍ NGHIỆM KIỂM CHỨNG
Trọng lượng của Độ lớn lực đẩy Ác So sánh
vật (N)
– si – mét (N)
FA và P

Hiện tượng xảy
ra

Vật 1
Vật 2
Vật 3

Giáo viên: Phùng Thị Mai

10

Trường THCS Minh Quang