NGƯỜI LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀ

Người lái đò sông Đà
( Nguyễn Tuân)
Đọc văn


1. Tùy bút “Sông Đà”
1. Tùy bút “Sông Đà”

Câu hỏi : Căn cứ vào phần tiểu dẫn, em hãy cho biết
Câu hỏi : Căn cứ vào phần tiểu dẫn, em hãy cho biết
tùy bút “Sông Đà” ra đời trong hoàn cảnh nào?
tùy bút “Sông Đà” ra đời trong hoàn cảnh nào?
a. Hoàn cảnh sáng tác :
- Tùy bút “Sông Đà” được sáng tác năm 1960, gồm
15 tùy bút.Đây là kết quả chuyến đi thực tế của
Nguyễn Tuân lên Tây Bắc vào năm 1958.
-
b.Về thể loại tùy bút:
+ Chủ quan, tự do, phóng túng, biến hóa linh
hoạt, giàu hình ảnh, nhạc điệu, từ ngữ phong phú,
nhiều cách so sánh liên tưởng…
+ Thể loại giúp Nguyễn Tuân thăng hoa cảm
xúc và tư tưởng của mình
I – TÌM HIỂU CHUNG
I – TÌM HIỂU CHUNG


Bản đồ
Bản đồ
sông Đà
sông Đà
c. Nội dung của tập tùy bút
Ghi lại :
+ Phong cảnh Tây Bắc vừa uy
nghiêm hùng vĩ, vừa thơ mộng
trữ tình.
+ Con người Tây Bắc dũng
cảm, lao động cần cù.




2. Tùy bút
2. Tùy bút
“ Người lái đò sông Đà”
“ Người lái đò sông Đà”


-

Xuất xứ: Trích từ tùy bút “Sông Đà” (1960)

-
-
Nội dung

Nội dung
b
b
ài tùy bút thể hiện:
ài tùy bút thể hiện:



+ Vẻ đẹp của thiên nhiên Tây Bắc qua hình ảnh
+ Vẻ đẹp của thiên nhiên Tây Bắc qua hình ảnh
của Sông Đà hung bạo- trữ tình.
của Sông Đà hung bạo- trữ tình.



+ Vẻ đẹp của con người lao động Tây Bắc qua
+ Vẻ đẹp của con người lao động Tây Bắc qua
hình ảnh của những người lái đò trên sông
hình ảnh của những người lái đò trên sông
.
.

-
-
Chủ đề
Chủ đề
:
:

Tác phẩm thể hiện

Tác phẩm thể hiện

tình cảm yêu mến thiên nhiên, đất
nước, con người và cuộc sống mới ở vùng cao Tây
Bắc của nhà văn.





II. Phân tích
II. Phân tích

1.Hình ảnh sông Đà
1.Hình ảnh sông Đà
:
:

Sông Đà được nhà văn quan sát và miêu tả ở nhiều góc
Sông Đà được nhà văn quan sát và miêu tả ở nhiều góc
độ :
độ :
“Chúng thủy giai đông tẩu
Đà giang độc Bắc lưu”
(Mọi con sông đều chảy theo hướng Đông, chỉ có
sông Đà theo hướng Bắc)

Cách giới thiệu tạo ấn tượng về Sông Đà : như
một nhân vật có cá tính độc đáo.


a. Về “lai lịch”
a. Về “lai lịch”




HÌNH ẢNH CON SÔNG ĐÀ TRÊN BẢN ĐỒ



Toàn cảnh sông Đà
Toàn cảnh sông Đà

từ trên máy bay nhìn xuống
từ trên máy bay nhìn xuống
Sông Đà
Sông Đà
hùng vĩ
hùng vĩ



b.Về tính cách :
b.Về tính cách :

b1.Một dòng sông hung bạo
b1.Một dòng sông hung bạo
– hiểm ác:
– hiểm ác:




- Con sông dữ dội
- Con sông dữ dội

( Bờ đá dựng thành vách,
( Bờ đá dựng thành vách,
dòng sông lúc đúng ngọ như
dòng sông lúc đúng ngọ như
một cái
một cái


hang tối, sâu và lạnh).
hang tối, sâu và lạnh).

-Con sông luôn hung hăng,
-Con sông luôn hung hăng,
“ưa gây sự”.
“ưa gây sự”.





Nó luôn chờ đợi người lái
Nó luôn chờ đợi người lái
đò nào đi qua để giáng
đò nào đi qua để giáng

tai
tai
họa cho họ.
họa cho họ.
Vách đá hai bên bờ sông
Vách đá hai bên bờ sông
Những hút nước lòng sông
Những hút nước lòng sông


“
“
Nước xô đá, đá xô
Nước xô đá, đá xô
sóng, sóng xô gió,
sóng, sóng xô gió,
cuồn cuộn luồng gió
cuồn cuộn luồng gió
gùn ghè như muốn
gùn ghè như muốn
đòi nợ xuýt một chiếc
đòi nợ xuýt một chiếc
thuyền nào qua đó”.
thuyền nào qua đó”.



- Những dòng thác lao dòng, những thạch
- Những dòng thác lao dòng, những thạch
trận trên sông nhằm uy hiếp người lái đò.

trận trên sông nhằm uy hiếp người lái đò.

(“ Khi thì “
(“ Khi thì “
oán trách van xin
oán trách van xin
” , khi thì “
” , khi thì “
khiêu
khiêu
khích, giọng gằn và chế nhạo
khích, giọng gằn và chế nhạo
”, khi thì “
”, khi thì “
rống
rống
lên”, “reo như đun sôi”…)
lên”, “reo như đun sôi”…)
.
.
=> Sông Đà “thành ra diện mạo và tâm địa
của một thứ kẻ thù số một,” sẵn sàng cướp
đi mạng sống con người, có tâm địa ác
độc như dì ghẻ.
* Nguyễn Tuân dùng nhiều câu góc cạnh, giàu
tính tạo hình, những động từ mạnh, và lối nói
ví von, ẩn dụ tượng trưng, liên tưởng đầy bất
ngờ, chính xác, thú vị.


b2.Một dòng sông thơ
b2.Một dòng sông thơ
mộng- trữ tình:
mộng- trữ tình:



- Về hình dáng :
- Về hình dáng :

+ “Sông Đà tuôn dài như
+ “Sông Đà tuôn dài như
một áng tóc trữ tình…”
một áng tóc trữ tình…”

+ “Sông Đà như một áng
+ “Sông Đà như một áng
tóc mun, dài ngàn ngàn
tóc mun, dài ngàn ngàn
vạn vạn sải”.
vạn vạn sải”.





Sông Đà như hình
Sông Đà như hình
ảnh của thiếu nữ Tây

ảnh của thiếu nữ Tây
Bắc kiều diễm và man
Bắc kiều diễm và man
sơ.
sơ.