Cơ bản đọc phim xq y5 2013

Nguyên tắc đọc phim xquang thẳng
Nhận biết tổn thương lao phổi thường gặp
trên xquang thẳng
Bộ môn Lao bệnh phổi, ĐHY Hà nội
Ths N.K.Cương


Nội dung-Mục tiêu trình bầy
•
•
•
•

Nguyên tắc tạo hình phim xquang
Các tiêu chuẩn kỹ thuật của một phim X/quang thẳng
Các tổn thương thường gặp của Lao phổi trên phim xquang
Thực hành nhận biết bất thường trên phim


Tài liệu tham khảo
• Bài giảng Bệnh lao, Bộ môn Lao, Đại học Y
Hànội, NXB Y hoc 2009
• Image credit: Curry International Tuberculosis
Center, University of California, San Francisco
• Radiographic Manifestation of Tuberculosis
• The WHO manual of diagnostic imaging

Tư thế, nguồn tia


Nguyên lý tạo hình trên phim xquang

Nhiều nhất X-Ray
Truyền qua
Tổ chức tỷ trọng thấp

Ít nhất X-Ray
Hấp thu
Tỷ trọng cao nhất

Đen nhất
Khí
Mỡ
Mô mềm
Calci hóa
Xương
Thuốc cản quang
Kim loại
Trắng

4


Hình ảnh cơ bản trên phim X/q
• Hình ảnh cơ bản trên phim
phổi chuẩn
– Mầu đen-khí: nhu mô phổi

– Nước-mầu trắng-mờ: tim,
trung thất, vòm hoành, rốn
phổi
– Mỡ mầu trắng: mỡ dưới da
– Kim loại: mầu trắng, xương


Phim kỹ thuật số và phim tráng rửa thông thường

Phim Kỹ thuật số

Phim thường quy


Cường độ tia

Tia non

Tia cứng


Tư thế, vị trí, khoảng cách chụp x/q chuẩn thường quy


Hướng nguồn tia và hình ảnh trên phim x/q

Phim chụp từ sau ra trước ( P A )

Phim đứng chup từ trước ra sau ( AP)

Tư thế chụp nằm và đứng

Tư thế chụp nằm
Tư thế chụp đứng


Phim cần được chụp ở thì hít vào tối đa

Cung sườn trước Cung sườn sau


Phim được chụp khi hít vào tối đa và không tối đa

Hít vào không tối đa

Hít vào tối đa


Tư thế bệnh nhân cân đối

Nguyên tắc hình chiếu:
Càng gần nguồn tia thì
hình chiếu sẽ được phóng
to hơn


Tư thế cân đối

Tư thế cân đối


XÁC ĐỊNH PHIM ĐỦ TIÊU CHUẨN
• Xác định thông tin trên phim:
– họ tên, tuổi, tư thế,

• Phế trường phổi đầy đủ trên phim
• Cường độ tia
– Nhìn thấy thân đốt sống sau bóng tim
– Nhìn thấy đốt sống đầu tiên

• Chụp thì hít vào tối đa:
– Thấp nhất dưới xương sườn 10. ( bên
phải)

• Tư thế cân đối
– Mỏm gai đối sống cách đều hai khớp
ức đòn


XÁC ĐỊNH PHIM ĐỦ TIÊU CHUẨN
• Cường độ tia
– Nhìn thấy thân đốt sống sau bóng tim
– Nhìn thấy đốt sống đầu tiên

• Chụp thì hít vào tối đa:
– Thấp nhất dưới xương sườn 10. ( bên
phải)

• Tư thế cân đối
– Mỏm gai đối sống cách đều hai khớp
ức đòn


NGUYÊN TẮC ĐỌC PHIM PHỔI THẲNG


• Xác định tiêu chuẩn kỹ thuật
– Cường độ tia
– Tư thế
– Phim chụp thì hít vào

• Quan sát:
– từ trên xuống dưới
– Ngoài vào trong
– Phải qua trái

• So sánh đối chiếu:
– cùng và đối bên

• Mô tả tổn thương
–
–
–
–

Vị trí hình dạng, kích thước
Tính chất cản quang
Ranh giới

Ảnh hưởng tới bộ phận khác


Vị trí thùy dưới phổi phải, cạnh tim, khối tròn kích
thước 4x5cm, ranh giới rõ, mờ đậm, đồng nhất, không
có tổn thương khác kèm theo

Vị trí thùy trên, ngoại vi phổi T, khối tròn kích thước
4x5cm, ranh giới không rõ, mờ nhạt, không đồng nhất,
không có tổn thương khác kèm theo

Image credit: Curry International Tuberculosis Center, University of California, San Francisco


Đọc phim cần có tính hệ thống