Một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và kết quả điều trị viêm màng bụng nhiễm khuẩn tự phát ở bệnh nhân xơ gan (TT VIET)

B GIÁO D C VÀ ÀO T O
B QU C PHÒNG
VI N NGHIÊN C U KHOA H C Y D
C LÂM SÀNG 108
--------------------------------------------------------

V THÀNH TRUNG

M T S Đ C ĐI M LÂM SÀNG, C N LÂM SÀNG
VÀ K T QU ĐI U TR VIÊM MÀNG B NG
NHI M KHU N T PHÁT B NH NHÂN X GAN
Ng nh: N i tiêu hóa
M s : 62720143

TÓM T T LU N ÁN TI N S Y H C

H N i – 2019


1

TV N
X gan là tình tr ng b nh lý cu i cùng ph bi n c a m t lo t các
b nh viêm gan m n tính. Trên th gi i, x gan
c cho là nguyên nhân
gâ y t vong ng th 14. Có r t nhi u lo i nhi m khu n x y ra trên tình
tr ng x gan và viêm màng b ng nhi m khu n t phát (spontaneous
bacterial peritonitis: SBP) là m t nhi m khu n n ng và th ng g p.T l
m c VMBNKTP b nh nhân x gan c tr ng nh p vi n t 10% -30%.
Nguyê n nhân ch y u gây VMVBNKTPlà h vi khu n
ng ru t Gram

âm, th ng g p là c ác ch ng vi khu n: E. coli, Klebsie lla sp,
Enterobacter sp,và m t s vi khu n Gram d ng: Streptococci,
Enterococci. Xét nghi m d ch c tr ng óng vai trò quan tr ng, quy t
nh cho c h n oán và nh h ng cho i u tr VMBNKTP. Ch n oán
xác nh VMBNKTP d a vào: s l ng b ch c u a nhân trung tính (>
250 t bào/mm 3) ho c/ và c y khu n d ch c tr ng d ng tính. Tuy
nhiên, c c u ch ng vi khu n gây b nh th ng xuyên bi n i, kè m theo
v is
kháng kháng sinh c a các ch ng vi khu n ngày càng gia t ng,
là m c ho vi c i u tr bi n ch ng VMBNKTP b nh nhâ n x gan g p
nhi u khó kh n.
Vi t Nam hi n ch a c ó nhi u nghiên c u v b nh
VMBNKTP .
M c tiêu:
+ Mô t
c i m lâm sà ng, c n lâm sà ng b nh Viêm màng b ng
nhi m khu n t phát.
+ K t qu
nh da nh vi khu n và Kháng sinh
trên các ch ng vi
khu n phân l p
c.
+ ánh giá k t qu i u tr viêm màn g b ng nhi m khu n t phát
b nh nhân x gan.
ÓNG GÓP M I C A LU N ÁN
Lu n án có ý ngh a khoa h c và th c ti n, là
tài liên quan n
nhi u chuyên ngành nh : N i tiêu hóa, Truy n nhi m và Vi sinh. Trong
th c hà nh lâm sàng,
tài mô t

c nh ng c i m chính c a b nh
viêm màng b ng nhi m khu n t phá t b nh nhân x gan c tr ng, c
c u ch ng vi khu n gây b nh, ánh giá m c
nh y c m v i kháng sinh
c a các ch ng vi khu n phân l p
c và ánh giá hi u qu i u tr c a
phác
kh i u v i 2 kháng sinh: Cefotaxim 4g/ngày + Ciprofloxac in
1g/ngày, hi u qu i u tr theo kháng sinh
và theo kinh nghi m.


2

C U TRÚC C A LU N ÁN
Lu n án có 121 trang, g m: t v n
và m c tiêu nghiên c u (2
trang), t ng quan (36 trang), i t ng và ph ng pháp nghiên c u (25
trang), k t qu nghiên c u (27 trang), bàn lu n (29 trang), k t lu n (2
trang). Lu n án có 32 b ng, 12 bi u , 15 hình nh, có 189 tài li u tham
kh o trong ó có 9 tà i li u ti ng Vi t và 180 tài li u ti ng Anh.


3

Ch ng 1
T NG QUAN TÀI LI U
1.1. L ch s v
nh ngh a b nh Viêm màng b ng nhi m
khu n t phát

B nh viêm màng b ng nhi m khu n t phát
c mô t l n u
tiên trong các t p chí Y khoa t i
c (n m 1907) b i Krencker E . Ti p
sau ó, các phát hi n v VMBNKTP ã
c mô t t i Pháp b i: Brule
M (1939), Cachin M (1955) và Ca lori J (1958). Tuy nhiên,
nn m
1964, Ha rold O. Conn m i a ra thu t ng : Viêm màng b ng nhi m
khu n th phát (spontaneous bacterial pe ritonitis - SBP) và thu t ng
này
c s d ng ph bi n cho t i nay. Khái ni m Viêm màng b ng
nhi m khu n t phát (VMBNKTP) nh m ch tình tr ng nhi m trùng
d ch c tr ng do vi khu n, nh ng không tìm th y
ng vào c a vi
khu n và c ó kh n ng i u tr b ng n i khoa.
1.2. D ch t
b nh nhân x gan, t l t vong có liê n quan n bi n ch ng
nhi m khu n t 30-50%. T n su t nhi m khu n chi m 5-7% i v i
b nh nhân ngo i vi n và chi m 32-34% i v i b nh nhân n i vi n và
th m chí lên t i 45% khi b nh nhân có bi n ch ng xu t huy t tiêu hóa
kè m theo. Nhi m trùng th ng g p b nh nhân x gan là: Viêm màng
b ng nhi m khu n t phát-SBP (25%-31%), nhi m trùng
ng ti t
ni u- UTI (20%-25%), viêm ph i (15%-21%) nhi m khu n huy tSEPSIS (12%), nhi m trùng mô m m (11%)…
Kho ng 75% tr ng h p VMBNKTP b nh nhân x gan là các
vi khu n Gra m âm, nh Esc herichia coli, Klebsiella spp, Enterobacter
spp, P. aeruginosa, Vibrio spp, Aeromonas spp. Trong khi Gram d ng
chi m 20,2% và các loài k khí c hi m 3,2%. G n ây, t l nhi m trùng
do vi khu n Gram d ng có xu h ng gia t ng theo nghiên c u c a

Marco Fiore và c ng s .
1.3. C ch b nh sinh
Thuy t di chuy n c a vi khu n (BT – bacterial translocation) c a
Conn H.O a ra vào th p k 60 là n n t ng trong c ch sinh b nh h c
c a b nh VMBNKTP.
Ngà y nay, c ch sinh b nh h c c a VMBNKTP
c hi u bi t
rõ ràng h n v i s tham gia c a nhi u y u t :
Các y u t hình thành:
+ S bi n i v c u trúc gi i ph u và t ng áp l c t nh m ch c a.
+ Các r i lo n mi n d ch: t i ch và h th ng.
+ S t ng sinh quá m c c a vi khu n.


4

Con
ng di chuy n c a vi khu n:
+
ng b ch huy t.
+
ng máu.
+ Con
ng th m l u.
Các y u t h tr cho s di chuy n c a vi khu n:
Môi tr ng, dinh d ng, chuy n hóa, stress, s d ng thu c PPIs…
1.4. Lâm sàng
Các tri u ch ng lâm sàng chính c a VMBNKTP bao g m:
Các tri u ch ng viêm phúc m c toàn th ho c c c b .
H i ch ng nhi m trùng.

H i ch ng suy ch c n ng gan c p.
B nh não gan (Hepatic encephalopathy – HE).
H i ch ng gan – th n (HRS).
Shock
Xu t huy t tiêu hóa.
c bi t, có t l VMBNKTP không tri u ch ng, kho ng 1,5%3,5%.

1.5. Các xét nghi m ch n oán VMBNKTP
1.5.1. C y d ch c tr ng
Ngà y nay, các c s xé t nghi m u s d ng ph ng pháp c y
d ch c tr ng trong chai c y máu trên h th ng c y khu n và nh danh
vi khu n t
ng. Ph ng pháp này ã
c ch ng minh là có t l c y
khu n d ng tính cao h n so v i ph ng pháp c y trên th ch thông
th ng.
1.5.2.
Các ph ng pháp m BC NTT
Ph ng pháp m b ch c u a nhân trong d ch c tr ng có tính
ch t quy t nh n ch n oán VMBNKTP. Các ph ng phá p m b ch
c u a nhân
c s d ng bao g m:
Ph ng pháp m b ch c u c i n b ng cách nhu m Giemsa
và m qua kính hi n vi mang nhi u y u t ch quan và t n nhi u th i
gian.
Ph ng pháp m b ng máy huy t h c t
ng/ ho c bán t
ng có u i m nhanh, chính xác và c ho bi t
c ph n tr m các lo i
b ch c u trong d ch c tr ng, t

ó d dà ng tính ra s b ch c u
BC NTT m t cách c hính xác: BC NTT = T ng s BC x % N. Ch n
oán VMBNKTP có giá tr khi s l ng t bào BC NTT> 250/ L .
Ph ng pháp m b ng máy huy t h c t
ng ã
c ch ng minh là
có
nh y và
c hi u t ng ng là 94% và 100%. Giá tr tiên oá n
âm t ng ng 99,1%, giá tr tiên oán d ng t ng ng 100%.


5

Ph ng pháp
m b ch c u b ng test nhanh c a máy xét
nghi m n c ti u (Multistix 8SG urine test). C s khoa h c c a
ph ng pháp này là phát hi n t bào b ch c u a nhân gián ti p qua
enzyme esterase (leukocyte esterase -LE) mà các t bào này ti t ra.
Enzyme esterase s ho t hóa ch t ch th màu trên test th và
c ti n
hành so màu trên máy. Ph ng pháp này mang tính ch t nh tính, bán
nh l ng. M c dù, ph ng pháp s d ng test n c ti u cho k t qu
nhanh chóng ngay t i gi ng b nh, song v n ch a có
c s
ng
thu n trong vi c áp d ng c h n oán s m VMBNKTP, b i lý do c ó
nh y th p và t l âm tính gi cao, c bi t trong các tr ng h p
VMBNKTP c ó ch s b ch c u trong d ch c tr ng th p.
Ph ng pháp o l ng Lactoferrin/Calpr otec tin trong d ch

c tr ng . Lactoferrin/Calprotectin là các protein g n canxi và k m, do
các t bào b ch c u a nhân ti t ra và t l thu n v i s l ng các t bào
này. Ph ng pháp này cho
nh y và
c hi u t ng ng là 95,4%
và 85,2%. Tuy nhiên, ph ng pháp này có m t s h n ch : Khó ch n
oán trong tr ng h p VMBNKTP có s l ng t bào b ch c u a nhâ n
gi m và c ác tr ng h p Viêm phúc m c th phát.
1.5.3.
Ch n oán VMBNKTP d a v o DNA vi khu n có
trong d ch c tr ng
Ngà y nay, b ng k thu t phâ n t (Molecular technique s), DNA
c a vi khu n có th
c phát hi n trong máu ho c trong d ch c tr ng.
Các khâu ch n oán g m: Tách chi t DNA (DNA extraction) – Khu ch
i DNA b ng c hu i m i th i gian th c (Real-time PCR - real-time
polymerase chain reaction) – Gi i trình t DNA (DNA sequencing). V i
k thu t này, m t l ng nh DNA c a vi khu n, n u t n t i trong d ch c
tr ng, s
c phát hi n. Do ó, cho phép ch n oán VMBNKTP giai
o n s m ho c c ác tr ng h p VMBNKTP tr c ó ã s d ng kháng
sinh d phòng, mà k t qu nuôi c y th ng âm tính. Tuy nhiên, ây là
m t k thu t m i và có nhi u h n c h c n kh c ph c nh : T l t ng
ng gi a nuôi c y và gi i trình t DNA ch a cao (50%), DNA vi khu n
âm tính chi m kho ng ½ s tr ng h p VMBNKTP nuôi c y âm tính;
Còn thi u các ph ng pháp tiêu c hu n và ch t m i do ó còn nhi u
ch ng vi khu n v n ch a
c xác nh; Không ánh giá
c kháng
sinh ; Không ánh giá

c tình tr ng Viêm phúc m c th phát.
1.6. Ch n oán VMBNKTP
Ch n oán xác nh: VMBNKTP d a vào h ng d n c a
Câu l c b c tr ng Qu c t : S l ng BC NTT trong d ch c
tr ng > 250 t bào/mm3 và/ho c c y khu n d ch c tr ng cho k t
qu d ng tính.


6

Ch n oán phân bi t:
+ Viêm phúc m c th phá t.
+ Nhi m khu n huy t.
+ Viêm phúc m c do n m.
1.7. i u tr Viêm màng b ng nhi m khu n t phát
Nguyên t c i u tr :
- i u tr toàn di n.
- i u tr s m.
- L a ch n kháng sinh nh y c m t t.
- Ph i h p kháng sinh.
1.7.1. S d ng kháng sinh theo kháng sinh
ây là ph ng pháp l a ch n kháng sinh nh y c m t t i v i
ch ng vi khu n gây b nh m t cá ch khoa h c và h p lý v m t kinh t .
Ngay c khi xác nh
c kháng sinh nh y c m t t thì v n nên ph i h p
kháng sinh
t ng kh n ng di t khu n và gi m kh n ng kháng thu c
(không nên s d ng kháng sinh n c). S d ng ph i h p kháng sinh
tuân theo nguyên t c ph i h p kháng sinh gi a c ác nhóm: ví d : nhóm
Cephalosporine TH3 + nhóm Fluoro quinolone TH2; nh ng l a ch n

kháng sinh nh y c m trong các nhóm ó.
1.7.2. S d ng kháng sinh theo kinh nghi m (EAT)
Ph ng pháp s d ng kháng sinh theo kinh nghi m (hay i u tr
th c hành theo kinh nghi m - Empiric antibiotic therapy-EAT) là
ph ng pháp
c áp d ng cho i u tr tr c khi có k t qu kháng sinh
và /ho c cho nh ng tr ng h p c y khu n âm tính. Ph ng pháp này
c ch
nh ngay khi ch n oán VMBNKTP
c xác nh (xét
3
nghi m m t bào BC NTT> 250 t bào/mm ) mà không c n ch k t
qu c y khu n . Ph ng pháp i u tr kháng sinh th c nghi m
cd a
trên c s k t qu nghiên c u v d ch t h c và m m b nh c a
VMBNKTP; tình tr ng nh y c m ho c kháng kháng sinh c a các ch ng
vi khu n các nghiên c u tr c.
H ng d n c a
ng thu n châ u Âu và h ng d n c a Câu l c b
c tr ng Qu c t khuy n cáo: nên s d ng nhóm Cephalosporin th h
3 là l a ch n hàng
u trong i u tr VMBNKTP (Cefotaxime,
Ceftriaxone, Cefoperazole). Li u tiêu chu n
c khuy n cá o c ho
Cefotaxime là 2g m i 8 gi (6g/24 gi ). Trong tr ng h p b nh nhân
không thích h p v i Cephalosporin, các khá ng sinh nh : amoxicillinclavulanate
c l a ch n thay th . Nên s d ng ph i h p kháng sinh
nhóm Cephalosporine TH3 và nhóm Fluoro quinolone.
1.7.3. S d ng kháng sinh k t h p li u pháp bù Albumin

7

Nhi u nghiên c u ã ch ng minh, i u tr VMBNKTP b ng
cefota xime k t h p v i albumin (1,5 g/kg trong 6 gi
u ch n oán xác
nh, và ti p theo là 1 g/kg trong 3 ngày ti p sau) so v i i u tr b ng
cefota xime n thu n, cho th y: nhóm b nh nhân VMBNKTP
c
i u tr k t h p tránh
c suy th n không h i ph c (10% so v i 33%, p
= 0,002) và t l t vong th p h n (10% so v i 29%, p = 0,01) trong th i
gian n m vi n; và theo dõi 3 tháng s au khi xu t vi n (22% v i 41%, p =
0,03).
b nh nhân VMBNKTP, albumin
c ch nh cho t t c các
tr ng h p suy th n và nh ng tr ng h p có nguy c suy th n:
creatinine huy t thanh> 1 mg/dL = 88,4 mmol/L, bilirubin> 4 mg/dL =
68,4 mmol/L, BUN (blood ure a nitrogen)> 30 mg /dL.
1.7.4. i u tr d phòng VMBNKTP
i u tr kháng sinh d phòng
c ch nh cho nh ng b nh nhân:
- X ga n c tr ng có xu t huy t tiêu hóa.
- Các tr ng h p c ó l ng protein d ch c tr ng < 1g/dl và n ng
bilirubin toàn ph n l n h n 3,2 mg / dL và/ho c s l ng ti u c u
d i 98.000 / mm3.
- Các tr ng h p ti n s ã có th i k m c VMBNKTP.
Kháng sinh s d ng trong i u tr d phòng: Norfloxacin,
Ciprofloxacin, Rifamycin, Trimethoprim–sulfame thoxazole.

8

IT

Ch ng 2
NG VÀ PH
NG PHÁP NGHIÊN C U

2.1.
i t ng nghiên c u
106 b nh nhân x gan m t bù có bi n c h ng VPMNKTP, i u tr
n i trú t i Khoa n i tiêu hoá, B nh vi n B ch Mai, t tháng 3/2010 n
tháng 10/2016.
2.1.1. Tiêu chu n ch n b nh nhân
c ch n oán xác nh x gan d a vào lâm sàng có 2 h i ch ng:
H i ch ng suy ch c n ng gan và h i ch ng t ng áp l c t nh m ch c a.
- Có c tr ng v i bi n ch ng VMBNKTP d a trên h ng d n
c a Câu l c b c tr ng Qu c t : S l ng BC NTT trong d ch c
tr ng > 250 t bào/mm 3 và/ho c c y khu n d ch c tr ng cho k t qu
d ng tính.
- Ch a
c i u tr kháng sinh trong vòng 1 tháng tr c ó.
2.1.2 Tiêu chu n lo i tr b nh nhân
- Các tr ng h p c tr ng không do x gan.
- Các tr ng h p x gan có kèm ung th gan ho c các ung th
khác di c n trong b ng.
- Các tr ng h p xác nh có nguyên nhân gây viêm phúc m c th
phát: V ru t th a viêm, viêm túi m t ho i t , th ng túi th a i trà ng…
- Các tr ng h p có kèm b nh lao ph i ho c HIV .

- Các tr ng h p viêm phúc m c t phát do n m (có k t qu c y
n m d ch c tr ng d ng tính).
- Lao phúc m c, viêm t y c p n ng có d ch b ng.
2.2. Ph ng pháp nghiên c u
2.2.1 Thi t k nghiên c u
Là ph ng pháp: mô t , c t ngang có phân tích, theo dõi d c trong
quá trình i u tr .
2.2.2 C m u nghiên c u
S d ng ph ng pháp l y c m u nghiên c u thu n ti n (106
b nh nhân) trong th i gian 2010-2016.
2.3. Ph ng ti n nghiên c u
H th ng c y khu n, nh danh vi khu n và làm kháng sinh
t
ng: PHONIX 100- hãng BD- M . H th ng máy m t bào BC NTT
t
ng c a hãng Siemens- CHLB
c. Các máy móc xét nghi m, các
ph ng ti n ch n oán hình nh hi n i
c s d ng th ng quy t i
B nh vi n B ch Mai.
2.4. Các b c ti n h nh nghiên c u v các ch tiêu nghiên c u
- L a ch n b nh nhân:


9

Các b nh nhân x gan c tr ng nh p vi n
c th m khám lâm
sàng, c n lâm sàng th ng quy ( huy t h c, sinh hóa, mi n d ch...),
c

ch c d ch c tr ng ngay t i gi ng b nh làm xét nghi m
m
BC NTT và c y khu n d ch c tr ng b ng chai c y máu. Các b nh
nhân có s l ng BC NTT > 250 t bào/mm 3 và không có ti n s s
d ng kháng sinh trong th i gian 1 tháng tr c ó, ng th i không có
các tiê u chu n lo i tr ,
c l a ch n vào nghiên c u.
- Ti n h nh ánh giá các
c i m trên nhóm b nh nhân
nghiên c u và s d ng B nh án nghiên c u: Các c i m bao g m:
Tu i, gi i, ti n s , các tri u ch ng c n ng, tri u ch ng th c th , phân
lo i m c
x gan theo Child – Pugh, xu t huy t tiêu hóa, h i c h ng
nhi m trùng, h i ch ng gan th n, h i ch ng não ga n, nhi m khu n huy t,
các thông s c n lâm sàng nh : BC, HC, TC, Prothrombin, glucose, ure,
creatinin, bilirubin, albumin, protien máu, me n gan GOT, GPT,GGT.
i v i d ch c tr ng, á nh giá các c i m v s l ng d ch, màu s c
d ch, protein d ch, ph n ng Rivalta, c bi t là ch s BC NTT trong
d ch c tr ng.
- Ti n h nh i u tr kh i u v i 2 kháng sinh: Cefotaxim
4g/ngày + Ciprofloxacin 1g/ngày cho nhóm b nh nhân nghiên c u trong
th i gian 3 ngà y ( tr c khi c ó k t qu c y khu n và kháng sinh ).
ánh giá l i di n bi n các tri u ch ng lâm sàng và xét nghi m l i các
thông s v huy t h c và sinh hóa sau 3 ngày i u tr .
- ánh giá sau khi có k t qu c y khu n v kháng sinh :Ti n
hành ánh giá các thông s : t l c y khu n d ng tính, c c u các
ch ng vi khu n, ánh giá m c
nh y c m c a m t s kháng sinh chính
trên các ch ng vi khu n phân l p
c. ánh giá t l các ch ng vi

khu n a kháng.
- ánh giá k t qu i u tr : Các b nh nhân c ó k t qu kháng sinh
,
c i u tr ti p t c theo kháng sinh . Các b nh nhân có kháng
sinh
a kháng ho c c ác b nh nhân có k t qu c y khu n âm tính thì
ti n hành i u tr theo kinh nghi m , d a vào áp ng lâm sàng c a b nh
nhân. Th i gian i u tr tính t khi s d ng kháng sinh i u tr kh i u
n khi k t thúc i u tr ( b nh nhân kh i,
c cho ra vi n ho c b nh
nhân có ti n tri n n ng, gia ình xin ra vi n).
- ánh giá c ác y u t liên quan n k t qu i u tr : vi khu n,
h i ch ng gan th n, h i ch ng não gan, nhi m khu n huy t...
2.4. Phân tích v x lý s li u
S li u th ng kê
c x lý b ng ph n m m SPSS 20.0. K t qu
c coi là có ý ngh a th ng kê v i giá tr p< 0,05.


10

Ch ng 3
K T QU NGHIÊN C U
3.1.
c i m lâm s ng v c n lâm s ng
3.1.1. c i m tu i v gi i nhóm nghiên c u
B ng 3. 1. Tu i trung bình, t l gi i BN x gan có VMBNKTP
c i m
Các thông s
Tu i trung bình

52,1 ± 11,7
L n nh t
85
Tu i
Nh nh t
28
Nam
95(89,6%)
Gi i tính
N
11(10,4%)
n = 106
T l Nam/N
9/1
Nh n xét: Tu i trung bình: 52,1 ± 11,7 (28 -85), t l nam/n : 9/1
3.1.2.
c i m y u t ti n s
B ng 3.2 Ti n s b nh v các y u t nguy c
c i m
n = 106 (%)
Nghi n r u bia.
54(50,9%)
Nghi n r u + viêm gan B.
21(19,8%)
Viêm gan B
12 (11,3%)
Viêm gan B + viê m gan C
5(4,7%)
Viêm gan C
3(2,8%)

Không rõ nguyên nhân
11(10,5%)
T ng
106(100%)
Nh n xé t:T l x gan do nghi n r u chi m ca o nh t 50,9%. T
l nhi m virus viêm gan B là 31,1%, trong ó, nghi n r u k t h p v i
viêm gan virus là 19,8%.
3.1.3. c i m lâm s ng chính b nh nhân VM BNKTP
100
0

NKH
HCNG
HCGT
XHTH
Phù c hi
Đ
Đ
S

Bi u
3.1. c i m lâm s ng chung nhóm BN nghiên c u
Nh n xét: Các tri u ch ng hay g p trong VMBNKTP là: S t
85,8%; au b ng 82,1%; i ti n phân l ng 68,9%.


11

3.1.4. Phân lo i m c

x gan theo Child-Pugh
80

68.9
Child A

60
40

Child B

31.1

Child C

20
0

Bi u

0
Chid A Child B Child C

3.2. M c
x gan theo phân lo i Child-Pugh
Nh n xét: T l x gan Child –Pugh C chi m 68,9%, Child – Pugh B là 31,1%.
3.1.5. K t qu huy t h c và sinh hóa BN x gan có VMBNKTP
B ng 3.3 Giá tr trung bình v huy t h c, sinh hóa
Xét nghi m
Thông s

Xét nghi m
Thông s
B ch c u
11,95 ± 8,06
Glucose
7,55 ± 6,78
(G/L)
(1,38- 40,83)
(mmol/l)
H ng c u
3,08 ± 0,59
Ure
11,58 ± 12,33
(T/L)
(1,71-4,39)
(mmol/l)
Ti u c u
102,26 ± 69,91
Creatinin
133,98 ± 112,88
(G/L)
(11,0-361)
( mol/l)
Prothrombin
37,22 ± 14,21 Bilirubin toàn ph n
171,80 ± 180,35
(%)
(13,5-86)
( mol/l)
143,52 ±

GOT (U/l)
Protein (g/l)
70,45 ± 6,52
179,64
GPT (U/l)
61,73 ± 66,38
Albumin (g/l)
22,07 ± 4,16
Nh n xét:
+ Ph n l n b nh nhân có b ch c u t ng trên m c bình th ng.
+ T l Prothrombin r t th p: 37,22 ± 14,21 (%)
+ Bilirubin máu t ng r t cao: 171,80 ± 180,35
+ N ng trung bình c a Albumin máu r t th p: 22,07±4,16 (g/l).
3.2. Xét nghi m d ch c tr ng b nh nhân VMBNKTP
3.2.1.
c i m v t b o v sinh hóa d ch c tr ng
B ng 3.4 c i m t b o v sinh hóa d ch c tr ng
Các thông s
c i m
Min
Max
TB
SD
S l ng b ch c u (G/L)
0,29
52,10
9,982
10,04
T l BC NTT (%)
50,0%

97,6%
79,0%
10,4%
S l ng Neutrophil (G/L)
0,21
42,5
8,14
8,34
Protein d ch (g/l)
2,4
19,8
11,34
4,80


12

Nh n xét: Ch s trung bình c a b ch c u d ch c tr ng: 9,982
±10,04 (0,29-52,10) G/L. T l t ng BC NTT (79,0%). L ng protein
d ch c tr ng: 11,34±4,8 g/l.
3.2.2. K t qu c y khu n d ch c tr ng b nh nhân VMBNKTP
106 tr ng h p x gan có VMBNKTP
c c y d ch c tr ng
b ng h th ng máy BATEC 9500 thu
c k t qu sau:
B ng 3.5 K t qu c y d ch c tr ng b nh nhân VMBNKTP
K t qu c y khu n
n= 106 (%)
D ng tính
55(51,9%)

Âm tính
51(48,1%)
T ng
106(100%)
Nh n xét: K t qu c y khu n d ng tính t 51,9%. Có 4,7 %
tr ng h p c y d ng tính v i c 2 ch ng vi khu n.
3.2.7. K t qu nh danh vi khu n BN x gan có VMBNKTP
K t qu
nh danh vi khu n (n = 60), trên h th ng máy PHONIX
100 –BD-M . B ng 3.6 trình bày v k t qu nh ch ng vi khu n t d ch
c tr ng b nh nhân x gan có VMBNKTP.
B ng 3.6. K t qu
nh danh vi khu n
Ch ng vi khu n
H - Ngành
n = 60
Nhóm vi khu n Gram âm
52/60 (86,7%)
Aeromonadaceae –
Aeromonas hydrophyla
1
Proteobacteria
Burkholderia c epacia Bukholderiaceae – Proteobacteria
1
Enterobacteriaceae Citrobacter koseri
2
Proteobacteria
Enter obacter iac eae Eschesrichia coli
35
Proteobacteria

Enterobacteriaceae Enterobacter cloacea
2
Proteobacteria
Enterobacteriaceae Klebsiella pneumoniae
7
Proteobacteria
Enterobacteriaceae Klebsiella terigena
1
Proteobacteria
Enterobacteriaceae Klebsiella oxytoca
1
Proteobacteria
Pseudomonadaceae Pseudomonas putida
1
Proteobacteria
Vibrio sp
Vibrio – Proteobacteria
1


13

Nhóm vi khu n Gram d
Streptococcus
pneumoniae
Streptococci A
Enterococcus feacalis

ng

8/60 (13,3%)
Stretococc aceae

1

Stretococc aceae
1
Enterococcaceae – Bacili
1
Enterobacteriaceae Entercocci
5
Proteobacteria
Nh n xét: Nhóm vi khu n Gra m âm chi m a s 86,7%. Nhóm vi
khu n Gram d ng ch chi m 13,3%. Vi khu n Eschesrichia coli chi m
t l c ao nh t trong các lo i vi khu n gram âm: 35/52 (67,3%).
3.3. VMBNKTP và các bi n c h ng
B ng 3.7 Các bi n ch ng b nh nhân VMBNKTP
c i m
N = 106 (100%)
Xu t huy t tiêu hóa
16
(15,1%)
H i ch ng gan th n
34
(32,1%)
H i ch ng não gan
21
(19,8%)
Nhi m khu n huy t
16

(15,1%)
Không bi n ch ng
19
(17,9%)
Nh n xét:Các bi n ch ng kèm theo b nh nhâ n VMBNKTP bao
g m: XHTH: 15,1%; h i ch ng gan th n (32,1%), h i ch ng não gan
(19,8%), nhi m khu n huy t (15,1%).
3.4. KHÁNG SINH
.
3.4.1. K t qu kháng sinh
v i nhóm Cephalosporin.
Các kháng sinh nhóm Cephalosporin: Cefuroxim (CXM),
Ceftazidin (CAZ), Ceftriaxon (CRO), Cefotaxim (CTX), Cefepim (FEP).
Ecoli
62.9%

64 %
62 %
60 %

60%

58 %
56 %

54.3%

54.3%

54.3%

CRO

CTX

54 %
52 %
50 %
48 %
CXM

CAZ

FEP

Bi u
3.3 T l nh y c m c a vi khu n E.coli v i c ác kháng
sinh nhóm Cephalosporin.


14

Vi khu n
70 %
68 %
66 %
64 %
62 %
60 %
58 %

56 %
54 %
52 %

68.6%

67.3%
63.4%

62.7%

58.8%

CXM

CAZ

CRO

CTX

FEP

Bi u
3.4 T l nh y c m c a nhóm Cephalosporin i v i
các ch ng vi khu n.
Nh n xét:
nh y c a t ng kháng sinh i v ivi khu n t ng ng: CXM
(62,7%); CAZ (67,3%); CRO (63,4%); CTX (58,8%) và FEP (68,6%).
Vi khu n E. coli nh y c m v i nhóm Cephalosporin t : 54,2% 62,9%.

3.4.2. K t qu kháng sinh
v i nhóm Carbapenem.
K t qu KS c a các kháng sinh: ETP (Ertape nem), IMP
(Imipenem), MEM (Meropenem).
Ecoli
10 1%

100%

10 0%
99%
98%
97%
96%
95%

94.3%

94.3%

ETP

IMP

94%
93%
92%
91%

MEM

Bi u
3.5 T l nh y c m c a vi khu n E.coli v i c ác kháng
sinh nhóm Carbapenem.


15

Vi khu n
10 1%

100%

10 0%
99%
98%
97%

96.3%

96.3%

ETP

IMP

96%
95%
94%

MEM

Bi u
3.6 T l nh y c m c a nhóm Carbapenem i v i
các vi khu n.
Nh n xét:
nh y c a t ng kháng sinh c a nhóm Ca rbapenem i v i vi
khu n t ng ng: ETP: 96,3%; IMP: 96,3%; MEM: 100%.
Vi khu n E. coli nh y c m v i kháng sinh ETP (94,3%), IMP
(94,3%), MEM (100%).
3.4.3. Nhóm Aminoglycosid và nhóm Fluoroquinolone.
Kháng sinh s
d ng trong nhóm Aminoglycosid và
Fluoroquinolone: Tobramyc in (TM), Amikac in (AN), Ciprofloxacin
(CIP), Levofloxacin (LVX).
Ecoli
10 0%
90 %
80 %
70 %
60 %
50 %
40 %
30 %
20 %
10 %
0%

91.1%
68.6%

TM

AN

54.3%

54.3%

CIP

LVX

Bi u
3.7 T l nh y c m c a E.coli
nhóm Amynoglycosid và Fluoroquinolon.

i v i các kháng sinh


16

Vi khu n
12 0%
96.4%

10 0%
80%

75.0%

60%

57.8%

55.3%

CIP

LVX

40%
20%
0%

TM

AN

Bi u
3.8 T l nh y c m c a các kháng sinh nhóm
Amynoglycosid v Fluoroquinolon i v i các vi khu n
Nh n xét:
T l nh y c m chung c a các khá ng sinh i v i vi khu n t ng
ng: TM: 75,0%; AN: 96,4%; CIP: 57,8%; LVX:55,3%.
Vi khu nE coli có m c nh y c m trung bình i v i các kháng
sinh thu c nhóm Fluoro quinolone : 54,3%. Nhóm Aminoglycosid có
Amikacine có m c nh y c m cao i v i E.coli (91,1%).
3.4.4. Các nhóm kháng sinh khác.
Các kháng sinh

c s d ng: Amo + A.clavulanic (AMC); Piper
+ Taz obactam (TZP), Cefoperazol + Sulbactam (SCR), Vancomycin
(VA). Fosfomycine (FOS).
Vi khu n
10 0%
80 %
60 %

87.5%

78.6%

85.7%

89.3%

VA

FOS

60.7%

40 %
20 %
0%

AMC

TA P

SCF

Bi u
3.9 T l nh y c m c a các kháng sinh i v i các
ch ng vi khu n.
Nh n xét:
Các kháng sinh thu c nhóm Piper + Tazobactam (TZP) và nhóm
Fosfomycine (FOS) nh y c m t t trên các ch ng vi khu n Gram âm


17

t ng ng 87,5% và 89,3%; nh y c m v i vi khu n E.coli t ng ng
88,6% và 100%.
Nhóm Vancomycin nh y c m t t v i các vi khu n Gra m d ng
(Entercocci, Str.pneumoniae, Streptococc i A) t ng ng 85,7%.
3.5. K T QU
I U TR VMBNKTP
3.5.1. K t qu i u tr chung b nh nhân x gan có VMBNKTP
70

60.4

60
50
40
30

G

21.7

15.1

20
10
0

2.8
Đ

K

N

T

Bi u
3.10 T l k t qu i u tr .
Nh n xét:
T l hi u qu (kh ib nh) t: 60,4%. T l b nh không
là
21,7%, t l b nh n ng h n so v i lúc vào vi n là 15,1% và có 2,8% s
b nh nhân b t vong trong th i gian n m vi n.
3.6. nh h ng c a các y u t tiên l ng n k t qu i u tr .
ánh giá chung trên 106 b nh nhân x gan có bi n ch ng
VMBNKTP, kh o sát nh h ng c a các y u t ; vi khu n, HC gan –
th n, HC não – gan, i v i k t qu i u tr nh sau.
3.6.1. ánh giá k t qu i u tr v i k t qu c y khu n.
B ng 3.8 M i liên quan gi a k t qu i u tr và k t qu c y khu n

K t qu i u tr
K t qu c y
p
Không
N ng
T
T ng
khu n
h n
vong
26
17
10
2
55
D ng tính
47,3%
30,9%
18,2%
3,6%
100%
38
6
6
1
51
0,034
Âm tính
74,4%
11,8%

11,8%
2,0%
100%
64
23
16
3
106
T ng
60,4%
21,7%
15,1%
2,8%
100%
Nh n xét:
Các tr ng h p c y khu n âm tính có k t qu i u tr t t h n so
v i cá c tr ng h p c y khu n d ng tính, v i p < 0,05.


18

3.6.2. ánh giá liên quan gi a k t qu i u tr v i h i c h ng
gan th n.
B ng 3.9 M i liên quan gi a k t qu i u tr v i h i ch ng gan
th n.
HC Gan – K t qu i u tr
T ng
p
th n
Không N ng

T
h n
vong
Có HCGT
11
10
11
2
34
32,4%
29,4% 32,4%
8,8%
100%
<0,05
Không
53
13
5
1
72
73,6%
18,1% 6,9%
1,4%
100%
T ng
64
23
16
3
106

60,4%
21,7% 15,1%
2,8%
100%
Nh n xét:
K t qu i u tr t t h n b nh nhân VMBNKTP không có h i
ch ng gan th n kèm theo (p <0,05).
3.6.3. ánh giá liên quan gi a k t qu i u tr v i h i c h ng
não gan.
B ng 3.10 M i liên quan gi a k t qu i u tr v i h i ch ng
não gan.
HC não - gan
K t qu i u tr
T ng p
Không N ng
T
h n
vong
Có HCNG
1
11
8
1
21
4,8%
52,3% 38,1% 4,8%
100% <0,05
63
12
8

2
85
Không
74,1% 14,1% 9,4%
2,4%
100%
T ng
64
23
16
3
106
60,4% 21,7% 15,1% 2,8%
100%
Nh n xét:
K t qu i u tr t t h n nhóm b nh nhân VMBNKTP không có
h i ch ng não ga n kèm theo, có ý ngh a v i p < 0,05.


19

Ch ng 4
BÀN LU N
4.1. Các c i m chung.
c i m v tu i v gi i.
Trong nghiên c u c a chúng tôi, b nh nhân VMBNKTP có
tu i trung bình là: 52,2 ± 11,7 (28 - 85 tu i). K t qu này c ng t ng t
so v i các nghiên c u trê n th gi i.
V gi i tính: Trong nghiên c u c a chúng tôi cho bi t: Nam c hi m
89,6%, n chi m 10,4% và t l nam/n là 9/1.

c i m các y u t nguy c gây x gan.
Có nhi u y u t nguy c gây x gan ã
c nhi u nghiê n c u
trên th gi i
c p n. Trong nghiên c u c a chúng tôi cho bi t s
b nh nhân c ó nghi n r u-bia n thu n, nghi n r u + nhi m virus
viêm gan B, nhi m virus viêm gan B chi m t l t ng ng là: 50,9%;
19,8% và 11,3%.
Nghiên c u c a Lê Thanh Qu nh Ngân và cs cho th y, các y u t
nguy c gây x gan
ng u là viêm gan C (27,45%), viêm gan B
(24,4%), x gan do r u ch chi m 12,6% . Các nghiên c u c a H
Xuân Th và cs t i B nh vi n Nhân Dân Gia nh c ng cho th y t l
viêm gan B và viêm gan C là cao nh t, chi m 33,0% . các nghiên c u
n c ngoài: Nghiên c u c a Oey RC và cs cho th y, t l nguyên nhân
x gan do r u, do virus B/C và do t mi n l n l t là: 33%, 24% và
25%.
4.2. Các
c i m lâm s ng
b nh nhân x gan có
VMBNKTP.
Nghiên c u c a chúng tôi cho th y các
c i m lâm sàng chính
c a b nh nhân x ga n có bi n ch ng VMBNKTP là:
- S t là tri u ch ng hay g p nh t chi m 85,8%, bi u hi n lâm sàng
c a h i ch ng nhi m trùng. Theo Nguy n Th Chi, t l s t là 86,3%.
Theo Navasa M, t l s t là 63%-76%. Tuy nhiên, trong nghiên c u c a
Nguy n Th Vân Anh ch ghi nh n 37,8% tr ng h p có s t.
- au b ng chi m t l 82,1%. T l này trong nghiên c u c a
Navasa M là 76%, c a Nguy n Th Chi là 68,6%. au b ng c ó tính ch t

liên t c, lan t a kh p b ng, ôi khi là c m giác m h và t c b ng ho c
tr ng b ng.
c bi t có 3,8% tr ng h p gi ng tình tr ng b ng ngo i
khoa v i d u hi u c m ng phúc m c/ ph n ng thành b ng d ng tính.
Tình tr ng này chi m 1,96% trong nghiên c u c a Nguy n Th Chi.
i ti n phân l ng chi m t l 68,9%. Theo nghiê n c u c a
Nguy n Th Chi, i ti n phân l ng chi m 64,7%. i ti n phân l ng và


20

au b ng
c cho là bi u hi n t ng sinh quá m c vi khu n trong lòng
ru t – SIBO.
4.3.
c i m các xé t nghi m v huy t h c-sinh hóa máu
b nh nhân c ó VMBNKTP.
K t qu nhìn chung cho th y các thông s
u b thay i so v i
h ng s sinh lý. Th c t cho th y, các thông s này
c tính theo nhóm
b ng giá tr trung bình nhóm nên khó th y
c s khác bi t v giá tr
c a các thông s khi so sánh gi a 2 nhóm x gan có VMBNKTP và x
ga n không VMBNKTP. Nghiên c u các thông s c b n ánh giá m c
x gan, Evans LT và cs c ng th y không có m i liên quan gi a n ng
(Albumin, bilirubin và INR) huy t thanh gi a b nh nhân x gan có
VMBNKTP và không b VMBNKTP. Trái l i, m t s tác gi khác nh :
Lê Thanh Qu nh Ngân, Rubén Terg cho r ng: có s khác bi t c a các
ch s sinh hóa (Bilirubin toàn ph n má u, C reatinin máu, Albumin máu,

protein d ch c tr ng) gi a 2 nhóm có VMBNKTP và không
VMBNKTP. Khi k t h p nhi u y u t sinh hóa c l p
ánh giá m c
b nh nh : Tính i m Child – Pugh (Albumin, Bilirubin, %
prothrobin); tính i m MELD (Bilirubin, c reatinin, INR), thì nhi u tác
gi
u ng thu n: có s khác bi t có ý ngh a gi a 2 nhóm VMBNKTP
và khôn g VMBNKTP.
M t nghiên c u g n ây c a Jun BG và cs, ã xác nh m c
creatinin huy t thanh > 2 mg/dL (t ng ng 176,4 µmol/L) có giá tr tiên
l ng nguy c t vong ca o b nh nhân VMBNKTP n i vi n trong 30
ngày, v i giá tr
nh y 77,4% ,
c hi u 74,3%.
nghiên c u c a chúng tôi, t l tr ng h p VMBNKTP có m c
Bilirubin toàn ph n máu > 4 mg/dl (> 100 µmol/L) là 46,2% và
creatinin máu > 1 mg/dl (88,4 µmol/L) là trên 32% t ng ng v i t l
m c h i ch ng gan th n là 32,1%.
4.4. Xét nghi m s l ng BC NTT trong DCT.
Xét nghi m s l ng BC NTT trong DCT là tiêu c hu n b c
ch n oán VMBNKTP. Giá tr ch n oán xác nh
c ng thu n
ng ng > 250 t bào/µl. M t s tác gi khác cho r ng: ng ng cutoff
c a ch s BC NTT là 500 t bào/ µlcho
nh y và
c hi u trong
ch n oán VMBNKTP là cao nh t. Th c t cho th y, giá tr trung bình
c a ch s BC NTT th ng m c r t c ao và c ó biên
r ng. Trong
nghiên c u c a chúng tôi, t ng s BC chung là 9.982 ± 10.040 t bào/ µl,

t l t bào BC NTT chi m 79,0 ± 10,4 (%). Ch s trung bình
BC NTT là 8.140 ± 8.340 t bào/µl. Theo nghiên c u c a Nguy n Th
Chi thì ch s này là 6.492 ± 13.870 t bào/µl; c a Jun BG và cs là:
5.722,6 ± 12.755,1 t bào/µl. Theo nghiên c u c a R eginato TJ B và cs


21

c ng cho th y: ch s trung bình c a giá tr BC chung DCT là 10.082,5±
35.181,3 t bà o/µl, v i t l % c a BC NTT là 79,8 ± 20,1 (%).
4.5.
c i m k t qu c y khu n d ch c tr ng.
Trong nghiên c u này, chúng tôi ã s d ng h th ng c y máu và
d ch c tr ng t
ng BACTEC 9050 c a hãng BD – M và k t qu
nghiên c u cho bi t t l c y khu n d ng tính t 51,9% (55/106 b nh
nhân), trong ó có 50/106 b nh nhân (47,2%) có 1 lo i vi khu n và
5/106 b nh nhân (4,7%) có 2 lo i vi khu n khác nha u. K t qu nghiên
c u c a chúng tôi phù h p v i k t qu nghiên c u c a Nguy n Th Chi
và Ph m Th Thu H v i 56% c y d ng tính, trong ó có 2% c y có 2
lo i vi khu n cùng m c. Nghiên c u g n ây c a Oey RC và cs cho th y:
t l VMBNKTP
c gây ra b i nhi u ch ng vi khu n chi m 7,9%
(6/76 tr ng h p)và xu h ng VMBNKTP
c gây ra b i nhi u ch ng
vi khu n xu t hi n kho ng 5 n m tr l i ây.
4.6. K t qu
nh danh vi khu n.
T k t qu nuôi c y d ng tính (n = 60), chúng tôi ã phân l p các
ch ng vi khu n gây b nh. K t qu nghiên c u cho bi t: Nhóm vi khu n

Gram âm chi m a s 86,7% (52/60). Nhóm vi khu n Gram d ng ch
chi m 13,3% (8/60). Vi khu n Eschesrichia coli chi m t l cao nh t
trong các lo i vi khu n gram â m: 35/52 (67,3%), ti p n Klebsiella
pneumoniae: 7/52 (13,5%). K t qu nghiên c u c a chúng tôi phù h p
v i y v n c ng nh
a s các nghiên c u v VMBNKTP cho r ng:
nguyên nhân chính gây b nh là nhóm vi khu n Gram âm , ng u là
E.coli.M t s nghiên c u trong n c nh : Nghiên c u c a Lê Thanh
Qu nh Ngân và cs cho th y: vi khu n Gram âm/Gram d ng t ng ng
75%/ 25%, trong ó ch ng vi khu n Gram d ng S.aureus chi m 16,6%
(4/24); Nghiên c u c a Nguy n Th Chi và cs cho th y: vi khu n E.coli
chi m 42,8% (12/28), K.pneumonie chi m 14,3% và S.aureus chi m
3,6%.
4.7. K t qu Kháng sinh (KS ).
- K t qu kháng sinh
v i nhóm Cephalosporin.
Trong nghiên c u c a chúng tôi cho bi t kh n ng nh y c m c a
vi khu n Eschesrichia coliv i các kháng trong nhóm Ce phalosporin:
Cefuroxim (CXM), Ceftazidin (CAZ), Ceftriaxon (CRO), Cefotaxim
(CTX) và cefepim (FEP), t ng ng là: 54,3%; 60%, 54,2%; 54,2% và
62,9%. Nh v y, vi khu n Eschesrichia coli nh y c m nhi u nh t v i
Cefepim (62,9%), s còn l i giao ng t 54,2% -60,0%.
N u tính chung m c
nh y c m c a t ng kháng sinh cho t t c
các ch ng vi khu n thì k t qu thu
c nh sau: CXM (62,7%), CAZ
(67,3%), CRO (63,4%), CTX (58,8%), FEP (68,6%). Nh v y,


22

Cefotaxime (CTX) có m c
nh y c m th p nh t s o v i các kháng sinh
khác trong cùng nhóm Ce phalosporin.
- K t qu kháng sinh
v i nhóm Carbapennem.
Chúng tôi c ng ã ti n hành làm kháng sinh
v i nhóm
Carbapennem, ba o g m các kháng sinh c th là: Ertapenem, Imipenem,
Meropenem. K t qu kháng sinh
cho bi t vi khu n Eschesrichia coli
nh y c m v i Ertape nem, Imipenem, Meropenem t ng ng là: 94,3%,
94,3%, 100%. ánh giá m c
nh y c m chung c a nhóm Carbapenem
i v i t t c các ch ng vi khu n phân l p
c chúng tôi th y:
nh y
c a ETP (96,3%), IMP (96,3%) và MEM (100%).
- Kháng sinh v i nhóm Aminoglycosid v Fluoroquinolone.
K t qu kháng sinh
cho bi t vi khu n Eschesrichia coli nh y
c m v i Tobramycin (68,6%), Amika cin (91,1%). V i nhóm
Fluoroquinolone, vi khu n Eschesrichia coli nh y c m v i Ciprofloxacin
(54,3%) và Levofloxacin (54,3%). ánh giá m c
nh y c m chung c a
các kháng sinh trên i v i t t c các ch ng vi khu n phân l p
c nh
sau: TM (75%), AN (96,4%), CIP (57,8%), LVX (55,3%).
- K t qu kháng sinh v i các kháng sinh t ng h p khác.
Các kháng sinh

c s d ng làm KS bao g m: Amo +
A.clavulanic (AMC); Piper + Tazobactam (TZP), Cefoperazol +
Sulbactam (SCF), Vancomycin (VA). Fosfomycine (FOS). K t qu cho
th y: M c nh y c m c a vi khu n E.coli i v i các kháng sinh t ng
ng nh sau: AMC (61,8%), TZP (88,6%), SCF (80%), FOS (100%).
i v i nhóm vi khu n Gram (+), kháng sinh Vancomycin (VA) có m c
nh y c m cao i v i Enterococci (80%) và nh y c m 85,7% trê n t t c
các ch ng Gram (+) phân l p
c.
4.8. K t qu i u tr VMBNKTP.
ánh giá hi u qu i u tr trên lâm sàng và các thông s lâm
sàng, chúng tôi d a trên cách ánh giá c a Fernandez J và cs chia thành
2 m c : có hi u qu và không hi u qu . K t qu nghiên c u cho bi t:
i u tr có hi u qu
t: 64/106 (60,4%), không có hi u qu : 42/106
b nh nhân (39,6%).
Hi u qu i u tr VMBNKTP ph thu c r t nhi u y u t và có liê n
quan n cá c bi n ch ng khác kèm theo b nh nhân x gan. Trong
nghiên c u c a chúng tôi cho bi t: hi u qu i u tr VMBNKTP có liên
quan n tình tr ng c y khu n d ng tính, h i ch ng gan th n, h i
ch ng não gan. Tiên l ng k t qu i u tr không hi u qu cao h n
nh ng tr ng h p VMBNKTP có k t qu c y khu n d ng tính
ho c/vàkèm theo các bi n ch ng trên, có ý ngh a v i p<0,05.


23

K T LU N
T nh ng k t qu nghiên c u thu
c 106 b nh nhân x gan c

ng có VMBNKTP, chúng tôi a ra m t s k t lu n nh sau.
1.
c i m lâm sàng, c n lâm sàng b nh nhân x gan có
VMBNKTP.
- Tu i trung bình: 52,1 ± 11,7 (28 -85), Nhóm tu i: 51- 60 tu i
chi m t l cao nh t (38,7%). Nam m c b nh nhi u h n n , t l nam/n :
9/1.
- M c
x gan: Child-Pugh B và C t ng ng là: 31,1% và
68,9%.
- Các d u hi u lâm sàng chính b nh nhân x gan có VMBNKTP
g m: S t 85,8%; au b ng 82,1%; i ti n phân l ng 68,9%; Có 3,8%
tr ng h p có d u hi u ngo i khoa (c m ng phúc m c và ph n ng
thành b ng d ng tính).
- Xét nghi m huy t h c, sinh hóa: T l Prothrombin r t th p:
37,22 ± 14,21 (%); Bilirubin máu t ng r t cao: 171,8 ± 180,3µmol/L.
N ng trung bình c a Albumin máu r t th p: 22,07 ± 4,16 (g/l).
+ Các bi n ch ng kèm theo VMBNKTP có: Ch y máu tiêu hóa do
giãn v t nh m ch th c qu n: (15,1%), h i c h ng gan th n: (32,1%), h i
ch ng não gan: (19,8%), nhi m khu n huy t: (15,1%).
+ S l ng b ch c u a nhân trung tính (BC NTT) trong d ch c
tr ng d ng tính (> 250 t bào/mm 3) chi m t l : 104/106 b nh nhân
(98,1%).
2. c i m vi khu n v kháng sinh :
+ K t qu nuôi c y d ch c tr ng d ng tính t (51,9%). Nhóm
vi khu n Gra m â m chi m a s (86,7%). Vi khu n Eschesrichia coli
chi m t l cao nh t v i 67,3%, ti p n Klebsiella pneumonia chi m t
l 13,4%. Nhóm vi khu n Gram d ng ch chi m 13,3%.
+ K t qu kháng sinh
cho th y: Nhóm C ephalosporin TH3 và

nhóm Fluoroquinolon có m c nh y trung bình khá (50%-70%) i v i
các c h ng vi khu n, c bi t là E.coli. Các nhóm Carbamenem và
Fosfomycin c ó m c nh y c m cao v i các ch ng vi khu n > 90%. Có
18/60 (chi m 30%) tr ng h p vi khu n a kháng.
3. K t qu i u tr b nh nhân x gan có bi n ch ng viêm
màng b ng nhi m khu n t phát.
- K t qu i u tr : T l i u tr hi u qu
t: 64/106 b nh nhân
(60,4%), không hi u qu : 42/106 b nh nhân (39,6%).
tr


24

- Phác
Cefotaxime k t h p Ciproflxacin có áp ng t t, phù
h p ng d ng i u tr kinh nghi m b c u và i u tr tr c khi có
kháng sinh .
- K t qu i u tr theo kinh nghi m không khác bi t so v i k t qu
i u tr theo kháng sinh .
- Các y u t nh : C y khu n d
ch ng não gan có tiê n l

ng x u

ng tính, h i ch ng gan th n, h i

i v i k t qu

i u tr .