Qui trình dạy các phân môn Tiếng Việt Tiểu học

Quy trình dạy học môn Tiếng Việt (Tài liệu lưu hành nội bộ)
QUY TRÌNH DẠY HỌC MÔN TIẾNG VIỆT
LỚP 1
I. HỌC VẦN
Dạng bài: LÀM QUEN VỚI ÂM VÀ CHỮ
A. Kiểm tra bài cũ:
- HS đọc được âm, thanh và viết được chữ ghi âm, dấu ghi thanh của bài kế
trước.
- HS nhận biết và tìm được tiếng, từ có âm, thanh vừa học.
B. Bài mới:
Tiết 1
1. Giới thiệu bài:
GV dựa vào tranh ở SGK hoặc tranh, ảnh, vật mẫu... để giới thiệu chữ hoặc dấu
ghi thanh mới.
2. Dạy chữ ghi âm hoặc dấu ghi thanh mới: (trọng tâm)
+ Hướng dẫn HS nhận dạng (phân tích) chữ ghi âm, dấu ghi thanh mới.
+ Hướng dẫn HS nhận diện và tập phát âm mới.
* Nghỉ giữa tiết: 3 - 5 phút.
+ GV viết mẫu và hướng dẫn HS viết vào bảng con.
- GV viết mẫu - HS viết chữ trên không trung - HS viết vào bảng con
Chú ý: GV cần hình thành cho HS nề nếp học tập như: cách cầm vở tập đọc, tư
thế ngồi viết, khoảng cách mắt nhìn, cách đặt vở, cách cầm bút, cách đứng lên
đọc bài,.
Tiết 2
3. Luyện tập:
+ Luyện đọc âm mới: Luyện đọc theo nhiều hình thức: cá nhân, nhóm, cả lớp.
+ Luyện viết chữ ghi âm, dấu ghi thanh mới.
GV cần dành thời gian hướng dẫn HS tư thế ngồi, cách giữ vở, cầm bút... đưa
theo nét chữ in sẵn.
+ Luyện nghe - nói
- Luyện nói theo tranh, theo chủ đề (không gò bó HS), GV gợi ý theo định

hướng, bằng các câu hỏi.
4. Củng cố - dặn dò
- GV chỉ bảng hoặc HS nhìn vào SGK đọc lại bài.
- Hướng dẫn HS tìm tiếng có âm vừa học.
- Dặn HS học, làm bài tập ở nhà.
Trang 1
Quy trình dạy học môn Tiếng Việt (Tài liệu lưu hành nội bộ)
Dạng bài: DẠY - HỌC ÂM VẦN MỚI
A. Kiểm tra bài cũ:
- HS đọc, viết được chữ ghi âm, vần; đọc viết được tiếng từ ứng dụng, câu ứng
dụng ở bài trước.
- Tuỳ vào trình độ HS để yêu cầu HS tìm tiếng, từ mới có âm, vần đã học.
B. Dạy học bài mới:
Tiết 1 (Cách 1)
1. Giới thiệu bài:
Dựa vào tranh ở SGK hoặc tranh ảnh, vật mẫu mà GV đã chuẩn bị. GV củng có
thể giới thiệu trực tiếp.
2. Dạy âm, vần mới:
+ Nhận diện vần:
- GV viết vần lên bảng, nêu cấu tạo của vần.
- HS so sánh vần mới với vần đã học.
+ Đánh vần:
- GV hướng dẫn HS đánh vần.
- Hướng dẫn HS ghép âm, vần thành tiếng mới, từ mới (còn gọi là tiếng khoá).
- Nêu vị trí các chữ và vần trong tiếng khoá.
- HS tự đánh vần tiếng và đọc trơn từ ngữ khoá.
* Nghỉ giữa tiết: 3 - 5 phút.
+ Viết:
GV viết mẫu trên bảng lớp theo khung ô li được phóng to:
- Vần: Lưu ý nét nối (không nói chữ).

HS viết vào bảng con
- Tiếng và từ ngữ:
HS viết vào bảng con
GV nhận xét và sửa lỗi cho HS.
+ Đọc từ ngữ ứng dụng:
- 2 - 3 HS đọc các từ ngữ, câu ứng dụng, làm quen với cách đọc từ, cụm từ, câu
ngắn.
- HS đọc nối tiếp cá nhân, đồng thanh,...
- GV giải thích từ ngữ bằng nhiều cách: tranh ảnh, giảng giải, vật mẫu,...
- GV đọc mẫu.
Tiết 2
1. Luyện tập:
a. Luyện đọc:
* Luyện đọc trên bảng lớp
+ Luyện đọc các vần đã học ở tiết 1 (đọc trơn).
- HS lần lượt phát âm.
- HS đọc tiếng, từ ứng dụng: nhóm, cá nhân, lớp.
* Luyện đọc tổng hợp: SGK
+ HS đọc bài đọc SGK
+ Đọc câu ứng dụng:
Trang 2
Quy trình dạy học môn Tiếng Việt (Tài liệu lưu hành nội bộ)
- HS nhận xét tranh minh hoạ câu ứng dụng.
- HS đọc câu ứng dụng: cá nhân, nhóm, lớp (có thể đọc nối tiếp câu, đoạn, bài).
- GV điều chỉnh, sửa sai (nếu có).
- GV đọc mẫu câu ứng dụng.
- HS đọc câu ứng dụng: 2 - 3 em.
* Nghỉ giữa tiết: 3 - 5 phút.
b. Luyện viết: HS viết vào vở Tập viết
- HS quan sát chữ mẫu, đọc nội dung viết.

- Nhắc lại quy trình viết, độ cao của các con chữ,...( GV viết mẫu trên bảng từng
dòng - HS viết vào vở).
Lưu ý tư thế ngồi, khoảng cách...
- GV hướng dẫn HS theo yêu cầu từ thấp đến cao: Tập viết bảng con, tập viết
vào vở, nhìn mẫu - viết đúng, viết đẹp , viết nhanh...
c. Luyện nói
- HS đọc tên bài luyện nói.
- Tuỳ vào trình độ lớp để đưa ra các câu hỏi gợi ý theo tranh cho thích hợp.
- HS luyện nói theo hình thức hỏi - đáp.
- Trò chơi (có thể phục vụ cho phần luyện nói hoặc cả bài học).
2. Củng cố, dặn dò:
- GV chỉ bảng hoặc cho HS nhìn SGK và đọc lại bài.
- Tìm chữ có vần vừa học.
- Học bài ở nhà, chuẩn bị bài sau.
GHI BẢNG: (Viết chữ in thường)
Học vần
Tên bài
Vần Câu ứng dụng
Tiếng Luyện viết
Từ Luyện nói
Tập viết
Từ ngữ ứng dụng
Trang 3
Quy trình dạy học môn Tiếng Việt (Tài liệu lưu hành nội bộ)
Dạng bài: ÔN TẬP ÂM, VẦN
A. Kiểm tra bài cũ:
- HS đọc được âm, vần, chữ ghi âm, vần của bài kề trước. Đọc và viết được
tiếng, từ ghép với âm vần đã học có trong sách, đọc câu ứng dụng, phát triển lời
nói tự nhiên.
- Yêu cầu mở rộng: HS hệ thống các bài đã học về các âm hoặc các vần mới có

kết thúc bằng các phụ âm giống nhau.
B. Dạy học bài mới:
Tiết 1
* Bài ôn về âm
1. Giới thiệu bài: Trực tiếp hoặc gián tiếp.
- HS nêu các âm chữ mới chưa được ôn. GV ghi bên cạnh góc bảng.
- GV gắn bảng ôn phóng to SGK (nếu có).
2. Ôn tập:
+ Các chữ và âm vừa học
Ôn tập theo bảng, sơ đồ trong SGK.
GV hệ thống lại các chữ ghi âm, vần đã học trong tuần; củng cố cách đọc; cách
viết.
- HS lên bảng chỉ các chữ vừa học trong tuần ở bảng ôn.
- GV đọc âm, HS chỉ chữ.
- HS chỉ chữ và đọc âm.
+ Ghép chữ thành tiếng
- HS đọc các tiếng do các chữ ở cột dọc kết hợp với các chữ ở dòng ngang của
bảng ôn (bảng 1).
- HS đọc các từ đơn do các tiếng ở cột dọc kết hợp với các dấu thanh ở dòng
ngang trong bảng ôn (bảng 2).
- GV chỉnh sửa phát âm, nếu còn thời gian có thể giải thích nhanh các từ đơn ở
bảng 2.
+ Đọc từ ngữ ứng dụng
- HS tự đọc: cá nhân, nhóm, cả lớp.
- GV chỉnh sủa và giải thích thêm nếu thấy cần thiết.
* Nghỉ giữa tiết: 3 - 5 phút.
+ Tập viết từ ngữ ứng dụng
- HS viết bảng con.
- GV sửa sai, lưu ý dấu thanh và các chỗ nối giữa các chữ.
- HS viết vào vở Tập viết

Tiết 2
3. Luyện tập
a. Luyện đọc
Nhắc lại bài ôn ở tiết trước
- HS đọc từ ngữ trong bảng ôn, từ ngữ ứng dụng: nhóm, bàn, cá nhân.
- GV sửa sai.
Trang 4
Quy trình dạy học môn Tiếng Việt (Tài liệu lưu hành nội bộ)
+ Câu ứng dụng
- GV giới thiệu câu đọc.
- HS thảo luận nhóm và nêu nhận xét về tranh minh hoạ.
- HS đọc câu ứng dụng: nhóm, cả lớp, cá nhân.
- GV sửa sai.
Khuyến khích HS đọc trơn.
b. Luyện viết và làm bài tập.
HS tập viết nốt cáctừ ngữ còn lại trong vở Tập viết.
c. Kể chuyện
- GV kể chuyện có kèm theo tranh minh hoạ trong SGK.
- HS lắng nghe, thảo luận.
- Tập kể chuyện theo nội dung tranh.
- Nêu tóm tắt và ý nghĩa câu chuyện (tuỳ vào trình độ của HS).
4. Củng cố, dặn dò
- HS đọc bảng ôn
- HS tìm chữ và tiếng vừa học.
- Học bài và chuẩn bị bài sau.
* Bài ôn về vần
Quy trình dạy giống bài ôn về âm
- GV cho HS thực hành ghép vần có âm chính ghi ở cột dọc và âm kết thúc ghi ở
dòng ngang, hướng dẫn HS quan sát sơ đồ, nhận xét cấu tạo của các vần cùng
loại, củng cố cách đánh vần, đọc vần.

- HS rèn luyện kĩ năng đọc trơn, nhanh các vần đã học.
Ở phần luyện viết tiến hành tương tự song yêu cầu được nâng cao hơn: viết từ
hoặc cụm từ (khoảng 4 - 6 tiếng). Giáo viên cần hướng dẫn để HS làm quen dần
với hình thức chính tả nghe đọc cố gắng tạo điều kiện cho HS viết đúng, đẹp.
Trang 5
Quy trình dạy học môn Tiếng Việt (Tài liệu lưu hành nội bộ)
II. TẬP VIẾT
A. Kiểm tra bài cũ:
+ HS viết bảng các từ ngữ
+ GV nhận xét cho điểm
B. Dạy bài mới:
1. Giới thiệu bài
2. Hướng dẫn tô các nét chữ của các chữ cái viết hoa:
+ Hướng dẫn quan sát, nhận xét:
- Quan sát chữ mẫu – nhận xét số lượng nét và kiểu nét
- Giáo viên nêu quy trình viết
- Học sinh viết trên bảng con.
3. Hướng dẫn cách viết các vần và từ ngữ ứng dụng:
+ HS đọc các vần và từ ngữ ứng dụng viết trên bảng phụ.
+ Hướng dẫn quan sát và nhận xét.
+ Hướng dẫn viết vần và từ ngữ ứng dụng.
+ HS tập viết trên không và viết vào bảng con.
* Nghỉ giữa tiết.
4. Hướng dẫn HS viết vào vở Tập viết:
+ GV nhắc nhở , chú ý tư thế ngồi viết, khoảng cách giữa mắt và vở.
+ HS viết, tập tô chữ hoa vào vở Tập viết.
+ Chấm chữa bài
5. Củng cố, dặn dò
Trang 6
Quy trình dạy học môn Tiếng Việt (Tài liệu lưu hành nội bộ)

III. TẬP ĐỌC
Tiết 1
A. Kiểm tra bài cũ
B. Bài mới:
1. Giới thiệu bài:
2. Hướng dẫn học sinh luyện đọc:
a. Giáo viên đọc mẫu:
b. Hướng dẫn học sinh luyện đọc:
+ Luyện đọc tiếng, từ ngữ: Luyện các từ khó, dễ lẫn, kết hợp phân tích tiếng để
học sinh dễ phát âm.
- Kết hợp giải nghĩa từ khó.
+ Luyện đọc câu:
- Đọc tiếp nối câu
+ Luyện đọc đoạn bài:
- Từng nhóm tiếp nối nhau đọc.
- Cá nhân đọc bài. Đọc theo nhóm, bàn,…(thi đọc đúng, to và rõ).
- Lớp nhận xét, tính điểm thi đua.
- Học sinh đọc đồng thanh cả bài.
3. Ôn vần:
- Nêu yêu cầu của bài.
- Tìm các tiếng trong bài chứa vần cần ôn
- Học sinh đọc – phân tích tiếng.
- Tìm tiếng ngoài bài có vần cần ôn.
- Nói câu chứa tiếng có vần cần ôn (theo mẫu).
Tiết 2
4. Tìm hiểu bài đọc và luyện nói:
a. Tìm hiểu bài đọc:
- Học sinh lần lượt trả lời các câu hỏi Sách giáo khoa.
- Giáo viên đọc diễn cảm cả bài
- Học sinh thi đọc diễn cảm.

b. Luyện nói:
- Giáo viên nêu yêu cầu của bài luyện nói.
- Học sinh luyện nói theo hình thức hỏi – đáp.
- HS và GV nhận xét, chốt lại ý kiến phát biểu đúng, tính điểm thi đua.
5. Củng cố, dặn dò:
- Nhận xét tiết học.
- Chuẩn bị tiết sau.
Trang 7
Quy trình dạy học môn Tiếng Việt (Tài liệu lưu hành nội bộ)
IV. CHÍNH TẢ
A. Kiểm tra bài cũ:
B. Bài mới:
1. Giới thiệu bài: GV nêu mục đích, yêu cầu của tiết học.
2. Hướng dẫn học sinh tập chép:
- Giáo viên viết lên bảng đoạn văn cần chép
- Học sinh nhìn và đọc thành tiếng đoạn văn
- Học sinh đọc tiếng dễ viết sai (nếu có) - Học sinh viết vào bảng con
- Học sinh tập chép vào vở
- Giáo viên chữa lối phổ biến – có thể cho HS đổi vở, chữa lỗi cho nhau.
- Giáo viên chấm bài, nhận xét.
3. Hướng dẫn học sinh làm bài tập chính tả
+ Điền vần:
- HS đọc yêu cầu của bài, giáo viên hướng dẫn thêm
- Làm mẫu một phần bài tập
- HS hoàn thành bài tập. Chữa bài.
+ Điền chữ: Các bước thực hiện như bài tập điền vần.
- Chấm, chữa bài
4. Củng cố, dặn dò.
V. KỂ CHUYỆN
1. Giới thiệu câu chuyện;

2. Giáo viên kể chuyện 2, 3 lần:
- Lần 1: Kể toàn truyện
- Lần 2: Kể nối tiếp từng đoạn, kết hợp tranh minh họa
3. Hướng dẫn học sinh kể câu chuyện từng đoạn theo tranh:
- Học sinh đọc và trả lời câu hỏi dưới tranh.
- Học sinh kể từng đoạn.
Trước khi học sinh kể GV nhắc học sinh chú ý lắng nghe bạn kể để nhận xét:
Bạn có nhớ nội dung truyện không? Có kể thiếu hay thừa chi tiết nào không? Có
diến cảm không?
4. Hướng dẫn học sinh phân vai toàn truyện:
- Tổ chức cho học sinh đóng vai, thi kể lại toàn chuyện.
* Lưu ý: Khi học sinh kể không nên ngắt lời để nhận xét, chỉ nhận xét khi các
em đã kể xong. Làm sao cho nhiều học sinh ở mọi trình độ đều được kể.
5. Giúp học sinh hiểu ý nghĩa truyện: (ở mức đơn giản)
6. Củng cố, dặn dò.
Trang 8
Quy trình dạy học môn Tiếng Việt (Tài liệu lưu hành nội bộ)
LỚP 2 + 3
I. TẬP ĐỌC (TẬP ĐỌC - KỂ CHUYỆN LỚP 3)
A. Kiểm tra bài cũ:
Kiểm tra bài đọc tiết trước kết hợp trả lời câu hỏi để củng cố kĩ năng đọc hiểu.
B. Dạy bài mới: Tiết 1
1. Giới thiệu bài
2. Luyện đọc
a. GV đọc mẫu
b. Hướng dẫn HS luyện đọc, kết hợp giải nghĩa từ:
- Đọc nối tiếp từng câu
Lần 1 đọc liền mạch, hướng dẫn HS đọc đúng tiếng, từ.
Lần 2 đọc lô-gíc.
- Đọc từng đoạn trước lớp: GV có thể chia đoạn cho HS đọc.

+ Lần 1: HS nối tiếp nhau đọc từng đoạn trong bài: liền mạch
+ Lần 2: Đọc cuốn chiếu - hướng dẫn cho HS ngắt nghỉ hơi đúng chỗ và thể hiện
tình cảm qua giọng đọc. Kết hợp giúp HS hiểu nghĩa các từ mới trong từng đoạn
và ghi bảng.
+ Lần 3: Đọc nối tiếp liền mạch.
- Đọc từng đoạn trong nhóm:
+ HS có thể đọc theo nhóm đôi.
+ GV theo dõi hướng dẫn HS đọc đúng
- Thi đọc giữa các nhóm:
+ Các nhóm thi đọc đồng thanh, cá nhân, từng đoạn, cả bài. + Cả lớp và GV
nhận xét và đánh giá.
* Lưu ý: Lớp 3 không thi đọc.
- Hướng dẫn đọc đồng thanh: đoạn, bài.
Tiết 2
3. Hướng dẫn tìm hiểu bài:
GV hướng dẫn HS đọc (chủ yếu là đọc thầm) từng đoạn và trao đổi về nội dung.
Tìm hiểu bài dựa theo câu hỏi gợi ý SGK (có thể dẫn dắt gợi mở, điều chỉnh cho
sát đối tượng HS).
Chọn từ "đắt" hoặc từ trọng tâm, cụm từ, câu để ghi bảng.
4. Luyện đọc lại/ học thuộc lòng:
- GV đọc mẫu, lưu ý giọng điệu của từng nhân vật hoặc giọng đọc của đoạn.
- GV tổ chức cho HS đọc lại toàn bài: nhiều HS đọc.
- Tổ chức cho HS thi đọc. Uốn nắn cách đọc cho HS.
- Bình chọn cá nhân, nhóm đọc hay nhất.
(Một số câu văn, thơ đặc biệt GV cần đánh dấu chỗ nhấn giọng hoặc ngắt giọng
để giúp HS nắm được cách đọc. Chú ý hướng đẫn HS đọc một cách tự nhiên.)
- Luyện đọc thuộc lòng (nếu SGK yêu cầu).
* Lưu ý: Đối với lớp 3: Phần kể chuyện (20 phút)
- GV giao nhiệm vụ
- Học sinh quan sát tranh minh hoạ các đoạn của câu chuyện.

- Hướng dẫn học sinh kể chuyện theo tranh dựa vào các câu hỏi gợi ý.
Trang 9