Tham gia thảo luận về ứng dụng CNTT trong nhà trờng
Đơn vị : Trờng Tiểu học Hoằng Thái Hoằng Hoá
1/ Thực trạng về ứng dụng CNTT trong nhà trờng :
Hiện nay, việc đa CNTT vào nhà trờng đang đợc các cấp, các ngành và toàn xã
hội quan tâm. Ngay từ bậc học Tiểu học, Nghị quyết ĐH Đảng lần thứ IX đã nêu rõ:
phấn đấu để ngày càng có nhiều trờng Tiểu học đủ điều kiện học 2 buổi mỗi ngày tại tr-
ờng, đợc học ngoại ngữ và tin học. Nhận thức đợc tầm quan trọng của CNTT, nhiều tr-
ờng phổ thông đã đa CNTT vào ứng dụng trong dạy học và quản lí. Một số trờng đã làm
rất tốt việc này. Để đáp ứng đợc yêu cầu ngày càng cao của giáo dục trong thời kì đổi
mới, trong quá trình công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nớc, nhiều cán bộ, giáo viên đã
không ngừng học hỏi để biết sử dụng máy tính và sử dụng các phần mềm phục vụ công
tác quản lí và giảng dạy. Các cơ sở giáo dục đã tìm cách huy động kinh phí để đầu t mua
sắm máy móc, phơng tiện, tạo cho việc ứng dụng CNTT trong nhà trờng ngày một hoàn
thiện hơn. Bên cạnh đó, có một số trờng phổ thông, nhận thức của số ít cán bộ quản lí,
giáo viên về CNTT đang còn hạn chế. Họ xem việc sử dụng máy vi tính là cái gì đó xa
vời và rất khó khăn; rồi lo đầu t nhiều, tốn kém kinh phí. Nhiều nơi cha dám mạnh dạn
đi tắt đón đầu, chủ động trong việc ứng dụng CNTT trong nhà trờng, còn trông chờ
vào sự hỗ trợ của ngành giáo dục trong khi số trờng phổ thông trong cả nớc là rất nhiều,
kinh phí giành cho giáo dục đang còn hạn chế. Thậm chí còn cha biết phải bắt đầu từ
đâu?
2/ ứng dụng CNTT trong đổi mới phơng pháp giảng dạy và quản lí:
Trong giảng dạy, việc đổi mới phơng pháp dạy học đợc xem là một nội dung
quan trọng cùng với mục tiêu, nội dung giáo dục, đánh giá xếp loại học sinh. Cùng với
các nội dung trên việc đổi mới đáp ứng đợc yêu cầu giáo dục toàn diện đảm bảo phát
triển hài hoà về đức, trí, thể, mĩ, các kĩ năng cơ bản, chú ý định hớng nghề nghiệp, hình
thành và phát triển cơ sở ban đầu về phẩm chất và kĩ năng cần thiết cho ngời lao động
phục vụ sự nghiệp CNH HĐH đất nớc và hội nhập. Đổi mới PPDH có sử dụng CNTT
là nghiên cứu và ứng dụng các thiết bị điệt tử, đặc biệt là máy vi tính, thiết bị truyền
thông đa phơng tiện nhằm lu trữ, xử lí và phân phối thông tin dới nhiều hình thức nh kí
tự, số liệu, hình ảnh, âm thanh Thế giới đã ứng dụng CNTT trong nhà tr ờng từ năm
1960. ở Việt Nam, do nhiều nguyên nhân khác nhau, việc ứng dụng CNTT trong nhà tr-
ờng đợc đa vào chậm hơn. Bớc đầu, các trờng đã đa đầu đĩa CD, màn hình kết hợp với
loa đài vào giảng dạy. Đến nay, nhiều trờng phổ thông đã ứng dụng CNTT trong giảng
dạy và quản lí ở mức độ cao hơn .
Việc sử dụng phần mềm MS Word để soạn thảo văn bản, phục vụ các kì thi, thiết
kế bài dạy có thể xem nh là ứng dụng đầu tiên của máy vi tính, tiếp đến việc sử dụng các
phần mềm: PowerPoint, VioLet, Geom Sketchpad để thiết kế giáo án điện tử tạo ra
những giờ dạy hấp dẫn, sinh động, trực quan, đỡ kinh phí (nh làm các thí nghiệm hoá
học, vật lí, sinh học ). Sau khi thiết kế xong, giáo viên có thể dùng máy chiếu đa năng
kết hợp với các thiết bị âm thanh để trình chiếu bài giảng với hình ảnh sống động, âm
thanh trung thực
Việc ứng dụng CNTT trong giảng dạy đòi hỏi ngời giáo viên phải năng động hơn.
Có nh vậy, họ mới biết tìm tòi, khám phá thế giới CNTT nâng cao trình độ chuyên môn,
nghiệp vụ cũng nh các lĩnh vực khác phục vụ cho giảng dạy. Ngời giáo viên bây giờ
không chỉ biết phấn trắng bảng đen mà còn phải làm quen với những phơng tiện dạy học
hiện đại. Ngoài ra, còn phải biết tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn khác nhau nh sách,
báo, trên Internet
Việc triển khai đa môn Tin học vào chơng trình phổ thông, thậm chí ngay từ mầm
non là việc nên làm và phải làm ngay. Ngay từ bậc tiểu học, các cấp, các ngành phải chỉ
đạo để môn học này trở thành môn học bắt buộc. Vì trong chơng trình Tin học phổ
thông, chơng trình Tin học tiểu học chiếm vị trí mở đầu và làm cơ sở cho việc học Tin
học ở các cấp học tiếp theo.
Trong công tác quản lí, việc sử dụng CNTT thực sự đem lại nhiều hiệu quả. Ngời
quản lí xem máy tính nh một ngời bạn, một công cụ đắc lực trong quản lí. Máy tính giúp
soạn thảo văn bản, lu trữ thông tin, truy cập mạng để tìm văn bản chỉ đạo của cấp trên,
ứng dụng các phần mềm về công tác quản lí trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo. ở nhà
trờng, ngời lãnh đạo có thể đa nội dung sử dụng CNTT vào quá trình BDTX cho cán bộ
giáo viên. Việc nối mạng nội bộ giúp các bộ phận trong nhà trờng chia sẻ, trao đổi thông
tin, cùng thảo luận về một vấn đề nào đó (các kế hoạch thực hiện nhiệm vụ năm học, các
văn bản của cấp trên ) giúp tiết kiệm thời gian, kinh phí và công sức của ng ời quản lí.
Trờng Tiểu học Hoằng Thái, nơi tôi đang công tác là đơn vị đầu tiên ở nông thôn
trong tỉnh Thanh Hoá đa môn Tin học vào giảng dạy cho học sinh lớp 3, lớp 4 và lớp 5.
Việc đa ứng dụng CNTT vào nhà trờng phải đi từng chặng : Vào năm 2003, khi máy vi
tính đang còn ít (do giá thành cao), nhà trờng đã mạnh dạn xoay sở nguồn từ Hội Cha
mẹ Học sinh, Hội Khuyến học để có một bộ máy phục vụ công tác quản lí. Sau khi đón
chuẩn xong, nhà trờng bàn với Hội CMHS bàn việc đa môn Tin học vào giảng dạy cho
học sinh. Và sau đó, việc này đợc xúc tiến. Đợc sự giúp đỡ của Phòng Giáo dục Hoằng
Hoá, Sở Giáo dục và Đào tạo Thanh Hoá, tháng 10 năm 2005, nhà trờng tiến hành thuê
máy, hợp đồng giáo viên Tin học tổ chức dạy cho Học sinh lớp 3, 4, 5
3/ Những thuận lợi và khó khăn khi ứng dụng CNTT trong giảng dạy
3.1. Thuận lợi:
Tin học là môn học hoàn toàn mới đối với học sinh, việc đa CNTT vào giảng dạy
có những thuận lợi hơn so với các môn học khác.
Các bài học Tin học chủ yếu đợc thực hành trên phòng máy hoặc kết hợp giữa lí
thuyết và thực hành. Đây là môn học mà yêu cầu về thao tác nhiều hơn đối với học sinh
nên dễ gây hứng thú học cho học sinh, đa số học sinh rất thích học Tin học, đặc biệt nếu
giáo viên biết kết hợp giữa học tập và vui chơi cho học sinh. Bên cạnh đó, học sinh có cơ
hội tiếp cận với máy tính nên học sinh rất ham tìm hiểu, phát huy đợc tính tích cực, chủ
động của học sinh.
Về cơ sở vật chất: Hiện nay, giá máy tính cùng những trang thiết bị hỗ trợ đa ph-
ơng tiện đã giảm rất nhiều. Việc đầu t máy móc, phơng tiện không còn khó khăn nh
những năm trớc, máy tính ngày càng trở nên phổ dụng hơn và quan trọng hơn trong
giảng dạy, quản lí ở các nhà trờng. Đó là cơ hội để cho các nhà trờng đầu t mua sắm
máy móc, thiết bị đầy đủ cho việc dạy và học.
Về chủ trơng, đờng lối của ngành: Bộ trởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành
quyết định số 50/2003/QĐ-BGD&ĐT ngày 30/10/2003 của Bộ trởng Bộ Giáo dục &
đào tạo; sau đó ra tiếp chỉ thị số 25/2005/CT -BGD & ĐT ngày 02/08/2004 của Bộ trởng
Bộ Giáo dục và Đào tạo về nhiệm vụ của toàn ngành: khẩn trơng triển khai chơng trình
phát triển nguồn nhân lực về Công nghệ thông tin từ nay đến năm 2010 của Chính phủ
và Đề án dạy Tin học ứng dụng Công nghệ thông tin và Truyền thông trong trờng phổ
thông giai đoạn 2004-2006 của ngành.
Nhiều địa phơng nhận thức đợc vai trò của CNTT trong tình hình hiện nay, trong quá
trình hội nhập nên việc ứng dụng CNTT trong giảng dạy và quản lí nhận đợc sự quan
tâm, đầu t đúng mức.
Về đội ngũ giáo viên: đang bớc đầu đợc đào tạo đúng quy trình, có chuyên môn
vững vàng, có lòng yêu nghề, nhiệt huyết với nghề.
Về tài liệu, giáo trình, sách giáo khoa: Hiện đang đợc biên soạn và thử nghiệm,
với sự phát triển của Mạng Internet, lợng thông tin phục vụ công tác giảng dạy là rất lớn.
Hầu hết các lĩnh vực, môn học đều có những kho thông tin đồ sộ, yêu cầu giáo viên phải
có khả năng tổng hợp dữ liệu từ nguồn đó. Ví dụ, để giảng dạy môn địa lí thì trên mạng
Internet có các trang liên quan nh: imapia, hay phần mềm khám phá thế
giới nh: Explorer the Earth, SolarSystem,...Đối với đội ngũ Quản lí nhà trờng có rất
nhiều trang Web hỗ trợ cho việc nhận các quyết định, công văn từ Bộ GD nh:
, .
3.2. Khó khăn:
ở nông thôn, việc đa CNTT vào công tác giảng dạy ở trờng là một bớc đột phá.
Khi đời sống của nhân dân còn thấp, ngân sách địa phơng eo hẹp, việc trang bị máy vi
tính, máy chiếu đa năng là vấn đề rất khó khăn. Hơn nữa, với CNTT thì gần nh không có
điểm dừng, nếu đầu t mua sắm máy móc, thiết bị hiện đại theo kịp xã hội là điều khó có
thể làm đợc. Vì vậy, nhà trờng cũng phải cân nhắc kĩ lỡng việc lựa chọn mau sắm thiết
bị cho phù hợp với điều kiện của đị phơng.
Về đội ngũ giáo viên: Hiện nay đã có quy định về biên chế giáo viên Tin học nh-
ng Quy định này cha đợc triển khai kịp thời. Vì vậy, nếu nhà trờng có máy vi tính thì
cũng cha có giáo viên giảng dạy.
Nhận thức của một bộ phận nhân dân, thậm chí cả cán bộ quản lí về ứng dụng
CNTT vào giảng dạy và quản lí cha cao.
Tài liệu, giáo trình, phục vụ giảng dạy, quản lí đang còn trong quá trình thử
nghiệm, việc triển khai sách giáo khoa, tài liệu cho các trờng còn chậm. Thông tin trên
mạng Internet tuy rất đồ sộ nhng yêu cầu giáo viên phải có kĩ năng tổng hợp thông tin,
hầu hết giáo viên giảng dạy các môn cha biết truy cập để lấy thông tin cũng nh việc thiết
kế bài giảng điện tử.
4. Một số đề xuất:
Nhanh chóng triển khai môn Tin học trong các nhà trờng phổ thông, đa môn Tin
học trở thành môn học bắt buộc.
Thực hiện việc tuyển dụng giáo viên Tin học trong các nhà trờng để dạy Tin học
cho học sinh và hỗ trợ giáo viên trong quá trình thiết kế bài giảng.
Nội dung bồi dỡng kiến thức về Tin học cho giáo viên trở thành nội dung bắt
buộc trong quá trình BDTX.
Cần có chính sách hỗ trợ cho các trờng để việc trang bị máy vi tính, máy chiếu đa
năng