Giáo án lịch sữ 9 Soạn theo phương pháp chuỗi hoạt động

PHẦN II. LỊCH SỬ VIỆT NAM TỪ 1858 ĐẾN NĂM 1918
CHƯƠNG I: CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG THỰC DÂN PHÁP
TỪ NĂM 1858 ĐẾN CUỐI THẾ KỈ XIX
Tiết 37- Bài 24:
CUỘC HÁNG CHIẾN CHỐNG THỰC DÂN PHÁP TỪ 1858-1873
I/ Mục tiêu bài học :
1. Kiến thức
- Hs trình bày được nguyên nhân Pháp xâm lược Việt Nam và nét chính về diễn biến
chiến sự tại Đà Nẵng, Gia Định và biết được nội dung cơ bản một số điều khoản trong
hiệp ước Nhâm Tuất.
2. Kĩ năng
- Rèn kĩ năng khai thác tranh ảnh ,tư liệu lịch sử.
3. Thái độ
- Khâm phục tinh thân bất khuất chống giặc ngoại xâm ngay trong những ngày đầu
của nhân dân ta.
4. Năng lực, phẩm chất
- Tự tin, tự chủ, tự lập, yêu quê hương đất nước
- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực t duy sáng tạo, năng lực hợp
tác, năng lực giao tiếp.
II- Chuẩn bị:
- Giáo viên: : Tài liệu về cuộc tấn công của Pháp ở Đại đồn Chí Hoà, bản đồ VN
- Học sinh: Đọc sgk và trả lời câu hỏi
III. Phương pháp và kĩ thuật dạy học
- Phương pháp: Vấn đáp, phân tích, hoạt động nhóm, trực quan, tường thuật
- Kĩ thuật: Đặt câu hỏi, thảo luận nhóm
IV. Tổ chức các hoạt động dạy học
1. Hoạt động khởi động
* ổn định tổ chức
* Kiểm tra bài cũ
* Vào bài mới
Gv giới thiệu bài....

2. Hoạt động hình thành kiến thức mới
Hoạt động của Gv và hs
Nội dung cần đạt
HĐ 1: Thực dân Pháp xâm lược VN
I. Thực dân Pháp xâm lược VN
- Phương pháp: Vấn đáp, phân tích,
hoạt động nhóm, trực quan, tường thuật
- Kĩ thuật: Đặt câu hỏi, thảo luận nhóm
- NL: tự học; giải quyết vấn đề; tư duy
sỏng tạo; giao tiếp, nhận xột, đỏnh giỏ, 1. Chiến sự ở Đà Nẵng những năm
hợp tác…
1858-15859
a.Nguyên nhân
1


?Nguyên nhân Pháp xâm lược Việt Nam
(VN)?
- VN có vị trí chiến lược đặc biệt ,giàu
tài nguyên k/s ,nhân lực dồi dào.
? Pháp đã viện cớ gì để xâm lược VN?
- GV mở rộng về sự kiện này.(Đại
cương l/s Việt Nam)

- Giành giật thị trường ở khu vực Đông
và Đông Nam á, trong đó có VN.
- Lấy cớ bảo vệ đạo Gia tô, Pháp đem
quân xâm lược Việt Nam.

b.Diễn biến

- Chiều 31-8-1858 liên quân Pháp -Tây
? Pháp chọn nơi nào làm điểm tấn công Ban Nha dàn trân trước cửa biển Đà
đầu tiên?
Nẵng.
? Tại sao pháp chọn tấn công Đà Nẵng
đầu tiên?
- GV: - GV sử dụng bản đồ VN:Giới
thiệu vị trí của Đà Nẵng.
? Khi Pháp tấn công nước ta, chiến sự - 01-9-1858,Pháp nổ súng mở đầu cuộc
đã diễn ra ntn?
xâm lược nước ta.
- Quân ta anh dũng chống trả dưới sự chỉ
huy của Nguyễn Tri Phương.
? Trong đợt tấn công dầu tiên, Pháp thu c.Kết quả
được kết quả gì?
- Quân Pháp bước đầu thất bại
- Sau 5 tháng xâm lược, chúng chỉ chiếm
- Gv tiểu kết
được bán đảo Sơn Trà.
- GV giới thiệu vị trí Gia Định
? Vì sao Pháp tấn công Gia Định ?

2. Chiến sự ở Gia Định
a.Nguyên nhân:
- Muốn cắt đứt đường tiếp tế lương thực
của triều đình Huế
- Thực hiện kế hoạch đánh Cao
-GV phân tích nguyên nhân.
Miên,Trung Quốc
b.Diễn biến

? Khi tấn công Gia Định, Pháp vấp phải - Nhân dân VN tự động nổi dậy đánh giặc
khó khăn gì?
khiến Pháp khốn đốn.
? Trong khi đó triều đình Huế có hành -Triều đình Huế: Chống cự yếu ớt , tan
động và thái độ gì?
rã
-Y/c hs đọc phần in nhỏ.
?Đánh giá thái độ này của triều đình
- GV giảng thêm về sự bỏ lỡ cơ hội và -> Chủ chương cố thủ là sai lầm (Giặc lúc
thời cơ đánh Pháp của triều đình.
này còn yếu)
?Sai lầm trên đã dẫn đến hậu quả gì?
-Đêm 23 rạng sáng 24/2/1861 Pháp tấn
côngvào Đại đồn Chí Hoà, quân ta thất
- GV giới thiệu H84: Quân Pháp tấn thủ-> Pháp chiếm Định Tường, Biên
công Đại đồn Chí Hoà+ tường thuật
Hoà, Vĩnh Long.
? Sau thất bại đó, triều đình Huế có hành
động gì?
-5/6/1862,Triều đình Huế kí với Pháp
2


? Nêu nội dung cơ bản của hiệp ước?
? Đánh giá hiệp ước Nhâm Tuất?

hiệp ứơc Nhâm Tuất, nhượng nhiều
quyền lợi cho Pháp.
( sgk)
->Hiệp ước1862 đã vi phạm chủ quyền

nước ta (cắt đất cho giặc )

-HS thảo luận bàn :
? Vì sao triều đình Huế lại kí hiệp ước
Nhâm Tuất với những điều khoản bất lợi ( -Triều đình muốn bảo vệ quyền lợi của
- Đại diện trả lời, nhận xét
giai cấp và dòng họ ;rảnh tay ở phía nam
để đối phó với cuộc khởi nghĩa nông dân
? Nhận xét chung về tinh thần chống ở phía bắc.)
Pháp của nhân dân ta và triều đình Huế? *Nhân dân kiên quyết chống giặc ; triều
- Gv sơ kết bài học....
đình thoả hiệp, đầu hàng
3. Hoạt động luyện tập
? Nguyên nhân sâu sa khiến Pháp xâm lược Việt Nam?
? Khi Pháp tấn công Gia Định ,triều đình đã mắc phải sai lầm nào?Hậu quả?
4. Hoạt động vận dụng
- Đọc một số câu văn, thơ có nội dung lên án thực dân Pháp và tay sai. ( Thơ,
văn Nguyễn Đình Chiểu, Phan Văn Trị.)
- Lập niên biểu phong trào chống Pháp của nhân dân ta từ khi Pháp xâm lược .
5. hoạt động tìm tòi, mở rộng
- Tìm đọc Đại cương lịch sử VN tập 2 về phong trào chống Pháp cuối thế kỉ X IX
- Nắm vững nội dung bài học.
- Chuẩn bị :PhầnII/sgk/116-119
+ Đọc sgk +Trả lời câu hỏi/sgk
**********************************************

Ngày soạn :
Tiết 38:

/12/

Ngày dạy:

/1/2018

CUỘC KHÁNG CHIẾN TỪ NĂM 1858-1873- Tiếp

I. Mục tiêu bài học:
1.Kiến thức:
- HS biết được diễn biến cuộc kháng chiến ở Đà Nẵng và 3 tỉnh miền Đông Nam Kì,
cuộc k/c lan rộng ra 3 tỉnh miền Tây.
2.Kỹ năng:
- Rèn luyện kĩ năng phân tích, đánh giá sự kiện lịch sử
3


3.Thái độ :
- Tự hào về tinh thần chiến đấu bất khuất ,kiên cường chống giặc ngoại xâm của nhân
dân ta
4. Năng lực, phẩm chất
- Tự tin, tự chủ, tự lập, yêu quê hương đất nước
- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực t duy sáng tạo, năng lực hợp
tác, năng lực giao tiếp.
II- Chuẩn bị:
- Giáo viên: Thơ văn cuối TK XI X, của Nguyễn Đình Chiểu
- Học sinh: Đọc sgk và trả lời câu hỏi
III. Phương pháp và kĩ thuật dạy học
- Phương pháp: Vấn đáp, phân tích, hoạt động nhóm, trực quan, tường thuật, kể
chuyện
- Kĩ thuật: Đặt câu hỏi, thảo luận nhóm

IV. Tổ chức các hoạt động dạy học
1. Hoạt động khởi động
* ổn định tổ chức
* Kieồm tra bài cũ
? Vì sao Pháp xâm lược VN?Pháp thực hiện âm mưu xâm lược Việt Nam ntn?
* Tổ chức khởi động
- Gv giới thiệu bài....
2. Hoạt động hình thành kiến thức mới
Hoạt động của GV và HS
Nội dung cần đạt
HĐ 1: Cuộc kháng chiến chống Pháp từ II.Cuộc kháng chiến chống Pháp từ
năm 1858-1873
năm 1858-1873
- Phương pháp: Vấn đáp, phân tích, hoạt
động nhóm, trực quan, tường thuật, kể
chuyện
- Kĩ thuật: Đặt câu hỏi, thảo luận nhóm
- NL: tự học; giải quyết vấn đề; tư duy
sỏng tạo; giao tiếp, nhận xột, đỏnh giỏ…
1. Kháng chiến ở Đà Nẵng và ba tỉnh
-Y/c hs đọc p1
miền đông Nam Kì.
? Nhân dân ta chiến đấu chống lại td Pháp - Đà Nẵng: Nhiều toán nghĩa binh nổi
trên chiến trường Đà Nẵng và Gia Định lên phối hợp với quân triều đình chống
ntn?
giặc
?Kể tên các phong trào kh/chiến tiêu biểu? - Gia Định :Phong trào kháng chiến sôi
-GV bổ sung tư liệu sgv/162-163: Một số nổi
cuộc khởi nghĩa tiêu biểu
? Em hiểu gì về người anh hùng Trương

Định ?
4


-GV đọc thơ của NĐC viết vềTrương
Định
-Y/c đọc phần in nhỏ, kêt hợp quan sát
h85:Trương Định nhận phong soái
- Miêu tả H.85
? Việc “Bất tuân lệnh” triều đình của nhân => Thể hiện ý thức độc lập dân tộc, tinh
dân nói lên điều gì?
thân yêu nước của nhân dân ta.
-Tiểu kết
2.Kháng chiến lan rộng ra ba tỉnh miền
Tây Nam Kì
? Sau khi kí hiệp ước 1862, triều đình Huế - Sau 1862, triều đình Huế tập trung đàn
có hành động gì?
áp các cuộc khởi nghĩa nông dân ở
Trung Kì ,Bắc Kì;ngăn trở phong trào
kháng chiến ở Nam Kì
- Cử phái bộ sang Pháp thương thuyết để
chuộc lại các tỉnh đã mất nhưng thất bại
? Trước sự bạc nhược của triều đình, Pháp - Pháp chiếm các tỉnh miền Tây
có hành động gì?
- Y/c hs đọc sgk kết hợp quan sát *Cuộc kháng chiến của nhân dân
H86:Lược đồ những địa điểm nổ ra khởi
nghĩa ở Nam Kì
? Trình bày những nét chính về cuộc k/c - Nhân dân khởi nghĩa khắp nơi
của nh/dân Nam Kì?
- Trung tâm k/chiến được lập ở Đồng

Tháp Mười,Tây Ninh, Bến Tre,Sa Đéc...
- Các nho sĩ dùng thơ văn đánh giặc ,cổ
- Gv tường thuật trên lược đồ
vũ tinh thần chiến đấu của nd.
-Gv kể chuyện NguyễnHữu Huân,
Nguyễn TrungTrực , Đồ Chiểu
- Cho HS thảo luận theo cặp
? Nhận xét thái độ của nhân dân ta và =>Triều đình: Do dự, nhu nhược, cầu
triều đình Huế?
hoà.
- Gọi đại diên trình bày, nhận xét
- Nhân dân: Chủ động tổ chức kháng
chiến với tinh thần bất khuất ,kiên
-GV:Cuộc kháng chiến của ta gặp nhều cường chống ngoại xâm.
khó khăn do không được sự giúp đỡ của
triều đình.(đặc biệt sau 1862.).Tính chất
cuộc kh/chiến giờ đây phần nào bao hàm
cả hai nhiêm/v: Chống thực dân xâm lược,
chống phong kiến.

3. Hoạt động luyện tập
5


? Trình bày những nét chính về phong trào chống Pháp của nhân dân ta(1858-1873)?
4. Hoạt động vận dụng
- Cảm nghĩ của em về những việc làm của triều đình Huế trong thời gian này?
5. Hoạt động tìm tòi, mở rộng
- Đọc Đại cương LSVN tập 2
- Nắm vững nội dung bài học

- Chuẩn bị bài:Kháng chiến lan rộng ra toàn quốc(1873-1884)
+Đọc sgk; Trả lời câu hỏi sgk
Ngày soạn: 5 -1
Tiết 39- Bài 25

Ngày dạy: 12 -1

Kháng chiến lan rộng ra toàn quốc (1873-1884)
I/ Mục tiêu cần đạt
1.Kiến thức:
- Hs biết được âm mưu, diễn biến cuộc tấn công đánh chiếm Bắc Kì lần thứ nhất
của thực dân Pháp.
- Trình bày được cuộc kháng chiến của quân dân Hà Nội và các địa phương khác
ở Bắc Kì trước cuộc tấn công của thực dân Pháp
2.Kỹ năng:
-Rèn kĩ năng tường thuật diễn biến sự kiện
-Biết nhận xét ,đánh giá sự kiện lịch sử
3.Thái độ:
-Biết trân trọng lịch sử ,tôn kính các vị anh hùng,tự hào với chiến công hiển hách
của cha ông.
4. Năng lực, phẩm chất
- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tư duy sáng tạo, năng
lực hợp tác, năng lực giao tiếp.
- Năng lực tái hiện sự kiện lịch sử, nhận xét, đánh giá, rút ra bài học lịch sử từ
sự kiện, hiện tượng lịch sử.
- Tự tin, tự chủ, tự lập, yêu quê hương đất nước.
II- Chuẩn bị:
- Giáo viên: Thơ văn cuối TK XI X, của Nguyễn Đình Chiểu
- Học sinh: Đọc sgk và trả lời câu hỏi
III. Phương pháp và kĩ thuật dạy học

- Phương pháp: Vấn đáp, phân tích, hoạt động nhóm, trực quan, tường thuật, kể
chuyện
- Kĩ thuật: Đặt câu hỏi, thảo luận nhóm
IV. Tổ chức các hoạt động dạy học
1. Hoạt động khởi động
* ổn định tổ chức
* Kieồm tra bài cũ
6


? Tinh thần kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược của nhân dân ta được
thể hiện như thế nào?
? Dựa vào lược đồ hình 86/sgk,nêu một số địa điểm diễn ra khởi nghĩa chống
Pháp ở Nam Kì?
* Tổ chức khởi động
- Gv chiếu một số hình ảnh về Hà Nội cuối thế kỉ 19....
? Suy nghĩ của em về tinh thần chiến đấu chống Pháp của nhân dân Hà Nội?
- Gv giới thiệu bài….

2. Hoạt động hình thành kiến thức mới
Hoạt động của GV và HS

Nội dung cần đạt
I-Thực dân pháp đánh Bắc Kì lần thứ
nhất .Cuộc kháng chiến ở Hà Nội
và các tỉnh đồng bằng Bắc Kì.
1.Tình hình Việt Nam trước khi Pháp
đánh chiếm Bắc Kì.

HĐ 1: Tình hình Việt Nam trước khi

Pháp đánh chiếm Bắc Kì.
- Phương pháp: Vấn đáp, phân tích,
- Kĩ thuật: Đặt câu hỏi
- NL: tự học, giải quyết vấn đề, tư duy
sáng tạo, giao tiếp, tái hiện sự kiện lịch
sử, nhận xét, đánh giá, hợp tỏc
-Y/c hs chú ý phần 1/sgk
-Âm mưu và hành động của Pháp:
? Âm mưu của Pháp sau năm 1867?
+ Biến ba tỉnh miền Đông Nam Kì thành
bàn đạp để chiếm Cam-pu-chia và miền
Tây Nam Kì.
+Thiết lập bộ máy cai trị (có tính chất
quân sự),bóc lột kinh tế(tô thuế,cướp
ruộng,..),xuất bản báo chí tuyên truyền kế
-GV bổ sung sự kiện
hoạch xâm lược.
? Trước những âm mưu và hành động của - Chính sách của nhà Nguyễn:
Pháp, triều đình nhà Nguyễn đã có thái + Đối nội :Ra sức vơ vét tiền của trong
độ và hành động gì về:
nhân dân,đàn áp khởi nghĩa nông dân.
- Đối nội?
+ Đối ngoại : Cầu cứu nhàThanh,
- Đối ngoại?
nhượng bộ Pháp.
? Đánh giá chung về tình hình Việt Nam *Thực dân Pháp củng cố vùng đất đã
sau năm1867?
chiếm được.
.Triều đình Huế ngày càng mâu thuẫn với
-GV tiểu kết

nhân dân
HĐ 2: Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc 2.Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì
Kì lần thứ nhất(1873)
lần thứ nhất(1873)
- Phương pháp: Vấn đáp, phân tích, hoạt
động nhóm, tường thuật, kể chuyện
7


- Kĩ thuật: Đặt câu hỏi, thảo luận nhóm
- NL: tự học, giải quyết vấn đề, tư duy
sáng tạo, hợp tác, giao tiếp, tái hiện sự
kiện lịch sử, nhận xét, đánh giá, hợp tỏc
-Y/c hs theo dõi phần 2/sgk
a.Nguyên nhân
? Tại sao đến năm1873 Pháp triển khai kế -Nam Kì được củng cố; biết rõ triều đình
hoạch đánh chiếm Bắc kì?
không có phản ứng gì đáng kể.
b.Diễn biến
? Thực dân Pháp đã tiến hành kế hoạch - Cuối 1872,Pháp chuẩn bị đánh Bắc Kì
đánh chiếm Bắc Kì ntn?
(dựng lên vụ Đuy-puy).
- Ngày 20-11-1873,Pháp nổ súng đánh Hà
Nội .
- Cuộc chiến đấu bảo vệ thành dưới sự chỉ
-GV nhận xét, tường thuật lại diễn biến, huy của Nguyễn Tri Phương diễn ra ác
kể chuyện Nguyễn Tri Phương.
liệt .
c. Kết quả
? Kết quả của cuộc đánh này

-Pháp chiếm được một số tỉnh Bắc Kì.
-Y/c hs thảo luận theo cặp:
d.Nguyên nhân thất bại
? Vì sao quân triều đình ở Hà nội rất đông - Do đường lối bạc nhựơc ,chính sách
mà không thắng được Pháp.
quân sự bảo thủ, nặng nề thương thuyết.
- Đại diện trả lời, nhận xét
- GV giải thích lại .
* Kế hoạch đánh chiếm Bắc Kì của
? Nhận xét chung về kế hoạch đánh Pháp bước đầu đã đạt được .
chiếm Bắc Kì lần thứ nhất của Pháp?
-gv tiểu kết
HĐ 3: Kháng chiến ở Hà Nội và các 3. Kháng chiến ở Hà Nội và các tỉnh
tỉnh đồng bằng Bắc Kì.(1873-1874)
đồng bằng Bắc Kì.(1873-1874)
- PP: Vấn đáp, phân tích, tường thuật
- Kĩ thuật: Đặt câu hỏi, thảo luận nhóm
- NL: tự học, giải quyết vấn đề, tư duy
sáng tạo, hợp tác, giao tiếp, tái hiện sự
kiện lịch sử, nhận xét, đánh giá, hợp tỏc
-Y/c hs chú ý phần 3
? Khi pháp tiến đánh Hà Nội ,nhân dân ta * Nhân dân anh dũng đánh giặc
đã có thái độ, hành động gì?
? Kể tên một số phong trào tiêu biểu?
+Trận Cầu Giấy(21-12-1873)
- GV nhấn mạnh trận Cầu Giấy.
- Diễn biến:
? Trình bày diễn biến của trận Cầu Giấy?
-GV tường thuật lại
? ý nghĩa của trận đánh này?

- ý nghĩa:
+Nhân dân phấn khởi,tinh thần chống
pháp lên cao.
+Khiến quân Pháp hoang mang, triều
đình muốn thương thuyết.
? Trước tình hình đó triều đình Huế có *Triều đình kí Hiệp ước Giáp Tuất
8


hành động gì?

(15-3-1874) thừa nhận 6 tỉnh Nam Kì
thuộc Pháp và Pháp rút khỏi Bắc Kì.

? Tại sao triều đình kí Hiệp ước Giáp
Tuất
- Muốn bảo vệ quuyền lợi gc và dòng họ -> Đây là tính toán thiển cận của triều
? Đánh giá về việc làm trên?
đình( Tác động xấu tới cuộc kháng chiến
chống Pháp, chủ quyền lãnh thổ dân tộc
bị xâm phạm, tạo điều kiện để Pháp thực
hiện các bước xâm lược tiếp theo)
*Nhân dân kiên quyết đánh giặc; Triều
? So sánh thái độ của nhân dân và triều đình trượt dài trên con đường đi đến
đình?
đầu hàng thực dân Pháp.
-GV sơ kết bài học.
3. Hoạt động luyện tập
? So sánh nội dung hiệp ước 1862 và hiệp ước 1874?
? Nhận xét về thái độ của nhà Nguyễn?

4. Hoạt động vận dụng
? Cho biết nơI diễn ra trận Cầu Giấy năm xưa hiện nay thuộc quận nào của
Thành phố Hà Nội?
? Cảm nghĩ của em về tinh thần chiến đấu chống Pháp của nhân dân Hà Nội và
các tỉnh đồng bằng Bắc Kì?
5. Hoạt động tìm tòi, mở rộng
- Timf hiểu thêm về Nguyễn Tri Phương và cuộc chiến đấu chống Pháp của
nhân dân Bắc Kì
- Nắm vững nội dung bài học
- Chuẩn bị :Mục II- Thực dân Pháp đánh Bắc Kì lần thứ 2.Nhân dân Bắc Kì
tiếp tục kháng chiến trong những năm 1882-1884.
+Đọc sgk/121-124; Trả lời câu hỏi sgk
*****************************************

9


Tuần 21
Ngày soạn : 12 /1
Bài 25- Tiết 39:

Ngày dạy : 19/1

Kháng chiến lan rộng ra toàn quốc
(1873-1884)

I/ Mục tiêu cần đạt
1.Kiến thức
- Biết được âm mưu, diễn biến cuộc tấn công đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai của
thực dân Pháp.

- Trình bày được sự chống trả quyết liệt của nhân dân Hà Nội và các địa phương
khác ở Bắc Kì trước cuộc tấn công của thực dân Pháp lần thứ hai.
- Biết được nội dung hiệp ước Pa-tơ-nốt
2.Kỹ năng:
- Rèn kĩ năng tường thuật sự kiện lịch sử một cách hấp dẫn,sinh động
- Sử dụng tranh ảnh lịch sử.
3.Tư tưởng:
- Có thái độ đúng khi xem xét sự kiện lịch sử, nhất là công, tội của nhà
Nguyễn (khi bàn luận về nguyên nhân mất nước)
-Tôn trọng lịch sử,t ôn kính các vị anh hùng dân tộc.
4. Năng lực, phẩm chất
- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tư duy sáng tạo, năng
lực hợp tác, năng lực giao tiếp.
- Năng lực tái hiện sự kiện lịch sử, nhận xét, đánh giá, rút ra bài học lịch sử từ
sự kiện, hiện tượng lịch sử.
- Tự tin, tự chủ, tự lập, yêu quê hương đất nước.
II- Chuẩn bị:
- Giáo viên: Tư liệu “Đại cương lịch sử Việt Nam III”; Hiệp ước 1883,1884
- Học sinh: Đọc sgk và trả lời câu hỏi
III. Phương pháp và kĩ thuật dạy học
10


- PP: Vấn đáp, phân tích, hoạt động nhóm, trực quan, tường thuật, kể chuyện
- KT: Đặt câu hỏi, thảo luận nhóm
IV. Tổ chức các hoạt động dạy học
1. Hoạt động khởi động
* ổn định tổ chức
* Kieồm tra bài cũ
? Cuộc kháng chiến ở Hà Nội và các tỉnh đồng bằng Bắc Kì diễn ra ntn?

? Tại sao triều đình Huế kí hiệp ước Giáp Tuất ?
* Tổ chức khởi động
- Gv chiếu một số hình ảnh về Hà Nội cuối thế kỉ 19....
? Trình bày những hiểu biết của em về Hà Nội cuối thế kỉ 19?
- Gv giới thiệu bài
2. Hoạt động hình thành kiến thức mới
Hoạt động của GV và HS

Nội dung cần đạt

HĐ 1: Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc
Kì lần thứ hai (1882)
- PP: Vấn đáp, phân tích, hoạt động
nhóm, trực quan, tường thuật, kể chuyện
- KT: Đặt câu hỏi, thảo luận nhóm
- NL: tự học, giải quyết vấn đề, tư duy
sáng tạo, hợp tác, giao tiếp, tái hiện sự
kiện lịch sử, nhận xét, đánh giá, hợp tỏc

II. Thực dân Pháp đánh Bắc Kì lần thứ
2. Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng
chiến trong những năm 1882-1884.
1)Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì
lần thứ hai (1882)

a.Hoàn cảnh
-Y/c hs theo dõi mục 1/sgk/121-122
+ Nhân dân phản đối mạnh mẽ hiệp ước
? Sau hiệp ước Giáp Tuất 1874, tình hình 1874.
nước ta ntn?

+ Kinh tế kiệt quệ, nhân dân đói khổ, giặc
cướp nổi lên khắp nơi.
+ Các đề nghị cải cách bị khước từ
->Tình hình nước ta vô cùng rối loạn
? Nhận xét về tình hình nước ta?
-GV bổ sung tư liệu
- Nhấn mạnh việc Pháp đẩy mạnh xâm - Âm mưu của Pháp: Muốn chiếm bằng
lược Việt Nam.
được Bắc Kì, biến nước ta thành thuộc địa
? Trước tình hình đó Pháp có âm mưu gì? (do CNTB ở Pháp lúc này phát triển
mạnh cần nhiều tài nguyên)
? Vì sao phải gần 10 năm chờ đợi, Pháp
mới lại tiến đánh Bắc Kì?
- GV phân tích sâu âm mưu của Pháp, kêt
luận: Điều này phản ánh bản chất tham
lam, tàn bạo của cn đế quốc.
(Nhà Nguyễn không kiên quyết lãnh đạo
? Trước tai hoạ mới đến gần với tư cách nhân dân đấu tranh mà lại chọn con
11


là người quản lí đất nước cần phải làm
những gì? Trong khi đó thái độ của nhà
Nguyễn ra sao?
? Để thực hiện được âm mưu trên, Pháp
làm gì?

đường thoả hiệp-cầu cứu nhà Thanh và
quân Pháp.)
- Thực dân Pháp đã đánh chiếm Bắc Kì

lần thứ 2
* Diễn biến
+ Pháp tìm cớ gây sự ở Bắc Kì năm 1882
? Thực dân Pháp đã đánh chiếm Bắc Kì + 3/4/1882,Pháp đổ bộ lên Hà Nội
lần thứ 2 như thế nào?
+ 25/4/1882, gửi tối hậu thư cho tổng đốc
thành Hà Nội đòi nộp khí giới và giao
thành không điều kiện .
- Quân ta anh dũng chống trả, sau đó
? Trước hành động xâm lược đó quân dân thành mất, Hoàng Diệu thắt cổ tự tử.
thành Hà Nội đã phản ứng ntn?
-GV tường thuật lại kết hợp giới thiệu
H.87, kể chuyện về Hoàng Diệu
- Nhà Nguyễn thoả hiệp: cầu cứu quân
? Khi thành Hà Nội mất, nhà Nguyễn có Thanh, thương thuyết với Pháp, ra lệnh
hành động gì?
cho quân ta rút quân
? Đánh giá về hành động của nhà Nguyễn
(Đây là hành động sai lầm...)
? Điều đó dẫn tới hậu quả gì?
* Hậu quả
GV giảng giải, phân tích
- Quân Thanh kéo sang, đóng ở nhiều nơi
- Pháp toả đi chiếm Hòn Gai, Nam Định,
các tỉnh đồng bằng Bắc Kì.
HĐ 2: Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng 2. Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng chiến
chiến
- PP: Vấn đáp, phân tích, hoạt động
nhóm, tường thuật
- KT: Đặt câu hỏi, thảo luận nhóm

- NL: tự học, giải quyết vấn đề, tư duy
sáng tạo, hợp tác, giao tiếp, tái hiện sự
kiện lịch sử, nhận xét, đánh giá, hợp tỏc
-Y/c hs theo dõi mục 2/sgk
- Hà Nội: Nhân dân tự tay đốt nhà, tạo
? Nhân dân Bắc Kì đã phối hợp với quân bức tường lửa chặn giặc ...
triều đình kháng chiến chống Pháp ntn?
-Tại các địa phương: Nhân dân đắp đập,
cắm kè trên sông, làm bẫy , hâm chông...
*Trận Cầu Giấy (19/5/1883)
? Trận đánh tiêu biểu?
-Diễn biến:sgk
? Trình bày diễn biến trận đánh?
-GVtường thuật lại
- Kết quả: Nhiều sĩ quan Pháp và lính
? Kết quả?
Pháp bị giết
- ý nghĩa:
?Thắng lợi của trận Cầu Giấy có ý nghĩa + Quân Pháp hoang mang ,dao động
gì?
+ Làm nức lòng quân dân ta
12


- Cho HS thảo luận theo cặp
? So sánh với trận Cầu Giấy lần 1(lượng
lực tham gia,ảnh hưởng)?
- Hs trả lời, nhận xét
? Nhận xét tinh thần kháng chiến của
quân và dân ta ở Bắc Kì và các tỉnh đồng

bằng Bắc Kì?
? Sau trận Cầu Giấy, quân Pháp hoang
mang song tại sao chúng vẫn không
nhượng bộ triều đình Huế?
? Hậu quả của thái độ đó là gì?
- GV:Thái độ nhu nhược, cầu hoà của
triều đình càng thúc đẩy Pháp quyết đè
bẹp mọi sự phản kháng để áp đặt nền
thống trị lên đất nước ta.
HĐ 3: Hiệp ước Pa-tơ -nốt. Nhà nước
phong kiến Việt Nam sụp đổ (1884)
- Phương pháp: Vấn đáp, phân tích, hoạt
động nhóm, tường thuật
- Kĩ thuật: Đặt câu hỏi, thảo luận nhóm
- NL: tự học, giải quyết vấn đề, tư duy
sáng tạo, hợp tác, giao tiếp, tái hiện sự
kiện lịch sử, nhận xét, đánh giá, hợp tỏc
? Khi Pháp tấn công Thuận An thái độ
của triều đình ntn?
? Nội dung của bản hiệp ước ?
? Nhân dân ta có phản ứng ntn trước việc
triều đình kí hiệp ước 1883?
-GV bổ sung sự kiện
? Để đối phó Pháp đã làm gì?

-GV cung cấp tư liệu về nội dung Hiệp
ước Pa-tơ -nốt
? Hai Hiệp ước trên đã dẫn đến hệ quả

*Nhân dân chủ động chiến đấu anh

dũng và giành được thắng lợi nhất định
(- Do sai lầm của triều đình Huế: chủ
trương thương lượng với Pháp hi vọng
địch rút quân.)
-> Tháng 7-1883 Pháp tấn công cửa biển
Thuận An-cửa ngõ kinh thành Huế)

3. Hiệp ước Pa-tơ -nốt. Nhà nước phong
kiến Việt Nam sụp đổ (1884)

- Triều đình Huế kí hiệp ước Hác-măng
(25/8/1883)
+ Nội dung:Thừa nhận quyền bảo hộ của
Pháp ở Trung Kì ,Bắc Kì (sgk)
- Nhân dân phản đối quyết liệt hiệp ước
này.Nhiều văn thân ,sĩ phu phản đối lệnh
bãi binh...tiếp tục kháng chiến chống Pháp
và triều đình
- Pháp: Tấn công tiêu diệt các trung tâm
đề kháng còn lại ; từ 1883-1885 chiếm
Bắc Ninh,Thái Nguyên, Hưng Hoá, Tuyên
Quang...
+ Kí Quy ước Thiên Tân(11/5/1884) với
nhà Thanh.
+ 6/6/1884,kí hiệp ước Pa - tơ -nốt với
triều đình Huế
-> Chấm dứt sự tồn tại của triều đại
phong kiến nhà Nguyễn với tư cách là một
quốc gia độc lập .
*Nước ta từ một quốc gia độc lập trở

thành thuộc địa của Pháp
13


gì?
? Đánh giá chung tình hình nước ta sau khi
triều đình Huế kí hiệp ước Pa -tơ -nốt?
-GV sơ kết
3. Hoạt động luyện tập
? Lập bảng so sánh nội dung chủ yếu của các hiệp ước 1883 và 1884?
? Tại sao nói từ năm 1858-1884 là quá trình triều đình Huế đi từ đầu hàng
từng bước đến đầu hàng toàn bộ trước quân xâm lược ?
? Trách nhiệm của triều đình nhà Nguyễn trong việc để mất nước?
4. Hoạt đông vận dụng
- Cảm nghĩ của em về người anh hùng Hoàng Diệu?
- Nừu em là người đứng đầu đát nước ta thời kì này, em sẽ có những chính sách và
việc làm gì để nước ta không rơI vào tay thực dân Pháp?
5. Hoạt động tìm tòi, mở rộng
- Nắm những nội dung cơ bản của tiết học.
- Chuẩn bị bài “Phong trào kháng Pháp trong những năm cuối TK XIX.
+Đọc sgk
+Trả lời câu hỏi sgk
**********************************************

14


Tuần 22
Ngày soạn:19/2
Tiết 41- Bài 26

Ngày dạy: 26/1

Phong trào kháng Pháp trong những năm
cuối thế kỉ XIX
I. Mục tiêu cần đạt : học sinh cần:
a. Kiến thức
- Hiểu nguyên nhân của cuộc phản công quân Pháp ở kinh thành Huế tháng
7/1885. Diễn biến cơ bản của cuộc phản công và sự mở đầu của phong trào Cần
Vương. Thấy được quy mô, tính chất của phong trào Cần Vương. Thấy rõ vai trò của
các văn thân sĩ phu trong phong trào vũ trang chống Pháp cuối thế kỉ XIX.
b. Kĩ năng
- Bồi dưỡng, nâng cao lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc, trân trọng và biết ơn
các vị anh hùng dân tộc.
c. Thái độ
- Rèn kĩ năng sử dụng lược đồ, phân tích, mô tả những nét chính của một cuộc
khởi nghĩa vũ trang.
d. Năng lực, phẩm chất
- Tự tin, tự chủ, tự lập, yêu quê hương đất nước
- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tư duy sáng tạo, năng
lực hợp tác, năng lực giao tiếp.
+ Năng lực tái hiện sự kiện lịch sử, nhận xét, đánh giá, rút ra bài học lịch sử từ
sự kiện, hiện tượng lịch sử.
II- Chuẩn bị:
- Giáo viên: Tư liệu “Đại cương lịch sử Việt Nam III”;
Lược đồ về cuộc phản công kinh thành Huế tháng 7/1885
Chân dung vua Hàm Nghi, Tôn Thất Thuyết.
- Học sinh: Đọc sgk và trả lời câu hỏi
III. Phương pháp và kĩ thuật dạy học
15

- PP: Vấn đáp, phân tích, hoạt động nhóm, trực quan, tường thuật, kể chuyện
- KT: Đặt câu hỏi, thảo luận nhóm
IV. Tổ chức các hoạt động dạy học
1. Hoạt động khởi động
* ổn định tổ chức
* Kieồm tra bài cũ
? Tại sao nói từ năm 1858-1884 là quá trình triều đình Huế đi từ đầu hàng từng
bước đến đầu hàng toàn bộ trước quân xâm lược ?
* Tổ chức khởi động
- Gv sử dụng kĩ thuật hỏi và trả lời cho hs nhắc lại những nội dung cơ bản của 4
hiệp ước triều đình nhà Nguyễn đã kí với thực dân Pháp.
- Gv giới thiệu bài....
2. Hoạt động hình thành kiến thức mới
Hoạt động của GV và HS
Nội dung cần đạt
HĐ 1: Cuộc phản công quân Pháp của 1. Cuộc phản công quân Pháp của phái
phái chủ chiến ở Huế tháng 7-1885
chủ chiến ở Huế tháng 7-1885
- PP: Vấn đáp, phân tích, hoạt động
nhóm, trực quan, tường thuật
- KT: Đặt câu hỏi, thảo luận nhóm
- NL: tự học, giải quyết vấn đề, tư duy
sáng tạo, hợp tác, giao tiếp, tái hiện
sự kiện lịch sử, đánh giá, hợp tỏc
-Y/c hs chú ý mục 1 / sgk
a. Hoàn cảnh
? Trình bày bối cảnh lịch sử dẫn đến *Triều đình
cuộc phản công của phái chủ chiến ở -Sau điều ước Hác-măng và Pa-tơ-nôt

Huế (T7/1885)
phái chủ chiến vẫn hi vọng giành lại
quyền thống trị từ tay Pháp.
- Họ xây dựng lực lượng, tích trữ lương
thực, khí giới chuẩn bị phản công.
* Pháp:
? Trước hành động của phe chủ chiến - Lo sợ, tìm cách tiêu diệt phe chủ chiến.
thái độ và hành động của Pháp ntn?
- GV: Sau 2 điều ước, triều đình phân
hoá thành hai bộ phận, đa phần là chủ
hoà với Pháp (phe chủ hoà, một bộ phận
nhỏ đứng đầu là Tôn Thất Thuyết muốn
đánh Pháp đến cùng (phe chủ chiến).
b.Diễn biến
?Trước thái độ của Pháp, Tôn thất -Tôn thất Thuyết quyết định tấn công
Thuyết và phe chủ chiến có hành động trước để giành thế chủ động
nào? Vì sao lại có hành động đó ?
-GV giới thiệu lược đồ kinh thành
Huế, miêu tả .
16


? Nhận xét tình thế của kinh thành Huế?
-> Tình thế nguy hiểm
-Tường thuật diễn biến cuộc phản công
? Kết quả của cuộc phản công ntn?
c.Kết quả :Thất bại
-Y/c hs thảo luận theo cặp
d.Nguyên nhân thất bại
? Tại sao cuộc phản công thất bại

- Quân ta chưa chuẩn bị kĩ , chưa sẵn
-Nhận xét
sằng chiến đấu.
-Tiểu kết
- Pháp có vũ khí, quân lính mạnh ưu thế
hơn hẳn
HĐ 2: Phong trào Cần Vương bùng 2. Phong trào Cần Vương bùng nổ và
nổ và lan rộng
lan rộng
- PP: Vấn đáp, phân tích, hoạt động
nhóm, trực quan
- KT: Đặt câu hỏi, thảo luận nhóm
- NL: tự học, giải quyết vấn đề, tư duy
sáng tạo, hợp tác, giao tiếp, tái hiện
sự kiện lịch sử, đánh giá, hợp tỏc
-y/c hs chú ý mục 2/sgk
-GV giới thiệu H.89,90: Vua Hàm
Nghi ,Tôn Thất Thuyết.
? Sau khi cuộc phản công thất bại Tôn - Đưa vua Hàm Nghi chạy ra Tân Sở
Thất Thuyết đã làm gì?
- Nhân danh vua ra chiếu Cần Vương
? Mục đích ra chiếu Cần Vương ?
+ Mục đích: Kêu gọi văn thân, nhân dân
-GV :tinh thân cơ bản của chiếu Cân đứng lên giúp vua cứu nước
Vương thể hiện việc cố gắng gắng
quyền lợi của triều đình với quyền lợi
của dân tộc để thúc đẩy cổ vũ nhân
dân tham gia kháng chiến trong những
năm tiếp theo.
? Nhận xét hành động của Tôn Thất -> Thể hiện tinh thần yêu nước và quyết

Thuyết ,vua Hàm Nghi ?
tâm đấu tranh chống Pháp đến cùng.
-Hành động đáng trân trọng của một
ông vua, một vị quan khi cả triều đình
đã đầu hàng giặc .
? Chiếu Cần Vương có ý nghĩa ntn?
+ ý nghĩa: Thúc đẩy phong trào yêu nước
-Y/c hs thảo luận theo bàn
chống xâm lược lên cao và kéo dài đến
? Vì sao chiếu Cần Vương được đông cuối thế kỉ 19
đảo các tầng lớp nhân dân tham gia
hưởng ứng ?
(- Đây là lời kêu gọi tâm huyết của một
- Gọi đại diện trả lời
ông vua trẻ tuổi , có tinh thân yêu nước
- Chiếu CầnVương phù hợp với tâm tư,
nguyện vọng , truyền thống yêu nước của
nhân dân VN.)
? Tóm lược những nét diễn biến chính + Diễn biến: Phong trào Cần Vương chia
của phong trào Cần Vương?
làm 2 giai đoạn :
. GĐ1:1885-1888
17


. GĐ2:1888-1896
-GV giới thiệu diễn biến của phong
trào Cần Vương trong giai đoạn 1
? Nhận xét quy mô cuộc khởi nghĩa?
=>Quy mô rộng lớn từ Trung đến Bắc Kì

? Thành phần lãnh đạo, lực lượng tham -Thành phần lãnh đạo : Văn thân ,sĩ phu.
gia?
-Lực lượng tham gia: Quần chúng nhân dân
? Đánh giá chung về phong trào Cần *Đây là phong trào kháng chiến lớn
Vương(Gđ1)?
mạnh, thể hiện truyền thống yêu nước,
- Gv giảng
khí phách anh hùng của dân tộc.
- Gv sơ kết bài học
3. Hoạt động luyện tập
? Nguyên nhân dẫn đến phong trào Cân Vương?
? Trình bày tóm tắt giai đoạn 1 của phong trào Cần Vương?
4. Hoạt động vận dụng
- Nêu cảm nghĩ của em về nhân vật lịch sử: Tôn Thất Thuyết và vua Hàm Nghi.
5. Hoạt động tìm tòi, mở rộng
- Sưu tầm tài liệu lịch sử về phong trào Cần Vương và những cuộc khởi nghĩa
lớn trong phong trào.
- Nắm vững nội dung bài học
-Chuẩn bị phần II(còn lại )
+Đọc sgk/tr127-130; Trả lời câu hỏi sgk
****************************************

18


Tuần 24
Ngày soạn : 26/1
Tiết 42: Bài 26

Ngày dạy: 3/2

Phong trào kháng chiến chống pháp
trong những năm cuối thế kỉ XIX- Tiếp
I. Mục tiêu cần đạt: Qua bài học, HS cần :
a. Kiến thức
- Biết trình bày trên lược đồ diễn biến chính của cuộc khởi nghĩa Hương Khê;
biết được nguyên nhân thất bại và ý nghĩa lịch sử của cuộc khởi nghĩa này.
b. Kĩ năng
- Rèn luyện học sinh kĩ năng sử dụng bản đồ, kĩ năng phân tích đánh giá các sự
kiện lịch sử.
c. Thái độ
- Bồi dưỡng lòng yêu nước, biết ơn những anh hùng dân tộc đã hi sinh vì nghĩa
lớn.
d. Năng lực, phẩm chất
- Tự tin, tự chủ, tự lập, yêu quê hương đất nước
- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tư duy sáng tạo, năng
lực hợp tác, năng lực giao tiếp.
+ Năng lực tái hiện sự kiện lịch sử, nhận xét, đánh giá, rút ra bài học lịch sử từ
sự kiện, hiện tượng lịch sử.
II- Chuẩn bị:
- Giáo viên: - Tư liệu “Đại cương lịch sử Việt Nam III”;
- Tranh chân dung Phan Đinh Phùng.
- Học sinh: Đọc sgk và trả lời câu hỏi
III. Phương pháp và kĩ thuật dạy học
- PP: Vấn đáp, phân tích, hoạt động nhóm, trực quan, tường thuật
19


- KT: Đặt câu hỏi, thảo luận nhóm
IV. Tổ chức các hoạt động dạy học

1. Hoạt động khởi động
* ổn định tổ chức
* Kiểm tra 15 phút
Phần I. Trắc nghiệm ( 5đ)
Khoanh tròn vào chữ cái đấu đáp án đúng trong những câu sau:
Câu 1: Tiếng súng đầu tiên Pháp xâm lược nước ta ở
A. Hà Nội
B. Huế
C . Đà Nẵng
D. Gia Định
Câu 2: Trận Đà Nẳng có kết quả
A. Pháp thua, phải rút về nước
B. Pháp thắng, chiếm được Đà Nẳng
C. Pháp chiếm được bán đảo Sơn Trà
D. triều đình giảng hoà với Pháp
Câu 3: Nhân dân tôn Trương Định làm
A. Bình Tây đại nguyên soái
B. Bắc Bình Vương
C. Bình Định Vương
D. Đại tướng quân
Câu 4 : Sự kiện đánh dấu sự đầu hàng hoàn toàn của triều đình Huế trước thực dân
Pháp là :
A . Thành Hà Nội thất thủ lần thứ hai
B . Triều đình kí hiệp ước Hăc – măng và hiệp ước Pa-tơ-nôt với Pháp
C . Quân Pháp tấn công Thuận An
D . Không chọn được người kế vị Tự Đức
Câu 5: Sự kiện đánh dấu phong trào Cần Vương bùng nổ là :
A . sự phản công của phái chủ chiến tại kinh thành Huế
B . khởi nghĩa Ba Đình bùng nổ
C . ngày 13/7/1885 chiếu Cần Vương được ban bố

D . khởi nghĩa Hương Khê bùng nổ
Câu 6: “Cần vương” có nghĩa là:
A. hết lòng cứu nước
B. phò vua cưu nước
C. giúp dân cứu nước
D. quyết tâm bảo vệ triều đình
Câu 7: Lãnh đạo phong trào Cần Vương là do giai cấp
A. nông dân
B. công nhân
C. địa chủ phong kiến
D. văn thân sĩ phu
Câu 8: Người lãnh đạo trận đánh tàu Et-pê-răng trên sông Vàm cỏ đông là ai?
A. Nguyễn Tri Phương
B. Nguyễn Trung Trực
D. Nguyễn Hữu Huân
D. Trương Định
Câu 9: Nguyên nhân trực tiếp để thực dân Pháp tiến hành xâm lược Việt Nam là:
A. Vương triều Tây Sơn sụp đổ
B. Vua Tự Đức mất
C. Giáo dân ủng hộ
D. Nhà Nguyễn cấm đạo Thiên chúa
Câu 10: Hiệp ước Giáp Tuất được kí kết vào thời gian nào?
A.Năm 1874
B. Năm 1876
C. Năm 1883
D. Năm 1884
Phần II: Tự luận(5đ)
20

Trình bày những hiểu biết của em về phong trào Cần Vương?
* Đáp án - thang điểm
Phần I. Trắc nghiệm
Mỗi câu đúng được 0,5 điểm
Câu
1
2
3
4
5
Đáp án
C
C
A
B
A
Câu
6
7
8
9
10
Đáp án
B
D
B
D
A
Câu 2:(5đ)
- Tôn Thất Thuyết nhân danh vua ra chiếu Cần Vương

- Mục đích: Kêu gọi văn thân, nhân dân đứng lên giúp vua cứu nước
- Lực lượng lãnh đạo: Văn thân sĩ phu yêu nước
- Diễn biến: Phong trào Cần Vương chia làm 2 giai đoạn :
. GĐ1:1885-1888
. GĐ2:1888-1896
- ý nghĩa: Thúc đẩy phong trào yêu nước chống xâm lược lên cao và kéo dài đến cuối
thế kỉ 19
=> Đây là phong trào kháng chiến lớn mạnh, quy mô rộng lớn từ Trung đến Bắc Kì,
lực lượng tham gia đông đảo, thể hiện truyền thống yêu nước, khí phách anh hùng của
dân tộc
* Tổ chức khởi động
- Chiếu hình ảnh Phan Đình Phùng.
? Trình bày những hiểu biết của em về nhân ật lịch sử trên?
- Gv giới thiệu bài....
2. Hoạt động hình thành kiến thức mới
Hoạt động của GV và HS
Nội dung cần đạt
HĐ 1: Những cuộc khởi nghĩa lớn II. Những cuộc khởi nghĩa lớn trong
trong phong trào Cần Vương
phong trào Cần Vương
- PP: Vấn đáp, phân tích, hoạt động
nhóm, trực quan, tường thuật
- KT: Đặt câu hỏi, thảo luận nhóm
- NL: tự học, giải quyết vấn đề, tư duy
sáng tạo, hợp tác, giao tiếp, tái hiện sự
kiện lịch sử, đánh giá, hợp tỏc
3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895)
? Trình bày hiểu biết của em về người *Lãnh đạo: Phan Đình Phùng, Cao Thắng
lãnh đạo của cuộc k/nghĩa?
-Giới thiệu chân dung P.Đ.Phùng và

những nét chính về ông.
-GV dùng lược đồ H.95 mô tả căn cứ
Hương Khê
21


-Y/c hs thảo luận theo cặp :
? Chỉ ra điểm mạnh của căn cứ Hương *Căn cứ: Địa bàn rừng núi hiểm trở,rộng
Khê?
lớn,có thể ra bắc vào nam,dễ cho việc
- Gọi đại diện trình bày
tiếp ứng,có đại bản doanh
-GV nhận xét ,phân tích
-Lực lượng nghĩa quân đông, chỉ huy giỏi
*Diễn biến
-GV tường thuật diễn biến trên lược đồ
-Y/c hs tường thuật lại trên lược đồ
? Để tiêu diệt cuộc khởi nghĩa ,Pháp đã - Pháp xd hệ thống đồn bốt dày đặc xung
làm gì?
quanh,mở nhiều cuộc tấn công qui mô
vào Ngàn Trươi.
? Kết quả ?
*Kết quả :Thất bại
? Nhận xét chung về cuộc khởi nghĩa =>Khởi nghĩa có qui mô rộng lớn,thời
Hương Khê
gian kéo dài (trên 10năm), lãnh đạo uy
- K/n Hương Khê là bước phát triển cao tín, tài giỏi, lập nhiều chiến công.
nhất của phong trào Cần Vương
- Cho hs thảo luận theo tổ
? Mặc dù thất bại song cuộc khởi nghĩa * ý nghĩa

này có ý nghĩa gì
- Nêu cao truyên thống anh hùng,bất
- Gọi đại diện trình bày
khuất của dân tộc
-GV nhận xét
- Làm chậm quá trình xâm lược của
Pháp, để lại nhiều bài học quý trong đấu
tranh chống Pháp.
3. Hoạt động luyện tập
- Em có nhận xét gì về phong trào đấu tranh chống Pháp cuối thế kỉ XIX?
(Lãnh đạo là văn thân sĩ phu, lực lượng tham gia: Đông đảo quần chúng nhân
dân, không phát triển thành cuộc kháng chiến toàn dân, toàn quốc.)
4. Hoạt động vận dụng
- Nêu cảm nghĩ của em về nhân vật lịch sử: Phan Đình Phùng và cuộc khởi nghĩa
Hương Khê?
5. Hoạt động tìm tòi, mở rộng
- Sưu tầm tài liệu lịch sử về phong trào Cần Vương và những cuộc khởi nghĩa
lớn trong phong trào.
- Nắm vững nội dung bài học.
- Chuẩn bị bài 27 “Khởi nghĩa Yên Thế… miền núi”.
+ Nguyên nhân bùng nổ cuộc khởi nghĩa
+ Diễn biến cuộc khởi nghĩa?
+ Nguyên nhân thất bại của cuộc khởi nghĩa Yên Thế?
****************************************

22


Tuần 24
Ngày soạn: 2/2

Ngày dạy: 9/2
Tiết 43:Bài 27:
Khởi nghĩa yên thế và phong trào chống pháp của đồng bào miền núi cuối
thế kỉ XIX
I. Mục tiêu bài học
a. Kiến thức
- Hoàn cảnh bùng nổ phong trào , quy mô của phong trào nông dân nói chung
và cuộc khởi nghĩa Yên Thế nói riêng, nguyên nhân thất bại và ý nghĩa lịch sử của
phong trào.
b. Kĩ năng
- Rèn luyện kĩ năng miêu tả, tường thuật sử dụng lược đồ, so sánh phân tích.
c. Thái độ
- Bồi dưỡng lòng biết ơn những anh hùng dân tộc, thấy rõ khả năng cách mạng
to lớn, có hiệu quả của nông dân Việt Nam, sự hạn chế của nông dân khi tiến hành đấu
tranh giai cấp và dân tộc.
d. Năng lực, phẩm chất
- Tự tin, tự chủ, tự lập, yêu quê hương đất nước
- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tư duy sáng tạo, năng
lực hợp tác, năng lực giao tiếp.
+ Năng lực tái hiện sự kiện lịch sử, nhận xét, đánh giá, rút ra bài học lịch sử từ
sự kiện, hiện tượng lịch sử.
II- Chuẩn bị:
- Giáo viên: - Tư liệu “Đại cương lịch sử Việt Nam III”;
- Lược đồ căn cứ Yên Thế; ảnh chân dung Hoàng Hoa Thám
- Học sinh: Đọc sgk và trả lời câu hỏi
23


III. Phương pháp và kĩ thuật dạy học
- PP: Vấn đáp, phân tích, hoạt động nhóm, trực quan, tường thuật, giải thích

- KT: Đặt câu hỏi, thảo luận nhóm
IV. Tổ chức các hoạt động dạy học
1. Hoạt động khởi động
* ổn định tổ chức
* Kiểm tra bài cũ
- Tại sao khởi nghĩa Hương Khê là cuộc khởi nghĩa tiều biểu nhất trong phong
trào Cần Vương?
* Tổ chức khởi động
- Gv giới thiệu địa hình, phong thổ, con người Yên Thế....
2. Hoạt động hình thành kiến thức mới
Hoạt động của GV và HS
HĐ 1: Khởi nghĩa Yên Thế
- PP: Vấn đáp, phân tích, hoạt động
nhóm, trực quan, tường thuật
- KT: Đặt câu hỏi, thảo luận nhóm
- NL: tự học, giải quyết vấn đề, tư duy
sáng tạo, hợp tác, giao tiếp, tái hiện sự
kiện lịch sử, đánh giá, hợp tỏc
GV y/c học sinh theo dõi mục I/sgk
? Vì sao nổ ra cuộc khởi nghĩa Yên Thế?

? Vì sao người dân nơi đây rất căm ghét
bọn thực dân Pháp?
- Họ là dân ngụ cư, đã từng phải trốn
tránh phu phen tạp dịch. Họ gan góc,
dũng cảm, yêu cuộc sống tự do phóng
túng
? Thành phần lãnh đạo cuộc khởi nghĩa?

Nội dung cần đạt

I, Khởi nghĩa Yên Thế(1884-1913)

1.Nguyên nhân
- Kinh tế nông nghiệp sa sút
- Đời sống nông dân khó khăn
- Pháp thi hành chính sách bình định
-> Nhân dân Yên Thế đấu tranh

- Thành phần lãnh đạo: Là nông dân
(Tổ Đài, Bá Phức, Đề Thuật Đề Nắm,
Đề Chung(Gđ đầu), Đề Thám (Gđ sau)

- Giới thiệu sơ lược về các nhân vật
này, tập trung vào Đề Thám - kết hợp
giới thiệu chân dung/sgk
-> Lãnh đạo phong trào không phải do 1
? Nhận xét về thành phần lãnh đạo khởi số người hoặc 1 cá nhân văn thân sĩ phu
nghĩa(So sánh với phong trào Cần phát động mà là một loạt các cuộc khởi
Vương)
nghĩa nhỏ lẻ do nhiều thủ lĩnh địa
phương cầm đầu. Họ là nông dân ít chịu
24


- GV phân tích ,kết luận
? Phạm vi hoạt động của nghĩa quân?
- GV giới thiệu về căn cứ Yên Thế trên
lược đồ.
- Cho hs thảo luận theo tổ, hoàn thiện
phiếu học tập

? Khởi nghĩa Yên Thế gồm có mấy giai
đoạn?
? Nêu những hoạt động chủ yếu của
nghĩa quân trong từng giai đoạn?
- Gọi đại diện trình bày, nhận xét
- Gv chốt, tường thuật trên lược đồ
GV: Mặc dù nghĩa quân chưa thống
nhất một mối, nhưng hoạt động có hiệu
quả, tháng 11/1890 nghĩa quân của Đề
Thám thắng lợi trong trận càn ở Cao
Thượng. T12/1890 3 lần thực dân Pháp
tấn công vào Hố Chuối đều thất bại.
- Sau khi hòa hoãn, nghĩa quân khai
khẩn đồn điền, tích lũy lượng thực, xây
dựng quân đội, liên hệ với các nhà yêu
nước: Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh

? Tại sao nghĩa quân phải giảng hòa với
thực dân Pháp? Có phải vì hèn nhát
không?
? Kết quả của cuộc khởi nghĩa?
-Y/c hs thảo luận câu hỏi theo bàn
? Em có nhận xét gì về khởi nghĩa Yên
Thế?(Thời gian,tính chất ,nguyên nhân
thất bại?)
-Y/c 1số nhóm nêu ý kiến , nhận xét
-GV chuẩn kiến thức

ảnh hưởng của tư tưởng phong kiến.
->Phong trào tự phát

- Phạm vi: Yên Thế- Bắc Giang

2. Diễn biến
Giai đoạn
Hoạt động
*Giai đoạn - Nhiều toán nghĩa
1:
1884- quân hoạt động riêng
1892.
rẽ chưa có
ự chỉ huy thống nhất.
*Giai đoạn - Nghĩa quân hoạt
2:
(1893- động dưới sự chỉ huy
1908)
Đề Thám vừa chiến
đấu vừa xây dựng lực
lượng.
- Hai lần giảng hòa
với thực dân Pháp.
*Giai đoạn - Nghĩa quân chống
3:
(1909- lại các cuộc càn quét
1913)
của giặc Pháp.
- 10/2/1913 Đề Thám
hi sinh, ph/trào tan rã.
(- Do tương quan lực lượng chênh lệch.
- Do phải hòa hoãn để củng cố lực
lượng.)

3.Kết quả:
- Khởi nghĩa thất bại
4.Tính chất, nguyên nhân thất bại
+ Thời gian tồn tại dài (hơn bất cứ cuộc
khởi nghĩa nào trong phong trào Cần
Vương) 30 năm.
+ Tính chất: Mang tính dân tộc, dân
chủ, yêu nước.
+Nguyên nhân thất bại
. Cách thức tổ chức và lãnh đạo còn
nhiều hạn chế.
. So sánh lực lượng chênh lệch.
. Bị thực dân Pháp và phong kiến cấu
kết đàn áp.
25