Thực trạng việc triển khai theo chương trình mục tiêu quốc gia nhằm giảm nghèo bền vững trên địa bàn Thành phố Hà Tĩnh

MỤC LỤC
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
CTXH: công tác xã hội
LĐ-TBXH: Lao động – Thương binh Xã hội
XĐGN: xóa đói giảm nghèo


PHẦN A: PHẦN MỞ ĐẦU
Ngày nay, khi toàn nhân loại đang bước vào thế kỷ 21 với nhiều thành tựu
lớn trên nhiều lĩnh vực, đăc biệt là ứng dụng khoa học kỹ thuật vào các công
trình nghiên cứu và đời sống. Tuy nhiên, vẫn tồn tại đâu đó vẫn tồn tại một thách
thức lớn cho nhân loại – nạn đói nghèo.
Việt Nam là một quốc gia đang trên đà phát triển, tiến tới một nước công
nghiệp hóa- hiện đại hóa. Song, nạn đói nghèo vẫn còn diễn ra khá nhiều trên
địa bàn cả nước, đó là những cản trở lớn cho sự phát triển của nước ta trong thời
kỳ hộp nhập và phát triển.
Giảm nghèo là một trong những vấn đề cấp bách hiện nay được đa sống
người dân trên cả nước quan tâm. Đảng và Nhà nước ta đã ban hành rât nhiều
những chính sách, chương trình nhằm “xóa đói giảm nghèo” như các chương
trình: 134, 135- II,… và một số chính sách như: cho người nghèo vay vốn với lãi
xuất thấp, cấp vốn cho gia đình hộ nghèo,… Hướng dẫn các hộ gia đình tăng gia
sản xuất, tham gia tích cực vào hoạt động kinh tế,… Nhưng, kết quả mang lại
chưa cao.
Bên cạnh sự phát triển tại các cùng đô thị lớn, vẫn còn tồn tại một bộ phận
không nhỏ dân cư đặc biệt là dân cư ở vùng cao, vùng sâu, vùng xa... đang chịu
cảnh nghèo đói, chưa đảm bảo được những điều kiện tối thiểu của cuộc sống
như ăn, ở, mặc, đi lại...Chính vì vậy, sự phân hoá giàu nghèo ở nước ta ngày
càng diễn ra mạnh mẽ. Đây là một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến
tình trạng hiệu quả giảm nghèo chưa cao.
Do đó, bên cạnh việc thể hoàn thiện hơn nữa các chính sách pháp luật thì
Đảng và Nhà nước ta đang đẩy mạnh sự phát triển ngành Công tác xã hội nhằm

trợ giúp những đối tượng yếu thế. Việc trợ giúp cho những đối tượng nghèo đói
là vấn đề cần thiết hiện nay của xã hội, nó mang tính xã hội, có ý nghĩa nhân văn
và nhân quyền sâu sắc, hướng tới xây dựng một Việt Nam văn minh, giàu mạnh
không còn đói nghèo.
Thành phố Hà Tĩnh là một vùng đất nghèo thuộc miền trung của nước ta.
Công tác giảm nghèo ở Hà Tĩnh những năm qua đạt những kết quả đáng khích
2


lệ, diện mạo nông thôn có nhiều khởi sắc, đời sống của người nghèo được cải
thiện đáng kể, tỷ lệ hộ nghèo đến nay chỉ còn 5%. Song, tỷ lệ đó chưa bền vững,
tỷ lệ hộ cận nghèo còn khá cao.
Để làm rõ hơn về quá trình thực hiện công tác giảm nghèo tại địa phương,
tôi xin lựa chọn đề tài: “Thực trạng việc triển khai theo chương trình mục tiêu
quốc gia nhằm giảm nghèo bền vững trên địa bàn Thành phố Hà Tĩnh”.
Do kiến thức, kinh nghiệm bản thân còn hạn chế nên bài viết của tôi không
tránh khỏi sai sót. Kính mong các thầy, cô chỉ bảo và nhận xét để bài viết của tôi
được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn thầy, cô.

3


PHẦN B: PHẦN NỘI DUNG
Lý do chọn đề tài:
Nghèo là một vấn đề xã hội mang tính chất toàn cầu, nó không chỉ diễn ra ở
các nước chậm phát triển với nền kinh tế lạc hậu mà còn diễn ra ở các nước
đang phát triển và trong bối cảnh thế giới bị ảnh hưởng bởi khủng hoảng tài
chính toàn cầu, làm cho sản xuất đình trệ, tốc độ tăng trưởng kinh tế (GDP)
giảm thì vấn đề nghèo lại càng gia tăng nhanh.

Theo báo cáo mới nhất năm 2017 vừa được Liên Hiệp quốc đưa ra, số
người đói nghèo trên khắp thế giới tăng cao. Trong năm 2016 có khoảng 815
triệu người đói nghèo - tăng 38 triệu so với một năm trước đó. Điều này làm ảnh
hưởng tới 11% dân số thế giới, đặc biệt làChâu Á - nơi có số người đói nghèo
nhiều nhất tính đến thời điểm hiện tại (520 triệu người).
Chính phủ Việt Nam coi vấn đề giảm nghèo là mục tiêu quan trọng xuyên
suốt quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Trong hơn hai mươi năm
đổi mới và phát triển, chính phủ Việt Nam đã thực hiện nhiều đề án, chương
trình, giải pháp nhằm giảm tỷ lệ nghèo xuống mức thấp nhất, cả hệ thống chính trị
Việt Nam đã nỗ lực phấn đấu thực hiện Chiến lược toàn diện về tăng trưởng, giảm
nghèo, đã đạt được những kết quả to lớn và bền vững rất đáng tự hào, được nhân
dân trong nước hưởng ứng mạnh mẽ, được các tổ chức quốc tế đánh giá cao.
Thông qua kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, Nhà nước chủ động điều tiết
hợp lý các nguồn lực của toàn xã hội vào mục tiêu và hoạt động xóa đói giảm
nghèo quốc gia. Nhà nước xây dựng các biện pháp thiết yếu như đầu tư hỗ trợ
sản xuất, xây dựng cơ sở hạ tầng, lập các quỹ cứu trợ xã hội,.... để giúp đỡ, bảo
vệ người nghèo. Duy trì liên tục sự trao đổi, phân phối mang tính thị trường,
nhưng không loại người nghèo ra khỏi những nguồn lực và lợi ích của sự thịnh
vượng chung về kinh tế nước nhà.
Theo thống kê của Bộ LĐ-TBXH, năm 2016 cả nước có hơn 2,31 triệu hộ
nghèo (chiếm tỉ lệ 9,79% so với tổng số hộ dân cư trên toàn quốc) và hơn 1,24
triệu hộ cận nghèo (chiếm tỉ lệ 5,27%) theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn
2016 - 2020. Như vậy, việc áp dụng chuẩn nghèo đa chiều đã tăng tỉ lệ hộ nghèo
4


từ dưới 5% năm 2015 lên hơn 9% năm 2016. (Theo báo cáo tổng hợp của các
địa phương).
Trong thời kỳ nước ta đang thực hiện công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất
nước thì vấn đề XDGN trở nên khó khăn và phức tạp hơn trước. Do đó, muốn giảm

nhanh tỷ lệ đói nghèo, đảm bảo mức sống người dân thì mỗi địa phương trên cả
nước cần có chiến lược, phương pháp XDGN riêng phù hợp với địa phương nhằm
thực hiện mục tiêu quốc gia, dân giàu nước mạnh xã hội văn minh.
Hà Tĩnh là một vùng đất nghèo với diện tích nhỏ nằm ở miền trung nước ta.
Được ví như “chảo lửa, túi mưa”, gồng gánh những khắc nghiệt từ thiên nhiên,
thế nên dù đã có nhiều nỗ lực, song Hà Tĩnh vẫn là một địa phương vẫn còn gặp
nhiều khó khăn ở dải đất miền Trung. Theo thống kê tại Phòng LĐ-TBXH thành
phố, tính đến cuối năm 2015, tỷ lệ hộ nghèo toàn Thành phố Hà Tĩnh còn
6,82%, hộ cận nghèo còn 8,89% so với số tổng số dân.
Để thực hiện mục tiêu giảm nghèo nhanh, bền vững, thời gian qua, Hà Tĩnh
đã tập trung chỉ đạo thực hiện tốt một số chính sách, như: huy động sự tham gia
tích cực của cả hệ thống chính trị, tạo sự đồng thuận của các cấp, ngành, tổ
chức, doanh nghiệp trong và ngoài nước. Các hoạt động như rà soát hộ chính
sách xã hội không thuộc diện hộ nghèo, hỗ trợ tiền điện, hướng dẫn cách làm ăn,
trợ giúp pháp lý, cấp thẻ BHYT, hỗ trợ cây, con giống để phát triển sản xuất...
Bên cạnh đó, Hà Tĩnh đã và đang nỗ lực thực hiện có hiệu quả các chương
trình mục tiêu quốc gia nhằm giảm nghèo bền vững trên địa bàn Thành phố Hà
Tĩnh. Hỗ trợ dự án phát triển sản xuất, nhân rộng mô hình giảm nghèo trên địa
bàn toàn thành phố. Bước đầu các chương trình, chính sách này đã đem lại
những hiệu quả tích cực, góp phần giảm số lượng hộ nghèo trên toàn thành phố
một cách đáng kể. (Năm 2017 tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 3,82 %)
Ở Việt Nam nghề CTXH mới chỉ ở bước đầu hình thành và phát triển, do
đó là một lĩnh vực khá mới. Song công tác xã hội đối với người nghèo ở Hà
Tĩnh hiện nay chưa có một chính sách cụ thể cũng như chưa được thể hiện rõ nét
vai trò của mình, chủ yếu lồng ghép vào các hoạt động của ngành LĐ-TBXH
thông qua chỉ đạo và hướng dẫn của phòng LĐ-TBXH thành phố.
5


I. Cơ sở lý luận

1. Khái niệm và các thuật ngữ liên quan.
1.1. Khái niệm nghèo
Có rất nhiều quan niệm về nghèo đói được các các tổ chức kinh tế quốc tế,
tổ chức phi chính phủ đưa ra. Một số quan niệm đưa ra đều dựa trên những
nguyên tắc và cách tiếp cận riêng về nghèo đói, song nhìn chung có thể chú ý
vào một số quan niệm chủ yếu sau:
Tại hội nghị chống nghèo khu vực Châu Á – Thái Bình Dương do ESCAP
tổ chức tại Băng Cốc, Thái Lan tháng 09/1993 định nghĩa: “Nghèo là tình trạng
một bộ phận dân cư không được hưởng và thoả mãn các nhu cầu cơ bản của con
người mà những nhu cầu này đã được xã hội thừa nhận tuỳ theo trình độ phát
triển kinh tế- xã hội và phong tục tập quán của địa phương”.
Theo quan điểm của tổ chức lao động quốc tế (ILO) : Người nghèo là tất cả
những ai mà thu nhập thấp hơn dưới 1 USD mỗi ngày cho mỗi người, số tiền
được coi như đủ để mua sản phẩm thiết yếu để tồn tại.
Theo quan điểm của Tổng cục thống kê việt Nam: Tiêu chuẩn nghèo theo
tổng cục thống kê Việt Nam được xác định bằng mức thu nhập tính theo thời
gian vừa đủ để mua một rổ hàng hóa lương thực thực phẩm cần thiết duy trì với
nhiệt lượng 2100 kcalo/ngày/người. Những người có mức thu nhập bình quân
dưới ngưỡng trên được xếp vào diện nghèo.
Theo quan điểm của Bộ LĐTB&XH cho rằng nghèo là tình trạng của một
bộ phận dân cư không được hưởng và thỏa mãn nhu cầu cơ bản của con người
mà những nhu cầu này đã được xã hội thừa nhận tùy theo trình độ phát triển
kinh tế xã hội và phong tục tập quán của từng khu vực.
1.2. Khái niệm giảm nghèo
Giảm nghèo là làm cho một bộ phận dân cư nghèo năng cao mức sống,
từng bước thoát khỏi tình trạng nghèo. Điều này được thể hiện ở tỷ lệ % và số
lượng nghèo giảm xuống. Nói cách khác, giảm nghèo là quá trình chuyển bộ
phận dân cư lên một mức sống cao hơn. Ở khía cạnh khác, giảm nghèo là

6

chuyển từ tình trạng có ít điều kiện lựa chọn sang tình trạng có đầy đủ điều kiện
lựa chọn hơn để cải thiện đời sống mọi mặt của mỗi người.
1.3. Quan niệm về giảm nghèo bền vững
Theo các nhà nghiên cứu, các chuyên gia về kinh tế-xã hội, lao động-việc
làm đều cho rằng, giảm nghèo bền vững là cần hỗ trợ phát triển hạ tầng, nghề
nghiệp và tạo điều kiện cho người nghèo có cơ hội phát triển kin tế. Từ đó, các
hộ nghèo vươn lên thoát nghèo và làm giàu dựa vào chính sức lực của bản thân
mình dựa trên những điều kiện kinh tế-xã hội sẵn có. Thực hiện theo phương
châm “Cho cần câu, không cho xâu cá” hướng tới giảm nghèo bền vững.
1.4. Khái niệm CTXH với người nghèo
CTXH với người nghèo là hoạt động chuyện nghiệp. Trong đó, nhân viên
CTXH sử dụng kiến thức, kỹ năng chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp trong hỗ
trợ người nghèo và gia đình tự giải quyết vấn đề của họ nhằm giúp người nghèo
thoát nghèo bền vững. Đồng thời, CTXH thúc đẩy hệ thống chính sách, mô hình
dịch vụ đáp ứng nhu cầu của người nghèo góp phần ổn định đời sống người
nghèo, đảm bảo an sinh xã hội, bảo đảm quyền công dân, quyền con người.
2. Các nguyên tắc làm việc với người nghèo
2.1. Tiến trình CTXH với người nghèo
Người nghèo có những vấn đề, nhu cầu, đặc điểm tâm lý, xã hội khá đặc
thù và khó giải quyết. Điều này đòi hỏi, nhân viên CTXH ý thức được trong quá
trình làm việc với người nghèo biết huy động kiến thức, kỹ năng phù hợp.
Tiến trình CTXH với người nghèo bao gồm:
-

Tiếp nhận đối tượng
Thu thập, phân tích thông tin, xác định vấn đề và nguyên nhân
Lập kế hoạch giải quyết vấn đề
Thực hiện kế hoạch giải quyết vấn đề

Đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch
Kết thúc quá trình giúp đỡ/chuyển giao
2.2. Một số kỹ năng làm việc với người nghèo
- Kỹ năng giao tiếp
- Kỹ năng vấn đàm:
+ Kỹ năng tạo lập mối quan hệ
7


+ Kỹ năng đưa ra câu hỏi
+ Kỹ năng lắng nghe tích cực
- Kỹ năng thu thập và phân tích thông tin
- Kỹ năng tham vấn
- Kỹ năng biện hộ
3. Một số văn bản, chính sách hiện hành của nhà nước về hỗ trợ giảm
nghèo
- Nghị quyết số 80/2011/NQ-CP ngày 19/5/2011 của Chính phủ về định
hướng giảm nghèo bền vững thời kỳ 2011 – 2020
- Quyết định 59/2015/QĐ-TTg Về việc ban hành chuẩn nghèo tiếp cận đa
chiều áp dụng cho giai đoạn 2016-2020.
- Quyết định số 1614/QĐ-TTg Phê duyệt đề án tổng thể “ Chuyển đổi
phương pháp tiếp cận đo lường nghèo từ đơn chiều sáng đa chiều áp dụng cho
giai đoạn 2016-2020”
- Quyết định số 1722/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ : Phê duyệt
Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016 – 2020.
+ Mục tiêu: Thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững, hạn chế tái nghèo;
góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội, cải
thiện đời sống, tăng thu nhập của người dân, đặc biệt là ở các địa bàn nghèo, tạo
điều kiện cho người nghèo, hộ nghèo tiếp cận thuận lợi các dịch vụ xã hội cơ
bản (y tế, giáo dục, nhà ở, nước sinh hoạt và vệ sinh, tiếp cận thông tin), góp

phần hoàn thành mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo giai đoạn 2016 - 2020 theo Nghị

•

quyết Quốc hội đề ra.
+ Nội dung chương trình: Hỗ trợ phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế:
Hỗ trợ phát triển sản xuất nông, lâm, ngư, diêm nghiệp: Tập huấn, chuyển giao
kỹ thuật; giống cây trồng, vật nuôi; thiết bị, vật tư, dụng cụ sản xuất; phân bón,

•

thức ăn chăn nuôi, thuốc bảo vệ thực vật, thú y…;
Hỗ trợ thông qua khoán chăm sóc, bảo vệ rừng, giao rừng và giao đất để trồng
rừng sản xuất;Hỗ trợ tạo đất sản xuất gồm: khai hoang, phục hóa, tạo ruộng bậc

•

thang, nương xếp đá;
Hỗ trợ phát triển ngành nghề và dịch vụ: nhà xưởng; máy móc thiết bị; vật tư
sản xuất; dạy nghề, hướng nghiệp, tiếp cận thị trường, tạo việc làm;
8


•

Hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã liên kết với người nghèo trong phát triển sản
xuất, phát triển ngành nghề, chế biến, tiêu thụ sản phẩm;Hỗ trợ các hoạt động đa
dạng hóa sinh kế khác do cộng đồng đề xuất, phù hợp với phong tục, tập quán,
nhu cầu của cộng đồng; phù hợp với mục tiêu của Chương trình và quy định của

•

phát luật.
+ Nhân rộng mô hình giảm nghèo:
Nhân rộng các mô hình giảm nghèo có hiệu quả, mô hình liên kết phát triển sản
xuất, phát triển ngành nghề, bảo quản, chế biến, tiêu thụ sản phẩm giữa hộ
nghèo, cận nghèo, cộng đồng với doanh nghiệp, mô hình giảm nghèo gắn với an
ninh quốc phòng; ưu tiên nhân rộng các mô hình giảm nghèo liên quan đến sinh

•

kế phù hợp với từng vùng, nhóm dân cư;
Xây dựng và nhân rộng mô hình tạo việc làm công thông qua thực hiện đầu tư
các công trình hạ tầng quy mô nhỏ ở thôn, bản để tăng thu nhập cho người dân;
mô hình sản xuất nông, lâm kết hợp, tạo việc làm cho người nghèo gắn với trồng
và bảo vệ rừng; mô hình giảm thiểu rủi ro thiên tai và thích ứng với biến đổi khí
hậu.

9


II. Thực trạng việc triển khai theo chương trình mục tiêu quốc gia
nhằm giảm nghèo bền vững trên địa bàn Thành phố Hà Tĩnh
1.Thực trạng việc triển khai theo chương trình mục tiêu quốc gia
nhằm giảm nghèo bền vững trên địa bàn Thành phố Hà Tĩnh
1.1. Khái quát chung
Bảng báo cáo kết rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn thành
phố Hà Tĩnh năm 2016
Nguồn: Phòng LĐ-TBXH Hà Tĩnh thống kê năm 2016
STT

I
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
II
11
12
13
14
15
16

Đơn vị
Khu vực thành phố
Phường Bắc Hà
Phường Nam Hà
Phường Tân Giang
Phường Trần Phú
Phường Hà Huy Tập
Phường Đại Nài
Phường Nguyễn Du
Phường Văn Yên
Phường Thạch Linh

Phường Thạch Quý
Khu vực nông thôn
Xã Thạch Hưng
Xã Thạch Đồng
Xã Thạch Bình
Xã Thạch Trung
Xã Thạch Môn
Xã Thạch Hạ
Tổng (I + II)

Tổng số
hộ rà soát
17.343
2.635
1.881
1.869
1.696
1.608
1.532
1.424
895
1.977
1.820
7.893
973
1.119
719
2.462
858
1.762

25.236

Hộ nghèo
Số hộ
633
54
21
65
48
58
94
41
62
116
74
443
52
87
33
139
47
85
1.076

Số khẩu
1.790
185
65
213
183

148
262
106
132
297
199
962
141
167
62
259
122
211
2.752

Hộ cận nghèo
Tỷ lệ
3,65
2,05
1,12
3,48
2,83
3,61
6,11
2,88
6,93
5,87
4,07
5,61
5,34

7,77
4,59
5,65
5,48
4,82
4,26

Số hộ
433
46
30
58
58
20
30
14
28
89
60
520
83
103
47
177
24
86
953

Số khẩu
1.629

200
104
212
249
57
117
56
95
343
196
1.454
269
256
149
466
64
250
3.083

Tỷ lệ
2,50
1,75
1,59
3,10
3,42
1,24
1,95
0,98
3,13
4,50

3,30
6,59
8,53
9,20
6,54
7,19
2,80
4,88
3,78

Nghèo đói hiện đang là một trong những vấn đề được đông đảo người dân
tại Thành phố Hà Tĩnh quan tâm. Năm 2016 trên toàn thành phố có 10 phường
và 6 xã với tổng số hộ được rà soát là 25.236 hộ dân với tổng số 633 hộ nghèo
khu vực thành phố tương đương 1790 khẩu chiếm tỷ lệ 3,65. Khu vực nông thôn
có tổng số 443 hộ nghèo tương đương 962 khẩu chiếm tỷ lệ 5,61 %. Ngoài ra hộ
cận nghèo khu vực thành phố có 433 hộ, tương đương 1.629 khẩu, chiếm tỷ lệ

10


2,5 % . Khu vực nông thông tỷ lệ hộ cận nghèo chỉ còn 953 hộ. Theo đánh giá
của phòng LĐ-TBXH, nhìn chung số lượng hộ nghèo và hộ cận nghèo tại thành
phố có xu hướng giảm. Song, tỷ lệ giảm so với những năm trước là chưa cao.
Năm 2016 là năm đầu tiên thành phố thực hiện theo chương trình mục tiêu
quốc gia giao đoạn 2016-2020. Toàn thành phố và người dân trên địa bàn đã tích
cực tham gia chương trình mục tiêu quốc gia xóa nghèo bền vững và thu lại
được nhiều kết quả đáng mong đợi. Điều này thể hiện cụ thể qua việc tỷ lệ hộ
nghèo trên toàn thành phố giảm xuống chỉ còn 4,26% so với năm 2015 là 6,8%,
giảm 1,5 lần. Bên cạnh đó hộ cận nghèo trên toàn thành phố chỉ còn 3,78% giảm
một nửa so với cùng kỳ năm ngoái.

1.2. Đặc điểm và nhu cầu của người nghèo tại Thành phố Hà Tĩnh
* Đặc điểm của người nghèo:
Nhìn chung người nghèo có đặc điểm tâm lí mặc cảm tự ti do hoàn cảnh và
cuộc sống của họ không được bằng mặt bằng chung của cộng đồng. Người
nghèo thường ngại giao tiếp và ngại tham gia vào các hoạt động tập thể. Các
động xã hội và hoạt động giảm nghèo tại địa phương còn ít người dân tham gia.
Nguyên nhân chủ yếu do họ tập trung vào hoạt động kinh tế của hộ gia đình
mình, ít có thời giant ham gia vào các hoạt động tập thể.
Bên cạnh đó còn một số tư tưởng buông xuôi, phó mặc và chưa thật sự
quyết tâm vươn lên. Không giám đấu tranh, không giám bộc lộ bản thân, ngại
thay đổi, không mạnh dạn tham gia đề xuất ý kiến, cho rằng lời nói của mình
không có trọng lượng, không được chấp thuận. Những cuộc khảo sát ý kiến
người dân, đặc biệt hỗ trợ công tác giảm nghèo chưa có nhiều ý kiến từ những
hộ gia đình nghèo.
Đối với người nghèo, dường như tất cả các nhu cầu cơ bản đều thiếu hụt.
Nghèo đói đã dẫn người nghèo gặp nhiều nguy cơ trong cuộc sống, không đáp
ứng được những nhu cầu cho bản thân họ trong đời sống cũng như toàn xã hội.
*Nhu cầu của người nghèo tại Hà Tĩnh:

11


Qua khảo sát của nhóm sinh viên thành phố Hà Tĩnh cuối năm 2017 hình
thành biểu đồ về nhu cầu chi tiêu, sinh hoạt của người nghèo sinh sống tại địa
phương hiện nay. (Nguồn: hatinhcity.gov.vn)
Biểu đồ hoạt động chi tiêu trong hộ gia đình nghèo (2017)

Ta có thể thấy rõ, theo số liệu nhu cầu cơ bản về chi tiêu trong cuộc sống
lớn nhất hiện nay của người nghèo Hà Tĩnh là đáp ứng về đảm bảo cuộc sống,
ăn uống và sinh hoạt. Nhu cầu này chiếm tới 67%. Bên cạnh đó, nhu cầu chi tiêu

đảm bảo sức khỏe của người nghèo cũng khá được qua tâm, chiếm 17%.
Khi đảm bảo được về chất lượng sinh hoạt hằng ngày, họ hướng tới bảo vệ
sức khỏe tốt để hỗ trợ trong quá trình phát triển kinh tế gia đình. Ngoài ra, chi
tiêu cho các vấn đề khác của người nghèo chỉ chiếm 10%, trong đó bao gồm cả
việc học tập cho các con của họ. Và chi tiêu 6% cho các vấn đề mua sắm cần
thiết cho gia đình.

12


Xét về nhu cầu, người nghèo ngoài những nhu cầu hỗ trợ để tăng cường
thu nhập, nâng cao đời sống thì họ cũng có những nhu cầu về tâm lý, tình cảm
và xã hội cần được quan tâm, chăm sóc.
Với điều kiện tự nhiên xã hội của địa phương còn nhiều khó khăn dẫn đến
nhiều nhu cầu của người nghèo tại Hà Tĩnh còn chưa được đáp ứng. Nhu cầu về
cơ sở vật chất chiếm tỉ lệ cao. Đối với những hộ gia đình nghèo, khi đã đáp ứng
nhu cầu cơ bản về ăn, mặc, ở và sinh hoạt trong cuộc sống. Họ cần hỗ trợ về cơ
sở vật chất và các chương trình chính sách hỗ trợ người nghèo phát triển kinh tế.
Đặc biệt là hỗ trợ người nghèo vay vốn.
Người dân không thể làm gì khi không có vốn trong tay, họ muốn buôn bán
một mặt hàng, họ muốn đầu tư xây dựng một trang trại, hay họ muốn nuôi trồng
mọt cái gì đó, tất cả phải có vốn. Nhưng nguồn vốn này lấy từ đâu? Các nguồn
hỗ trợ cho người nghèo chủ yếu dựa vào các chính sách giảm nghèo quốc gia.
Qua đó, các chính sách hỗ trợ vay vốn là rất cần thiết cho người nghèo. Song,
nhiều người nghèo chưa thực sự vươn lên, họ ngại thủ tục lằng nhằng về các
hoạt động vay vốn của địa phương do đó còn dẫn tới nhiều gia đình giảm nghèo
chưa hiệu quả.
Nhu cầu tiếp theo là người nghèo được hỗ trợ thăm khám sức khỏe và cấp
phát thuốc của các hộ gia đình nghèo. Ông cha ta có câu “ có sức khỏe là có tất
cả” do vậy để hoàn thành bất cứ mục tiêu gì cũng cần phải khỏe mạnh trước đã.

Do đó, chính quyền địa phương cần nỗ lực hơn nữa các chính sách hỗ trợ y tế
cho người nghèo hiệu quả nhất.
Ngoài ra, nhu cầu giáo dục, dạy nghề chưa được nhiều hộ nghèo quan tâm.
Họ chưa thực sự hiểu rõ về những lợi ích lâu dài của hoạt động giáo dục, dạy
nghề mang lại. Bên cạnh đó, một phần cũng là bởi tư tưởng trông chờ ỷ lại vào
sự giúp đỡ của nhà nước, họ lo sợ sau khi tham gia các lớp học nghề xong ra lại
không phù hợp, không có khả năng tự mở xưởng, kinh doanh, hành nghề… do
vậy mà nhu cầu được tham gia các hoạt động này còn khá thấp.

13


1.3.Thực trạng việc triển khai theo chương trình mục tiêu quốc gia
nhằm giảm nghèo bền vững trên địa bàn Thành phố Hà Tĩnh
Năm 2017 Hà Tĩnh phục hồi, phát triển kinh tế một cách mạnh mẽ. Mặc dù
đang phải đối mặt với nhiều khó khăn thách thức nhưng với sự phát triển của
ngành công nghiệp đã tạo bước phát triển mới cho kinh tế tỉnh Hà Tĩnh.
Năm 2017, tốc độ tăng trưởng kinh tế dự ước tăng 10,51% so với năm 2016
(kế hoạch tăng 10,6%). Trong đó: Khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản giảm
4,19% (kế hoạch tăng 3,5%); khu vực công nghiệp - xây dựng tăng 28,71% (kế
hoạch tăng 18,5%); khu vực dịch vụ và thuế, trợ cấp sản phẩm tăng 5,46% (kế
hoạch tăng 8,4%). Các ngành thương mại, dịch vụ tăng 5,84% và thuế, trợ cấp
sản phẩm tăng 3,74%. (Theo thống kê của Cổng thông tin điện tử Thành phố Hà
Tĩnh).
Tính cả giai đoạn từ năm 2013-2017, tăng trưởng nền kinh tế của Hà Tĩnh
đạt mức khá, bình quân chung tăng 16,88%/năm và chủ yếu dựa vào tăng trưởng
của hoạt động sản xuất công nghiệp và xây dựng là thành tố quan trọng đóng
góp vào tốc độ tăng trưởng bình quân chung cả giai đoạn (Với mức tăng trưởng
chung đạt 31,4%/năm). Mặc dù với mức tăng 10,51% là thấp hơn các năm trước
(trừ năm 2016) nhưng tính bền vững trong tăng trưởng kinh tế năm 2017 lại cao

hơn và tiếp tục phát triển, tạo tiền đề cho bước đột phá mới.
Công tác thực hiện các chế độ chính sách trợ giúp với các hộ nghèo, cận
nghèo tại Hà Tĩnh được thực hiện theo các Nghị định, Thông tư của Chính phủ
và sự lãnh đạo trực tiếp của Phòng LĐ-TBXH Thành phố và Sở LĐ-TBXH Tỉnh
Hà Tĩnh. Các chương trình, kế hoạch dài hạn và hàng năm được xây dựng trên
tình hình thực tế của địa phương và xuất phát từ quy mô, cơ cấu và đặc điểm của
đối tượng này trên địa bàn xã.
Trong bối cảnh, yêu cầu giảm nghèo giai đoạn mới, cũng cần xác định rõ
hơn chức năng, nhiệm vụ cũng như chuẩn hóa qui trình hoạt động của Ban giảm
nghèo và cán bộ làm công tác giảm nghèo tại địa phương. Cùng với đó, nghèo
đói là vấn đề kinh tế- xã hội sâu sắc, do vậy, vấn đề này phải được giải quyết

14


bằng nhiều giải pháp tổng hợp và có sự tham gia của cả hệ thống chính trị ở cơ
sở, của người dân và của chính người nghèo.
Thực hiện theo Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững giai
đoạn 2016 – 2020, Hà Tĩnh đã và đang có những hoạt động mang lại nhiều hiệu
quả tích cực.
Về chính sách vay vốn, trong thời gian qua Hà Tĩnh đã thực hiện được
nhiều chính sách ưu đã thông qua ngân hàng chính sách tại địa phương. Ngoài ra
thông qua chương trình của các tổ chức hội quần chúng cũng đã huy động được
một phần nguồn vốn nhàn rỗi trong nhân dân cho nhau vay luân phiên. Một số
phường xã đã huy động được nguồn vốn khá lớn thông qua quỹ tín dụng nhân
dân, Quỹ phát triển cộng đồng.
Thành phố đã chú trọng công tác chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng
tăng dần tỷ trọng các ngành kinh tế tiểu thủ công nghiệp, thương mại dịch vụ và
tiếp tục mở rộng các mô hình phát triển kinh tế, đã dạng hóa sinh kế.
Năm 2016, tỷ lệ lao động nông nghiệp tại Hà Tĩnh chỉ còn 14% trong tổng

số lao động tham gia hoạt động kinh tế. Thông qua việc lồng ghép một số
chương trình, một số cơ sở hạ tầng như đường giao thông nông thôn, kênh
mương nội đồng, mương thóat bẩn...đã được cải thiện đáng kể, tạo điều kiện để
phát triển kinh tế. Các tổ chức đoàn thể cũng đã có nhiều cách làm hay như hỗ
trợ thanh niên tiếp cận các cơ chế chính sách phát triển mô hình. Hỗ trợ phát
triển ngành nghề và dịch vụ cụ thể như nhà xưởng; máy móc thiết bị; vật tư sản
xuất; dạy nghề, hướng nghiệp, tiếp cận thị trường, tạo việc làm; Ngoài ra còn hỗ
trợ doanh nghiệp, hợp tác xã liên kết với người nghèo trong phát triển sản xuất,
phát triển ngành nghề, chế biến, tiêu thụ sản phẩm;
Về giáo dục, y tế cũng được địa phương quan tâm hỗ trợ các chính sách
trong học tập cho con em hộ nghèo; các dịch vụ khám chữa bệnh cấp thẻ BHYT
cho các hộ nghèo trên toàn thành phố. Bên cạnh đó, các ngành, các đoàn thể đã
phối hợp với bệnh viện thành phố tổ chức nhiều chương trình khám, tư vấn
chữa bệnh miễn phí cho người nghèo.

15


Hoạt động truyền thông giảm nghèo nhằm nâng cao năng lực cho các hộ
nghèo vươn lên phát triển kinh tế được thực hiện qua nhiều hình thức phong phú
và đa dạng theo từng thời điểm. Các hoạt động truyền thông thông qua tập huấn
đã có những thành quả tích cực trong hỗ trợ người dân tham gia thực hành các
mô hình, biện pháp mới trong sản xuất.
Các dự án theo chương trình mục tiêu quốc gia bước đầu có những hiệu
quả tốt. Phòng LĐ-TBXH đã và đang thể hiện rõ vai trò của mình, từng bước hỗ
trợ người nghèo tại Hà Tĩnh phát triển kinh tế, hướng tới thoát nghèo bền vững.
2. Đánh giá việc triển khai theo chương trình mục tiêu quốc gia nhằm
giảm nghèo bền vững trên địa bàn Thành phố Hà Tĩnh
2.1. Hoạt động cụ thể
Chương trình giảm nghèo luôn được coi là chương trình trọng tâm trong

chiến lược phát triển kinh tế xã hội của Hà Tĩnh. Những năm qua, tuy kinh tế
còn gặp nhiều khó khăn nhưng toàn thành phố vẫn luôn quan tâm và dành nhiều
nguồn lực ưu tiên cho công tác giảm nghèo; thể hiện qua hệ thống các văn bản
chỉ đạo và các chính sách ban hành hướng tới người nghèo, người cận nghèo
nhằm đảm bảo an sinh xã hội tiến tới giảm nghèo và giảm nghèo bền vững.
Căn cứ theo Nghị quyết 71 của chính phủ về một số chính sách đối với hộ
nghèo thiếu hụt đa chiều, và Nghị quyết 97/2018 của HĐND Hà Tĩnh quy định
mức hỗ trợ dự án phát triển kinh tế, đa dạng hoá sinh kế và nhân rộng mô hình
giảm nghèo, hỗ trợ phương tiện nghe - xem thuộc Chương trình mục tiêu quốc
gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016 - 2020 trên địa bàn Hà Tĩnh. Kế hoạch
số 26/KH-UBND ngày 07/02/2017 của UBND tỉnh Hà Tĩnh thực hiện Nghị
Quyết số 35/NQ-HĐND ngày 15/12/2016 của HĐND Tỉnh về việc phê duyệt Đề
án giảm nghèo bền vững tỉnh Hà Tĩnh, giai đoạn 2016 -2020. Hà Tĩnh đã có
những hoạt động cụ thể:
Về công tác hỗ trợ vay vốn: Các hộ nghèo ở Hà Tĩnh khi có nhu cầu vay
vốn đều dược hưởng chính sách vay vốn cho người nghèo. Phòng LĐ-TBXH
phối hợp với các ngân hàng tại địa phương hỗ trợ người nghèo có nhu cầu vay
vốn để phát triển kinh tế một cách thuận lợi và nhanh nhất. Qua đó, kết nối các
16


hộ nghèo này với những trang trại, chủ kinh doanh hỗ trợ cung cấp vật liệu cũng
như vật nuôi, đẩy nhanh quá trình vươn lên làm giàu cho người dân.
Có thể thấy, các hộ nghèo đã ý thức được tầm quan trọng của chương trình
vay vốn, nguồn vay đáng tin cậy, các chương trình ưu đãi cũng rất phù hợp với
nhu cầu của hộ nghèo. Tuy đây là một chính sách còn khá mới mẻ nhưng các hộ
nghèo cũng đã bắt đầu có sự tự tin hơn khi tham gia vào chính sách thể hiện qua
việc mạnh dạn vay vốn, mạnh dạn đầu tư. Người dân Hà Tĩnh thật thà, chất phác
nên có những đánh giá rất thẳng thắn và minh bạch. Song, bên cạnh đó có một
vài hộ gia đình cho rằng mức vay vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu của gia đình, họ

lo lắng cho việc trả nợ nên họ chỉ chọn mức vay rất an toàn cho gia đình mình để
đầu tư cho vật nuôi, song khi đó họ lại phát sinh thêm các khoản chi cho làm
chuồng trại, thức ăn chăn nuôi và các khoản chi phí khác … nên họ cho rằng mức
vay không đáp ứng được nhu cầu của gia đình và lo sợ vì nợ sẽ khó trả.
Về công tác dạy nghề, đào tạo việc làm cho người nghèo: Thành phố Hà
Tĩnh đã tích cực phối hợp với các trường dạy nghề, trung tâm dạy nghề trên địa
bàn để đào tạo nghề, trong đó đặc biệt hỗ trợ lao động thuộc diện hộ nghèo trên
địa phương. Sau 2 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia nhằm giảm
nghèo bền vững giai đoạn 2016-2010, về vấn đề đào tạo nghề và giáo dục định
hướng việc làm cho lao động nông thôn, thành phố Hà Tĩnh đã đào tạo được gần
20 lớp với gần 1000 học viên trên địa bàn toàn thành phố.
Hà Tĩnh đã mở ra nhiều lớp tập huấn cho cán bộ các cấp, rèn luyện kỹ năng
nghiệp vụ bản thân trong quá trình làm việc cũng như hỗ trợ cho người nghèo
toàn thành phố. Bên cạnh đó, các Hội nông dân; Phụ nữ phối hợp với các cơ
quan chức năng, các tổ chức cấp tỉnh, thành phố mở nhiều lớp đạo tạo nghề
ngắn hạn và các lớp tập huấn nâng cao kiến thức sản xuất, kinh doanh cho lao
động, hộ nghèo, hộ cận nghèo. Học nghề có tầm quan trọng rất lớn đối với các
hộ nghèo tại địa phương khi trình độ học vấn và khả năng tiếp cận thông tin, các
chính sách về dạt nghề của người nghèo còn hạn chế. Do đó, người dân rất khó
tiếp cận được với các hoạt động dạy nghề do thành phố và các phường,xã tổ
chức. Nhận thức được tầm quan trọng đó, cán bộ tại phòng LĐ-TBXH và chính
17


quyền địa phương các cấp đã và đang từng bước thông qua các hoạt động truyền
thông nhằm giáo dục, nâng cao nhận thức, thái độ của các hộ gia đình nghèo về
tầm quan trọng của giáo dục dạy nghề, tầm quan trọng của trình độ, chuyên môn
trong việc dạy và học nghề, thay đổi những nhận thức, thái độ không tích cực
của họ về việc làm và đào tạo nghề để có được việc làm.
Về dự án hỗ trợ y tế, giáo dục: Hà Tĩnh thực hiện tốt chế độ ưu đãi cho con

em các hộ nghèo, hộ chính sách, miễn giảm học phí; cho học sinh, sinh viên, vay
vốn theo quyết định 157 của Thủ tướng Chính phủ về hỗ trợ về giáo dục con em
hộ nghèo. Ngoài ra quỹ khuyến học thành phố cũng phối hợp với các doanh
nghiệp trên thành phố, huy động sự đóng góp cho quỹ thắp sang ước mơ dành
cho người nghèo với số tiền hang năm lên đến hàng trăm triệu đồng và trao cho
các em học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn vươn lên học khá, giỏi.
Ngoài ra, Hà Tĩnh thực hiện nghiêm túc theo chương trình đề ra. Theo
thống kê đầu năm 2017, toàn thành phố đã cấp gần 16.000 thẻ BHYT cho người
nghèo; và hơn 20.000 thẻ BHYT cận nghèo với số tiền hàng tỷ đồng. Đặc biệt,
nhờ hỗ trợ của Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2016-2020, từ năm
2016 đến nay, thành phố Hà Tĩnh luôn là địa phương có 100% người cận nghèo
có thẻ BHYT, đảm bảo đáp ứng tốt nhất về nhu cầu y tế, chăm sóc sức khỏe cho
các hộ nghèo, qua đó góp phần hỗ trợ họ vươn lên giảm nghèo bền vững. Bên
cạnh đó, các ngành, các đoàn thể đã phối hợp với bệnh viện thành phố tổ chức
nhiều chương trình khám, tư vấn chữa bệnh miễn phí cho người nghèo, đối
tượng có hoàn cảnh khó khăn tại các phường, xã; Bệnh viện thành phố phối hợp
Hội đồng hương và Bác sỹ trẻ tại Hà nội tổ chức khám cấp thuốc cho người
nghèo,…
Các hoạt động truyền thông, nâng cao nhận thức và năng lực cho người
nghèo: Hàng năm, thành phố đã tổ chức tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ làm công
tác xóa đói giảm nghèo, hướng dẫn cách làm ăn cho hộ nghèo. Trong 2 năm thực
hiện chính sách có hơn 25 lớp học cho hơn 5.000 học viên là cán bộ làm công
tác xóa đói giảm nghèo phường, xã, thôn. Thông qua tập huấn để giới thiệu các
chủ trương chính sách về giảm nghèo, an sinh xã hội, góp phần nâng cao nhận
18


thức cho cán bộ làm công tác giảm nghèo. Từ đó, đảm bảo kiến thức, thông tin
cho quá trình truyền thông tới người nghèo.
Truyền thông đóng một vai trò hết sức quan trọng trong việc tuyên truyền

chính sách và pháp luật của Nhà nước đến với người dân. Hoạt động này được
thực hiện theo các nội dung mà các cán bộ truyền thông truyền đạt xoay quanh
các vấn đề như: các mô hình, chính sách giảm nghèo đang được triển khai và
thực hiện ở nước ta; Kinh nghiệm trong chăn nuôi, sản xuất ở một số tỉnh trong
cả nước; Tiêu chuẩn đánh giá hộ nghèo, hộ cận nghèo; Mức hỗ trợ với từng loại
hình chính sách, các giải pháp để giảm nghèo… . với các hình thức truyền thông
khác nhau, phong phú và đa dạng.
Hội nghị, hội thảo, các buổi tập huấn nhằm giúp cho các mọi người dân,
đặc biệt các hộ người nghèo hiểu rõ hơn về quy định, quy trình thực hiện điều
tra, mục đích của công tác giảm nghèo nhằm xác định danh sách hộ nghèo, hộ
cận nghèo, hộ mới thoát nghèo. Từ đó, làm cơ sở để thực hiện tốt các chính sách
hỗ trợ giảm nghèo và an sinh xã hội đối với các gia đình ở các địa phương, đảm
bảo khách quan, chính xác và đúng thời gian quy định.
Việc truyền thông được thực hiện bằng hai cách thức chủ yếu đó là truyền
thông trực tiếp và truyền thông gián tiếp:
- Cách thức truyền thông gián tiếp được thực hiện thông qua các các hình
thức như: truyền hình, loa đài, các băng rôn, khẩu hiệu, panô, áp phích, tờ rơi…
Phần lớn các nội dung về giảm nghèo khi được truyền đạt cho người dân thông
qua hình thức truyền thông giáp tiếp là các nội dung chung. Ngoài ra, cổng
thông tin điện tử thành phố, Bản tin thành phố, Bản tin Văn hoá, Văn minh đô
thị thành phố đã dành các trang, mục để tuyên truyền chính sách, thủ tục hành
chính và đưa các tin bài về công tác giảm nghèo, an sinh xã hội. Đây là một hình
thức tuyên truyền phổ biển song chưa đem lại hiệu quả cao. Người dân khó tiếp
nhận được thông tin một cách đầy đủ và chính xác nhất.
- Truyền thông trực tiếp được thực hiện thông qua các hình thức như: họp
xóm, tổ chức diễn đàn nói chuyện, hội thảo cho người nghèo, các lớp tập huấn
tại địa phương. Hình thức truyền thông trực tiếp là hình thức mà người dân và
19

cán bộ có thể trực tiếp trao đổi với nhau về các vấn đề mà người dân chưa hiểu
hoặc còn khúc mắc. Phương pháp này yêu cầu sự chuẩn bị kỹ lưỡng, Hà Tĩnh đã
không ngừng cố gắng bồi dưỡng dầy đủ kiến thức cho các cán bộ, từ đó xen vào
các buổi truyền thông những hoạt động thực hành về các kỹ năng chăm sóc,
nuôi trồng, sản xuất và hướng tới áp dụng công nghệ kĩ thuật vào sản xuất nhằm
mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn cho hộ nghèo. Có thể thấy rằng, cách thức
truyền thông trực tiếp là cách thức mang lại hiệu quả cao và được nhiều người
dân tại địa phương chấp nhận.
2.2. Hiệu quả hoạt động
* Về mặt tích cực:
Thực hiện theo chương trình mục tiêu quốc gia nhằm giảm nghèo bền vững
giai đoạn 2016-2020 được áp dụng lên địa bàn thành phố Hà Tĩnh hợp lý, phù
hợp với điều kiện tự nhiên và xã hội nơi đây đã mang lại nhiều hiệu quả đáng
khen ngợi, và cần tiếp tục phát huy hơn nữa cho những năm tiếp theo. Cụ thể:
- Tập trung triển khai đồng bộ chính sách từ cao xuống thấp, ban hành các
chính sách và hoạt động từ thành phố xuống tận các phường, xã, thôn theo từng
dự án phù hợp với từng giai đoạn và đặc điểm kinh tế, hộ nghèo tại địa phương.
- Ban chỉ đạo công tác giảm nghèo luôn được bồi dưỡng kiến thức, kiện
toàn hơn về bộ máy chuyên môn, đảm bảo quá trình hỗ trợ người nghèo có hiệu
quả cao nhất.
- Các chính sách, dự án được quan tâm và tổ chức thực hiện kịp thời; Các
công trình theo dự án được xây dựng và đưa vào hoạt động có hiệu quả tốt phục
vụ cho quá trình phát triển kinh tế.
- Dịch vụ hỗ trợ học đường cho con em hộ nghèo đảm bảo các em tới lớp
đầy đủ được nâng cao qua công tác hỗ trợ học phí, các học bổng từ các doanh
nghiệp thúc đẩy tinh thần học tập của các em có hoàn cảnh khó khăn.
- Chính sách hỗ trợ y tế, khám chưa bệnh cho người nghèo được thực hiện
đúng thời điểm, phù hợp nhu cầu của người dân về đảm bảo sức khỏe.
- Những hộ nghèo có ý chí vươn lên thông qua vay vốn hỗ trợ được hướng
dẫn thực hiện nhanh chóng và dễ dàng. Các hộ nghèo cũng được kết nối với

20


nguồn nguyên liệu, vật nuôi tốt hỗ trợ các hộ gia đình phát triển kinh tế nhanh
và hiệu quả.
* Về mặt hạn chế:
Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước ta đã thự hiện nhiều chính sách
ưu đãi đối với người nghèo, các hoạt động giảm nghèo cho đối tượng này được
tổ chức một cách khá thường xuyên.Tuy nhiên mức độ tiếp cận với các hoạt
động hỗ trợ việc làm lại có sự khác biệt tại mỗi địa phương, do đó còn một vài
hạn chế:
-Công tác, hoạt động giảm nghèo đôi khi còn thiếu đồng bộ. Sự quan tâm
của các cấp chính quyền còn cần phải chấn chỉnh, đặc biệt tại các thôn, xã vùng
ven thành phố.
- Vốn đầu tư cho việc thực hiện chính sách, dự án giảm nghèo bền vững
còn hạn chế; Phương thức đầu tư đôi khi còn chưa phù hợp chưa mang lại hiệu
quả cao.
- Hiệu quả công tác giảm nghèo đã có bước đổi mới, tỷ lệ hộ nghèo giảm
đáng kể song còn chưa bền vững.
- Hệ thống chính sách giảm nghèo từ trước đến nay quá nhiều, nguồn thông
tin nhận thức của người nghèo còn hạn chế, dẫn tới tâm lý ỷ lại vào chính sách
của một số hộ nghèo. Họ chưa hiểu được tầm quan trọng của giảm nghèo bền
vững, luôn né tránh sự quan tâm cũng như chương trình phát triển sản xuất tại
địa phương.
- Cán bộ các cấp được bồi dưỡng kiến thức thường xuyên nhưng hiệu quả
của các lớp bồi dưỡng chưa cao.
- Tại Hà Tĩnh, phòng LĐ-TBXH còn thiếu sót về chuyên môn CTXH, dẫ
đến chưa đem được kiến thức, kĩ năng, cũng như vài trò của CTXH vào hỗ trợ
các hoạt động giảm nghèo theo chương trình mục tiêu quốc gia.

21


III. Đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng triển khai theo chương
trình mục tiêu quốc gia nhằm giảm nghèo bền vững trên địa bàn Thành
phố Hà Tĩnh
Công tác giảm nghèo hiện nay đang là một vấn đề cấp bách trên toàn nước
ta. Thông qua chương trình mục tiêu quốc gia nhằm giảm nghèo bền vững tại Hà
Tĩnh đã và đang trên đà phát triển, hỗ trợ quá trình giảm nghèo. Thông qua các
hoạt động giảm nghèo tại địa phương, tôi xin đưa ra một số đề xuất giải pháp
nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng công tác giảm nghèo tại Hà Tĩnh trong thời
gian tới.
-Về các chính sách:
+ Cần tăng cường hơn nữa, hoàn thiện chính sách phù hợp với hoàn cảnh,
kinh tế-xã hội tại Hà Tĩnh.
+ Cần thanh tra, kiểm tra quá trình thực hiện chi trả, ưu đãi chính sách với
người nghèo nhiều hơn nữa, để tránh tình trạng người nghèo không được hỗ trợ,
không được hưởng các ưu đãi từ chính sách của nhà nước. Đồng thời giảm bớt
thủ tục không cân thiết khi xử lý, giải quyết hồ sơ để quy trình thực hiện được
nhanh gọn và có hiệu quả hơn.
+ Gắn công tác giảm nghèo với phát triển kinh tế trong những giai đoạn
tiếp theo. Bởi chỉ khi kinh tế phát triển mới cho phép chính quyền tích lũy đầu
tư cho công tác giảm nghèo, vì thực tế công tác giảm nghèo đòi hỏi một nguồn
lực rất lớn trong một thời gian dài.
+ Cần phải tổ chức thực hiện đồng bộ các chính sách và dự án, đảm bảo
chất lượng, hiệu quả các chương trình, đề án đào tạo nghề cho lao động nông
thôn thuộc hộ nghèo trong giai đoạn tiếp theo và giải quyết việc làm ổn định.
+ Cần phải tăng cườnghiệu lực của các nguồn dịch vụ xã hội sẽ là một yêu
cầu quan trọng để hỗ trợ thêm cho người nghèo về mặt y tế, giáo dục, cơ sở vật
chất, lao động việc làm,… Trong đó vai trò của bảo hiểm y tế, hỗ trợ học phí,

…. cần được đề cập đến hàng đầu để có thể chia sẻ nhiều hơn những rủi ro trong
cuộc sống cho người nghèo.
-Về cán bộ địa phương, đội ngũ cán bộ các cấp:

22


+Tăng cường lực lượng cán bộ chính sách chuyên trách thực hiện công tác
giảm nghèo, đặc biệt là ở cấp thôn, xã. Qua đó, tạo điều kiện nâng cao kỹ năng
nghiệp vụ cho cán bộ chính sách thông qua các lớp đào tạo ngắn hạn
+ Kiểm tra, rà soát quá trình bồi dưỡng của cán bộ địa phương khi tham gia
các lớp tập huấn, bồi dưỡng. Đánh giá đúng năng lực của cán bộ để phân công
nhiệm vụ trong công tác giảm nghèo chính xác nhất.
-Bên cạnh đảm bảo chính sách và đội ngũ cán bộ thực hiện. Hã Tĩnh cần
đảm bảo và lồng ghép CTXH vào quá trình làm việc, hỗ trợ người nghèo giảm
nghèo bền vững. Cụ thể:
+ Cần đạo tạo kĩ năng, chuyên môn nghề nghiệp CTXH cho các cán bộ
thực hiện công tác giảm nghèo; Tuyển dụng thêm những cán bộ có kiến thức, kĩ
năng về chuyên ngành CTXH tham gia cùng phòng LĐ-TBXH thành phố thực
hiện tốt chương trình mục tiêu quốc gia.
+ Cần hiểu rõ vai trò của CTXH trong hỗ trợ người nghèo là rất lớn. Từ đó,
có các phương hướng phù hợp để áp dụng và phát huy toàn bộ những vai trò
CTXH đó một cách hiệu quả.
+ Một số giải pháp để áp dụng, phát triển nghề CTXH vào hỗ trợ giảm
•

nghèo:
Gắn CTXH với việc xây dựng các đề án, chính sách theo hướng đa mục tiêu,
phát triển sinh kế bền vững, từ đó ứng dụng khoa học - công nghệ vào sản

•

xuất…;
Áp dụng CTXH vào gắn kết với các nhóm chính sách như: Nhóm chính sách

•

đầu tư phát triển kinh tế xã hội cho hộ nghèo, hộ cận nghèo.
Phát huy vai trò CTXH trong việc tiếp tục thực hiện các chính sách còn hiệu lực,
có hiệu quả: đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu, phát triển nguồn nhân lực, đào tạo

•

nghề gắn với giải quyết việc làm cho người nghèo.
Đề cao trách nhiệm của địa phương trong việc quản lý, lồng ghép các nguồn lực
để phát huy CTXH trong việc triển khai thực hiện các chính sách cho người

•

nghèo;
Vận dụng kĩ năng CTXH, đẩy mạnh trao quyền cho cộng đồng, huy động nội
lực từ các hộ nghèo nhằm nâng cao vai trò giám sát của cộng đồng trong việc

•

thực nhiện chính sách cho người nghèo tại địa phương
Tăng cường năng lực và nâng cao vai trò, vị thế của CTXH đối với người nghèo.
23

•

Đánh giá đúng tầm quan trọng CTXH thực sự là một nghề cao quí, phù hợp với
quá trình phát triển của đất nước cũng như góp phần làm tốt hơn các chính sách
giảm nghèo bền vững trong thời gian đến. Từ đó áp dụng tối ưu CTXH vào hỗ

•

trợ giảm nghèo bền vững.
Ngoài ra, nhân viên CTXH còn là người chuyển tải ý kiến của người nghèo đến
với các cơ quan chức năng một cách chính xác nhất, giúp các cơ quan chức năng
thực hiện đầy đủ các chính sách cho người nghèo, bảo đảm đúng qui định và
từng bước xã hội hóa, từ đó giúp người nghèo thụ hưởng đầy đủ các chính sách,

•

đáp ứng nhu cầu gia đình.
Nhân viên CTXH còn tư vấn cho người nghèo về các vấn đề sức khỏe thông qua
kinh nghiệm chuyên môn, đánh giá chất lượng khám chữa bệnh của các cơ sở y

•

tế đối với việc khám chữa bệnh cho người nghèo.
Nhân viên CTXH với kiến thức và kỹ năng của mình sẽ cùng với chính quyền
địa phương vận động người dân vận động hết các điểm mạnh của bản thân, phát
huy tất cả nội lực của mình tham gia vào phát triển kinh tế, xây dựng tỉnh nhà.

PHẦN C: PHẦN KẾT LUẬN
24

Nghèo là một vấn đề xã hội mang tính chất toàn cầu, nó không chỉ diễn ra ở
các nước chậm phát triển với nền kinh tế lạc hậu mà còn diễn ra ở các nước
đang phát triển và trong bối cảnh thế giới bị ảnh hưởng bởi khủng hoảng tài
chính toàn cầu, làm cho sản xuất đình trệ, tốc độ tăng trưởng kinh tế (GDP)
giảm thì vấn đề nghèo lại càng gia tăng nhanh.
Xóa đói giảm nghèo bền vững luôn là một trong những mục tiêu nước ta
hướng tới xuyên suốt trong quá trình phát triển kinh tế. Giảm nghèo bền vững
không chỉ dựa vào các chính sách mà còn là trách nhiệm của toàn dân hướng tới
dân giàu, nước mạnh, xã hội văn minh.
Để thực hiện có hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền
vững giai đoạn 2016 – 2020 Hà Tĩnh đã và đang tưng bước đạt được nhưng hiệu
quả tích cực thông qua các hoạt động hỗ trợ người nghèo. Song hành với thực
hiện các chính sách cho người nghèo tại thành phố theo hướng hỗ trợ có tập
trung, đồng bộ trong quá trình thực hiện.
Trong quá trình thực hiện đề án, Hà Tĩnh đã gặp phải một số khó khăn nhất
định như kinh phí bố trí cho đề án còn ít, đội ngũ cán bộ nhân chưa có kinh
nghiệm, nhất là ở cấp xã, phường còn tình trạng thiếu hụt cán bộ, sự quan tâm
tới các chính sách còn hời hợt. Đa số các cán bộ tham gia các lớp bồi dưỡng
những chưa có hiệu quả cao, và họ hầu như chưa được trang bị kiến thức, kỹ
năng về nghề công tác xã hội. Thêm nữa, Hà Tĩnh vẫn là một tỉnh nghèo, chịu
nhiều ảnh hưởng của thiên tai, thời tiết khắc nghiệt, kinh tế chậm phát triển, việc
thực hiện chính sách xã hội ở một số nơi chưa đảm bảo, thiếu kịp thời. Song,
qua quá trình thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia đã góp phần đưa Hà
Tĩnh có những bước chuyển biến mới trong công cuộc phát triển kinh tế.
Xác định được tầm quan trọng của CTXH trong hỗ trợ người nghèo, Hà
Tĩnh đặt ra mục tiêu nâng cao nhận thức của toàn xã hội về nghề CTXH, phát
triển CTXH trở thành một nghề. Xây dựng đội ngũ cán bộ, nhân viên CTXH đủ
về số lượng và đạt yêu cầu về chất lượng đảm bảo quá trình giảm nghèo bền
vững tại thành phố Hà Tĩnh.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
25