VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
BÙI THỊ MINH NGUYỆT
THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN TỔ CHỨC
ĐẢNG TRONG CÁC DOANH NGHIỆP TRÊN
ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG
LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG
Hà Nội – Năm 2019
VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
BÙI THỊ MINH NGUYỆT
THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN TỔ CHỨC
ĐẢNG TRONG CÁC DOANH NGHIỆP TRÊN
ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG
Chuyên ngành: Chính sách công
Mã số: 8.34.04.02
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS. HỒ VIỆT HẠNH
Hà Nội – Năm 2019
LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành, tôi xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ nhiệt
tình, hiệu quả của các thầy, cô giáo Cơ sở Học viện Khoa học xã hội tại thành
phố Đà Nẵng, đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc tới
Thầy giáo PGS.TS. Hồ Việt Hạnh, người đã trực tiếp tận tình, hướng dẫn,
giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành đề tài này.
Tôi xin cảm ơn Lãnh đạo cơ quan, cấp ủy các Tổ chức cơ sở đảng, bạn
bè, đồng nghiệp đã động viên và giúp đỡ tôi trong quá trình học tập lớp Thạc
sĩ Chính sách công, đồng thời đã nhiệt tình giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi
cho tôi trong quá trình nghiên cứu.
Do điều kiện thời gian, kiến thức, kinh nghiệm của bản thân còn hạn
chế, thời gian công tác trong cơ quan chưa nhiều, nên đề tài này mới chỉ đề
cập một số vấn đề cơ bản, chắc chắn không tránh khỏi những hạn chế thiếu
sót, rất mong được sự giúp đỡ, đóng góp ý kiến của các thầy cô giáo, các nhà
nghiên cứu khoa học để đề tài của tôi được hoàn chỉnh hơn và có khả thi cao
trong thực tiễn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Đà Nẵng, tháng 02 năm 2019
Người viết
Bùi Thị Minh Nguyệt
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi dưới sự
hướng dẫn của PGS.TS Hồ Việt Hạnh. Các số liệu, tư liệu được sử dụng trong
Luận văn là trung thực, có xuất xứ rõ ràng. Những phát hiện đưa ra trong
Luận văn là kết quả nghiên cứu của chính tác giả Luận văn.
Tác giả Luận văn
Bùi Thị Minh Nguyệt
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN VỀ THỰC HIỆN
CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN TỔ CHỨC ĐẢNG TRONG CÁC DOANH
NGHIỆP ................................................................................................................... 13
1.1. Một số vấn đề lý luận cơ bản
............................................................... .............. 13
1.2. Cơ sơ thực tiễn của thực hiện chính sách phát triển tổ chức đảng trong các
doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước ..................................................................... 21
1.3. Các yếu tố tác động đến việc thực hiện chính sách phát triển tổ chức đảng
trong các doanh nghiệp ngoài khu vực nhà
nước...................................................... 32
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN
TỔ CHỨC ĐẢNG TRONG CÁC DOANH NGHIỆP NGOÀI KHU VỰC
NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG .................................. 36
2.1. Khái lược tình hình các doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước trên địa bàn
thành phố Đà Nẵng ............................................................................................... ..... 36
2.2 .Tình hình tổ chức đảng, đảng viên ở các doanh nghiệp ngoài khu vực nhà
nước ........................................................................................................................... 38
2.3. Tình hình kiện toàn nâng cao chất lượng các tổ chức đảng đã có trong các
doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước trên địa bàn thành phố Đà Nẵng
................. 42
2.4. Tình hình thành lập mới các tổ chức đảng trong các doanh nghiệp ngoài khu
vực nhà nước chưa có tổ chức đảng và tạo điều kiện cho các tổ chức đảng
hoạt động có hiệu quả trên địa bàn thành phố Đà Nẵng
................................................... 53
2.5. Đánh giá chung về thực hiện chính sách phát triển tổ chức đảng trong các
DN ngoài khu vực nhà nước trên địa bàn thành phố Đà Nẵng ................................. 57
CHƯƠNG 3. QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ
THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN TỔ CHỨC ĐẢNG TRONG
CÁC DOANH NGHIỆP NGOÀI KKHU VỰC NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA
BÀN THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG ............................................................................. 64
3.1. Quan điểm
............................................................................................... ........... 64
3.2. Một số giải
pháp ................................................................................................. 66
KẾT LUẬN ............................................................................................... ............... 78
TÀI LIÊU THAM KHẢO
CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN
BCH
Ban chấp hành
CNH
Công nghiệp hóa
DN
Doanh nghiệp
DNNKVNN
Doanh nghiệp ngoài khu vự nhà nước
DNTN
Doanh nghiệp tư nhân
HĐH
Hiện đại hóa
TCCSĐ
Tổ chức cơ sở đảng
TCĐ
Tổ chức đảng
XHCN
Xã hội chủ nghĩa
DANH MỤC BẢNG
Số hiệu
Tên bảng
Trang
Bảng 2.1
Tình hình các doanh nghiệp ngoài khu vực Nhà nước (tính
đến 30-11-2018)
36
Bảng 2.2
Tình hình tổ chức Đảng, các đoàn thể nhân dân trong các
DN (tính đến 30-11-2018)
39
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Hiện nay, đất nước ta đang thực hiện đường lối đổi mới, mở rộng quan hệ hợp
tác và hội nhập kinh tế quốc tế. Chủ trương của Đảng là phát triển mạnh các thành
phần kinh tế, các loại hình tổ chức sản xuất kinh doanh trên cơ sở ba chế độ sở hữu
(toàn dân, tập thể, tư nhân); hình thành nhiều hình thức sở hữu và nhiều thành phần
kinh tế: kinh tế nhà nước, kinh tế tập thể, kinh tế tư nhân (cá thể, tiểu chủ, tư bản tư
nhân), kinh tế tư bản nhà nước, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài. Tất cả các thành
phần kinh tế trên đều hoạt động theo pháp luật và là bộ phận hợp thành quan trọng
của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, bình đẳng trước pháp luật,
cùng phát triển lâu dài, hợp tác và cạnh tranh lành mạnh. Trong đó, kinh tế nhà
nước giữ vai trò chủ đạo; kinh tế nhà nước cùng với kinh tế tập thể ngày càng trở
thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân; kinh tế tư nhân có vai trò quan
trọng, là một trong những động lực của nền kinh tế.
Nghị quyết Hội nghị lần thứ 5 BCH Trung ương khóa XII về phát triển kinh tế
tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng
XHCN (Nghị quyết số 10-NQ/TW ngày 3/6/20170) chĩ rõ: Phát triển kinh tế tư
nhân lành mạnh theo cơ chế thị trường là một yêu cầu khách quan, vừa cấp thiết,
vừa lâu dài trong quá trình hoàn thiện thể chế, phát triển nền kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta; là một phương sách quan trọng để giải phóng sức
sản xuất; huy động, phân bổ và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực phát triển. Kinh
tế tư nhân là một động lực quan trọng để phát triển kinh tế [6]
Kết luận số 80-KL/TW, ngày 29-7-2010 của Ban Bí thư về tiếp tục đẩy mạnh
thực hiện Chỉ thị số 07-CT/TW, ngày 23-11-1996 của Bộ Chính trị (khóa VIII) về
tăng cường công tác xây dựng đảng, các đoàn thể nhân dân trong các doanh nghiệp
tư nhân và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (viết tắt là Kết luận số 80KL/TW) chỉ rõ mặt hạn chế, bất cập: “công tác xây dựng Đảng, các đoàn thể nhân
dân trong các doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài còn
nhiều mặt hạn chế cần khắc phục. Một số cấp ủy, tổ chức đảng chưa quán triệt đầy
đủ, sâu sắc yêu cầu, nội dung Chỉ thị của Bộ Chính trị: việc lãnh đạo, chỉ đạo chưa
9
thường xuyên, chặt chẽ và thiếu đồng bộ; việc sơ kết, tổng kết thực hiện Chỉ thị
chưa kịp thời. Số lượng tổ chức đảng, các đoàn thể và số lượng đảng viên, đoàn
viên, hội viên trong các doanh nghiệp còn thấp; nhìn chung vai trò của tổ chức đảng
trong doanh nghiệp còn mờ nhạt, nội dung, phương thức hoạt động còn lúng túng,
chưa đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ của công tác xây dựng Đảng, các đoàn thể
nhân dân trong tình hình mới” [5]
Nghị quyết Hội nghị lần thứ 5 BCH Trung ương khóa XII, chỉ rõ tính cấp thiết
của việc đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo của Đảng và hiệu quả hoạt động
của các tổ chức đảng trong khu vực kinh tế tư nhân phù hợp với nền kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Các cấp ủy đảng tăng cường chỉ đạo công tác
tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, tạo sự thống nhất cao trong hệ thống
chính trị và các tầng lớp nhân dân về chủ trương nhất quán trong phát triển kinh tế
tư nhân của Đảng và Nhà nước; lãnh đạo thực hiện có hiệu quả, công khai, minh
bạch các chính sách khuyến khích phát triển kinh tế tư nhân. Có giải pháp thực hiện
chủ trương phát triển đảng trong khu vực kinh tế tư nhân. Coi trọng công tác sơ kết,
tổng kết thực hiện các chủ trương của Đảng về phát triển kinh tế tư nhân. Bảo đảm
giữ nghiêm kỷ luật, kỷ cương, giữ vững sự lãnh đạo của Đảng đối với khu vực kinh
tế tư nhân trên cơ sở phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị từ Trung ương
đến cơ sở [6]
Chúng ta có thể khẳng định rằng: trong thời gian qua, các DN đã đóng góp
một phần rất quan trọng đối với sự tăng trưởng và phát triển kinh tế - xã hội, làm
cho công cuộc đổi mới, thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước thu được
nhiều thành tựu khá toàn diện trên tất cả các lĩnh vực của đời sống - xã hội. Bởi lẽ,
các DN ra đời đã tạo điều kiện khai thác tối đa nhiều nguồn lực trong và ngoài
nước, của mọi người dân, mọi tổ chức và các thành phần kinh tế trong sự phát triển
kinh tế - xã hội chung của đất nước, góp phần ổn định chính trị - xã hội, không
ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân.
Tuy nhiên, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa,
dưới sự lãnh đạo của Đảng là một mô hình mới chưa có trong tiền lệ lịch sử. đến
nay việc xây dựng, củng cố và phát triển các tổ chức đảng trong các DN còn gặp rất
nhiều khó khăn, vướng mắc. Số lượng các tổ chức đảng trong DN còn ít, chưa đáp
ứng được yêu cầu. Việc thành lập tổ chức đảng trong các DN còn gặp nhiều khó
khăn, một số chủ DN chưa quan tâm, hay còn tâm lý e ngại, chưa tạo điều kiện việc
thành lập tổ chức đảng trong DN. Mặt khác, một số tổ chức đảng chưa phát huy
được vai trò của mình trong việc hỗ trợ cho DN phát triển… Trước tình hình hoạt
động của các DN, chất lượng hoạt động của các tổ chức đảng trong DN, việc tăng
cường xây dựng và phát triển tổ chức đảng trong các loại hình DN đang là nhiệm vụ
quan trọng của nhiều cấp ủy đảng, chính quyền ở từng địa phương.
Để thực hiện thắng lợi sự nghiệp cách mạng cao cả của Đảng, vì mục tiêu
dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, vững bước đi lên chủ
nghĩa xã hội, Đảng ta nhất quán chủ trương phát triển kinh tế là nhiệm vụ trọng
tâm, xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt. Trong xây dựng Đảng, phải coi trọng
trên cả ba mặt: chính trị, tư tưởng và tổ chức, thực hiện tốt giữa xây dựng và thường
xuyên chỉnh đốn Đảng. Kể từ khi Đảng được thành lập cho đến nay, trong cả lý
luận và thực tiễn Đảng ta luôn coi trọng xây dựng, củng cố tổ chức cơ sở đảng,
nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng gắn với nâng cao
chất lượng đảng viên, coi đây là một trong những nhiệm vụ cơ bản, thường xuyên
trong công tác xây dựng Đảng.
Những năm gần đây, các cấp lãnh đạo Đảng luôn có sự quan tâm đặc biệt tới
việc nâng cao chất lượng các tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ đảng viên,
chú trọng đẩy mạnh công tác phát triển đảng viên cả về số lượng và chất lượng ở tất
cả các loại hình tổ chức cơ sở đảng. Việc phát triển đảng viên đã được tăng cường
chỉ đạo chặt chẽ, nhất là những vùng trọng yếu, vùng sâu, vùng xa, những nơi ít
hoặc chưa có đảng viên, đặc biệt là trong các DN ; chú trọng nâng cao trình độ học
vấn, chuyên môn, lý luận chính trị, quản lý nhà nước cho cán bộ, đảng viên, tạo sự
chuyển biến cơ cấu đội ngũ đảng viên theo hướng tích cực. Chính vì thế, quan điểm
của Đảng khẳng định, ở đâu có quần chúng thì ở đó cần phải có sự lãnh đạo của
Đảng bằng tổ chức và bằng đội ngũ đảng viên.
Tại thành phố Đà Nẵng, công tác phát triển đảng viên nói chung, công tác phát
triển đảng viên trong các DN nói riêng trong những năm qua đã được các cấp uỷ
đặc biệt quan tâm, chú trọng. Công tác phát triển đảng viên trong các DN đã được
Thành ủy Đà Nẵng xác định có vị trí, vai trò hết sức quan trọng, đặc biệt là trong
giai đoạn đổi mới đất nước hiện nay, thực hiện đường lối phát triển nền kinh tế thị
trường, định hướng xã hội chủ nghĩa, dưới sự lãnh đạo của Đảng, có sự quản lý của
Nhà nước. Các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước
có đến được với công nhân lao động hay không; sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện
đại hoá đất nước vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ , văn
minh thực hiện có kết quả cao hay thấp, tổ chức cơ sở đảng có thực hiện tốt chức
năng, nhiệm vụ là hạt nhân chính trị lãnh đạo trong DN hay không… đều phụ thuộc
vào đội ngũ đảng viên, cũng như chất lượng, hiệu quả công tác phát triển đảng viên.
Quán triệt và thực hiện đường lối, quan điểm của Đảng, trong những năm qua,
Thành ủy Đà Nẵng đã đề ra nhiều chủ trương, biện pháp nhằm đẩy mạnh phát triển
tổ chức đảng trong các DN. Nhờ vậy, công tác phát triển tổ chưc đảng trong các DN
đạt được những kết quả nhất định. Số lượng tổ chức đảng được thành lập tăng lên.
Nhiều tổ chức đảng đã thể hiện được vai trò, đóng góp tích cực vào sự phát triển
của DN, được chủ DN tin tưởng, tạo điều kiện thuận lợi trong tổ chức hoạt động;
công tác phát triển đảng viên thực hiện tương đối tốt ở nhiều DN.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác phát triển đảng viên ở các
DN trên địa bàn thành phố Đà Nẵng thời gian qua vẫn còn bộc lộ nhiều khuyết
điểm, hạn chế cần phải khắc phục; số lượng các DN phát triển được đảng viên và
thành lập được tổ chức đảng nhìn chung chưa tương xứng với tốc độ phát triển của
DN; chưa đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng trong thời kỳ công nghiệp hoá,
hiện đại hoá và hội nhập quốc tế. Chất lượng hoạt động của các tổ chức đảng trong
nhiều DN còn những mặt hạn chế, thể hiện: Nội dung, phương thức hoạt động chậm
đổi mới, còn hình thức, kém hiệu quả; năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu chưa cao;
sinh hoạt chi bộ không đều, nội dung chậm đổi mới; phân công công tác và quản lý
đảng viên thiếu chặt chẽ, bất cập; công tác giáo dục, bồi dưỡng, cập nhật kiến thức
mới ít được quan tâm; tính gương mẫu của một số cán bộ, đảng viên không cao;
nguồn phát triển đảng viên mới rất khó khăn. Đến nay nhiều chủ DN, người lao
động vẫn chưa hiểu rõ, hiểu đúng về vai trò, mục đích hoạt động của tổ chức đảng,
các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội trong DN.
Tình hình trên đặt ra cho các cấp ủy, cấp lãnh đạo ở thành phố Đà Nẵng phải
tăng cường hơn nữa công tác xây dựng, củng cố và phát triển tổ chức đảng trong các
DN trên địa bàn thành phố; nhằm đáp ứng với nhiệm vụ chính trị của địa phương
giai đoạn CNH, HĐH. Tăng cường vai trò lãnh đạo của tổ chức đảng trong DN, tạo
điều kiện cho các DN phát triển lành mạnh, ổn định, góp phần xây dựng nền kinh tế
cả nước phát triển nhanh và bền vững.
Từ những nhận thức như trên, chúng tôi chọn đề tài “Thực hiện chính sách
phát triển tổ chức Đảng trong các doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Đà Nẵng”
làm luận văn thạc sĩ chuyên ngành Chính sách công. Đây là vấn đề có ý nghĩa cấp
thiết cả về lý luận và thực tiễn trong giai đoạn CNH, HĐH ở Đà Nẵng nói riêng và
Việt Nam nói chung.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
DN nói chung, công tác xây dựng tổ chức đảng trong các DN nói riêng luôn
được Đảng, Nhà nước, các cấp uỷ, cơ quan làm công tác tổ chức, các nhà nghiên
cứu, các doanh nhân... thường xuyên quan tâm, chú trọng bởi đây là loại hình DN
được ra đời trong quá trình đổi mới đất nước theo chủ trương phát triển nền kinh tế
thị trường của Đảng, thời gian hoạt động thực tế chưa nhiều và cũng bởi tính nhạy
cảm của chính vấn đề này trong các DN, cũng như yêu cầu đòi hỏi cần phải tăng
cường sự lãnh đạo của Đảng đối với khu vực kinh tế ngoài tư nhân, trong đó có các
DN, bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng trên tất cả các lĩnh vực của đời sống - xã hội.
Để thực hiện tốt vai trò lãnh đạo của Đảng trong các DN cần phải tập trung
đẩy mạnh việc xây dựng, củng cố và phát triển các tổ chức đảng, trong đó vấn đề ưu
tiên hàng đầu là phải tăng cường phát triển đảng viên ở tất cả các loại hình DN, để
từ đó đưa chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước vào
DN, giúp DN hoạt động đúng hướng, hiệu quả.
Vấn đề phát triển Đảng trong các DN đã được các nhà nghiên cứu, nhà hoạch
định chính sách quan tâm, nghiên cứu từ lâu và đã có nhiều công trình nghiên cứu,
nhiều văn bản QPPL của nhà nước ban hành quy định về vấn đề này trên nhiều
phương diện, góc độ khác nhau Cho đến nay, nội dung xây dựng, củng cố, phát
triển tổ chức đảng trong DN đã có một số công trình nghiên cứu, tiêu biểu đó là:
- Ấn phẩm “Chất lượng tổ chức đảng trong các doanh nghiệp tư
nhân ở thành phố Hà Nội giai đoạn hiện nay”, Luận văn Thạc sĩ
Khoa học chính trị, Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí
Minh, 2009 của Lê Anh Nam. Tác giả
đã nghiên cứu làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn về DNTN và TCĐ trong
DNTN ở thành phố Hà Nội; đưa ra quan niệm, tiêu chí đánh giá chất lượng TCĐ
trong các DNTN ở thành phố Hà Nội. Khảo sát đánh giá thực trạng TCĐ trong các
DNTN ở thành phố Hà Nội, chỉ ra nguyên nhân của ưu, khuyết điểm, yếu kém. Trên
cơ sở đó, tác giả đã rút ra một số kinh nghiệm và đề xuất các giải pháp nâng cao
chất lượng TCĐ trong các DNTN ở thành phố Hà Nội.
- Ấn phẩm “Một số vấn đề về xây dựng tổ chức cơ sở đảng hiện nay”,
Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2010 của Nguyễn Đức Hà – Vụ
trưởng Vụ Cơ sở đảng, Ban Tổ chức Trung ương. Tác giả đã tập
trung vào việc nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở đảng và đội ngũ
cán bộ đảng viên; nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trong các mô
hình tổ chức đảng… Bên cạnh đó, tác phẩm cũng đã tập trung đánh
giá tình hình các DN có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam. Thông
qua đó, tác giả khái quát thực trạng xây dựng, phát triển tổ chức đảng
trong các DN có vốn đầu tư nước ngoài cũng như kiến nghị một số
giải pháp xây dựng tổ chức đảng trong các
DN có vốn đầu tư nước ngoài
- Ấn phẩm “Xây dựng tổ chức đảng trong doanh nghiệp có vốn đầu tư
nước ngoài giai đoạn hiện nay - qua khảo sát ở miền Đông Nam
Bộ”, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2013 của PGS.TS. Huỳnh Thị
Gấm (Chủ biên). Đây là tác phẩm rất công phu, phản ánh khá rõ nét
thực trạng xây dựng tổ chức đảng trong các DN có vốn đầu tư nước
ngoài ở miền Đông Nam Bộ hiện nay (Bao gồm TP. Hồ Chí Minh,
Đồng Nai, Bình Dương, Bình Phước, Bà Rịa – Vũng Tàu, và Tây
Ninh). Qua đó, nhóm tác giả đã đưa ra một số giải pháp chủ yếu nhằm
tiếp tục xây dựng tổ chức đảng trong các DN có vốn đầu tư nước
ngoài. Tuy nhiên, đây là tác phẩm chuyên khảo, nhóm tác giả chỉ
tập trung khảo sát chủ yếu ở miền Đông Nam Bộ, không phải trên
phạm vi cả nước.
- Tạp chí Cộng sản - Ban Tổ chức Trung ương - Ban Tuyên giáo
TW tổ chức Hội thảo khoa học ngày 27/8/2011 với chủ đề “Nâng
cao năng lực lãnh đạo, hiệu quả hoạt động của tổ chức Đảng trong
các loại hình DN”. Hội thảo góp phần phản ánh thực tế công tác xây
dựng Đảng ở DN hiện nay, làm rõ vai trò, vị trí của tổ chức đảng
trong từng loại hình DN; khó khăn, thuận lợi trong xây dựng và
hoạt động của tổ chức đảng trong điều kiện phát triển KTTT định
hướng XHCN; nguyên
nhân của thực trạng; những bài học kinh nghiệm; những giải pháp nâng cao năng
lực lãnh đạo, hiệu quả hoạt động của tổ chức đảng trong các DN.
Đỗ Xuân - Vũ Thắng , Phát triển tổ chức đảng trong doanh nghiệp ngoài
nhà nước - Những “nút thắt” đang được tháo gỡ, Tạp chí Xây dựng Đảng Online
ngày 9/3/2017. Bài viết khẳng định:Tổ chức đảng trong doanh nghiệp mạnh chính
là cơ sở để các đoàn thể hoạt động tốt, tạo động lực thi đua lao động sản xuất trong
doanh nghiệp, góp phần vào sự tăng trưởng của doanh nghiệp. Trong điều kiện hiện
nay, công tác xây dựng đảng trong doanh nghiệp ngoài Nhà nước đang là một bức
thiết nhằm nâng cao vai trò, tiếng nói của tổ chức Đảng, hỗ trợ sự phát triển của các
tổ chức đoàn thể trong doanh nghiệp, giáo dục lý luận chính trị, tư tưởng cho mỗi
đảng viên, người lao động trong thời kỳ mới.
Thu Trang - Hoàng Dương, Nhiều giải pháp phát triển đảng trong các
doanh nghiệp tư nhân hiện nay, Nghệ An Online 06/12/2017 1, Bài viết phân tích
tình hình phát triển đảng trong DN tư nhân hiện nay với những thuận lợi, khó
khăn: Tổ chức đảng trong các loại hình DN tư nhân đã phát huy chức năng, nhiệm
vụ theo Quy định của Ban Bí thư Trung ương Đảng, phát huy được vai trò trong
giáo dục tư tưởng chính trị cho đảng viên, động viên công nhân, người lao động
thực hiện nội quy, quy chế làm việc, kế hoạch sản xuất - kinh doanh của DN. Tuy
nhiên, công tác phát triển đảng trong các DN tư nhân còn nhiều tồn tại, hạn chế. Số
DN có tổ chức đảng còn rất ít. Chất lượng hoạt động của nhiều tổ chức đảng chưa
cao, vai trò lãnh đạo của tổ chức đảng còn mờ nhạt. Các tổ chức đảng trong các DN
tư nhân thường có ít đảng viên, nề nếp sinh hoạt chi bộ không đều, chất lượng sinh
hoạt thấp; chưa chú ý tạo nguồn kết nạp đảng viên; kinh phí hoạt động của tổ chức
đảng còn hạn hẹp và phụ thuộc vào sự hỗ trợ của chủ DN. Đồng thời chỉ rõ giải
pháp để đẩy mạnh phát triển đảng viên trong các DN tư nhân: Đổi mới công tác
tuyên truyền, thường xuyên kiện toàn ban chỉ đạo xây dựng đảng và các tổ chức
chính trị - xã hội trong các DN. Các cấp ủy địa phương ban hành các hướng dẫn cụ
thể về thành lập tổ chức đảng, sinh hoạt đảng trong các DN tư nhân phù hợp với
quy định của Ban Bí thư Trung ương Đảng và điều kiện địa phương. Tiếp tục
nghiên cứu để xây dựng quy định về phụ cấp chi ủy viên, kinh phí thẩm tra, kết nạp
đảng, chi phí đào tạo, bồi dưỡng cấp ủy, đảng viên mới kết nạp trong các DN từ
nguồn kinh phí của Đảng cho phù hợp với yêu cầu phát triển đảng viên trong DN
ngoài khu vực nhà nước hiện nay.
Đại Hải, Phát triển đảng trong doanh nghiệp tư nhân, Khánh Hòa Online Chủ
nhật ngày 05/02/2017. Bài viết phân tích thực trạng phát triển đảng viên trong
DNTN ở Tỉnh Khánh Hòa và đề xuất giải pháp phát triển đảng viên trong DNTN ở
Tỉnh Khánh Hòa là: Phải đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, vận động để
nâng cao nhận thức của chủ DNTN về vai trò của tổ chức đảng và đảng viên đối với
sự đồng hành, phát triển của DN. Các cấp ủy đảng cần thống nhất quan điểm phát
triển đảng, đoàn thể trong DN phải gắng với phát triển DN. Vì vậy, tổ chức gặp gỡ
động viên, biểu dương, khen thưởng những DNTN thực hiện hiệu quả công tác phát
triển đảng, xây dựng chính sách ưu đãi đối với DNTN có tổ chức đảng, đoàn thể
hoạt động hiệu quả là việc làm cần thiết. Mặt khác, các tổ chức đảng cũng cần chú
trọng đến việc tạo nguồn, tạo điều kiện thuận lợi, linh hoạt về thời gian khi mở các
lớp bồi dưỡng nhận thức về Đảng cho quần chúng đang làm việc trong các DNTN…
Nguyễn Văn Chiến, Thí điểm kết nạp chủ doanh nghiệp tư nhân vào Đảng Thực tiễn tại miền Trung-Tây Nguyên, Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nma
Online 4/12/2018. Bài viết chỉ rõ một số khó khăn cơ bản khi triển khai thực hiện
chủ trương kết nạp chủ DNTN vào Đảng: Việc thí điểm kết nạp chủ DNTN đủ tiêu
chuẩn vào Đảng ở một số nơi chưa được quan tâm đúng mức. Công tác tuyên truyền
chưa được thực hiện đúng mức, hiệu quả; phần khác, nhiều cơ sở thiếu linh hoạt
trong các bước thực hiện, hoặc chưa tạo điều kiện tốt nhất cho doanh nghiệp, cho
người lao động. Bài viết cũng khẳng định chủ trương kết nạp chủ DNTN vào Đảng
là đúng đắn và cần thiết. Có thể thấy vấn đề đảng viên làm kinh tế tư nhân là một
vấn đề vừa có ý nghĩa lý luận, vừa có ý nghĩa thực tiễn, không chỉ là vấn đề kinh tế
đơn thuần mà còn là vấn đề chính trị cốt yếu. Vì vậy, Đảng ta chủ trương thực hiện
thí điểm “Kết nạp những người là chủ doanh nghiệp tư nhân đủ tiêu chuẩn vào
Đảng” nhằm tiếp tục nghiên cứu chính sách xây dựng đội ngũ đảng viên; gắn với
xây dựng, củng cố và nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng
trong các DNTN.
Việt Dũng, Chú trọng chất lượng tổ chức Đảng trong doanh nghiệp ngoài
Nhà nước, Báo Đà Nẵng Online 20/9/2017. Bài viết phân tích thực trạng và đề xuất
các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác xây dựng Đảng và các đoàn thể nhân dân
trong các doanh nghiệp ngoài khu vực Nhà nước (DNNKVNN) của thành phố:Tập
trung củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động của các đảng bộ, chi bộ trong các loại
hình DNNKVNN; tiếp tục rà soát, triển khai thành lập mới tổ chức Đảng, phát triển
đảng viên và các đoàn thể nhân dân trong các DNNKVNN, trong đó phải chú trọng
bảo đảm chất lượng của từng tổ chức Đảng theo đúng quy định.Đồng thời, cần đổi
mới nội dung tuyên truyền, vận động để DN thay đổi nhận thức và thấy lợi ích của
mình khi thành lập tổ chức Đảng và đoàn thể nhân dân trong DN; tăng cường tổ
chức gặp gỡ, đối thoại để tháo gỡ khó khăn, tạo môi trường thuận lợi cho DN, nhất
là DNNKVNN phát triển. Liên đoàn Lao động thành phố tiếp tục thành lập mới tổ
chức Công đoàn ở cơ sở nhằm chăm lo quyền lợi hợp pháp của công nhân; Thành
Đoàn cần đẩy mạnh thành lập các CLB thanh niên trong các DNNKVNN…
- Đối với thành phố Hồ Chí Minh, địa phương có các loại hình DN phát
triển mạnh nhất của cả nước và cũng là nơi có nhiều DN đã xây
dựng được các tổ chức Đảng và đoàn thể. Thành ủy Hồ Chí Minh
đã chỉ đạo Báo Sài Gòn Giải phóng tổ chức buổi tọa đàm “Xây
dựng Đảng trong DN ngoài quốc doanh” để tìm đến tiếng nói chung
giữa chủ DN và người lao động. Ở nhiều địa phương khác cũng đã tổ
chức các Hội thảo khoa học, các bài viết đăng tải trên các tạp chí:
Xây dựng Đảng, Cộng sản,…; trên các báo: Nhân dân, Lao động,
Tiền phong... và báo địa phương khác của các nhà lãnh đạo, quản lý
các tổ chức ...phản ánh thực trạng công tác đảng trong DN và thông
qua đó các tác giả đã có những trao đổi kinh nghiệm bước đầu trong
thực hiện nhiệm vụ xây dựng, củng cố và phát triển các tổ chức
đảng trong DN ở địa phương. Tại TP. Đà Nẵng, đã có một số văn
bản chỉ đạo của tỉnh ủy, ủy ban nhân dân tỉnh; các đề tài khoa học
cấp tỉnh của một số tác giả đã nghiên cứu về công tác đảng viên,
nâng cao chất lượng của các tổ chức cơ sở đảng, củng cố các tổ chức
đảng trong các DN, kết nạp đảng viên như: Nghị quyết số 24
-NQ/TU, ngày 20/10/2008 của Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố "
Về tiếp tục củng cố, phát triển tổ chức công đoàn, đoàn thanh niên
trong các DN đến năm 2015"; Đề tài khoa học "Thực trạng và
những giải pháp củng cố, phát triển tổ chức đảng trong các DN
ngoài quốc doanh ở TP. Đà Nẵng" của tác giả Nguyễn Ngọc Sơn
(2016); Đề tài khoa học "Một số giải pháp cơ bản tạo nguồn kết nạp
đảng viên ở vùng nông thôn
tại Hòa Vang TP. Đà Nẵng" của tác giả Lê Văn Trung (2014); Đề tài khoa học
"Thực trạng và giải pháp cơ bản nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo, chiến đấu của tổ
chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ đảng viên ở Bạc Liêu hiện nay" của tác giả
Phạm Ngọc Quỳnh (2016)… Nhìn chung, các công trình trên đã tiếp cận vấn đề ở
nhiều góc độ với những mức độ khác nhau, luận giải những vấn đề lý luận và thực
tiễn về xây dựng, củng cố tổ chưc đảng và đảng viên, các đoàn thể nhân dân; thực
trạng hoạt động của tổ chức đảng và công tác phát triển đảng viên trong các loại
hình DN, nêu lên ưu điểm và những hạn chế, yếu kém, chỉ ra nguyên nhân và rút ra
bài học kinh nghiệm. Trên cơ sở đó các tác giả đưa ra các giải pháp để tháo gỡ khó
khăn, vướng mắc của thực trạng.
Tuy nhiên, đến nay chưa có công trình nào đi sâu nghiên cứu một cách có hệ
thống việc thực hiện phát triển tổ chức Đảng trong các DN trên địa bàn thành phố
Đà Nẵng và thực trạng công tác xây dựng tổ chức Đảng trên địa bàn TP Đà Nẵng
trong những năm vừa qua. Chính vì vậy, nghiên cứu việc thực hiện chính sách phát
triển tổ chức Đảng trong các DN trên địa bàn thành phố Đà Nẵng là hết sức cần
thiết, có ý nghĩa về mặt lý luận và thực tiễn.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn
3.1. Mục đích nghiên cứu
Đề xuất những giải pháp, kiến nghị góp phần nâng cao hiệu quả thực hiện
chính sách phát triển tổ chức Đảng trong các DN trên địa bàn thành phố Đà Nẵng
giai đoạn hiện nay nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ thời kỳ công nghiệp hoá, hiện
đại hoá đất nước và hội nhập quốc tế.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu, hệ thống hóa cơ sở lý luận, cơ sở pháp lý liên quan đến
phát triển đảng viên và tổ chức cơ sở đảng trong các DN, các chủ
trương của Đảng, Nhà nước, Thành ủy, UBND thành phố Đà Nẵng
về thực hiện chính sách phát triển tổ chức Đảng trong các DN.
- Nghiên cứu thực trạng thực hiện chính sách phát triển tổ chức Đảng
trong
các DN trên địa bàn thành phố Đà
Nẵng
- Đề xuất những giải pháp, kiến nghị góp phần nâng cao hiệu quả thực hiện
chính sách phát triển tổ chức đảng trong các DN trên địa bàn thành phố Đà
Nẵng
trong giai đoạn hiện nay.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Luận văn chỉ nghiên cứu việc thực hiện công tác xây dựng Đảng nói chung và
chính sách phát triển tổ chức đảng trong các doanh nghiệp ngoài khu vực Nhà nước
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi không gian: Trên địa bàn thành phố Đà Nẵng .
- Phạm vi thời gian: Đê tài nghiên cứu trong khoảng thời gian từ năm
2010
đến năm 2018.
- Nội dung vấn đề nghiên cứu: Luận văn chú trọng nghiên cứu việc thực
hiện chính sách phát triển tổ chức đảng trong các doanh nghiệp ngoài khu
vực Nhà nước trên địa bàn thành phố Đà Nẵng để từ đó đưa ra những
kiến nghị, giải pháp phù
hợp..
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
5.1. Cơ sở lý luận
Luận văn được thực hiện dựa trên quan điểm của Đảng, chủ trương, chính
sách, pháp luật của Nhà nước về công tác xây dựng đảng nói chung và chính sách
phát triển tổ chức đảng trong các DN nói riêng
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Để đạt được mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu nêu trên, luận văn đã sử dụng
một số phương pháp nghiên cứu cụ thể như: Phương pháp phân tích; phương pháp
thống kê; sử dụng phương pháp phân tích định tính để từ đó phân tích định lượng để
làm rõ những kêt quả đạt được của việc thực hiện chính sách phát triển tổ chức Đảng
trong các DN trên địa bàn thành phố Đà Nẵng.
Ngoài ra luận văn còn sử dụng phương pháp điều tra, khảo sát, thống kê, tổng
kết thực tiễn...
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
6.1. Ý nghĩa lý luận
Luận văn hệ thống hóa cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn về thực hiện chính
sách phát triển tổ chức đảng trong các doanh nghiệp ở nước ta hiện nay
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
- Luận văn góp phần cụ thể hóa các nghị quyểt: Chỉ thị số 07-CT/TW,
ngày 23-11-1996 của Bộ Chính trị (khóa VIII) về "Tăng cường công tác
xây dựng Ðảng, các đoàn thể nhân dân trong các doanh nghiệp tư
nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần tư nhân (gọi tắt là
doanh nghiệp tư nhân) và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài"; Kết
luận số 80-KL/TW, ngày 29-7-2010 của Ban Bí thư về tiếp tục đẩy mạnh
thực hiện Chỉ thị số 07-CT/TW, ngày 23-11-1996 của Bộ Chính trị
(khóa VIII); Nghị quyết Hội nghị lần thứ 5 BCH Trung ương khóa XII
về phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền
kinh tế thị trường định hướng XHCN (Nghị quyết số 10-NQ/TW ngày
3/6/20170)
- Luận văn góp phần rút ra những kinh nghiệm bước đầu về phát triển tổ chức
đảng trong các DN và những giải pháp chủ yếu để phát triển tổ chức đảng trong
các DN ở thành phố Đà Nẵng đến năm 2025.
- Luận văn có thể góp phần làm cơ sở cho việc xây dựng, hoạch định các chính
sách có liên quan trong việc xây dựng tổ chức đảng ở các loại hình DN trên địa
bàn TP Đà Nẵng.
- Đề tài còn có thể làm tài liệu tham khảo cho những người giảng dạy nghiệp vụ
công tác đảng và đoàn thể và là tư liệu cho học viên học tập, nghiên cứu.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, nội dung của luận văn
gồm 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn về thực hiện chính sách phát
triển tổ chức đảng trong các doanh nghiệp
Chương 2 : Thực trạng thực hiện chính sách phát triển tổ chức đảng trong
các doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Đà Nẵng
Chương 3: Quan điểm và giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách
phát triển tổ chức đảng trong các doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Đà Nẵng.
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN VỀ THỰC HIỆN
CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN TỔ CHỨC ĐẢNG TRONG
CÁC DOANH NGHIỆP
1.1. Một số vấn đề lý luận cơ bản
1.1.1. Khái niệm chính sách công và thực thi chính sách công
Ở Việt Nam, do sự vận động đặc thù của lịch sử nên nhân dân đã trao
quyền lãnh đạo, quản lý của mình cho hai thực thể là Đảng và Nhà nước. Vì vậy xét
ở bình diện quốc gia đối với nước ta thì chủ thể chính sách công chính là 2 thực thể
này.
Có thể hiểu một cách chung nhất: Chính sách công la những quyết định của
chủ thể được trao quyền lực công nhằm giải quyết những vấn đề vì lợi ích chung
của cộng đồng.
Tổ chức thực thi chính sách là một khâu họp thành chu trình chính sách, là
toàn bộ quá trình chuyển hoá ý chí của chủ thể trong chính sách thành hiện thực với
các đối tượng quản lý nhằm đạt mục tiêu định hướng. Tổ chức thực thi chính sách là
trung tâm kết nối các bước trong chu trình chính sách thành một hệ thống, nhất là
với hoạch định chính sách. So với các khâu khác trong chu trình chính sách, tổ chức
thực thi có vị trí đặc biệt quan trọng, vì đây là bước hiện thực hoá chính sách trong
đời sống xã hội.Để tổ chức điều hành có hiệu quả công tác thực thi chính sách,
trước tiên cần tuân thủ các bước tổ chức thực thi cơ bản sau đây: Xây dựng kế
hoạch triển khai thực hiện chính sách công .Phổ biến, tuyên truyền chính sách công.
Phân công, phối hợp thực hiện chính sách công. Duy trì chính sách công .Điều
chỉnh chỉnh sách công.Theo dõi, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện chỉnh sách công.
Đánh giá, tổng kết, rút kinh nghiệm
1.1.2. Khái niệm phát triển tổ chức đảng trong các doanh nghiệp
Trong khoa học Xây dựng Đảng, thuật ngữ “phát triển” thường được hiểu là
hình thành ngay từ đầu một tổ chức, một đội ngũ hoặc từ một tổ chức, một đội ngũ
đã có củng cố, kiện toàn nâng cao chất lượng nó lên.
Ví dụ phát triển TCĐ (đảng bộ cơ sở, chi bộ cơ sở), phát triển đội ngũ đảng
viên, phát triển đội ngũ cán bộ... Sự phát triển ấy bao gồm sự tăng lên về số lượng