Một số giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu tại công ty TNHH thương mại và dịch vụ kĩ thuật tân long

BỘ TÀI CHÍNH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH- MARKETING
KHOA THƯƠNG MẠI

Tên: Phạm Thị Ánh Tuyến
Lớp: 07 DTM

ĐỀ ÁN MÔN HỌC 2

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG
KINH DOANH NHẬP KHẨU TẠI CÔNG TY
TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN THƯONG MẠI VÀ DỊCH VỤ
KĨ THUẬT TÂN LONG

Chuyên ngành Thương mại Quốc tế
GVHD: Ths. Đoàn Nam Hải


Tp. Hồ Chí Minh, năm 2010


ĐIỂM VÀ NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN

ĐIỀM


NHẬN XETLỜI CẢM ƠN

Em xin chân thành cảm ơn Thầy giáo, Thạc sĩ Đoàn Nam Hải- giảng viên khoa
Thương mại, trường đại học Tài chính- Marketing đã chỉ dẫn và góp ý để em hoàn thành đề
án môn học 2.

Nhân đây em xin gửi lời cảm ơn tới Ban giám đốc và các anh chị thuộc phòng Xuất
nhập khẩu trong công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Kĩ thuật Tân Long đã tạo điều kiện
để em hoàn thành đề án môn học này.
Do những hạn chế về thời gian và tài liệu nghiên cứu nên đề án không tránh khỏi
những thiếu sót Em mong nhận được sự góp ý chân thành của Thầy để hoàn thiện hơn trong
báo cáo thực tập tốt nghiệp.

Sinh viên


Phạm Thị Ánh Tuyến.LỜI MỞ ĐẦU
1.

Lí do chọn đề tài
Cùng với xuất khẩu, nhập khẩu là một bộ phận quan trọng cấu thành nên thuơng mại

quốc tế. Việt Nam đang trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nuớc, tiến đến trở
thành một nuớc công nghiệp vào năm 2020. Chính vì vậy, bên cạnh hoạt động nhập khẩu
nhằm thu ngoại tệ, phát triển nền kinh tế và nâng cao đời sống nhân dân thì chúng ta cần
nhập khẩu hàng hóa, trang thiết bị kĩ thuật hiện đại để phục vụ cho nhu cầu sản xuất, tiêu
dùng trong nuớc và xuất khẩu.
Hiện nay, nhu cầu về chăm sóc sức khỏe của nguời dân tại Việt Nam có xu hướng ngày
càng tăng, trong khi trình độ khoa học kĩ thuật chưa cho phép tự sản xuất ra nhựng trang
thiết bị y tế hiện đại để đáp ứng nhu cầu ấy. Bên cạnh đó, lĩnh vực dịch vụ du lịch, ở nước ta
đang trên đà phát triển với sự hình thành của hàng loạt những khu du lịch, nghỉ dưỡng và
các nhà hàng, khách sạn sang trọng. Chính vì vậy hoạt động kinh doanh nhập khẩu những
thiết bị y tế hiện đại cho các bệnh viện, trung tâm y tế và trang thiết bị nhà bếp phục vụ cho
các khu du lịch, nghỉ dưỡng, nhà hàng khách sạn là cần thiết Nắm bắt được xu hướng này,
vào năm 2006 công ty TNHH Thưomg mại và Dịch vụ kĩ thuật Tân Long đã ra đời và tiến
hành hoạt động kinh doanh nhập khẩu những trang thiết bị nêu trên. Qua bốn năm hoạt

động, công ty đã đạt được những thành tựu đáng ghi nhận, tuy nhiên vẫn còn tộn tại một số
mặt hạn chế cần khắc phục để thích nghi với những thay đổi của môi trường kinh doanh, từ
đó nâng cao hoạt động kinh doanh nhập khẩu của công ty. Từ những lí do trên, em đã chọn
đề tài : “Một sổ giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu tại
Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ lã thuật Tân Long.”
2.

Mục tiêu của đề tài
Đe tài gồm 2 mục tiêu lớn:
- Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu của Công ty TNHH
Thưorng mại và Dịch vụ kĩ thuật Tân Long.
- Đưa ra một số giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập
khẩu tại Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ kĩ thuật Tân Long.


3.

Phương pháp nghiên cứu

-

Phương pháp thống kê tổng họp.

-

Phương pháp phân tích so sánh.

4.

Phạm vi nghiên cứu

- Không gian: Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ kỹ thuật Tân Long.

-

Thời gian: Giai đoạn 2007- 2009.
s. Kết cấu của đề tài
Đề tài gồm 3 chương, cụ thể như sau:
-

Chương 1. Cơ sở lý luận về phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập

khẩu.
-

Chương 2. Tình hình hoạt động kinh doanh nhập khẩu của Công ty TNHH

Thương mại và Dịch vụ kĩ thuật Tân Long.


Chương 3. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu tại Công ty
TNHH Thương mại và Dịch vụ kĩ thuật Tân Long.MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐÀU.................................................................................................................4
Chương 1. Cơ SỞ LÝ LUẬN VÈ PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH
DOANH NHẬP KHẲU..................................................................................................10
1.1. Khái quát về hoạt động kinh doanh nhập khẩu..........................................................10
1.1.1. Khái niệm hoạt động kinh doanh nhập khẩu...........................................................10
1.1.2. Vai trò của hoạt động kinh doanh nhập khẩu...........................................................10
1.1.2.1. Đối với nền kinh tế quốc dân.................................................................................10
1.1.2.2. Đối với các doanh nghiệp.....................................................................................11
1.1.3. Quy trình hoạt động kinh doanh xuất khẩu..............................................................11

1.1.3.1. Nghiên cứu, tiếp cận thị trường............................................................................11
1.1.3.2................................................................................................................................... Ng
hiên cứu lựa chọn đối tác.....................................................................................................12
1.1.3.3................................................................................................................................... Gia
o dịch và đàm phán hợp đồng ngoại thương........................................................................12
1.1.3.4. Kí kết họp đồng ngoại thương...............................................................................13
1.1.3.5. Tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu................................................................13
1.2. Cơ sở lí luận về phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu.......................15
1.2.1. Khái niệm phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu.............................15
1.2.2...................................................................................................................................... Nh
iệm vụ của phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu.......................................16
1.2.3...................................................................................................................................... Nộ
i dung phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu...............................................16
1.2.3.1................................................................................................................................... Số
lượng và giá trị......................................................................................................................16
1.2.3.2................................................................................................................................... Ph
ân tích doanh thu..................................................................................................................17
1.2.3.2.1................................................. Tổ
ng doanh thu.........................................................................................................................17
1.2.3.2.2................................................. Do
anh thu nhập khẩu theo kết cấu............................................................................................18
1.2.3.3. Phân tích chi phí kinh doanh.................................................................................18
1.2.3.3.1................................................................................................................................ Tổ
ng chi phí..............................................................................................................................18


1.2.3.3.2. Tỉ suất chi phí......................................................................................................19
1.2.3.3.3................................................................................................................................ Tiế
t kiệm chi phí........................................................................................................................19
1.2.3.4................................................................................................................................... Ph

ân tích lợi nhuận...................................................................................................................20
1.2.3.4.1................................................................................................................................ Tổ
ng lợi nhuận..........................................................................................................................20
1.2.3.4.2................................................................................................................................ Tỉ
suất lợi nhuận........................................................................................................................20
1.2.4.

Phân loại các loại hình phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu.....21

1.2.4.1. Căn cứ vào thời kỳ tiến hành phân tích................................................................21
1.2.4.2. Căn cứ vào phạm vi phân tích................................................................................22
1.2.4.3.................................................................................................................................... Că
n cứ vào thời điểm hoạt động phân tích................................................................................22
1.2.4.4.................................................................................................................................... Că
n cứ vào mục đích nghiên cứu..............................................................................................22
1.2.5. Phương pháp phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu.........................22
1.2.5.1. Phương pháp so sánh..............................................................................................22
1.2.5.2.................................................................................................................................... Ph
ương pháp Phân tích nhân tố.................................................................................................24
1.2.5.3. Phương pháp hồi quy và tương quan.....................................................................24
Chưong 2. TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH NHẬP KHẲU CỦA CÔNG
TY TNHH THƯONG MẠI VÀ DỊCH vụ KĨ THUẬT TÂN LONG............................26
2.1. Giới thiệu tổng quan về Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ kĩ thuật Tân Long.
26
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển............................................................................26
2.1.2....................................................................................................................................... Ch
ức năng và nhiệm vụ.............................................................................................................27
2.1.2.1.................................................................................................................................... Ch
ức năng..................................................................................................................................27
2.1.2.2.................................................................................................................................... Nh

iệm vụ....................................................................................................................................27
2.1.3....................................................................................................................................... Cơ
cấu tổ chức quản lý và chức năng của các phòng ban..........................................................28
2.1.3.1.................................................................................................................................... Sơ
đồ cơ cấu tổ chức và quản lý.................................................................................................28
2.1.3.2. Chức năng của các phòng ban...............................................................................28


2.1.4....................................................................................................................................... Cá
c lĩnh vực kinh doanh............................................................................................................30
2.1.5. Các nhân tố ảnh hưởng đen hiệu quả hoạt động kinh doanh Nhập khẩu của công
ty30
2.1.5.1. Các nhân tố bên ngoài............................................................................................30
2.1.5.1.1. Hệ thống luật và chính sách thuế nhập khẩu của nhà nước...............................30
2.1.5.1.2. Các nhân tố kinh tế của Việt Nam......................................................................31
2.1.5.1.3. Thói quen, thị hiếu, xu hướng tiêu dùng............................................................32
2.1.5.1.4................................................................................................................................. Dâ
n số và phân bố dân cư..........................................................................................................33
2.1.5.1.5. Tốc độ phát triển và ứng dụng khoa học, lỡ thuật và công nghệ.......................33
2.1.5.1.6................................................................................................................................. Nh
à cung cấp..............................................................................................................................34
2.1.5.1.7. Đối thủ cạnh tranh...............................................................................................35
2.1.5.2. Các nhân tố bên trong............................................................................................35
2.1.5.2.1 .Nguồn nhân lực và năng lực quản trị...................................................................35
2.1.5.2.2. Khả năng tài chính của công ty..........................................................................36
2.1.5.2.3. Hệ thống cơ sở vật chất- kĩ thuật hiện có của doanh nghiệp.............................36
2.1.5.2.4................................................................................................................................. Kh
ả năng marketing và nghiên cứu thị trường..........................................................................37
2.2. Phân tích tình hình kinh doanh nhập khẩu của công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ
kĩ thuật Tân Long...................................................................................................................37

2.2.1.......................................................................................................................................
Kết quả hoạt kinh doanh nhập khẩu của công ty trong giai đoạn 2007- 2009....................37
2.2.1.1. Cơ cấu nhóm sản phẩm..........................................................................................37
2.2.1.2. Cơ cấu thị trường nhập khẩu.................................................................................39
2.2.1.2.1................................................................................................................................. Cơ
cấu thị trường nhập khẩu thiết bị nhà bếp............................................................................39
2.2.1.2.2................................................................................................................................. Cơ
cấu thị trường nhập khẩu thiết bị y tế...................................................................................41
2.2.2.

Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu.........................................44

2.2.2.1.................................................................................................................................... Tìn
h hình doanh thu, chi phí và lợi nhuận của công ty.............................................................44


2.2.2.2. Phân tích doanh thu...............................................................................................45
2.2.2.3.................................................................................................................................... Ph
ân tích chi phí........................................................................................................................46
2.2.2.3.1. Tổng chi phí........................................................................................................46
2.2.2.3.2. Tỉ suất chi phí......................................................................................................47
2.2.2.4. Phân tích lợi nhuận................................................................................................48
2.2.2.4.1. Tổng lợi nhuận....................................................................................................48
2.2.2.4.2. Tỉ suất lợi nhuận..................................................................................................48
2.2.3. Đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty.............................................49
2.2.3.1. Điểm mạnh.............................................................................................................49
2.2.3.2. Điểm yếu................................................................................................................49
2.2.3.3. Cơ hội.....................................................................................................................50
2.2.3.4. Thách thức..............................................................................................................50
Chương 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH DOANH NHẬP

KHẲU TẠI CÔNG TY TNHH THUONG MẠI VÀ DỊCH VỤ KĨ THUẬT TÂN LONG....51
3.1.......................................................................................................................................... Mụ
c tiêu và phương hướng nâng cao hiệu quả nhập khẩu........................................................51
3.1.1. Mục tiêu.....................................................................................................................51
3.1.2. Phương hướng...........................................................................................................51
3.2.

Phân tích mô hình ma trận SWOT...........................................................................52

3.2.1. Mô hình ma trận SWOT............................................................................................52
3.2.2. Các chiến lược lựa chọn để thực hiện.......................................................................54
3.3. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh nhập khẩu......................................55
3.3.1. Giải pháp tăng nguồn vốn lưu động.........................................................................55
3.3.1.1................................................................................................. Cơ sở đề xuất giải pháp
................................................................................................................................................55
3.3.1.2........................................................................................ Nội dung thực hiện giải pháp
................................................................................................................................................55
3.3.2.

Giải pháp giảm chi phí biến đổi.............................................................................56

3.3.2.1................................................................................................. Cơ sở đề xuất giải pháp
................................................................................................................................................56


3.3.2.2........................................................................................ Nội dung thực hiện giải pháp
................................................................................................................................................56
3.3.3. Giải pháp về nguồn nhân lực....................................................................................57
3.3.3.1................................................................................................. Cơ sở đề xuất giải pháp
................................................................................................................................................57

3.3.3.2........................................................................................ Nội dung thực hiện giải pháp
................................................................................................................................................57
3.3.4. Giải pháp về xúc tiến thương mại.............................................................................58
3.3.4.1. Cơ sở đề xuất giải pháp..........................................................................................58
3.3.4.2. Nội dung thực hiện giải pháp.................................................................................58
KIÉN NGHỊ.....................................................................................................................59
KÉT LUẬN......................................................................................................................60
TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................................................61
PHỤ LỤC 1......................................................................................................................62


PHỤ LỤC 2

64Chuông 1. Cơ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT
ĐỘNG
KINH DOANH NHẬP KHẲU

1.1. Khái quát về hoạt động kinh doanh nhập khẩu
1.1.1. Khái niệm hoạt động kinh doanh nhập khẩu
Hoạt động kinh doanh nhập khẩu là hoạt động kinh doanh gắn liền với việc đưa
hàng hóa, dịch vụ vào trong lãnh thổ Việt Nam hoặc khu vực đặc biệt nằm trong lãnh thổ
Việt Nam được hưởng quy chế hải quan riêng theo quy định của pháp luật Việt Nam.
1.1.2. Vai trò của hoạt động kinh doanh nhập khẩu
1.1.2. L Đổi với nền kinh tế quốc dân
-

Nhập khẩu đem lại cho nền kinh tế những công nghệ hiện đại, máy móc

thiết bị tiên tiến, hoàn thiện và có năng lực sản xuất hom những công nghệ, máy
móc đã có trong nước. Từ đó, nó làm tăng hiệu quả sản xuất, tăng sản lượng sản

phẩm, thu nhập quốc dân.
-

Nhập khẩu mở rộng khả năng tiêu dùng của một nước, cho phép tiêu dùng

một lượng hàng hóa lớn hom khả năng sản xuất trong nước và tăng mức sống của
nhân dân.
-

Xã hội ngày càng phát triển và nhu cầu của con người ngày càng phong phú

và đa dạng. Thông qua con đường nhập khẩu sẽ làm đa dạng hóa mặt hàng về chủng
loại, quy cách, mẫu mã thỏa mãn nhu cầu trong nước.
-

Nhập khẩu góp phần đáng kể vào việc xóa bỏ tình trạng độc quyền, phá vỡ

nền kinh tế đóng, tự cung tự cấp.
-

Nhập khẩu là để tăng cường cơ sở vật chất kĩ thuật công nghệ tiên tiến, hiện

đại cho sản xuất và các loại hàng hóa cho tiêu dùng mà trong nước không sản xuất
hoặc trong nước có sản xuất nhưng không đáp ứng nhu cầu. Nhập khẩu còn có thể
thay thế sản xuất nghĩa là nhập khẩu những thứ mà sản xuất trong nước sẽ không có
lợi bằng nhập khẩu. Như vậy sẽ tác động tích cực đến sự phát triển cân đối và khai
thác tiềm năng, thế mạnh của nền kinh tế quốc dân về sức lao động, vốn cơ sở vật
chất, tài nguyên và khoa học kĩ thuật
-

Nhập khẩu có vai trò tích cực trong việc thúc đẩy xuất khẩu, vì nhập khẩu


tạo đầu vào cho sản xuất hàng xuất khẩu.
-

Nhập khẩu là cầu nối thông suốt nền kinh tế thị trường trong và ngoài nước

với nhau, tạo điều kiện phân công lao động và họp tác quốc tế.
I.I.2.2.

Đổi với các doanh nghiệp
-

Nhập khẩu giúp cho doanh nghiệp tiết kiệm được cả vốn và chi phí cho quá

trình nghiên cứu cũng như thời gian và số lượng đội ngũ khoa học nghiên cứu mà
vẫn thu được kết quả tưomg đối về phát triển khoa học kỹ thuật
-

Nhập khẩu giúp các doanh nghiệp nắm bắt, đón đầu những thành tựu mới

của khoa học kĩ thuật, những công nghệ tiên tiến. Neu không thực hiện nhập khẩu
thì các doanh nghiệp ngày càng trở nên lạc hậu so với khu vực và thế giới.
-

Hàng hóa nhập khẩu không những mở rộng quá trình sản xuất của doanh

nghiệp mà còn góp phần không nhỏ vào việc nâng cao đời sống tinh thần, nâng cao
tầm hiểu biết về sự phát triển trên toàn cầu cũng như góp phần cải thiện điều kiện

làm việc cho người lao động thông qua việc nhập khẩu máy móc thiết bị, dây
chuyền sản xuất mới an toàn hiệu quả.
Tuy nhập khẩu có vai trò to lớn nhưng nó cũng có mặt hạn chế. Neu nhập khẩu tràn
lan sẽ dẫn đến nền sản xuất trong nước bị suy yếu. Vì vậy cần có chính sách đúng đắn, sự
kiểm soát chặt chẽ, kịp thời, hợp lý để khai thác triệt để vai trò của nhập khẩu và hạn chế
những hiện tượng xấu phát sinh trong nền kinh tế.
1.1.3. Quy trình hoạt động kinh doanh xuất khẩu
Sau khi hợp đồng mua bán ngoại thưomg được ký kết, đom vị kinh doanh nhập khẩuvới tư cách là một bên ký kết- phải tổ chức thực hiện hợp đồng đó. Đây là một công việc
khá phức tạp, thực hiện qua nhiều bước. Trình tự thực hiện hợp đồng có các bước sau:
I.I.3.I.

Nghiên cứu, tiếp cận thị trường
Nghiên cứu thị trường là điều tra để tìm triển vọng bán hàng cho một sản phẩm cụ

thể hay một nhóm sản phẩm. Quá trình nghiên cứu thị trường là quá trình thu thập thông tin,
số liệu về thị trường, so sánh, phân tích những số liệu đó và rút ra kết luận. Những kết luận
này sẽ giúp cho nhà quản lý đua ra các quyết định đúng đắn để lập kế hoạch kinh doanh.
Nội dung thông tin cần thu thập khi nghiên cứu thị trường:
-

Nghiên cứu tình hình cung- cầu hàng hoá trên thị trường: Các nhà cung ứng

đang hoạt động trên thị thường và nhu cầu hiện tại, tiềm năng của mặt hàng đó


trong tương lai, từ đó xác định được tình hình cạnh tranh cũng như cơ hội tại thị
trường đang nghiên cứu.
-

Nghiên cứu giá cả hàng hóa : Trong kinh doanh, đặc biệt trong buôn bán

ngoại thương việc xác định giá cả là việc làm hàng đầu vì nó ảnh hưởng lớn nhất
đến sự sống còn của doanh nghiệp.
Ngoài ra, cần nghiên cứu một số yếu tố khác liên quan đến hoạt động kinh doanh của
công ty trên thị trường như: quan hệ chính trị, văn hoá, pháp, chính sách kinh tế, thuế nhập
khẩu,...
1.1.3.2. Nghiên cứu lựa chọn đổi tác
Lựa chọn đối tác dựa vào một số tiêu chuẩn sau:
-

về mặt pháp lí: có đăng kí kinh doanh, được cơ quan nhà nước có thẩm

quyền cấp giấy phép thành lập, được quyền tham gia kí kết hợp đồng ngoại
thương.
-

về mặt kinh tế- kĩ thuật: nên chọn những doanh nghiệp có vốn lớn, vững

chắc về tài chính, cơ sở vật chất kĩ thuật, có uy tín trên thị trường,...
1.1.3.3. Giao dịch và đàm phán hợp đồng ngoại thương
Đe tiến tới kí kết hợp đồng mua bán với nhau, hai bên mua và bán thường phải qua
một quá trình giao dịch, đàm phán về các điều kiện giao dịch. Trong buôn bán quốc tế,
những bước giao dịch chính như: hỏi hàng, chào hàng, đặt hàng. Trong mỗi bước giao dich,
hai bên sẽ tiến hành đàm phán để có được mặt hàng mong muốn với số lượng, chất lượng,
giá cả, phương thức thanh toán, phương thức giao nhận, bảo hành, bảo hiểm, khiếu nại,...
phù hợp với ý chí của hai bên. Các bên có thể lựa chọn một số hình thức đàm phán sau:
Đàm phán bằng thư tín, đàm phán qua điện thoại, gặp mặt trực tiếp để đàm phán.
1.1.3.4. Kí kết hợp đồng ngoại thương
Việc giao dịch, đàm phán thành công sẽ dẫn tới việc ký kết hợp đồng ngoại thương.
Hợp đồng thể hiện rõ ràng những gì hai bên đã thỏa thuân trong quá trình giao dịch , đàm

phán, cũng như quyền và nghĩa vụ của mỗi bên.
1.1.3.5. Tổ chức thực hiện họp đồng nhập khẩu
Sau khi hợp đồng mua bán ngoại thương được ký kết, đơn vị kinh doanh nhập khẩuvới tư cách là một bên ký kết- phải tổ chức thực hiện hợp đồng đó. Đây là một công việc rất
phức tạp, thực hiện qua nhiều bước. Trình tự thực hiện hợp đồng có các bước sau:


1.1.3.5.1.

Xin giấy phép nhập khẩu (nếu có)

Giấy phép nhập khẩu là vấn đề quan trọng đầu tiên về mặt pháp lý để tiến hành các
khâu trong quá trình nhập khẩu hàng hoá.
Đối với những mặt hàng cần có giấy phép nhập khẩu doanh nghiệp phải xin giấy
phép từ các bộ quản lí trước khi nhập khẩu. Các doanh nghiệp Việt Nam căn cứ theo Nghị
định 12/2006/NĐ-CP của Chính phủ và Thông tư 17/2008/TT-BCT của Bộ công thương để
xác định những mặt hàng nhập khẩu cần có giấy phép và thực hiện xin giấy phép.
1.1.3.5.2.

Mở L/C (nếu thanh toán bằng L/C)

Neu hai bên thỏa thuận thanh toán bằng phương thức tín dụng chứng từ (L/C) thì bên
nhập khẩu phải mở L/C. Doanh nghiệp phải thực hiện những công việc sau:
-

Làm đơn mở L/C và thực hiện đầy đủ các quy định của ngân hàng về thủ

tục xin mở L/C. Tùy vào loại L/C là trả ngay hay trả chậm, doanh nghiệp sẽ chuẩn
bị những giấy tờ phù hợp.
-

Ký quỹ mở L/C: Việc kỹ quỹ mở L/C tùy thuộc vào quy định của Ngân

hàng Nhà nước theo từng thời kì và thường mỗi ngân hàng có mức ký quỹ ấn định
khác nhâu đối với từng đối tượng khách hàng.
1.1.3.5.3.

Thuê phương tiện vận tải

Việc thuê phương tiện chở hàng được tiến hành dựa vào ba căn cứ sau: Những điều
khoản của hợp đồng mua bán ngoại thương, đặc điểm hàng mua bán và điều kiện vận tải.
Người nhập khẩu thuê phương tiện vận tải nếu trong hợp đồng ngoại thương thỏa
thuận việc mua bán hàng hóa theo điều kiện thương mại quốc tế thuộc nhóm E (EXW),
nhóm F (FCA, FAS, FOB).
Có nhiều loại phương tiện tham gia vận chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu như: Máy
bay, tàu biển, tàu hỏa, ôtô. Ngày nay, tàu biển là phượng tiện vận tải được sử dụng nhiều
nhất. Có các phương thức thuê tàu phổ biến sau: thuê tàu chợ, thuê tàu chuyến và thuê tàu
định hạn.
1.1.3.5.4.

Mua bảo hiểm hàng hóa

Khi mua hàng theo điều kiện nhóm E (EXW), nhóm F (FCA, FAS, FOB) và điều
kiện CRF, CPT thì nhà nhập khẩu nên mua bảo hiểm hàng hóa cho chính mình để nếu có rủi
ro, thiệt hại xảy ra trong quá trình vận chuyển sẽ được công ty bảo hiểm bồi thường.
Người nhập khẩu lựa chọn điều kiện bảo hiểm căn cứ vào các yếu tố: Tính chất


hàng hóa, tính chất bao bì và phương tiện xếp dỡ, lọai phương tiện vận chuyển, khoảng
cách và thời gian vận chuyển, hành trình chuyên chở, những rủi ro bất trắc có thể xảy ra
trong quá trình chuyên chở.

1.1.3.5.5.

Nhận hàng

Sau khi nhận được giấy báo hàng đến, nhà nhập khẩu chuẩn bị những chứng từ và
thực hiện những thủ tục cần thiết để nhận hàng. Tùy vào phương thức nhận hàng là đường
biển, đường hàng không hay đường bộ thì sẽ có những chứng từ và thủ tục phù hợp.
1.1.3.5.6.

Làm thủ tục hải quan

Hàng hoá vận chuyển qua biên giới quốc gia để xuất khẩu hay nhập khẩu đều phải
làm thủ tục hải quan. Thủ tục hải quan là công cụ để quản lý hành vi buôn bán theo pháp
luật của Nhà nước.
Những việc nhà nhập khẩu phải thực hiện khi làm thủ tục hải quan:
-

Lên tờ khai hải quan hàng nhập khẩu

-

Lập bộ hồ sơ tờ khai

-

Đăng kí làm thủ tục hải quan

-

Làm nghĩa vụ đóng thuế

1.1.3.5.7.

Kiểm tra chất lượng hàng hóa nhập khẩu

Khi hàng hóa về đến cửa khẩu, nhà nhập khẩu phải thực hiện đúng và đầy đủ các
quy định và thủ tục về kiểm tra hàng nhập khẩu theo Quyết định số 50/2006/QĐ của Thủ
tướng Chính phủ về sản phẩm hàng hóa phải kiểm tra chất lượng.
1.1.3.5.8.

Khiếu nại (nếu có)

Trong trường hợp có tổn thất, hư hỏng hàng hóa, nhà nhập khẩu có thể khiếu nại các
bên sau:
-

Nhà xuất khẩu: Nhà nhập khẩu có quyền khiếu nại khi người xuất khẩu

không giao hàng đúng hạn, giao thiếu hoặc phẩm chất hàng hóa không phù hợp với
quy định của hợp đồng
-

Người chuyên chở: Nhà nhập khẩu sẽ khiếu nại người chuyên chở nếu

hàng hóa bị hư hại, mất mát, thiếu hụt,.. .do lỗi của người chuyên chở.
-

Người bảo hiểm: Nhà nhập khẩu có quyền khiếu nại công ty bảo hiểm để

đòi bồi thường nếu có tổn thất xảy ra cho đối tượng bảo hiểm mà tổn thất đó thuộc

phạm vi trách nhiệm của công ty bảo hiểm.
1.1.3.5.9.

Thanh toán

Thanh toán là nghĩa vụ của nhà nhập khẩu trong thực hiện hợp đồng ngoại thương.
Tùy theo từng phương thức thanh toán, việc thanh toán sẽ khác nhau.
Các phương thức thanh toán quốc tế thường dùng:
-

Nhờ thu trơn.

-

Nhờ thu kèm chứng từ (D/A hoặc D/P).

-

Chuyển tiền (T/T hoặc M/T)

-

Đổi chứng từ trả tiền (CAD)

-

Tín dụng chứng từ (L/C)

1.2. Cơ sở lí luận về phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu
1.2.1.

Khái niệm phân tích hiệu quả hoạt động kỉnh doanh nhập khẩu
Phân tích hiệu quả kinh doanh là tiến trình đánh giá kết quả và hiệu quả kinh doanh

nhập khẩu của doanh nghiệp và các nhân tố ảnh hưởng cùng xu hướng vận động của chúng
để làm cơ sở cho việc xây dựng, tổ chức thực hiện kế hoạch kinh doanh và đề xuất những
biện pháp thúc đẩy và nâng cao hiệu quả kinh doanh nhập khẩu của doanh nghiệp.
1.2.2. Nhiệm vụ của phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu
Trong môi truờng kinh tế toàn cầu hóa hiện nay, các doanh nghiệp cần phải phân
tích hiệu quả và hạch toán kinh doanh đầy đủ, chính xác để thích nghi với biến động của
môi truờng hoạt động. Cùng với kế toán, việc phân tích hiệu quả kinh doanh là cung cụ
quản lý và điều hành hoạt động kinh doanh nhập khẩu của doanh nghiệp.
Việc phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu có những nhiệm vụ chính
sau:
-

Đánh giá chính xác và cụ thể những kết quả đạt đuợc so với kế hoạch đề ra

hoặc so với kết quả đã thục hiện đuợc ở kì truớc, so với các doanh nghiệp tiêu biểu
cùng ngành hoặc các chỉ tiêu bình quân nội ngành, các thông số thị trường.
-

Xác định, phân tích và lượng hóa các nhân tố nội tại và khách quan đã và sẽ

ảnh hưởng đến kết quả, hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
-

Dựa trên các kết quả phân tích được, đưa ra những dự báo và đề xuất những

giải pháp nâng cao kết quả, hiệu quả kinh doanh nhập khẩu của doanh nghiệp. Từ


đó, doanh nghiệp xây dựng những phương án kinh doanh mới hợp lí và hiệu quả.
1.2.3. Nội dung phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu
1.2.3.1. Sổ lượng và giá trị
Tình hình thực hiện kế hoạch tiêu thụ được phân tích ở hai mặt sản lượng và giá trị.
1.2.3.1.1.

Số lượng

Phân tích mặt số lượng để xem xét chi tiết từng mặt hàng và sự ảnh hưởng của các
nhân tố nội tại và khách quan.
Đe xác định ảnh hưởng của số lượng mua vào và dự trữ đến việc thực hiện số lượng
bán ra, khi phân tích cần chú ý tới quan hệ cân đối giữa tồn đầu kỳ, nhập trong kỳ và tồn
cuối kỳ về mặt số lượng trong đẳng thức kế toán sau:
Tồn đầu kỳ + Nhập trong kỳ = Xuất trong kỳ + Tồn cuối kỳ
Bằng cách thực hiện phương pháp so sánh, chúng ta sẽ có được chênh lệch giữa
thực hiện và kế hoạch tiêu thụ về mặt số lượng.
1.2.3.1.2.

Giá trị

Phân tích mặt giá trị để đánh giá tổng quát tình hình hoạt động, mức độ hoàn thành
chung về kế hoạch tiêu thụ.
Khi phân tích chúng ta cũng cần chú ý tới quan hệ cân đối giữa tồn đầu kỳ, nhập
trong kỳ và tồn cuối kỳ về mặt giá trị trong đẳng thức kế toán:
Tồn đầu kỳ + Nhập trong kỳ = Xuất trong kỳ + Tồn cuối kỳ
Bằng cách thực hiện phương pháp so sánh, chúng ta sẽ có được chênh lệch giữa

thực hiện và kế hoạch tiêu thụ về mặt giá trị.
Phân tích theo hình thức số lượng, giá trị và chỉ tiêu tồn kho giúp doanh nghiệp
đánh giá một cách liên tục nhiều kỳ cho từng mặt hàng và có quyết định kinh doanh phù
họp
1.2.3.2.

Phân tích doanh thu

I.2.3.2.I. Tổng doanh thu
Doanh thu nhập khẩu là tổng số tiền doanh nghiệp được khách hàng thanh toán và
chấp nhận thanh toán từ hoạt động bán hàng và cung ứng dịch vụ nhập khẩu.
Phân tích tổng doanh thu nhập khẩu nhằm đánh giá tổng quát tình hình kinh doanh
nhập khẩu của doanh nghiệp.
Công thức tính tổng doanh thu:


R = Z
Trong đó: R: Tổng doanh thu.
q: Sản lượng tiêu thụ.
p: Giá bán sản phẩm.
Trong phân tích tổng doanh thu, chúng ta sẽ tiến hành phân tích biến động tuyệt đối
và tương đối của tổng doanh thu giữa kỳ nghiên cứu và kì gốc.
I.2.3.2.2. Doanh thu nhập khẩu theo kết cấu
Phân tích doanh thu nhập khẩu theo kết cấu là đánh giá biến động doanh thu nhập
khẩu của doanh nghiệp (giá trị và tỉ trọng) theo các bộ phận cấu thành, nhu: mặt hàng,
nguồn hàng, thị trường nhập khẩu, phương thức nhập khẩu,...
Trong phân tích doanh thu nhập khẩu theo kết cấu, chúng ta tiến hành phân tích biến
động tuyệt đối và tương đối của các yếu tố kết cấu về giá trị và về tỉ trọng.
Việc phân tích doanh thu nhập khẩu theo kết cấu nhằm xác định các trung tâm nhập

khẩu cần phát triển, các khâu yếu cần được cải tiến, thu hẹp hoặc cắt bỏ. từ đó, xây dựng,
điều chỉnh kế hoạch nhập khẩu, các kế hoạch khác của doanh nghiệp và lựa chọn các
phương án nhập khẩu.
I.2.3.3.

Phân tích chi phí kinh doanh

Chi phí là toàn bộ số tiến doanh nghiệp bỏ ra để mua sắm máy móc, thiết bị, nhà
xưởng, trả lương, bảo hiểm xã hội cho người lao động, dịch vụ thuê ngoài, nộp thuế cho
Nhà nước.
Việc phân tích chi phí kinh doanh nhằm đánh giá tình hình biến động và quản lý sử
dụng chi phí kinh doanh của doanh nghiệp. Đồng thời, phát hiện những bất hợp lý trong
việc quản lý và sử dụng chi phí, xác định những nguyên nhân biến động chi phí và khả năng
tiềm tàng cho phép giảm thiểu chi phí kinh doanh. Từ đó, có cơ sở để xây dựng kế hoạch
quản lý, sử dụng chi phí và đề xuất những biện pháp hạ thấp chi phí.
Các chỉ tiêu phân tích chi phí kinh doanh như sau:
I.2.3.3.I. Tổng chi phí
Đây là chỉ tiêu khái quát tình hình thực hiện chi phí trong kỳ nghiên cứu. Đối với
doanh nghiệp kinh doanh nhập khẩu, chi phí hoạt động kinh doanh chịu ảnh hưởng của tỉ
giá nên một phần chi phí được hạch toán bằng nội tệ và phần còn lại được hạch toán bằng


ngoại tệ.

TC = cv + cu
Trong đó:
TC: Tổng chi phí kinh doanh
Cv: Chi phí hạch toán bằng nội tệ.
Trong phân tích tổng chi phí kinh doanh, chúng ta tiến hành phân tích biến động
tuyệt đối, tưorng đối của tổng chi phí giữa kỳ nghiên cứu và kỳ gốc.

I.2.3.3.2. Tỉ suất chi phí
Chỉ tiêu này phản ánh cần bao nhiêu chi phí để tạo ra một đồng doanh thu.
TC
pc= —*100%
Trong
đó:

R
pc: Tỉ suất chi phí
TC: Tổng chi phí kinh doanh R: Tổng doanh thu.

Trong phân tích tỉ suất chi phí, chúng ta tiến hành phân tích biến động tuyệt đối của
tỉ suất chi phí giữa kỳ nghiên cứu và kỳ gốc.
I.2.3.3.3. Tiết kiệm chi phí
Chỉ tiêu này phản ánh mức chi phí tiết kiệm được trong kỳ kinh doanh.
Chỉ tiêu này được tính bằng công thức:
E = R1*(PC1-PCO)
Trong đó:

E: Mức tiết kiệm chi phí.
Rj: Tổng doanh thu kỳ nghiên cứu. Pc i: Tỉ suất chi phí kỳ
nghiên cứu.
Pc o: Tỉ suất chi phí kỳ gốc.

-

Nếu E < 0: Tiết kiệm.

-

Nếu E > 0: Lãng phí.
Trong phân tích mức tiết kiệm chi phí, chúng ta tiến hành phân tích biến động tuyệt

đối của mức tiết kiệm chi phí giữa kỳ nghiên cứu và kỳ gốc.
Tuy nhiên, trong thực tế hiện nay chỉ tiêu tiết kiệm chi phí ít đuợc sử dụng vì chua


loại trừ đuợc yếu tố khách quan của việc tăng, giảm giá cả.
1.2.3.4.

Phân tích lọi nhuận

Lợi nhuận là nhân tố quyết định khả năng tái sản xuất mở rộng của doanh nghiệp,
do đó quyết định sụ tồn vong và phát triển của doanh nghiệp. Việc phân tích lợi nhuận của
doanh nghiệp nhằm đánh giá lợi nhuận, đồng thời phát hiện khả năng tiềm tàng có thể khai
thác để nâng cao lợi nhuận và các nhân tố ảnh huởng đến lợi nhuận của doanh nghiệp. Các
chỉ tiêu phân tích lợi nhuận nhu sau:
1.2.3.4.1. Tổng lợi nhuận
Lợi nhuận là phần chênh lệch giữa tổng doanh thu hoặc thu nhập trừ đi tổng chi phí
của doanh nghiệp sau khi đã tính đến yếu tố bảo toàn vốn.
LN = R-TC
Trong đó:

LN : Tổng lợi nhuận
R: Tổng doanh thu TC: Tổng chi phí

-

LNtth = LNkd + LNk

Lợi nhuận trước thuế:
Trong đó:

LNtth : Tổng lợi nhuận trước thuế.
LNkd: Tổng lợi nhuận kinh doanh.
LNk: Tổng lợi nhuận khác

-

LNsth = LNtth - Ttn

Lợi nhuận sau thuế:
Trong đó:

LNsth : Tổng lợi nhuận sau thuế.
LNtth: Tổng lợi nhuận trước thuế.
Ttn: Thuế thu nhập doanh nghiệp.

1.2.3.4.2. Tỉ suất lợi nhuận
- Tỉ suất lợi nhuận trên doanh thu: Phản ánh có bao nhiêu đồng lợi nhuận được
tạo ra trên một đồng doanh thu.

LN
* 100%

PLN/DT =

DT
Trong đó: PLN/DT : Tỉ suất lợi nhuận trên doanh thu.
LN : Tổng lợi nhuận.

DT: Tổng doanh thu.


-

Tỉ suất lợi nhuận trên vốn: Phản ánh có bao nhiêu đồng lợi nhuận đuợc

tạo ra trên một đồng vốn.
LN
PLN/V=

* 100%
V

Trong đó: PLN/V : Tỉ suất lợi nhuận trên vốn.
LN : Tổng lợi nhuận.
V: Vốn kinh doanh.
-

Tỉ suất lợi nhuận trên chi phí: Phản ánh có bao nhiêu đồng lợi nhuận

đuợc tạo ra trên một đồng chi phí.
LN
PLN/TC =

* 100%
TC

Trong đó: PLN/TC : Tỉ suất lợi nhuận trên chi phí.
LN : Tổng lợi nhuận.

TC: Tổng chi phí.
Trong phân tích lợi nhuận, chúng ta tiến hành phân tích tình hình biến động của tổng
lợi nhuận và lợi nhuận theo kết cấu.
1.2.4.

Phân loại các loại hình phân tích hiệu quả hoạt động kỉnh doanh nhập khẩu

I.2.4.I.

Căn cứ vào thời kỳ tiến hành phân tích
-

Phân tích thường xuyên: Là loại phân tích được tiến hành hàng ngày,

hàng tuần nhằm đánh giá tiến độ thực hiện dự án, kế hoạch kinh doanh.
-

Phân tích định kỳ: Là loại phân tích được tiến hành vào các khoảng thời

gian đã định (tháng, quý, năm) nhằm đánh giá kết quả, hiệu quả thực hiện dự án, kế
hoạch trong từng thời kỳ.
1.2.4.2. Căn cứ vào phạm vi phân tích
-

Phân tích toàn diện: Là loại phân tích được tiến hành trên tất cả các lĩnh

vực kinh doanh và các bộ phận của doanh nghiệp nhằm đánh giá một cách toàn diện
tình hình kinh doanh của công ty.
-

Phân tích bộ phận: Là loại phân tích được tiến hành theo một lĩnh vực


kinh doanh hoặc một bộ phận kinh doanh nhất định trong doanh nghiệp.
1.2.4.3.

Căn cứ vào thời điểm hoạt động phân tích

-

Phân tích trước kinh doanh: Là phân tích trước khi tiến hành hoạt động

kinh doanh (Phân tích dự án, kế hoạch,..).
-

Phân tích hiện hành: Là phân tích tiến hành đồng thời với quá trình kinh

doanh nhằm kiểm định tính đúng đắn của dự án, kế hoạch và đưa ra những điều
chỉnh (nếu có).
-

Phân tích sau kinh doanh: Là phân tích kết quả thực hiện dự án, kế

hoạch.. .nhằm đánh giá hiệu quả kinh doanh.
1.2.4.4.

Căn cứ vào mục đích nghiên cứu

-

Phân tích dự báo: Là phân tích dựa vào những kết quả đã xảy ra và kết

quả nghiên cứu thị trường để dự báo xu hướng phát triển trong tương lai.
-

Phân tích thực hiện: Là phân tích dựa vào kết quả đã xảy ra và tình hình

hiện tại để đánh giá tình hình thực hiện nhiệm vụ kế hoạch của doanh nghiệp.
1.2.5.

Phương pháp phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu
Ba phương pháp được sử dụng phổ biến trong phân tích hiệu quả hoạt động kinh

doanh nhập khẩu là phương pháp so sánh, phương pháp thay thế liên hoàn và phương pháp
hồi quy.
I.2.5.I.

Phương pháp so sánh
Là phương pháp nhằm xem xét trình độ phát triển của các chỉ tiêu phân tích bằng

cách so sánh kết quả thực hiện các chỉ tiêu phân tích đó ở kỳ nghiên cứu so với giá trị ở kỳ
gốc.
Tùy vào mục đích phân tích, kỳ gốc sẽ là:
-

Kỳ gốc là năm trước: nếu doanh nghiệp muốn thấy được xu hướng phát

triển của chỉ tiêu phân tích.
-

Kỳ gốc là kế hoạch: nếu doanh nghiệp muốn thấy việc thực hiện theo các

định mức đã đề ra có đúng theo dự kiến hay không.
-

Kỳ gốc là chỉ tiêu trung bình của ngành: nếu doanh nghiệp muốn biết vị trí

và khả năng đáp ứng thị trường của doanh nghiệp.
Đe phép so sánh có ý nghĩa thì các chỉ tiêu phân tích phải đảm bảo được các điều


kiên: Được tính trong cùng một khoảng thời gian hạch toán như nhau (tháng, quý, năm),
phải cùng phản ánh một nội dung kinh tế, phải cùng phương pháp tính toán, phải cùng đon
vị đo lường. Đồng thời, các chỉ tiêu đó phải đựơc quy đổi về cùng quy mô tưong tự nhau
(bộ phận, phân xưởng,...).
Có hai kĩ thuật so sánh là so sánh tuyệt đối và so sánh tưong đối:
-

So sánh tuyệt đối: Xác định mức chênh lệch giữa chỉ tiêu phân tích ở kỳ

nghiên cứu so với giá trị gốc được lựa chọn để so sánh.
AR = Rj- RQ

Ví dụ:

Trong đó: AR. Chênh lệch tổng doanh thu.
"D -1 r 1 4 Â

1

11

1

1

1 • 71

z

1: Tông doanh thu kỳ nghiên cứu.
Ro : Tổng doanh thu kỳ gốc.
-

So sánh tương đối: Xác định quan hệ tỉ lệ giữa chỉ tiêu phân tích ở kỳ trước

so với giá trị gốc được lựa chọn để so sánh.
Ví dụ:

RỊ

*R =

---R

Trong đó: IR.

TỈ

o

lệ giữa tổng doanh thu kỳ nghiên cứu và tổng doanh thu kỳ

gốc.
1: Tông doanh thu kỳ nghiên cứu.
Ro : Tổng doanh thu kỳ gốc
1.2.5.2. Phương pháp Phân tích nhân tổ
Phương pháp phân tích nhân tố là phương pháp phân tích trong đó sự biến động của
chỉ tiêu phân tích được giải thích bằng mức độ ảnh hưởng của các nhân tố cấu thành nó.
Các dạng phân tích nhân tố:
-

Phương pháp thay thế liên hoàn: Là phương pháp phân tích nhân tố,

trong đó các nhân tố ảnh hưởng đến chỉ tiêu phân tích có quan hệ tích số với nhau và
mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến chỉ tiêu phân tích được xác định bằng cách
thay thế lần lượt các giá trị của các nhân tố theo một quy luật nhất định.


Quy luật thay thế của phương pháp này như sau: Từ nhân tố số lượng đến chất
lượng; Từ nhân tố chủ yếu đến thứ yếu; Từ nhân tố hình thành trước đến nhân tố
hình thành sau; Từ giá trị kỳ gốc đến giá trị kỳ nghiên cứu.
-

Phương pháp số chênh lệch: Là phương pháp phân tích nhân tố, trong đó

mức độ ảnh hưởng tuyệt đối của một nhân tố nào đó được xác định bằng tích số giữa
số chênh lệch của nhân tố đó với các nhân tố còn lại.
-

Phương pháp cân đối: Là phương pháp phân tích nhân tố, trong đó các

nhân tố và chỉ tiêu phân tích có mối quan hệ cân đối với nhau thông qua một phương
trình kinh tế. Một lượng thay đổi của một nhân tố nào đó sẽ làm chỉ tiêu phân tích
thay đổi một lượng tương ứng.
1.2.5.3. Phương pháp hồi quy và tương quan
Phương pháp hồi quy là phương pháp xác định chỉ tiêu phân tích (tiêu thức kết quả)
theo sự biến thiên của các tiêu thức nguyên nhân thông qua mối quan hệ tương quan hàm
số.
Các dạng tương quan:
-

Căn cứ vào tính chất biến thiên của tiêu thức kết quả và nguyên nhân, gồm:

Tương quan thuận và tương quan nghịch.
-

Căn cứ vào số lượng biến nguyên nhân, gồm: Tương quan đơn (hồi quy

đơn) và tương quan bội (hồi quy bội).