QUY TRÌNH THỦ TỤC HẢI QUAN ĐIỆN TỬ ĐỐI VỚI HÀNG HÓA KINH DOANH TẠM NHẬP TÁI XUẤT THỰC HIỆN TẠI CHI CỤC HẢI QUAN CỬA KHẨU CẢNG SÀI GÒN KHU VỰC 2
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (565.6 KB, 69 trang )
BỘ TÀI CHÍNH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH - MARKETING
KHOA THUẾ - HẢI QUAN
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
QUY TRÌNH THỦ TỤC HẢI
QUAN ĐIỆN TỬ ĐỐI VỚI HÀNG
HÓA KINH DOANH TẠM NHẬP
- TÁI XUẤT THỰC HIỆN TẠI
CHI CỤC HẢI QUAN CỬA
KHẨU CẢNG SÀI GÒN KHU
VỰC 2
GVHD: THS. VŨ THÚY HÒA
SVTH: ĐINH TẤN LƯỢNG
LỚP: 13DHQ – MSSV: 1321003461
CHUYÊN NGÀNH: HẢI QUAN – XUẤT NHẬP KHẨU
KHÓA: 10 – HỆ: ĐẠI HỌC CHÍNH QUY
TP. HỒ CHÍ MINH, THÁNG 05 NĂM 2017
BỘ TÀI CHÍNH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH - MARKETING
KHOA THUẾ - HẢI QUAN
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
QUY TRÌNH THỦ TỤC HẢI
QUAN ĐIỆN TỬ ĐỐI VỚI HÀNG
HÓA KINH DOANH TẠM NHẬP
- TÁI XUẤT THỰC HIỆN TẠI
CHI CỤC HẢI QUAN CỬA
KHẨU CẢNG SÀI GÒN KHU
VỰC 2
GVHD: THS. VŨ THÚY HÒA
SVTH: ĐINH TẤN LƯỢNG
LỚP: 13DHQ – MSSV: 1321003461
CHUYÊN NGÀNH: HẢI QUAN – XUẤT NHẬP KHẨU
KHÓA: 10 – HỆ: ĐẠI HỌC CHÍNH QUY
TP. HỒ CHÍ MINH, THÁNG 05 NĂM 2017
LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến các thầy cô trong trường
Đại học Tài chính – Marketing và các thầy cô trong Khoa Thuế- Hải quan đã dạy
dỗ và truyền đạt những kiến thức quý báu cho em hoàn thành bài khóa luận Tốt
Nghiệp này.
Đặc biệt, em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến cô Vũ Thúy Hòa, giáo viên
hướng dẫn của em. Trong suốt quá trình thực hiện đề tài em đã nhận được sự
giúp đỡ rất nhiệt tình từ cô, cô không chỉ ân cần hướng dẫn mà còn tạo cơ hội
cho em được tiếp xúc thực tế ở các chi cục hải quan cảng tại Khu vực Thành phố
Hồ Chí Minh.
Tiếp theo em xin gửi lời cảm ơn đến Ban lãnh đạo và các cô chú cán bộ tại
Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng Sài Gòn Khu vực 2 đã tạo điều kiện thuận lợi
cho em được tiếp xúc thực tế, giải đáp thắc mắc và nhận được lời chia sẻ, góp ý,
những kinh ngiệm quý báu từ các cô chú.
Với vốn kiến thức còn hạn chế và thời gian có giới hạn nên em không tránh
khỏi những thiếu sót trong bài khóa luận này. Em rất mong nhận được những ý
kiến đóng góp của thầy cô và các cô chú trong Ngành để em có thể hoàn thiện
kiến thức của bản thân.
Cuối cùng, em xin kính chúc quý thầy cô trường Đại học Tài chínhMarketing cùng các cô chú cán bộ Hải quan tại Chi cục cửa khẩu cảng Sài Gòn
Khu vực 2 công tác tốt và nhiều sức khỏe.
Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 5 năm 2017
Sinh viên thực hiện
Đinh Tấn Lượng
NHẬN XÉT CỦA ĐƠN VỊ THỰC TẬP
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
TP Hồ Chí Minh, ngày…tháng…năm 2017
Lãnh đạo cơ quan đơn vị
(Ký tên, đóng dấu)
TRƯỜNG ĐH TÀI CHÍNH – MARKETING
KHOA THUẾ - HẢI QUAN
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT
NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
BẢN NHẬN XÉT VÀ ĐÁNH GIÁ KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
(DÀNH CHO GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN)
HỌ VÀ TÊN : ĐINH TẤN LƯỢNG
CHUYÊN NGÀNH : HẢI QUAN
MSSV: 1321003461
LỚP: 13DHQ
ĐỀ TÀI : QUY TRÌNH THỦ TỤC HẢI QUAN ĐIỆN TỬ ĐỐI VỚI HÀNG HÓA
KINH DOANH TẠM NHẬP TÁI XUẤT THỰC HIỆN TẠI CHI CỤC HẢI
QUAN CỬA KHẨU CẢNG SÀI GÒN KHU VỰC 2
GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN: THS. VŨ THÚY HÒA
1. NỘI DUNG KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP:
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
2. NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN:
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
ĐÁNH GIÁ KHÓA LUẬN :
Điểm đánh giá quá trình:……./ 10 (điểm)
Điểm Bài viết KLTN:………./ 10 (điểm)
Tp. Hồ Chí Minh, ngày ---------- tháng ---------- năm --------------GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN
(Ký và ghi rõ họ tên)
TRƯỜNG ĐH TÀI CHÍNH – MARKETING
KHOA THUẾ - HẢI QUAN
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT
NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
BẢN NHẬN XÉT VÀ ĐÁNH GIÁ KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
(DÀNH CHO GIẢNG VIÊN PHẢN BIỆN)
HỌ VÀ TÊN : ĐINH TẤN LƯỢNG
MSSV: 1321003461
CHUYÊN NGÀNH : HẢI QUAN
LỚP: 13DHQ
ĐỀ TÀI : QUY TRÌNH THỦ TỤC HẢI QUAN ĐIỆN TỬ ĐỐI VỚI HÀNG
HÓA KINH DOANH TẠM NHẬP TÁI XUẤT THỰC HIỆN TẠI CHI CỤC
HẢI QUAN CỬA KHẨU CẢNG SÀI GÒN KHU VỰC 2
GIẢNG VIÊN PHẢN BIỆN: ...............................................................................
1. NỘI DUNG KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP:
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
2. NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN:
........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
ĐÁNH GIÁ KHÓA LUẬN :
Điểm đánh giá quá trình:……./ 10 (điểm)
Tp. Hồ Chí Minh, ngày ---------- tháng ---------- năm --------------GIẢNG VIÊN PHẢN BIỆN
(Ký và ghi rõ họ tên)
TRƯỜNG ĐH TÀI CHÍNH – MARKETING
KHOA THUẾ - HẢI QUAN
NHẬT KÝ THEO DÕI TIẾN ĐỘ THỰC HIỆN KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
Họ và tên sinh viên: ĐINH TẤN LƯỢNG
Ngành: TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG
MSSV: 1321003461
Lớp:13DHQ
Chuyên ngành: HẢI QUAN
Họ và tên giảng viên hướng dẫn: THS. VŨ THÚY HÒA
Tên đề tài: QUY TRÌNH THỦ TỤC HẢI QUAN ĐIỆN TỬ ĐỐI VỚI HÀNG HÓA KINH
DOANH TẠM NHẬP TÁI XUẤT THỰC HIỆN TẠI CHI CỤC HẢI QUAN CỬA KHẨU
CẢNG SÀI GÒN KHU VỰC 2
Lầ
n
Ngày
Nội dung yêu cầu SV thực hiện
Địa
điểm
SV ký tên
gặp sinh viên
nhận nhiệm vụ
1
2
3
4
5
6
Lưu ý: Sinh viên đóng phiếu này vào bài Khóa luận tốt nghiệp.Trường hợp sinh viên bị ngừng làm
bài KLTN thì giảng viên hướng dẫn gửi Phiếu này vầ Văn phòng Khoa tại thời điểm đề nghị tạm
ngưng làm KLTN.
Tp. Hồ Chí Minh, ngày tháng
Giảng viên hướng dẫn
năm 2017
TRƯỜNG ĐH TÀI CHÍNH –
MARKETING
KHOA THUẾ - HẢI QUAN
NHẬT KÝ THỰC TẬP TỐT NGHIỆP TẠI ĐƠN VỊ THỰC TẬP
Họ và tên sinh viên: ĐINH TẤN LƯỢNG
Ngành: TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG
MSSV: 1321003461
Lớp:13DHQ
Chuyên ngành: HẢI QUAN
Đơn vị thực tập: CHI CỤC HẢI QUAN CỬA KHẨU CẢNG SÀI GÒN KHU VỰC 2
Tên đề tài: QUY TRÌNH THỦ TỤC HẢI QUAN ĐIỆN TỬ ĐỐI VỚI HÀNG HÓA KINH
DOANH TẠM NHẬP TÁI XUẤT THỰC HIỆN TẠI CHI CỤC HẢI QUAN CỬA
KHẨU CẢNG SÀI GÒN KHU VỰC 2
Từ
Tuần ngày… đến
ngày…
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Nội dung công việc
6/2-
Giới thiệu các đội tại Chi cục hải quan cửa
khẩu cảng sài gòn khu vực 2
13/2-
Được gởi đến đội Thủ Tục và được phân
công cán bộ hướng dẫn
20/2-
Được cán bộ hướng dẫn giới thiệu các văn
bản Luật, Nghị định, Thông tư có liên quan
27/2-
Được hướng dẫn về cách đọc hiểu Luật,
Nghị định, Thông tư
12/5
19/2
26/2
5/3
6/312/3
13/319/3
Tìm hiểu về quy trình thủ tục hải quan điện
tử đối với hàng hóa kinh doanh tạm nhập tái
xuất
Nhận tài liệu từ đơn vị và xử lý số liệu
20/3-
Được cán bộ dẫn đi thực tế ở Cảng Nhà
Rồng Quận 4, quan sát các tàu ra vào Cảng
27/3-
Quan sát cán bộ Đội thủ tục làm thủ tục cho
mặt hàng kinh doanh tạm nhập tái xuất
26/3
2/3
3/4-9/4
Hỏi cán bộ hướng dẫn một số thắc mắc về
đề tài, số liệu và thủ tục
Đơn vị tiếp nhận
sinh viên thực tập ký
tên xác nhận
10
11
10/4-
Cán bộ chia sẻ kinh nghiệm làm thủ tục và
hướng dẫn nghiệp vụ
17/4-
Cán bộ hướng dẫn trích điều khoản từ Luật,
Nghị định, Thông tư liên quan đến đề tài
16/4
22/4
Từ
Tuần ngày… đến
ngày…
12
24/428/4
13
14
15
3/5-7/5
8/512/5
15/516/5
Đơn vị tiếp nhận
sinh viên thực tập ký
tên xác nhận
Nội dung công việc
Hoàn chỉnh khóa luận và nộp cho cán bộ
hướng dẫn xem, chỉnh sửa lại
Chỉnh sửa lại khóa luận theo yêu cầu của
cán bộ hướng dẫn, đúng với số liệu thực tế
Xin dấu xác nhận của Chi cục, và nhận
phiếu nhận xét của đơn vị
Hoàn thành bài Khóa Luận và in đĩa CD
Lưu ý: Sinh viên đóng phiếu này vào bài Khóa luận tốt nghiệp.
Tp. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2017
Đơn vị thực tập/Người hướng dẫn
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
S
Chữ viết tắt
Diễn giải
1
DN
Doanh nghiệp
2
HQ
Hải quan
3
HQĐT
Hải quan điện tử
4
PTVC
Phương tiện vận chuyển
5
VCIS
Hệ thống thông tin tình báo Hải quan
phục vụ cho công tác quản lý rủi ro và giám
sát nghiệp vụ của Hải quan Việt Nam
6
VNACCS
Hệ thống thông quan hàng hóa tự động
của Hải quan Việt Nam
7
XNC
Xuất nhập cảnh
8
XNK
Xuất nhập khẩu
TT
DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ
DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong xu thế toàn cầu hóa và sự phát triển nhanh chóng của thương mại thế
giới, Việt Nam đang ngày càng gia nhập sâu và rộng hơn vào các tổ chức kinh tế
thế giới và khu vực như WTO, AFTA, AEC hay gần đây nhất là TPP. Đây là cơ
hội để ngành kinh tế Việt Nam có điều kiện phát triển và tăng sức mạnh cạnh
tranh trên trường quốc tế, đặc biệt là các doanh nghiệp (DN) xuất nhập khẩu.
Kim ngạch xuất nhập khẩu ngày càng tăng, các loại hình xuất nhập khẩu ngày
càng đa dạng phong phú. Để đáp ứng kịp thời nhu cầu cũng như theo kịp dòng
chảy hội nhập Hải quan cần phải đổi mới, hoàn thiện theo hướng hiện đại hóa, áp
dụng công nghệ thông tin để đảm bảo thực hiện thông suốt nhiệm vụ của cơ quan
Hải quan, đúng như câu nói “Cán bộ Hải quan là những chiến sĩ gác cửa nền kinh
tế”.
Trong quá trình phát triển và lưu thông hàng hóa ngày càng có nhiều hình
thức mới được hình thành như: chuyển khẩu, tạm nhập - tái xuất, tạm xuất tái
nhập, gia công… Trong những năm gần đây, hàng hóa tạm nhập - tái xuất còn
nhiều bất cập. Hàng hóa có dấu hiệu tồn động tại các cảng biển, DN không chấp
hành quy định về hàng hóa tạm nhập - tái xuất như: sau khi làm thủ tục tái xuất
khỏi các khu kiểm soát của hải quan đi sai tuyến đường hoặc là có hành vi tẩu
tán, đưa hàng vào tiêu thụ nội địa hay DN không đến cơ quan hải quan để thanh
khoản tời khai dẫn đến còn nhiều hồ sơ tạm nhập - tái xuất quá hạn chưa thanh
khoản. Trước tình hình đó, hải quan phải không ngừng hoàn thiện hệ thống, ban
hành mới các quy định để thắt chặt tình trạng gian lận.
Ở khu vực Thành phố Hồ Chí Minh, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài
Gòn khu vực 2 là nơi thường thực hiện thủ tục về hàng tạm nhập - tái xuất. Cảng
khu vực 2 cũng là một trong những cảng trọng điểm của thành phố với lượng
hàng xuất nhập khẩu tương đối lớn.
Tại Việt Nam, thủ tục hải quan điện tử đã áp dụng thí điểm từ năm 2005.
Cho đến nay, qua quá trình triển khai phát triển, thủ tục hải quan điện tử đã và
Trang 16
đang đi sâu hơn vào hoạt động kinh doanh của các DN xuất nhập khẩu. Qua một
thời gian thực hiện, thực tế cho thấy thủ tục hải quan điện tử có nhiều ưu điểm
hơn so với thủ tục hải quan truyền thống. Vì vậy, đã được cộng đồng DN đánh
giá cao và đây cũng là một đóng góp quan trọng thúc đẩy quá trình hội nhập của
Việt Nam với nền kinh tế thế giới. Tuy nhiên, trên thực tế vẫn còn nhiều vấn đề
hạn chế, tồn tại, cần phải khắc phục để hoàn thiện và phát triển trong thời gian
tới.
Chính vì vậy em đã chọn đề tài “Quy trình thủ tục hải quan điện tử đối
với hàng hóa kinh doanh tạm nhập - tái xuất thực hiện tại Chi cục hải quan
cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 2”
2. Mục tiêu nghiên cứu
Tìm hiểu chi tiết về quy trình thủ tục hải quan điện tử đối với loại hình kinh
doanh tạm nhập - tái xuất.
Tìm hiểu về quy trình thực tế đối với một loại hàng hóa theo phương thức
kinh doanh tạm nhập - tái xuất thực hiện tại Chi cục hải quan cửa khẩu cảng Sài
Gòn Khu vực 2.
3. Đối tượng và phạm vi của đề tài
Đối tượng nghiên cứu: Quy trình thực hiện thủ tục hải quan hàng hóa kinh
doanh tạm nhập - tái xuất tại Chi cục hải quan cảng Sài Gòn.
Phạm vi nghiên cứu:
- Về không gian: Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng Sài Gòn Khu vực 2
- Về thời gian: Năm 2015 và năm 2016.
4. Nội dung nghiên cứu
- Nghiên cứu về cơ sở lý luận của thủ tục Hải quan điện tử
- Phân tích quy trình thực hiện thủ tục Hải quan điện tử đối với hàng hóa
-
kinh doanh tạm nhập - tái xuất
Đưa ra một số ý kiến nhằm hoàn thiện quy trình thủ tục Hải quan điện tử
đối với hàng hóa kinh doanh tạm nhập - tái xuất.
5. Phương pháp nguyên cứu
Trang 17
Phương pháp nghiên cứu lý luận: Nghiên cứu, tìm hiểu các tài liệu, giáo
trình, báo, tạp chí và các nguồn thông tin chọn lọc trên internet có liên quan đến
quy trình thủ tục Hải quan điện tử.
Phương pháp nghiên cứu tiếp cận thực tế: Thực hiện các chuyến đi tham
quan, xem quy trình thực hiện thủ tục Hải quan điện tử tại Chi cục 2.
Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Từ việc nghiên cứu tài liệu, giáo trình
và tìm hiểu các nguồn thông tin tiến hành đúc kết, tổng kết lại đề tài.
6. Bố cục đề tài
Bao gồm 4 chương
Chương 1: Cơ sở lý luận chung
Chương 2: Giới thiệu tổng quan về Chi cục Hải quan Cửa khẩu Cảng Sài Gòn
Khu vực 2
Chương 3: Thực trạng về quy trình thực hiện thủ tục hải quan điện tử đối với
hàng kinh doanh tạm nhập - tái xuất thực hiện tại chi cục hải quan cửa khẩu cảng
Sài Gòn khu vực 2
Chương 4: Ý kiến nhận xét giữa lý thuyết đã học và thực tế, một số giải pháp
kiến nghị.
Trang 18
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG
1.1 Khái quát về thủ tục Hải quan điện tử
1.1.1 Khái niệm về thủ tục hải quan điện tử và một số khái niệm liên
quan
Thủ tục hải quan: là công việc mà người khai hải quan và công chức hải
quan phải thực hiện theo quy định của Luật Hải quan đối với hàng hóa, phương
tiện vận tải.
Thủ tục hải quan điện tử: là thủ tục Hải quan trong đó việc khai báo, tiếp
nhận, xử lý thông tin khai hải quan, ra quyết định được thực hiện thông qua Hệ
thống xử lý dữ liệu điện tử Hải quan.
Hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan: là hệ thống thông tin do Tổng cục
Hải quan quản lý tập trung, thống nhất, sử dụng để thí điểm thủ tục Hải quan
điện tử.
Kinh doanh tạm nhập - tái xuất (Re-exportation): là việc mua hàng của một
nước để bán cho một nước khác trên cơ sở hợp đồng mua bán hàng hóa ngoại
thương, có làm thủ tục nhập khẩu hàng hóa vào Việt Nam, rồi làm thủ tục xuất
khẩu mà không qua gia công chế biến.
Doanh nghiệp kinh doanh “tạm nhập - tái xuất” là DN đã đăng ký kinh
doanh hợp pháp, có giấy phép đăng kí mã số doanh nghiệp xuất nhập khẩu (DN
XNK) và được Bộ Thương mại cho phép kinh doanh theo hình thức này.
Hàng hóa để DN kinh doanh theo loại hình “tạm nhập - tái xuất” phải là
hàng hóa phù hợp với ngành hàng được quy định trong giấy phép kinh doanh
xuất nhập khẩu (XNK), không thuộc danh mục hàng cấm xuất khẩu, cấm nhập
khẩu theo luật pháp Việt Nam, luật quốc gia các nước có liên quan, cũng như luật
quốc tế.
1.1.2 Tính chất và đặc điểm của hải quan điện tử
1.1.2.1 Tính chất
Trang 19
Xét về tính hành chính: việc thực hiện thủ tục hải quan là một auy định bắt
buộc đối với tất cả các đối tượng thực hiện xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh hàng
hóa; xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh phương tiện vận tải và cơ quan hải quan,
công chức hải quan có nhiệm vụ quản lý thay cho Nhà nước, đồng thời các cơ
quan khác cũng có trách nhiệm phối hợp với Hải quan.
Xét về tính trình tự: việc thực hiện thủ tục hải quan điện tử (TTHQĐT) luôn
phải tuân theo một quy trình nhất định, đảm bảo thứ tự từng bước từng khâu,
bước nào yêu cầu thực hiện trước phải được làm trước, bước nào yêu cầu thực
hiện sau thì làm sau, không để cho sự lẫn lộn xảy ra.
Xét về tính thống nhất: để một quy trình thủ tục hải quan điện tử
(TTHQĐT) được vận hành tốt thì cần phải có sự thống nhất từ các mặt, thống
nhất từ hệ thống văn bản, thống nhất từ quy định bộ hồ sơ phải nộp, phải xuất
trình, thống nhất trong cách xử lý hay thống nhất trogn các chi cục, đến các cục
và cuối cùng là thống nhất trong toàn quốc gia.
Xét về tính quốc tế: nói theo một cách nào đó thì thủ tục hải quan mang tính
chất đặc thù cao và nó cũng chính là cánh cửa trực tiếp để các quốc gia có thể
giao lưu hàng hóa với nhau, để phát triển nền kinh tế cũng như ngày càng hội
nhập thì việc hài hòa thủ tục hải quan là việc mà mỗi quốc gia cần chú trọng.
1.1.2.2 Đặc điểm
Thủ tục hải quan được thực hiện bằng các phương tiện điện tử thông qua hệ
thống xử lý dữ liệu điện tử của cơ quan hải quan, hạn chế tối đa sự can thiệp của
con người, đảm bảo sự nhanh chóng, thuận tiện.
Hồ sơ hải quan điện tử đảm bảo sự toàn vẹn, có khuôn dạng chuẩn và có giá
trị pháp lý như hồ sơ hải quan giấy. Xử lý hồ sơ hải quan thông qua phần mềm
xử lý dữ liệu tờ khai.
Thực hiện các quy định về việc người khai hải quan tự khai, tự nộp thuế
và các khoản thu khác. Áp dụng hình thức nộp hàng tháng đối với lệ phí làm thủ
tục hải quan. Mục đích của các quy định này nhằm nâng cao tính tự chủ, tự chịu
Trang 20
trách nhiệm trong việc khai báo của người khai điện tử, khuyến khích các DN
thực hiện nghiêm chỉnh, chấp hành tốt pháp luật hải quan.
Trước khi tham gia quy trình thủ tục này, DN cần đăng ký tham gia hải
quan điện tử và mua phần mềm hải quan điện tử. Sau khi đã đăng ký tài khoản và
mật mã với cơ quan hải quan, nối mạng với máy tính của Hải quan để khai báo.
Cơ quan Hải quan thực hiện thủ tục hải quan trên cơ sở hồ sơ hải quan điện
tử do DN gửi tới. Trên cơ sở áp dụng kỹ thuật quản lý rủi ro, hệ thống sẽ tự động
phân luồng xanh, vàng hoặc đỏ, sau đó cơ quan hải quan duyệt phân luồng, quyết
định thông quan dựa trên hồ sơ điện tử do DN khai, thông báo số tờ khai để DN
in ra mang đến các hải quan cửa khẩu - nơi có hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu
làm thủ tục thông quan hàng hóa hoặc ra quyết định kiểm tra hải quan dựa trên
kết quả phân luồng.
Áp dụng thủ tục hải quan điện tử không phải là hình thức thôi tiền kiểm mà
chính là việc chuyển từ hình thức tiền kiểm sang hậu kiểm dựa trên các quy định
về quản lý rủi ro, giúp cho Hải quan và DN tiết kiệm được thời gian cũng như
giảm chi phí trong quá trình thông quan, nếu DN tiến hành thông quan có vi
phạm sẽ được xử lý ở khâu kiểm tra sau thông quan.
1.1.3 Vị trí và vai trò của hải quan điện tử
1.1.3.1 Vị trí
Cho tới thời điểm hiện tại, ở Việt Nam có 2 hình thức khai hải quan đó là
khai thủ công (khai trực tiếp trên tờ khai giấy) và khai báo hải quan điện tử (khai
báo bằng phần mềm khai báo hải quan điện tử). Trong đó, hải quan điện tử là một
lĩnh vực đánh dấu một bước tiến của Hải quan Việt Nam, nhờ đó Hải quan Việt
Nam có thể bắt kịp với thủ tục hải quan các nước, hòa nhập với hoạt động kinh tế
thế giới, góp phần cải cách hành chính, cải thiện nền kinh tế quốc gia, tạo tiền đề
cho thương mại quốc gia và quốc tế.
1.1.3.2 Vai trò
Trang 21
Đối với Hải quan
Quy trình thủ tục hải quan điện tử đơn giản, hài hòa, thống nhất và phù hợp
với chuẩn bị mực quốc tế. Đây là yếu tố rất quan trọng góp phần giảm bớt thời
gian thông quan, chi phí cũng như thủ tục hành chính, giấy tờ cho DN.
Thủ tục hải quan điện tử giúp nâng cao chất lượng cán bộ Hải quan với
trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cao và tinh thần phục vụ DN văn minh, lịch sự,
có kỷ cương, kỷ luật và trung thực.
Đối với công tác quản lý Nhà nước trong lĩnh vực Hải quan
Hầu hết các nghiệp vụ trong thông quan của HQĐT đều được xử lý tự động
dựa trên hệ thống xử lý dữ liệu điện tử Hải quan, do đó rút ngắn thời gian xử lý
tờ khai của công chức Hải quan qua đó rút ngắn được thời gian thực hiện các
bước nghiệp vụ trong thông quan nên cơ quan hải quan có thể tập trung nhân lực
để đẩy mạnh công tác kiểm tra sau thông quan, công tác thu thập thông tin từ đó
có thể nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước trong lĩnh vực hải quan.
Đối với nền kinh tế Việt Nam
HQĐT sẽ góp phần nâng cao khả năng cạnh tranh cử các DN có hoạt động
kinh doanh XNK thông qua việc tối thiểu hóa các chi phí liên quan đến hoạt
động XNK của DN, rút ngắn một cách tối đa thời gian thông quan cho một lô
hàng. Bên cạnh đó, HQĐT còn góp phần xây dựng hình ảnh một môi trường đầu
tư hấp dẫn với thủ tục XNK, xuất nhập cảnh (XNC) hiện đại để làm tiền đề đẩy
mạnh thu hút đầu tư của các nước vào Việt Nam trong thời gian tới.
1.1.4 So sánh giữa thủ tục hải quan truyền thống và thủ tục hải quan
điện tử
Trang 22
Bảng 1: So sánh giữa thủ tục hải quan điện tử và hải quan truyền
thống
Nội
dung
Hồ sơ
Cách
thức
khai
báo
Nhập
thông
tin
vào
hệ
thống
Phân
luồng
tờ
khai
Ghi kết
quả
kiểm
tra thực tế
hàng hóa
Kiểm
tra
tính
thuế
Quy trình thủ tục hải
Quy trình thủ tục hải quan
quan truyền thống
điện tử
Hồ sơ giấy.
Hồ sơ điện tử.
Riêng luồng vàng và luồng
đỏ DN phải nộp, xuất trình thêm
hồ sơ giấy ngoài hồ sơ điện tử đã
gửi qua hệ thống.
DN mang bộ hồ sơ giấy đã
Thực hiện tại trụ sở của DN.
khai báo đầy đủ đến Chi cục DN tạo thông tin trên máy tính
Hải quan cửa khẩu nộp trực tiếp và gửi đến cơ quan Hải quan qua
cho cơ quan HQ khi đăng ký tờ mạng Internet.
khai.
Công chức đăng ký tiếp
Hệ thống tự động lưu trữ
nhận hồ sơ nhập dữ liệu trực thông tin do DN tạo và gửi hồ sơ
tiếp hoặc nhập từ đĩa mềm do đến.
DN cung cấp vào hệ thống.
Lãnh đạo Đội thủ tục phân
Công chức tiếp nhận đề xuất
luồng tờ khai và quyết định tỷ phân luồng và Lãnh đạo Đội
lệ kiểm tra.
thông quan hoặc Chi cục duyệt
Công chức tiếp nhận đề phân luồng trên hệ thống.
xuất phân luồng của Lãnh đạo.
Kết quả kiểm tra được công
Kết quả được công chức
chức trực tiếp ghi vào tờ khai.
kiểm tra nhập vào hệ thống và in
ra từ hệ thống Phiếu ghi kết quả
kiểm tra.
Tờ khai phải qua khâu kiểm
DN tự khai, tự chịu trách
tra, tính thuế
nhiệm về thông tin khai báo. Hệ
thống tự kiểm tra tính thuế.
1.1.5 Những ưu và nhược điểm của thủ tục Hải quan điện tử
1.1.5.1 Ưu điểm của thủ tục hải quan điện tử
Đối với doanh nghiệp:
-
Tiết kiệm thời gian:
Thời gian làm thủ tục trung bình cho một lô hàng theo thủ tục hải quan
truyền thống là từ 4-8 giờ. Khi thực hiện thủ tục HQĐT, thời gian làm thủ tục cho
một lô hàng đối với luồng xanh là từ 2 đến 5 phút, luồng vàng là từ 20 đến 30
Trang 23
phút, luồng đỏ là từ 1 đến 2 giờ. Doanh nghiệp tiết kiệm được khoảng 2 tới 4 giờ
cho một lô hàng. Việc thông quan hàng hóa nhanh chóng giúp cho DN chủ động
trong hoạt động xuất nhập khẩu, tiết kiệm nhiều chi phí hữu hình cũng như vô
hình. DN có thể khai báo bất kỳ lúc nào và bất kỳ nơi nào có máy tính kết nối
mạng Internet.
-
Giảm bớt nhân sự cho việc làm thủ tục:
Do đơn giản trong việc khai báo, lập bộ hồ sơ chứng từ và DN có thể khai
báo từ trụ sở DN, nên một nhân viên có thể khai báo nhiều tờ khai cùng một lúc,
khai báo ở nhiều cửa khẩu khác nhau mà không cần đến tận cửa khẩu để nộp hồ
sơ. Vì vậy, nhân sự phục vụ cho việc làm thủ tục có thể giảm từ 1-3 người/ công
ty.
-
Tiết kiệm chi phí làm thủ tục:
Do giảm được thời gian và nhân sự cho việc làm thủ tục và không phải tiếp
xúc với nhiều bộ phận HQ như: đăng ký, tính thuế, trị giá, kiểm tra, giám sát kho
bãi cho nên hạn chế rất nhiều tiêu cực phát sinh, đồng thời do giải phóng hàng
nhanh nên DN cũng giảm được chi phí kho bãi, chi phí bốc xếp, lãi vay ngân
hàng.
-
Tăng doanh thu, tăng lợi nhuận:
Với việc giảm thời gian làm thủ tục, thông quan hàng hóa nhanh, giảm
bớt các khoản chi phí như đã nêu trên thì việc DN tăng doanh thu là điều
tất yếu.
Đối với cơ quan Hải quan
- Việc thực hiện thủ tục HQĐT làm giảm một phần áp lực cho công việc
của các Chi cục Hải quan Cửa khẩu. Toàn bộ công việc được xử lý thông qua hệ
thống máy tính giúp việc quản lý được hiệu quả, khoa học; đồng thời hạn chế sự
tiếp xúc giữa DN và cơ quan Hải quan hạn chế được tình trạng tiêu cực xảy ra.
- Thủ tục HQĐT giúp cơ quan Hải quan thêm minh bạch và chuyên
nghiệp, đáp ứng yêu cầu phát triển, hiện đại hóa, hội nhập với khu vực và quốc
tế; tạo nhiều thuận lợi trong hoạt động sản xuất, kinh doanh và nâng tiềm lực
Trang 24
kinh tế. Hình thành được đội ngũ cán bộ công chức tại các Cục hải quan tỉnh,
thành phố có kỹ năng và kiến thức thực hiện thủ tục Hải quan điện tử.
- Việc thực hiện thủ tục HQĐT thể hiện rõ quyết tâm đổi mới, cải cách thủ
tục hành chính, thay đổi phương thức quản lý của Chi Cục HQ Cửa khẩu Cảng
Sài Gòn Khu vực 2 nói riêng và ngành Hải quan nói chung. Áp dụng phương
pháp quản lý rủi ro dựa trên nền tảng trang thiết bị hiện đại thay thế cho phương
thức thủ công truyền thống. Chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, tạo điều kiện
thuận lợi cho DN trong việc giải phóng hàng hóa.
- Xây dựng hình ảnh đẹp của cơ quan HQ về cơ sở vật chất, trang thiết bị
hiện đại, tác phong làm việc văn minh, lịch sự; thái độ, tinh thần phục vụ DN
trong hoạt động XNK.
1.1.5.2 Nhược điểm của thủ tục Hải quan điện tử
Bên cạnh những ưu điểm, TTHQĐT vẫn còn những bất cập làm ảnh hưởng
tới cả người khai báo và công chức Hải quan thực hiện thông quan.
Khi ngày càng nhiều DN khai báo điện tử nên hệ thống mạng kết nói với
trung tâm dữ liệu dễ tắt nghẽn. Hạn chế về tốc dộ xử lý của hệ thống còn nhiều
bất cập.
Mức độ xử lý tự động của hệ thống xử lý dữ liệu hải quan điện tử chưa thực
hiện được hoàn toàn các khâu trong quá trình thông quan nên cần có sự tham gia
của công chức Hải quan vào việc kiểm tra chính sách mặt hàng, phân luồng, tính
thuế, hoàn thuế…
1.2 Những vấn đề chung về hàng hóa kinh doanh tạm nhập - tái xuất.
1.2.1 Khái niệm hàng hóa tạm nhập - tái xuất
Tạm nhập- tái xuất là phương thức kinh doanh lâu đời, phổ biến trên thị
trường quốc tế và đã được thực hiện nhiều năm qua ở nước ta. Thuật ngữ “tạm
quản” đã được định nghĩa trong Công ước quốc tế về tạm quản hàng hóa
(Istanbul-1990) là chế độ hải quan mà theo đó một số hàng hoá (bao gồm cả các
phương tiện vận tải) được nhập vào lãnh thổ hải quan mà không phải đóng thuế
nhập khẩu và các loại thuế khác và không bị áp dụng các hạn chế hay cấm nhập
Trang 25
