Luận văn thạc sỹ - Tăng cường công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại chi cục thuế quận Thanh Xuân, cục thuế TP Hà Nội

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN



TRẦN THỊ THU NƯƠNG

TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC KIỂM TRA THUẾ ĐỐI
VỚI DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH TẠI
CHI CỤC THUẾ THANH XUÂN, CỤC THUẾ
TP HÀ NỘI

CHUYÊN NGÀNH: KINH TẾ TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG

Người hướng dẫn khoa học:

TS. PHAN HỒNG MAI

Hà Nội - 2015


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan số liệu và kết quả nghiên cứu trong đề tài là trung
thực và chưa từng được sử dụng, công bố trong bất kì nghiên cứu nào.
Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện khóa luận này
đã được cảm ơn và thông tin trích dẫn trong đề tài đều được ghi rõ nguồn gốc.
Hà Nội, tháng 10 năm 2015
Học viên

Trần Thị Thu Nương

LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình thực hiện đề tài, học viên đã nhận được sự giúp đỡ và
được tạo điều kiện thuận lợi từ nhiều cá nhân và tập thể.
Trước hết em xin nói lời cảm ơn chân thành nhất tới TS.Phan Hồng Mai,
Cô đã giúp đỡ tận tình và trực tiếp hướng dẫn em trong suốt thời gian em thực
hiện đề tài.
Học viên xin chân thành cảm ơn các ý kiến đóng góp và hướng dẫn của
các Thầy, Cô giáo trong khoa Ngân hàng – Tài chính, trường Đại học Kinh Tế
Quốc Dân trong suốt thời gian học tập.
Tôi xin chân thành cám ơn lãnh đạo Chi cục Thuế Thanh Xuân đã giúp
tôi trong suốt quá trình thực hiện Luận văn.
Tôi xin chân thành cám ơn./.
Hà Nội, tháng 10 năm 2015
Học viên

Trần Thị Thu Nương


MỤC LỤC
DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ................................................................1
Chương 3: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC KIỂM TRA
THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH TẠI
CHI CỤC THUẾ QUẬN THANH XUÂN, CỤC THUẾ TP HÀ NỘI
............................................................................................................... vii
Một số giải pháp nhằm tăng cường công tác kiểm tra thuế đối với
doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục thuế Q.Thanh Xuân, cục
thuế TP Hà Nội..................................................................................... vii
1. Các giải pháp về nghiệp vụ nhằm tăng cường kiểm tra thuế đối
với doanh nghiệp NQD........................................................................vii
LỜI MỞ ĐẦU........................................................................................ 1

1. Lý do chọn đề tài.....................................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu:.............................................................................1
3. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu.....................................2
4. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................2
5. Bố cục của luận văn................................................................................2

CHƯƠNG 1 NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CÔNG TÁC KIỂM
TRA THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP............................................3
1.1. Khái quát chung về công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp. 3
1.1.1. Khái niệm, vai trò, mục tiêu của kiểm tra thuế đối với doanh
nghiệp........................................................................................................3
1.2.1.1. Quy trình kiểm tra thuế tại trụ sở cơ quan thuế...................10
1.2.2. Nội dung công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp...............19
1.2.3. Chỉ tiêu đánh giá kết quả công tác kiểm tra thuế đối với doanh
nghiệp......................................................................................................20


1.3. Nhân tố ảnh hưởng tới công tác kiểm tra thuế đối với doanh
nghiệp.........................................................................................................23
1.3.1. Nhân tố chủ quan.........................................................................23
1.3.2. Nhân tố khách quan......................................................................25
1.4. Kinh nghiệm kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp tại một số quốc
gia trên thế giới và một số địa phương....................................................27
1.4.1. Kinh nghiệm kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp tại một số quốc
gia trên thế giới.......................................................................................27
1.4.2. Bài học kinh nghiệm rút ra về công tác kiểm tra thuế..................33

CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KIỂM TRA THUẾ ĐỐI
VỚI DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH TẠI CHI CỤC
THUẾ QUẬN THANH XUÂN, CỤC THUẾ TP HÀ NỘI................35

2.1. Giới thiệu về chi cục thuế Quận Thanh Xuân, cục thuế TP Hà Nội
.....................................................................................................................35
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của chi cục thuế quận Thanh
Xuân........................................................................................................35
2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của chi cục thuế quận Thanh
Xuân........................................................................................................36
2.1.3. Cơ cấu tổ chức của chi cục thuế quận Thanh Xuân.....................39
2.1.4. Chức năng, nhiệm vụ của bộ phận kiểm tra thuế của chi cục thuế
quận Thanh Xuân....................................................................................41
2.2. Đặc điểm kinh tế xã hội và doanh nghiệp ngoài quốc doanh quận
Thanh Xuân...............................................................................................43
2.3. Thực trạng công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp ngoài
quốc doanh tại chi cục thuế quận Thanh Xuân, cục thuế TP Hà Nội...47
2.3.1. Xây dựng danh sách kiểm tra theo rủi ro tại chi cục Thuế quận
Thanh Xuân.............................................................................................48


2.3.2. Thực trạng nội dung kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp ngoài
quốc doanh..............................................................................................51
2.3.2.1. Kiểm tra đăng ký thuế..........................................................51
2.3.2.2. Kiểm tra việc chấp hành chế độ kế toán..............................53
Kiểm tra việc kê khai, tính và nộp thuế..................................................56

+ Nếu hồ sơ khai thuế đầy đủ nội dung thì cán bộ thuế đưa ra phiếu
nhận xét, đánh giá, tạm thời chấp nhận kết quả trên hồ sơ khai thuế,
trình đội trưởng xác nhận và lưu hồ sơ tại CQT...............................60
+ Nếu hồ sơ khai thuế chưa đầy đủ nội dung hoặc khai không chính
xác thì CQT thông báo cho DN bổ sung hoặc giải trình trong thời
gian 10 ngày.......................................................................................... 60
Sau khi khai bổ sung hoặc giải trình mà không đủ căn cứ chứng

minh số thuế khai đúng thì CQT yêu cầu DN khai bổ sung lần 2
trong thời gian 5 ngày..........................................................................60
Hết thời gian khai bổ sung mà doanh nghiệp không chứng minh
được số thuế khai đúng thì CQT tiến hành: ấn định thuế hoặc kiểm
tra tại trụ sở doanh nghiệp..................................................................60
2.3.3. Kết quả công tác kiểm tra tại chi cục Thuế quận Thanh Xuân....68
2.4. Đánh giá kết quả công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp
ngoài quốc doanh tại chi cục thuế quận Thanh Xuân, cục thuế TP Hà
Nội...............................................................................................................75
2.4.1. Kết quả đạt được..........................................................................75
2.4.2. Hạn chế.........................................................................................76
2.4.3. Nguyên nhân hạn chế...................................................................77
2.4.3.1. Nguyên nhân chủ quan........................................................77
2.4.3.2. Nguyên nhân khách quan....................................................79


CHƯƠNG 3 GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC KIỂM TRA
THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH TẠI
CHI CỤC THUẾ QUẬN THANH XUÂN, CỤC THUẾ TP HÀ NỘI
............................................................................................................... 83
3.1.Định hướng phát triển công tác kiểm tra thuế đối với doanh
nghiệp tại chi cục thuế quận Thanh Xuân, cục thuế TP Hà Nội...........83
3.2. Giải pháp tăng cường công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp
ngoài quốc doanh tại chi cục thuế quận Thanh Xuân, cục thuế TP Hà
Nội...............................................................................................................85
3.2.1. Các giải pháp về nghiệp vụ nhằm tăng cường kiểm tra thuế đối
với doanh nghiệp NQD...........................................................................86
3.2.2. Tăng cường công tác tuyên truyền và hỗ trợ người nộp thuế......90
3.2.3. Củng cố công tác tổ chức cán bộ của chi cục...............................90
3.2.4. Thực hiện tốt công tác phối hợp giữa cơ quan thuế với các cơ

quan liên quan.........................................................................................92
3.3. Kiến nghị nhằm tăng cường công tác kiểm tra thuế đối với doanh
nghiệp ngoài quốc doanh tại chi cục thuế quận Thanh Xuân, thành phố
Hà Nội.........................................................................................................93
3.3.1. Kiến nghị với nhà nước................................................................93
3.3.2. Kiến nghị với Tổng cục thuế........................................................94

KẾT LUẬN........................................................................................... 97
TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................99


DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ
BẢNG:
Bảng 2.1

Số thực thu của quận Thanh Xuân các năm 2012 đến 2014..........Error:
Reference source not found

Bảng 2.2:

Số lượng doanh nghiệp kiểm tra rủi ro.......Error: Reference source not
found

Bảng 2.3

Tổng hợp kế hoạch kiểm tra tại trụ sở người nộp thuế năm 2012,
2013, 2014........................................Error: Reference source not found

Bảng 2.4

Thống kê tình hình đăng ký thuế......Error: Reference source not found

Bảng 2.5

Thống kê tình hình chấp hành chế độ kế toán của DN..................Error:
Reference source not found

Bảng 2.6

Thống kê tình hình nộp hồ sơ khai thuế của DN..........Error: Reference
source not found

Bảng 2.7

Thống kê tình hình kiểm tra hồ sơ khai thuế của DN...................Error:
Reference source not found

Bảng 2.8

Kết quả tập huấn cho doanh nghiệp............Error: Reference source not
found

Bảng 2.9:

Kết quả kiểm tra thuế tại Công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí........Error:
Reference source not found

Bảng 2.10

Tình hình thực hiện nghĩa vụ ngân sách năm 2012......Error: Reference

source not found

Bảng 2.11

Kết quả kiểm tra tại trụ sở cơ quan thuế.....Error: Reference source not
found

Bảng 2.12

Kết quả kiểm tra tại trụ sở doanh nghiệp.........Error: Reference source
not found

Bảng 2.13

Tình hình cơ bản của doanh nghiệp được điều tra.......Error: Reference
source not found

Bảng 2.14

Tổng hợp ý kiến đánh giá của doanh nghiệp....Error: Reference source
not found


Bảng 2.15

Tổng hợp ý kiến đánh giá của cán bộ thuế.......Error: Reference source
not found

SƠ ĐỒ:
Sơ đồ 1.1:

Quy trình kiểm tra thuế tại trụ sở cơ quan thuế............Error: Reference
source not found

Sơ đồ 1.2:

Quy trình kiểm tra thuế tại trụ sở doanh nghiệp...........Error: Reference
source not found


TRƯờNG ĐạI HọC KINH Tế QUốC DÂN



TRầN THị THU NƯƠNG

TĂNG CƯờNG CÔNG TáC KIểM TRA THUế ĐốI VớI
DOANH NGHIệP NGOàI QUốC DOANH TạI CHI
CụC THUế THANH XUÂN, CụC THUế TP Hà NộI

Chuyên ngành: KINH Tế TàI CHíNH - NGÂN HàNG

Hà Nội - 2015


i

TÓM TẮT LUẬN VĂN
Cùng với sự phát triển và hội nhập không ngừng của đất nước, các
tổ chức, doanh nghiệp, hộ kinh doanh đang ngày càng phát triển mạnh mẽ.

Tính chất hoạt động của các đối tượng nộp thuế này càng diễn biến ngày
càng phức tạp.
Trước thực tế đó, công tác kiểm tra luôn là một trong những nhiệm
vụ trọng tâm và thách thức hàng đầu của ngành thuế. Chi cục thuế quận
Thanh Xuân là cấp chi cục trực thuộc cục thuế thành phố Hà Nội có chức
năng kiểm tra số lượng lớn doanh nghiệp với hoạt động đa dạng. Mặc dù
công tác kiểm tra luôn được chú trọng hàng đầu nhưng vẫn còn một số
những hạn chế như kiểm tra còn chồng chéo, tỷ lệ số doanh nghiệp được
kiểm tra còn thấp ..... Trước thực trạng như vậy, đề tài: “ Tăng cường
công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại chi
cục thuế quận Thanh Xuân, cục thuế TP Hà Nội” được lựa chọn để
nghiên cứu
Mục tiêu nghiên cứu: Hệ thống hóa những nội dung cơ bản về
công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp ở Việt Nam; phân tích, đối
chiếu với thực trạng công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp ngoài
quốc doanh tại chi cục thuế quận Thanh Xuân để đánh giá những thành
công, hạn chế và phát hiện nguyên nhân. Từ đó đề xuất một số giải pháp
nhằm tăng cường công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc
doanh tại chi cục thuế quận Thanh Xuân.
Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu: công tác
kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp, phạm vi nghiên cứu: tại chi cục thuế
quận Thanh Xuân, cục thuế TP Hà Nội trong giai đoạn 2012, 2013, 2014.
Phương pháp nghiên cứu: phương pháp thống kê, phương pháp so
sánh, phương pháp chọn mẫu, phương pháp phân tích và tổng hợp


ii

Bố cục luận văn: Kết cấu luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Những vấn đề cơ bản về công tác kiểm tra thuế đối với

doanh nghiệp ở Việt Nam.
Chương 2: Thực trạng công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp
ngoài quốc doanh tại chi cục thuế quận Thanh Xuân, cục thuế TP Hà Nội.
Chương 3: Giải pháp tăng cường công tác kiểm tra thuế đối với
doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại chi cục thuế quận Thanh Xuân, cục
thuế TP Hà Nội.
Chương 1.NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CÔNG TÁC KIỂM TRA
THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP
Luận văn đưa ra khái niệm về công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp:
Kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp là hoạt động do cơ quan thuế
tiến hành nhằm xem xét tính đầy đủ, chính xác của các thông tin, tài liệu
trong hồ sơ thuế của doanh nghiệp nhằm đánh giá sự tuân thủ pháp luật
của doanh nghiệp đó.
Công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp được thực hiện kiểm tra
theo đúng quy trình do Tổng cục thuế ban hành:
Quy trình kiểm tra thuế tại trụ sở cơ quan thuế là: (1) thu thập khai thác
thông tin để kiểm tra hồ sơ khai thuế, (2) lựa chọn cơ sở kinh doanh để lựa
chọn hồ sơ khai thuế, (3) duyệt và giao nhiệm vụ hồ sơ khai thuế, (4) nội
dung kiểm tra hồ sơ, (4) xử lý kết quả kiểm tra hồ sơ
Quy trình kiểm tra thuế tại trụ sở người nộp thuế là: (1) Lựa chọn danh
sách kiểm tra, (2) ban hành quyết định kiểm tra, (3) Công bố quyết định kiểm
tra, thực hiện kiểm tra, (4) Lập biên bản kiểm tra, (5) Xử lý kết quả kiểm tra,
(6) Giám sát kết quả kiểm tra.
Bằng các phương pháp đối chiếu, so sánh, kiểm tra từ tổng hợp đến chi
tiết, kiểm tra chứng từ gốc và các phương pháp kiểm tra bổ trợ, Công tác


iii

kiểm tra cần thực hiện kiểm tra các nội dung: Kiểm tra việc chấp hành đăng

ký thuế của doanh nghiệp, kiểm tra việc chấp hành chế độ kế toán thuế của
doanh nghiệp, kiểm tra việc kê khai tính và nộp thuế.
Kiểm tra việc chấp hành đăng ký thuế của doanh nghiệp: là kiểm
tra các nội dung liên quan đến đăng ký thuế như tính pháp lý của đăng ký
thuế, tính trung thực của các tài liệu kê khai trong đăng ký so với thực tế
về vốn kinh doanh, ngành nghề kinh doanh, đặc điểm kinh doanh, hình
thức kế toán áp dụng, tài khoản kế toán giao dịch…..và kiểm tra các địa
điểm kinh doanh thực tế của doanh nghiệp có đúng với các địa điểm kinh
doanh đã đăng ký hay chưa.
Kiểm tra việc chấp hành chế độ kế toán thuế của doanh nghiệp: là
kiểm tra việc mở sổ sách kế toán, việc quản lý và sử dụng các loại hoá đơn,
chứng từ…và xác định tính hợp pháp, hợp lý, trung thực của từng loại chứng
từ, hoá đơn có liên quan như: hoá đơn bán hàng, phiếu xuất kho…
Kiểm tra việc kê khai tính và nộp thuế: là việc so sánh, đối chiếu
số liệu kế toán với số liệu kê khai thuế, so sánh đối chiếu số liệu kê khai
và số liệu kế toán thực tế kinh doanh; xem xét việc cơ sở kinh doanh chấp
hành thời hạn nộp thuế có đúng hạn không, có nợ đọng không
Luận văn đã khái quát công tác kiểm tra ở một số nước lựa chọn:
Anh, Canada, Malaysia, CCT Q. Hai Bà Trưng, từ đó rút ra bài học hữu
ích cho công tác quản lý thuế nói chung và công tác quản lý thuế tại Chi
cục thuế Q.Thanh Xuân nói riêng.
Chương 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KIỂM TRA THUẾ ĐỐI VỚI
DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH TẠI CHI CỤC THUẾ
QUẬN THANH XUÂN, CỤC THUẾ TP HÀ NỘI
Chi cục thuế quận Thanh Xuân được thành lập theo Quyết định số
1174TC/QĐ/TCCB ngày 21 tháng 12 năm 1996 của Bộ trưởng Bộ Tài


iv

Chính chính thức đi vào hoạt động ngày 21/12/1996.
Với chức năng, nhiệm vụ là tổ chức thực hiện công tác quản lý thu
thuế, phí, lệ phí và các khoản thu khác của ngân sách nhà nước thuộc
phạm vi nhiệm vụ của ngành thuế trên địa bàn theo quy định của pháp luật
và chịu sự chỉ đạo song trùng của Cục Thuế Hà Nội và HĐND, UBND
quận Thanh Xuân.
Theo thông tin, số liệu thu thập được cho thấy Chi cục thuế
Q.Thanh Xuân đã thực hiện đúng quy trình kiểm tra theo quy trình do
Tổng Cục Thuế ban hành.
Chi cục thuế quận Thanh Xuân đã tiến hành phân tích và lựa chọn
được: năm 2012 có 831 đơn vị thuộc diện kiểm tra tại tại trụ sở người
nộp thuế; 2402 đơn vị thuộc diện kiểm tra tại trụ sở cơ quan thuế; năm
2013 có 935 đơn vị thuộc diện kiểm tra tại trụ sở người nộp thuế, 2615
đơn vị thuộc diện kiểm tra tại trụ sở cơ quan thuế. Năm 2014 có 1079 đơn
vị thuộc diện kiểm tra tại trụ sở người nộp thuế và 3034 đơn vị thuộc diện
kiểm tra tại trụ sở cơ quan thuế. Những đơn vị thuộc diện kiểm tra tại trụ
sở cơ quan thuế là những đơn vị có dấu hiệu rủi ro thấp hơn, những đơn vị
thuộc diện kiểm tra tại trụ sở người nộp thuế là những đơn vị có mức độ
rủi ro cao theo đánh giá của từng chỉ tiêu. Sau khi đánh giá rủi ro và đưa
ra danh sách rủi ro, thực trạng công tác kiểm tra tại chi cục Thuế Q.Thanh
Xuân như sau:
Công tác kiểm tra tại trụ sở cơ quan thuế: Năm 2012, số doanh
nghiệp được giao kế hoạch kiểm tra là 2.401 DN, nhưng đến năm 2014, số
DN được giao kế hoạch đã tăng lên 3.034 DN, tăng 26% so với năm 2012.
Số doanh nghiệp được kiểm tra cũng tăng lên, nhưng tốc độ tăng thấp hơn
tốc độ tăng về số lượng dn hoạt động trên địa bàn quận Thanh Xuân: năm
2012, số doanh nghiệp được kiểm tra là 1.441 doanh nghiệp, đến


v

31/12/2014, số doanh nghiệp được kiểm tra tăng lên 182 doanh nghiệp,
đạt 1623 doanh nghiệp, tăng 13% so với năm 2012. Tỷ lệ số doanh nghiệp
được kiểm tra giảm từ 18% năm 2012 xuống 16% năm 2014 là do nguyên
nhân trên. Tỷ lệ hoàn thành kế hoạch kiểm tra cũng không tăng: năm
2012, tỷ lệ hoàn thành kế hoạch là 60%, năm 2013, tỷ lệ hoàn thành kế
hoạch là 62%, năm 2014, tỷ lệ hoàn thành kế hoạch kiểm tra là 53
Tỷ lệ doanh nghiệp vi phạm qua kiểm tra cũng không có sự biến
chuyển: năm 2012, tỷ lệ vi phạm là 60%, năm 2013, tỷ lệ vi phạm là 57%,
năm 2014, tỷ lệ vi phạm là 61%.
Hầu hết các doanh nghiệp vi phạm qua kiểm tra đều chấp nhận với
kết luận kiểm tra, và thực hiện nộp ngay vào NSNN số thuế còn thiếu phát
hiện qua kiểm tra. Tỷ lệ nợ đọng năm 2012 là 22%, năm 2013 là 21% và
năm 2014 chỉ còn 9%.
Công tác kiểm tra tại trụ sở người nộp thuế: Sau khi thực hiện
công tác đánh giá rủi ro và được Cục thuế TP Hà Nội phê duyệt danh
sách. Chi cục thuế quận Thanh Xuân đã thực hiện phân đoàn kiểm tra và
giao chỉ tiêu đối với từng đoàn để thực hiện kiểm tra hồ sơ.
Năm 2012, Số Đoàn kiểm tra được thành lập là 11 Đoàn, với số
lượng doanh nghiệp được giao chỉ tiêu kiểm tra là 831 doanh nghiệp,
trung bình mỗi đoàn thực hiện kiểm tra 75 doanh nghiệp. Cuối năm, toàn
chi cục thực hiện kiểm tra được 334 doanh nghiệp, đạt 40% kế hoạch
được giao. Trong đó, cả 334 doanh nghiệp đều có vi phạm và đều bị truy
thu thuế, tổng số thuế truy thu là 27.723 triệu và giảm thuế GTGT được
khấu trừ, số tiền: 28.724 triệu. 100% số doanh nghiệp vi phạm đều chấp
hành quyết định xử lý vi phạm pháp luật thuế. Tỷ lệ nợ thuế trên quyết
định truy thu chỉ còn 16%


vi

Năm 2013, Số Đoàn kiểm tra được thành lập là 14 Đoàn, tăng 3
đoàn so với năm 2012. Số doanh nghiệp được giao chỉ tiêu kiểm tra là 935
doanh nghiệp. Kết quả, cuôi năm toàn chi cục kiểm tra được 425 doanh
nghiệp, đạt 45% kế hoạch được giao. Trong đó, phát hiện cả 935 doanh
nghiệp có hành vi vi phạm, chiếm 100% số doanh nghiệp được kiểm tra,
thực hiện truy thu 36.975 triệu, tăng 33% so với năm 2012.
Năm 2014, số doanh nghiệp được giao kế hoạch kiểm tra là 1.079
doanh nghiệp, tăng 15% so với kế hoạch giao năm 2013. Kết quả thực
hiện kiểm tra được 514 doanh nghiệp, đạt 48% kế hoạch giao. Trong đó,
phát hiện ra 514 doanh nghiệp vi phạm, thực hiện truy thu 57.568 triệu
đồng, tăng 56% so với số truy thu năm 2013. Vi phạm chủ yếu do thực
hiện bán hàng không xuất hóa đơn, bán hàng dưới giá vốn, liên doanh
liên kết...
Bên cạnh những kết quả đạt được như: công tác xây dựng kế hoạch
sát với chỉ đạo, công tác kiểm tra được tiến hành thường xuyên, liên tục,
công tác giám sát sau kiểm tra tốt, thu hồi nợ đọng nhanh; công tác kiểm
tra tại Chi cục thuế Q.Thanh Xuân vẫn còn những hạn chế:
- Chưa thực hiện kiểm tra sơ bộ 100% hồ sơ khai thuế theo sự chỉ đạo
của Tổng cục thuế, Cục thuế TP Hà Nội. Do đó, thông tin của doanh nghiệp
cập nhật vào hệ thống chưa chính xác, ảnh hưởng tới kết quả đánh giá rủi ro.
- Công tác kiểm tra tại trụ sở cơ quan thuế đạt tỷ lệ chưa cao: tỷ lệ hoàn
thành kế hoạch kiểm tra tại trụ sở cơ quan thuế tại chi cục thuế quận Thanh
Xuân đạt trung bình là 58%, thấp hơn tỷ lệ hoàn thành trung bình của ngành
(61%)
- Công tác kiểm tra tại trụ sở người nộp thuế thấp: tỷ lệ trung bình đạt
44% thấp hơn nhiều so với tỷ lệ hoàn thành của ngành (62%), đứng thứ 18
trong tổng số 29 chi cục thuộc cục thuế TP Hà Nội

vii

- Việc đôn đốc các doanh nghiệp nộp ngay số thuế xử lý sau kiểm
tra chưa quyết liệt, dẫn đến vẫn còn tình trang nợ đọng tiền thuế
- Vẫn xảy ra tình trạng chưa phát hiện ra nhiều khoản gian lận về
thuế ở nhiều khoản thu, sắc thuế gây thất thu cho NSNN.
Luận văn đã phân tích được các nguyên nhân dẫn đến những hạn
chế nêu trên là do:
Nguyên nhân khách quan
- Công tác tuyên truyền chưa đạt hiệu quả cao
- Trình độ, đạo đức của cán bộ làm công tác kiểm tra còn hạn chế
- Công tác tổ chức, điều hành và phối hợp tại cơ quan thuế còn
nhiều bất cập
Nguyên nhân chủ quan
- Cơ chế chính sách còn nhiều bất cập
- Ứng dụng khoa học công nghệ vào công tác kiểm tra còn chậm

Chương 3: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC KIỂM
TRA THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC
DOANH TẠI CHI CỤC THUẾ QUẬN THANH XUÂN, CỤC
THUẾ TP HÀ NỘI
Một số giải pháp nhằm tăng cường công tác kiểm tra
thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục thuế
Q.Thanh Xuân, cục thuế TP Hà Nội
1. Các giải pháp về nghiệp vụ nhằm tăng cường kiểm tra
thuế đối với doanh nghiệp NQD
- Hoàn thiện cơ sở dữ liệu về người nộp thuế nhằm phục vụ công
tác lập kế hoạch kiểm tra

viii

- Cải tiến quy trình, nội dung kiểm tra thuế
- Hoàn thiện phương pháp kiểm tra trên cơ sở áp dụng kỹ thuật phân
tích rủi ro
- xử lý kết quả sau kiểm tra
2. Tăng cường công tác tuyên truyền và hỗ trợ người nộp thuế
3. Củng cố công tác tổ chức cán bộ của chi cục
- Công tác tổ chức cán bộ:
- Công tác đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ:
4 Thực hiện tốt công tác phối hợp giữa cơ quan thuế với các
cơ quan liên quan
5 Ứng dụng tối đa khoa học công nghệ vào công tác kiểm tra


TRƯờNG ĐạI HọC KINH Tế QUốC DÂN



TRầN THị THU NƯƠNG

TĂNG CƯờNG CÔNG TáC KIểM TRA THUế ĐốI VớI
DOANH NGHIệP NGOàI QUốC DOANH TạI CHI
CụC THUế THANH XUÂN, CụC THUế TP Hà NộI
Chuyên ngành: KINH Tế TàI CHíNH - NGÂN HàNG

Ngời hớng dẫn khoa học:

TS. PHAN HồNG MAI

Hà Nội - 2015


1

LỜI MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Như chúng ta đã biết, thuế không chỉ là nguồn thu chủ yếu của ngân
sách nhà nước, mà thuế còn là một công cụ hữu hiệu để Nhà nước điều
tiết vĩ mô nền kinh tế, góp phần điều hòa thu nhập, thực hiện công bằng
xã hội trong phân phối và lưu thông
Cùng với sự phát triển và hội nhập không ngừng của đất nước, các
doanh nghiệp đang ngày càng phát triển mạnh mẽ. Tính chất hoạt động
của đối tượng nộp thuế này càng diễn biến ngày càng phức tạp.
Trước thực tế đó, công tác kiểm tra luôn là một trong những nhiệm
vụ trọng tâm và thách thức hàng đầu của ngành thuế. Chi cục thuế quận
Thanh Xuân là cấp chi cục trực thuộc cục thuế thành phố Hà Nội có chức
năng kiểm tra số lượng lớn doanh nghiệp với hoạt động đa dạng. Mặc dù
công tác kiểm tra luôn được chú trọng hàng đầu nhưng vẫn còn một số
những hạn chế như tỷ lệ số doanh nghiệp được kiểm tra còn thấp; tỷ lệ
doanh nghiệp vi phạm trong số doanh nghiệp được kiểm tra cao;..... Trước
thực trạng như vậy, đề tài: “ Tăng cường công tác kiểm tra thuế đối với
doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại chi cục thuế quận Thanh Xuân, cục
thuế TP Hà Nội” được lựa chọn để nghiên cứu
2. Mục tiêu nghiên cứu:
- Hệ thống hóa những nội dung cơ bản về công tác kiểm tra thuế đối
với doanh nghiệp ở Việt Nam
- Phân tích, đối chiếu với thực trạng công tác kiểm tra thuế đối với
doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại chi cục thuế quận Thanh Xuân để đánh
giá những thành công, hạn chế và phát hiện nguyên nhân

- Đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường công tác kiểm tra thuế
đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại chi cục thuế quận Thanh Xuân.


2

3. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: công tác kiểm tra thuế đối với doanh
nghiệp
- Phạm vi nghiên cứu:
Luận văn tập trung nghiên cứu về công tác kiểm tra thuế đối với
doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại chi cục thuế quận Thanh Xuân, cục
thuế TP Hà Nội trong giai đoạn năm 2012, 2013, 2014
4. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài sử dụng phương pháp thống kê, phương pháp so sánh,
phương pháp chọn mẫu, phương pháp phân tích và tổng hợp.
5. Bố cục của luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo, kết
cấu luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Những vấn đề cơ bản về công tác kiểm tra thuế đối với
doanh nghiệp ở Việt Nam.
Chương 2: Thực trạng công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp
ngoài quốc doanh tại chi cục thuế quận Thanh Xuân, cục thuế TP Hà Nội.
Chương 3: Giải pháp tăng cường công tác kiểm tra thuế đối với
doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại chi cục thuế quận Thanh Xuân, cục
thuế TP Hà Nội.


3

CHƯƠNG 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CÔNG TÁC KIỂM TRA
THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP
1.1. Khái quát chung về công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp
1.1.1. Khái niệm, vai trò, mục tiêu của kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp
a. Khái niệm công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp
- Công tác kiểm tra thuế
Để đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước, đồng thời để điều
tiết vĩ mô, điều tiết thu nhập, kiểm tra giám sát các hoạt động sản xuất
kinh doanh, công tác quản lý thuế là vô cùng quan trọng và cần thiết đối
với mỗi quốc gia.
Theo luật quản lý thuế, công tác quản lý thuế bao gồm: Đăng ký
thuế, khai thuế, nộp thuế, ấn định thuế; thủ tục hoàn thuế, miễn thuế, giảm
thuế; xoá nợ tiền thuế, tiền phạt; quản lý thông tin về người nộp thuế;
kiểm tra thuế, thanh tra thuế; cưỡng chế thi hành quyết định hành chính
thuế; xử lý vi phạm pháp luật về thuế; giải quyết khiếu nại, tố cáo về thuế.
(QH 11, 2006)
Trong đó, công tác kiểm tra thuế là một trong những nội dung quan
trọng của công tác quản lý thuế.
Theo từ điển Luật học, kiểm tra là “xem xét tình hình thực tế thi hành
pháp luật, thực hiện nhiệm vụ quyền hạn nói chung hay một công tác cụ
thể được giao để đánh giá, nhận xét”.
Theo giáo sư Michel Bouvier, tác giả cuốn “Nhập môn về luật thuế
đại cương và lý thuyết thuế”, kiểm tra thuế là “hoạt động nhằm xem xét
tính trung thực, tính chính xác của cơ sở tính thuế mà người nộp thuế đã
kê khai”. (Michel Bouvier, 2005)


4

Kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp là hoạt động do cơ quan thuế
tiến hành nhằm xem xét tính đầy đủ, chính xác của các thông tin, tài liệu
trong hồ sơ thuế của doanh nghiệp nhằm đánh giá sự tuân thủ pháp luật
của doanh nghiệp đó.
b. Vai trò của công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp
Kiểm tra là một chức năng thiết yếu trong quản lý thuế. Đặc biệt,
trong bối cảnh áp dụng cơ chế tự kê khai, tự nộp thuế, vai trò của công tác
kiểm tra thuế càng trở nên quan trọng trong việc:
- Phòng ngừa, răn đe các hành vi vi phạm pháp luật về thuế của
doanh nghiệp.
Hành vi vi phạm pháp luật về thuế của doanh nghiệp là các hành vi
như: chậm nộp tiền thuế; khai sai dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp hoặc
tăng số tiền thuế được hoàn; trốn thuế, gian lận thuế (QH 11, 2006)
Là một trong những công cụ thực hiện chức năng quản lý nhà nước,
kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp chính là hoạt động xem xét, kiểm tra
các tổ chức doanh nghiệp có làm đúng theo quy định của luật, chính sách
hay không? Qua đó, nếu phát hiện ra hành vi vi phạm sẽ sử dụng các biện
pháp chế tài bằng các quyết định hành chính như truy thu số tiền thuế nợ,
tiền thuế thiếu, tiền trốn thuế, tiền gian lận thuế; phạt chậm nộp tiền thuế,
phạt về hành vi kê khai sai, kê khai thiếu, phạt hành vi trốn thuế, gian lận
thuế nhằm ngăn ngừa, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật thuế.
Trên thực tế, không có hệ thống pháp luật nào đảm bảo là không có
khiếm khuyết. Đây chính là một trong những nguyên nhân tạo cho các
doanh nghiệp lợi dụng sơ hở để lách luật, trốn thuế. Nhờ có hoạt động
kiểm tra mà phát hiện được những hành vi vi phạm pháp luật để ngăn
ngừa và xử lý kịp thời.


5

- Góp phần hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật về thuế.
Hệ thống thuế ở nước ta hiện nay có nhiều sắc thuế khác nhau. Mỗi
sắc thuế có quy định quản lý khác nhau, điều tiết đến mỗi lĩnh vực khác
nhau. Do đặc điểm nền kinh tế nước ta đang dần chuyển đổi nên mỗi sắc
thuế được ban hành ra áp dụng dù có nghiên cứu, xem xét kỹ lưỡng tới
đâu cũng không thể tránh khỏi những thiếu sót, bất cập. Vì vậy, nhờ có
công tác kiểm tra mới có thể nhìn ra được những bất cập của luật, chính
sách thuế trong thực tế. Từ đó góp phần không nhỏ trong việc bổ sung
hoàn thiện các chính sách thuế ngày càng hợp lý, phù hợp với thực tế hơn.
- Cải cách thủ tục hành chính.
Ban hành triển khai luật thuế còn đồng thời ban hành, triển khai
thực hiện các thủ tục hành chính thuế. Các thủ tục chính sách thuế được
triển khai phải được thực hiện nghiêm chỉnh và đúng theo quy định.
Thông qua hoạt động kiểm tra có thể phát hiện người nộp thuế thực hiện
không đúng, không đủ các thủ tục hành chính thuế để có thể kịp thời chấn
chỉnh. Đồng thời thông qua đó sẽ phát hiện các thủ tục hành chính còn
khiếm khuyết, không cần thiết, không còn phù hợp với thực tế nữa để kiến
nghị bổ sung hoàn thiện thủ tục chính sách thuế, nhằm nâng cao hiệu lực
pháp luật thuế.
c. Mục tiêu của công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp
- Một là Giám sát hồ sơ khai thuế của doanh nghiệp nhằm chống
thất thu thuế qua việc kê khai thuế; ngăn chặn và xử lý kịp thời những vi
phạm về thuế
- Hai là nâng cao tính tự giác tuân thủ pháp luật thuế của doanh
nghiệp trong việc thực hiện kê khai thuế, tính thuế và nộp thuế
- Ba là thực hiện cải cách hành chính trong việc kiểm tra thuế từ đó
tránh gây phiền nhiễu và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát
triển sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ.

6

- Bốn là tạo sự thống nhất trong việc thực hiện công tác kiểm tra
trong toàn ngành thuế nhằm phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời các
doanh nghiệp có hành vi gian lận trốn thuế.
- Năm là thông qua công tác kiểm tra nhằm hướng dẫn, giúp đỡ các
doanh nghiệp nắm được các nghĩa vụ và quyền hạn của đơn vị khi thực hiện
luật thuế; đồng thời nâng cao trách nhiệm của công chức ngành thuế khi thi
hành công vụ.
1.1.2. Đặc điểm, nguyên tắc kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp
a. Đặc điểm của công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp.

- Về mục đích: Công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp có mục
đích phát hiện, ngăn ngừa, xử lý những vi phạm pháp luật về thuế, góp
phần hoàn thiện cơ chế quản lý thuế, tăng cường pháp chế xã hội chủ
nghĩa, bảo đảm công bằng cho các doanh nghiệp tham gia kinh doanh.
- Về chủ thể: Chủ thể của kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp là cơ
quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật thường là cơ
quan thuế.
- Về nội dung: Kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp là kiểm tra việc
chấp hành pháp luật thuế của doanh nghiệp
- Về phương pháp: kiểm tra thuế phải xem xét hoạt động thực tế của
doanh nghiệp để phát hiện, phân tích, đánh giá thực trạng đối tượng một
cách chính xác, khách quan, làm rõ đúng sai, chỉ rõ nguyên nhân để có
biện pháp khắc phục và xử lý vi phạm.
b. Nguyên tắc của công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp
Nguyên tắc chủ yếu của hoạt động kiểm tra thuế đối với doanh
nghiệp bao gồm:
- Phải tuân theo pháp luật và chịu trách nhiệm cá nhân trước pháp
luật