Giải pháp tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học ở trường tiểu học

Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2018-2019
I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài.
Trong hệ thống giáo dục quốc dân, tiểu học là bậc học có ý nghĩa vô cùng
quan trọng, là bậc học nền tảng, đặt nền móng cho sự phát triển toàn diện của
học sinh. Những năm gần đây, sự nghiệp giáo dục đào tạo ở Việt nam là vấn đề
được xã hội rất quan tâm. Nghị quyết Đại Hội Đảng toàn quốc lần thứ XI chỉ rõ,
mục tiêu giáo dục đào tạo trong giai đoạn hiện nay là đổi mới căn bản và toàn
diện giáo dục, đào tạo. Thực hiện đồng bộ các giải pháp phát triển và nâng cao
chất lượng giáo dục. Đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp dạy và học,
phương pháp thi, kiểm tra theo hướng hiện đại, nâng cao chất lượng giáo dục
toàn diện, đặc biệt coi trọng giáo dục lý tưởng, giáo dục truyền thống lịch sử
cách mạng, đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành, tác phong
công nghiệp, ý thức trách nhiệm xã hội. Như vậy để thực hiện đổi mới căn bản
toàn diện giáo dục đào tạo phải nói đến vai trò rất quan trọng, có ý nghĩa quyết
định chính là đội ngũ giáo viên.
Vậy muốn bồi dưỡng đội ngũ giáo viên đạt hiệu quả nhằm thực hiện tốt
nhiệm vụ các hoạt động ở trường học nói chung và trường Tiểu học – bậc học
nền tảng thì việc nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn là tất yếu. Công tác
bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên có tầm quan trọng chiến lược, có
tính chất quyết định chất lượng giáo dục và dạy học trong nhà trường, bởi lẽ lao
động sư phạm là lao động sáng tạo, đòi hỏi người giáo viên phải có kiến thức
chuyên sâu và toàn diện, luôn bổ sung cái mới nhằm hoàn thiện nghệ thuật sư
phạm. Tính đa dạng, phức tạp của hoạt động giảng dạy - giáo dục đòi hỏi người
lãnh đạo nhà trường phải thường xuyên chú ý đến việc bồi dưỡng nâng cao trình
độ lý luận và nghiệp vụ của giáo viên. Một trong những hình thức bồi dưỡng đội
ngũ giáo viên thì hình thức bồi dưỡng thông qua sinh hoạt chuyên môn là hình
thức bồi dưỡng hiệu quả nhất. Thực tiễn cho thấy, trường nào mà công tác quản
lý, chỉ đạo sinh hoạt chuyên môn có hiệu quả thì thúc đẩy được phong trào thi
đua dạy tốt – học tốt, chất lượng học tập của học sinh được nâng lên. Ngược lại,
Họ và tên: Nguyễn Thị Mùi

Đơn vị công tác: Trường TH số 2 An Thủy


Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2018-2019
trường nào công tác quản lý thiếu khoa học, buông lỏng quản lý việc sinh hoạt
chuyên môn, sinh hoạt không đảm bảo thời gian, thời lượng, nội dung sơ sài,
không thu hút được giáo viên thì nề nếp và chất lượng trường đó không cao.
Sinh hoạt chuyên môn là hoạt động thường xuyên của nhà trường và là một
trong những hình thức bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, năng lực sư phạm cho
giáo viên, hình thành các mối quan hệ đồng nghiệp tốt đẹp, xây dựng môi
trường học tập và tự học suốt đời. Từ đó, góp phần không nhỏ vào việc nâng cao
chất lượng giáo dục của nhà trường. Vì vậy, để nâng cao chất lượng giáo dục
không thể không chú trọng đến việc đổi mới sinh hoạt chuyên môn. Sinh hoạt
chuyên môn (SHCM) theo nghiên cứu bài học (NCBH) là một nội dung quan
trọng trong SHCM ở trường phổ thông trong các năm học gần đây. Mục tiêu
hướng tới của SHCM theo NCBH thể hiện sự thay đổi căn bản trong đổi mới
dạy học. Tất cả các khâu soạn bài, lên lớp, dự giờ, đánh giá tiết dạy... đều có sự
thay đổi về quy trình, nội dung, phương pháp, cách thức tổ chức. Sự thay đổi cơ
bản nhất là: thay vì nghiên cứu, phân tích và đánh giá hoạt động dạy của giáo
viên, SHCM theo NCBH tập trung nghiên cứu, phân tích hoạt động học của học
sinh. Từ đó, giáo viên điều chỉnh, thay đổi nội dung, phương pháp dạy học cho
phù hợp với đối tượng học sinh theo định hướng phát triển năng lực người học.
SHCM theo NCBH vì thế sẽ phát huy hiệu quả tích cực, tạo môi trường tốt để
giáo viên nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ, nhất là việc đổi mới phương pháp
dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh. Chính từ sự thay đổi căn
bản trên mà khi tổ chức SHCM theo NCBH, các tổ chuyên môn ở các trường
phổ thông đã và đang gặp phải những khó khăn nhất định trong quá trình thực
hiện. Cách thức tổ chức chưa bài bản, chưa đúng quy trình; khi thực hiện chưa
đảm bảo tuân thủ các nguyên tắc của SHCM theo NCBH; giáo viên chưa nắm

vững các kĩ thuật trong dự giờ và đánh giá tiết dạy theo hướng phân tích
hoạt động học tập của học sinh… Trong những năm gần đây mà đặc biệt năm
học 2018 -2019 này, cùng với các trường tiểu học trong toàn tỉnh, trường chúng
tôi đã thực hiện tổ chức SHCM theo NCBH và đạt được một số kết quả nhất
Họ và tên: Nguyễn Thị Mùi

Đơn vị công tác: Trường TH số 2 An Thủy


Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2018-2019
định. Tuy nhiên, SHCM theo NCBH là một nội dung khá mới mẻ và chưa có
đơn vị nào phổ biến sáng kiến kinh nghiệm về đề tài này để các đơn vị học hỏi
lẫn nhau, hơn nữa trên thực tế ở nhiều trường chưa thực hiện đúng các khâu
trong từng bước sinh hoạt nên chưa mang lại hiệu quả. Vậy tổ chức sinh hoạt
chuyên môn theo NCBH như thế nào để đạt hiệu quả? Ở đơn vị, để thực thi
nhiệm vụ của người cán bộ quản lý phụ trách chuyên môn, tôi nhận thấy việc
tăng cường công tác quản lý, chỉ đạo sinh hoạt chuyên môn trong trường học là
việc làm hết sức quan trọng và thiết thực. Bởi vậy, tôi quyết định chọn đề tài
sáng kiến kinh nghiệm “Giải pháp tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo nghiên
cứu bài học ở trường Tiểu học” góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong
nhà trường.
2. Điểm mới của SKKN.
Qua quá trình chỉ đạo thực hiện SHCM theo NCBH tại đơn vị, bản thân đã
rút ra các giải pháp nhằm bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, năng lực sư phạm
cho đội ngũ, tháo gỡ những khó khăn trong quá trình giảng dạy và thực hiện
nhiệm vụ năm học. Những biện pháp khả thi để vận dụng vào thực tiễn, từ đó
nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên nhằm góp phần bồi
dưỡng năng lực, kĩ năng nghề nghiệp cho giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp
giáo viên phổ thông. Mặt khác, tuy đã được thực hiện nhưng SHCM theo NCBH
vẫn là một nội dung khá mới mẻ, chưa có sáng kiến kinh nghiệm nào phổ biến

để các trường trong địa bàn học hỏi lẫn nhau, vì vậy sáng kiến kinh nghiệm nêu
ra một số nội dung cụ thể nhằm nâng cao chất lượng SHCM trong trường tiểu
học như sau:
- Đưa ra những giải pháp nhằm giúp đỡ cán bộ quản lý, giáo viên tin tưởng
vào sinh hoạt chuyên môn và biết cách tổ chức sinh hoạt chuyên môn hiệu quả,
từ đó có thể nâng cao năng lực chuyên môn cho giáo viên.
- Hiểu từ mục đích của sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học là
từng bước xây dựng văn hóa trong nhà trường, trong đó mọi thành viên đều tôn
trọng, tin tưởng và mở rộng tâm hồn học hỏi đồng nghiệp, giúp cho giáo viên
Họ và tên: Nguyễn Thị Mùi

Đơn vị công tác: Trường TH số 2 An Thủy


Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2018-2019
hiểu biết sâu sắc hơn về học sinh. Tạo cơ hội cho tất cả giáo viên nâng cao năng
lực chuyên môn, kỹ năng sư phạm và phát huy khả năng sáng tạo trong việc áp
dụng các phương pháp, kỹ thuật dạy học thông qua việc dự giờ, trao đổi, thảo
luận, chia sẻ sau khi dự giờ
- Thiết lập được quy trình để từng bước xây dựng cách thức sinh hoạt
chuyên môn mới đáp ứng đòi hỏi của yêu cầu đổi mới giáo dục và sự phát triển
bền vững của nhà trường.
- Góp phần làm thay đổi văn hóa ứng xử trong nhà trường: cải thiện mối
quan hệ giữa Ban giám hiệu với giáo viên, giáo viên với giáo viên, giáo viên với
học sinh và học sinh với học sinh; tạo môi trường làm việc, dạy và học dân chủ,
thân thiện cho tất cả mọi người.
3. Phạm vi sử dụng của SKKN.
Sáng kiến kinh nghiệm áp dụng cho tất cả các trường tiểu học trong lĩnh
vực đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học.

Họ và tên: Nguyễn Thị Mùi

Đơn vị công tác: Trường TH số 2 An Thủy


Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2018-2019

II. PHẦN NỘI DUNG
1. Thực trạng của nhà trường
Trường tiểu học bản thân công tác đóng trên địa bàn mà nghề nghiệp chủ
yếu của người dân là sản xuất nông nghiệp, đời sống kinh tế của địa phương còn
nghèo nhưng bù lại đây là một vùng quê hiếu học. Người dân cần cù, chịu khó
trong lao động sản xuất. Tập thể trường Tiểu học nhiều năm liền được UBND
tỉnh công nhận là tập thể Lao động xuất sắc. Trường đạt cơ quan văn hóa, đạt
trường chuẩn Quốc gia mức 2.
1.1. Thuận lợi:
Đội ngũ giáo viên nhà trường đảm bảo đủ số lượng theo cơ cấu, có 100%
số giáo viên đạt chuẩn về trình độ đào tạo, trong đó có 96,3% số giáo viên đạt
trên chuẩn. Nhiều giáo viên đã sáng tạo, sử dụng linh hoạt các phương pháp dạy
học, đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy.
Lãnh đạo nhà trường quan tâm, chăm lo cơ sở vật chất. Coi việc đổi mới
sinh hoạt chuyên môn là vấn đề cốt lõi để nâng cao năng lực của đội ngũ trong
nhà trường.
1.2. Khó khăn:
Một số giáo viên còn hạn chế về chuyên môn, chưa mạnh dạn trong đổi
mới phương pháp dạy học. Dẫn đến chất lượng giáo dục của học sinh chưa cao,
tỷ lệ học sinh đạt giải hội thi các cấp còn thấp.
Đội ngũ có nhiều giáo viên trẻ mới ra trường, tuổi trẻ năng động song còn
thiếu kinh nghiệm trong giảng dạy và giáo dục học sinh.
1.3. Kết quả khảo sát:

1.3.1. Công tác sinh hoạt các tổ chuyên môn ở trường
* Những việc đã làm được:

Họ và tên: Nguyễn Thị Mùi

Đơn vị công tác: Trường TH số 2 An Thủy


Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2018-2019
- Hoạt động của tổ chuyên môn từng bước đi vào nền nếp (xây dựng kế
hoạch cả năm, tháng, tuần cụ thể trên cơ sở nắm được mặt mạnh, mặt yếu của
từng GV, CSVC, thiết bị, chất lượng HS …)
- Tổ chức dự giờ, thao giảng được thực hiện thường xuyên.
- Tổ chức học tập bồi dưỡng thường xuyên, tự bồi dưỡng; tổ chức các
chuyên đề đã được các tổ chuyên môn chú trọng.
*Những hạn chế:
- Một số giáo viên chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng, cũng như tác
dụng của buổi sinh hoạt tổ chuyên môn.
- Nội dung sinh hoạt nghèo nàn.
- Thời gian sinh hoạt không đảm bảo.
- Các tổ trưởng chuyên môn chưa kịp thời đề xuất với Hiệu trưởng nhà
trường những khó khăn, vướng mắc, ….
- Thực tế vẫn còn GV chưa mạnh dạn đổi mới phương pháp dạy học, sử
dụng thiết bị còn mang tính đối phó (có dự giờ hoặc có kiểm tra mới sử dụng).
- Một số tổ trưởng năng lực chuyên môn, năng lực tổ chức còn hạn chế
nên hiệu quả hoạt động của tổ chưa cao.
- Kế hoạch năm học, biên bản sinh hoạt tổ ghi sơ sài không thể hiện rõ nội
dung hoạt động của tổ.
- Trong dự giờ đồng nghiệp, chỉ chú ý quan sát việc dạy của giáo viên
xem giáo viên đó dạy có đủ, đúng kiến thức không, giáo viên dạy như thế nào,

ngôn ngữ ra sao, có đảm bảo các khâu các bước lên lớp hay không, phân phối
thời gian giờ dạy có hợp lý hay không. Họ không quan tâm việc học của học
sinh được học như thế nào trong giờ học ấy.
- Trong sinh hoạt, các ý kiến trao đổi thường mang tính áp đặt một chiều
nên giáo viên dạy không tránh khỏi áp lực về tâm lý. Đồng thời các ý kiến cùng
đưa ra cách dạy đặc trưng cứng nhắc cho một loại bài hay một môn học nào đó.
Việc này khiến tất cả các giáo viên dạy theo một quy trình mà dạy theo quy trình

Họ và tên: Nguyễn Thị Mùi

Đơn vị công tác: Trường TH số 2 An Thủy


Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2018-2019
sẽ không phù hợp với tất cả giáo viên và các lớp học, không phát huy được tính
linh hoạt, sáng tạo của giáo viên.
- Trong các buổi sinh hoạt những vấn đề mới và khó ít được mang ra bàn
bạc, thảo luận. Không khí buổi sinh hoạt chuyên môn thường trầm lắng hoặc
căng thẳng khiến giáo viên bị ức chế hoặc không học được những kinh nghiệm
chia sẻ từ đồng nghiệp.
1.3.2. Kết quả thống kê vào cuối năm học 2016-2017 và 2017-2018
Năm học
2016-2017
Các nội dung
Số lượng
%
* Về học sinh
Học sinh bỏ học
0
0%

Học sinh được khen cấp trường
300
76,1%
HS đạt giải Hội thi cấp huyện
5
1,3%
HS đạt giải Hội thi cấp tỉnh
03
0,8%
HS đạt giải Hội thi cấp Quốc gia
01
0,3%
* Về giáo viên
GV giỏi cấp trường
13
59,1%
GV giỏi cấp huyện
11
50,0%
GV giỏi cấp tỉnh
1
4,5%
Chiến sĩ thi đua cơ sở
03
13,6%
Chiến sĩ thi đua cấp Tỉnh
0
0%
Đánh giá GV theo CNNGVTH:

Năm học
2017-2018
Số lượng
%
0
305
6
03
01

0%
77,4%
1,5%
0,8%
0,3%

13
11
1
03
0

59,1%
50,0%
4,5%
13,6%
0%

Tốt:

13

59,1%

14

63,6%

Khá:

09

40,9%

08

36,4%

TB:

0

0%

0

0%

2. Giải pháp thực hiện
Từ những thuận lợi, khó khăn trên, làm thế nào để phát huy mặt mạnh,

khắc phục khó khăn để chỉ đạo sinh hoạt chuyên môn có chất lượng. Sau mỗi
buổi sinh hoạt giáo viên thấy được những gì mình thu được, những gì mình còn
thiếu, còn yếu để từ đó có nhu cầu tự học, tự bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ
của mình nhằm nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường. Trước thực trạng

Họ và tên: Nguyễn Thị Mùi

Đơn vị công tác: Trường TH số 2 An Thủy


Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2018-2019
như vậy, bằng kinh nghiệm thực tế tôi đã thực hiện các giải pháp quản lý, chỉ
đạo sau:
2.1. Giải pháp 1: Bồi dưỡng giúp giáo viên nhận thức được về ý nghĩa,
tầm quan trọng của sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học.
Để giúp giáo viên nhận thức về ý nghĩa, tầm quan trọng của SHCM theo
NCBH, cán bộ quản lý phải là người chia sẻ tầm nhìn để giúp người tham gia
nhận thức đầy đủ về sinh hoạt chuyên môn lấy học sinh làm trung tâm. Sinh hoạt
chuyên môn là một quá trình mà giáo viên tham gia vào các khâu từ chuẩn bị,
thiết kế bài học sáng tạo, dạy thể nghiệm, dự giờ suy ngẫm và chia sẻ các ý kiến
sâu sắc về những gì đã diễn ra trong việc học của học sinh. Đây là hoạt động học
tập lẫn nhau, học tập trong thực tế, là nơi thử nghiệm và trải nghiệm những cái
mới, là nơi kết nối lý thuyết với thực hành, giữa ý định và thực tế. Trong quá
trình học tập đó, giáo viên sẽ học được nhiều điều để phát triển năng lực chuyên
môn mới. Cần tránh để giáo viên có suy nghĩ coi đó chỉ là việc sinh hoạt chuyên
môn thông thường mà họ đã và đang thực hiện từ trước đến nay và không học
tập được nhiều. Cần tạo cho họ có động lực tham gia sinh hoạt chuyên môn để
học tập lẫn nhau, nâng cao năng lực chuyên môn. Cần cho giáo viên thấy được
sinh hoạt chuyên môn mục đích chính là nâng cao chất lượng các bài học của
học sinh. Để đạt mục đích đó giáo viên cần biết:

- Học cách quan sát tinh tế, nhạy cảm của học sinh. Hình thành khả năng
quan sát, phán đoán và phản ứng trước thông tin thu được về học sinh, đây là
một năng lực mới đặc biệt quan trọng đối với giáo viên. Đào sâu hiểu biết về
công việc của mỗi giáo viên, làm cho họ hiểu sâu, rộng hơn về học sinh, đồng
nghiệp, về bản thân trước các yêu cầu luôn thay đổi trong hoạt động dạy học.
Hình thành sự chấp nhận lẫn nhau giữa các giáo viên và giữa giáo viên với học
sinh.
- Cùng nhau xây dựng và tạo nên văn hóa nhà trường: cộng tác giải quyết
các vấn đề đặt ra (ví dụ: các thắc mắc về chương trình - sách giáo khoa, về việc
học tập của học sinh) giữa các giáo viên; xây dựng tình đồng nghiệp, mối quan
Họ và tên: Nguyễn Thị Mùi

Đơn vị công tác: Trường TH số 2 An Thủy


Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2018-2019
hệ nhà trường thân thiện, học tập lẫn nhau. Tạo động lực sư phạm tích cực, sự
quan tâm, niềm say mê chuyên môn của tất cả các giáo viên.
- Giúp giáo viên giải quyết những vấn đề khó khăn gặp phải từ thực tiễn
trong việc giảng dạy của chính bản thân họ. Ở đó, giáo viên giữ vai trò là người
cải cách, nhà quan sát, tự đánh giá thực tiễn công việc của mình.
Cần cho giáo viên thấy được sinh hoạt chuyên môn có mục đích chính là
nâng cao chất lượng các bài học của học sinh. Vì vậy người quản lý phải làm
thay đổi nhận thức, hành vi, giữ vai trò chủ động trong việc tạo niềm tin cho
giáo viên về những thay đổi tích cực của bản thân họ trong các buổi dự giờ sinh
hoạt chuyên môn. Thực sự coi sinh hoạt chuyên môn là cơ sở, là biện pháp quan
trọng để thay đổi chất lượng học tập của học sinh và văn hóa nhà trường.
Lên kế hoạch tổ chức tập huấn, cử giáo viên cốt cán giới thiệu về tổ chức sinh
hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học, nêu sự cần thiết và những lợi ích mà
sinh hoạt chuyên môn lấy học sinh làm trung tâm đem lại.

Qua việc bồi dưỡng nhận thức về tầm quan trọng của sinh hoạt tổ chuyên
môn chúng tôi thấy rằng giáo viên đã nhận thức sâu sắc hơn về sinh hoạt chuyên
môn theo nghiên cứu bài học, làm tăng thêm vốn kinh nghiệm dạy học cho giáo
viên để từng bước cải tiến cách dạy, nâng cao chất lượng học tập của học sinh.
Tạo cơ hội cho cán bộ quản lý, giáo viên hiểu biết về mối quan hệ giữa
các quy định, chính sách của ngành (đổi mới nội dung chương trình, sách giáo
khoa, đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra, đánh giá...) và công việc
hàng ngày của mỗi cá nhân.
2.2. Giải pháp 2: Nắm vững nguyên tắc của sinh hoạt chuyên môn
theo nghiên cứu bài học.
Nguyên tắc của SHCM theo NCBH được đặt ra cho tất cả các yếu tố,
nhân tố có liên quan đến SHCM theo NCBH như: mục đích hướng tới, thiết kế
bài dạy, giáo viên dạy minh họa, giáo viên dự giờ, thảo luận bài dạy minh họa…
2.2.1. Mục đích của SHCM theo NCBH

Họ và tên: Nguyễn Thị Mùi

Đơn vị công tác: Trường TH số 2 An Thủy


Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2018-2019
- Là hoạt động sinh hoạt chuyên môn mà ở đó GV tập trung nghiên cứu,
phân tích các vấn đề liên quan đến người học (học sinh)
- Là hoạt động chuyên môn GV tập trung giải quyết các câu hỏi, ví dụ:
“Học sinh học bài này gặp khó khăn gì? Kết quả HS đạt được qua bài học có cải
thiện không? Học sinh có tích cực, tự giác học tập (cá nhân, tương tác nhóm)
xây dựng bài học không? Nội dung bài học có phù hợp không? Cách sắp xếp, tổ
chức dạy học đã phù hợp với sự phát triển năng lực của học sinh chưa? Cần đề
xuất điều chỉnh như thế nào?”
- Trong SHCM theo NCBH, mục đích hướng tới là nhằm nâng cao năng

lực chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên trong việc đổi mới phương pháp dạy
học, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. Không được sử dụng tiết dạy minh họa
để đánh giá, xếp loại giờ dạy theo tiêu chí, quy định.
- Thông qua SHCM theo NCBH nhằm nâng cao chất lượng dạy - học và
văn hóa ứng xử trong nhà trường.
* Nguyên tắc về quản lý
- Coi sinh hoạt chuyên môn là trụ cột, là thiết yếu nhất.
- Hiểu được ý nghĩa, tầm quan trọng và cùng nhau nhất trí quyết tâm thực
hiện.
- Cùng được tham gia và thực hiện đúng kỹ thuật.
- Có sự hỗ trợ cụ thể, thường xuyên từ các cấp quản lý.
- Vận dụng, trải nghiệm những ý tưởng sáng tạo, những hiểu biết mới.
- Thực hiện theo 2 giai đoạn và thực hiện liên tục đó là: Thứ nhất là hình
thành cách dự giờ, suy ngẫm mới, xây dựng quan hệ đồng nghiệp mới. Thứ hai
là tập trung phân tích các nguyên nhân, các mối quan hệ trong giờ học và tìm ra
biện pháp cải tiến và nâng cao chất lượng bài học.
* Nguyên tắc về kỹ thuật
- Khuyến khích sự chủ động tìm tòi, sáng tạo của tất cả các giáo viên khi
chuẩn bị bài dạy minh họa và áp dụng vào việc dạy học hàng ngày.

Họ và tên: Nguyễn Thị Mùi

Đơn vị công tác: Trường TH số 2 An Thủy


Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2018-2019
- Chỉ quan sát suy ngẫm về việc học và các vấn đề liên quan đến việc học
của học sinh: Thái độ của học sinh khi tham gia học (thích thú, chán nản…), học
sinh có hiểu lời của giáo viên không, sự tương tác giữa các học sinh, hoạt động
theo nhóm…

- Ai cũng phải có ý kiến riêng; ý kiến phải cụ thể, tỉ mỉ. Lắng nghe và tôn
trọng các ý kiến của nhau; không xếp loại giờ dạy; không phê bình, chỉ trích
(giáo viên và học sinh).
2.2.2. Thiết kế bài dạy minh họa
- Bài dạy minh họa được các giáo viên trong tổ thiết kế chủ động linh
hoạt không phụ thuộc máy móc vào quy trình, các bước dạy học trong Sách
Giáo viên hiện hành. Nội dung bài học vẫn đảm bảo chuẩn kiến thức – kĩ năng
nhưng được thiết kế linh hoạt phù hợp với từng đối tượng học sinh. Thiết kế bài
dạy là các hoạt động sao cho thông qua tham gia các hoạt động nhằm phát triển
năng lực cho học sinh chứ không phải các bước lên lớp như giáo án thông
thường trước đây. Bảng so sánh: Giáo án: (5 bước lên lớp)
Thiết kế bài học: (5 hoạt động chính)
Thiết kế các bước
Thiết kế hoạt động
Bước 1: Kiểm tra bài cũ
Hoạt động 1: Trải nghiệm/Khởi động
Bước 2: Bài mới

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức

Bước 3: Luyện tập

Hoạt động 3: Thực hành

Bước 4: Củng cố

Hoạt động 4: Vận dụng

Bước 5: Dặn dò

Hoạt động 5: Bổ sung

- Giáo viên và tổ/nhóm chuyên môn khi thiết kế bài dạy cần sáng tạo
trong việc sử dụng các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực, đảm bảo các
phương pháp và kĩ thuật dạy học phải phát huy được các năng lực học sinh bao
gồm năng lực chung và năng lực đặc thù theo môn học. Các phương pháp dạy
học nêu vấn đáp, đặt và giải quyết vấn đề, thảo luận nhóm, đóng vai…, các kĩ
thuật mảnh ghép, khăn trải bàn, động não, bể cá,… thường phát huy được tính
tích cực chủ động của học sinh, từ đó giúp các em hình thành được các năng lực
theo mục tiêu bài dạy.
Họ và tên: Nguyễn Thị Mùi

Đơn vị công tác: Trường TH số 2 An Thủy


Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2018-2019
2.2.3. Giáo viên dạy minh họa
- Giáo viên dạy minh họa là một thành viên trong tổ/nhóm, được tổ/nhóm
phân công hoặc tự nguyện đảm nhận vai trò chính trong việc soạn bài và là
người thực hiện bài dạy trên lớp. Giáo viên dạy minh họa chính là người thay
mặt tổ/nhóm thể hiện các ý tưởng đã thiết kế trong bài học. Ghi nhớ nguyên tắc
này sẽ giúp tổ/nhóm chuyên môn tránh được tình trạng khi thảo luận, nghiên
cứu bài học không sa vào việc góp ý, nhận xét các hạn chế thuộc về khâu thiết
kế bài dạy (vì đó là sản phẩm của cả tổ/nhóm trong đó có chính mình) mà tập
trung phân tích các hoạt động dạy và học. Khuyến khích tự nguyện nhưng đảm
bảo tính luân phiên trong việc phân công giáo viên dạy minh họa vì như thế giáo
viên nào trong tổ/nhóm cũng được trải nghiệm, được "đóng nhiều vai" trong
hoạt động chuyên môn này.
- Giả sử lớp được chọn để NCBH có 30 học sinh thì khi giáo viên lên lớp
thực hiện bài dạy minh họa phải luôn xác định mình đang dạy 30 học sinh trong

1 lớp chứ không phải dạy 1 lớp 30 học sinh. Dạy 30 học sinh thì trách nhiệm của
người giáo viên sẽ nặng nề hơn nhiều, đòi hỏi người dạy phải thực sự có năng
lực. Học sinh gặp khó khăn trong học tập được giáo viên giúp đỡ, tiếp sức kịp
thời, đảm bảo tất cả học sinh trong lớp đều có cơ hội học tập, không có học sinh
nào bị "bỏ quên".
2.2.4. Giáo viên dự giờ
- Giáo viên chọn vị trí thích hợp để quan sát tốt nhất hoạt động của học
sinh trong giờ học. Vì vậy, khác với kiểu dự giờ truyền thống, giáo viên dự giờ
có thể đứng, ngồi ở nhiều vị trí khác nhau trong lớp.
- Các giáo viên dự giờ được phân công nhiệm vụ cụ thể trước đó, thực
hiện quan sát, ghi chép, chụp hình, quay phim… những hành vi, tâm lí, thái độ
của học sinh để có dữ liệu phân tích việc học tập của học sinh.
- Tác nghiệp của các giáo viên dự giờ đảm bảo không làm ảnh hưởng đến
việc học tập của học sinh.
2.2.5. Tổ chức nghiên cứu bài dạy
Họ và tên: Nguyễn Thị Mùi

Đơn vị công tác: Trường TH số 2 An Thủy


Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2018-2019
- Trên cơ sở thực tế bài dạy và kết quả quan sát, ghi chép, thu nhận của
những người dự, các giáo viên cùng nhau phân tích tìm ra những chỗ bài dạy
chưa đáp ứng được mục tiêu đề ra. Từ đó, đề xuất điều chỉnh nội dung bài dạy,
thay thế phương pháp, kĩ thuật dạy học phù hợp.
- Không khí sinh hoạt phải thân thiện cởi mở, theo tinh thần trao đổi, chia
sẻ, tập trung vào phân tích các hoạt động của học sinh và tìm ra các nguyên nhân
và giải pháp khắc phục.
- Người chủ trì tôn trọng và lắng nghe tất cả ý kiến của giáo viên, không
áp đặt ý kiến của mình hoặc của một nhóm người. Mỗi giáo viên phải tự rút ra

bài học và áp dụng vào thực tế giảng dạy của mình.
2.3. Giải pháp 3: Xây dựng kế hoạch SHCM theo NCBH cụ thể, chi
tiết.
Để đảm bảo mục đích của sinh hoạt chuyên môn dựa trên nghiên cứu bài
học thực sự hiệu quả, khác với sinh hoạt chuyên môn truyền thống trước đây,
trong quá trình thực hiện 4 bước sinh hoạt cần lưu ý:
* Bước 1: Thiết kế bài dạy minh họa
Giáo viên tự nguyện đăng ký hoặc cán bộ quản lý, tổ trưởng chuyên môn
phân công người dạy, chuẩn bị bài dạy. Bài dạy minh họa cần được thể hiện linh
hoạt, sáng tạo và căn cứ vào tình hình thực tế của học sinh mà lựa chọn nội
dung, phương pháp…để đạt được mục tiêu. Bài dạy minh họa được một nhóm
giáo viên và Phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn cùng thiết kế. Nhóm thiết kế
được khuyến khích linh hoạt, sáng tạo, chủ động, không lệ thuộc máy móc vào
quy trình, các bước dạy trong sách giáo khoa, điều chỉnh hay sách hướng dẫn
giáo viên. Nhóm thiết kế có thể điều chỉnh mục tiêu bài học, nội dung/ngữ liệu
trong sách giáo khoa, điều chỉnh thời lượng, lựa chọn các phương pháp, kỹ thuật
dạy học, đồ dùng dạy học cho phù hợp với đối tượng.
Khi thực hiện thiết kế bài dạy minh họa phải tôn trọng sự tự chủ của GV,
xây dựng nội dung phương pháp dạy học, đặt ra mục tiêu mới về kiến thức, kĩ

Họ và tên: Nguyễn Thị Mùi

Đơn vị công tác: Trường TH số 2 An Thủy


Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2018-2019
năng, thái độ, năng lực phù hợp với đối tượng HS. Phát huy sự sáng tạo, đột phá
của GV.
Các hoạt động đưa ra trong thiết kế bài học cần đảm bảo mục tiêu bài học,
tạo cơ hội cho tất cả học sinh được tham gia vào quá trình học và cải thiện được

kết quả học tập của học sinh.
* Bước 2: Dạy minh họa – Dự giờ
Tiến hành bài học và dự giờ: Đây là khâu quan trọng trong buổi sinh hoạt
chuyên môn.
Người dạy minh họa có thể là một giáo viên tự nguyện hoặc một người
được nhóm thiết kế lựa chọn. Người dạy minh họa thay mặt cho nhóm thiết kế
thể hiện các ý tưởng đã thiết kế trong bài học và có thể linh hoạt điều chỉnh kế
hoạch bài học phù hợp với đối tượng học sinh. Tuy nhiên, trong quá trình dạy
minh họa nếu có tình huống mới xảy ra không đúng với dự kiến thiết kế thì
người dạy minh họa vẫn có thể linh hoạt thay đổi ngữ liệu, phương pháp cho
phù hợp với tình huống xảy ra nhưng phải đảm bảo mục tiêu và kiến thức bài
học. Quan tâm đến những khó khăn của học sinh, lựa chọn, sử dụng ngôn ngữ
đơn giản, gần gũi, dễ hiểu phù hợp với khả năng nhận thức của học sinh. Kết
quả dự giờ học là kết quả chung của nhóm thiết kế. Giáo viên dạy minh họa
nhằm kiểm định những giả thuyết về nội dung, phương pháp dạy học của nhóm
thiết kế có phù hợp học sinh không, do đó họ không cần dạy trước, luyện tập
trước cho học sinh.
Người dự giờ cần học tập, hiểu và thông cảm với khó khăn của người dạy
và luôn đặt mình vào vị trí của người dạy để phát hiện những khó khăn trong
việc học của HS để tìm cách giải quyết. Trong quá trình dự giờ, cần luyện tập
cách quan sát và suy nghĩ về việc học của HS, phán đoán nhanh nhạy, chính xác
để điều chỉnh việc dạy cho phù hợp với việc học của HS; hình thành thói quen
lắng nghe, rèn luyện cách chia sẻ ý kiến để thiết lập mối quan hệ đồng nghiệp
thân thiện, cộng tác và học tập lẫn nhau.

Họ và tên: Nguyễn Thị Mùi

Đơn vị công tác: Trường TH số 2 An Thủy

Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2018-2019
Người dự giờ đứng ở vị trí thuận lợi để có thể quan sát, ghi chép, quay
phim, ghi âm, vẽ sơ đồ chỗ ngồi của học sinh một cách dễ dàng nhất (có thể
đứng hai bên, phía trước, phía sau lớp học). Đặt trọng tâm quan sát vào các biểu
hiện tâm lý, thái độ, hành vi trong các tình huống, hoạt động học tập cụ thể của
học sinh. Kết hợp sử dụng các kỹ thuật: nghe, nhìn, suy nghĩ, ghi chép, quay
phim, chụp ảnh để có dữ liệu phân tích nhằm trả lời các câu hỏi: Học sinh học
như thế nào? Học sinh gặp khó khăn gì? Vì sao? Học sinh học có hứng thú
không? Vì sao có? Vì sao không? Đã đáp ứng mục tiêu chưa? Hoạt động nhóm
có thực sự đảm bảo cơ hội cho tất cả học sinh tham gia không? Có học sinh nào
bị bỏ quên không? Cần thay đổi như thế nào để kết quả học tập của học sinh tốt
hơn? Từ đó suy nghĩ, tìm nguyên nhân và đưa ra giải pháp tích cực hơn. Ví dụ :
vì sao học sinh A và nhiều học sinh khác không trả lời được câu hỏi, có phải
học sinh không hiểu được câu hỏi hay câu hỏi quá khó đối với trẻ? Nếu thực sự
quá khó thì cần thay đổi câu hỏi như thế nào để học sinh có thể trả lời được.
Mặt khác, người dự giờ quan sát hoạt động của GV( Đã hỗ trợ cho HS
chưa? Thời điểm nào?...). Trong quá trình quan sát, người dự giờ không can
thiệp vào hoạt động học của HS.
* Bước 3: Suy ngẫm, chia sẻ về tiết dạy
Suy ngẫm và chia sẻ ý kiến của các giáo viên về bài học sau khi dự giờ là
đặc biệt quan trọng, là công việc có ý nghĩa nhất trong sinh hoạt chuyên môn, là
yếu tố quyết định chất lượng và hiệu quả của sinh hoạt chuyên môn. Vì suy
ngẫm gắn liền với thảo luận và chia sẻ ý kiến. Các ý kiến đưa ra nhiều hay ít,
tinh tế và sâu sắc hay hời hợt và nông cạn sẽ quyết định hiệu quả học tập, phát
triển năng lực của tất cả những người tham gia sinh hoạt chuyên môn. Trong
chia sẻ, thảo luận người dự đưa ra ý kiến nhận xét, góp ý về giờ học theo tinh
thần trao đổi, chia sẻ lắng nghe mang tính xây dựng. Các ý kiến thảo luận, góp ý
tập trung vào phân tích các hoạt động của học sinh. Ví dụ: Tại sao học sinh A có
biểu hiện khó khăn trong giờ học; nguyên nhân của những khó khăn; Bài học có
gì mới, sáng tạo so với SGK, SGV; Phương pháp, kỹ thuật dạy học có làm HS

Họ và tên: Nguyễn Thị Mùi

Đơn vị công tác: Trường TH số 2 An Thủy


Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2018-2019
hứng thú mang lại hiệu quả không? Tại sao? HS được quan tâm, hỗ trợ như thế
nào?... Dựa trên những vấn đề đặt ra để cùng suy nghĩ và tìm ra nguyên nhân vì
sao học sinh chưa tích cực tham gia vào học động học, học chưa đạt kết quả... và
đưa ra các biện pháp thay đổi cách dạy nhằm đạt được mục tiêu bài học, tạo cơ
hội học tập cho tất cả học sinh, không có học sinh nào bị bỏ quên trong quá trình
học tập.
Nếu giờ học chưa đạt kết quả như mong muốn (theo dự kiến của nhóm
thiết kế) thì cũng không đánh giá cá nhân người dạy mà coi đó là bài học chung
để mỗi giáo viên tự rút kinh nghiệm cho bản thân.
Tuy nhiên đây là khâu khó và phức tạp nhất nhưng đặc biệt thú vị, rất cần
có tinh thần cộng tác, xây dựng của người tham gia và đặc biệt là vai trò, năng
lực của người chủ trì. Suy ngẫm khác đánh giá ở chỗ không có tiêu chuẩn và
tiêu chí cụ thể nào. Suy ngẫm là những phán đoán về những thực tế vừa xảy ra
trong giờ dự và đã từng xảy ra với bản thân người dự giờ. Dựa vào năng lực,
hiểu biết, kinh nghiệm vốn có của mình để suy ngẫm.
Giáo viên dạy minh họa chia sẻ về mục tiêu bài học, những ý tưởng mới,
những thay đổi, điều chỉnh về nội dung, phương pháp dạy học, những cảm nhận
của mình qua giờ học, những điều hài lòng và chưa hài lòng trong quá trình dạy
minh họa.
Người chủ trì dẫn dắt buổi thảo luận tập trung vào nội dung trọng tâm, tạo
không khí thân thiện, cởi mở và luôn linh hoạt, xử lý các tình huống xảy ra trong
quá trình thảo luận. Tôn trọng và lắng nghe tất cả ý kiến của giáo viên, không áp
đặt ý kiến của mình hoặc của một nhóm người. Định hướng trao đổi về ý định
của giáo viên dạy minh họa và thực tế việc học của học sinh. Tìm ra những điểm

nổi trội của bài học, điều đã học được, giúp người tham gia hiểu các ý kiến:
muốn nói gì? Hướng cho mọi người ai cũng phải có ý kiến. Làm sáng tỏ những
gì các giáo viên dự giờ không nhận thấy rõ ràng hoặc những gì thực sự họ quan
tâm chú ý (nêu rõ các minh chứng trong giờ học).

Họ và tên: Nguyễn Thị Mùi

Đơn vị công tác: Trường TH số 2 An Thủy


Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2018-2019
Cuối buổi thảo luận, người chủ trì hướng dẫn người tham dự tự suy ngẫm
rút kinh nghiệm và lựa chọn các biện pháp áp dụng cho các giờ đạy của mình.
Không đánh giá xếp loại giờ học, không đánh giáo viên. Nếu liên quan đến kiến
thức thì phải phân tích để thống nhất.
Để tổ chức suy ngẫm, chia sẻ tiết dạy thành công, là người chủ trì thì phải
nhìn thấy được nhiều tình huống hơn giáo viên dự nên phải nghiên cứu bài học
trước, phải suy ngẫm nếu mình dạy thì như thế nào và đạt được gì? Đảm bảo
lắng nghe những lời chia sẻ. Tất cả GV đều được tham gia chia sẻ tiết dạy, ưu
tiên những GV rụt rè chia sẻ trước. Góp ý, chia sẻ trên tinh thần xây dựng, tôn
trọng lẫn nhau.
* Bước 4: Áp dụng cho thực tế dạy học hàng ngày
Đây là bước làm gián tiếp, không nằm trực tiếp trong quy trình sinh hoạt
chuyên môn. Tuy nhiên nó không tách rời việc sinh hoạt chuyên môn, giáo viên
sẽ nghiên cứu, vận dụng, kiểm nghiệm những gì đã học và tự đút rút thêm những
vấn đề thắc mắc, băn khoăn. Trên cơ sở đó tiếp tục tìm tòi trong sinh hoạt
chuyên môn (giáo viên có thể dạy lại bài học đó, chuẩn bị bài minh họa tiếp
theo) hoặc áp dụng các giờ dạy tại lớp của mình.
2.4. Giải pháp 4: Tuân thủ một số kỹ thuật thực hiện sinh hoạt chuyên
môn theo nghiên cứu bài học.

+ Một số kỹ thuật quan sát dự giờ
- Chọn vị trí quan sát: Người dự giờ ở vị trí quan sát học sinh một cách tốt
nhất: có thể ở hai bên hoặc phía trước lớp học.
- Cách ghi chép khi dự giờ: Khi bắt đầu giờ học, người dự giờ vẽ sơ đồ
chỗ ngồi của học sinh. Trong quá trình quan sát người dự giờ cần đánh dấu, ghi
chép những biểu hiện tâm lí, thái độ, hành vi của học sinh trong các hoạt động,
tình huống cụ thể: hoạt động nào? Bài tập nào? Thời điểm nào? Biểu hiện của
học sinh đó như thế nào? Vì sao lại như vậy?
- Ban giám hiệu cần tăng cường kĩ năng quan sát trong dự giờ cho giáo
viên thông qua bồi dưỡng giáo viên cách quan sát, ghi chép hiệu quả. Có thể
Họ và tên: Nguyễn Thị Mùi

Đơn vị công tác: Trường TH số 2 An Thủy


Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2018-2019
hướng dẫn giáo viên so sánh điểm khác biệt giữa cách ghi chép khi dự giờ của
mô hình “ SHCM truyền thống” và mô hình “ SHCM theo NCBH” để giáo viên
có thêm kinh nghiệm:
TT
Dự giờ truyền thống
Dự giờ SHCM theo NCBH
1
Tập trung vào cách dạy của GV
Tập trung vào việc học của HS
Ghi chép các bước lên lớp theo tiến Ghi chép các tình huống HS học tốt,
trình bài dạy của GV, quan tâm đến tình huống HS học chưa tốt. Quan tâm
2
3

những HS nổi bật( khá, giỏi)

đến tất cả HS( các HS khó khăn càng

Ghi nhận xét: Đúng( sai)

được quan tâm nhiều hơn).
Ghi dự đoán nguyên nhân dẫn đến tình
huống HS học tốt, tình huống HS học

4

chưa tốt.
Đánh giá: Đủ, đúng quy trình, Dự kiến các giải pháp để khắc phục
giọng nói…

nguyên nhân

- Quan sát khi dự giờ: Người dự giờ tập trung quan sát việc học của học
sinh là chủ yếu và trả lời các câu hỏi sau: Thái độ của học sinh thích thú, tích
cực, chán nản…Khả năng giao nhiệm vụ học tập có vừa sức với học sinh
không? Học sinh có hiểu lời hướng dẫn của giáo viên không? Sự tương tác giữa
các học sinh? Hoạt động nào học sinh hứng thú hay không hứng thú? Vì
sao?...Giáo viên cần chú ý đến những học sinh tích cực và chưa tích cực, quan
sát học sinh làm việc cá nhân/hoạt động nhóm (chú ý đến thời gian đủ cho học
sinh thực hiện nhiệm vụ được giao hoặc nắm được nội dung bài học không?)
+ Một số kỹ thuật chụp ảnh và quay video khi dự giờ
Việc chụp ảnh và quay video giờ học cần chú ý những điểm sau:
- Chú ý không làm phiền việc dạy và học của giáo viên và học sinh trong
lớp.

- Người quay phim hay chụp ảnh không đứng che khuất học sinh, làm học
sinh không nhìn thấy bảng hay giáo viên.
- Việc quay cận cảnh khuôn mặt, thái độ học sinh cần chú ý không làm
học sinh xao nhãng việc học hay gây cảm giác khó chịu cho học sinh.
Họ và tên: Nguyễn Thị Mùi

Đơn vị công tác: Trường TH số 2 An Thủy


Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2018-2019
- Việc quay các sản phẩm học tập của học sinh không tự ý bố trí, can
thiệp, xáo trộn công việc mà các em đang làm.
.

+ Một số kỹ thuật người chủ trì buổi sinh hoạt chuyên môn:
Vai trò của người chủ trì đặc biệt quan trọng trong quá trình đổi mới sinh

hoạt chuyên môn. Ngoài Hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, người chủ trì có thể là tổ
trưởng tổ chuyên môn (nếu sinh hoạt chuyên môn theo tổ, nhóm) hoặc một giáo
viên có uy tín, có năng lực chuyên môn cao và có kỹ năng chủ trì, giao tiếp tốt.
Người chủ trì trực tiếp hoặc phân công người hổ trợ nhóm thiết kế bài học
và người dạy minh họa. Tuyệt đối không để giáo viên dạy trước, luyện tập cho
học sinh trước rồi dạy lại trong buổi sinh hoạt chuyên môn.
Nhắc nhở giáo viên đứng ở vị trí quan sát, không nói chuyện, không làm
phiền người dạy và người học (không ngồi cùng ghế với học sinh, không mượn
sách giáo khoa, đồ dùng, không đứng che khuất tầm nhìn của học sinh...).
Trong quá trình dự giờ, người chủ trì phải quay phim ghi hình giờ học(tập
trung vào các hoạt động trọng tâm của bài học) để nắm bắt ý tưởng, tìm tình
huống và sử dụng xem lại - phân tích trong bước chia sẻ, suy ngẫm.
Sử dụng hình ảnh đã được chụp hoặc ghi hình trong tiết học một cách

hiệu quả. Có thể yêu cầu người phụ trách kỹ thuật chiếu đi chiếu lại hoặc dựng
lại một số hình ảnh để làm minh chứng cho các nhận xét, đảm bảo tính khách
quan. Người chủ trì là người khơi gợi để các giáo viên được nói ý kiến của
mình, do đó không nên nói nhiều, không áp đặt ý kiến chủ quan của mình lên
người khác, không thuyết trình bắt người nghe phải chấp nhận, không nên chốt
lại, nhắc lại ý kiến vừa phát biểu làm mất thời gian, gây nhàm chán.
Người chủ trì cần lắng nghe tích cực, ghi chép và đặt câu hỏi nhẹ nhàng
để khơi gợi các ý kiến tập trung vào vấn đề trọng tâm. Ví dụ, khi giáo viên ngại
phát biểu họ thường nói: ý kiến của tôi trùng với ý kiến của các đồng chí vừa
phát biểu. Trong tình huống này người chủ trì nhẹ nhàng yêu cầu: Vậy đồng chí
có thể nói rõ hơn ý kiến của mình hoặc nhắc lại ý kiến mà bạn đồng

Họ và tên: Nguyễn Thị Mùi

Đơn vị công tác: Trường TH số 2 An Thủy


Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2018-2019
tình... Khuyến khích giáo viên không nêu hiện tượng mà cần nêu rõ nguyên
nhân và giải pháp khắc phục.
Trong sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học, người chủ trì không
tổng kết, không kết luận, nhưng có thể tóm tắt lại các vấn đề cần lưu ý, các giải
pháp để mỗi giáo viên tự suy nghĩ rút kinh nghiệm/áp dụng trong giờ học thực tế
và các buổi sinh hoạt chuyên môn sau.
Sau mỗi buổi sinh hoạt chuyên môn, người chủ trì cần tự rút kinh nghiệm
cho bản thân về cách tổ chức, cách điều hành và đối chiếu với yêu cầu buổi sinh
hoạt chuyên môn để rút ra bài học, những gì đã đạt được và những gì cần điều
chỉnh/thay đổi trong buổi sinh hoạt chuyên môn tiếp theo.
Hồ sơ sinh hoạt tổ chuyên môn theo "nghiên cứu bài học" gồm:
- Kế hoạch triển khai: Trình bày rõ mục tiêu, yêu cầu của tổ chuyên môn,

thời gian thực hiện từng bước (giờ, ngày, tháng); tên bài dạy, chọn lớp học sinh
dạy, địa điểm dạy, phân công nhóm soạn bài, người dạy minh họa, thành phần
tham dự (cả tổ), phân công người hỗ trợ thiết bị, người viết biên bản,…Bản kế
hoạch có chữ ký duyệt (dấu đỏ) của Hiệu trưởng.
- Giáo án thiết kế bài dạy minh họa.
- Biên bản (2 bản): Buổi sinh hoạt tổ triển khai kế hoạch, buổi sinh hoạt tổ
thảo luận rút kinh nghiệm, tổng kết.
- Phiếu dự giờ (Không xếp loại giáo viên): Phân công một giáo viên có
năng lực, cùng chuyên môn với môn dạy minh họa ghi chép lại diễn biến tiết
dạy (chủ yếu thu thập dữ kiện về bài học, diễn biến tình hình học tập của học
sinh) có thể kèm theo hình ảnh, hoặc clip minh họa.
2.5. Giải pháp 5: Xây dựng tổ chuyên môn thành tổ chức học tập.
Phải hình thành trong trường học, tổ chuyên môn trở thành một tổ chức
học tập suốt đời. Giúp mỗi GV phải hiểu rõ các hoạt động của nhà trường, bức
tranh toàn cảnh về nhà trường cũng như hình dung được, hiểu được công việc
của bản thân, của tổ chuyên môn để hoạt động theo hướng hỗ trợ và góp phần
vào sự phát triển của toàn bộ nhà trường.
Họ và tên: Nguyễn Thị Mùi

Đơn vị công tác: Trường TH số 2 An Thủy


Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2018-2019
Thực hiện tốt việc chia sẻ, truyền thông, cung cấp, trao đổi thông tin giữa
các GV để mọi người có cơ hội lựa chọn những thông tin cần thiết cho công việc
của mình. Tổ chức học tập, sử dụng công nghệ truyền thông, thông tin để mọi
GV được trao đổi trực tiếp và biết lắng nghe.
Phải xây dựng văn hoá của tổ, của nhà trường với các định hướng giá trị
cụ thể để mọi người cùng hướng tới.
Tổ trưởng phải là tấm gương về sự tự học, tự bồi dưỡng. Chia sẻ tầm

nhìn, sứ mạng, những mục tiêu và cam kết của nhà trường cũng như kế hoạch
phát triển nhà trường với GV để họ hiểu và cộng đồng trách nhiệm thực hiện.
2.6. Giải pháp 6: Tạo động lực làm việc cho giáo viên.
Về nguyên tắc muốn tạo được động lực cho đội ngũ cán bộ, viên chức của
nhà trường, cần xác định và hiểu rõ các yếu tố cơ bản tạo được động lực làm
việc cho các thành viên để có thể tạo ra cách yếu tố đó phù hợp với điều kiện
của nhà trường. Ở đây đề cập đến một số cách thức tạo ra động lực làm việc cho
đội ngũ GV:
Tạo cơ hội cho GV tham gia các hoạt động của tổ nói chung và hoạt động
sinh hoạt chuyên đề nói riêng, phát huy vai trò tự chủ của GV trong chuyên
môn.
Tạo cơ hội để họ cống hiến, thể hiện tài năng và sự sáng tạo. Giao trách
nhiệm rõ ràng khi thực hiện chuyên đề. Khẳng định thành tích của mỗi GV hoặc
nhóm GV trong việc thực hiện chuyên đề.
2.7. Giải pháp 7: Khuyến khích quá trình tự học, tự bồi dưỡng.
Nâng cao trình độ đội ngũ phải lấy tự học làm chủ yếu. Yêu cầu mỗi GV
lựa chọn chủ đề mà họ muốn được học một cách độc lập. Khuyến khích từng
GV lập kế hoạch học tập một cách kỹ lưỡng gồm các nội dung:
Phát động phong trào tự học, tự bồi dưỡng trong đội ngũ GV, động viên,
tạo điều kiện thuận lợi để GV tự học, tự nghiên cứu nhằm biến quá trình bồi
dưỡng, đào tạo thành quá trình tự bồi dưỡng, tự đào tạo.

Họ và tên: Nguyễn Thị Mùi

Đơn vị công tác: Trường TH số 2 An Thủy


Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2018-2019
Tự học, tự nghiên cứu của GV vừa là quá trình để tự hoàn thiện mình vừa
để nêu gương cho người học. Chính vì vậy, tổ trưởng có nghiên cứu đề ra những

biện pháp để phát động phong trào tự học, tự nghiên cứu, sáng tạo trong tổ nhằm
tạo động lực để GV phấn đấu nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của
mình bằng con đường tự học, tự nghiên cứu góp phần nâng cao chất lượng giáo
dục của nhà trường.
3. Kết quả của việc thực hiện chỉ đạo đổi mới sinh hoạt chuyên môn
theo nghiên cứu bài học.
* Đối với học sinh:
- Kết quả học tập của học sinh được cải thiện, học sinh thực sự trở thành
trung tâm của quá trình dạy học, được giáo viên quan tâm và hỗ trợ.
- Học sinh tự tin hơn, tham gia tích cực hơn vào các hoạt động học, tất cả
học sinh đều được tạo điều kiện phát triển năng lực học tập, không có học sinh
bị bỏ quên. Học sinh mạnh dạn đề xuất ý kiến, yêu cầu với giáo viên, với bạn để
giải quyết vấn đề thắc mắc khi không hiểu bài.
- Quan hệ giữa học sinh - học sinh trở nên thân thiện, không có sự phân
biệt giữa học sinh giỏi và học sinh chậm tiến bộ, học sinh có ý thức giúp đỡ
nhau cùng tiến bộ.
* Đối với giáo viên:
- Giáo viên tự tin, chủ động, sáng tạo tìm ra các giải pháp nâng cao chất
lượng dạy học. Giáo viên tự chịu trách nhiệm về chất lượng học tập của lớp
mình.
- Giáo viên nhận thức sâu sắc về sinh hoạt chuyên môn mới giúp thay đổi
văn hóa nhà trường, làm cho mối quan hệ giữa các thành viên trong nhà trường
ngày càng thân thiện gần gũi hơn, tạo dựng niềm tin, sự tôn trọng, tinh thần học
hỏi, sự hợp tác và ý thức lắng nghe giữa các thành viên trong nhà trường.
- Giáo viên hiểu biết sâu sắc hơn về học sinh, biết được những khó khăn
và học sinh mắc phải trong quá trình học tập, từ đó mỗi người tự suy ngẫm để
tìm cách giúp đỡ học sinh tốt hơn. Sinh hoạt chuyên môn mới làm dày thêm vốn
Họ và tên: Nguyễn Thị Mùi

Đơn vị công tác: Trường TH số 2 An Thủy

Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2018-2019
kinh nghiệm dạy học cho giáo viên để từng bước cải tiến cách dạy nâng cao chất
lượng học tập của học sinh qua các hoạt động có ý nghĩa.
- Số lượng giáo viên dạy giỏi các cấp đã được tăng dần so với những năm
học trước (tăng 03 đ/c). Chất lượng mũi nhọn cũng như chất lượng đại trà ngày
một tăng cao. Trong năm học 2018-2019, trường có học sinh đạt giải cao trong
hội thi hùng biện tiếng Anh(OTE), Nét chữ - nết người... Trường vẫn duy trì
bền vững các tiêu chuẩn của cơ quan văn hóa, trường đạt chuẩn Quốc gia.
Trong năm học, chất lượng của các buổi sinh hoạt chuyên môn đã tăng lên
một cách đáng kể, các ý kiến chia sẻ sôi nổi hơn thời gian sinh hoạt thường kéo
dài cả buổi và thực sự có hiệu quả. Tất cả các ý kiến đều được tôn trọng, được
mọi người lắng nghe. Trong các buổi sinh hoạt chuyên môn đã tạo niềm tin, sự
tôn trọng đồng nghiệp, tăng sự hiểu biết và kinh nghiệm dạy học để có thể cải
tiến được phương pháp dạy học.
* Đối với cán bộ quản lý:
- Đánh giá cao sự linh hoạt, sáng tạo của từng giáo viên. Không áp đặt
giáo viên theo những quy định cứng nhắc. Cùng chia sẻ, thảo luận, hỗ trợ các
biện pháp cụ thể để cải thiện chất lượng học sinh. Quan tâm đến mỗi giáo viên,
khuyến khích khả năng sáng tạo của từng giáo viên.
- Có cơ hội đi sâu, đi sát chuyên môn, hiểu được nguyên nhân của những
khó khăn trong quá trình dạy học và có các biện pháp hỗ trợ kịp thời.
- Quan hệ giữa cán bộ quản lý với giáo viên gần gũi, gắn bó, chia sẻ và
thông cảm những khó khăn mà giáo viên đang phải đối mặt. Cán bộ quản lý đã
giúp đỡ, tạo điều kiện phát triển năng lực cho từng giáo viên.
* Đối với nhà trường:
- Các thành viên trong đơn vị có mối quan hệ học hỏi, lắng nghe, cộng
tác, đồng thuận trong mọi hoạt động, cùng nhau chia sẻ giải quyết những khó
khăn trong dạy và học, hướng đến mục tiêu nâng cao chất lượng dạy học.

* Kết quả thống kê vào cuối năm học 2018-2019:
Nội dung
* Về học sinh
Họ và tên: Nguyễn Thị Mùi

Số lượng

Tỉ lệ

Đơn vị công tác: Trường TH số 2 An Thủy


Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2018-2019
Học sinh bỏ học
Học sinh được khen cấp trường
HS đạt giải Hội thi cấp huyện
HS đạt giải Hội thi cấp tỉnh
HS đạt giải Hội thi cấp Quốc gia
* Về giáo viên
GV giỏi cấp trường
GV giỏi cấp huyện
GV giỏi cấp tỉnh
Chiến sĩ thi đua cơ sở
Đánh giá GV theo CNNGVPT:

0
324
7
03
01

0%
80,6%
1,7%
0,8%
0,3%

16
13
1
04

72,7%
59,1%
4,5%
18,2%

Tốt:

20

90,9%

Khá:

02

9,1%

TB:

0

0%

III. PHẦN KẾT LUẬN
1. Ý nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm:
Đổi mới phương pháp dạy học nhằm cải tiến, nâng cao chất lượng giáo dục,
yêu cầu phương pháp dạy học của giáo viên phải phù hợp với học sinh, phát huy
được tính tích cực của học sinh, chủ động sáng tạo, đem lại niềm vui hứng thú
học tập cho các em. Việc đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tập trung
vào hoạt động của học sinh cần phải căn cứ từ thực tế của học sinh trong giờ
học. Muốn hiểu được thực tế ấy trong sinh hoạt chuyên môn chúng ta cần phải
xây dựng một môi trường cùng nhau học tập, làm phong phú hoạt động lắng
nghe lẫn nhau và học tập lẫn nhau. Tập trung trao đổi về ý định của giáo viên và
học sinh tự mỗi người sẽ rút ra được bài học từ thực tiễn cho riêng mình. Chính
vì vậy mà năm học này trường đã thực hiện tốt việc đổi mới sinh hoạt chuyên
môn. Qua trải nghiệm thực tế chỉ đạo đổi mới sinh hoạt chuyên môn nhằm nâng
cao năng lực dạy học cho giáo viên tôi nhận thấy những giáo viên có ý thức
trách nhiệm cao trong công việc, tâm huyết với nghề thì không bao lâu sẽ thành
đạt trong lĩnh vực dạy học. Vì thế, trong chỉ đạo nâng cao năng lực dạy học cho

Họ và tên: Nguyễn Thị Mùi

Đơn vị công tác: Trường TH số 2 An Thủy


Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2018-2019
giáo viên thông qua đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học mỗi
cán bộ quản lí cần lưu tâm những vấn đề sau:

Một là: Cán bộ quản lý phải xây dựng văn hóa nhà trường (mối quan hệ
thân thiện giữa các thành viên) đồng thời song song với xây dựng môi trường
học tập cho giáo viên (Đổi mới sinh hoạt chuyên môn) từ đó giúp cho giáo viên
thay đổi → Giờ học thay đổi → Học sinh thay đổi → Trường học thay đổi. Cần
cải tiến cách quản lý từ khâu chỉ đạo đến khâu thực hiện, xây dựng kế hoạch và
nội dung SHCM cho cả năm học. Thường xuyên kiểm tra đôn đốc để đảm bảo
chất lượng và hiệu quả.
Hai là: Xây dựng kế hoạch hành động để thực hiện sinh hoạt chuyên môn mới
thành công.
* Đối với Hiệu trưởng:
- Chia sẻ tầm nhìn đối với giáo viên
- Giúp giáo viên nhận thấy những vấn đề về giờ dạy.
- Xây dựng kế hoạch tổ chức chuyên môn tại trường
- Tạo tâm lý thoải mái cho giáo viên.
- Thay đổi thói quen quan sát, thu nhận thông tin khi dự giờ.
- Xây dựng mối quan hệ lắng nghe trong khi chia sẻ, suy ngẫm về bài học.
- Phá vỡ thói quen chia sẻ cũ có tính chất tiêu cực.
- Kiên định đối với sinh hoạt chuyên môn mới.
* Đối với Phó Hiệu trưởng.
- Lên kế hoạch sinh hoạt chuyên môn hàng năm, điều chỉnh lịch sinh hoạt
chuyên môn.
- Chịu trách nhiệm tổ chức, điều hành thực hiện sinh hoạt chuyên môn
- Gương mẫu đi đầu thực hiện giờ dạy minh họa.
- Thuyết phục, động viên và nhắc nhở các giáo viên khác tích cực tham
gia sinh hoạt chuyên môn.
- Thực hiện nghiêm túc các yêu cầu của sinh hoạt chuyên môn mới.
* Tổ trưởng chuyên môn và giáo viên cốt cán.
Họ và tên: Nguyễn Thị Mùi

Đơn vị công tác: Trường TH số 2 An Thủy