Giáo án Ngữ Văn 8 CKT

Ngày soạn 14/ 08 / 2010 Ngày dạy 16/ 08 / 2010
Tuần 1
Tiết 1, 2
Bài 1 :
Tôi đi học
- Thanh Tịnh -
A.Mục tiêu
- Giúp học sinh :
+Cảm nhận đợc tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật tôi ở buổi tựu trờng đầu tiên
trong đời .
+ Rèn luyện kỹ năng đọc diễn cảm văn bản hồi ức-biểu cảm, liên tởng đến những kỷ niệm tựu tr-
ờng của bản thân.
B. Ph ơng pháp, ph ơng tiện
1. Ph ơng pháp :
- Đọc sáng tạo.
- Vấn đáp gợi tìm
- Nêu và giải quyết vấn đề
- Dùng lời
- Hợp tác
2. Ph ơng tiện :
- SGK
- Bảng
C . Tiến trình tổ chức D y - H c :
* ổn định tổ chức:
* Hớng dẫn học sinh cách học bộ môn.
* Hớng dẫn học sinh học bài mới:
Tit 1
HĐ 1:
GV giới thiệu ngắn gọn về tác giả Thanh Tịnh.
? Cho biết xuất xứ của tác phẩm ?
Gv hd : đọc chậm , dịu , diễn cảm , lắng sâu .

GV cùng 3 HS thay nhau đọc . HS khác nhận
xét .
GV lu ý HS từ khó .
? VB này đợc viết theo phơng thức biểu đạt
nào ? Vì sao em xác định đợc nh vậy ?
I. Đọc hiểu khái quát văn bản :
1. Tác giả, tác phẩm
a) Tác giả :
Thơ văn ông đậm chất trữ tình đằm thắm ,giàu
cảm xúc êm dịu , trong trẻo .
b) Tác phẩm :
In trong tập Quê mẹ, xuất bản năm 1941 .
2. Đọc văn bản , giải thích từ khó , tìm hiểu
thể loại và bố cục :
- Phơng thức biểu đạt: Tự sự kết hợp miêu tả và
biểu cảm .Vì trong văn bản này tác giả đã hồi t-
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Gv: Mai Phm Hựng - T: Vn - S - GDCD - Trng THCS Tam Hp 1
? Trong văn bản , những kỉ niệm của nhà văn đ-
ợc diễn tả theo trình tự nào ?
? Tơng ứng với trình tự ấy là các đoạn nào trong
văn bản ?
HĐ 2:
? Những gì đã gợi lên trong lòng tôi kỉ niệm về
buổi tựu trờng đầu tiên ?
? Khi nhớ lại kỉ niệm đó tâm trạng tôi nh thế
nào ?
? Thời gian và không gian của ngày đầu tiên
đến trờng đợc tôi nhớ lại cụ thể nh thế nào ?
? Vì sao thời gian và không gian này lại trở

thành những kỉ niệm khó quên đối với tôi ?
? Trên con đờng này tôi đã quen đi lại lắm lần
song trong buổi đầu tiên đến trờng tôicó cảm
giác nh thế nào ?Tại sao tôi có cảm giác đó
? Chi tiết nào cho thấy từ đây ngời học trò nhỏ
sẽ cố gắng học hành , quyết tâm và chăm chỉ ?
? Chi tiết này cho ta hiểu gì thêm về tôi ?
? Thông qua những cảm nhận của tôi trên con
đờng đến trờng , tôi đã tự bộc lộ đức tính gì ?
? Trong câu văn ý nghĩ ấy thoáng qua trong trí
tôi nhẹ nhàng nh một làn mây lớt ngang trên
ngọn núi, tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ
thuật gì ? Có tác dụng nh thế nào ?
Tiết 2
? Cảnh trớc sân trờng làng Mĩ Lí có điều gì nổi
bật ?
ởng lại kỉ niệm ngày đầu tiên đến trờng nh thế
nào , lúc đó tác giả có tâm trạng ra sao?
- Bố cục :theo dòng hồi tởng của nhân vật .
+Từ hiện tại mà nhớ về dĩ vãng .
+ Tâm trạng cảm giác của nhân vật tôi trên đ-
ờng tới trờng .
+ Cảm nhận của tôi lúc ở trên sân trờng .
+ Cảm nhận của nhân vật tôi lúc ở trong lớp học
.
- Từ đầu đến "
- Tiếp theo đến : trên ngọn núi
- Tiếp đến cả ngày nữa
- Đoạn còn lại .
II. Đọc hiểu chi tiết văn bản :

-Biến chuyển của trời đất cuối thu và hình ảnh
mấy em nhỏ rụt rè núp dới nón mẹ lần đầu tiên
đi đến trờng .
-Nao nức mơn man , tng bừng , rộn rã .
1.Cảm nhận của tôi trên đ ờng tới tr ờng
- Thời gian :buổi sáng cuối thu.
- Không gian :trên con đờng làng dài và hẹp .
- Vì thời điểm và nơi chốn này quen thuộc , gần
gũi , gắn bó với tuổi thơ tác giả . Đây cũng là
thời điểm đặc biệt của tôi , lần đầu đợc cắp
sách tới trờng .
- Con đờng quen lạ , cảnh vật thay đổi .
- Cảm thấy mình trang trọng , đứng đắn .
Vì tình cảm và nhận thức của một cậu bé lần
đầu tiên đến trờng đã có sự chuyển biến mạnh
mẽ . Đấy là cảm giác tự thấy mình đã lớn lên ,
vì thế mà thấy con đờnh làng không còn dài và
rộng nh trớc nữa .
- Ghì thật chặt hai quyển vở mới trên tay , muốn
thử sức tự cầm bút thớc ...
- Một chú bé ngộ nghĩnh , ngây thơ và đáng yêu
.
- Yêu bạn bè , có ý chí học tập .
- So sánh làm cho ý nghĩ của tôi đợc ngời
đọc cảm nhận cụ thể , rõ ràng hơn .
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Gv: Mai Phm Hựng - T: Vn - S - GDCD - Trng THCS Tam Hp 2
? Cảnh tợng này có ý nghĩa gì ?
? Ngôi trờng làng Mĩ Lí hiện ra trong mắt tôi
trớc và sau khi đi học có gì khác nhau ?

? Sự nhận thức có sự thay đổi đó về ngôi
trờng có ý nghĩa nh thế nào ?
? Với sự cảm nhận về ngôi trờng nh vậy nên
tôi có tâm trạng ra sao ?
? Khi tả những học trò nhỏ tuổi lần đầu tiên tới
trờng , tác giả đã dùng hình ảnh so sánh nào ?
? Hình ảnh so sánh này có ý nghĩa gì ?
? Hình ảnh ông đốc đợc tôi nhớ lại nh thế nào
?
? Qua những chi tiết đó ta nhận thấy ông là ngời
nh thế nào ?
? Em có suy nghĩ gì trớc thái độ của ông đốc ,
thầy giáo trẻ , các bậc phụ huynh đối với các em
bé lần đầu tiên đi học ?
? Khi bớc vào lớp học , tôi có cảm nhận nh
thế nào ?
? Vì sao tôi lại có cảm nhậnđó ?
? Ngoài ra , khi vào lớp học , tôicòn có những
cảm giác gì khác nữa ?

? Vì sao tôi có cảm giác nh vậy ?
2.Cảm nhận của tôi lúc ở trên sân tr ờng :
-Sân trờng rất đông ngời , ngời nào cũng đẹp .
- Phản ánh không khí đặc biệt của ngày hội khai
trờng thờng gặp ở nớc ta .
- Thể hiện tinh thần hiếu học của nhân dân .
- Bộc lộ tình cảm sâu nặng của tác giả đối với
mái trờng tuổi thơ .
- Trớc : nhà trờng cao ráo , sạch sẽ hơn các ngôi
nhà trong làng .

- Nay : ngôi trờng xinh xắn , oai nghiêm nh
đình làng Hoà ấp .
- Thể hiện sự thay đổi sâu sắc trong tình cảm và
nhận thức của tôi. Phép so sánh trên đã diễn
tả đợc cảm xúc trang nghiêm , thành kính của
tôi đối với ngôi trờng ; tác giả đề cao tri thức ,
khẳng định vị trí quan trọng của trờng học trong
đời sống nhân loại .
- Lo sợ vẩn vơ , ngập ngừng , e sợ .
- Họ nh con chim con đứng bên bờ tổ nhìn
quãng trời rộng muốn bay , nhng còn ngập
ngừng e sợ .
- Diễn tả sinh động , cụ thể hình ảnh cũng nh
tâm trạng của đám học trò .
- Nói : Các em phải gắng học để thầy mẹ vui
lòng và để thầy dạy các em đợc sung sớng .
- Nhìn học trò với cặp mắt hiền từ và cảm
động .
- Tơi cời nhẫn nại chờ ...
- Ông đốc : từ tốn , bao dung .
- Ta nhận thấy trách nhiệm , tấm lòng của gia
đình , nhà trờng đối với thế hệ trẻ . Đó là một
môi trờng giáo dục ấp áp .
3. Cảm nhận của tôi lúc ở trong lớp học
- Xa mẹ .
- Tôi đã bắt đầu cảm thấy đợc sự tự lập của
mình khi đi học .
- Một mùi hơng lạ xông lên . Trông hình gì treo
trên tờng cũng thấy lạ và hay hay . Bàn ghế chỗ
mình ngồi là vật riêng của mình . Nhìn ngời bạn

cha hề quen biết nhng lòng vẫn không cảm thấy
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Gv: Mai Phm Hựng - T: Vn - S - GDCD - Trng THCS Tam Hp 3
? Đoạn cuối văn bản có hai chi tiết :
- Một con chim con liệng đến ...Tôi đa mắt
thèm thuồng nhìn theo cánh chim .
- Nhng tiếng phấn của thầy tôi ...đa tôi về cảnh
thật . Tôi vòng tay lên bàn ... lẩm nhẩm đánh
vần đọc .
Những chi tiết này nói gì thêm về nhân vật tôi?
? Dòng chữ : Tôi đi học có ý nghĩa gì ?
? Đặc sắc nghệ thuật của văn bản này là gì ?
Cho HS thảo luận nhóm :
? Theo em , sức cuốn hút của tác phẩm này đợc
tạo nên từ đâu ?
Cho HS làm bài tập 1 SGK(làm nhóm )
GV khi làm chú ý khái quát thành các bớc theo
trình tự thời gian .
* Củng cố:
- Cảm nhận của nhân vật Tôi trong buổi tựu
trờng đợc thể hiện qua những giai đoạn nào?
- Mỗi giai đoạn cảm nhận của nhân vật Tôi
ra sao?
xa lạ .
=> vừa xa lạ vừa gần gũi .
- Lạ vì lần đầu đợc vào lớp học .
- Không cảm thấy xa lạ với bàn ghế bạn bè vì
bắt đầu ý thức đợc những thứ đó sẽ gắn bó thân
thiết với mình bây giờ và mãi mãi .
- Một chút buồn khi từ giã tuổi thơ .

- Bắt đầu trởng thành trong nhận thức và việc
học hành của bản thân .
- Yêu thiên , yêu tuổi thơ nhng yêu cả sự học
hành .
- Dòng chữ này vừa khép lại bài văn và mở ra
một thế giới mới , một khoảng không gian , thời
gian mới , một tâm trạng , tình cảm mới , một
giai đoạn mới trong cuộc đời đứa trẻ. Dòng chữ
thể hiện ý nghĩa của truyện ngắn này
* Tổng kết :
- Bố cục theo dòng hồi tởng của nhân vật tôi ,
theo trình tự thời gian của một buổi tựu trờng
Kết hợp hài hoà giữa kể , miêu tả và bộc lộ tâm
trạng , cảm xúc .
=> tạo nên chất trữ tình của tác phẩm .
-Bản thân tình huống truyện .
- Tình cảm ấm áp , trìu mến của những ngời lớn
đối với các em nhở lần đầu tiên đến trờng
- Hình ảnh thiên nhiên , ngôi trờng và các hình
ảnh so sánh .
=> chất trữ tình thiết tha êm dịu .
* Luyện tập :
- Dòng cảm xúc chân thành , tha thiết .
* Dặn dò : - Học thuộc ghi nhớ , làm bài tập 2 .
- Xem kỹ bài : Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ .
Ngày soạn 17 / 8 / 2010 Ngày dạy 19 /8 /2010
Tiết 3 .
Bài 1
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Gv: Mai Phm Hựng - T: Vn - S - GDCD - Trng THCS Tam Hp 4

Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ
A . Mục tiêu cần đạt :
- Giúp học sinh hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ khái quát của
nghĩa từ ngữ .
- Rèn luyện kĩ năng sử dụng từ trong mối quan hệ so sánh về pham vi nghĩa rộng và nghĩa hẹp .
B . Ph ơng pháp, ph ơng tiện :
1. Ph ơng pháp :
- Rèn luyện theo mẫu
- Phân tích ngôn ngữ
- Nêu và giải quyết vấn đề
- Định hớng giao tiếp
- Hợp tác
2. Ph ơng tiện :
- SGK
- Bảng
C.Tiến trình tổ chức các hoạt động :
* ổn định tổ chức:
* Hớng dẫn học sinh học bài:
GV giới thiệu bài nêu yêu cầu, nhiệm vụ của bài học.
Hớng dẫn HS học bài.
Gv treo bảng phụ , cho học sinh quan sát sơ đồ
? Nghĩa của từ động vật rộng hơn hay hẹp hơn
nghĩa của từ :thú, chim, cá ? Vì sao ?
? Nghĩa của từ thú rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa
của từ voi , hơu ? Vì sao ?
? Nghĩa của từ chim rộng hơn hay hẹp hơn
nghĩa của từ tu hú , sáo ?
?Nghĩa của từ cá rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa
của từ cá rô , cá thu ?
? Qua việc xét mối quan hệ của các từ trên em

thử cho biết thế nào là một từ ngữ đợc coi là có
nghĩa rộng và một từ ngữ đợc coi là có nghĩa
hẹp ?
? Lấy ví dụ minh hoạ .
? Nghĩa của các từ thú , chim ,cá rộng hơn
nghĩa của những từ nào , đồng thời hẹp hơn
nghĩa của từ nào ?
? Từ ví dụ này ta có thể rút ra kết luận ntn ?
GV : Một từ ngữ có thể vừa có nghĩa rộng vừa
có nghĩa hẹp . Vì tính chất rộng- hẹp của một từ
1. Từ ngữ nghĩa rộng , từ ngữ nghĩa hẹp
- Rộng hơn vì phạm vi nghĩa của từ động vật
bao hàm phạm vi nghĩa cùa từ thú , chim , cá .
- Rộng hơn vì phạm vi nghĩa của từ thú bao
hàm phạm vi nghĩa của từ voi , hơu .
- Rộng hơn .
- Rộng hơn .
- Một từ ngữ đợc coi là có nghĩa rộng khi phạm
vi nghĩa của từ đó bao hàm phạm vi nghĩa của
một từ ngữ khác .
- Một từ ngữ đợc coi là có nghĩa hẹp khi phạm
vi nghĩa của từ ngữ đó đợc bao hàm trong phạm
vi nghĩa của một từ ngữ khác .
- Đồ dùng học tập : bút , thớc ...
- Có nghĩa rộng hơn các từ voi , hơu , tu hú ,
sáo , cá rô , cá thu và có phạm vi nghĩa hẹp
hơn từ động vật .
- Một từ ngữ có nghĩa rộng đối với từ ngữ này ,
đồng thời có thể có nghĩa hẹp đối với một từ
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

Gv: Mai Phm Hựng - T: Vn - S - GDCD - Trng THCS Tam Hp 5
ngữ chỉ là tơng đối .
Gọi 2 em đọc ghi nhớ .
Gọi 1 em đọc yêu cầu của bài tập .
Cho 2 em lên bảng làm .
GV nêu yêu cầu của bài tập .
Chia lớp làm 10 nhóm , 2 nhóm làm một bài tập
.
Cách làm tơng tự nh bài tập 2 .
Gọi HS đọc yêu cầu của bài tập .
Lần lợt cho từng em xung phong làm .
ngữ khác .
2 . Luyện tập :
Bài tập 1 :
Y phục
quần áo
quần đùi , quần dài áo dài , áo sơ mi
Vũ khí

súng bom
súng trờng , đại bác bom ba càng .. .
Bài tập 2 :
a) Chất đốt
b) Nghệ thuật
c) Thức ăn
d) Nhìn
e) Đánh
Bài tập 3 :
a) Xe đạp , xe máy , xe hơi .
b) Sắt , đồng ,nhôm .

c) Chanh , cam , quýt .
d) Họ nội , họ ngoại , cô bác .
e) Xách , khiêng , gánh .
Bài tập 4 :
a) thuốc lào
b) thủ quỹ
c) bút điện
d) hoa tai
Bài tập 5 :
Khóc , nức nở , sụt sùi .
Củng cố:
Cho 2 em đọc ghi nhớ.
Dặn dò :
- Học thuộc ghi nhớ .
- Viết đoạn văn ngắn có sử dụng từ ngữ nghĩa rộng , từ ngữ nghĩa hẹp .
- Xem kỹ bài : Tính thống nhất về chủ đề của văn bản .
Ngày soạn 18 / 8 /2010 Ng y d y 20 / 8 / 2010
Tiết 4
Bài 1
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Gv: Mai Phm Hựng - T: Vn - S - GDCD - Trng THCS Tam Hp 6
Tính thống nhất về chủ đề
của văn bản
A/ Mục tiêu
Giúp HS :
- Nắm đợc chủ đề của văn bản , tính thống nhất về chủ đề của văn bản .
- Biết viết một văn bản bảo đảm tính thống nhất về chủ đề , biết xác định và duy trì đối tợng
trình bày , chọn lựa , sắp xếp các phần sao cho văn bản tập trung nêu bật ý kiến , cảm xúc của
mình .
- Tích hợp với phần Văn ở văn bản Tôi đi học.

B/ Phơng pháp - phơng tiện
1. Ph ơng pháp :
- Rèn luyện theo mẫu
- Phân tích ngôn ngữ
- Nêu và giải quyết vấn đề
- Định hớng giao tiếp
- Hợp tác
2. Ph ơng tiện :
- SGK
- Bảng
C/ Tiến trình tổ chức các hoạt động
* Tổ chức:
* Hớng dẫn HS học bài mới:
GV giới thiệu bài, nêu yêu cầu và nhiệm vụ học tập.


? Trong văn bản Tôi đi học tác giả nhớ lại
những kỉ niệm sâu sắc nào trong thời thơ ấu của
mình ?
? Sự hồi tởng ấy gợi lên những ấn tợng gì trong
lòng tg ?
GV : chủ đề của văn bản .
? Từ các nhận thức trên , em hãy cho biết : chủ
đề của văn bản là gì ?
? Căn cứ vào đâu em biết văn bản Tôi đi học
nói lên những kỉ niệm của tác giả về buổi tựu tr-
ờng đầu tiên ?

1 . Chủ đề của văn bản
-Buổi đầu tiên đến trờng của mình .

-Những cảm giác trong sáng nảy nở trong lòng
tác giả .
-Là đối tợng và vấn đề chính mà văn bản biểu
đạt .

2 . Tính thống nhất về chủ đề của văn bản
- Nhan đề : tôi đi học .
- Từ tôi .
- Các từ ngữ : ... những kỉ niệm mơn man của
buổi tựu trờng , lần đầu tiên đi đến trờng , đi
học , hai quyển vở mới ...
- Các câu : Hằng năm cứ vào cuối thu ...tựu tr-
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Gv: Mai Phm Hựng - T: Vn - S - GDCD - Trng THCS Tam Hp 7
? Em hãy phân tích sự thay đổi tâm trạng của
nhân vật tôi trong buổi tựu trờng đầu tiên .
GV : Các chi tiết , các phơng tiện ngôn từ trong
văn bản đều tập trung khắc hoạ , tô đậm cảm
giác trong sáng nảy nở trong lòng nhân vật tôi ở
buổi tựu trờng đầu tiên => tính thống nhất về
chủ đề của văn bản .
? Thế nào là tính thống nhất về chủ đề của văn
bản ?
? Tính thống nhất vè chủ đề của văn bản đợc thể
hiện ở những phơng diện nào trong văn bản ?
? Làm thế nào để có thể viết một văn bản bảo
đảm tính thống nhất về chủ đề ?
Gọi 2 HS đọc ghi nhớ .
? Hãy cho biết văn bản trên viết về đối tợng nào
và về vấn đề gì ?

? Các đoạn văn đã trình bày đối tợng và vấn đề
theo một thứ tự nào ?
? Theo em có thể thay đổi trật tự sắp xếp này đ-
ợc không ? Vì sao ?
? Nêu chủ đề của văn bản này .
? Chủ đề ấy đợc thể hiện trong toàn văn bản .
Hãy chứng minh điều này .
ờng . Tôi quên thế nào đợc ... đãng . Hai quyển
vở mới ... thấy nặng . Tôi bặm tay ... xuống
đất ...
- Trên đờng đến trờng :
+ Cảm nhận về con đờng : quen lạ , cảnh vật
thay đổi .
+ Thay đôỉ hành vi : lội qua sông thả điều , đi ra
đồng nô đùa , - đi học , cố làm nh một học trò
thực sự .
-Trên sân trờng :
+ Cảm nhận về ngôi trờng : cao ráo và sạch sẽ
hơn các ngôi nhà trong làng xinh xắn , oai
nghiêm nh đình làng , sân rộng , cao hơn = lo sợ
vẩn vơ .
+ Cảm giác bỡ ngỡ , lúng túng khi xếp hàng vào
lớp : đứng núp bên ngời thân ...cảm giác xa mẹ .
-Trong văn bản chỉ biểu đạt chủ đề đã xác định,
không xa rời hay lạc sang chủ đề khác .
- Nội dung : đối tợng phản ánh , ý kiến , quan
điểm , cảm xúc .
- Cấu trúc hình thức : nhan đề , sự sắp xếp
các phần mục , tính thống nhất của các đơn vị
ngôn ngữ trong văn bản .

- Đặc biệt lu ý nhan đề , quan hệ giữa các phần
của văn bản , chú ý các câu , các từ ngữ tập
trung biểu hiện chủ đề .

Ghi nh( SGK )

3 . Luyện tập
Bài tập 1: Phân tích tính thống nhất về chủ đề
của văn bản rừng cọ quê tôi .
-Đối tợng : rừng cọ quê tôi .
- Về vấn đề : cảm nhận của nhân vật tôi về rừng
cọ quê mình .
- Giới thiệu rừng cọ , miêu tả cây cọ , tác dụng
của cây cọ , tình cảm gắn với cây cọ .
- Không . Vì sắp xếp nh trên là đã hợp lý .
- Cảm nhận của nhân vật tôi về rừng cọ quê
mình .
- Nhan đề : Rừng cọ quê tôi .
- Các từ ngữ :
+ Đoạn 1: Rừng cọ trập trùng .
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Gv: Mai Phm Hựng - T: Vn - S - GDCD - Trng THCS Tam Hp 8
Gọi 1 em đọc yêu cầu của bài .
? ý nào sẽ làm cho bài viết lạc đề ?
* Củng cố:
? Thế nào là tính thống nhất về chủ
đề của văn bản?
? Tính thống nhất đó thể hiện nh
thế nào?
+ đoạn 2 : thân cọ , búp cọ , cây non , lá cọ .

+ đoạn 3 : rừng cọ , tàu lá cọ .
+ đoạn 4 : gắn bó với cay cọ , chổi cọ , móm lá
cọ ,nón lá cọ , mành cọ , làn cọ , trái cọ .
+ đoạn 5 : rừng cọ quê mình .
- Câu : câu đầu mỗi đoạn ( trừ đoạn 3) nói về
một vấn đề liên quan đến rừng cọ quê hơng nhà
văn .
Bài tập 2 :
- ý b , d .
D/ Dặn dò :
- Học thuộc ghi nhớ .
- Làm bài tập 3
- Soạn bài: trong lòng mẹ.
-----------------------------------------------
Ngày soạn 22 / 8 / 2010 Ngày dạy 24 / 8 / 2010
Tuần 2
Tiết 5 .6
Bài 2
Trong lòng mẹ
- Nguyên Hồng -
A/ Mục tiêu
- Giúp HS :
+ Hiểu đợc tình cảnh đáng thơng và nỗi đau tinh thần của nhân vật chú bé Hồng , cảm nhận
đợc tình yêu thơng mãnh liệt của chú đối với mẹ .
+ Bớc đầu hiểu đợc văn hồi ký và đặc sắc của thể văn này qua ngòi bút của Nguyên Hồng :
thấm đợm chất trữ tình , lời văn tự truyện chân thành , giàu sức truyền cảm .
- Bồi dỡng cho HS tình yêu thơng đối với những ngời thân trong gia đình, cảm thông, chia sẻ với
những bất hạnh của ngời khác.
- Rèn các kỹ năng phân tích nhân vật , khái quát đặc điểm tính cách qua lời nói , nét mặt , tâm
trạng ; phân tích cách kể chuyện kết hợp nhuần nhuyễn với tả tâm trạng , cảm xúc bằng lời văn

thống thiết .
B/ Phơng pháp - phơng tiện
1. Ph ơng pháp :
- Đọc sáng tạo
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Gv: Mai Phm Hựng - T: Vn - S - GDCD - Trng THCS Tam Hp 9
- Dùng lời
- Nêu và giải quyết vấn đề
- Vấn đáp gợi tìm.
- Hợp tác
2. Ph ơng tiện :
- SGK
- Bảng
C/ Tiến trình dy - hc
* Tổ chức:
* Bài cũ:
? Nêu giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản Tôi đi học.
* Bài mới:
GV giới thiệu bài, nêu yêu cầu và nhiệm vụ học tập.
GV lu ý HS về tác giả.
? Nêu vắn tắt những hiểu biết của em về tác
phẩm Những ngày thơ ấu ?
? Em hiểu gì về thể văn hồi ký ?
GV hớng dẫn đọc : chậm , tình cảm .
Gọi 2 em thay nhau đọc , em khác nhận xét .
Cho 1 em tóm tắt.
? Giải thích từ : hoài nghi , ruồng rẫy .
GV tích hợp với TV : 2 từ này có chung một nét
nghĩa : chỉ thái độ .
? Nhân vật chính trong truyện là ai ? Nhân vật

này có quan hệ nh thế nào với tác giả ?
? Đoạn trích Trong lòng mẹ có thể chia làm
mấy phần ?
I. Đọc hiểu khái quát văn bản :
1.Tác giả , tác phẩm :
1.1.Tác giả (1918-1982) :
- Nhà văn lớn của văn học Việt Nam hiện đại .
1.2.Tác phẩm :
- Hồi ký- tự truyện .
- Sáng tác 1938-1940 .
- Gồm 9 chơng , mỗi chơng kể về một kỷ niệm
sâu sắc .
- Đoạn trích Trong lòng mẹ ( tên do nhà biên
soạn đặt ) là chơng 4 .
- Thể văn đợc dùng để ghi lại những chuyện có
thật đã xảy ra trong cuộc đời một con ngời cụ
thể , thờng là của chính mình .
2. Đọc , giải thích từ khó , phân tích bố cục :
- Hoài nghi : nghi ngờ .
- Ruồng rẫy : hắt hủi , ghét bỏ , không nhìn gì
đến .
- Tôi nhân vật chính ngời kể chuyện và
trực tiếp bộc lộ cảm nghĩ .
- Bố cục :2 phần .
+ Từ đầu đến ngời ta hỏi đến chứ : cuộc đối
thoại giữa ngời cô cay độc và chú bé Hồng , ý
nghĩ , cảm xúc của chú về ngời mẹ bất hạnh .
+ Đoạn còn lại : Cuộc gặp lại bất ngờ với mẹ và
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Gv: Mai Phm Hựng - T: Vn - S - GDCD - Trng THCS Tam Hp 10

? Từ bố cục này em hãy rút ra hai vấn đề cơ bản
cần phân tích về nội dung của đoạn trích .
? Cảnh ngộ của bé Hồng có điều gì đặc biệt ?
? Cảnh ngộ ấy dễ tạo nên điều gì trong tâm hồn
bé Hồng ?
? Theo dõi cuộc đối thoại giữa ngời cô và bé
Hồng , em thử cho biết nhân vật cô tôi có quan
hệ nh thế nào với bé Hồng ?
? Nhân vật ngời cô hiện lên trớc hết ở chi tiết
nào ?
? Theo em , điều gì đáng chú ý ở đây ?
? Bé Hồng cảm nhận nh thế nào về câu hỏi ấy
? Chú đã phản ứng ra sao ?
? Câu trả lời dứt khoát nhng đầy suy nghĩ ấy có
làm cuộc đối thoại chấm dứt không ?
? Ngời cô còn hỏi gì bé Hồng ? Nét mặt và cử
chỉ của ngời cô lúc này nh thế nào ?
? Bà ta muốn gì khi nói rằng mẹ chú đang phát
tài và nhất là cố ý phát âm hai tiếng em bé
thật rõ , thật ngọt ? ( Lời nói của ngời cô lần
này nhằm mục đích gì ? )
? Cuộc đối thoại tiếp tục diễn ra nh thế nào ?
? ở đoạn này tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì?
? Ngời cô còn hiện lên trong chi tiết nào đáng
chú ý nữa ?
cảm giác vui sớng cực điểm của chú bé Hồng
- Tâm địa độc ác của ngời cô và tình yêu mãnh
liệt của chú bé Hồng với ngời mẹ bất hạnh của
chú .
II. Đọc - hiểu chi tiết văn bản :

1.Nhân vật ng ời cô :
- Mồ côi cha , mẹ do nghèo túng phải tha phơng
cầu thực => cảnh ngộ thật thơng tâm .
- Luôn cảm thấy cô đơn , đau khổ và khao khát
tình thơng của mẹ .
- Ruột thịt .
- Một hôm ,cô tôi gọi tôi đến bên cời hỏi :
- Hồng mày có muốn vào Thanh Hoá chơi với
mẹ mày không ?
- Ngời cô cời hỏi chứ không phải lo lắng hỏi,
nghiêm nghị hỏi , hay âu yếm hỏi .
- ý nghĩa cay độc trong giọng nói và nết mặt
khi cời rất kịch của ngời cô .
- Mục đích của ngời cô :để bé Hồng khinh miệt
và ruồng rẫy mẹ .
- Cúi đầu không đáp , cời đáp lại :
- Không!Cháu không muốn vào ...
- Không .

- Giọng vẫn ngọt :
- Sao lại không vào ? Mợ mày phát tài lắm có
nh dạo trớc đâu ?
- Hai con mắt long lanh chằm chặp đa nhìn bé
Hồng .
- Vỗ vai bé Hồng cời mà nói :- Mày dại quá cứ
vào đi , tao chạy cho tiền tàu ...chứ .
- Châm chọc , nhục mạ .
- Ngời cô vẫn cứ tơi cời kể với bé Hồng về tình
cảnh túng quẫn , hình ảnh gầy guộc , rách rới
của mẹ bé Hồng.

- Đối lập : tâm trạng đau đớn , xót xa của cháu
với sự vô cảm , lạnh lùng của ngời cô .
- Bỗng đổi giọng lại vỗ vai , nhìn vào mặt đứa
cháu rồi nghiêm nghị , tỏ sự ngậm ngùi thơng
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Gv: Mai Phm Hựng - T: Vn - S - GDCD - Trng THCS Tam Hp 11
? Những lời lẽ nói với bé Hồng đã bộc lộ đợc
điều gì trong tính cách của ngời cô ?
Cho HS thảo luận nhóm :
? Hình ảnh bà cô có ý nghĩa nh thế nào ?
? Mới đầu nghe bà cô hỏi : -Hồng mày có
muốn vào Thanh Hoá chơi với mẹ mày không
trong Hồng sống dậy điều gì ?
? Nhận ra ý nghĩa cay độc trong giọng nói của
cô , mục đích của cô khi nhắc tới mẹ mình , bé
Hồng đã tự khẳng định điều gì ?
? Sau lời hỏi thứ hai của ngời cô , tâm trạng của
bé Hồng nh thế nào ?
? Khi mục đích mỉa mai , châm chọc của ngời
cô đã phơi bày ở câu hỏi thứ ba thì tâm trạng
của bé Hồng ra sao ?
? Tâm trạng đó đợc thể hiện qua chi tiết nào ?
? Vì sao bé Hồng có tâm trạng này ? Có phải vì
mẹ chửa đẻ với ngời khác khi cha đoạn tang bố
hay vì một lẽ nào khác ?
? Khi nghe kể về tình cảnh tội nghiệp của mẹ ,
bé Hồng có suy nghĩ , cảm xúc nh thế nào ?
? Suy nghĩ ấy cho ta thấy đợc điều gì ở bé Hồng
lúc này ?
? Em có nhận xét nh thế nào về cách sử dụng

ngôn ngữ , hình ảnh của tác giả ở chỗ này ?
? ở phần 2 của đoạn trích , tình yêu thơng mẹ
của bé Hồng đợc biểu hiện trớc hết ở chi tiết
xót ngời quá cố .
- Hẹp hòi , cay độc đến tàn nhẫn .
- Mang ý nghĩa tố cáo hạng ngời sống tàn nhẫn ,
khô héo cả tình máu mủ , ruột rà trong xã hội
thực dân nửa phong kiến .
- Hình ảnh bà cô gây cho ngời đọc sự khó chịu
nhng cũng chính là hình ảnh tơng phản giúp tác
giả thể hiện hình ảnh ngời mẹ và tình cảm của
bé Hồng với mẹ mãnh liệt hơn .
2.Tình yêu mẹ của bé Hồng :
a) Trong cuộc đối thoại với ngời cô :
- Hình ảnh mẹ với vẻ mặt rầu rầu và sự hiền từ
- đời nào tình yêu thơng và lòng kính mến mẹ
tôi lại bị những rắp tâm tanh bẩn xâm phạm
đến.
- Lòng thắt lại , khoé mắt đã cay cay.
-Đau đớn , phẫn uất .
- Nớc mắt ròng ròng rớt xuống hai bên mép rồi
chan hoà đầm đìa ở cằm và ở cổ .
- Vì thơng mẹ và căm tức sao mẹ lại vì sợ hãi
những thành kiến tàn ác mà xa lìa con cái để
sinh nở một cách giấu giếm .
- Cổ họng nghẹn ứ , khóc không ra tiếng .
- Giá những cổ tục đã đày đoạ mẹ tôi là một
hòn đá hay cục thuỷ tinh, đầu mẩu gỗ tôi quyết
vồ ngay lấy mà cắn mà nhai cho kì nát vụn mới
thôi .

- Tâm trạng đau đớn , uất ức , căm tức tới tột
độ .
- Lời văn dồn dập với các hình ảnh và động từ
mạnh .
b) Trong cuộc gặp gỡ với mẹ và
trong lòng mẹ
- Thoáng thấy một bóng ngời ngồi trên xe kéo
giống mẹ liền đuổi theo gọi bối rối :- Mợ ơi !...
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Gv: Mai Phm Hựng - T: Vn - S - GDCD - Trng THCS Tam Hp 12
nào ?
Cho HS thảo luận nhóm :
? Tiếng gọi bối rối mợ ơi của bé Hồng và cái
giả thiết mà tác giả đặt ra : Nếu ngời ngồi trên
xe ấy không phải là mẹ thì cảm giác tủi thẹn
của bé Hồng đã đợc làm rõ bằng một so sánh kì
lạ : khác gì cái ảo ảnh của một dòng nớc trong
suốt chảy dới bóng râm đã hiện ra trớc con mắt
gần rạn nứt của ngời bộ hành gục ngã giữa sa
mạc đã cho ta hình dung tâm trạng của bé Hồng
lúc này nh thế nào ?
? Đợc gặp mẹ , bé Hồng đã có cử chỉ và hành
động nh thế nào ?
? Những giọt nớc mắt lần này của Hồng có gì
khác với những giọt nớc mắt khi trả lời ngời
cô ?
? Khi đợc ngồi trong lòng mẹ , bé Hồng có
những cảm nhận nh thế nào ?
? Những cảm nhận ấy cho thấy tâm trạng của bé
Hồng lúc đó ra sao ?

GV chuyển tiếp .
? Đến đây em hãy khái quát lại tâm trạng của bé
Hồng trong toàn bộ đoạn trích ?
? Theo em , tâm trạng đó của bé Hồng xuất phát
từ đâu ?
? Qua đoạn trích Trong lòng mẹ , em thấy bé
Hồng là ngời nh thế nào ?
- Khao khát tình mẹ , gặp mẹ đến cháy bỏng .
- Thất vọng tột cùng , đau khổ cũng tột cùng .
- Chạy đuổi theo xe với các cử chỉ vội vã , bối
rối , lập cập . Vừa đợc ngồi lên xe cùng mẹ ,
chú đã oà lên khóc rồi cứ thế nức nở.
- dỗi hờn mà hạnh phúc , tức tởi mà mãn
nguyện .
- Cảm giác ấm áp mơn man khắp da thịt .
- Hơi quần áo và hơi thở của mẹ thơm tho một
cách lạ thờng .
- Sung sớng đến cực điểm .
- Phần 1 : đau đớn , uất ức , căm phẫn .
- Phần 2 : sung sớng đến tột cùng .
- Tình yêu thơng mẹ mãnh liệt .
* Tổng kết :
- có thân phận cay đắng , đau khổ nhng có tình
yêu thơng mẹ và lòng tin bền bỉ , mãnh liệt dành
cho mẹ .
* Luyện tập :
Bài tập 1 : Chứng minh văn Nguyên Hồng giàu chất trữ tình .
TL: - Tình huống và nội dung câu chuyện .
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Gv: Mai Phm Hựng - T: Vn - S - GDCD - Trng THCS Tam Hp 13

- Dòng cảm xúc phong phú của chú bé Hồng .
- Cách thể hiện của tác giả .
+ kết hợp tự sự với biểu cảm .
+ các hình ảnh so sánh gây ấn tợng .
+ lời văn chân thành cảm động .
Bài tập 2: Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và trẻ em .Em hiểu nh thế nào về nhận định đó?
TL : - Là nhà văn viết nhiều về trẻ em và phụ nữ .
- Dành cho phụ nữ và nhi đồng tấm lòng chan chứa thơng yêu và nâng niu , trân trọng .
* Dặn dò :
Xem kỹ bài Trờng từ vựng, Bố cục của văn bản.
----------------------------------------------


Ngày soạn 25 / 8 /2010 Ngy dy 27 / 8 / 2010
Bài 2 . Tiết 7 :
Trờng từ vựng
A . Mục tiêu cần đạt :
- Giúp HS :
+ Hiểu đợc thế nào là trờng từ vựng , biết xác lập các trờng từ vựng đơn giản .
+ B ớc đầu hiểu đợc mối liên quan giữa trờng từ vựng với các hiện tợng ngôn ngữ đã học nh
đồng nghĩa , trái nghĩa , ẩn dụ , hoán dụ , nhân hoá ...giúp ích cho việc học văn và làm văn
- Rèn luyện kỹ năng lập trờng từ vựng và sử dụng trờng từ vựng trong nói , viết .
B . Ph ơng pháp, ph ơng tiện :
1. Ph ơng pháp :
- Rèn luyện theo mẫu
- Phân tích ngôn ngữ
- Nêu và giải quyết vấn đề
- Định hớng giao tiếp
- Hợp tác
2. Ph ơng tiện :

- SGK
- Bảng
C . Tiến trình tổ chức các hoạt động :
* ổn định tổ chức :
* Kiểm tra bài cũ :
? Thế nào là từ ngữ nghĩa rộng , từ ngữ nghĩa hẹp ? Cho ví dụ .
* Tổ chức dạy bài mới:
GV giới thiệu bài, nêu yêu cầu và nhiệm vụ học tập.
Hớng dẫn HS học tập.

Gọi một em đọc đoạn trích
? Liệt kê các từ in đậm trong đoạn trích .
I/ Thế nào là tr ờng từ vựng ?
1. Khái niệm :
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Gv: Mai Phm Hựng - T: Vn - S - GDCD - Trng THCS Tam Hp 14
? Các từ này có nét chung nào về nghĩa ?
? Nếu tập hợp các từ này thành một nhóm từ thì
chúng ta có đợc một trờng từ vựng . Vậy theo
em , thế nào là trờng từ vựng ?
? Tìm các từ của trờng từ vựng : dụng cụ nấu n-
ớng .
? Trờng từ vựng mắtcó thể có những trờng từ
vựng nào ?
? Từ đó ta rút ra đợc kết luận gì ?
? Em hãy xác định từ loại của các từ trong trờng
từ vựng mắt .
? Qua đây em rút ra đợc kết luận nh thế nào?
? Do hiện tợng nhiều nghĩa , một từ có thể thuộc
nhiều trờng từ vựng khác nhau không ? Cho ví dụ

.
Gọi HS đọc đoạn văn .
? Các từ in đậm trong đoạn trích vốn thuộc trờng
từ vựng nào ?
? ở đây , tác giả đã sử dụng với trờng từ vựng nào
?
? Việc tác giả chuyển các từ này từ trờng từ vựng
ngời sang trờng từ vựng thú vật nh vậy có
tác dụng nh thế nào ?
? Tìm các từ thuộc trờng từ vựng ngời ruột thịt
trong văn bản Trong lòng mẹ .
? Đặt tên trờng từ vựng cho mỗi dãy từ .
- mặt ,mắt , da, gò má , đùi, đầu , cánh tay ,
miệng .
- chỉ bộ phận của cơ thể ngời .
- là tập hợp của những từ có ít nhất một nét
chung về nghĩa .
- xoong , chảo , đũa , muôi , thìa ...
2. L u ý :
- Bộ phận của mắt : con ngơi , lòng đen , lòng
trắng ...
- Hoạt động của mắt : tinh anh , lờ đờ ...
- Bệnh của mắt : cận thị , viễn thị ...
- Một trờng từ vựng có thể bao gồm nhiều từ
vựng nhỏ hơn .
- danh từ , động từ , tính từ.
- Một trờng từ vựng có thể bao gồmnhững từ
khác biệt nhau về mặt từ loại .
- Có . Ví dụ :
+ Chân : - Bộ phận của cơ thể ngời , động vật :

tay , chân , mắt ...
- Bộ phận của một số đồ dùng : mặt,
lng , đỉnh , ...
+ Đầu : - Bộ phận của cơ thể ngời động vật .
- Phần trên cùng của một số đồ vật .
- Vị trí , thời điểm .
- Ngời . Cụ thể :
+ Suy nghĩ của con ngời : tởng .
+ Tâm trạng của con ngời : mừng .
+ Phẩm chất của con ngời : ngoan .
+ Cách xng hô : cậu .
- Thú vật .
- Nhân hoá con chó vàng để thấy đợc tình cảm
và sự gắn bó , gần gũi của lão Hạc đối với con
chó , từ đó tăng sức gợi cảm .
II . Luyện tập :
Bài tập 1 :
- mẹ (tôi) , thầy (tôi) , cô (tôi) , anh em
(tôi) , mợ (mày ) .
Bài tập 2 :
a) Dụng cụ đánh bắt thuỷ sản .
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Gv: Mai Phm Hựng - T: Vn - S - GDCD - Trng THCS Tam Hp 15
Gọi HS đọc đoạn văn .
? Các từ in đậm thuộc trờng từ vựng nào ?
b) Dụng cụ để đựng .
c) Hoạt động củ chân .
d) Trạng thái tâm lý .
e) Tính cách .
f) Dụng cụ để viết .

Bài tập 3 :
- Thái độ .
D. Dặn dò :
- Học thuộc ghi nhớ .
- Làm bài tập 4,6 .
- Xem kỹ bài : Bố cục của văn bản .
-----------------------------------------------
Ngày soạn 26 / 8 / 2010 Ng y d y 28 / 8 / 2010
Bài 2 . Tiết 8 : Bố cục của văn bản
A . Mục tiêu cần đạt
- Giúp HS :
+ Nắm đợc bố cục văn bản , đặc biệt là cách sắp xếp các nội dung trong phần thân bài .
+ Biết xây dựng bố cục văn bản mạch lạc , phù hợp với đối tợng và nhận thức của ngời đọc .
B. Tiến trình dy - hc
* n định tổ chức :
*Bài cũ
? Thế nào là tính thống nhất về chủ đề của văn bản ?
* Bi mi
Gv gig thiu bi mi
Cho HS đọc văn bản .
? Văn bản trên có thể chia làm mấy phần ? Chỉ
ra các phần đó .
? Mỗi phần này có nhiệm vụ gì ?
? Giữa các phần này có quan hệ nh thế nào với
nhau ?
? Từ việc phân tích trên , hãy cho biết một cách
khái quát : Bố cục của văn bản gồm mắy phần?
Nhiệm vụ của từng phần là gì ? Các phần của
văn bản quan hệ với nhau nh thế nào ?
1 . Bố cục của văn bản

- ba phần :
+ Từ đầu đến danh lợi.
+ Tiếp theo đến vào thăm.
+ Phần còn lại .
- Phần 1: Mở bài : Giới thiệu thầy giáo Chu Văn
An ngời thầy đạo cao , đức trọng .
- Phần 2 : Thân bài : triển khai mở bài .
- Phần còn lại Kết bài : đánh giá chung - ông
mất ai cũng thơng tiếc .
- chặt chẽ , phụ thuộc .
- Ghi nhớ 1,2.
2. Cách bố trí , sắp xếp nội dung phần thân
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Gv: Mai Phm Hựng - T: Vn - S - GDCD - Trng THCS Tam Hp 16
? Phần thân bài văn bản Tôi đi họccủa Thanh
Tịnh kể về những sự kiện gì ?
? Các sự kiện ấy đợc sắp xếp theo thứ tự nào ?
? Chỉ ra diễn biến tâm trạng bé Hồng trong phần
thân bài của đoạn trích Trong lòng mẹ.
? Khi tả ngời , vật em sẽ lần lợt tả theo trình tự
nào ?
? Chỉ ra hai nhóm sự việc về Chu Văn An trong
phần thân bài của văn bản Ngời thầy đạo cao,
đức trọng.
? Từ các bài tập trên , em hãy cho biết cách sắp
xếp nội dung phần thân bài của văn bản .
Gọi HS đọc ghi nhớ .
GV phân nhóm cho HS tự đọc đoạn văn và xác
định cách trình bày ý trong các đoạn văn với
những từ ngữ có liên quan .

GV hớng dẫn HS làm ở nhà .
Bài tập 2 : Xác định lòng thơng mẹ của bé Hồng
thể hiện ở những thời điểm nào . Trong những
thời điểm đó , tâm trạng của bé Hồng nh thế nào
?
Bài tập 3 : Xét xem ý a) đặt trớc ý b) nh vậy đã
hợp lý cha ?
bài của văn bản :
- Những kỷ niệm về buổi tựu trờng đầu tiên của
tác giả .
- Sắp xếp theo sự hồi tởng và cảm xúc và theo
thứ tự thời gian .
- Theo sự liên tởng đối lập những cảm xúc về
cùng một đối tợng trớc đây và buổi tựu trờng
đầu tiên .
- Tình thơng mẹ và thái độ căm ghét cực độ
những cổ tục đã đày đoạ mẹ mình của cậu bé
khi đối thoại với bà cô .
- Niềm vui sớng cực độ của chú khi đợc ở trong
lòng mẹ .
- Không gian (phong cảnh )
- Chỉnh thể bộ phận ( tả ngời ,con vật )
- Tình cảm , cảm xúc ( tả ngời )
- Chu Văn An là ngời tài cao .
- Chu Văn An là ngời đức trọng , đợc học trò
kính trọng .
- Có nhiều cách sắp xếp nội dung phần thân bài,
nhng thờng đợc sắp xếp theo trình tự thời gian
và không gian ,theo sự phát triển của sự việc
hay theo mạch suy luận sao cho phù hợp với sự

triển khai chủ dề và sự tiếp nhận của ngời đọc .
3 . Luyện tập :
Bài tập 1:
a) Không gian : xa xa ,càng đến gần ,
thuyền chúng tôi tiếp tục chèo ...
b) Thời gian : về chiều , khi vầng sáng nan
quạt ...
c) Theo tầm quan trọng của hai luận cứ .
Bài tập 2,3 :
D. Dặn dò : - Học thuộc ghi nhớ , làm bài tập 2,3 .
- Soạn bài : Tức nớc vỡ bờ.
-----------------------------------------------
Ngày soạn 29 / 8 / 2010 Ngy dy 31 / 8 / 2010
TUN 3
Tit 9
Bài 3
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Gv: Mai Phm Hựng - T: Vn - S - GDCD - Trng THCS Tam Hp 17
Tức nớc vỡ bờ
( Trích Tắt đèn )
- Ngô Tất Tố -
A/ Mục tiêu
- Giúp HS :
+ Qua đoạn trích thấy đợc bộ mặt tàn ác bất nhân của chế độ xã hội đơng thời và tình cảnh
đau thơng của ngời nông dân cùng khổ trong xã hội ấy ; cảm nhận đợc cái quy luật của hiện thực :
có áp bức có đấu tranh ; thấy đợc vẻ đẹp tâm hồn và sức sống tiềm tàng của ngời phụ nữ nông
dân .
+ Thấy đợc những đặc sắc nghệ thuật viết truyện của tác giả .
- Tích hợp với phần Tiếng Việt ở bài Trờng từ vựng , phần Tập làm văn ở làm bài văn tự sự .
- Rèn kỹ năng phân tích nhân vật .

B/ Tiến trình tổ dy - hc
1) T chc .
2) Bài cũ :
? Trong lòng mẹ cũng nh Tôi đi học là những áng văn tự sự đậm chất trữ tình . Chất trữ
tình chất thơ ấy đợc toát lên từ :
A. Tâm trạng nhân vật trữ tình .
B. Cảnh thiên nhiên thơ mộng .
C. Tình huống truyện .
D. Ngôn ngữ giàu biểu cảm , giàu hình ảnh .
3) Bi mi
Gv gii thiu bi mi
Gi hs c phn chỳ thớch ( sgk )
? Em hãy nêu vài nét sơ lợc về nhà văn Ngô Tất
Tố .
? Đánh giá khái quát về tác phẩm Tắt đènvà
nêu xuất xứ của đoạn trích học .
? Em đã đọc tiểu thuyết Tắt đèncha ?Hãy tóm
tắt cốt truyện của cuốn sách ấy .
GV hớng dẫn đọc : đọc chính xác , có sắc thái
I/ C - HIU KHI QUT
1. Tác giả , tác phẩm
a)Tác giả ( 1893-1954)
- Trớc cách mạng tháng tám : nhà văn hiện thực
xuất sắc .
- Sau cách mạng : phục vụ kháng chiến chống
Pháp .
- Không chỉ là nhà văn ông còn là một học giả,
một nhà báo nổi tiếng . Ông đợc nhà nớc truy
tặng giải thởng Hồ Chí Minh về văn học , nghệ
thuật .

b)Tác phẩm
- Là tác phẩm tiêu biểu nhất của Ngô Tất Tố .
- Đoạn trích học thuộc chơng XVIII của tác
phẩm .Nhan đề do ngời biên soạn SGK trớc đây
đặt .
- HS thực hiện .
2. Đọc , giải thích từ khó , tìm bố cục
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Gv: Mai Phm Hựng - T: Vn - S - GDCD - Trng THCS Tam Hp 18