nghị luận về một ý kiến bàn vê va­n học

Giáo án Ngữ văn 12 CB Đỗ Viết Cường
Tiết theo PPCT: 21
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT Ý KIẾN BÀN VỀ VĂN HỌC
Ngày soạn: 26.09.10
Ngày giảng:
Lớp giảng: 12A 12C
Sĩ số:
Điểm KT miệng:
A. Mục tiêu bài học
Qua giờ giảng, nhằm giúp HS:
- Củng cố, nâng cao tri thức về nghị luận văn học. Có kĩ năng vận dụng tổng hợp
các thao tác lập luận trong bài văn nghị luận.
- Biết cách làm bài văn nghị luận về một ý kiến bàn về văn học
- Huy động kiến thức và những cảm xúc, trải nghiệm của bản thân để viết bài nghị
luận về một ý kiến bàn về văn học (tác giả, tác phẩm, vấn đề lí luận văn học…)
B. Phương tiện thực hiện
- Chuẩn kiến thức kĩ năng Ngữ văn 12
- SGV, SGK Ngữ văn 12
- Một số tài liệu văn học khác
C. Cách thức tiến hành
- Đọc hiểu
- Đàm thoại phát vấn
- Trao đổi thảo luận
D. Tiến trình giờ giảng
1. Ổn định
2. KTBC
3. GTBM
4. Hoạt động dạy học
Hoạt động của Thầy và Trò Yêu cầu cần đạt
GV: yêu cầu HS đọc đề và gợi ý thảo
luận -> hướng dẫn HS làm

A. Tìm hiểu đề và lập dàn ý
I. Đề bài (đề 1, SGK T91)
1. Tìm hiểu đề
- Thể loại: đây là ý kiến bàn về văn học
- Nội dung: văn học yêu nước là chủ lưu
trong sự đa dạng, phong phú của văn học
1
Giáo án Ngữ văn 12 CB Đỗ Viết Cường
Việt Nam
- Yêu cầu đề và định hướng giải quyết:
+ Giải thích, khẳng định ý kiến của Đặng
Thai mai là ý kiến đúng: Dòng chủ lưu
trong văn học Việt Nam là dòng văn học
biểu hiện lòng yêu nước.
+ Đây là dòng văn học chính, có tác dụng
và ảnh hưởng lớn, xuyên suốt xưa nay.
- Xác định luận cứ và cách đưa dẫn
chứng:
+ Dẫn các ý kiến đánh giá tương tự: Có
thể dẫn các ý kiến của Trần Thế Pháp,
Phạm Văn Đồng…hoặc các ý kiến khác.
+ Dẫn chứng là các tác giả, tác phẩm tiêu
biểu: Các tác giả như Trần Nhân Tông,
Nguyễn Trãi, Hồ Chí Minh, Tố Hữu…
Các tác phẩm như: Quốc tộ, Nam quốc
sơn hà, Tụng giá hoàn kinh sư, Bình Ngô
đại cáo, Tuyên ngôn Độc lập, Việt Bắc…
2. Lập dàn ý:
- MB:
+ Giới thiệu văn học Việt Nam nói

chung: đa dạng, phong phú với hai chủ đề
lớn là yêu nước và nhân đạo.
+ Giới thiệu ý kiến của Đặng Thai Mai.
Khẳng định sự đúng đắn của ý kiến.
- TB:
+ Phân tích, làm sáng tỏ sự phong phú,
đa dạng của VHVN:
 Miêu tả, thể hiện, đánh giá thiên
nhiên, xã hội, con người dưới nhiều góc
độ, quan niệm, thái độ, tình cảm.
 Bằng nhiều bút pháp: ngụ ngôn, huyền
thoại, cường điệu, trữ tình, hiện thực,
lãng mạn.
 Đa dạng về thành tựu tác phẩm và thể
loại.
 Tập trung vào 2 dòng lớn là: Yêu nước
và nhân đạo.
 Giải thích khái quát nguyên nhân
2
Giáo án Ngữ văn 12 CB Đỗ Viết Cường
GV: hướng dân HS làm nhanh đề 2
-> Nêu cách làm bài nghị luận về mọt ý
kiến bàn về văn học?
HS trả lời GV chốt lại
khiến dòng văn học yêu nước là dòng chủ
lưu trong văn học Việt Nam.
+ Phân tích, làm sáng tỏ: Dòng chủ lưu là
dòng văn học yêu nước.
 Nguyên nhân lịch sử.
Nêu các nội dung yêu nước của văn

học Việt Nam.
 Sự phát triển của tư tưởng yêu nước
trong văn học.
Hình thức thể loại đa dạng, phong phú
ở nhiều trào lưu, phong cách sáng tác
khác nhau.
 Có nhiều tác giả yêu nước lớn.
- KB:
+ Tổng hợp các ý đã trình bày.
+ Đặt trong tương quan với nội dung văn
học yêu nước.
+ Giá trị, ý nghĩa, tầm ảnh hưởng và sức
lôi cuốn của văn học yêu nước.
II. Đề 2
B. Cách làm bài văn nghị luận về một ý
kiến bàn về văn học.
1 Yêu cầu chung:
- Tập trung giải thích, phân tích, bình
luận, làm rõ ý kiến trong sự đối chiếu so
sánh với đối tượng văn học được bàn tới.
- Đảm bảo các yêu cầu của kiểu bài
NLVH.
2. Cách làm bài:
- Tìm hiểu đề:
+ Tìm hiểu xuất xứ của ý kiến.
+ Xác định nội dung ý kiến và đưa ra sự
đánh giá của bản thân.
+ Xác định phạm vi dẫn chứng sử dụng
trong bài.
- Lập dàn ý:

+ Tìm và sắp xếp các luận điểm, dẫn
3
Giáo án Ngữ văn 12 CB Đỗ Viết Cường
chứng phù hợp.
+Đảm bảo bố cục, các yêu cầu của bài
làm văn.
3. Viết bài.
- Bám sat và trung thanh với dàn ý để
viêt bài cụ thể
C. Luyện tập
I. Bài tập 1/sgk/113:
1. MB:
- Nêu ý kiến của TL bàn về văn học.
- Trình bày cảm nhận chung về ý kiến ấy.
2. TB:
- Giải thích ý kiến, phân tích, chứng
minh:
+ Là thứ khí giới thanh cao và đắc lực:
công cụ nghề nghiệp hoàn hảo của nhà
văn; là vũ khí giúp nhà văn hoàn thành sứ
mệnh của mình; không bị sở dụng vào
mục đích xấu, luôn tác động bằng con
đường tình cảm
+ Tố cáo và thay đổi thế giới giả dối, tàn
ác; vạch trần, phê phán những tệ nạn xã
hội….; bồi đắp tinh thần, xây dựng đời
sống tâm hồn, thanh lọc tình cảm con
người
- Bình luận:
+ Nhà văn tự hào về vũ khí văn học của

mình, nhận xét đúng đắn, khái quát, sát
thực
+ Nhận thức đúng về hiện trạng đời sống
lúc bấy giờ.
3. KB:
- Khẳng định sự đúng đắn của quan niệm.
- ý nghĩa lịch sử và ý nghĩa lâu dài của ý
kiến.
5. Củng cố và dặn dò
- Nhắc lại kiến thức cơ bản
- Làm bài tập 2
- Chuẩn bị bài tiếp theo
4