THAM LUẬN ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ MÔN GDCD CỦA NGUYỄN OANH TRƯỜNG THCS ĐÔNG PHÚ

Tham luận về đánh giá HIệU QUả
môn GDCD ở TRƯờNG THCS ĐÔNG PHú

I. Đặt vấn đề :
Môn Giáo dục công dân ở trờng THCS nhằm trang bị cho học sinh những hiểu biết
cơ bản, phù hợp với lứa tuổi về hệ thống giá trị đạo đức, pháp luật của con ngời Việt
Nam trong giai đoạn hiện nay.
Đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh làm sáng tỏ mức độ về
kiến thức, kỹ năng và thái độ so với mục tiêu chuẩn mực của chơng trình môn GDCD.
Việc kiểm tra đánh giá góp phần quan trọng vào việc rèn luyện phơng pháp học tập
môn GDCD cho học sinh, không chỉ học nội dung khái niệm, các quy luật, chuẩn
mực mà biết liên hệ nội dung bài học vào thực tiễn cuộc sống. giáo viên thấy đợc
năng lực học sinh để có phơng pháp dạy học phù hợp bộ môn theo hớng đa dạng hoá
các hình thức kiểm tra, đánh giá.
Từ góc nhìn của một giáo viên dạy môn GDCD ở trờng THCS, với mong muốn
góp phần nâng cao chất lợng dạy và học môn GDCD tôi xin đợc trình bày những vấn
đề sau:
II. Nhận thức về quan điểm chỉ đạo đổi mới KTĐG .
1. Thứ nhất : Việc đổi mới sự nghiệp GDPT nói chung và việc thay sách ở
cấp THCS bộ môn GDCD nói riêng thực sự là cuộc cách mạng và hiện nay nó
vẫn đợc bàn luận rất rôi nổi. Vấn đề đổi mới KTĐG kết quả học tập của học sinh
đã thúc đẩy đổi mới phơng pháp dạy học môn GDCD ở THCS là việc làm đúng
đắn phù hợp với điều kiện phát triển đất nớc.
2. Thứ hai - KTĐG mục đích là để phát hiện kịp thời những u, nhợc điểm của
học sinh trong quá trình nhận thức, rèn luyện kỹ năng, biểu hiện thái độ, phát triển
tình cảm, niềm tin ở học sinh để kịp thời có những biện pháp uốn nắn, điều chỉnh
cho phù hợp với từng học sinh.
- KTĐG không chỉ nhằm mục tiêu đánh giá kết quả cuối cùng của hoạt động
lĩnh hội kiến thức mà nó là biện pháp kích thích hoạt động nhận thức của học sinh,
nhận thức đúng sẽ dẫn tới hành động đúng. Nh vậy góp phần nâng cao chất lợng, hiệu
quả của hoạt động dạy học. Vì vậy, KTĐG đợc coi là một phơng pháp dạy học, hơn

nữa còn là động lực thúc đẩy đổi mới phơng pháp dạy học.
3. Thứ ba: Đánh giá là một khâu quan trọng trong giảng dạy. Đánh giá là để
giáo viên có đợc thông tin phản hồi về mức độ mà học sinh đã đạt đợc so với mục tiêu
nêu ra. Giáo viên có thể biết thêm thông tin về phơng pháp dạy học mình đã áp dụng
là hợp lý hay cha , để kịp thời điều chỉnh. Học sinh biết đợc mức độ đạt đợc về kiến
thức, kỹ năng, thái độ của mình so với mục tiêu để điều chỉnh cách học cho phù hợp
với bộ môn.
1
III. vận dụng sáng tạo đổi mới ktđg vào bộ môn GDCD ở tr ờng
thcs hiện nay
1. ở bộ môn GDCD đã thực hiện tốt 3 yêu cầu, 4 hình thức KTĐG qua kiểm tra
thờng xuyên, kiểm tra định kỳ và kiểm tra học kỳ.
a. 3 yêu cầu :
- Sự hiểu biết của học sinh về nội dung các bài học (các giá trị đạo đức hoặc
pháp luật)
- Hình thành kỹ năng (hành vi hoạt động)
- Sự phát triển các cảm xúc, tình cảm, niềm tin, thái độ rõ ràng trớc các sự việc,
hiện tợng đạo đức, pháp luật của bản thân và những ngời xung quanh.
b. 4 hình thức
*. Kiểm tra trên lớp (nh các môn học khác)
+ Quan sát hoạt động của học sinh trong giờ học ngoài giờ học
+ Kết hợp sự đánh giá, nhận xét của các lực lợng giáo dục (GVCN, Cán bộ đội,
cha mẹ học sinh,)
+ Tự đánh giá của bản thân học sinh .
* Kiểm tra viết (15)
VD: Khi dạy bài 12 (lớp 8) : Quyền và nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân
GV có thể ra đề bài kiểm tra 15 HS bằng cách đa câu hỏi
Câu 1: Em hãy cho biết những nguyên tắc của chế độ hôn nhân Việt Nam?
Câu 2: Em sẽ làm gì khi có một ngời chị họ mới 17 tuổi đã xin bố mẹ cho lấy
chồng?

* Kiểm tra 45 hoặc HK
- Dạng bài kiểm tra để học sinh nhận biết vận dụng vào bài viết. Bài kiểm tra
này thờng có hai phần TN và TL với tỉ lệ 3/7 . Trong câu hỏi tự luận nh các môn học
khác GV dạy môn GDCD cần thiết kế thêm các bài tập tình huống, lập kế hoạch viết
báo cáo cho phù hợp với đặc thù môn học. Hai loại câu hỏi đóng và câu hỏi mở.
Phần TN khách quan thờng sử dụng nhiều loại: TN nhiều lựa chọn, TN đúng sai, TN
ghép đôi ,TN điền khuyết,...
* Kiểm tra thực hành: su tầm, tìm hiểu, phân tích đánh giá một vấn đề, hiện tợng
trong đời sống xã hội ở địa phơng, đóng vai ứng xử tình huống liên quan đến nội
dung bài học. Thực hành xây dựng kế hoạch hoạt động tập thể, chính trị xã hội phù
hợp với chuẩn mực xã hội.
VD: Khi dạy tiết 18 thực hành chủ đề ATGT ở lớp 9 GV đa ra cho HS một số tình
huống HS sắm vai:
2
TH: Hùng và Thắng đi học về bằng xe đạp. Đến một ngã t Hùng vẫn cho xe phóng
nhanh và rẽ đột ngột về bên trái. Lúc đó có một cụ già đang qua đờng vì bị bất ngờ
nên Hùng sử lí không kịp, đã va phải cụ làm cụ ngã .
? Qua tình huống em hãy nhận xét hành vi đi đờng của Hùng.
? Nếu em là Hùng Hoặc Thắng trong trờng hợp đó em sẽ làm gì?
? Từ hành vi của Hùng và Thắng em hãy rút ra một số quy định về ATGT đờng bộ?
Từ tiết thực hành học sinh tìm hiểu đợc các vấn đề hiện tợng trong địa phơng
nhằm giáo dục ý thức rèn luyện kỹ năng sống và kịp thời điều chỉnh hành vi xấu
trong xã hội. Đồng thời học sinh là những tuyên truyền viên tích cực về các hiện tợng
xã hội trong tuổi trẻ học đờng.
2. ở các khối 6, 7, 8, 9 đổi mới hình thức KTĐG một cách linh hoạt không máy
móc qua các phơng pháp đánh giá sau:
- Qua bài viết
- Qua xử lý tình huống
VD: Khi dạy bài 8( GDCD 6) Sống chan hoà với mọi ngời
GV đa ra tình huống: Vào lớp 6 gần 3 tháng nhng chẳng mấy khi Hoa nói

chuyện với bạn bè và ít tham gia các hoạt động của lớp. Giờ ra chơi Hoa thờng đứng
ở hành lang lặng im nhìn các bạn khác chơi.
? Em có nhận xét gì về hành vi của bạn Hoa ? Em có thể làm gì để giúp bạn?
? Bản thân em đã sống chan hoà với mọi ngời cha? Có những điểm nào cần khắc
phục để sống chan hoà với mọi ngời?
- Qua trắc nghiệm
- Qua sản phẩm hoạt động (su tầm, sáng tác, vẽ tranh,...)
VD: Dạy bài Bảo vệ môi trờng lớp 9 GV đa ra tình huống:
Trên đờng đi học về Tuấn phát hiện có một thanh niên đang đổ một xô nớc thải
có màu klhác lạ và mùi nồng nặc khó chịu xuống một hôg nớc .
? Theo em Tuấn có thể ứng xử nh thế nào? Hãy phân tích mặt lợi hại của cách
ứng xử?
? Hiện nay trong học sinh của chúng ta có hiện tợng vứt rác bừa bãi, đổ rác thải
không đúng quy định . Vậy em sẽ làm gì với hành vi trên để bảo vệ môi trờng? Pháp
luật có những quy định nào đối với việc bảo vệ môi trờng ?
BT: Vẽ bức tranh chủ đề bảo vệ môi trờng.
Từ các hoạt động đó giáo viên đánh giá hành vi, biểu hiện, việc làm của học sinh qua
nội dung bài học chỉ rõ u, khuyết điểm của học sinh bổ sung kiến thức rỗng, kỹ năng
phát hiện của các em.
3
IV. Hiệu quả, tính phổ biến về sự sáng tạo đổi mới
Thực tế việc KTĐG kết quả học tập của học sinh ở trờng phố thông cấp THCS
còn phiến diện, chỉ chú trọng cho điểm ít đánh giá bằng lời, nhận xét cha chỉ rõ u
điểm, khuyết điểm của học sinh khi làm bài và không quan tâm đến việc kiểm tra
nhằm điều chỉnh hoạt động dạy và học,
Nhiều giáo viên cha đặt vấn đề ở tầm quan trọng đúng mức (vì ở các môn học
khác không có thời gian cần thiết giành cho việc trả bài) khi chấm xong thì giáo viên
trả bài và học sinh cũng chỉ quan tâm đến điểm số của bài kiểm tra.
Từ việc KTĐG ở bộ môn GDCD tôi thấy những thuận lợi khó khăn khi đổi mới
KTĐG thực tế của đơn vị nh sau:

* Hiệu quả: KTĐG đợc HS trên diện rộng trong khoảng thời gian ngắn. ĐG khả
năng nhận thức của HS và các em vận dụng kiến thức vào thực tế cuộc sống . HS tự
đáng giá đợc hành vi của mình có khả năng suy luận ,phán đoán tốt hơn. GV nâng
cao đợc chất lợng giờ dạy bồi dỡng đợc HS giỏi, giúp đỡ HS yếu.
* Hạn chế : Khó đánh gía đợc khả năng nói không tạo điều kiện cho HS giải
quyết vấn đề thì khả năng quay cóp bài rất cao.
Bởi vậy, vấn đề đặt ra là giáo viên nhất thiết phải đánh giá kết quả học tập chung
của cả lớp, nhận xét u, nhợc điểm đặc biệt lu ý học sinh về những sai sót trong khi
làm bài kiểm tra đánh giá trong những lần sau.
V. những kiến nghị, đề xuất
1. Đổi mới phơng pháp dạy học nói chung và đổi mới KTĐG nói riêng là một
quá trình lâu dài, nhng đây là điều kiện quan trọng để phát triển phơng pháp dạy học
tích cực hoá ngời học. Chừng nào việc KTĐG cha thoát khỏi quỹ đạo học tập thụ
động, sách vở thì cha phát triển học tập tích cực, nâng cao khả năng suy luận. phán
đoán của học sinh. Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy tôi mong muốn có hình thức
kiểm tra mở với học sinh để chống việc học vẹt , học tủ trong học tập và quay cóp
bài trong thi cử , cần coi trọng đánh giá quá trình đạt kết quả . Bởi quá trình này mới
thực sự chứa đựng nhu cầu, động cơ, tình cảm ý chí cá nhân của học sinh.
2. Đổi mới KTĐG của học sinh thực hiện trong suốt quá trình dạy học kiểm tra
thờng xuyên, kiểm tra định kỳ nhng phải thông qua kiểm tra học kỳ kết hợp cả trắc
nghiệm và tự luận nh đã thực hiện ở các năm học trớc rất hiệu quả. Không nên bỏ
phần kiểm tra trắc nghiệm nh ở đề thi KTHK năm học 2008 2009 vừa qua. Vì thế
mạnh của việc KTTN là kiểm tra đợc nhiều đơn vị kiến thức bao quát cả chơng trình
học, KTTL là giành cho vấn đề trọng tâm ở cuối học kỳ. Có thể tỉ lệ giữa TL và TN là
3/7 với khối 6, 7; 2/8 với khối 8, 9. Có nh vậy góp phần vào việc rèn phơng pháp học
tập môn GDCD cho học sinh. Không chỉ học thuộc lòng nội dung khái niệm mà phải
biết liên hệ với nội dung bài học với thực tiễn cuộc sống tạo vốn kinh nghiệm sống
của bản thân để giải quyết vấn đề tình huống đạo đức, pháp luật góp phần hình thành
phát triển nhân cách của học sinh.
4

Công tác đổi mới KTĐG những năm qua đã thực sự là động lực thúc đẩy đổi
mới phơng pháp dạy học môn GDCD nhng cần chuyển biến mạnh mẽ hơn nữa kết
quả học tập của học sinh đợc KTĐG một cách toàn diện, khách quan và chính xác,
đảm bảo công bằng cho ngời học. Đáp ứng với nhu cầu phát triển xã hội, phát triển
đất nớc.

Ngời viết tham luận

Nguyễn Tuấn Oanh
5