Giáo dục đạo đức học sinh thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp

Sáng kiến kinh nghiệm công tác đội Năm học 2008-2009
HỘI ĐỒNG ĐỘI HUYỆN HOÀI ĐỨC
LIÊN ĐỘI TRƯỜNG THCS AN KHÁNH
----------------------
Họ và tên: Phó Thị Thu Hường
Giáo dục đạo đức học sinh trường THCS An Khánh
thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp
Sáng kiến kinh nghiệm tpt giỏi cấp huyện
HOÀI ĐỨC, NĂM HỌC 2008 - 2009
Sáng kiến kinh nghiệm công tác đội Năm học 2008-2009
Đề tài:
Giáo dục đạo đức học sinh trường THCS An Khánh thông qua
hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp
Phần 1.Đặt vấn đề
Đảng ta và Bác Hồ coi công tác thiếu niên và nhi đồng là sự nghiệp
đào tạo một lớp người mới cho đất nước. Việc giáo dục cho các em là
một khoa học, một nghệ thuật, không nên tùy tiện chủ quan. Bác Hồ nói:
“Ngày nay chúng là nhi đồng, ít năm sau chúng sẽ là công dân, cán bộ.
Vì vậy chính phủ, các đoàn thể và tất cả đồng bào có trách nhiệm giúp
sức vào việc giáo dục nhi đồng.....”.
Quan điểm khoa học đó còn được Bác chỉ rõ qua các gợi ý về
phương pháp giáo dục trẻ em là tạo cho các em: “Học mà chơi, chơi mà
học”. Người khẳng định giáo dục thiếu nhi là một khoa học, một nghệ
thuật. Chính vì thế Người luôn mong muốn trong tâm hồn các em trong
sáng, hồn nhiên có được những ảnh hưởng tốt đẹp để tạo nên một lớp
người mới phát triển toàn diện. Đảng ta từng nhấn mạnh: “Tiền đồ rạng
rỡ của Tổ quốc Việt Nam XHCN nằm trong tay thanh niên, thiếu niên
và nhi đồng”.
Trong trường học, tổ chức Đội Thiếu niên tiền phong đóng vai trò
qua trọng. Thông qua hoạt động đội mà giáo dục đạo đức cho học sinh
góp phần hình thành nhân cách cho các em. Ngoài ra hoạt động đội còn

là nơi các em được vui chơi, giải trí, là nơi thư giãn sau những bài học
căng thẳng, từ đó chất lượng học tập cũng được nâng cao, đó thực sự là
tổ chức của thiếu nhi. Chính nơi đây, những cảm xúc, những tài năng của
các em được bộc lộ và phát triển bước đầu. Điều cần thiết là chúng ta
phải biết dùng những hình thức phong phú của hoạt động Đội để tác
động, giáo dục tuổi thơ. Một buổi cắm trại, một hội thi vui, một diễn đàn,
Sáng kiến kinh nghiệm công tác đội Năm học 2008-2009
một lần sinh hoạt câu lạc bộ…đều tạo nên bầu không khí trong lành cho
các em. Tính kỷ luật, tình bạn , tình đồng đội, lòng yêu quê hương và
những nét đẹp của con người dần kết tụ, chung đúc trong tâm hồn các
em. Từ những hoạt động tưởng chừng chỉ để vui chơi, các em sẽ lớn dần
lên, vươieọt nam tới cái đẹp.
Hoạt động Đội ở trường THCS có đặc thù riêng của nó vì các em
học sinh ở cấp học này có độ tuổi từ 10 đến 15 là lứa tuổi có đặc điểm
tâm sinh lý chưa ổn định; đang trong quá trình hình thành nhân cách. ậ
lứa tuổi này các em thường ham hoạt động, năng động và luôn muốn tự
lập, muốn khẳng định mình. Do vậy quá trình giáo dục đạo đức các em
có nhiều thú vị nhưng cũng không ít phức tạp, đòi hỏi phảI có phương
pháp giáo dục khéo léo, kịp thời và đúng đắn, phải lôi cuốn các em vào
những hoạt động bổ ích để xây dựng cho các em tính tự lập..
Vì vậy có thể nói giáo dục đạo đức cho các em đội viên ở trường
THCS có vị trí then chốt trong quá trình giáo dục, nhằm điều chỉnh và
định hướng quá trình giáo dục toàn diện đạt hiệu quả.
Đặc biệt nếu chúng ta không “Giữ gìn và trau chuốt” tạo môi
trường sống lành mạnh thì nhất là đối với xã An Khánh đang trong quá
trình chuyển từ sản xuất nông nghiệp sang đời sống đô thị, dịch vụ khiến
một bộ phận không nhỏ người dân( trong đó có phụ huynh học sinh)
thiếu việc làm và một số đã sa vào các tệ nạn xã hội, hơn nữa nhiều hộ
kinh doanh,dịch vụ xuất hiện như : điện tử, chát….làm ảnh hưởng rất lớn
tới các em học sinh.

Chính vì vậy, trong bài viết này tôi muốn đưa ra một số kinh nghiệm
“Giáo dục đạo đức học sinh trường THCS An Khánh thông qua
hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp” nhằm khẳng định những kết
quả hoạt động tại cơ sở nói riêng, đồng thời góp thêm một chút kinh
nghiệm để giúp cho hoạt động Đội ngày một phát triển cả về bề rộng và
chiều sâu.
Sáng kiến kinh nghiệm công tác đội Năm học 2008-2009
Đề tài “Giáo dục đạo đức học sinh trường THCS An Khánh thông
qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp” giúp :
- Tìm ra nội dung, hình thức tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp
đạt hiệu quả cao nhất, đồng thời phù hợp với đặc điểm tình hình kinh tế
xã hội ở địa phương.
- Thông qua việc tìm hiểu những con số, ô chữ kỳ diệu về các chủ
đề mừng đất nước, Đảng cộng sản Việt Nam, truyền thống dân tộc, quân
đội, tấm gương anh hùng tiêu biểu, truyền thống Đoàn, Đội… Từ đó giúp
các em có thêm nhiều hiểu biết để xây dựng những tình cảm tốt đẹp, lòng
yêu quê hương, niềm tự hào dân tộc, lòng biết ơn các thế hệ anh hùng đã
hy sinh thân mình vì Tổ quốc.
Trong đề tài này tôi tập trung nghiên cứu toàn thể học sinh trường
THCS An Khánh năm học 2008-2009 cùng tham gia tìm hiểu trong các
giờ sinh hoạt chào cờ đầu tuần hay trong buổi tổ chức các ngày lễ kỷ
niệm, sự kiện lớn trong năm theo chủ điểm từng đợt thi đua với các nội
dung, hình thức phù hợp với lứa tuổi thiếu niên.
Sáng kiến kinh nghiệm công tác đội Năm học 2008-2009
Phần 2– NỘI DUNG
I- CƠ SỞ LÝ LUẬN:
Trong thư gửi cán bộ phụ trách thiếu nhi tháng 11 năm 1949 Bác
căn dặn đội ngũ cán bộ phụ trách thiếu nhi: “....Phải giữ toàn vẹn cái tính
vui vẻ, hoạt bát, tự nhiên, tự động, trẻ trung của chúng (chớ nên làm
cho chúng hóa ra những người già sớm) ......Trong lúc học, cũng cần

cho chúng vui, trong lúc vui cũng cần làm cho chúng học. ở nhà, ở
trường học, ở xã hội, chúng đều vui, đều học”.
Lời dạy của Bác cho đến nay vẫn rất gần và sống động trong thực
tiễn công tác Đội và phong trào thiếu nhi, đòi hỏi người cán bộ phụ trách
Đội phải luôn lấy lời dạy của Bác làm kim chỉ nam cho hoạt động của
mình nghĩa là bên cạnh việc dạy chữ cần tổ chức cho các em vui chơi.
Vui chơi cũng là một hình thức giáo dục vui vẻ, nhẹ nhàng mà hiệu quả.
Giáo dục cho thiếu nhi phải kết hợp cả bốn yếu tố đức, trí, thể , mĩ. Bác
Hồ đã dạy: “Cách dạy trẻ cần làm cho chúng biết yêu Tổ quốc, thương
đồng bào, biết giữ gìn vệ sinh, giữ gìn kỷ luật, học văn hóa đồng thời
phải giữ được tính vui vẻ hoạt bát, tự nhiên , tự động, trẻ trung, chớ nên
làm cho chúng hoá ra già. Trong lúc học cũng cần làm cho chúng vui,
trong lúc vui cũng cần làm cho chúng học. ậ trong nhà, trong trường,
trong xã hội chúng đều vui, đều học…Trẻ em cần được dạy dỗ thông
qua những việc làm có ý nghĩa chứ không phải chỉ là những lời lẽ giáo
huấn.”
Hiểu được ý nghĩ sâu sắc từ câu nói đó và bằng cả tấm lòng tôn
kính Bác, tôi đã tìm hiểu để nắm bắt được yêu cầu về nội dung phương
pháp giáo dục, nắm bắt được đặc điểm về tâm sinh lý lứa tuổi của các
em: Hiếu động, dễ nhớ, dễ quên, thích tìm hiểu, khám phá nhưng cũng
chóng nhàm chán, tâm lý thích: “Học mà chơi, chơi mà học” của các em
để đưa ra những nội dung phù hợp trong mỗi chương trình, tạo sự hấp
Sáng kiến kinh nghiệm công tác đội Năm học 2008-2009
dẫn, thu hút các em tham gia đồng thời tạo cho các em sự vui vẻ, hoạt
bát, hồn nhiên.
Thông qua chương trình, các em phát huy được tính sáng tạo, tính
năng động, tự chủ của mình, được hoà mình vào tập thể, được giao lưu
học tập, được tìm hiểu các kiến thức có nội dung phong phú để từ đó
hướng các em tới những chuẩn mực về đạo đức, những hiểu biết về văn
hoá mà các cấp, các ngành làm công tác giáo dục mong muốn.

- Việc tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp là một việc làm khoa
học và sáng tạo, đòi hỏi người phụ trách phải kiên nhẫn bền bỉ và thường
xuyên trau dồi kinh nghiệm đóng góp cho khoa học công tác Đội.
- Vậy một liên đội có phong trào Đội phát triển mạnh là do cách tổ
chức hoạt động ngoài giờ lên lớp thường xuyên có tính sáng tạo, phù hợp
với lứa tuổi và có hiệu quả.
II.KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU THỰC TIỄN
Trường THCS An Khánh huyện Hoài Đức– Hà Nội nằm bên
cạnh đường cao tốc Láng –Hoà Lạc và đang trong quá trình đô thị hoá,
đặc biệt trường gồm 1033 học sinh ở 5 thôn và 6 khu cơ quan đóng trên
địa bàn xã Do vậy học sinh là con em công nhân, tri thức, con gia đình
kinh doanh, con nông dân. Các em phần lớn mạnh dạn và nhiệt tình trong
hoạt động Đội.
Trường luôn đạt danh hiệu tiên tiến xuất sắc cấp Tỉnh, ba năm liền
đạt “lá cờ đầu về công tác đội và phong trào thiếu nhi tỉnh Hà Tây và
được nhận cờ chân dung Bác”. Phòng giáo dục, Hội đồng đội huyện Hoài
Đức, UBND xã, Ban giám hiệu nhà trường, công Đoàn, hội cha mẹ học
sinh, giáo viên chủ nhiệm nhiệt tình, luôn kịp thời hỗ trợ quan tâm giúp
đỡ hoạt động Đội đạt kết quả.
Sáng kiến kinh nghiệm công tác đội Năm học 2008-2009
Qua con số báo cáo hàng năm về hai mặt giáo dục tôi nhận thấy
rằng tỉ lệ học sinh xếp loại về hạnh kiểm vẫn cần phảI cố gắng.
Xét trong vài năm trở lại đây An Khánh có nhiều sự chuyển đổi về mọi
mặt, người dân chủ yếu là nông dân, quanh năm chỉ trông chờ vào mấy
sào ruộng nhưng nay ruộng đã hết, không có việc làm lại sẵn tiền đền bù
đất nên nhiều gia đình chưa biết dùng tiền vào việc làm chính đáng.
Nhiều phụ huynh thường xuyên cho con tiền mà không biết rõ con mình
dùng tiền vào việc gì. Các hàng quán thì mọc lên như nấm, đặc biệt là
Internet, game…Vì vậy rất nhiều học sinh quên học để đi chơi, có những
học sinh nói dối gia đình là đi học thêm nhưng thực chất lại đến quán

Internet và qua đó các em dễ đua đòi, học tập những điều xấu.
Dựa trên cơ sở lý luận đã nêu ở trên, dựa vào thực trạng của học
sinh trường THCS An Khánh. Dưới sự chỉ đạo của Hội đồng Đội Thành
phố, hội đồng Đội Huyện, trường Đội Lê Duẩn, các anh chị đã từng
nhiều năm làm tổng phụ trách, tôi đã phần nào thực hiện tốt công tác tổng
phụ trách và học hỏi được nhiều kinh nghiệm quý báu đặc biệt vấn đề
giáo dục đạo đức học sinh thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp. Do vậy ngay từ đầu năm học tôi xây dựng kế hoạch hoạt động theo
đợt thi đua, tháng, tuần có sự phê duyệt của Ban giám hiệu nhà trường.
Nội dung chương trình dựa vào kiến thức các môn học với sự giúp đỡ của
Ban giám hiệu nhà trường và các tổ chuyên môn nên cho đến bây giờ tôi
hoàn toàn tự tin với nội dung sinh hoạt trong các ngày lễ kỷ niệm lớn
trong năm của mình và đã đạt kết quả rõ rệt.
Sáng kiến kinh nghiệm công tác đội Năm học 2008-2009
III – CÁC HÌNH THỨC, BIỆN PHÁP TỔ CHỨC CHƯƠNG TRÌNH
1. Yêu cầu chung:
Tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp là việc làm thường xuyên và
quan trọng không thể thiếu được của người phụ trách. Đây là yếu tố
quyết định sự thành công của phong trào Đội. Chính vì vậy để tổ chức tốt
chương trình hoạt động ngoài giờ lên lớp cần:
- Nội dung chương trình phải đảm bảo đúng với đường lối, quan
điểm của Đảng; Nhà nước, bám sát vào nội dung chương trình sách giáo
khoa, khoa học, rõ ràng và thể hiện “Tính vừa sức” đối với các em.
- Hình thức tổ chức cần khoa học, gọn nhẹ, phù hợp với đặc điểm
tâm sinh lý “Học mà chơi, chơi mà học” của các em học sinh.
- Đồ dùng cần thiết phục vụ chương trình phải đảm bảo về mặt
thẩm mỹ, gây ấn tượng đối với các em.
- Thời gian thực hiện chương trình vừa phải, không nên dài quá dễ
gây mệt mỏi cho các em.
2. Xây dựng kế hoạch chương trình:

Căn cứ vào nội dung chương trình năm học 2008 – 2009, là năm
thiếu nhi cả nước tiếp tục thi đua thực hiện tốt cuộc vận động “Thiếu nhi
Việt Nam thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy”, Kỷ niệm 50 năm phong trào
“Kế hoạch nhỏ”, 55 năm chiến thắng Điện Biên Phủ, là năm đầu tiên
thiếu nhi Hà Nội mở rộng cùng hướng tới kỷ niệm 1000 năm Thăng Long
- Đông Đô - Hà Nội. Năm học với chủ đề:
“Làm theo lời Bác dạy
Thân thiện và yêu thương
Cùng giúp bạn đến trường
Thi đua nghìn việc tốt”
Sáng kiến kinh nghiệm công tác đội Năm học 2008-2009
Tôi đã xây dựng theo chủ điểm từng đợt thi đua với chương trình hoạt
động ngoài giờ lên lớp như sau
Đợt Chủ điểm Nội dung Hình thức
I
Vui hội khai
trường
Mừng thủ đô giải
phóng
Tìm hiểu truyền thống nhà
trường
Tìm hiểu luật an toàn giao thông
Tìm hiểu về thủ đô anh hùng
Hội thi vui
II Thầy cô nâng cánh
ước mơ
Tìm hiểu về ngày nhà giáo Việt
Nam
Hội vui học
tập. Trò chơi

ô chữ
III Uống nước nhớ
nguồn
Tìm hiểu truyền thống Quân đội
nhân Việt Nam
Từ chìa khoá: ANH HÙNG
Tìm hiểu 5 điều Bác Hồ dạy”
Trò chơi ô
chữ
Diễn đàn
IV Tiến bước lên đoàn
* Tìm hiểu về Đảng CSVN.
*Tìm hiểu môn học em thích
* Tìm hiểu ngày Quốc tế phụ nữ
Từ chìa khoá “Hiếu thảo”
* Tìm hiểu 78 năm lịch sử vẻ
vang của Đoàn TNCS Hồ Chí
Minh
Từ chìa khoá: TIẾN LÊN ĐOÀN
VIÊN
Hội vui học
tốt
Trò chơI ô
chữ
Hội thi vui:
Thi đấu bóng
đá, nhảy bao
bố, kéo co.
Sáng kiến kinh nghiệm công tác đội Năm học 2008-2009
V Mừng sinh nhật

Bác
Mừng sinh nhật
Đội
* Nhà sử học nhỏ tuổi
* Tìm hiểu truyền thống Đội
TNTP Hồ Chí Minh (15/5/1941).
( 68 mùa hoa - Đội ta lớn lên
cùng Đất nước)
* Tìm hiểu về cuộc đời và sự
nghiệp của Bác.
Từ chìa khoá: BẾN NHÀ RỒNG
Hội vui học tốt
Trò chơi ô chữ
Hái hoa dân
chủ
3.Tổ chức thực hiện:
Qua các đợt tập huấn về cách tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp,
sự tìm tòi học hỏi, kinh nghiệm của bản thân. Đặc biệt là các chương
trình giải trí trên truyền hình như: “Đường lên đỉnh Olimpia”; “Vượt qua
thử thách”, “hành khách cuối cùng”… tôi tham khảo và tổ chức các hình
thức cho phù hợp với liên đội mình.
3.1. Hình thức: “Hội thi vui”
Hội thi vui là hình thức thi giữa các tập thể với nhau, giữa các cá
nhân với nhau. Hội thi kích thích sự tìm yòi học hỏi, sự thể hiện mình
một cách rõ ràng, chân thật, sự phấn đấu vươieọt nam lên đạt mục đích,
tạo ra sự đoàn kết trong tổ, nhóm, từ đó giáo dục tính cộng đồng trách
nhiệm cao, giáo dục tinh thần đoàn kết giao lưu giữa bạn bè.
Hội thi vui thường mang lại niềm vui cho các em, mang lại nụ cười
thắng cuộc, nhưng cũng không ít nước mắt của đội thua, bởi các em dễ
bộc lộ cảm xúc của mình. Bởi vậy tôi luôn động viên khuyến khích , để

hội vui mang đầy đủ ý nghĩa trọn vẹn của nó “Hội vui”.
Bởi vậy trước khi tổ chức hội thi vui tôi luôn quán triệt tinh thần
cho các em: đây là hội thi vui chứ không mang tính ganh đua. Trong mỗi
cuộc thi đều có người thắng và người thua, đừng vì thua điểm bạn mà xa