Tiểu luận cao học THÔNG tấn xã VIỆT NAM với NHIỆM vụ báo CHÍ THÔNG TIN đối NGOẠI TRONG THỜI đại mới

MỤC LỤC

LỜI NÓI ĐẦU.................................................................................................................1
CHƯƠNG I: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN.................................................................3
1. Một số khái niệm.........................................................................................................3
1.1. Thông tin đối ngoại là gì...........................................................................................3
1.2. Báo chí là gì..............................................................................................................3
2. Quan điểm của Đảng, Nhà nước về công tác báo chí thông tin đối ngoại................5
1. Tình hình hoạt động báo chí thông tin đối ngoại ở nước ta hiện nay.....................7
1.1. Mặt tích cực...............................................................................................................7
1.2. Mặt tiêu cực...............................................................................................................9
3. Thực trạng triển khai nhiệm vụ báo chí thông tin đối ngoại của Thông tấn xã
Việt Nam trong thời kỳ mới..........................................................................................11
CHƯƠNG III: PHƯƠNG HƯỚNG HOẠT ĐỘNG VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP
NÂNG CAO HIỆU QUẢ BÁO CHÍ THÔNG TIN ĐỐI NGOẠI CỦA THÔNG
TẤN XÃ VIỆT NAM.....................................................................................................16
1. Phương hướng hoạt động trong tương lai gần........................................................16
2. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả báo chí thông tin đối ngoại của Thông tấn xã
Việt Nam.........................................................................................................................19
KẾT LUẬN....................................................................................................................21
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................................22


LỜI NÓI ĐẦU

Sau hơn 20 năm đổi mới, cùng với kinh tế, nền báo chí cách mạng
Việt Nam đã không ngừng phát triển và đạt được những thành tựu quan
trọng. Báo chí đã bám sát đời sống xã hội, cung cấp những thông tin đa
chiều, sâu sắc; tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước
hiệu quả. Vai trò của báo chí ngày càng nâng cao trong đời sống xã hội, đặc
biệt là đóng góp trong chính sách đối ngoại và truyền thông quốc tế.

Nhằm đa dạng hóa nội dung và đổi mới phương thức tuyên truyền
đối ngoại, nhiều cơ quan báo chí đã mở chuyên trang, chuyên mục mới
như: "Việt Nam với bạn bè quốc tế" và "Việt Nam với thế giới" của Truyền
hình Thông tấn; "Chân dung cuộc sống", tuyên truyền về thành tựu nhân
quyền Việt Nam của kênh VTV4; "Sắc màu 54 dân tộc Việt Nam", "Khám
phá Việt Nam", “40 năm quan hệ Việt Nam- Nhật Bản" của Đài Tiếng nói
Việt Nam... Các cơ quan báo chí chủ lực và nhiều báo, đài đều có chuyên
trang, chuyên mục về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992.
Các cơ quan báo chí đã chủ động và kịp thời cung cấp những thông
tin trung thực, khách quan về những vấn đề, vụ việc mà các thế lực cơ hội,
thù địch thường xuyên tìm cách xuyên tạc như: Chính sách tôn giáo của
Việt Nam, tình hình nhân quyền trong nước, tình hình người Việt Nam ở
nước ngoài, tình hình Biển Đông, quan hệ Việt - Trung, qua đó góp phần
sớm định hướng dư luận, giảm thiểu tác hại của những thông tin sai sự thật
trên các trang mạng xã hội. Các cơ quan báo chí đối ngoại chủ lực của ta,
nhất là báo Nhân Dân, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam,
Thông tấn xã Việt Nam, báo Quân đội nhân dân... thường xuyên có các
chuyên mục, bài viết có chất lượng, phản bác kịp thời thông tin bịa đặt, vu
khống, xuyên tạc về việc bảo đảm quyền con người, quyền dân sự và chính

1


trị, tự do tôn giáo, tự do báo chí ở Việt Nam, đăng tải nhiều thông tin về
thành tựu của Việt Nam trong lĩnh vực nhân quyền.
Trong xu thế ấy, Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) cũng đã thực hiện
chức năng thông tin báo chí đối ngoại trong việc đăng tin, văn kiện chính
thức của Đảng và Nhà nước; cung cấp thông tin phục vụ yêu cầu lãnh đạo
của Đảng và quản lý Nhà nước; thu thập, phổ biến thông tin bằng các loại
hình báo chí phục vụ các đối tượng có nhu cầu ở trong nước và ở nước

ngoài…
Trong việc thực hiện các chức năng, nhiệm vụ được giao, các ban
biên tập, tòa soạn báo, nhà xuất bản và mạng lưới các cơ quan thường trú ở
khắp các địa phương trong nước và nước ngoài được bố trí khắp 5 châu lục
của TTXVN đã thực hiện tốt vai trò kênh thông tin đối ngoại hàng đầu của
Đảng và Nhà nước.
Tiểu luận này nhằm làm sáng tỏ nhiệm vụ của Thông tấn xã Việt
Nam trong hoạt động thông tin đối ngoại. Từ cơ sở thực tiễn, tiểu luận sẽ
đề ra những biện pháp mang tính khả thi cho công tác quản lý Nhà nước
đối với hoạt động báo chí đối ngoại và truyền thông quốc tế.
Bài tiểu luận này là kết quả của quá trình tìm kiếm, thu thập và tổng
hợp một số nguồn tài liệu, chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót, hạn
chế. Tôi rất mong nhận được những nhận xét, góp ý cũng như chia sẻ thêm
tài liệu đến từ phía thầy cô để tiếp tục phát triển vấn đề.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
NỘI DUNG
CHƯƠNG I: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN
1. Một số khái niệm
1.1. Thông tin đối ngoại là gì
Thông tin đối ngoại là một bộ phận quan trọng của công tác đối
ngoại và công tác tư tưởng của Đảng và Nhà nước. Với vị trí, vai trò quan
2


trọng của công tác thông tin đối ngoại, các cấp, ngành, các cơ quan chức
năng của tỉnh luôn chú trọng và tăng cường thực hiện công tác thông tin đối
ngoại.
Thông tin đối ngoại có thể hiểu rằng đó là những hoạt động chủ động
cung cấp thông tin có định hướng nhằm phổ biến các chủ trương, chính
sách của Đảng và Nhà nước về chính sách đối ngoại, văn hóa, lịch sử, đất

nước và con người… của một quốc gia, một dân tộc. Thông tin đối ngoại
ngoài hình thức được tuyên truyền thông qua các phương tiện truyền thông
đại chúng, còn được thực hiện qua các cuộc triển lãm, giao lưu… với
những nội dung cần được quảng bá.
Thông tin đối nội và thông tin đối ngoại có mối quan hệ chặt chẽ,
đan xen và gắn kết với nhau. Làm tốt công tác thông tin đối nội cũng có
nghĩa là làm tốt thông tin đối ngoại và ngược lại. Bởi, nếu làm tốt thông tin
đối nội sẽ dẫn đến việc người dân trong nước hài lòng, đồng thuận với
những chính sách, chủ trương của Đảng và Nhà nước, như thế sẽ dễ dàng
thông tin tuyên truyền đến các nước khác trong khu vực và thế giới. Cần
lưu ý rằng, trong thông tin đối nội luôn ẩn chứa thông tin đối ngoại, vì thế
người làm công tác thông tin cần lấy thông tin đối nội làm gốc.
1.2. Báo chí là gì
- Báo chí là môt bộ phận của truyền thông đại chúng, nhưng là bộ
phận chiếm vị trí trung tâm, vai trò nền tảng và có khả năng quyết định tính
chất, khuynh ướng, chi phối năng lực và hiệu quả tác động của TTĐC. Do
đó, trong nhiều trường hợp, có thể dùng báo chí để chỉ truyền thông đại
chúng; và ngược lại, nói đến TTĐC - trước hết phải nói đến báo chí.
Báo chí trong trường hợp này đươc dùng, đươc hiểu theo nghĩa rộng,
bao gồm báo in, báo chí phát thanh, báo chí truyền hình, báo mạng điện tử
(“phát hành” trên mạng internet) và hãng thông tấn. Báo chí theo nghĩa
hẹp, là bao gồm báo, tạp chí và bản tin thời sự.

3


Báo chí là hiện tượng xã hội đa nghĩa, phức tạp và có nhiều cách tiếp
cận không giống nhau trong các xã hôi có thể chế chính trị khác nhau.
- Khái niệm báo chí tiếp cận từ quan điểm hệ thống. Khi nhìn nhận
xã hội như một hệ thống trong tổng thể đang vận hành, báo chí cũng cần

được tiếp cận từ quan điểm hệ thống; nhìn nhận báo chí như một tiểu hệ
thống cấu thành hệ thống xã hội nói chung; trong đó, báo chí là một bộ
phận cấu thành và chịu sự chi phối của hệ thống lớn cũng như sự tác động
của các tiểu hệ thống (hoặc hệ thống con ).
- Từ góc độ lãnh đạo quản lý, tiếp cận từ quan điểm hệ thống, có thể
nêu ra khái niệm báo chí bao gồm các thành tố và mối quan hê giữa các
thành tố ấy như sau:
Kênh phát hành
Quyền lực
chính trị
tối cao

Cơ quan
sáng lập
(Chủ quản)

Sản phẩm
báo chí

Nhà báo-chủ thế
trực tiếp

Công
chúng xã
hội

Tổ chức
kinh tế-xã
hội

Thực tiến
kinh tế-xã hội

Mô hình khái niệm báo chí nhìn từ quan điểm hệ thống có ý nghĩa
khoa học và thực tiễn rất quan trọng, cần được nhận thức đúng, vận dụng
hiệu quả.
2. Quan điểm của Đảng, Nhà nước về công tác báo chí thông tin
đối ngoại

4


Trong tiến trình cách mạng Việt Nam, thông tin đối ngoại là một bộ
phận quan trọng trên mặt trận đối ngoại; có vai trò to lớn trong sự nghiệp
cách mạng của Đảng, của dân tộc ta. Để làm tốt nhiệm vụ thông tin đối
ngoại phục vụ sự nghiệp cách mạng, Đảng ta đã sử dụng báo chí như một
công cụ quan trọng để đấu tranh dư luận, thông tin để thế giới hiểu rõ tính
chính nghĩa của các cuộc kháng chiến giành độc lập dân tộc, bảo vệ Tổ
quốc; xác lập chỗ đứng, biểu tượng, hình ảnh đất nước, con người Việt
Nam trên trường quốc tế; thông tin về công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc, về đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước ta trong thời kỳ đổi
mới ngày nay.
Trước những thay đổi sâu sắc của tình hình thế giới và nhu cầu phát
triển của đất nước trong giai đoạn mới, Đảng ta đã xác định, Việt Nam là
bạn, là đối tác tin cậy, là thành viên có trách nhiệm của tất cả các nước
trong cộng đồng thế giới, phấn đấu vì hòa bình, độc lập và phát triển. Gần
30 năm đổi mới đã chứng minh đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa
bình, hợp tác và phát triển của Đảng ta là hoàn toàn đúng đắn.
Đường lối đối ngoại của Đảng, Nhà nước ta là một bộ phận quan
trọng trong đường lối chính trị của Đảng. Đường lối, chính sách đối ngoại

đổi mới của Đảng ta được khởi xướng từ Đại hội VI và được các Hội nghị
Trung ương, Nghị quyết của Bộ Chính trị; Đại hội Đảng lần thứ VII, VIII,
IX, X, XI bổ sung, phát triển. Tăng cường thông tin đối ngoại là chủ
trương, chính sách quan trọng của Đảng và Nhà nước ta, được thể hiện
trong văn kiện Đại hội Đảng các khóa, đặc biệt, được nêu cụ thể trong các
văn bản như: Chỉ thị số 11-CT/TW ngày 13/6/1992 của Ban Bí thư (khóa
VII) về đổi mới và tăng cường công tác thông tin đối ngoại; Nghị quyết số
36/NQ-TW ngày 26/3/2004 của Bộ Chính trị ( khóa IX) về công tác đối với
người Việt Nam ở nước ngoài; Chỉ thị số 26-CT/TW ngày 10/9/2008 của

5


Ban Bí thư (Khoá X) về “Tiếp tục đổi mới và tăng cường công tác thông tin
đối ngoại trong tình hình mới”.
Kết luận số 16-KL/TW, ngày 14/2/2012 của Bộ Chính trị (khóa XI)
về Chiến lược phát triển thông tin đối ngoại giai đoạn 2011- 2020, nhấn
mạnh: “Công tác thông tin đối ngoại là một bộ phận rất quan trọng trong
công tác tuyên truyền và công tác tư tưởng của Đảng, đặt dưới sự lãnh đạo
của Đảng, sự quản lý của Nhà nước, là nhiệm vụ thường xuyên, lâu dài của
hệ thống chính trị, trong đó lực lượng chuyên trách là nòng cốt, thông tin
đối ngoại cần xác định đối tượng có trọng tâm, trọng điểm, nhất là các
nước láng giềng, các nước lớn, các nước trong khối ASEAN, Mỹ, Liên
minh châu Âu, Nhật Bản, đồng bào ta ở nước ngoài, đặc biệt là giới trẻ”.
Như vậy, việc tăng cường công tác thông tin đối ngoại trong tình hình mới
thể hiện rõ đường lối đổi mới của Đảng ta về đối ngoại, nhằm thúc đẩy sự
hội nhập sâu rộng trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội để phát triển
kinh tế - xã hội đất nước.
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG BÁO CHÍ THÔNG TIN
ĐỐI NGOẠI CỦA THÔNG TẤN XÃ VIỆT NAM

1. Tình hình hoạt động báo chí thông tin đối ngoại ở nước ta hiện
nay
1.1. Mặt tích cực
Hiện nay, cả nước có 849 cơ quan báo chí in; 98 báo, tạp chí điện tử;
67 đài phát thanh, truyền hình và 1 hãng thông tấn quốc gia, với đội ngũ
cán bộ báo chí, phóng viên, biên tập viên, những người công tác trong cơ
quan báo chí lên tới gần 20.000 người; trong số đó có 40 cơ quan báo chí
có tôn chỉ, mục đích thông tin đối ngoại, với đội ngũ phóng viên, biên tập
viên khoảng gần 1000 người, tập trung chủ yếu ở các cơ quan báo chí như:
Thông tấn xã Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt
6


Nam; Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Ngoại giao, Bộ Văn hóa, Thể thao
và Du lịch, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Công Thương,…
Nếu như trước đây, báo chí đối ngoại được hiểu là những cơ quan
báo chí chuyên trách thực hiện nhiệm vụ thông tin đối ngoại, thì hiện nay,
trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin và mạng
internet, các cơ quan báo chí, nhất là báo điện tử, đều đang thực hiện nhiệm
vụ thông tin đối ngoại. Báo chí chuyên trách về thông tin đối ngoại có vị trí
nòng cốt, các cơ quan báo chí khác thì tùy thuộc vào tôn chỉ, mục đích và
định hướng thông tin trong các trường hợp cụ thể để tuyên truyền.
Thời gian qua, báo chí đối ngoại đã có những đóng góp quan trọng
trong công tác đối ngoại của Đảng, Nhà nước ta; thực hiện tốt vai trò vừa là
cơ quan ngôn luận của tổ chức đảng, cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị xã hội, là diễn đàn của nhân dân, đồng thời là cơ quan giữ vai trò nòng cốt
trong công tác thông tin đối ngoại. Nhờ hệ thống báo chí thông tin đối
ngoại phong phú, đa dạng nên những thông tin về đường lối, chính sách
của Đảng, Nhà nước, những thành tựu của công cuộc đổi mới, hình ảnh con
người Việt Nam thân thiện, đất nước Việt Nam tươi đẹp, hòa bình, hữu
nghị, năng động và đổi mới mạnh mẽ, tích cực hội nhập quốc tế và đầy

tiềm năng phát triển đã được kịp thời chuyển tải đến cộng đồng quốc tế.
Báo chí thông tin đối ngoại đã góp phần tạo môi trường quốc tế
thuận lợi để phát triển kinh tế; quảng bá hình ảnh, tiềm năng kinh tế của đất
nước và doanh nghiệp; mở rộng hợp tác, mở rộng thị trường và giảm tranh
chấp thương mại; vận động người Việt Nam ở nước ngoài đóng góp xây
dựng đất nước; hỗ trợ lực lượng ngoại giao kinh tế thực hiện nhiệm vụ;
thông tin trung thực về tình hình Việt Nam, góp phần quan trọng phản bác
các luận điệu xuyên tạc liên quan đến vấn đề dân chủ, nhân quyền, tôn
giáo, dân tộc, tự do ngôn luận và các vấn đề phức tạp khác.

7


Có thể nêu một số ví dụ điển hình cho thấy vai trò quan trọng của
báo chí trong công tác thông tin đối ngoại. Thời gian qua, khi Trung Quốc
đặt giàn khoan trái phép tại vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt
Nam, xây dựng trái phép tại các đảo xâm chiếm của Việt Nam, vi phạm luật
pháp quốc tế, gây gia tăng căng thẳng tại Biển Đông, báo chí đã bám sát tư
tưởng chỉ đạo, quan điểm, giải pháp của Đảng, Nhà nước ta về đối nội, đối
ngoại, kiên quyết khẳng định chủ quyền, quyền chủ quyền của nước ta trên
Biển Đông; tuyên truyền khẳng định quan điểm giải quyết mọi mâu thuẫn,
bất đồng thông qua đàm phán, hòa bình, giữ vững môi trường hòa bình, ổn
định, hợp tác để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; kịp thời truyền tải lòng yêu
nước, tiếng nói ủng hộ của mọi người dân trên khắp các vùng miền của Tổ
quốc, của kiều bào ta ở nước ngoài đối với Đảng và Chính phủ.
Báo chí cũng đã chủ động, tích cực tuyên truyền làm rõ âm mưu của
các thế lực thù địch lợi dụng các cuộc biểu tình ở trong nước để gây rối,
phá hoại nền kinh tế đất nước; thông tin kịp thời ý kiến chỉ đạo của Thủ
tướng Chính phủ, các giải pháp của Chính phủ đảm bảo ổn định an ninh,
trật tự, môi trường kinh doanh, giúp các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài

vững tâm tiếp tục sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam. Cùng với các hoạt
động ngoại giao, báo chí đã chủ động, kịp thời thể hiện rõ quan điểm của
Nhà nước ta, lên án hành động vi phạm luật pháp quốc tế và làm mất ổn
định tình hình trong khu vực của Trung Quốc.
Đặc biệt, nhằm chú trọng thông tin đối ngoại bằng tiếng nước ngoài,
nhiều cơ quan báo chí chủ lực đã khai trương một số tạp chí, trang mạng
điện tử bằng các thứ tiếng khác nhau như: Tạp chí Cộng sản khai trương
trang tiếng Trung; Cổng Thông tin điện tử Bộ Quốc phòng ra phiên bản
tiếng Anh; Ban Tôn giáo Chính phủ ra mắt trang thông tin điện tử phiên
bản tiếng Anh; Báo ảnh Việt Nam ra ấn phẩm Thời báo Việt - Hàn. Theo
thống kê, trong 11 tháng năm 2013, chỉ riêng Ban Tin Đối ngoại Thông tấn
8


xã Việt Nam đã thực hiện 39.987 tin, bài bằng 4 ngôn ngữ (tiếng Anh,
Pháp, Trung Quốc, Tây Ban Nha), tăng 79% so với cùng kỳ năm 2012.
Trong năm 2013, chúng ta đã đón và trao đổi một số lượng khá lớn
đoàn báo chí nước ngoài vào Việt Nam và các đoàn ra nước ngoài tìm hiểu
tình hình, đưa tin, viết bài, quảng bá về Việt Nam, về các sự kiện và vấn đề
quan tâm. Công tác phối hợp với các hãng thông tấn, báo chí quốc tế có tên
tuổi đưa tin, viết bài về các sự kiện đối ngoại quan trọng của lãnh đạo Việt
Nam, về chính sách đối ngoại của ta tiếp tục được cải tiến, nâng cao chất
lượng, góp phần tạo dấu ấn đậm nét về hình ảnh, vị thế của Việt Nam trên
trường quốc tế, tạo đồng thuận về đường lối đối ngoại của Đảng và Nhà
nước ta. Đặc biệt, Bộ Ngoại giao đã áp dụng nhiều điểm mới giải quyết
nhanh các thủ tục về quản lý, được báo chí nước ngoài và các địa phương
đánh giá cao.
1.2. Mặt tiêu cực
Công cuộc đổi mới của đất nước ta đã đạt được những thành tựu to
lớn trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội. Việt Nam đã dần

thoát khỏi tình trạng khủng hoảng kinh tế, đang từng bước ổn định và phát
triển; vị thế trên trường quốc tế từng bước được nâng lên. Tuy nhiên, trong
bối cảnh hiện nay, cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền quốc gia, lợi ích dân
tộc vẫn diễn biến phức tạp; tranh chấp lãnh thổ, lãnh hải ngày càng gay gắt,
khó lường. Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới; mặt trái của quá trình toàn
cầu hoá, dân chủ hóa, kinh tế thị trường, công nghệ thông tin; âm mưu, thủ
đoạn "diễn biến hoà bình" của các thế lực thù địch; những biểu hiện "tự
diễn biến", “tự chuyển hóa”, xa rời mục tiêu xã hội chủ nghĩa trong một bộ
phận cán bộ, đảng viên, nhân dân đã có tác động tiêu cực đến cả xã hội.
Thực tế ấy đang là thách thức đối với đội ngũ báo chí thông tin đối
ngoại, nhất là trong điều kiện báo chí còn gặp nhiều khó khăn, sự đầu tư về
nguồn nhân lực, vật lực cho công tác này còn hạn chế, chưa tương xứng với
9


tình hình mới; nội dung thông tin của báo chí trong nước vẫn thiếu chiều
sâu, thiếu sức thuyết phục; có nhiều thông tin nhấn mạnh những mặt trái,
tiêu cực, vô hình chung làm cho đồng bào ta ở nước ngoài có cái nhìn thiếu
thiện cảm về tình hình trong nước; việc chuyển ngữ một số ấn phẩm báo
chí chưa kịp thời; hình ảnh đất nước, con người Việt Nam chưa được quảng
bá tương xứng với tầm vóc, vị thế hiện nay; nhiều trường hợp vẫn còn bị
động, lúng túng, chưa phản ứng kịp thời trong đấu tranh phản bác các
thông tin xuyên tạc, luận điệu sai trái; chưa có nhiều các bài viết, các luồng
thông tin sắc bén để chế áp thông tin xấu; nhiều thông tin còn sơ hở để các
thế lực thù địch lợi dụng.
Công tác định hướng thông tin có thời điểm chưa kịp thời, chưa
trúng, chưa đúng tầm; cơ chế chỉ đạo, điều hành, phối hợp có lúc còn bị
động, lúng túng, nhất là trước những vấn đề phức tạp mới nảy sinh. Cơ chế,
chính sách còn nhiều bất cập; lực lượng phóng phóng viên, biên tập viên
còn dàn trải, thiếu và chưa đồng đều về năng lực công tác.

Hiện nay, việc đưa thông tin trong nước đến với thế giới đã trở nên
dễ dàng hơn nhờ mạng internet. Tuy nhiên, làm thế nào để đồng bào ta ở
nước ngoài, người dân và chính quyền các nước biết, tiếp nhận hoặc chủ
động tiếp nhận thông tin từ nguồn chính thống trong nước đang là vấn đề
đặt ra, đòi hỏi báo chí thông tin đối ngoại phải có sự đổi mới cả về nội dung
và phương thức tuyên truyền, nhất là đối với báo chí điện tử, lực lượng giữ
vai trò nòng cốt trong công tác thông tin đối ngoại.
3. Thực trạng triển khai nhiệm vụ báo chí thông tin đối ngoại
của Thông tấn xã Việt Nam trong thời kỳ mới
Trong năm qua, để thực hiện tốt công tác thông tin đối ngoại, Ban
Biên tập tin Đối ngoại TTXVN đã xây dựng môi trường biên tập chuyên
nghiệp, điều chỉnh mạnh mẽ các quy trình sản xuất thông tin, mở rộng
phạm vi khai thác thông tin để đa dạng hóa nội dung.
10


Toàn Ban đã biên dịch, biên tập tổng cộng 46.002 tin bài trong 11
tháng đầu năm 2014 (tăng 14,61% so với cùng kỳ năm 2013). Ngoài việc
duy trì 4 bản tin văn bản tiếng Anh, Pháp, Trung và Tây Ban Nha phát trên
mạng dịch vụ và báo điện tử VietnamPlus, Ban còn sản xuất 2 bản tin
truyền hình tiếng Anh (15 phút/ngày) và tiếng Trung (15 phút hàng ngày và
20 phút vào ngày Chủ Nhật) ra hàng ngày, cùng 2 bản tin truyền hình tiếng
Pháp và tiếng Tây Ban Nha ra hàng tuần (15 phút vào ngày Chủ Nhật).
Các kênh truyền hình thời sự nước ngoài như CNN, BBC đã liên tục
sử dụng hình ảnh do phóng viên TTXVN thực hiện tại thực địa và tin chân
trang do Ban phát ra. Điều này khẳng định sự quan tâm của độc giả trong
và ngoài nước đối với tin chính thống bằng tiếng nước ngoài của TTXVN.
Ban Biên tập tin Đối ngoại thành lập Phòng tin Đa phương tiện, bước
đầu tiến tới chuyên nghiệp hóa các bản tin truyền hình bằng tiếng nước
ngoài. Các chương trình truyền hình đã hoàn thành tốt nhiệm vụ tuyên

truyền đối ngoại trên lĩnh vực đa phương tiện, đồng thời được chia sẻ cho
một số cơ quan báo chí nước ngoài mà TTXVN có quan hệ hợp tác.
Ra đời từ đầu thập niên 60, tuần báo Le Courrier du Vietnam đã
được TTXVN tiếp quản từ Bộ Ngoại giao vào năm 1993. Là tờ báo bằng
tiếng Pháp duy nhất của Việt Nam, Le Courrier du Vietnam cũng là một
trong những kênh thông tin đối ngoại hàng đầu của Đảng và Nhà nước
trong công cuộc mở cửa và hội nhập vào sự phát triển chung của thế giới.
Với vai trò là cầu nối giữa Việt Nam với cộng đồng các nước có sử
dụng tiếng Pháp (80 nước thành viên và quan sát viên của Tổ chức quốc tế
Pháp ngữ - OIF), tờ báo luôn thực hiện tốt công tác thông tin đối ngoại,
giúp độc giả nói tiếng Pháp tiếp cận tình hình Việt Nam một cách chính
xác, trung thực, giúp họ hiểu hơn về đất nước, con người Việt Nam.

11


Bên cạnh đó, tờ báo cũng đã đăng tải những tin bài phản bác lại
những thông tin sai lệch, những luận điệu xuyên tạc, sai trái và thù địch ở
bên ngoài về tình hình trong nước, góp phần ngăn chặn âm mưu "diễn biến
hòa bình" trên lĩnh vực tư tưởng-văn hóa và các hoạt động phá hoại an ninh
quốc gia của các phần tử chống đối.
Với hàng trăm nghìn lượt truy cập mỗi tháng từ hơn 100 nước trên
thế giới, tờ báo điện tử đã và đang phát huy tốt vai trò của một tờ báo thông
tin đối ngoại, tạo nên sự lan tỏa thông tin ngày càng rộng lớn trong cộng
đồng Pháp ngữ, góp phần đáng kể vào chiến lược phát triển thông tin đối
ngoại của Đảng và Nhà nước.
Tuần báo Le Courrier du Vietnam là ấn phẩm báo giấy bằng tiếng
Pháp duy nhất của Việt Nam, đã vượt qua những giới hạn về không gian,
thời gian và địa lý để đến với cộng đồng pháp ngữ ở châu Âu và trên thế
giới góp phần quảng bá hình ảnh Việt Nam với bạn bè quốc tế.

Báo Việt Nam News là đơn vị trực thuộc TTXVN, thực hiện chức
năng thông tin đối ngoại về đường lối đối ngoại, chính sách của Đảng và
Nhà nước, về tình hình Việt Nam và thế giới trên các lĩnh vực của đời sống
kinh tế, xã hội. Hàng năm Báo Việt Nam News đăng tải gần 50.000 tin, bài,
phóng sự, ảnh sắp xếp trong 20 chuyên trang, chuyên mục của báo in và
hàng trăm ngàn tin bài trên báo điện tử.
Từ một tờ báo 4 trang đen trắng ban đầu, đến nay Báo Việt Nam
News đã trở thành tờ báo tiếng Anh hàng ngày giữ vị trí hàng đầu trong
lĩnh vực thông tin đối ngoại của Việt Nam hiện nay. Với Việt Nam News
daily xuất bản các ngày trong tuần, Việt Nam News Sunday (Chủ Nhật),
tạp chí Outlook xuất bản hàng tháng, Việt Nam News đã trở thành tờ báo
tiếng Anh có uy tín cao trong khu vực và quốc tế, là người bạn đồng hành

12


tin cậy, địa chỉ truy cập quen thuộc của đông đảo độc giả trong và ngoài
nước.
Được đông đảo độc giả đọc tiếng Anh trong và ngoài nước biết đến
như là một tờ báo chính luận quốc gia, có uy tín cao trong khu vực và quốc
tế, Báo Việt Nam News đã tăng cường mở rộng quan hệ hợp tác, tham gia
tổ chức các sự kiện quốc tế góp phần nâng cao vị thế của TTXVN nói
chung cũng như của Việt Nam News nói riêng trên thị trường báo chí trong
nước và quốc tế.
Với vai trò là kênh thông tin đối ngoại chính thống, chuyên sâu về
phổ biến pháp luật Việt Nam, là cầu nối giữa các đơn vị thực thi pháp luật ở
Việt Nam với người Việt Nam ở nước ngoài và những người nước ngoài
làm ăn, sinh sống ở Việt Nam, những năm qua, Tạp chí Vietnam Law and
Legal Forum (Luật Việt Nam và Diễn đàn Pháp lý) luôn bám sát tôn chỉ
mục đích đã được đề ra, phản ánh các sự kiện chính trị pháp lý quan trọng

của đất nước.
Trong 20 năm qua, hơn 7.000 văn bản pháp luật với gần 70.000 trang
đã được dịch và đăng trên Official Gazette. Nhiều bộ luật, luật quan trọng
của đất nước đã được dịch và hiệu đính một cách công phu như: Bộ luật
Dân sự, Bộ luật Hình sự, Bộ luật Lao động, Luật Đất đai, Luật Doanh
nghiệp…
Ấn phẩm của toàn soạn không chỉ phục vụ công tác đối ngoại của
các cơ quan Việt Nam mà còn đáp ứng nhu cầu thông tin, nghiên cứu về
chính sách, pháp luật Việt Nam của các doanh nghiệp, nhà đầu tư nước
ngoài, nhiều tổ chức quốc tế tại Việt Nam như Ngân hàng Thế giới (WB),
Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP), Quỹ Nhi đồng Liên hợp
quốc (UNICEF)…

13


Một trong những nguyên tắc xuyên suốt là luôn bám sát và bảo đảm
đúng định hướng thông tin đối ngoại, những năm qua, Ban Biên tập Báo
ảnh Việt Nam đã chủ động tăng cường sự chỉ đạo trực tiếp đối với dây
chuyền biên soạn báo in và báo điện tử. Các sự kiện chính trị ngoại giao
quan trọng của đất nước luôn được đăng tải nhanh chóng trên 8 ngữ Việt,
Anh, Hoa, Nga, Pháp, Tây Ban Nha, Nhật và Lào.
Đặc biệt, ấn phẩm thông tin đối ngoại mới là Tờ báo in “Thời báo
Việt Hàn” ra đời là tờ báo duy nhất bằng tiếng Hàn tại Việt Nam hiện nay.
Thời báo Việt-Hàn ra đời đã đáp ứng nhu cầu thông tin của cộng đồng đông
đảo hơn 100.000 người Hàn Quốc đang sinh sống và làm ăn tại Việt Nam .
Điều đó đã không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả của công tác thông tin
đối ngoại mà còn nâng cao vị thế của TTXVN nói chung và của Báo ảnh
Việt Nam nói riêng. Tổng lượng tin bài thông tin đối ngoại trên 2 hệ thống
báo in và báo điện tử của Báo ảnh Việt Nam trong năm 2014 là hơn 17.000

bản tin, hơn 2.000 bài và khoảng trên 50.000 ảnh.
Thực hiện kế hoạch xuất bản năm 2014, Nhà xuất bản Thông tấn đã
biên soạn, xuất bản, liên kết xuất bản và phát hành hơn 300 đầu sách và ấn
phẩm các loại, trong đó có nhiều đầu sách phục vụ công tác tuyên truyền
chủ quyền biển đảo và tuyên truyền đối ngoại. Những tựa sách song ngữ
hoặc đơn ngữ tiếng nước ngoài của Nhà xuất bản Thông tấn năm 2014 có
thể tài đa dạng, giới thiệu về đất nước con người, văn hóa Việt Nam về
phong cảnh thiên nhiên tươi đẹp về nền văn hóa đa dạng, giàu bản sắc, tiềm
năng kinh tế về sức hấp dẫn đầu tư của nhiều địa phương trên cả nước.
Qua nhiều kênh phát hành, sách song ngữ, đơn ngữ tiếng nước ngoài
của Nhà xuất bản Thông tấn đã đến tay độc giả người nước ngoài, chủ yếu
là những người sang Việt Nam công tác, làm công việc kinh doanh, du lịch.
Đó là một kênh thông tin hiệu quả để bạn bè quốc tế hiểu hơn về đất nước,

14


con người, văn hóa Việt Nam, góp phần làm phong phú đa dạng hơn các ấn
phẩm phục vụ công tác thông tin đối ngoại.
CHƯƠNG III: PHƯƠNG HƯỚNG HOẠT ĐỘNG VÀ ĐỀ XUẤT
GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ BÁO CHÍ THÔNG TIN ĐỐI
NGOẠI CỦA THÔNG TẤN XÃ VIỆT NAM
1. Phương hướng hoạt động trong tương lai gần
Ban Biên tập tin Đối ngoại luôn bám sát sự chỉ đạo của Lãnh đạo cơ
quan TTXVN và xác định phương hướng tiếp tục đổi mới về hình thức, nội
dung thông tin, đa dạng hóa phương thức thông tin, xây dựng tin text tiếng
Anh thành bản tin chủ lực, tiếng Trung là mũi nhọn, tiếp tục củng cố bản tin
tiếng Pháp và tiếng Tây Ban Nha, đồng thời từng bước chuyên nghiệp hóa các
bản tin truyền hình, ưu tiên đầu tư sản xuất các sản phẩm đặc thù đối ngoại.
Để tăng cường sức lan tỏa và hiệu quả thông tin, đáp ứng chủ trương

mở rộng và phát triển các kênh thông tin đối ngoại của Đảng và Nhà nước, tòa
soạn Le Courrier du Vietnam đã thực hiện cuộc cải cách triệt để nhằm đa dạng
hóa các sản phẩm thông tin. Hiện nay Le Courrier du Vietnam được biết đến
với 3 ấn phẩm: báo điện tử, tuần báo in và chuyên đề truyền hình “Không gian
Pháp ngữ.”
Tranh thủ sự phát triển của công nghệ thông tin, tòa soạn báo Le
Courrier du Vietnam đã tăng cường việc giới thiệu các ấn phẩm và bài viết
trên các thiết bị điện tử di động, các trang mạng xã hội như Facebook và
Twitter, được nhiều người Việt Nam và người nước ngoài nói tiếng Pháp biết
đến, thông qua đó họ hiểu biết sâu hơn về đất nước và con người Việt Nam.
Với vai trò là cầu nối, người đưa tin và là kênh thông tin đối ngoại của
TTXVN nói riêng và nhà nước Việt Nam nói chung, Le Courrier du Vietnam

15


đã và đang góp phần đưa Việt Nam đến với thế giới và đưa thế giới đến với
Việt Nam.
Nhằm phục vụ công tác tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng,
chính sách pháp luật của nhà nước, Báo Việt Nam News phấn đấu xây dựng
đội ngũ người làm báo đối ngoại giỏi ngoại ngữ, giàu kinh nghiệm, khả năng
tổng hợp tốt về các ngành, lĩnh vực, kỹ năng làm báo hiện đại, chuyên nghiệp,
toàn diện; hiện đại hóa cơ sở vật chất kỹ thuật của báo tương xứng với vị thế
của tờ báo đối ngoại quốc gia.
Những năm tới, báo Việt Nam News phát triển báo in trên vật liệu điện
tử song song đẩy mạnh báo điện tử đảm bảo phát hành các sản phẩm rộng rãi
trên cả nước và ở những địa bàn quan trọng trên thế giới theo chỉ đạo của Ban
chỉ đạo Thông tin đối ngoại quốc gia và của Ban Lãnh đạo TTXVN; tham gia
tích cực vào cổng thông tin điện tử của TTXVN và là kênh thông tin quan
trọng nhất trong khối truyền thông đối ngoại.

Thực hiện yêu cầu nhiệm vụ thông tin đối ngoại trong tình hình mới,
Tạp chí Vietnam Law and Legal Forum tích cực, chủ động đăng tin, bài về tôn
giáo, tín ngưỡng, nhân quyền, chủ quyền biển đảo, đi sâu vào khía cạnh pháp
lý, làm rõ quan điểm, lập trường của Việt Nam đối với các vấn đề này. Tạp chí
đã không ngừng cải tiến về nội dung và hình thức theo hướng nâng cao chất
lượng thông tin, đổi mới cách trình bày, phù hợp với sự phát triển và yêu cầu
thông tin trong từng giai đoạn.
Cách trình bày cũng được thay đổi theo hướng hiện đại, sinh động, theo
chuẩn mực phù hợp với tính chất chuyên ngành của tờ tạp chí. Số trang của
tạp chí cũng được tăng dần từ 32 lên 48 trang. Phiên bản điện tử của Tạp chí
Vietnam Law and Legal Forum cũng được khai trương khá sớm (9/2004). Kể
từ tháng 9/2014, phiên bản điện tử này có giao diện hoàn toàn mới tại địa
chỉ:vietnamlawmagazine.vn.

16


Với vị thế của tờ báo ảnh đa ngữ duy nhất làm công tác thông tin đối
ngoại đã hơn 60 năm qua, Ban biên tập Báo ảnh Việt Nam tiếp tục giữ vững
định hướng thông tin đối ngoại chính thống của tờ báo ảnh Quốc gia, hoàn
thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao trước những thời cơ và thách thức mới
của đất nước.
Báo ảnh Việt Nam đồng thời triển khai những hình thức hoạt động khác
về ảnh như triển lãm ảnh, xây dựng trang ảnh dịch vụ trên mạng nhằm phát
huy tối đa thế mạnh và khẳng định vị thế của Báo ảnh Việt Nam trong hệ
thống báo đối ngoại quốc gia nói riêng và góp phần khẳng định vị thế của
TTXVN là Trung tâm thông tin chiến lược Quốc gia.
Đối với tờ báo in, tiếp tục đẩy mạnh thông tin đối ngoại trên các bản
ngữ Anh, Hoa, Tây Ban Nha và Lào, nâng cao chất lượng bài-ảnh và thiết kế
mỹ thuật. Đối với báo điện tử, tăng cường thông tin đối ngoại theo tính chất

khu vực, theo đối tượng bạn đọc của từng ngữ; thường xuyên đổi mới giao
diện để cải thiện mặt báo hiện đại hơn, thân thiện hơn với bạn đọc.
Tiếp tục góp phần thực hiện nhiệm vụ công tác thông tin đối ngoại của
ngành, Nhà xuất bản Thông tấn xây dựng kế hoạch năm 2015 bám sát các
nhiệm vụ thông tin của TTXVN. Thực tế cho thấy, mảng sách ảnh-vốn là thế
mạnh của Nhà xuất bản Thông tấn là một kênh thông tin đối ngoại hiệu quả,
được độc giả nước ngoài quan tâm.
Trong thời gian tới, Nhà xuất bản Thông tấn sẽ tiếp tục đầu tư phát triển
mạnh mảng sách này tìm những đề tài thích hợp, biên tập biên soạn nội dung
phù hợp, cập nhật thông tin cải tiến cách trình bày để từng bước bắt kịp xu
hướng trình bày hiện đại, tiếp cận được nhiều hơn với độc giả là người nước
ngoài.
Trong năm 2015, Nhà xuất bản Thông tấn tiếp tục phát triển mảng sách
song ngữ, đơn ngữ tiếng nước ngoài, hợp tác với đối tác, liên kết xuất bản
17


sách và ấn phẩm giới thiệu tiềm năng du lịch, đầu tư cung cấp thông tin về đất
nước con người, văn hóa Việt Nam. Đây sẽ là sản phẩm thông tin đối ngoại
hiệu quả, góp phần khẳng định vị thế và tên tuổi Thông tấn xã Việt Nam.
2. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả báo chí thông tin đối ngoại
của Thông tấn xã Việt Nam
Một là, hoàn thiện cơ chế thống nhất chỉ đạo đối với công tác thông
tin đối ngoại, tăng cường sự gắn kết giữa thông tin đối ngoại với thông tin
đối nội. Khắc phục tình trạng bị động trong công tác chỉ đạo định hướng
thông tin, tuyên truyền đối ngoại, nhất là trong một số trường hợp nhạy
cảm, mới nảy sinh được dư luận quan tâm.
Hai là, hoàn thành việc rà soát các lực lượng, nguồn kinh phí hoạt
động, kế hoạch, đề án của các đơn vị làm công tác thông tin đối ngoại trên
phạm vi cả nước. Xác định các ấn phẩm báo chí, truyền thông chủ lực,

những lĩnh vực, địa bàn quan trọng cần tập trung đầu tư trọng điểm.
Ba là, tiếp tục tăng cường, kiện toàn tổ chức, đội ngũ cán bộ chuyên
trách về thông tin đối ngoại ở các địa phương, tùy theo điều kiện cụ thể của
từng nơi. Thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ,
kiến thức về thông tin đối ngoại cho các lực lượng cán bộ chủ chốt, cán bộ
quản lý và phóng viên báo chí trong cả nước bằng nhiều hình thức khác
nhau.
Bốn là, tăng cường nắm bắt tình hình, nâng cao chất lượng công tác
dự báo, hiệu quả phối hợp các lực lượng tham gia hoạt động thông tin đối
ngoại trong công tác đấu tranh phản bác những thông tin sai sự thật, luận
điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch, phần tử cơ hội, nhất là xung quanh
vấn đề Biển Đông, vấn đề dân tộc, tôn giáo, dân chủ, nhân quyền và đối với
những vấn đề, vụ việc nhạy cảm, mới nảy sinh, thu hút sự chú ý của dư
luận. Đa dạng hoá nội dung, phương thức thông tin tuyên truyền đối ngoại.

18


Nâng cao hơn nữa tính thuyết phục của thông tin, các bài viết mang tính
đấu tranh chống quan điểm sai trái.
Năm là, duy trì thường xuyên các cuộc trao đổi, tiếp xúc với các cơ
quan báo chí chủ lực, cơ quan đại diện Thông tấn xã Việt Nam ở nước
ngoài nhằm trao đổi, cập nhật thông tin, dự báo diễn biến tình hình thế giới
và trong nước, tình hình thực hiện các nhiệm vụ thông tin đối ngoại ở các
địa bàn. Giao nhiệm vụ cụ thể về công tác thông tin, tuyên truyền đối ngoại
cho các đoàn cán bộ TTXVN đi công tác nước ngoài. Phát huy hơn nữa vai
trò của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, các cơ quan đại diện của
Việt Nam ở nước ngoài, báo chí quốc tế, các chuyên gia, nhân vật trong các
cơ quan, tổ chức quốc tế có uy tín.
Sáu là, tiếp tục các hình thức trao đổi, giao lưu, mời các đoàn báo chí

nước ngoài.
Bảy là, có biện pháp kiên quyết khắc phục tình trạng đăng tải quá
mức các thông tin tiêu cực trong nước, nhất là báo mạng. Hạn chế việc khai
thác thông tin không chính thống, có những vấn đề trái với chủ trương,
quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, thông tin thiếu
kiểm chứng, kích động dư luận làm ảnh hưởng đến công tác đối ngoại của
Việt Nam.
KẾT LUẬN
Việt Nam đang tiếp tục hội nhập sâu vào nền kinh tế thế giới với chủ
trương mở rộng, tạo điều kiện, khuyến khích phát triển thông tin đối ngoại
nhằm quảng bá hình ảnh một nước Việt Nam hoà bình, hữu nghị, ổn định và
phát triển năng động, giàu tiềm năng hợp tác, một thành viên tích cực, có
trách nhiệm của cộng đồng quốc tế. Chính vì thế việc đảm bảo chất lượng nội
dung thông tin đối ngoại trong tình hình mới là rất cần thiết.

19


Trong năm qua, để thực hiện tốt công tác thông tin đối ngoại, Ban
Biên tập tin Đối ngoại TTXVN đã xây dựng môi trường biên tập chuyên
nghiệp, điều chỉnh mạnh mẽ các quy trình sản xuất thông tin, mở rộng
phạm vi khai thác thông tin để đa dạng hóa nội dung.
Toàn Ban đã biên dịch, biên tập tổng cộng 46.002 tin bài trong 11
tháng đầu năm 2014 (tăng 14,61% so với cùng kỳ năm 2013). Ngoài việc
duy trì 4 bản tin văn bản tiếng Anh, Pháp, Trung và Tây Ban Nha phát trên
mạng dịch vụ và báo điện tử VietnamPlus, Ban còn sản xuất 2 bản tin
truyền hình tiếng Anh (15 phút/ngày) và tiếng Trung (15 phút hàng ngày và
20 phút vào ngày Chủ Nhật) ra hàng ngày, cùng 2 bản tin truyền hình tiếng
Pháp và tiếng Tây Ban Nha ra hàng tuần (15 phút vào ngày Chủ Nhật).
Với tinh thần chủ động, sáng tạo, công tác thông tin đối ngoại của

TTXVN tiếp tục có những bước phát triển mới, chất lượng và hiệu quả
ngày càng được nâng cao, góp phần thực hiện thắng lợi đường lối đối ngoại
của Đảng, Nhà nước, tích cực góp phần vào sự nghiệp công nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam Xã hội chủ
nghĩa.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Lê Thanh Bình, Báo chí và thông tin đối ngoại; Nxb Chính trị
quốc gia; H. 2012.
2. Bộ Thông tin và truyền thông, Báo cáo tổng kết 8 năm thi hành
Luật báo chí; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Báo chí,
Hà Nội, tháng 12/2007.
3. Nguyễn Văn Dững, Báo chí và dư luận xã hội; Nxb Lao Động; H.
2011.
4. Nguyễn Văn Dững, Cơ sở lí luận báo chí; Nxb Lao Động; H.
2012.

20


5. Các websites:
/> /> /> /> /> /> /> />
21