Mạch ngừng thi công bê tông toàn khối

MẠCH NGỪNG THI CÔNG BÊ TÔNG TOÀN KHỐI
Mạch ngừng thi công bê tông toàn khối là vị  trí gián đoạn kỹ  thuật, đồng thời là nối 
nối, trong điều kiện bất khả kháng: không thể đảm bảo điều kiện đúc bê tông liên tục, 
của công tác thi công bê tông toàn khối.
Nguyên do của mạch ngừng
Khi phần bê tông đã được đổ trước tại vị trí này của khối bê tông đã chuyển sang giai  
đoạn ninh kết và đóng rắn, thì không thể  được phép đổ  bê tông mới vào đó, vì nếu  
không sẽ làm phá vỡ vĩnh viễn các nối liên kết vừa mới hình thành trong vữa bê tông.  
Cần phải để cho bê tông cũ nằm ổn định trong khuôn đúc bê tông, cho đến khi bê tông  
cũ ninh kết và đóng rắn xong hoàn toàn, thì mới được đổ  tiếp. Từ  đó hình thành nên  
mạch ngừng tại vị  trí tạm ngừng thi công này. Do mạch ngừng  ảnh hưởng đến tính 
toàn khối của bê tông, nên tốt nhất là thi công liên tục không để mạch ngừng. Khi bắt  
buộc phải để, vị trí của nó phải được khống chế trong miền kết cấu có có nội lực nhỏ 
hoặc nội lực không gây nguy hiểm cho kết cấu tại tiết diện mạch ngừng. Để  khắc 
phục sự giảm yếu do mạch ngừng gây ra, tại vị trí mạch ngừng có thể  bổ  sung thêm  
cốt thép gia cường mạch ngừng.
Việc thi công bê tông toàn khối trường hợp có để  mạch ngừng sẽ  tạo ra các đợt thi 
công bê tông và các phân đoạn thi công bê tông.
Vị  trí mạch ngừng là vị  trí giảm yếu của kết cấu bê tông cốt thép toàn khối. Do đó  
kích thước của mạch ngừng phải cố gắng giảm đến mức tối đa:
* chiều dài mạch ngừng là ngắn nhất, mạch ngừng càng thẳng, ít gấp khúc càng tốt,
* mặt mạch ngừng phải thẳng góc với trục kết cấu để diện tích bề mặt mạch ngừng 
là nhỏ nhất.
Mạch ngừng trong thi công sàn sườn toàn khối


Bố trí mạch ngừng theo phương đứng trong sàn sườn

Các vùng có thể bố trí mạch ngừng đứng cắt qua dầm chính (gạch đỏ) và cắt qua dầm 
phụ (gạch xanh).
Nội lực trong kết cấu dầm sàn toàn khối (sàn sườn) gồm lực cắt Q và mô­men uốn M.  

Đối với mô­men M, tương đương với ngẫu lực gồm hai thành phần lực dọc tác động 
vào hai nửa tiết diện mạch ngừng: phần lực nén, do bê tông vùng nén chịu, có tác dụng  
ép chặt bê tông hai bên mạch ngừng, tăng ma sát, hạn chế  tác hại của mạch ngừng;  
phần lực kéo, coi như hoàn toàn do cốt thép chịu, có thể đảm bảo bằng cách tăng cốt  
thép gia cường mạch ngừng, không ảnh hưởng đến sự làm việc của bê tông tại mạch 
ngừng. Vậy mô­men uốn dù lớn hay nhỏ ít có tác hại đến vùng kết cấu bê tông giảm  
yếu tại mạch ngừng. Còn lực cắt , tác dụng dọc theo tiết diện mạch ngừng, làm trượt  
hai phần kết cấu bê tông cốt thép hai bên mạch ngừng, gây tác hại lớn tới kết cấu tại  
đây. Do đó, mạch ngừng phải được bố trí căn cứ vào độ lớn của lực cắt.
* Đối với sàn khu vệ  sinh (các ô sàn tính theo trạng thái giới hạn thứ  II: về  nứt) thì  
không được phép bố trí mạch ngừng theo phương đứng.


* Đối với sàn sườn bình thường, mạch ngừng theo phương đứng được để như sau:
+ Khi hướng đổ  bê tông song song với dầm phụ, tức mạch ngừng cắt qua dầm phụ,  
thì mạch ngừng có thể  bố  trí tại bất kỳ  tiết diện nào nằm trong đoạn 1/3 chính giữa  
của nhịp dầm phụ  Ldp đồng thời cũng là nhịp bản theo phương dầm phụ  Lb1 (nhịp  
bản chính là nhịp dầm phụ).  Ở  các vị  trí này lực cắt trong cả  bản và dầm phụ  đều  
nhỏ.
+ Khi hướng đổ  bê tông song song với dầm chính, tức là mạch ngừng cắt qua dầm  
chính, thì mạch ngừng có thể bố trí tại bất kỳ tiết diện nào, mà: vừa nằm trong đoạn 
1/2 chính giữa nhịp dầm chính Ldc, vừa nằm trong đoạn 1/2 chính giữa nhịp bản theo  
phương dầm chính Lb2 (nhịp bản có thể không trùng với nhịp dầm chính). Ở các vị trí 
này lực cắt trong cả bản và dầm chính đều nhỏ. Tuy nhiên, tùy theo mặt bằng kết cấu  
mà vùng để  được mạch ngừng trong trường hợp này có thể  không có, và nếu có thì 
mạch ngừng lại cắt qua nhịp làm việc chính của hê thống kết cấu, cho nên cần hạn 
chế  để  mạch ngừng kiểu này, hãy cố  gắng đổ  bê tông song song dầm phụ  để  mạch 
ngừng cắt qua dầm phụ.
* Mạch ngừng phải cấu tạo thẳng đứng, vuông góc với trục dầm, và được tạo thành  
nhờ khuôn mạch ngừng loại thành đứng.

Bố trí mạch ngừng nằm ngang trong hệ dầm liền sàn (sàn sườn)
* Khi phải bố trí mạch ngừng theo phương ngang, thì mạch ngừng thường được đặt ở 
dầm tại vị trí dưới nách dầm (nơi tiếp giáp giữa dầm với sàn) khoảng 20 ­ 30 mm.
* Trong trường hợp dầm cao > 800 mm, nếu đúc bê tông liên tục thì để  tránh sự  co 
ngót ban đầu của vữa bê tông, khi đổ  bê tông tới cách nách dầm 20 ­ 30 mm, ta cần  
phải tạm nghỉ  để  bê tông kịp co ngót rồi mới đổ  tiếp tới sàn, nhưng cũng không lâu 
quá thời điểm bắt đầu ninh kết của bê tông. Do vậy sẽ không hình thành mạch ngừng  
nằm ngang, việc đúc bê tông không được coi là gián đoạn.


Trích dẫn tiêu chuẩn Việt Nam
Các yêu cầu kỹ thuật về mạch ngừng thi công sàn sườn bê tông toàn khối trên, được 
luật hóa ở các điều 6.6.5 và 6.6.7 trong Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 4453:1995. Điều 
6.6.7 nêu rằng:
* Khi đổ bê tông tấm sàn có sườn theo hướng song song với dầm phụ thì mạch ngừng  
thi công bố trí trong khoảng 1/3 đoạn giữa nhịp của dầm.
* Khi đổ bê tông theo hướng song song với dầm chính thì mạch ngừng thi công bố trí  
trong hai khoảng giữa của nhịp dầm và sàn (mỗi khoảng 1/4 nhịp)
Mạch ngừng trong sàn phẳng không dầm
Mạch ngừng trong kết cấu khung
Mạch ngừng trong kết cấu vòm, vỏ mỏng
Mạch ngừng trong thi công bể chứa