Một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 4 5 tuổi ở lớp 4 tuổi a3 trường mầm non, huyện tam dương

BÁO CÁO KẾT QUẢ
NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
1. Lời giới thiệu
Trò chơi dân gian rất cần thiết cho trẻ, được lựa chọn, được giới thiệu và tổ
chức trong nhà trường tuỳ theo lứa tuổi của trẻ. Trò chơi dân gian không chỉ là
một trò chơi của trẻ con mà nó còn chứa đựng cả một nền văn hoá Việt Nam
truyền thống, độc đáo và giàu bản sắc dân tộc, Trò chơi dân gian không chỉ chắp
cánh cho tâm hồn trẻ thơ, giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, vốn từ, phát triển tư duy,
sáng tạo, mà còn giúp trẻ hiểu về tình bạn, tình yêu gia đình, yêu quê hương, đất
nước mình.
Mỗi chúng ta từ khi sinh ra và lớn lên đều trải qua một thời thơ ấu đầy kỷ
niệm, những kỷ niệm đáng nhớ hay đáng quên là do gia đình, nhà trường và xã
hội tạo nên cho chúng ta. Những ký ức đẹp đẽ về cuộc sống sẽ hình thành cho
mỗi con người trong chúng ta một nhân cách tốt và ngược lại những điều không
hay sẽ là những ký ức buồn trong tâm trí, từ đó con người có cái nhìn thiếu tích
cực về cuộc sống xung quanh.
Với phương pháp giáo dục là phải tạo điều kiện cho trẻ được trải nghiệm,
tìm tòi, khám phá môi trường xung quanh dưới nhiều hình thức đa dạng, phong
phú đáp ứng nhu cầu, hứng thú của trẻ theo phương châm “học bằng chơi –
chơi bằng học”. Chú trọng đổi mới tổ chức môi trường giáo dục nhằm kích
thích các hoạt động và tạo cơ hội cho trẻ tích cực khám phá, thử nghiệm và sáng
tạo một cách vui vẻ.
Như chúng ta đã biết vui chơi là một hoạt động luôn đi cùng và gắn bó với
cuộc sống con người ngay từ thủa ấu thơ cho đến khi trưởng thành. Nội dung và
hình thức chơi ở mỗi giai đoạn, mỗi lứa tuổi có khác nhau nhưng nó cùng chung
một mục đích là thỏa mãn nhu cầu hoạt động của con người trong cuộc sống.
Đối với trẻ Mẫu giáo, hoạt động vui chơi được xem là hoạt động chủ đạo,
thông qua vui chơi trẻ không chỉ thỏa mãn nhu cầu vui chơi mà còn phát triển
toàn diện về nhân cách, về rèn luyện sức khỏe hay kỹ năng làm việc theo nhóm.
Trẻ Mẫu giáo có thể tham gia nhiều loại trò chơi như trò chơi học tập, trò chơi
đóng vai ở các góc hoạt động, trò chơi có luật, trò chơi dân gian …Trong đó đó

có thể nói trò chơi dân gian là một loại trò chơi không thể thiếu được trong đời
sống trẻ thơ, là hoạt động văn hóa được lưu truyền trong tự nhiên, rộng rãi trong
cộng đồng.
Những trò chơi dân gian đã đến với trẻ thơ một cách nhẹ nhàng tạo điều
kiện cho trẻ vừa học, vừa gần gũi, không cầu kỳ, tốn kém nên có thể dễ dàng
chơi mọi lúc, mọi nơi, dụng cụ dễ tìm kiếm, dễ làm, chủ yếu lấy từ trong tự
1


nhiên. Nó được kết thành từ quá trình lao động và sinh hoạt, trong đó tích tụ cả
trí tuệ và niềm vui sống của bao thế hệ người Việt xưa. Đặc biệt đối với trẻ em,
trò chơi dân gian với những chức năng đặc biệt của nó đã mang lại cho thế giới
trẻ thơ nhiều điều thú vị và bổ ích, đồng thời thể hiện nhu cầu giải trí, vui chơi,
quyền được chia sẻ niềm vui của các em với bạn bè, cộng đồng. Tuổi thơ của
các em sẽ trở thành những kỉ niệm quý báu theo suốt cuộc đời, làm giàu nguồn
tình cảm và trí tuệ cho các em. Chính vì vậy, trò chơi dân gian rất cần thiết được
lựa chọn, giới thiệu trong nhà trường tuỳ theo lứa tuổi của trẻ. Trò chơi dân gian
không đơn thuần là một trò chơi của trẻ con mà nó chứa đựng cả nền văn hoá
dân tộc Việt Nam độc đáo và giàu bản sắc, nó không chỉ chắp cánh cho tâm hồn
trẻ, giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, vốn từ, phát triển tư duy, sáng tạo, mà còn giúp
các em hiểu về tình bạn, tình yêu gia đình, quê hương, đất nước.
Nhắc đến tuổi thơ ai cũng gắn liền với con trâu, cánh đồng và cánh diều thả
gió, với những trò chơi dân gian đầy lý thú. Thế nhưng trẻ em ngày nay ít được
chơi những trò chơi dân gian của thiếu nhi ngày trước và giờ đang ngày càng bị
mai một và quên lãng, ở cả các vùng quê với tốc độ phát triển của công nghệ
thông tin cùng những trò chơi hiện đại chúng ta không thể phủ nhận những trò
chơi hiện đại cũng giúp trẻ phát triển nhưng nói về mặt trái của nó vẫn chưa
được kiểm soát chặt chẽ, liệu trẻ em hôm nay và thế giới ngày mai còn nhớ đến
những trò chơi cổ truyền dân gian nữa hay không? Câu trả lời vẫn nằm ở chính
chúng ta đó là giúp các em hiểu và tìm về cội nguồn qua những trò chơi dân gian

là một việc làm cần thiết.
Chính vì vậy mà tôi đã chọn đề tài “Một số biện pháp tổ chức trò chơi
dân gian cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi ở lớp 4 tuổi A3 trường Mầm Non,
Huyện Tam Dương” để nghiên cứu và triển khai áp dụng thực hiện chung cho
trẻ 4-5 Tuổi.
2. Tên sáng kiến: “Một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ
mẫu giáo 4 - 5 tuổi ở trường mầm non - Huyện Tam Dương- Tỉnh Vĩnh Phúc”.
3. Tác giả sáng kiến:
- Họ và tên: Nguyễn Thị Thảo
- Địa chỉ tác giả sáng kiến: Trường MN Vân Hội- Tam Dương- Vĩnh Phúc.
- Số điện thoại: 0364.041.283 - E mail:

4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Nguyễn Thị Thảo.
5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến
2


Lĩnh vực áp dụng: Giáo viên trong trường mầm non lĩnh vực áp dụng “Một
số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi trong
trường mầm non”
Vấn đề của sáng kiến: Tổ chức tốt trò chơi sự hứng thú của trẻ qua đó đề
xuất “Một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ lứa tuổi mẫu giáo nhỡ
4-5 tuổi ở trường mầm non”.
6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu
Nghiên cứu tổ chức các trò chơi dân gian nhằm giúp hình thành cũng cố và
mở rộng vốn tri thức của trẻ, làm thõa mãn nhu cầu nhận thức của trẻ. trong thời
gian từ tháng 2/2018 đến tháng 2/2019.
7. Mô tả bản chất của sáng kiến
7.1. Về nội dung của sáng kiến
7.1.1.Cơ sở lý luận:

Trong những gần đây, khi phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân
thiện, học sinh tích cực”,“Môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” …được
triển khai rộng rãi trong các nhà trường. Ngoài những nội dung được nhà trường
đang và đã triển khai để nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ, tạo môi
trường xanh, sạch, đẹp cho trẻ hoạt động. chính vì vậy là một giáo viên mầm
non tôi luôn nghĩ phải làm thế nào để quá trình giáo dục trẻ được kết hợp "Chơi
mà học, học bằng chơi". Trong quá trình giáo dục cũng vậy cần có sự kết hợp
giữa" Chơi", "Học" một cách hài hòa để thúc đẩy sự phát triển của trẻ một cách
toàn diện hơn. Muốn trẻ phát triển tốt thì cô giáo phải là người thể hiện tốt
nhiệm vụ của mình, luôn linh động sáng tạo, giúp trẻ thông qua hoạt động chơi
mà học.
Từ những thực tế trên tôi nhận thấy việc tổ chức trò chơi dân gian của lớp 4
tuổi chưa thực sự đem lại hiệu quả như mong muốn. Điều này có rất nhiều
nguyên nhân từ chủ quan đến khách quan, chính vì muốn giúp cho sự hứng thú
chơi trong trẻ ngày càng nhiều hơn, mở mang kiến thức sâu rộng hơn nên tôi tôi
đã suy nghĩ, trăn trở nên làm gì để trẻ thực hiện tốt trò chơi dân gian, một nội
dung được coi là điểm nhấn là đưa trò chơi dân gian lồng ghép vào các hoạt
động trong ngày của trẻ.
Chính vì vậy, để tổ chức tốt trò chơi dân gian giáo viên phải đạt được
những mục tiêu như:
Nắm và hiểu rõ đặc điểm, đặc trưng của một số trò chơi dân gian dành cho
trẻ mầm non.
3


Tạo cho trẻ có cơ hội thường xuyên được trải nghiệm về trò chơi dân gian
một cách có ý nghĩa và hiệu quả. Phối hợp cùng phụ huynh sưu tầm, sáng tác trò
chơi dân gian
Biết cách tổ chức tốt, lồng ghép các trò chơi dân gian vào các hoạt động
hàng ngày của trẻ.

Năm học 2018 – 2019, tôi được ban giám hiệu nhà trường phân công giảng
dạy tại nhóm lớp 4 tuổi A3, với số lượng học sinh là 34 trẻ và trong thời gian đó
tôi đã nhận thấy được những thuận lợi cũng như những khó khăn gặp phải.
7.1.2. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu
a) Thuận lợi
Trường Mầm non Vân Hội hiện nay có tổng số cán bộ giáo viên nhân viên
là: 33 cán bộ, giáo viên, nhân viên và tổng số nhóm lớp là 13 nhóm lớp trong đó
nhà trẻ: 02 nhóm trẻ, 3 tuổi: 04 nhóm, 4 tuổi: 03 nhóm, 5 tuổi có: 04 nhóm. Nhà
trường đã thành lập 2 tổ chuyên môn, tổ mẫu giáo và tổ nhà trẻ. Nhà trường đã
kết hợp với hội cha mẹ học sinh đầu tư mua sắm thiết bị hỗ trợ trong việc dạy
và học một cách thuận lợi.
Lớp được sự quan tâm của Ban Giám Hiệu tạo điều kiện tối đa về cơ sở vật
chất cũng như đồ dùng học tập của các cháu, lớp học thoáng mát về mùa hè ấm áp
về mùa đông, có cây che bóng mát, đặc biệt trong thời gian vừa qua ban giám
hiệu nhà trường đã chỉ đạo 2 tổ xây dựng góc bé cùng trải nghiệm, phòng giáo
dục thể chất và giáo dục âm nhạc hay thư viện giành cho mẹ và bé đã góp phần
rất lớn cho trẻ được quan sát, trải nghiệm từ đó cung cấp cho trẻ những biểu
tượng thể hiện sự hiểu biết của mình về thế giới xung quanh, trò chơi dân gian.
Giáo viên của lớp 4 tuổi A3 có trình độ chuyên môn và có kỹ năng sư phạm
tốt. Còn bản thân tôi được sinh ra và lớn lên ở vùng nông thôn nên cũng biết
được một số trò chơi dân gian truyền miệng, và cũng có nhiều cố gắng trong quá
trình tự học, tự bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ, rèn luyện về kỹ năng sư
phạm cũng như tự làm đồ dùng đồ chơi tự tạo phục vụ cho các hoạt động. Luôn
học hỏi và tìm tòi thêm một số kiến thức, cách tổ chức tốt trò chơi dân gian
thông qua bạn bè, trẻ, đồng nghiệp, phụ huynh và sách báo, có thể nói một điều
rằng tôi rất thích các trò chơi dân gian Việt Nam và đã sưu tầm được một số trò
chơi dân gian thú vị và đặc sắc, phù hợp với trẻ mẫu giáo.
Trẻ lớp 4 tuổi A3 có: 34 trẻ, 100% trẻ ăn bán trú. Trẻ trong lớp tôi chủ
nhiệm có rất nhiều trẻ mạnh dạn, tự tin, thông minh và thích tham gia vào các
trò chơi trẻ rất năng động, đặc biệt là trò chơi dân gian, thuận lợi cho việc tiếp

thu kiến thức do cô truyền đạt và hơn nữa trẻ đều là con em nông thôn nên có
đều kiện tiếp xúc trải nghiệm nhiều với trò chơi dân gian.
4


Phần đa phụ huynh nhiệt tình có nhận thức về việc học tập của con em
mình nên sẵn sàng hỗ trợ và tìm kiếm nguyên vật liệu cho việc làm đồ dùng, đồ
chơi càng thêm phong phú và đa dạng hơn. Các nguyên vật liệu từ thiên nhiên
phong phú, dễ tìm dễ sử dụng, không mất tiền mua và đặc biệt là góp phần bảo
vệ môi trường. Bên cạnh những thuận lợi cho việc tổ chức trò chơi dân gian cho
trẻ 4 tuổi cũng còn gặp không ít những khó khăn.
b. Khó khăn:
Trong lớp tôi chủ nhiệm có 34/34 trẻ bố mẹ làm nghề nông và là công
nhân nên ít quan tâm và còn xem nhẹ việc học, chơi của con cái nên chưa tạo
được sự tích cực từ hai phía. Hơn nữa 34/34 trẻ không đồng đều, một số trẻ đến
lớp còn rụt rè chưa mạnh dạn để tham gia vào các hoạt động.
Giáo viên có vốn kiến thức và hiểu biết về các trò chơi dân gian nhưng
chưa phong phú.
Nhiều lúc tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ đòi hỏi phải có sự linh hoạt và
tính sáng tạo cao. Nhưng giáo viên vẫn chưa thật linh hoạt, sáng tạo.
Mức độ chơi của các trò chơi dân gian không giống nhau, có trò chơi rất
đơn giản, nhưng lại có trò chơi rất phức tạp, đòi hỏi người chơi phải có tính tư
duy cao.
Thời gian thì hạn hẹp, vì đa số các “trò chơi dân gian” chỉ tổ chức lồng
ghép cùng với các hoạt động.
Khả năng chú ý có chủ định của trẻ còn hạn chế, Trẻ dễ dàng nhập cuộc chơi
nhưng cũng rất nhanh chóng tự rút ra khỏi trò chơi nếu nó không còn hứng thú.
Vẫn còn một số trẻ rụt rè nhút nhát không chịu tham gia vào cuộc chơi đòi
hỏi tính tập thể cao.
Kết quả khảo sát đầu năm:

Nội dung

Tỉ lệ trẻ đạt

Trẻ yêu thích, hứng thú tham gia trò chơi dân gian

20/34 =58%

Hiểu biết về trò chơi dân gian

15/34 = 44%

Trẻ tự tổ chức trò chơi dân gian với bạn

9/34 = 26%

Phát triển thể lực

16/34 = 47%

Tinh thần đoàn kết, ý thức tập thể

20/34 = 58%

Qua bảng tổng hợp kết quả trên tôi thấy số trẻ đạt là chưa cao, điều tôi cần
phải suy nghĩ hơn là làm thế nào để tổ chức tốt trò chơi dân gian giúp trẻ đạt
5


hiệu quả cao và tạo cho trẻ học một cách thoải mái hơn, tự tin hơn, đoàn kết với

bạn chơi hơn nữa, và trẻ luôn hứng thú trong khi chơi.
trong quá trình áp dụng đề tài và triển khai thực hiện tổ chức trò chơi dân
gian cho trẻ tại lớp tôi đã gặp được những thành công và cũng không ít những
thất bại .
Có những biện pháp tôi đưa ra áp dụng đã đem lại hiệu quả cao song cũng
có biện pháp không đem lại kết quả như mong đợi. Trên cơ sở thực hiện và
thông qua áp dụng thực tiễn tôi mạnh dạn nghiên cứu đề tài để tìm ra “Một số
biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi trong
trường mầm non” và đã rút ra được những biện pháp hữu hiệu khi thực hiện tổ
chức trò chơi dân gian cho trẻ như sau:
7.2. Về khả năng áp dụng của sáng kiến
7.2.1. Biện pháp thứ nhất: Lựa chọn trò chơi dân gian phù hợp với lứa
tuổi và khả năng nhận thức của trẻ.
Trò chơi dân gian rất phong phú và đa dạng, không hẳn trò chơi nào cũng
phù hợp với trẻ nhỏ. Vì thế, khi lựa chọn trò chơi dân gian giáo viên phải có sự
cân nhắc và lựa chọn những trò chơi đơn giản, dễ hiểu và dễ nhớ đối với trẻ.
Bên cạnh đó, trong trường mầm non lại có sự phân chia trẻ theo các độ tuổi.
Mỗi độ tuổi lại có mức độ nhận thức và khả năng chú ý có chủ định khác nhau,
các trò chơi cũng cần phải được lựa chọn cho phù hợp với từng độ tuổi. Chính vì
thế, ngay từ đầu năm học giáo viên bám sát kế hoạch giáo dục năm học, trên cơ
sở nhận thức, khả năng của trẻ trên lớp lựa chọn những trò chơi dân gian phù
hợp đưa vào kế hoạch thực hiện. Cụ thể như sau:
Trẻ lứa tuổi nhà trẻ và mẫu giáo bé: Khả năng chú ý có chủ định còn kém,
nhận thức còn đơn giản. Vì vậy trẻ chỉ có thể chơi được các trò chơi đơn giản
như: “Lộn cầu vồng”, “Chi chi chành chành”, “Tập tầm vông”, “Nu na nu
nống”, “Dung dăng dung dẻ” “Kéo co”, “Mèo đuổi chuột”, “Rồng rắn lên mây”,
“Bịt mắt bắt dê”, “Đi cầu đi quán”, “Câu ếch”, “ Kéo cưa lừa xẻ”, “Thả đĩa ba
ba”, “Lộn cầu vồng”, “Oẳn tù tì”,…
7.2.2. Biện pháp thứ hai: Tự học hỏi để nâng cao trình độ chuyên môn.
Tham khảo các trò chơi dân gian tuyển chọn cho lớp mẫu giáo 4 tuổi ứng

dụng các phương pháp về dạy học tích cực trong lĩnh vực tổ chức các trò chơi.
Tích cực tham khảo các thông tin trên mạng internet có các nội dung liên
quan đến trò chơi dân gian để nghiên cứu nhằm nắm chắc hơn về nội dung, hình
thức, phương pháp tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ mầm non.
6


Đồng thời tôi cũng học hỏi cách làm đồ dùng của những trò chơi mới, cách
tạo môi trường làm giàu cảm xúc khi chơi cho trẻ, thiết kế trò chơi dân gian mới
lấy ý kiến tham gia của ban giám hiệu, của tổ chuyên môn để chỉnh sửa cho
hoàn thiện.
7.2.3. Biện pháp thứ ba: Chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi, lời đồng dao và
địa điểm trước khi tổ chức cho trẻ chơi:
* Chuẩn bị đồ dùng:
Muốn trẻ tham gia vào chơi trò chơi dân gian có sự hứng thú và đạt kết
quả cao ngoài việc tạo tình huống lôi cuốn sự tò mò của trẻ thì công việc chuẩn
bị các nguyên vật liệu cho trẻ hoạt động cũng là một việc làm vô cùng quan
trọng. Đồ dùng đồ chơi của trò chơi dân gian cũng thật sự phong phú và mang
đặc thù riêng biệt, mỗi trò chơi có mỗi loại đồ dùng tương ứng mà khi thiếu nó
thì chúng ta không thể thực hiện được. Ví dụ như: Trò chơi “ Bịt mắt bắt dê”,
nếu thiếu tấm vải bịt mắt thì không thể thực hiện được, hay trò chơi “Kéo co”
nếu không có dây thì cũng không thể tổ chức được, trò chơi “Đánh gà” thì phải
có cỏ gà…Chính vì vậy, trước khi tổ chức cho trẻ chơi một trò chơi dân gian nào
đó, giáo viên cần phải tìm hiểu trước về cách chơi và luật chơi, cũng như các đồ
dùng trong trò chơi cần đến, để từ đó có thể chuẩn bị đầy đủ những thứ cần thiết
cho một trò chơi.
* Dạy trẻ đọc thuộc lời đồng dao trong trò chơi:
Khác với các trò chơi vận động và các trò chơi khác, trò chơi dân gian trong
quá trình chơi trẻ vừa hát hoặc đọc bài đồng dao nào đó. Các bài đồng dao mang đến
sự vui tươi và nhí nhảnh nhộn nhịp ở trẻ. Mặc dù, không phải bài đồng dao nào cũng

mang lại ý nghĩa cho trẻ, song bài nào cũng phù hợp với tư duy trẻ thơ và hồn nhiên
của trẻ. Ví dụ như: Trò chơi “ Chi chi chành chành” trẻ đọc:
“ Chi chi chành chành
Cái đanh thổi lửa
Con ngựa đứt cương
Ba vương ngũ đế
Bắt dế đi tìm
Ù à ù ập….”
Tuy rằng lời của bài đồng dao chẳng có ý nghĩa rõ ràng thế nhưng khi thiếu
đi thì trò chơi không thể diễn ra được. Trò chơi chỉ có thể được tổ chức khi trẻ
đã thuộc lời đồng dao. Chính vì vậy, tôi thường cho trẻ làm quen với lời đồng
dao của các trò chơi dân gian trước khi hướng dẫn trẻ chơi vào các thời điểm
7


trong ngày của trẻ như: Chơi hoạt động theo ý thích, chơi ngoài trời, trò chuyện
sáng. Khi trẻ đã thuộc lời đồng dao, tôi tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi tương
ứng với lời đồng dao đó. Vì thế, trẻ chơi rất hứng thú và tích cực tham gia vào
trò chơi.

Hình ảnh trẻ chơi trò chơi chi chi chành chành
* Chuẩn bị địa điểm
Đồ dùng và lời đồng dao đã thuộc rồi nhưng nếu thiếu đi một địa điểm để
tổ chức trò chơi thì trò chơi cũng không thể diễn ra. Với loại hình trò chơi dân
gian mang tính tập thể cao, thì số lượng trẻ chơi đông nên đòi hỏi địa diểm phải
có diện tích rộng, như: “Kéo co, cướp cờ, mèo đuổi chuột, lặc lò cò, rồng rắn lên
mây, chồng nụ chồng hoa…”Nhưng lại cũng có những trò chơi tĩnh, trẻ hay chơi
theo các nhóm nhỏ như ” Chi chi chành chành”, “Tập tầm vông”, “Đánh gà” “
Gảy chun”….Chính vì vậy, giáo viên cần nắm vững cách chơi, luật chơi, đặc
điểm của từng trò chơi để từ đó lựa chọn địa điểm cho phù hợp trước khi tổ chức

cho trẻ chơi.
8


7.2.4. Biện pháp thứ 4: Một số phương pháp tổ chức các trò chơi phù
hợp với từng hoạt động:
Mỗi hoạt động của trẻ đều hướng tới một mục đích nhất định vì thế hoạt động
nào cũng có tính chất riêng của nó. Chính vì vậy, giáo viên cần chú ý lựa chọn và tổ
chức các trò chơi dân gian cho phù hợp với tính chất của từng hoạt động.
*Trong lúc đón và trả trẻ
Tôi luôn tận dụng mọi lúc, mọi nơi và lựa chọn những trò chơi mang tính
nhẹ nhàng hướng dẫn trẻ các trò chơi như: Lộn cầu vồng, Chi chi chành chành,
Kéo cưa lừa xẻ, ô ăn quan, đánh cờ, chơi chài…. hoặc trò chơi bắt nguồn từ
những bài đồng dao lặp đi lặp lại một cách thoải mái như
“Con gà cục tác cục ta
Hay đỗ đầu hè hay chạy rông rông
Má gà thì đỏ hồng hồng
Cái mỏ thì mịn, cái mồng thì tươi
Cái chân hay đạp hay bơi
Cái cánh hay vỗ lên trời gió bay”
* Với chơi hoạt động ở các góc:
Tổ chức cho trẻ các trò chơi có thể chơi theo nhóm nhỏ trong một không
gian hẹp như: “Kéo cưa lửa xẻ”, “Vuốt hột nổ” “Chi chi chành chành”….
Với lĩnh vực phát triển thể chất: Tôi lựa chọn các trò chơi vận động nhằm rèn
luyện thân thể khoẻ mạnh, hoạt bát và năng động. Nhiều trò chơi đòi hỏi trẻ phải
mạnh mẽ, nhanh chân, nhanh mắt, nhanh miệng, trẻ phải có sức khỏe mới có thể vui
chơi và ngược lại vui chơi giúp cho trẻ thêm khỏe mạnh và năng động.
Tôi thay thế trò chơi vận động bằng trò chơi dân gian như bịt mắt bắt dê,
kéo co, nhảy lò cò, bịt mắt đánh trống, nhảy dây.
Ví dụ: Trò chơi “Chi chi chành chành” lại buộc trẻ phải phải nhanh tay và

nhanh miệng để rút tay ra khi câu đồng dao cuối cùng được đọc lên, nếu không
nhanh ngón tay sẽ bị giữ lại, và như thế sẽ bị thua cuộc.
Với trò chơi “Rồng rắn lên mây”, khi trẻ hát xong câu cuối: “Xin khúc
đuôi, Tha hồ thày đuổi”, lập tức trẻ làm “đuôi” (đứng sau cùng) phải chạy thật
nhanh, nếu không sẽ bị “thầy” tóm lấy, sau đó có thể bị thay người khác hoặc lại
phải làm “thầy” để đi đuổi những trẻ khác.
9


Hình ảnh trò chơi rồng rắn lên mây
* Với chơi ngoài trời:
Mỗi trò chơi có một sắc thái riêng, một quy luật riêng vì thế khi tổ
chức cho trẻ chơi tôi luôn dựa vào tính chất, tác dụng của từng trò chơi
dân gian, lựa chọn trò chơi phù hợp với lứa tuổi và thời điểm. Đối với trò
chơi dân gian nhằm phát triển các tố chất vận động, mang tính tập thể đòi
hỏi phải có không gian rộng, nên tôi chọn tổ chức vào buổi hoạt động
ngoài trời. Trò chơi dân gian thực sự lôi cuốn được trẻ bời những tiềng
cười nói của tất cả các bạn cùng chơi như: “kéo co” ,“Rồng rắn lên mây”,
“Bịt mắt bắt dê”, “Nhảy lò cò”….

Hình ảnh minh họa trò chơi kéo co
10


* Đối với lĩnh vực phát triển nhận thức:
Nên chọn những trò chơi nhằm phát triển nhận thức, cung cấp những kĩ
năng cần thiết cho trẻ như: Kĩ năng hoạt động theo nhóm có trò chơi: “Đoàn
kết” “Kết nhóm” “Đếm sao”…rèn luyện khả năng ghi nhớ và tư duy cho trẻ.
Ví dụ: Có thể sử dụng trò chơi “nhảy cạnh” để cho trẻ vừa nhảy qua từng
cạnh vừa đếm số cạnh mà mình đã nhảy qua hay như để lồng ghép củng cố kiến

thức về toán: Cao - thấp, ôn số lượng..có thể sử dụng trò chơi: Chồng nụ chồng
hoa, ô ăn quan, kẹp kè.
Hay trò chơi “Đi chợ”: Tất cả mọi người chơi “Oẳn tù tì” ai thua sẽ là
người đi chợ, trẻ còn lại đứng thành vòng tròn mỗi người đóng vai một loại thức
ăn (Thịt, cá, rau muống, rau cải, cà rốt..) Người đi chợ hô to: “Đi chợ, Đi chợ”
trẻ đứng xung quanh hô “Mua gì? Mua gì?” người đi chợ gọi tên thức ăn nàothif
người chơi đóng vai loại thức ăn đó sẽ nắm áo người đi chợ, cứ như thế khi mua
đủ thì sẽ nói: “Về chợ về chợ” Tất cả đứng vào trong vòng tròn ai chaỵ chậm sẽ
chơi lượt tiếp theo.
* Với lĩnh vực phát triển thẩm mỹ
Nên chọn các trò chơi có giai điệu và lời hát như các trò chơi: “Tập tầm
vông”, “Vuốt ve vuốt vẻ”…
Trong trò chơi dân gian còn có loại trò chơi sáng tạo, trò chơi này cô hướng dẫn
trẻ làm những đồ vật bằng vật liệu trong thiên nhiên như làm chong chóng, xếp
con trâu, con châu chấu bằng lá cây, trò chơi này giúp trẻ khéo tay phát huy sáng
kiến, phát triển năng khiếu thẩm mỹ.
Tôi luôn lựa chọn những trò chơi dân gian nhẹ nhàng, đề lồng ghép, chuyển
tiếp từ hoạt động này sang hoạt động khác nhằm gây hứng thú cho trẻ. Ngoài ra
khi lựa chọn các trò chơi dân gian trong hoạt động chung, một điều cần đặc biệt
lưu ý đó là phải lựa chọn trò chơi phù hợp với đề tài và chủ đề của bài dạy.
Đối với chủ đề “Thế giới động vật” có thể tổ chức các trò chơi: ” Bịt mắt
bắt dê”, “ Mèo đuổi chuột”…
Đối với chủ đề “Thế giới thực vật” có thể tổ chức cho trẻ chơi trò chơi: “
Trồng nụ trồng hoa” …
Chủ đề “Tết và mùa xuân” là thời điểm thích hợp để giới thiệu cho trẻ các
trò chơi truyền thống của dân tộc trong dịp lễ tết như: “ Kéo co”; “ Cướp cờ”;
….riêng những trò chơi mới trẻ chưa biết thì tôi tổ chức hướng dẫn cho trẻ vào
các hoạt động chiều.
Giờ thể dục sáng cô cho trẻ tập thể dục xong rồi chơi trò chơi dân gian nhẹ
nhàng kết hợp với giai điệu bài hát có nhạc như bài “Lộn cầu vồng” trẻ ghép

đôi với nhau và chơi.
11


* Với lĩnh vực phát triển ngôn ngữ
Ổn định lớp tôi có thể dùng trò chơi “ Tập tầm vông” hay “ Nu na nu nống”
trẻ vừa đọc lời vừa đập vào đùi bạn luyện phát âm, tiếng cuối cùng của bài đến
bạn nào thì trẻ nào thì trẻ đó phải nói được từ có chứa yêu cầu của cô, hoặc trò
chơi “ Rồng rắn lên mây” có tác dụng giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, khả năng đối
đáp, sự nhanh nhẹn, cuối cùng trẻ nào cô bắt được cũng phải nói tên của đò vật,
con vật theo yêu cầu của cô.
* Với lĩnh vực phát triển thể chất
Ví dụ: Trò chơi: “cướp cờ” chia trẻ thành 2 đội thi đua nhau chơi.:
“Lặc lò cò

Sang đây chơi

Mò cuốc cuốc

Ngồi đây hát

Thì đi rửa

Cò chân luốc

Mỏ dính cát

Chân giẫm lúa

Cuốc chân vàng

Thì xuống sông

Bùn dính lông

Thì phải treo.
Cù kheo à ập”

Trong khi hát mỗi đội cử một người nhảy lò cò sang hàng của bạn rồi trở
về. Hết lời ca thì chạy về hàng của mình nếu không về kịp là thua hay Tròchơi
“Đá gà”
Mỗi người gấp 1 chân của mình, chân còn lại nhảy lò cò đi đá chân của
người khác dùng chân gấp khúc đó đá vào chân gấp khúc của người khác. Ai mà
té trước thì là người thua cuộc…
* Với lĩnh vực phát triển tình cảm kỹ năng xã hội
Ví dụ trò chơi “Lêu mặt”
“ Lêu lêu mắc cỡ

Cho xin miếng mỡ

Chạy lỡ giồng khoai

Thoa mặt thoa mày

Kêu bớ anh Hai

Cho hết mắc cỡ”

Trẻ đứng đối mặt trỏ tay quay trước mặt và đọc lời hát giúp trẻ có lỗi biết
mình sai mà tự sửa chữa, trò chơi luôn có sự đoàn kết phối hợp nhịp nhàng trong

nhóm có tác dung giáo dục tình cảm kỹ năng xã hội cho trẻ rất tốt.
7.2.5. Biện pháp 5: Động viên tất cả các trẻ tham gia vào trò chơi.
Lợi thế của trò chơi dân gian chính là ở chỗ nó có thể dung nạp tất cả
những ai muốn chơi. Không bao giờ trò chơi dân gian quy định số người chơi
nhất định. Vì vậy tôi luôn khuyến khích, động viên tất cả các trẻ tham gia chơi
càng đông càng vui. Nếu chơi “Bịt mắt bắt dê”, mỗi khi có một người vào thêm,
vòng chỉ rộng ra một chút chứ trò chơi không thay đổi. Còn trò chơi “Rồng rắn
12


lên mây” thì thêm một người, “cái đuôi” sẽ dài ra một chút và tất cả mọi người
đều được chơi, được chạy như nhau. Những trò chơi “Thả đỉa ba ba”, “Chi chi
chành chành”, “ Nhảy lò cò”,… cũng tương tự như vậy.Trong khi chơi, mọi trẻ
đều bình đẳng như nhau. Nếu trẻ nào ích kỷ, chơi không đúng luật chơi, chen lấn
các bạn khác sẽ bị tập thể phê phán, loại trừ bằng cách không cho chơi chung
Qua đó tinh thần tập thể của các trẻ được nâng lên rất nhiều.
7.2.6. Biện pháp 6: Phối kết hợp với cha mẹ để hướng dẫn trẻ chơi trò
chơi dân gian trong thời gian ở nhà.
Đối với trường mầm non tỷ lệ trẻ bán trú 100% do đó mà thời gian trẻ ở lớp
với cô giáo nhiều hơn là ở nhà với bố mẹ. Để đảm bảo thông tin hai chiều giữa
phụ huynh và giáo viên được thường xuyên, có hiệu quả thì việc phối hợp với
phụ huynh là điều không thể thiếu trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ ở gia
đình. Cha mẹ là nguồn cổ vũ động viên, khuyến khích, tạo điều kiện cho trẻ
được vui chơi tốt hơn.
Thông qua góc tuyên truyền, khi phụ huynh đón trả trẻ giáo viên trao đổi
với phụ huynh, cho phụ huynh biết tầm quan trọng của trò chơi dân gian đối với
trẻ. Hướng dẫn cho phụ huynh hướng cho con chơi trò chơi gì, chuẩn bị cho con
đồ chơi nào. Nhờ phụ huynh dạy trẻ lời đồng dao lời nói, lời thơ của các trò chơi
dân gian. … Đến chủ đề nào thì giáo viên lại kết hợp với phụ huynh để sưu
tầm đồ dùng học liệu: Tranh ảnh, lịch cũ, hoạ báo, các loại hột hạt, chai nhựa,

hộp nhựa, thùng catong, xốp, đầu video cũ, vỏ ốc, ngao, hộp sữa, ống chỉ, tre
nứa, vải vụn. Tất cả những nguyên liệu đều đảm bảo về an toàn và đảm bảo tính
khoa học, không gây độc hại để làm giàu thêm đồ chơi của lớp.
8. Những thông tin cần được bảo mật
Không có
9. các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến
* Nhân lực:
- Có sự đồng thuận, nhất trí, ủng hộ và giúp đỡ, học hỏi lẫn nhau của đồng
nghiệp để năng cao kiến thức, trình độ chuyên môn trong dạy trẻ.
Sự quân tâm, hỗ trợ và đầu tư của ban giám hiệu nhà trương cũng như của
phụ huynh về trang thiết bị, đồ dùng phục vụ cho chuyên đề như về cơ sở vật
chất khang trang, sạch đẹp, đồ dùng dạy học như máy chiếu, loa vi tinh, đồ chơi
phục vụ tiết học.
*Thời gian
Ngay từ khi nghiên cứu, xây dựng đề tài đã áp dụng vào thực tiễn của lớp
4-5 tuổi lớp mình phụ trách và lên kế hoạch chia ra thành 3 giai đoạn.sau:
13


Giai đoạn 1 (tháng 02 đến tháng 09/2018): khảo sát, nắm bắt sự phát triển
của trẻ, thông qua các biên pháp trên để tiến hành nghiên cứu.
Giai đoạn 2 (Từ tháng 10/2018 đến tháng 12/2018) : lập đề tài nghên cứu,
nghiên cứu thực tế, thống kê kết quả đạt được và tiến hành viết bài.
Giai đoạn 3 (Tháng 02/2019): thông qua đề tài, tham khảo ý kiến đồng
nghiệp trong tổ , hoàn thiện sáng kiến nộp về Hội đồng khoa học nhà trường.
*Không gian: Lớp 4-5 tuổi A3 Trường mầm non Vân Hội.
10. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng
sáng kiến.
10.1. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp
dụng sáng kiến.

Để thấy rõ hiệu quả sau một năm xây dựng và thực hiện chuyên đề tôi đã
khảo sát kết quả đầu ra.
Hiểu được tầm quan trọng của việc tổ chức các trò chơi vận động nhằm
phát triển thể lực cho trẻ là rất cần thiết và có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối
với sự phát triển toàn diện của trẻ. Qua việc áp dụng một số biện pháp tổ chức
đã thu được nhiều kết quả tốt.
10.1.1.Về cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ chuyên đề
- Được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của sở, của Phòng giáo dục, cũng như
chính quyền địa phương trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ của nhà trường.
- Phòng học, sân gạch rộng rãi, sạch sẽ, đảm bảo an toàn cho trẻ. Khu vườn
cỏ có diện tích phù hợp với nhiều loại đồ chơi ngoài trời.
- Một số phụ huynh nhiệt tình chia sẻ với giáo viên ở lớp về tình hình của
trẻ ở nhà và luôn quan tâm đến trẻ thường xuyên dành thời gian trao đổi với cô
giáo để cùng chăm sóc và giáo dục trẻ.
- Lớp học sạch sẽ thoáng mát.
- Trẻ được phân chia theo đúng độ tuổi.
- Trẻ đi học đều.
- Đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trò chơi được trang bị đầy đủ
10.1.2. Đối với giáo viên
Biết thêm nhiều trò chơi dân gian của nhiều vùng quê khác nhau: tổng
cộng có 30 trò chơi dân gian được tổ chức cho trẻ trong năm học.
Có kỹ năng làm đồ dùng đồ chơi để phục vụ tùy theo nội dung từng trò chơi.
14


Trong quá trình tổ chức giáo viên linh hoạt, sáng tạo thu hút sự hứng thú
tham gia của trẻ
Tất cả giáo viên ở tổ 4-5 tuổi nói chung và lớp tôi nói riêng đều được nhận
thức về tầm quan trọng của trò chơi dân gian. Đặc biệt là đã nắm vững nội dung
phương pháp, cách tổ chức của trò chơi dân gian. nhiều kinh nghiệm trong việc

sưu tầm nguyên vật liệu.
Giáo viên chủ động, tạo nhiều cơ hội cho trẻ được thể hiện sự sáng tạo
trong hoạt động.
Giúp giáo viên có thể lồng ghép, đan cài các hoạt động nhằm cung cấp
những kinh nghiệm mang tính tích hợp cần cho cuộc sống của trẻ.
10.1.3. Đối với phụ huynh
Phụ huynh rất nhiệt tình, phấn khởi cùng các con sưu tầm hoạ báo, tranh
ảnh, nguyên vật liệu, phế liệu...Qua đó tăng cường mối quan hệ, kết hợp giữa gia
đình và nhà trường trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ.
Trẻ về nhà được gia đình dạy nhiều trò chơi dân gian gần gũi có ý nghĩa
mang tính giáo dục cao
10.1.4. Đối với trẻ
Sau khi áp dụng một số biện pháp nhằm tổ chức tố trò chơi dân gian trẻ
hoạt động tích cực trong giờ học cho thấy:
Khả năng nhận thức, sự tự tin mạnh dạn hơn trong giao tiếp, kĩ năng chơi
đoàn kết với các bạn được nâng lên rõ rệt.
Biết thể hiện tình cảm giao lưu giữa bạn bè và cô giáo.
Thái độ và ý thức tự giác, tự bảo quản sắp xếp đồ dùng đồ chơi tại các góc
chơi tốt
10.2. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu do áp dụng
sáng kiến theo ý kiến của hiệu trưởng nhà trường và phó hiệu trưởng
chuyên môn trong trường mầm non, năm học 2018- 2019
Tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian vào các hoạt động trong ngày
mang nhiều ý nghĩa thiết thực, nó có vị trí rất quan trọng trong đời sống vui chơi
của tuổi thơ. Trẻ được tiếp cận và trực tiếp tham gia chơi các trò chơi dân gian
sẽ giúp cho trẻ sớm hoàn thành các thói quen hoạt động có hệ thống, tính tập thể
giúp trẻ tự tin, linh hoạt hơn trong mọi hoạt động cũng như sự phát triển sau này
của trẻ. Thông qua trò chơi dân gian, trẻ sẽ phát triển được các giác quan, phát
triển trí nhớ, tư duy, trí tưởng tượng, ngôn ngữ… Trò chơi dân gian thực sự góp
phần giáo dục trẻ về truyền thống văn hoá của cộng đồng các dân tộc Việt Nam.

15


Nhận thức sâu sắc về giá trị của trò chơi dân gian. Với những biện pháp như
trên, tôi đã vận dụng vào tình hình thực tế trong việc tổ chức lồng ghép vào các
hoạt động của trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi, và đã mang lại kết quả cao:
* Đối với trẻ
Nội dung

Tỉ lệ trẻ đạt

So với đầu
năm

Trẻ yêu thích, hứng thú tham gia trò chơi dân gian

34/34 =100%

Tăng 42%

Hiểu biết về trò chơi dân gian

30/34 = 88,2%

Tăng 44%

Trẻ tự tổ chức trò chơi dân gian với bạn trong lớp

28/34 = 82%

Tăng 56%

Phát triển thể lực

33/34= 97%

Tăng 50%

Tinh thần đoàn kết, ý thức tập thể

31/34 = 91%

Tăng 33%

Đa số trẻ đều được mở rộng vốn hiểu biết của mình về các trò chơi dân
gian, các phong tục truyền thống của dân tộc.
Trẻ nhanh nhẹn, năng động, tự tin tham gia vào các hoạt động tập thể, hồn
nhiên trong giao tiếp với mọi người xung quanh.
Một số trẻ đã tự mình nói lái lại lời một số câu trong bài đồng dao cho
nhóm chơi. Và ngoài ra san sẽ cùng cô một số trò chơi mà trẻ biết.
Trò chơi dân gian còn giúp các trẻ trong lớp tôi thêm gắn bó với nhau, nâng
cao tinh thần đoàn kết và ý thức tập thể của trẻ.
* Đối với giáo viên
– Biết thêm nhiều trò chơi dân gian của nhiều vùng quê khác nhau: tổng cộng
có 52 trò chơi dân gian được tổ chức cho trẻ trong năm học.
– Có kỹ năng làm đồ dùng đồ chơi để phục vụ tùy theo nội dung từng trò chơi.
– Trong quá trình tổ chức giáo viên linh hoạt, sáng tạo thu hút sự hứng thú
tham gia của trẻ
* Đối với phụ huynh
Nhận thức rỏ tầm quan trọng của việc cho trẻ chơi trò chơi dân gian.

Trẻ về nhà được gia đình dạy nhiều trò chơi dân gian gần gũi có ý nghĩa
mang tính giáo dục cao.
Hỗ trợ một số nguyên vật liệu để cô trẻ cùng làm đồ chơi phục vụ các trò chơi.
Với những việc làm cụ thể và những kết quả đạt được sau khi áp dụng đề
tài. Bản thân tôi rút ra bài học kinh nghiệm như sau:
Để tổ chức tốt các trò chơi dân gian cho trẻ Mẫu giáo nói chung và cho trẻ
Mẫu giáo 4-5 nói riêng. Trước hết bản thân cô giáo phải thực sự yêu nghề mến
trẻ, kiên trì, chịu khó. Phải nhận thức được tầm quan trọng của việc tổ chức các
16


trò chơi dân gian. Từ đó xây dựng kế hoạch, chương trình, lựa chọn những trò
chơi phù hợp với thực tế, đảm bảo tính khoa học, tính cụ thể phù hợp với lớp
mình phụ trách.
– Thường xuyên nghiên cứu tài liệu, đọc sách báo, tập san giáo dục Mầm
non, tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và đặc
biệt là phải thật hồn nhiên, linh hoạt, sáng tạo khi tổ chức cho trẻ chơi thì mới
thu hút được trẻ tích cực tham gia chơi.
– Giáo viên cần kết hợp các hình thức tổ chức một cách linh hoạt, sáng tạo
cho trẻ chơi, phải sử dụng các thủ thuật để gây hứng thú cho trẻ để giúp trẻ thích
chơi. Điều đặc biệt là phải lựa chọn trò chơi dân gian phù hợp với lứa tuổi và
khả năng nhận thức của trẻ.
– Cần sưu tầm, chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi, lời đồng dao và địa điểm trước
khi tổ chức cho trẻ chơi thì hiệu quả mới cao.
– Tùy theo từng hoạt động để lồng ghép tổ chức các trò chơi phù hợp với
từng hoạt động đó cho phù hợp.
– Phải làm tốt công tác tuyên truyền phối kết hợp cùng phụ huynh để tạo
điều kiện cho trẻ được tham gia vào trò chơi mọi lúc, mọi nơi, giúp trẻ tháa mãn
nhu cầu vui chơi. Đồng thời kêu gọi sự hỗ trợ mọi mặt của phụ huynh để xây
dựng môi trường vật chất.

11. Danh sách những tổ chức/ cá nhân đã tham gia áp dụng thử hoặc
áp dụng sáng kiến lần đầu:
TT
Tổ chức áp
Địa chỉ
Phạm vi/lĩnh vực áp dụng sáng kiến
dụng
Lớp 4-5 tuổi Vân Hội- Tam - Phạm vi: Lớp 4-5 tuổi A3 Trường
A3
Trường Dương- Vĩnh mầm non vân hội
mầm non Vân Phúc
- Lĩnh vực áp dụng: “Một số biện pháp
Hội
tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ
mẫu giáo 4-5 tuổi trong trường mầm
non Huyện Tam Dương – Tỉnh Vĩnh
Phúc„

Vân Hội ngày 27 tháng 02 năm2019
Thủ trưởng đơn vị
Hiệu Trưởng

Vân Hội ngày 26 tháng 02 năm 2019
Tác giả sáng kiến

Lại Thị Bích Ngọc

Nguyễn Thị Thảo

17