SKKN một số biện pháp dạy tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 5

Một số biện pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 - 5

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUẬN LONG BIÊN

MÃ SKKK

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
MỘT SỐ BIỆN PHÁP DẠY TẬP ĐỌC NHẠC
CHO HỌC SINH LỚP 4 - 5

Lĩnh vực: Âm nhạc
Cấp học: Tiểu học

Năm học 2014 – 2015

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
0


Một số biện pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 - 5

I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
“Âm nhạc là món ăn tinh thần của mỗi con người. Trong chiến tranh,
âm nhạc như một thứ vũ khí chiến đấu lợi hại khơi dậy lòng dân tinh thần
lạc quan, ý chí đấu tranh chống kẻ thù xâm lược. Trong cuộc sống hòa bình,
âm nhạc như một người bạn chia sẻ, động viên, cảm thông khi ta vui cũng
như lúc ta buồn …”
Trong thời đại hiện nay, việc giáo dục một con người toàn diện không chỉ
giáo dục cho họ có đạo đức tốt, có trình độ hiểu biết, nắm chắc các kiến thức
khoa học và xã hội mà còn phải giáo dục cho họ biết nhìn nhận, phân biệt, biết

thưởng thức cái đẹp và biết làm đẹp cho cuộc sống nói chung, cuộc sống của
mình nói riêng. Một trong những con đường giáo dục thẩm mỹ nhanh và hiệu
quả nhất là giáo dục thông qua các môn học nghệ thuật. Trong đó, Âm nhạc có
vị trí rất quan trọng.
Có thể nói, âm nhạc là phương tiện hiệu quả nhất trong giáo dục thẩm mỹ,
đặc biệt là ở bậc tiểu học, thông qua môn học này đã hình thành cho các em
những kiến thức ban đầu về ca hát, về kiến thức Âm nhạc, đặc biệt là trang bị
cho các em có một thế giới tinh thần thoải mái hơn, giúp các em phát triển toàn
diện hơn, từ đó giúp các em học tốt các môn học khác.
Đặc biệt trong những năm gần đây, Bộ giáo dục và đào tạo đã điều chỉnh
nội dung giáo dục nghệ thuật trong nhà trường và coi đây là môn học bắt buộc,
trong đó có môn Âm nhạc.
Ở lớp 4 – 5, ngoài việc học hát các em còn được tập đọc các bài Tập đọc
nhạc với các hình tiết tấu đơn giản như: Nốt trắng, nốt đen, móc đơn, được ghép
lời ca theo nhạc và được làm các bài tập nhạc và vậy việc học âm nhạc ở lớp 4
của học sinh Tiểu học đã bắt đầu chuyển sang một giai đoạn mới. Các em trực
tiếp được tiếp xúc với các nốt nhạc trên khuông nhạc có khoá son đó là một
phân môn mới, phân môn Tập đọc nhạc. Bên cạnh đó, việc rèn luyện khả năng
nghe âm nhạc chuẩn xác, phát triển tai nghe góp phần vào việc giáo dục văn hóa
âm nhạc cho các em là điều rất cần thiết .
Qua thực tế giảng dạy từ những năm trước đây, tôi nhận thấy rằng trước
một bài Tập đọc nhạc, ghi chép nhạc, để các em hiểu, nắm được và thực hiện tốt
yêu cầu của bài người giáo viên cần có một phương pháp truyền đạt, hướng dẫn
thật tốt, đơn giản nhưng lại hiệu quả nhất, để giúp các em nắm bắt, tiếp thu
nhanh nhất kiến thức bài học.
Xuất phát từ những lí do trên, tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp dạy
tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 - 5 ” làm đề tài nghiên cứu của mình.
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU.
- Trên cơ sở nghiên cứu, tìm hiểu thực trạng của việc dạy học môn Âm
nhạc ở trường Tiểu học nhằm đề ra một số phương án góp phần nâng cao chất

lượng dạy - học. Đặc biệt là đổi mới phương pháp dạy phân môn Tập đọc nhạc
giúp học sinh tiếp thu bài một cách tốt hơn, mang lại giờ học vui mà hiệu quả,
gây hứng thú cho học sinh trong trường tiểu học.
1


Một số biện pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 - 5

- Xây dựng khả năng tham gia hoạt động âm nhạc, giúp học sinh phát
triển toàn diện.
- Phát hiện những học sinh có năng khiếu về âm nhạc, động viên và giúp
các em phát triển năng khiếu của mình.
- Với tư cách là người giáo viên dạy môn âm nhạc ở trường tiểu học, bản
thân tôi luôn bám sát nội dung chương trình và vận dụng các phương pháp tối
ưu nhất đi từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng để học sinh nắm bài một
cách tốt nhất.
III. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU.
- Nghiên cứu cơ sở lí luận về giáo dục Âm nhạc trong trường Tiểu học.
- Đánh giá thực trạng về công tác dạy và học Âm nhạc tại trường trong 3
năm học 2012 – 2013, 2013-2014 và 2014 – 2015.
- Đề xuất một số biện pháp hữu hiệu trong đổi mới phương pháp dạy học
Âm nhạc từ đó nâng cao chất lượng giáo dục học sinh trong nhà trường.
VI. PHẠM VI, ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU.
- Phạm vi nghiên cứu: Học sinh lớp 4, 5.
- Đối tượng nghiên cứu: Nội dung các hoạt động dạy - học âm nhạc trong
trường Tiểu học.
- Thời gian nghiên cứu: Từ năm 2012 đến 2015.
V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.
- Phương pháp quan sát
- Phương pháp vấn đáp.

- Phương pháp thực hành.
VI. ĐIỂM MỚI TRONG PHƯONG PHÁP NGHIÊN CỨU.
Sau một thời gian áp dụng “Một số biện pháp dạy Tập đọc nhạc cho
học sinh lớp 4 - 5 ” thì kết quả học tập của học sinh có chuyển biến theo hướng
tích cực. Các em không còn cảm thấy e ngại mỗi khi đọc bài Tập đọc nhạc, việc
xác định tên nốt, hình nốt trong bài không còn là một việc khó khăn đối với mỗi
học sinh. Sau mỗi tiết học Âm nhạc, các em luôn có một tinh thần thoải mái,
phấn chấn để học tốt các môn học khác.

PHẦN 2: NỘI DUNG
2


Một số biện pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 - 5

I. CƠ SỞ LÝ LUẬN.
Xuất phát từ thực trạng giảng dạy Âm nhạc cho học sinh ở lứa tuổi Tiểu
học. Vấn đề học và kết quả học tập của các em là hết sức quan trọng, điều đó
không chỉ phụ thuộc vào chương trình giảng dạy phù hợp mà còn phụ thuộc vào
phương pháp truyền thụ của người thầy. Hơn nữa còn phụ thuộc vào ý thức học
tập của các em cùng với sự quan tâm chăm sóc, tạo điều kiện của gia đình và
toàn thể xã hội.
Như chúng ta đã biết, Âm nhạc là một môn học mang tính nghệ thuật cao,
nó khác rất nhiều so với môn học khác. Tuy âm nhạc không đòi hỏi sự chính xác
một cách tuyệt đối như những con số nhưng lại đòi hỏi người học phải có sự yêu
thích, sự đam mê thậm chí là một chút cái gọi là “năng khiếu”, điều này không
phải học sinh nào cũng có được. Học Âm nhạc mang đến cho học sinh những
phút giây thư giãn, thoải mái, học mà chơi, chơi mà học. Thông qua những câu
nhạc, những lời ca, Âm nhạc giúp các em nhận thức những hình tượng âm
thanh, giai điệu, kích thích cảm xúc của các em, giúp các em cảm thụ những giai

điệu qua từng bài nhạc, từng câu nhạc.
Vậy làm thế nào để các em đọc đúng được bài tập đọc nhạc? Trước tiên
các em phải nắm vững kiến thức về Âm nhạc, vị trí các nốt nhạc trên khuông
nhạc tương ứng với độ cao âm thanh, các hình nốt nhạc tương ứng độ dài, giúp
các em hiểu và phân biệt được những âm thanh cao, thấp, dài, ngắn với tốc độ
thể hiện khác nhau. Để các em có hứng thú trong học tập, người giáo viên cần
tạo cho các em có một tâm trạng thoải mái, một sự hứng thú tràn đầy khi học âm
nhạc. Để làm được việc đó, một trong nhiều yếu tố quan trọng là người giáo
viên phải truyền tải chính xác các kiến thức về Âm nhạc.
Là giáo viên được bồi dưỡng chuyên ngành Âm nhạc, qua thời gian trực
tiếp giảng dạy bộ môn, bản thân ít nhiều đã đúc kết được những kinh nghiệm
trong công tác. Tôi nhận thấy, thực tế việc học tập và tiếp thu các kiến thức của
môn học, đặc biệt là kiến thức đọc và ghi chép nhạc của các em là chưa cao,
nhiều em còn rất lúng túng. Vì vậy, việc tìm ra biệp pháp giúp các em tiếp thu
bài một cách tốt hơn là một điều rất cần thiết.
Tuy nhiên, trong quá trình giảng dạy, tôi nhận thấy có những thuận lợi và
khó khăn sau:
1. Thuận lợi:
- Trường đạt chuẩn Quốc gia, lớp học khang trang, sạch đẹp, có đầy đủ
các phòng chức năng, có đầy đủ các đồ dùng dạy học các bộ môn nói chung và
Âm nhạc nói riêng.
- Bản thân là giáo viên được đào tạo cơ bản về chuyên ngành môn Âm
nhạc của Trường CĐSP Nhạc họa Trung ương (nay là Trường ĐHSP nghệ
thuật).
- Có nhiều năm liên tục dạy lớp 4, 5.
- Có lòng nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ, thích sáng tạo, có mong muốn trẻ
được hoạt động.
- Có chuyên môn vững vàng trong giảng dạy.
- Luôn được sự giúp đỡ của BGH nhà trường và đồng nghiệp.
3

Một số biện pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 - 5

- Học sinh rất yêu thích môn học này.
2. Khó khăn:
- Dạy tập đọc nhạc ở lớp 4, 5 là rất khó khăn vì ở lớp 3 các em mới chỉ
làm quen với các hình nốt, tên nốt, biết vị trí các nốt nhạc trên khuông nhưng lên
lớp 4, 5 kiến thức nhạc lý yêu cầu các em ở mức độ cao hơn. Các em phải đọc
những tên nốt, hình nốt thành một nét giai điệu. Để đọc được, các em phải nhớ
được tên nốt và hình nốt các nốt nhạc đó. Vì vậy, nhiều em con rất bỡ ngỡ, rụt rè
và chưa tự tin đọc bài tập đọc nhạc.
- Thời gian dành cho phân môn tập đọc nhạc không nhiều (15 – 20 phút/1
bài TĐN trong 1 tiết). Với khoảng thời gian ngắn như vậy, việc truyền thụ
những kiến thức, kĩ năng âm nhạc cho các em rất hạn chế.
- Trong giờ học, một số học sinh chưa hăng hái, tham gia học một cách
thụ động không tích cực. Do đó, khả năng sáng tạo và khả năng cảm thụ âm
nhạc của các em có phần hạn hẹp.
- Một số học sinh học theo cách tự do, các nốt nhạc ngân nghỉ không
đúng, nhận biết nốt nhạc chưa chính xác, không có sự cảm nhận về cao độ của
các nốt nhạc.
- Một số học sinh còn xem nhẹ môn học, coi đây chỉ là môn phụ nên các
em học theo kiểu chống chế, không nhiệt tình tham gia, hoạt động học hời hợt
không tích cực, thụ động.
- Đặc điểm tâm sinh lý của học sinh lớp 4, 5 rất năng động, khi học nhạc
chưa biết kìm chế được âm thanh gây ồn ào cho cả lớp.
- Mức độ cảm nhận âm nhạc của học sinh không đồng đều.
- Học sinh Tiểu học hiếu động, hồn nhiên, sức tập trung tư tưởng còn hạn
chế, thích phát hiện những điều mới lạ, thích hoạt động và chơi trò chơi. Đứng
trước thực tế đó, người giáo vên phải nắm bắt tâm lý của học sinh để tìm ra

phương pháp dạy học tối ưu nhất để truyền đạt cho học sinh. Có như vậy, giờ
học tập đọc nhạc mới trở nên sinh động và đầy hứng thú đối với trẻ.
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN.
Là ngôi trường có truyền thống Dạy tốt – Học tốt và đạt được nhiều kết quả
đáng tự hào trong đó đạt nhiều thành tích cao về Văn hoá văn nghệ. Các hoạt
động văn hoá văn nghệ diễn ra rất sôi nổi trong suốt năm học qua các đợt thi đua.
Các hoạt động đó được tác động nhiều bởi bộ môn Âm nhạc. Do vậy, để các em
học tốt, có được những thành tích trong phong trào hoạt động ngoài giờ lên lớp và
các em có hứng thú học tập bộ môn này, đòi hỏi người giáo viên phải có một
phương pháp truyền đạt, phương pháp thu hút, tạo sự hứng thú cho các em với
môn học.
1. Điều tra động cơ học tập bộ môn của học sinh.
Trên cơ sở lý luận cùng với thời gian giảng dạy, tôi đã tìm hiểu khả năng
học tập bộ môn âm nhạc của học sinh qua 2 lớp. Tôi nhận thấy, việc tiếp thu
kiến thức âm nhạc chủ yếu rơi vào những em học sinh có năng khiếu còn những
em khác có sự e ngại, rụt rè. Một số em còn tỏ ra không thích hay không tự tin
4


Một số biện pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 - 5

khi đứng đọc một bài Tập đọc nhạc. Từ thực tế đó, tôi thấy việc giúp cho học
sinh học tốt phân môn Tập đọc nhạc là một điều hết sức cần thiết.
2. Khảo sát trình độ học sinh:
Qua kiểm tra chất lượng đầu năm học, kết quả đạt được như sau:
Năm học

Khối 4

Khối 5

2014- 2015

(114 HS)

(113 HS)

Chất lượng Hoàn thành
đầu năm Hoàn thành tốt

96

97

16

14

Từ thực tế đó đã cho ta thấy, học sinh rất thích học môn âm nhạc, các em
cũng xem đây là môn học vui chơi thoải mái, nhẹ nhàng, không nặng nề về tính
toán, không hiểu sâu như hai môn Toán và Tiếng Việt. Tuy nhiên những em học
sinh đọc bài tập đọc nhạc tốt chưa nhiều. Điều đó, chứng tỏ khả năng tiếp thu âm
nhạc của các em còn nhiều hạn chế.
III. NGUYÊN NHÂN.
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng như đã nói ở trên nhưng có
những nguyên nhân chủ yếu sau:
1. Học sinh.
- Xem nhẹ môn học, coi đây là môn phụ nên thái độ học chưa nghiêm túc,
về nhà thường lười ôn luyện.
2. Giáo viên.

- Giáo viên chưa gây hứng thú trong các tiết học, khi dạy mới chỉ hướng
dẫn chung chung, chưa cụ thể và chưa phát huy được tính tích cực học tập của
học sinh.
- Giáo viên chưa nắm được cụ thể trình độ “đọc” của học sinh, chuẩn bị
bài dạy thiếu chu đáo.
- Giáo viên chưa coi trọng việc rèn đọc nhạc cho học sinh nên khi dạy
mới chỉ hướng dẫn cách đọc chung chung, chưa cụ thể và không phát huy được
tính tích cực học tập của học sinh.
.- Khả năng ứng dụng và sự sáng tạo trong việc sử dụng đồ dùng dạy học
của giáo viên còn nhiều hạn chế.
3. Phụ huynh: Phụ huynh học sinh chỉ chú trọng vào các môn khác, còn
xem nhẹ môn Âm nhạc.
4. Tài liệu và phương tiên giảng dạy.
- Tài liệu: Phần hướng dẫn dạy Tập đọc nhạc trong SGV một số bài còn
chung chung chưa cụ thể.
- Phương tiện giảng dạy: Phòng học âm nhạc chỉ được trang bị đồ dùng
dạy học như: Đàn, Nhạc cụ gõ. Hiện tại chưa có Máy chiếu, loa đài, do vậy cũng
một phần làm giảm sự hứng thú cho học sịnh cũng hạn chế khả năng sử dụng
công nghệ thông tin trong bài giảng của giáo viên.
IV. CÁC BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.
5


Một số biện pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 - 5

Để có một tiết học nhạc hiệu quả, gây hứng thú cho học sinh, người giáo
viên phải xây dựng nề nếp học tập ngay từ bài học đầu tiên. Cụ thể như xác định
thái độ, ý thức học tập đối với môn Âm nhạc. Ở lớp 3, các em đã được làm quen
với các kí hiệu Âm nhạc: các hình nốt, khuông nhạc, khóa Son, đọc 8 bài tập
đọc nhạc ở lớp 4, sang lớp 5, các kỹ thuật đó được duy trì và nâng cao hơn một

bước. Vì vậy, giáo viên phải nắm vững các phương pháp và các bước trong
giảng dạy để truyền thụ lại cho các em các kiến thức của bài học cũng như phát
triển các kỹ năng đã có của các em một cách tốt nhất.
1. Biện pháp 1: Tìm hiểu tài liệu dạy Tập đọc nhạc.
- Người giáo viên, ngoài kiến thức âm nhạc đã được lĩnh hội, cần nghiên
cứu kỹ tài liệu dạy Tập đọc nhạc như: Sách hướng dẫn giáo viên, học hỏi kinh
nghiệm của lớp người đi trước, tham khảo trên mạng internet…để từ đó nắm
chắc được quy trình dạy một bài Tập đọc nhạc.
2. Biện pháp 2: Tìm hiểu tâm sinh lý lứa tuổi học sinh Tiểu học gắn
với việc xác định rõ chức năng của việc giáo dục Âm nhạc trong trường
Tiểu học.
Việc nắm bắt được tâm lý lứa tuổi của học sinh là một điều rất quan trọng.
Ở lứa tuổi này, các em rất hiếu động, hồn nhiên, sức tập trung tư tưởng còn hạn
chế, thích phát hiện những điều mới lạ, thích hoạt động và chơi trò chơi. Chính
vì vậy, người giáo viên cần giúp các em được bày tỏ ý kiến, tạo cơ hội cho các
em được bàn bạc, được phát huy vai trò sáng tạo của bản thân, được thể hiện tài
năng của mình trước đám đông. Đặt các em vào vị trí trung tâm của hoạt động,
không áp đặt suy nghĩ đối với các em, người giáo viên đóng vai trò là một người
bạn lớn, hướng dẫn các em thực hiện theo kế hoạch đã đề ra. Người giáo viên Âm
nhạc trong trường Tiểu học chính là người mang đến cho các em tiếp thu bước
đầu về văn hoá Âm nhạc, đó không phải nhằm mục đích đào tạo ra những người
hoạt động Âm nhạc chuyên nghiệp như ca sĩ, nhạc sĩ, mà là góp phần mang đến
cho tâm hồn các em luồng gió mới của “Văn hoá Âm nhạc”, đưa các em bay cao
hơn, xa hơn trên con đường phát triển toàn diện, con người mới của xã hội chủ
nghĩa.

6


Một số biện pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 - 5

3. Biện pháp 3: Xây dựng nề nếp học tập.
3.1. Nề nếp về chuyên cần.
Ngay từ buổi học đầu tiên của năm học mới, người giáo viên cần giúp học
sinh hiểu rõ được nội quy quy định của môn học, xác định rõ thái độ, nhiệm vụ,
ý thức học tập cũng như thấy được ý nghĩa của bộ môn Âm nhạc để từ đó, các
em phấn khởi, học tập chuyên cần, hăng say.
3.2. Nề nếp về học tập.
Giáo viên hướng dẫn học sinh hiểu và nắm được yêu cầu của bộ môn Tập
đọc nhạc là gì? Học sinh cần học ra sao và học như thế nào? Cụ thể:
Lớp 4: Ngoài những kiến thức nhạc lý đã học ở lớp 3 như: Các hình nốt,
khuông nhạc, khóa Son, một số kí hiệu âm nhạc, học sinh bắt đầu làm quen với
phân môn Tập đọc nhạc. Các em chính thức học về cao độ và trường độ, biết
đọc 8 bài tập đọc nhạc, cao độ trong pham vi quãng 6. Ngoài ra, các em biết tự
chép bài tập đọc nhạc vào vở và tập đặt lời mới cho bài Tập đọc nhạc.
Lớp 5: Học sinh em phải đọc được 8 bài Tập đọc nhac, tuy nhiên, yêu cầu
đòi hỏi ở mức độ cao hơn, các bài tập đọc nhạc có tiết tấu khó hơn, cao độ trong
phạm vi một quãng 8. Ngoài ra, các em biết tự chép bài tập đọc nhạc vào vở và
tập đặt lời mới cho bài Tập đọc nhạc.
Có thể nói, việc xây dựng nề nếp học tập cho học sinh không những giúp
các em định hướng được nhiệm vụ học tập của mình mà bên cạnh đó còn giúp
các em tự tin hoàn thành tốt môn học.
4. Biện pháp 4: Xây dựng phương pháp tập đọc nhạc.
Ở lớp 3, học sinh mới làm quen với các kí hiệu ghi nhạc: Khóa Son,
Khuông nhạc, một số hình nốt nhạc, vị trí các nốt nhạc trên khuông nhạc,… Đặc
biệt, vị trí các nốt nhạc trên khuông nhạc rất quan trọng, nó quyết định cho việc
đọc nhạc của học sinh. Vì vậy, để cho dễ nhớ, tôi đã cho học sinh ghi nhớ bằng
cách sau:
3.1.Ghi nhớ vị trí, tên nốt nhạc trên khuông bằng lời ca.
3.1.1 Học sinh nắm vững kiến thức nhạc lý.

* Những nốt trong khe đếm từ dưới lên:

'&=======u====
===w=======y===
=======!
Pha
(Khe 1)

La
(Khe 2)

Đô
(Khe 3)

* Những nốt trên dòng đếm từ dưới lên:
7


Một số biện pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 - 5

'&=======t=====
==v=======x====
=====!
Mi

Son

Si

(Dòng 1)

(Dòng 2)

(Dòng 3)

*Những nốt nhạc không nằm trên dòng kẻ chính:

'&======r======
=====s=========
=======!
Đô
(Nằm trên dòng kẻ phụ)

Rê
(Nằm sát dòng kẻ 1)

3.1.2. Ghi nhớ tên nốt, vị trí nốt nhạc trên khuông bằng lời ca:

'&==r===s===t===
=u====v====w===
=x===y=!
Đô

Rê

Mi

Pha

Son

La

Si

Đô

Xuân Hạ
Thu Đông bốn
mùa
hoa
trái.
Giáo viên thường xuyên ôn tập củng cố cho học sinh ghi nhớ vị trí các nốt
nhạc trên khuông bằng các lời ca kết hợp sử dụng khuông nhạc bàn tay để khắc
sâu kiến thức cho học sinh.
3.2. Học sinh biết phân biệt âm thanh Cao – Thấp.
3.2.1 Kiến thức nhạc lý môn Âm nhạc lớp 4.
Ở lớp 4, học sinh lần đầu làm quen với phân môn tập đọc nhạc nên yêu
cầu đặt ra cho các em là hết sức nhẹ nhàng. Các bài Tập đọc nhạc với tiết tấu
đơn giản, phạm vi cao độ trong quãng 6, những nốt nhạc sử dụng là (Đồ - Rê -

8


Một số biện pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 - 5

Mi - Son - La). Các em chủ yếu là thực hành các bài tập về cao độ, về tiết tấu.
Vậy nên, muốn học sinh đọc chính xác cao độ, giáo viên cần:
- Thường xuyên cho học sinh ôn luyện cao độ của thang 5 âm:

'&=====r======s
======t======v=
=====w======!
Đô

Rê

Mi

Son

La

- Hướng dẫn học sinh biết cách phân biệt âm thanh cao - thấp.
Ví dụ:

'&======r=====t
===!
======v======y=!
========!
Đô

Mi

( Quãng 5)

Son

Đô

…. \

(Quãng 4)

3.2.2 Kiến thức nhạc lý lớp 5.
Sang lớp 5, phân môn tập đọc nhạc cũng dựa trên cơ sở các kiến thức đã
học ở lớp 4 nhưng nâng cao hơn. Cả năm, các em được học 8 bài tập đọc nhạc
trong đó có 7 bài viết ở nhịp 2/4 và 1 bài viết ở nhịp ¾, phạm vi bài Tập đọc
nhạc trong một quãng 8. Để các em đọc bài Tập đọc nhạc tốt, giáo viên cần:
- Thường xuyên cho học sinh ôn luyện cao độ của thang 5 âm:

9


Một số biện pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 - 5

'&=====r======s
======t======v=
=====w======!
Đô

Rê

Mi

Son

La

- Hướng dẫn học sinh biết cách phân biệt âm thanh cao - thấp nhưng ở

những quãng khó hơn:
Ví dụ:

'&======r=====s
===!
======v======w=
!========!
Đô

Rê

Son

La

….

( Quãng 2)
(Quãng 2)
Phân biệt được âm thanh cao thấp góp một phần không nhỏ giúp học sinh
đọc bài tập đọc nhạc tốt hơn, đúng cao độ hơn.
5. Biện pháp 5: Dạy bài Tập đọc nhạc theo đúng quy trình.
Việc giúp học sinh tập đọc 1 bài tập đọc nhạc muốn thu được kết quả
cũng phải được thực hiện theo đúng các bước theo trình tự nhất định. Sau khi
giới thiệu bài tập đọc nhạc, nếu như ở tập hát, bước đầu tiên là luyện thanh thì ở
tập đọc nhạc sẽ phải là luyện tập cao độ. Cho các em đọc lại cao độ của các nốt
nhạc không chỉ giúp các em khởi động giọng mà còn giúp các em nhớ vị trí các
nốt trên khuông nhạc và cảm nhận cao độ các nốt so với nhau. Muốn các em
thực hiện tốt bài tập, giáo viên phải đưa ra yêu cầu để các em tìm hiểu, nhận xét
bài nhạc, bài tập đọc nhạc có mấy nốt? gồm nốt gì? Rút ra thang âm cho học

sinh đọc, có thể hoán đổi vị trí các nốt nhạc để học sinh tìm tòi ở mức độ cao
hơn nhằm kiểm tra tai nghe của các em. Về trường độ gồm những hình nốt gì?
Rút ra hình tiết tấu chung của bài tập cho học sinh đọc tiết tấu. Trong bài có sử
dụng các ký hiệu Âm nhạc nào? Mục tiêu của giai đoạn này là làm thế nào để
các em nắm và thể hiện được hình tiết tấu chủ đạo của bài. Việc thể hiện tiết tấu
10


Một số biện pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 - 5

phải được kết hợp theo nhiều hình thức, có thể là vừa đọc vừa vỗ tay, vừa đọc
vừa gõ đệm nhạc cụ. Hình thức thể hiện cũng có thể là cả lớp, theo tổ nhóm, cá
nhân xen kẽ. Khi các em đã thực hiện tốt tiết tấu của bài, giáo viên đàn để các
em nghe và cảm nhận giai điệu theo tiết tấu, Đây là lúc bắt đầu tập đọc bài nhạc,
tập đọc từng câu theo đàn, giáo viên sửa lỗi truyền miệng. Luyện tập củng cố
theo nhóm, tổ hoặc cá nhân. Khi các em đọc đúng cao độ, trường độ của bài,
mới chuyển sang ghép lời ca. Để các em có cảm nhận tốt hơn trong việc ghép lời
ca với nhạc, giáo viên nên cho các em tự ghép lời, sau đó, giáo viên đàn giai
điệu và hát mẫu lời ca để các em nghe, so sánh. Giáo viên bắt nhịp, học sinh đọc
lại nhạc và ghép lời ca. Giáo viên đàn lại từng câu, sửa lỗi cho các em. Giai
đoạn này đòi hỏi sự kết hợp luyện tập nhịp nhàng giữa đọc nhạc, hát lời và gõ
đệm nhạc cụ. Cuối cùng là việc đánh giá, đây là giai đoạn động viên khích lệ các
em học tập. Phải thường xuyên động viên học sinh, việc động viên giúp cho các
em chưa thể hiện bài tập đọc nhạc tốt sẽ cố gắng học tập hơn.
Tôi xin mạnh dạn đưa ra một trình tự dạy tập đọc nhạc ở lớp 4, lớp 5 mà
tôi đã thực hiện với học sinh rất hiệu quả.
Ví dụ: Lớp 5 – Tiết 3 - Bài Tập đọc nhạc số 1 “Cùng vui chơi” .

Bài Tập đọc nhạc được viết dựa trên cao độ của thang 5 âm:
Đồ Rê Mi Son La

I. MỤC TIÊU
11


Một số biện pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 - 5

1. Kiến thức:
- HS được củng cố lại cao độ, trường độ, tên nốt, hình nốt, nhịp phách.
2. Kỹ năng:
- HS đọc đúng giai điệu và ghép lời ca bài TĐN số 3 – Cùng vui chơi
- Trình bày bài TĐN kết hợp gõ đệm với 2 âm sắc.
-Tập đọc nhạc diễn cảm, thể hiện tính chất vui tươi của giai điệu
3. Thái độ:
- Học sinh yêu thích giờ học nhạc.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
1. Giáo viên:
- Bài giảng điện tử
- Đàn, thanh phách.
-Tập đàn giai điệu và tập đệm bài TĐN số 3 - Cùng vui chơi.
2. Học sinh:
- Sách giáo khoa
- Vở ghi đầu bài
- Nhạc cụ gõ (Song loan, thanh phách),..
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC CHỦ YẾU:
TG

NỘI DUNG
CÁC HOAT
ĐỘNG DẠY
HỌC

17’ HĐ2:
Tập đọc
nhạc số
1 “Cùng
vui
chơi”.
Mục tiêu:
- HS đọc
đúng giai
điệu và
biết ghép
lời ca bài
TĐN.
- Trình
bày bài
TĐN kết
hợp gõ
đệm với
2 âm sắc.
-Tập đọc
nhạc diễn

PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TƯƠNG ỨNG
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG
CỦA HỌC
SINH

1.Giới thiệu bài TĐN

-GV yêu cầu HS quan sát bài TĐN trên
màn hình.
-Bài TĐN có tên Cùng vui chơi do tác giả
SGK biên soạn.
2. Xác định tên nốt trong bài
- Học sinh tự phân tích bài: Bài viết ở
nhịp gì? Có mấy nhịp? Mấy câu?
-Mời 1 HS đọc tên nốt, hình nốt.
-GV chỉ vào từng nốt trong bài, HS đọc
tên nốt nhạc.
3.Tập tiết tấu:

Máy
-HS theo dõi chiếu
bài TĐN trên
màn hình
- HS trả lời
-1 HS đọc tên
nốt
-Cả lớp đọc
tên nốt

Cách 1: Cho học sinh tập gõ tiết tấu cả
bài:

Thanh
phách,
song
loan,
mõ

e e e e \ q q |e e e
e|h"
x x x

x

x x

x x x x

xx

-HS
-Gv gõ tiết tấu, HS lắng nghe và thực nghe
Đơn đơn đơn đơn đen đen đơn đơn đơn đơn

trắng

ĐDDH

lắng
thực
12


Một số biện pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 - 5

cảm, thể hiện lại.
hiện tính -GV chỉ định 1,2 em thực hiện

chất vui
Cách 2: Học sinh gõ tiết tấu và đọc
tươi của các hình nốt thay bằng tiếng trống:
giai điệu.

hiện
-1,2 HS thực
hiện gõ tiết
tấu

@e e e e \ q q |e e e
e|h"
x x x x

x x

x

x

x x

xx

Tùng tùng tùng tùng rinh rinh tùng tùng tùng tùng cắc

-HS nhìn vào bài tập đọc nhạc nói tên nốt
kết hợp gõ tiết tấu vừa tập
4. Đọc cao độ
-Tên các nốt nhạc từ thấp lên cao?

Đáp án: Đồ Rê Mi Son La
5. Luyện cao độ:
-Theo thứ tự từ thấp lên cao

-HS cả lớp
đọc tên nốt
kết hợp gõ Đàn
tiết tấu
-HS trả lời

-HS nghe đàn
và luyện cao
độ
theo
hướng
dẫn
của GV
Đàn,
thanh
phách,
Mi
song
loan

'&====r====s=
====t=====
=v========
=!
Rê
Son

La

-Theo cặp 2 âm: Đồ Rê, Rê Mi, Mi Son,
Son La.

'&===rs=====st
=====tv=====
======!
Đô Rê

Rê Mi

Mi Son

- Giáo viên chỉ bảng cho học sinh nói tên
nốt 2 lần để học sinh ghi nhớ.
*Chú ý: Khi chỉ bảng cho học sinh nói
tên nốt nhạc, giáo viến nên đứng ở bên
phải bảng (nhìn từ lớp lên bảng) cầm que
để chỉ. Làm như vậy thì học sinh không bị
che mất tầm nhìn mà còn giúp giáo viên

-HS nghe đàn
và đọc bài
TĐN.
-HS

đọc
13

Một số biện pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 - 5

khuông 1.
dễ dàng quan sát lớp học.
6. Tập đọc nhạc từng câu
- Giáo viên phải tạo sự cảm nhận về cao
độ ngay từ những nốt đầu tiên của bài
bằng cách đàn chuỗi âm thanh khoảng 2,
3 lần cho học sinh lắng nghe và cảm
nhận.
-GV đàn giai điệu khuông nhạc 1→ HS
-HS
đọc
lắng nghe đọc bài 2, 3 lần → GV nhận xét
khuông 2.
sửa sai:
Khuông nhạc 1:

'&=2B==C==D===
D=!==T==T=!
=B==C==D==D=!
==d=!
Cầm tay nhau ta đi chơi đàn ai đang ngân nga.

- GV đàn giai điệu khuông nhạc 2→ HS
lắng nghe đọc bài 2, 3 lần → GV nhận xét
-HS đọc nhạc
sửa sai.

cả bài hòa với
Khuông nhạc 2:
đàn kết
'&=B===C===D== tiếng
hợp gõ tiết
tấu
D=!==T==V=!

=B==C==D==D=!
==b==!

-HS khá theo
chỉ định của
Lưu ý: Khi đọc, giáo viên đàn giai điệu GV đọc mẫu
bắt nhịp cho học sinh chuỗi âm thanh
hòa với tiếng đàn, vừa đọc vừa gõ tiết tấu -HS thực hiện
nhẹ nhàng.
-HS lần 1 đọc
7. HS đọc nhạc cả bài
-GV đàn giai điệu, HS đọc nhạc hòa với nhạc, lần 2
ghép lời
tiếng đàn kết hợp gõ tiết tấu
-HS
đọc
nhạc,
ghép
lời kết hợp gõ
theo
-Gv cho HS đọc nhạc kết hợp gõ tiết tấu. đệm
phách.

Cầm tay nhau ta vui hát, ngàn tia nắng chan hòa.

14


Một số biện pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 - 5

-HS các tổ,
-Chỉ định HS khá đọc mẫu
nhóm
theo
chỉ định của
GV đọc bài
8.HS ghép lời bài TĐN
kết hợp gõ
-GV đàn giai điệu: Nửa lớp đọc nhạc, nửa đệm
theo
lớp hát lời sau đó đổi lại.
phách.
- Lần 1 HS đọc nhạc, lần 2 ghép lời
9. Đọc nhạc, hát lời, gõ đệm theo phách.
-GV hướng dẫn, HS quan sát thực hiện.
-Chỉ định 1,2 HS thực hiện
*Kiểm tra: Mời một số tổ, nhóm, cá nhân
đọc bài kết hợp gõ đệm theo phách.
-Gv nhận xét
Trong thực tế giảng dạy, quy trình dạy tập đọc nhạc không nên thực hiện
máy móc hay cứng nhắc mà phải có độ mềm dẻo. Giáo viên có thể dựa vào đối
tượng học sinh của mình mà xử lý linh hoạt các bước dạy học nhằm phát triển
khả năng nghe nhạc, sự cảm thụ âm nhạc và năng khiếu âm nhạc cho học sinh.

Trong dạy Tập đọc nhạc, giáo viên có thể sử dụng một vài bài tập như đàn chuỗi
âm thanh khoảng 3, 4 nốt, học sinh lắng nghe nhận biết đó là câu nào rồi đọc cả
câu nhạc đó lên. Khuyến khích học sinh nói lên cảm nhận của mình bằng giai
điệu, lời ca của bài tập đọc nhạc.
6. Biện pháp 6: Sử dụng trò chơi trong dạy học.
Ở Tiểu học, hoạt động học là hoạt động chủ đạo, tuy vậy hoạt động vui
chơi cũng có một vị trí quan trọng của nó. Vui chơi là một hoạt động không thể
thiếu được vì ngay đến người lớn cũng cần phải vui chơi giải trí, thư giãn. Qua
trò chơi, người chơi rèn thể lực, giác quan, tai nghe và tạo cơ hội giao lưu với
bạn bè. Đối với Tiểu học thì trò chơi ứng dụng vào bài học càng quan trọng hơn.
Nếu giáo viên nhận thức được đúng đắn điều này và kết hợp sử dụng trò chơi
trong mỗi tiết học sẽ đạt được kết quả học tập như mong muốn. Người giáo viên
cũng cần thấy trò chơi trong học tập có một số yêu cầu đặc trưng khác so với trò
chơi thông thường như luật chơi phải rõ ràng, dễ nhớ, dễ thực hiện, không đòi
hỏi thời gian luyện tập. Ngoài ra, trò chơi học tập phải diễn ra trong thời gian
ngắn, phù hợp với sự tiếp thu của học sinh nhưng hiệu quả phải gắn liền với bài
học. Việc sử dụng các hình thức các trò chơi trong giảng dạy tập đọc nhạc là
phương thức hữu hiệu nhằm có một kết quả giảng dạy tốt nhất. Giáo viên cũng
cần phải sử dụng thời điểm chơi thích hợp để đạt được chất lượng giờ học, vừa
phát huy được óc tưởng tượng, tính sáng tạo của học sinh, gây hứng thú tích cực
trong học tập. Trong giảng dạy thực tế ở trường, tôi đã áp dụng một số trò chơi
trong các bài tập đọc nhạc.
15


Một số biện pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 - 5

6.1. Trò chơi 1: NGHE GIAI ĐIỆU ĐOÁN TÊN BÀI HÁT.
- Thời điểm chơi: Trò chơi phù hợp với những tiết ôn tập tập đọc nhạc
- Cách chơi: Giáo viên chuẩn bị sẵn những tấm bảng bìa có ghi sẵn

trước tên các bài tập đọc nhạc đã học.

Ví dụ: Lớp 4 – Bài Tập đọc nhạc số 1 “Son La Son”.

Ví dụ: Lớp 4 – Bài Tập đọc nhạc số 2: “Nắng vàng”.

16


Một số biện pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 - 5

Giáo viên chọn 2 em học sinh tham gia trò chơi. Khi giáo viên đàn hoặc
đọc bằng miệng một nét giai điệu bất kì (cũng có thể giáo viên gõ tiết tấu). Học
sinh nghe và chọn ra tên một bài tập đọc nhạc đúng gắn lên bảng. Nếu ai lấy
nhanh và đúng thì người đó chiến thắng.
6.2. Trò chơi: GHÉP GIAI ĐIỆU THEO ÂM TƯỢNG THANH.
- Thời điểm chơi: Khi học sinh ghép giai điệu bài tập đọc nhạc với lời ca
của bài tập đọc nhạc sau khi đã đọc thành thạo cao độ và trường độ.
- Cách chơi: Giáo viên cho một dãy đọc tên nốt nhạc, một dãy la theo âm
tượng thanh cho quen giai điệu sau đó đổi lại.
Ví dụ: Lớp 5 – Bài tập đọc nhạc số 6 “Chú bộ đội”.

17


Một số biện pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 - 5

- Các em la âm thượng thanh theo chữ cái tự nhiên (A) hoặc (La),… đến
khi ghép lời ca các em sẽ không bị lúng túng mà ghép lời một cách thành thạo.
6.3. Trò chơi: THỬ LÀM NHẠC SĨ.

- Thời điểm chơi: Khi đã hoàn thành xong bài tập đọc nhạc hoặc ở các
tiết ôn tập.
- Cách chơi: Ở mỗi bài tập đọc nhạc đều có phần lời ca, tuy nhiên, ở phần
này giáo viên cho các em tự sáng tạo theo ý của mình (Trò chơi này các em rất
hứng thú). Với nét giai điệu cho trước của bài tập đọc nhạc, các em tự sáng tác
ra lời mới ứng với nét giai điệu đó và tập hát lên thành câu.
Ví dụ: Lớp 5 - Bài Tập đọc nhạc số 1 “Cùng vui chơi”.

18


Một số biện pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 - 5

Lời ca bài tập đọc nhạc theo tác giả Sách giáo khoa biên soạn.

Học sinh đặt lời mới cho bài Tập đọc nhạc.
Ví dụ: Lớp 5 – Bài Tập đọc nhạc số 2 “Mặt trời lên”.
19


Một số biện pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 - 5

Lời ca bài tập đọc nhạc do tác giả Sách giáo khoa biên soạn.

Học sinh đặt lời mới cho bài Tập đọc nhạc.
7. Biện pháp 7: Tăng cường luyện đọc nhạc ở trên lớp:
20


Một số biện pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 - 5

Ở những khâu lên lớp cơ bản, trong thời gian cho phép giáo viên có thể
tăng cường kiểm tra, giúp học sinh rèn đọc nhạc .
Ví dụ: Lớp 4 – Tiết 22 – Tập đọc nhạc số 6 “Chú bộ đội”

Giáo viên tiến hành bài dạy theo các bước sau:
I. Kiểm tra bài cũ:
Bên cạnh việc kiểm tra yêu cầu luyện tập giáo viên cần coi trọng việc
đọc bài tập đọc nhạc đã học ở giờ trước. Những học sinh đọc chưa đúng với tốc
độ, cường độ, cao độ của bài cần được sữa chữa để đọc cho đúng .
II. Bài mới: TĐN: Tập đọc nhạc số 6 :
Bước 1: Giáo viên treo bảng phụ bài TĐN cho học sinh quan sát
Bước 2: Cho học sinh nói tên nốt theo thứ tự trong bài TĐN từ đầu đến
hết bài.
Câu 1 : Son – Đô – Đô – Mi – Mi – Rê – Son - Son
Câu 2 : Son – Son – Mi – Rê – Mi – Rê – Mi – Rê – Đô - Đô
Bước 3: Tách tiết tấu cho học sinh nhận biết và tập gõ đệm, đọc tiết tấu
theo âm hình tiết tấu.
Đen- Đen- Đen – Đơn – Đơn – Đen - Đen - Trắng
Đen - Đơn – Đơn – Đen – Đơn – Đơn – Đơn – Đơn - Đen - Trắng
Bước 4: Cho học sinh nêu các nốt trong bài TĐN từ thấp đến cao.
Giáo viên đánh đàn chuỗi âm trên cho học sinh luyện đọc từ thấp đến cao
và ngược lại từ 3 – 4 lần, hướng dẫn thêm cho học sinh cách đọc TĐN
Bước 5: Cho học sinh tự đọc bài TĐN trên theo sự hiểu biết của mình, tự
thể hiện khả năng của mình trước lớp.
Bước 6: Giáo viên bổ sung sửa chữa thêm cho học sinh đọc được đúng,
chia tổ, nhóm luyện đọc kết hợp gõ đệm theo nhịp phách.
21

Một số biện pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 - 5

Với mục đích tiếp tục luyện đọc nhạc với yêu cầu cao hơn, hướng đến
mục đích là đọc hay và đọc đúng bài tập đọc nhạc nên ở bước này giáo viên tổ
chức cho học sinh tập luyện để thể hiện năng khiếu của mình. Bởi vì tập luyện là
yếu tố quan trọng hàng đầu để đảm bảo cho học sinh thành công khi đọc trước
người nghe. Khi luyện tập giáo viên cần chỉ ra những nốt khó đọc, những “điểm
nút” trong bài đòi hỏi học sinh phải hiểu được mới tìm cách thể hiện điều đó
trong cách đọc. Trong bước tập luyện, học sinh phải thảo luận, nhận xét về cách
đọc, giải thích vì sao đọc như thế là chưa hay, đọc như thế là chưa đúng.
Bước 7: Chia nhóm đọc ghép lời ca phối hợp
Bước 8: Thực hiện trò chơi củng cố qua bài TĐN cho 5 em học sinh mỗi
em mang tên một nốt nhạc.Trình bày bài tập đọc nhạc theo yêu cầu của giáo
viên. Việc tổ chức trò chơi bắt buộc các em phải nhớ vị trí và cao độ của nốt
mình mang tên để đọc nhạc và ghép lời bài TĐN. Nếu em nào đọc sai cao độ,
tên nốt thì em đó xuống để bạn khác lên thay thế và trò chơi kết thúc khi các em
đọc nhạc một cách thành thạo.
Cuối cùng, GV nhận xét chung về giờ học, lưu ý học sinh những chỗ cần
luyện đọc thêm và trước khi kết thúc tiết học cho học sinh nghe một bạn đọc hay
nhất lớp đọc lại bài tập đọc nhạc vừa học. Như vậy cách đọc và nội dung của bài
tập đọc nhạc một lần nữa được khắc sâu trong trí nhớ các em.
Lưu ý: Cũng như phần dạy hát, giáo viên không nên dừng lại quá lâu để
sửa chữa cho các em đọc kém, đọc sai để tạo sự tập trung cho cả lớp. Trong bất
kỳ tình huống nào giáo viên không nên gây tâm lý tự ti vào khả năng ca hát và
TĐN của học sinh. Phải luôn hình thành và củng cố lòng tự tin, động viên
khuyến khích kịp thời. Giáo viên phải luôn quan tâm sát sao tới học sinh trong
khi học bài cần thường xuyên nhắc nhở tư thế ngồi, khi đọc các âm cao thì lực
đẩy hơi to và mạnh, còn khi âm vực thấp thì lực đẩy hơi nhỏ và khẽ. Quá trình
thực hành nghe hát, nghe đọc nhạc và được thực hành nhiều lần sẽ giúp các em
nâng cao được khả năng ca hát và đọc nhạc của bản thân. Các em phải được

thực hành nhiều trong tiết học dưới sự hướng dẫn của giáo viên, thường xuyên
được chơi trò chơi âm nhạc. Đồng thời qua các câu chuyện kể âm nhạc học sinh
còn được nghe các tác phẩm âm nhạc có giá trị, những tác giả nổi tiếng trong
nước và thế giới tạo cho các em có thói quen thích học âm nhạc và hoạt động âm
nhạc.
8. Biện pháp 8: Xây dựng phương pháp ghi chép nhạc:
Ghi chép lại các bài nhạc đã học giúp các em nắm chắc vị trí các nốt trên
khuông cũng như nhớ các hình nốt, ký hiệu đã học. Nếu như tập đọc nhạc mang
nhiều tính chất trừu tượng vì nó còn phụ thuộc vào tai nghe của từng em thì ghi
chép nhạc mang tính cụ thể hơn, hiện thực hơn. Do vậy, việc hướng dẫn các em
ghi chép đơn giản và dễ thực hiện.

22


Một số biện pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 - 5

Học sinh tập chép bài Tập đọc nhạc.

Học sinh tập chép bài Tập đọc nhạc.
23


Một số biện pháp dạy Tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 - 5

Tuy nhiên, đơn giản không có nghĩa là không quan trọng, ngược lại tập
ghi chép nhạc là sự đúc kết giữa 2 phân môn tập hát và tập đọc nhạc để khắc sâu
kiến thức. Do đó đòi hỏi phải có sự chính xác tuyệt đối từng vị trí nốt trên
khuông nhạc, quan trọng hơn nữa là qua chép nhạc các em phải nhớ được tên
các nốt nhạc là gì, nằm ở vị trí nào, cách viết các hình nốt ra sao, các hình nốt đó

có ý nghĩa gì và phải thể hiện thế nào. Việc ghi chép nhạc còn giúp các em ghi
nhớ các ký hiệu khác về âm nhạc. Các kiến thức đó hỗ trợ cho việc tập đọc nhạc
hoặc thực hiện các bài hát theo yêu cầu của tác giả như: dấu luyến, dấu chấm
dôi, dấu quay lại, dấu hồi đoạn, dấu lặng đen, lặng đơn, ngắt câu…
Việc ghi chép nhạc là công việc đòi hỏi phải hướng dẫn các em thực hiện
một cách thường xuyên. Tuy nhiên, không nhất thiết lúc nào cũng phải thực hiện
ngay tại lớp vì như thế sẽ mất rất nhiều thời gian. Ở lớp chỉ hướng dẫn các em
cách thực hiện việc ghi chép, nhận ra cách trình bày thế nào cho đúng, cho đẹp
còn việc ghi chép lại bài nên cho các em thực hiện ở nhà.
9. Biện pháp 9:. Xây dựng phong trào “tập xướng âm” ngoài giờ học.
Phần này đòi hỏi giáo viên phải đầu tư nhiều công sức và có những biện
pháp, hình thức tổ chức sinh động hấp dẫn. Giáo viên nên tổ chức những nhóm
giúp đỡ nhau đọc nhạc ở nhà, ở lớp và thường xuyên tổ chức những đợt thi đọc
trong lớp, trong khối thông qua các tiết ôn tập, qua các buổi sinh hoạt tập thể
hoặc trong những ngày lễ... và có giải thưởng. Để làm được điều đó cần có sự
phối hợp của tập thể giáo viên trong nhà trường. Vì vậy, giáo viên cần tham mưu
đề xuất với các giáo viên trong tổ, khối và BGH để xây dựng phong trào này.
10. Biện pháp 10: Phối hợp với gia đình để rèn đọc nhạc cho học
sinh.
Để rèn đọc nhạc cho học sinh bên cạnh tổ chức các giờ dạy trên lớp thật
chu đáo, giáo viên cần gặp gỡ trao đổi với phụ huynh, hướng dẫn và tư vấn để
bố mẹ biết cách giúp đỡ, kèm cặp con mình khi học ở nhà đặc biệt là đối với
những em kĩ năng đọc nhạc còn yếu. Hàng tuần, hàng tháng thông qua sổ liên
lạc điện tử, giáo viên và phụ huynh trao đổi các thông tin để từ đó giáo viên có
những phương pháp dạy học cụ thể phù hợp với từng đối tượng học sinh.
11. Biện pháp 11. Tổ chức các giờ đọc nhạc ngoại khóa.
Ngoài những bài tập đọc đã được biên soạn trong chương trình Tiểu học,
học sinh cần nắm được các thông tin cập nhật hàng ngày liên quan đến cuộc
sống thường ngày của các em và cần được tiếp xúc với các tác phẩm âm nhạc
khác. Nhà trường cần tổ chức các giờ đọc nhạc ngoại khóa, vì thông qua các giờ

học này, ngoài nhiệm vụ cung cấp vốn hiểu biết còn có tác dụng rèn đọc nhạc
cho các em, rèn cho các em kỹ năng hát đúng và hay các bài hát mà mình yêu
thích. GV cần tham mưu đề xuất với BGH nhà trường để mua sắm thêm các tài
liệu bổ trợ cho môn Âm nhạc.
Ngoài những biện pháp trên, người giáo viên cần thường xuyên bồi dưỡng
về chuyên môn nghiệp vụ. Trong sinh hoạt chuyên môn với các trường bạn, giáo
viên cần thẳng thẳn chia sẻ những thuận lợi cũng như vướng mắc trong bài dạy
tập đọc nhạc để từ đó cùng tìm ra hướng giải quyết tốt nhất.
V. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC.
24