LÝ LUẬN CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG TIÊU THỤ SẢN PHẨM TRONG SẢN XUẤT KINH DOANH

Lý LUậN CHUNG Về HOạT ĐộNG TIÊU THụ SảN PHẩM TRONG
SảN XUấT KINH DOANH
I/ TIÊU THụ SảN PHẩM Và VAI TRò CủA Nó ĐốI VớI HOạT ĐộNG SảN
XUấT KINH DOANH
1/Quan niệm về tiêu thụ sản phẩm:
Tiêu thụ sản phẩm là khâu lu thông hàng hoá, là cầu nối trung gian giữa
một bên là sản xuất phân phối và một bên là tiêu dùng . Trong một doanh
nghiệp ,toàn bộ mọi hoạt động sản xuất konh hoanh từ khâu đầu đến khâu cuối
của chu kỳ sản xuất đợc diễn ra một cách nhịp nhàng ,liên tục ,các khâu có mối
liên hệ mật thiết với nhau ,nối với nhau bằng các mắt xích chặt chẽ, khâu trớc là
cơ sở ,là tiền đề để thực hiện khâu sau.
Nếu một khâu nào đó bị ách tắc sẽ ảnh hởng đến toàn bộ quá trình sản xuất
kinh doanh .Để quá trình dó đợc tiến hành thờng xuyên ,liên tục thì doanh nghiệp
phải phối hợp thông suốt các khâu trong đó có khâu tiêu thụ sản phẩm là khâu
cuối cùng ,cũng là khâu vô cùng quan trọng . Chỉ khi sản phẩm đợc tiêu thụ thì
chu kỳ sản xuất kinh doanh mới có thể nối tiếp .Kết quả tiêu thụ ở chu kỳ trớc tạo
điều kiện thực hiện chu kỳ tiếp theo . Tiêu thụ sản phẩm có ý nghĩa quyết định đối
với cả chiến lợc sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp .
Tiêu thụ sản phẩm hàng hoá là quá trình thực hiện giá trị hàng hoá đợc
chuyển từ hình thái hiện vật sang hình thái tiền tệ và vòng chu chuyển vốn sản
xuất kinh doanh đã hoàn thành . Quá trình tiêu thu sản phẩm chỉ kết thúc khi quá
trình thanh toán giữa ngời mua và ngời bán diễn ra và quyền sở hữu hàng hoá đợc
thay đổi .
Sản phẩm hàng hoá đợc coi là tiêu thụ khi ngời bán đã nhận tiền hoặc ngời
mua đã trả tiền .Việc xác định sản lợng tiêu thụ trong năm phải căn cứ vào sản l-
ợng sản xuất,hợp đồng kinh tế ký kết với khách hàng,nhu cầu thị trờng ,khả năng
đổi mới phơng thức thanh toán và tình hình tiêu thụ năm trớc.
2/Vai trò của hoạt động tiêu thụ Sản phẩm :
a/Sự cần thiết của hoạt động tiêu thụ sản phẩm :
Thực tiễn cho thấy, thích ứng với mỗi cơ chế quản lý công tác tiêu thụ sản
phẩm đợc thể hiện bằng các hình thức khác nhau. Trong nền kinh tế kế hoạch hoá

tập trung, Nhà nớc quản lý kinh tế chủ yếu bằng mệnh lệnh. Các cơ quan hành
chính kinh tế can thiệp sâu vào nghiệp vụ sản xuất kinh doanh của các doanh
nghiệp nhng lại không chịu trách nhiệm về các quyết định của mình... Hoạt
động tiêu thụ sản phẩm trong thời kỳ này chủ yếu là giao nộp sản phẩm cho các
đơn vị theo địa chỉ và giá cả do nhà nớc định sẵn.
Trong nền kinh tế thị trờng, các doanh nghiệp phải tự mình giải quyết các
vấn đề cơ bản của sản xuất kinh doanh là sản xuất cái gì, bằng cách nào, cho ai
nên việc tiêu thụ sản phẩm là một quá tình kinh tế bao gồm nhiều khâu từ việc
nghiên cứu thị trờng, xác định nhu cầu khách hàng, đặt hàng và tổ chức sản xuất,
xúc tiến bán hàng... nhằm mục đích đạt hiệu quả cao nhất.
Tuy nhiên trong bất cứ nền kinh tế nào thì tiêu thụ sản phẩm cũng vẫn là
giai đoạn cuối của quá trình sản xuất kinh doanh, là yếu tố quyết định sự tồn tại
và phát triển của doanh nghiệp, là thực hiện mục đích của sản xuất hàng hoá, là đa
sản phẩm từ nơi sản xuất đến nơi tiêu dùng. Nó là khâu lu thông hàng hoá, là cầu
nối trung gian giữa một bên là sản xuất,phân phối và một bên là tiêu dùng. Trong
quá trình tuần hoàn các nguồn vật chất, việc mua và bán các sản phẩm của doanh
nghiệp đợc thực hiện. Giữa hai khâu này có sự khác nhau, quyết định tới bản chất
của hoạt động thơng mại đầu vào và hoạt động thơng mại đầu ra của doanh
nghiệp.
ở các doanh nghiệp ,tiêu thụ sản phẩm đóng vai trò quan trọng . Quyết
định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp đó . Tiêu thụ sản phẩm là giai đoạn
cuối của quá trình sản xuất . các doanh nghiệp chỉ sau hai tiêu thụ đợc sản phẩm
mới có thể thi hồi đợc vốn để tiếp tục quá trình tái sản xuất kinh doanh. Tiêu thụ
sản phẩm bảo đảm quá trình sản xuất đợc liên tục là điều kiện tồn tại và phát triển
của xã hội .
tiêu thụ sản phẩm trở thành căn cứ quan trọng để doanh nghiệp lập kế
hoạch sản xuất kinh doanh hợp lý vệ thợi gian ,số lợng ,chất lợng tìm cách phát
huy thế mạnh và hạn chế những điểm yếu của mình .với ngời tiêu dùng ,tiêu thụ
sản phẩm giúp cho họ thoả mãn về nhu cầu hàng háo vì sản phẩm hạng hoá có
diễn tay ngời tiêu dùng hay không là tuỳ thuộc vào hạot động tiêu thụ sản phẩm.

Sản phẩm đợc tiêu thụ tức là đợc ngời tiêu dùng chấp nhận . Sức tiêu thụ
sản phẩm của haonh nghiệp thể hiện chất lợng sản phẩm ,uy tín doanh nghiệp ,sự
hợp lý hoá các dây chuyền công nghệ , sự thích ứng với nhu cầu ngời tiêu dùng vạ
sự hoàn thiện các hoạt động dịch vụ Nói cách khác tiêu thụ sản phẩm phản ánh
khá đầy đủ điểm mạnh điểm yếu của doanh nghiệp .
Hoạt động tiêu thụ sản phẩm gắn ngời sản xuất với ngời tiêu dùng ,giúp ng-
ời sản xuất hiểu thêm về sản phẩm của mình và các thông tin về nhu cầu thị tr-
ờng ,khách hàng ,từ đó có biện pháp làm cho sản phẩm thoả mãn ngày càng tốt
hơn nhu cầu của ngời tiêu dùng
Xét trên góc độ vĩ mô , nền kinh tế quốc dân là một thể thống nhất với
những cân bằng ,những quan hệ tỷ lệ nhất định . Sản phẩm sản xuất ra đợc tiêu
thụ tức là sản xuất xã hội đợc diễn ra một cách bình thờng ,trôi chảy ,tránh đợc
những mất cân đối , đảm bảo ổn định xã hội .
Tiêu thụ sản phẩm -đó là sự cần thiết hết sức khách quan .
b/ Vai trò của hoạt động tiêu thụ :
Mọi nỗ lức số gắng trong hoạt động sản xuất kinh doanh đều đợc đánh giá
và thể hiện qua khả nằng và hiệu quả của hoạt động tiêu thụ sản phẩm . Công tác
tiêu thụ sản phẩm có vai trò rất quan trọng ,đó là :
- Làm tốt công tác tiêu thị sản phẩm sẽ tạo điều kiện thúc đẩy sản xuất
phát triển cân đối ,đáp ứng nhu cầu xã hội .Ngợc lại sản phẩm không tiêu thụ đợc
sẽ làm cho sản xuất ngừng trệ sản phẩm không có gía trị sử dụng .
- Tiêu thụ sản phẩm đợc coi là một biện pháp để điều tiết sản xuất định h-
ớng cho sản xuất ,là tiêu chuẩn để xây dựng các chiến lợc (dự trữ sản phẩm ,thu
mua, phân phối ,xúc tiến ..) , đánh giá quá trình tổ chức sản xuất, cải tiến công
nghệ .
- Việc tổ chức hợp lý hoá khoa học quá trình tiêu thụ sản phẩm sẽ giảm tới mức
thấp nhất các loại chi phí , góp phần làm giảm giá thàmh tới tay ngời tiêu dùng
,nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp trên thơng trờng .
- Tiêu thụ sản phẩm góp phần củng cố vị trí ,thế lực của doanh nghiệp ,nâng cao
uy tín của doanh nghiệp đối với khách hàng ,thông qua sản phẩm có chất lọng tốt

, giá cả phải chăng ,phơng thức giao dịch mua bán thuận tiện ,dịch vụ bán hàng tốt
sẽ giúp doanh nghiệp thành công trên th ơng trờng . Thực hiện tốt các khâu của
quá trình tiêu thụ giúp vho doanh nghiệp có thể tiêu thụ đợc khối lợng sản phẩm
lớn và lôi cuốn thêm khách hàng,không ngừng mở rộng thị trờng .
- Làm tốt công tác tiêu thụ sản phẩm là động lực thúc đẩy sản xuất và là yếu tố
tằng nhanh vòng vốn sản xuất kinh doanh .
- Với môi trờng hoạt động sản xuất kinh doanh hiện nay , việc mua sắm các yếu
tố đầu vào thuận lợi hơn ,quy trình sản xuất gần nh ổn định thì sự biến động về
thời gian của một chu kỳ sản phẩm phụ thuộc rất nhiều vàp công tác tiêu thụ sản
phẩm .Bởi vậy tiêu thụ sản phẩm càng đợc tiến hành tốt bao nhiêu thì chu kỳ sản
xuất kinh doanh càng ngắn bấy nhiêu ,vòng quay vốn càng nhanh , hiệu quả sử
dụng vốn càng cao . Thông qua tiêu thụ sản phẩm , các doanh nghiệp sẽ thực
hiện đợc mục tiêu cơ bản của mình là lợi nhuận , một mục tiêu mà mọi doanh
nghiệp Đang theo đuổi .Lợi nhuận là mục đích quan trọng nhất trong toàn bộ hoạt
động sản xuất kinh doanh.
- Lợi nhuận là nguồn vốn bổ xung vốn tự có và cũng là nguồn bổ xung các quỹ
của doanh nghiệp , trên cơ sở đó các doanh nghiệp có điều kiện đầu t ,xây dựng
mua xắm máy móc thiết bị ,từng bớc mở tộng và phat triênt quy mô của doanh
nghiệp .Lợi nhuận còn dùng để kích thích vật chất ,khuyến khích động viên các
các bộ công nhân viên quan tâm hơn nữa tới lợi ích chung ,khai thác tận dụng đợc
mọi tiềm năng của doanh nghiệp .
- Lợi nhuận chính là biểu hiện mọi kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của
doanh nghiệp bằng tiền trên cơ sở so sánh giữa thu nhập và chi phí trong một đơn
vị thời gian nhất định ,Nó đợc xác định bằng công thức sau:
lợi nhuận = doanh thu chi phí thuế
Nh vậy muốn có lợi nhuận cao thì ngoài biện pháp giảm chi phí sản xuất
,doanh nghiệp còn đẩy mạnh công tác tiêu thụ sản phẩm ,nâng cao mức lu
chuyển ,tăng doanh thu bán hàng .Đẩy mạnh công tác tiêu thụ sản phẩm sẽ làm
giảm thời gian dự trữ tồn kho , giảm chi phí vận chuyển , bảo quản , hao hụt
mất mát Tạo điều kiện cho doanh nghiệp hạ giá thành mà vẫn đảm bảo lời

nhuận cao.
3/Tiêu thụ sản phẩm trong sự chuyển đổi từ nền kinh tế kế hoạch hoá tập
trung sang nền kinh tế thị trờng có sự quản lý của nhà nớc .
a/Tiêu thụ sản phẩm trong cơ chế kế hoạch hoá tập trung:
Nớc ta duy trì nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung quan tiêu vao cấp trong
suốt một thời gian dài .Một nền kinh tế mà trong đó các cvấn đề cơ bản là :sản
xuất cái gì ?sản xuất nh thế nào ? sản xuất nho ai ? đêù do nhà nớc quyết định qua
những chỉ tiêu pháp lệnh bất chấp sự hoạt động của các quy luật kinh tế .Đặc trng
của nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung là nhà nớc điều khiển toàn bộ nền kinh tế
quốc dân ,các hoạt động tác nghiệp phụ thuộc vào các chỉ tiêu của nhà nớc . Các
doanh nghiệp hoạt động theo kế hoạch phân phối tập trung của nhà nớc ,trong đó
nhà nớc quy định việc cấp phát vật t ,giá cả ,khu vực thị trờng và lợng bán .
Sự cứng nhắc trọng hoạt động của nền kinh tế đợc thể hiện rất rõ thông qua
chế độ cung ứng vật t ,chế độ phân phối và trao đổi hiện vật do nhà nớc tổ chức
quản lý . Cùng với việc cung ứng vật t cho các doanh nghiệp sản xuất, nhà nớc
cũng là ngời bao tiêu sản phẩm cho họ . Hoạt động tiêu thụ sản phẩm không do
bản thân doanh nghiệp quyết định ,vì vậy vai trò của nó không đợc thể hiện ,kết
quả hoạt động tốt hau xấu đều không ảnh hởng tới sự tồn tại và phát triển của
doanh nghiệp .Vai trò của khách hàng không đợc đề cao ,sản phẩm của doanh
nghiệp có phù hợp với nhu cầu của khách hàng hay không ?giá cả có hợp lý hay