BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
PHẠM ĐỨC TRUNG
QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠNG TRÌNH
GIAO THƠNG TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG
HUYỆN MƯỜNG KHƯƠNG, TỈNH LÀO CAI
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
Hà Nội, năm 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
PHẠM ĐỨC TRUNG
QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠNG TRÌNH
GIAO THƠNG TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG
HUYỆN MƯỜNG KHƯƠNG, TỈNH LÀO CAI
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ VÀ CHÍNH SÁCH
MÃ NGÀNH: 8340410
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS ĐỖ THANH TÙNG
Hà Nội, năm 2019
LỜI CAM ĐOAN
Em đã đọc và hiểu về các hành vi vi phạm sự trung thực trong học thuật. Em
cam kết bằng danh dự cá nhân rằng nghiên cứu này do em thực hiện và không vi
phạm yêu cầu về sự trung thực trong học thuật.
Lào Cai, ngày tháng 10 năm 2019
Học viên
Phạm Đức Trung
LỜI CẢM ƠN
Em xin gửi lời cảm ơn tới thầy cô giáo Trường Đại học kinh tế quốc dân
đã tạo điều kiện giúp đỡ em về mọi mặt trong quá trình học tập và hồn thành
luận văn này.
Em xin trân trọng cảm ơn và tri ân sâu sắc đối với sự quan tâm, hướng
dẫn tận tình của TS. Đỗ Thanh Tùng đã giúp em hoàn thành luận văn này.
Trong quá trình làm luận văn, mặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng do trình độ
lý luận cũng như kinh nghiệm thực tiễn cịn hạn chế nên bài báo cáo khơng thể
tránh khỏi có những thiếu sót. Rất mong nhận được ý kiến đóng góp của Thầy, Cơ
và các nhà khoa học để em hoàn thành tốt hơn bài báo cáo sắp tới.
Em xin chân thành cảm ơn!
Lào Cai, ngày
tháng 10 năm 2019
Học viên
Phạm Đức Trung
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ
MỞ ĐẦU..................................................................................................................1
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ QUẢN
LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠNG TRÌNH GIAO THƠNG TẠI BAN
QUẢN LÝ DỰ ÁN HUYỆN....................................................................................9
1.1 Cơng trình giao thơng và dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng
được quản lý bởi ban quản lý dự án huyện...........................................................9
1.1.1. Tổng quan về cơng trình giao thơng......................................................9
1.1.2. Dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng được quản lý bởi ban quản
lý dự án huyện..................................................................................................10
1.2. Quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng tại Ban quản lý dự
án đầu tư xây dựng huyện Mường Khương........................................................12
1.2.1. Khái niệm và mục tiêu quản lý đầu tư xây dựng cơng trình giao
thơng tại Ban quản lý dự án huyện...............................................................12
1.2.2. Nguyên tắc quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng tại
Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Mường Khương.......................14
1.2.3. Nội dung quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng tại
ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện....................................................15
1.2.4. Các nhân tố ảnh hưởng tới quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại
Ban quản lý dự án huyện................................................................................20
1.3. Kinh nghiệm quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng của
một số Ban quản lý dự án huyện và bài học kinh nghiệm cho Ban quản lý dự
án đầu tư xây dựng huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai.................................23
1.3.1. Kinh nghiệm quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng
của một số Ban quản lý dự án huyện.............................................................23
1.3.2. Bài học kinh nghiệm cho Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện
Mường Khương, tỉnh Lào Cai........................................................................24
CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY
DỰNG CƠNG TRÌNH GIAO THƠNG TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ
XÂY DỰNG HUYỆN MƯỜNG KHƯƠNG, TỈNH LÀO CAI GIAI ĐOẠN
2016-2018................................................................................................................ 26
2.1. Khái quát về huyện Mường Khương và Ban quản lý dự án đầu tư xây
dựng huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai.........................................................26
2.1.1. Giới thiệu về huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai..........................26
2.1.2. Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Mường Khương............28
2.2. Các dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng được quản lý bởi Ban
quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai trong giai
đoạn 2016-2018......................................................................................................33
2.2.1. Khái quát về các dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng.......33
2.2.2. Cơ cấu các dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng theo loại
hình cơng trình được thể hiện theo bảng sau.............................................34
2.3. Thực trạng quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thông của ban
quản lý giai đoạn 2016-2018..................................................................................37
2.3.1. Thực trạng quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thông
trong giai đoạn chuẩn bị dự án tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng
huyện Mường Khương..................................................................................37
2.3.2. Thực trạng quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thơng
trong giai đoạn thực hiện dự án tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng
huyện Mường Khương .............................................................................42
2.4. Đánh giá quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng của Ban
quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai..............57
2.4.1. Đánh giá việc thực hiện mục tiêu quản lý của quản lý dự án đầu tư
xây dựng cơng trình giao thông tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng
huyện Mường Khương...............................................................................57
2.4.2. Điểm mạnh của quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng
tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Mường Khương................58
2.4.3. Hạn chế của quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng
tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Mường Khương..................59
2.4.4. Nguyên nhân của hạn chế quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng trình
giao thơng tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Mường Khương
60
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU
TƯ XÂY DỰNG CƠNG TRÌNH GIAO THƠNG TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN
ĐẦU TƯ XÂY DỰNG HUYỆN MƯỜNG KHƯƠNG, TỈNH LÀO CAI ĐẾN
NĂM 2025..............................................................................................................63
3.1. Định hướng hoàn thiện quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao
thơng tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Mường Khương, tỉnh Lào
Cai đến năm 2025..................................................................................................63
3.1.1. Mục tiêu quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng tại
Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Mường Khương.....................63
3.1.2. Phương hướng hoàn thiện quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng trình
giao thơng tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Mường Khương
64
3.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng
tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai
đến năm 2025.........................................................................................................65
3.2.1. Hoàn thiện quản lý dự án trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư..............66
3.2.2. Hồn thiện quy trình quản lý dự án đầu tư trong giai đoạn thực hiện đầu
tư................................................................................................................71
3.2.3. Một số giải pháp khác.......................................................................76
3.3. Kiến nghị.........................................................................................................81
3.3.1. Kiến nghị với chính quyền huyện Mường Khương............................81
3.3.2. Kiến nghị với tỉnh Lào Cai...................................................................82
3.3.3. Kiến nghị với cơ quan Trung ương......................................................82
3.3.4. Khuyến nghị đối với các nhà thầu........................................................83
KẾT LUẬN............................................................................................................84
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
STT
Ký hiệu
Nguyên nghĩa
1
DA
2
KBNN
Kho bạc nhà nước
3
KTXH
Kinh tế xã hội
4
LDTB&XH
5
NXB
Nhà xuất bản
6
QLDA
Quản lý dự án
7
QLNN
Quản lý nhà nước
8
UBND
Uỷ ban nhân dân
9
XD
Dự án
Lao động Thương binh và Xã hội
Xây dựng
DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ
BẢNG
Bảng 2.1: Số lượng và trình độ của cán bộ thuộc Ban quản lý dự án huyện
Mường Khương...............................................................................32
Bảng 2.2: Số lượng cơng trình thực hiện quản lý đầu tư xây dựng từ năm 2016
đến 2018..........................................................................................34
Bảng 2.3: Số lượng cơng trình giao thơng được quản lý trong giai đoạn
2016-2018.......................................................................................34
Bảng 2.4: Số lượng cơng trình giao thơng được quản lý trong giai đoạn chuẩn
bị dự án từ năm 2016 – 2018 của Ban quản lý dự án huyện Mường
Khương............................................................................................37
Bảng 2.5: Kết quả khảo sát về quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao
thơng trong giai đoạn chuẩn bị dự án từ năm 2016 – 2018.............41
Bảng 2.6: Số lượng cơng trình giao thơng được quản lý trong quá trình tổ
khảo sát, lập, thẩm đinh, phê duyệt thiết kế, dự toán từ năm 2016 –
2018 của Ban quản lý dự án huyện Mường Khương......................42
Bảng 2.7: Số lượng cơng trình giao thơng được quản lý trong q trình tổ
chức lựa chọn nhà thầu và ký kết hợp đồng xây dựng từ năm 2016 –
2018 của Ban quản lý dự án huyện Mường Khương......................47
Bảng 2.8: Số lượng cơng trình giao thơng được quản lý trong q trình thi
cơng xây dựng xây dựng từ năm 2016 – 2018 của Ban quản lý dự
án huyện Mường Khương...............................................................48
Bảng 2.9: Bảng tổng hợp phân bổ và thực hiện dự toán các dự án đầu tư xây
dựng cơng trình giao thơng trên địa bàn huyện Mường Khương giai
đoạn 2016 – 2018............................................................................52
Bảng 2.10: Số liệu chấp hành dự toán dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao
thơng của Ban quản lý dự án huyện Mường Khương giai đoạn 20162018.................................................................................................52
Bảng 2.11. Số liệu quyết toán dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng
hồn thành của Ban quản lý dự án huyện Mường Khương giai đoạn
2016-2018.......................................................................................54
Bảng 2.12: Kết quả khảo sát về quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao
thơng trong giai đoạn thực hiện dự án từ năm 2016 – 2018...........56
SƠ ĐỒ
Sơ đồ 2.1 bộ máy tổ chức Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Mường
Khương............................................................................................30
1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đầu tư cơ sở hạ tầng giao thông là yếu tố rất quan trọng ảnh hưởng đến sự
tăng trưởng và phát triển kinh tế xã hội. Để nguồn vốn đầu tư được quản lý tốt, chất
lượng cơng trình đảm bảo thì vấn đề quản lý dự án là yếu tố quan trọng trong việc
đảm bảo hiệu quả đầu tư.
Đất nước ta đang trong thời kỳ đẩy mạnh CNH-HĐH, do đó các nguồn lực
dành cho đầu tư phát triển ngày càng tăng cả về giá trị cũng như đa dạng hóa nguồn
vốn. Cơng tác quản lý dự án đầu tư đã được quan tâm và chú trọng, Nhà nước đã có
Luật đầu tư cơng, luật xây dựng... và các văn bản quy phạm pháp luật khác để hướng
dẫn, quản lý hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản. Kết quả là nhiều dự án công trình
giao thơng đã được đầu tư hồn thành và đưa vào sử dụng, phát huy hiệu quả tốt và
góp phần phát triển kinh tế xã hội của đất nước.
Huyện Mường Khương là một huyện của tỉnh Lào Cai, một tỉnh miền núi,
biên giới phía Đơng Bắc của Tổ quốc, bên cạnh những thuận lợi nhất định, huyện
Mường Khương, tỉnh Lào Cai vẫn là một trong những huyện nghèo còn gặp nhiều
khó khăn và chưa thực sự phát triển đúng tầm so với tiềm năng. Xác định việc phát
triển hệ thống giao thông là một trong những điều kiện tiên quyết để phát triển kinh
tế xã hội, do đó cấp ủy và chính quyền huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai đã
thường xuyên quan tâm, đầu tư xây dựng nhiều dự án cơng trình giao thơng nối liền
các xã, thơn bản trên địa bàn huyện. Kết quả là kết cấu hạ tầng giao thông trong
những năm gần đây đã từng bước được hoàn thiện, tạo bước phát triển vững chắc.
Hiện tại trên địa bàn huyện Mương Khương, đơn vị giao làm chủ đầu tư các
dự án từ nguồn vốn ngân sách, trong đó có các dự án về cơng trình giao thơng là
Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện. Đây là một đơn vị sự nghiệp trực thuộc
UBND huyện, được UBND huyện giao làm Chủ đầu tư các dự án hạ tầng thuộc lĩnh
vực giao thông, thủy lợi và cấp điện, với nguồn kinh phí hàng năm khoảng trên 50%
tổng nguồn vốn đầu tư từ nguồn ngân sách của toàn huyện.
2
Bên cạnh những thành tựu đã đạt được thì cơng tác quản lý dự án đầu tư các
cơng trình giao thông tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Mường khương
vẫn còn tồn tại một số bất cập, hạn chế như: Chất lượng kỹ thuật - mỹ thuật một số
cơng trình xây dựng chưa cao, một số cơng trình cịn bị chậm tiến độ... làm cho hiệu
quả đầu tư của một số dự án do Ban làm chủ đầu tư chưa cao. Điều này không chỉ
ảnh hưởng đến kinh tế mà còn kéo theo nhiều tác động xã hội, ảnh hưởng đến uy tín
của chính quyền với người dân. Để cải thiện các hạn chế trên phải kết hợp nhiều sơ
đồ thức, trong đó có biện pháp nâng cao năng lực quản lý chất lượng thực hiện các
dự án đầu tư các cơng trình giao thơng của chủ đầu tư dự án.
Xuất phát từ thực tế trên, ban thân là cán bộ viên chức công tác tại Ban quản
lý dự án đầu tư xây dựng huyện, qua những nội dung kiến thức được học cũng như
thực tế công tác, tác giả lựa chọn đề tài " Quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng
trình giao thơng tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Mường Khương,
tỉnh Lào Cai" để làm đề tài nghiên cứu cho bản luận văn của mình.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan
Đến thời điểm hiện tại, nói về vấn đề QLDA đầu tư, các dự án đầu tư xây
dựng cơng trình giao thơng đã được nhiều tác giả quan tâm, nghiên cứu và đã có
nhiều cơng trình khoa học đề cập đến. Với khả năng tìm hiểu của bản thân, có thể
nhắc đến một số cơng trình nghiên cứu của của các tác giả có nội dung gần và liên
quan đến lĩnh vực nghiên cứu của đề tài như sau:
Luận văn Thạc sĩ của tác giả Phạm Anh Dũng (Trường ĐH Bách khoa - 2013)
với đề tài “Phân tích thực trạng và một số giải pháp hồn thiện cơng tác quản lý dự án
các dự án đầu tư các cơng trình giao thơng trên địa bàn huyện Nam Định": Luận văn
đã đưa ra một loạt vấn đề lý luận về QLNN đối với các DAĐT bằng nguồn vốn NSNN
tại thành phố Nam Định - tỉnh Nam Định, nêu bật vai trò của các dự án đầu tư các cơng
trình giao thơng tác động đến sự tăng trưởng và phát triển KT-XH, sự phát triển của
KH-CN và tạo công ăn việc làm cho người lao động. Phân tích đánh giá thực trạng
QLNN các DAĐT bằng nguồn vốn NSNN tại địa phương và đề xuất giải pháp nhằm
hoàn thiện công tác này trên địa bàn thành phố Nam Định.
3
Luận văn Thạc sĩ của tác giả Bùi Huy Hoàng (Trường ĐH KTQD-2014) với
đề tài " Hoàn thiện quản lý Nhà nước đối với tiên độ thi công các dự án kết cấu hạ
tầng kỹ thuật trên địa bàn huyện Thanh Trì - thành phố Hà Nội": Luận văn đã hệ
thống hóa các cơ sở lý luận chung về dự án kết cấu hạ tầng kỹ thuật và sự quản lý
của Chính quyền huyện đối với tiến độ thi cơng các dự án đó do UBND huyện làm
chủ đầu tư. Nghiên cứu, phân tích thực trạng quản lý của Chính quyền Huyện
Thanh Trì - thành phố Hà Nội đối với tiến độ thi công các dự án và đề xuất một số
định hương, giải pháp hoàn thiện.
Luận văn Thạc sĩ của tác giả Phạm Thành Công (Trường ĐH Xây Dựng 2015) với đề tài “Giải pháp nâng cao chất lượng Quản lý dự án ĐTXD tại Ban
QLDA binh chủng Đặc cơng - Bộ Quốc phịng": Luận văn này đã nêu được những
cơ sở lý luận chung về QLDA và chất lượng QLDA đầu tư xây dựng. Đánh giá chất
lượng công tác QLDA của Binh chủng, phân tích các tồn tại và nguyên nhân của tồn
tại đó. Đề ra định hường và các giả pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác QLDA
như nâng cao chất lượng đấu thầu, đổi mới khâu thanh quyết tốn, hồn thiện cơng
tác quản lý chất lượng cơng trình...
Luận văn Thạc sĩ của tác giả Đình Thu Thủy (Trường ĐH KTQD - 2016) với
đề tài “ Quản lý Nhà nước các dự án đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách địa phương
trên địa bàn huyện Đông Anh - thành phố Hà Nội": Luận văn đã làm rõ sự cần thiết,
vai trò, đặc điểm và phân lợi dự án đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách địa phương
(huyện). Khái quát lý luận QLNN đối với các dự án đầu tư bằng nguồn NSNN.
Phân trích, đánh giá thực trạng QLNN với các DA sử dụng vốn ngân sách địa
phương tại huyện Đông Anh - thành phố Hà Nội, tìm ra những bất cập, hạn chế và
đề xuất được các giải pháp khắc phục cũng như những kiến nghị với các cấp, ngành
liên quan.
Nhìn chung, trong các đề tài nêu trên, các tác giả đã đề cập về QLDA đầu tư,
hệ thống hóa cơ sở lý luận, thực trạng về QLNN các DAĐT sử dụng vốn NSNN ở
các góc độ khác nhau, qua đó đề xuất định hương giải pháp hồn thiện, nâng cao
cơng tác QLNN các DAĐT ở các đơn vị mình nghiên cứu cũng khác nhau. Mặt
4
khác, trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, xu hướng đa dạng hoá các Sơ đồ thức
sở hữu trong đầu tư xây dựng, mở rộng nhiều loại Sơ đồ đầu tư như BT, BOT, BTO
hay PPP... tính chất cạnh tranh ngày càng gay gắt trong lĩnh vực xây dựng các dự án
và yêu cầu đòi hỏi về chất lượng ngày càng cao. Do đó việc nghiên cứu quản lý dự
án đầu tư các cơng trình giao thơng và rút ra bài học chung là đòi hỏi cấp thiết.
Cho đến nay, tuy đã có nhiều cơng trình nghiên cứu của nhiều tác giả liên
quan đến những vấn đề như: Quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thông,
chất lượng công tác QLDA, quản lý tiến độ thi cơng, quản lý ngân sách đầu tư...
nhưng chưa có cơng trình nghiên cứu, tổng kết hay luận văn nào nghiên cứu về vấn
đề quản lý chất lượng các dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng trên địa bàn
huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai.
3. Mục tiêu nghiên cứu
- Xác định được khung lý thuyết về quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng trình
giao thơng của Ban quản lý dự án huyện.
- Phân tích được thực trạng quản lý dự án đầu tư các cơng trình giao thông
tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai giai
đoạn 2016-2018, xác định được điểm mạnh, hạn chế và nguyên nhân của của hạn
chế tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Mường Khương.
- Đề xuất được một số giải pháp hoàn thiện quản lý dự án đầu tư các cơng
trình giao thơng tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Mường Khương, tỉnh
Lào Cai đến năm 2025.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng
trình giao thơng của Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Mường
Khương, tỉnh Lào Cai.
- Phạm vi về nội dung: Nghiên cứu quản lý dự án theo chu trình dự án. Tuy
nhiên luận văn chỉ tập trung nghiên cứu hai giai đoạn là giai đoạn chuẩn bị dự án và
giai đoạn thực hiện dự án.
5
Trong giai đoạn chuẩn bị dự án luân văn tập trung vào xem xét nhưng nội
dung sau: (1) Trong quá trình ra quyết định chủ trương đầu tư; (2) Trong quá
trình lựa chọn và ký kết hợp đồng tư vấn khảo sát, thiết kế; (3) Trong quá trình
lập dự án đầu tư (báo cáo kinh tế kỹ thuật); (4) Trong quá trình thẩm định dự án
đầu tư (báo cáo kinh tế kỹ thuật); (5) Trong quá trình phê duyệt dự án đầu tư
(báo cáo kinh tế kỹ thuật).
Trong giai đoạn thực hiện dự án chỉ thực hiện một số nội dung sau: (1) Quản
lý trong quá trình tổ chức lựa chọn nhà thầu và ký kết hợp đồng xây dựng; (2) Quản
lý trong q trình thi cơng xây dựng.
- Phạm vi về không gian: Quản lý đối với tất cả các dự án giao thông tại Ban
quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai.
- Phạm vi về thời gian: Dữ liệu thu thập cho giai đoạn 2016-2018; thu thập dữ
liệu sơ cấp vào tháng 2/2019, các giải pháp được đề xuất cho giai đoạn đến năm 2025.
5. Phương pháp nghiên cứu
5.1 Khung nghiên cứu
Nhân tố ảnh hưởng
tới quản lý dự án
đầu tư xây dựng
công trình giao
thơng tại ban quản
lý dự án đầu tư xây
dựng:
- Các nhân tố thuộc
ban quản lý dự án
đầu tư xây dựng
huyện
- Các nhân tố thuộc
mơi trường bên
ngồi ban quản lý
dự án đầu tư xây
dựng huyện
Quản lý dự án đầu
tư xây dựng cơng
trình giao thơng tại
Ban quản lý dự án
đầu tư xây dựng
huyện:
- Quản lý trong giai
đoạn chuẩn bị dự án
- Quản lý trong giai
đoạn thực hiện dự
án
Dự án
đầu tư
các
cơng
trình
giao
thơng
Thực hiện mục
tiêu quản lý
- Thực hiện dự
án đảm bảo
đúng tiến độ,
chất lượng và
chi phí.
- Góp phần
hồn thiện cơ
sở hạ tầng giao
thơng trên địa
bàn huyện
Sơ đồ 1: Khung nghiên cứu quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng của
Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện
Nguồn: Tác giả xây dựng
6
5.2. Phương pháp thu thập dữ liệu
Một số phương pháp nghiên cứu được tác giả sử dụng trong luận án gồm:
- Thu thập dữ liệu thứ cấp: Các báo cáo thống kê, tổng hợp về đầu tư xây
dựng của các cơ quan quản lý của tỉnh, huyện: Chi cục Thống kê, Phịng Tài Chính
– Kế hoạch huyện, đặc biệt thơng tin số liệu từ Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng
huyện Mường Khương.
- Thu thập dữ liệu sơ cấp:
Mục đích điều tra: Thơng qua bảng hỏi đối với các cán
Đối tượng điều tra: Các cán bộ quản lý, chuyên viên thuộc các cơ quan quản
lý nhà nước của huyện như: Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Kho bạc nhà
nước, Phịng Tài chính – Kế hoạch, cán bộ nhân viên Ban quản lý dự án đầu tư xây
dựng huyện Mường Khương, các nhà thầu xây lắp, tư vấn xây dựng,... đã và đang
hoạt động trên địa bàn huyện.
Phương pháp điều tra: Bằng phiếu hỏi với nội dung chủ yếu là câu hỏi đóng
về những nội dung việc sử dụng công cụ pháp luật trong quản lý dự án đầu tư xây
dựng cơng trình giao thơng và mức độ ảnh hưởng đến hiệu quả của công tác quản lý
dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng của Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng
huyện Mường Khương. Trong quá trình tiến hành điều tra xã hội học, tác giả đã
phát ra 20 phiếu và thu về 20 phiếu. Với đối tượng điều tra như trên, kết quả điều
tra xã hội học của tác giả là đáng tin cậy và có cơ sở thực tiễn cho các đánh giá
trong luận án.
Nội dung điều tra: Các câu hỏi điều tra được đưa ra dựa trên khung lý thuyết
của quá trình quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng: Quản lý trong
giai đoạn chuẩn bị dự án, quản lý trong giai đoạn thực hiện dự án.
Thang đánh giá các câu hỏi trả lời của cán bộ quản lý, chuyên viên thuộc các
cơ quan quản lý nhà nước, các nhà thầu xây lắp, các nhà thầu tư vấn được xếp theo
thang 1 đến 5 với quy ước: 1 rất khơng hài lịng, 2 khơng hài long, 3 bình thường, 4
hài long, 5 rất hài lịng.
7
5.3. Phương pháp xử lý dữ liệu
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu:
Phương pháp nghiên cứu tài liệu là phương pháp thường sử dụng trong
nghiên cứu tổng quan về cơ sở lý luận, các lý thuyết nói chung.
Phương pháp này được học viên sử dụng khi nghiên cứu các vấn đề lý luận
hay lý thuyết tổng quản về quản lý dự án đầu tư các cơng trình giao thong tại
Chương 1. Học viên đã tìm đọc và thu thập các lý thuyết về quản lý và quản lý dự
án đầu tư các cơng trình giao thơng qua các giáo trình về quản lý nhà nước, các bài
viết về quản lý dự án đầu tư các cơng trình giao thơng trên các tạp chí, các trang
web, từ đó học viên rút ra những vấn đề cơ bản như khái niệm về quản lý, dự án đầu
tư các cơng trình giao... nội dung công tác quản lý dự án đầu tư các cơng trình giao
thơng tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện để làm cơ sở thực hiện chương
2 và chương 3.
- Phương pháp tổng hợp và phân tích:
Trong luận văn, phương pháp này dùng để phân tích và tổng hợp các tài liệu
liên quan đến đề tài. Từ đó xác định những vấn đề chung và vấn đề riêng nhằm giải
quyết nhiệm vụ của đề tài đặt ra. Qua phương pháp này phân tích thực trạng quản lý
dự án đầu tư các cơng trình giao thơng tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện
Mường Khương, tỉnh Lào Cai. Sau đó, tổng hợp và phân tích những điều đã đạt
được và chưa đạt được để đưa các giải pháp hoàn thiện quản lý dự án đầu tư các
cơng trình giao thơng tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Mường
Khương, tỉnh Lào Cai đến năm 2025.
- Phương pháp so sánh, đối chiếu:
Trong luận văn phương pháp này được sử dụng phổ biến trong phân tích,
tính tốn để xác định mức độ, xu hướng biến động của các chỉ tiêu phân tích, xem
xét mức độ biến động của các năm theo thời gian, không gian nghiên cứu khác
nhau. Cùng một chỉ tiêu nhưng nó sẽ có ý nghĩa khác nhau ở các thời gian và khơng
gian khác nhau. Do đó các số liệu tác giả thu thập được sẽ được sắp xếp một cách
logic theo trình tự thời gian và đưa về cùng một thời điểm khi so sánh.
8
Áp dụng phương pháp này, tác giả sẽ sử dụng các hàm cơ bản trong phần
mềm Excel để tính tốn các mức độ biến động như xác định tỷ trọng của chỉ tiêu
nghiên cứu, dùng chỉ tiêu tuyệt đối và tương đối để xem xét tốc độ phát triển bình
quân, tốc độ tăng, giảm của năm sau so với năm trước.Từ đó lập bảng phân tích so
sánh qua các năm xem mức độ tăng, giảm và phân tích nguyên nhân của sự tăng,
giảm đó. Qua đó cũng dự báo được những biến động của chỉ tiêu nghiên cứu trong
giai đoạn tiếp theo.
6. Kết cấu Luận văn
Phần mở đầu, kết luận, phụ lục và tài liệu tham khảo, nội dung chính của
luận văn được cấu trúc thành ba chương như sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận và kinh nghiệm thực tiễn về quản lý dự án đầu tư
xây dựng cơng trình giao thông tại Ban quản lý dự án huyện
Chương 2: Phân tích thực trạng quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao
thơng tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai giai
đoạn 2016-2018
Chương 3: Một số giải pháp hoàn thiện quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng
trình giao thông tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Mường Khương, tỉnh
Lào Cai đến năm 2025
9
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ
QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠNG TRÌNH
GIAO THƠNG TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN HUYỆN
1.1 Cơng trình giao thông và dự án đầu tư xây dựng công trình giao
thơng được quản lý bởi ban quản lý dự án huyện
1.1.1. Tổng quan về cơng trình giao thơng
1.1.1.1. Khái niệm cơng trình giao thơng
Cơng trình giao thơng là tổng hợp hệ thống các cơng trình nhằm phục vụ nhu
cầu đi lại, giao lưu kinh tế, văn hoá giữa các vùng với nhau, giữa nơi này với nơi
khác, quốc gia này với quốc gia khác.
Cơng trình giao thơng gồm có các cơng trình như sau: (NĐ46/2015/NĐ-CP,
ngày 12/5/2015)
- Cơng trình đường bộ: Đường ô tô cao tốc các loại; đường ô tô, đường trong
đô thị; đường nông thôn, bến phà.
- Công trình đường sắt: đường sắt cao tốc và cận cao tốc; đường sắt đô thị,
đường sắt trên cao, đường tầu điện ngầm (Metro); đường sắt quốc gia; đường sắt
chuyên dụng và đường sắt địa phương.
- Cơng trình cầu: cầu đường bộ, cầu bộ hành (không bao gồm cầu treo dân
sinh); cầu đường sắt; cầu phao; cầu treo dân sinh.
- Công trình hầm: Hầm đường ơ tơ; hầm đường sắt; hầm cho người đi bộ.
- Cơng trình đường thủy nội địa: Cơng trình sửa chữa/đóng mới phương tiện
thủy nội địa (bến, ụ, triền, đà, ...); cảng bến thủy nội địa; âu tầu; đường thủy chạy
tàu (trên sông, hồ, vịnh và đường ra đảo, trên kênh đào).
- Cơng trình hàng hải: Bến cảng biển; cơng trình sửa chữa/đóng mới phương
tiện thủy nội địa (bến, ụ, triền, đà...); luồng hàng hải (chạy tàu 1 chiều); cơng trình
chỉnh trị (đê chắn sóng/chắn cát, kè hướng dòng/bảo vệ bờ).
10
- Các cơng trình hàng hải khác: Bến phà/cảng ngồi đảo, bến cảng chun
dụng, cơng trình nổi trên biển; hệ thống phao báo hiệu hàng hải trên sông/biển; đèn
biển, đăng tiêu.
- Cơng trình hàng khơng: Khu bay (bao gồm cả các cơng trình đảm bảo bay).
1.1.1.2. Đặc điểm của cơng trình giao thơng
Giao thơng được ví như mạch máu trong cơ thể nền kinh tế của mỗi quốc gia
muốn phát triển ổn định thì vấn đề phát triển mạng lưới giao thơng có ý nghĩa hết
sức quan trọng. Ở cấp địa phương đều quan tâm và coi trọng phát triển mạng lưới
giao thông là nhiệm vụ quan trọng với những định hướng, mục tiêu cụ thể.
Các cơng trình giao thơng là hàng hóa cộng cộng là các sản phẩn, phương
tiện dùng chung, có tính xã hội hóa cao. Sản phẩm cơng trình giao thơng là các
tuyến đường, các cây cầu, các nhà ga, bến cảng … trực tiếp hay gián tiếp phục vụ
cho q trình vận chyển hang hóa, hành khách, là một bộ phận quan trọng trong
kiến thiết nền kinh tế, đảm bảo thỏa mãn nhu cầu vận chuyển không ngừng tang lên
của nền kinh tế và nhu cầu đi lại của nhân dân. Sản phẩm cơng trình giao thông cố
định tại nơi sản xuất nên chịu ảnh hưởng của nền khí hậu, địa chất, thủy văn nơi
cơng trình đi qua. Sản phẩm có khối lượng lớn, thời gian thi cơng dài, chi phí lớn.
1.1.2. Dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng được quản lý bởi ban
quản lý dự án huyện
1.1.2.1. Khái niệm dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng
Hiện có rất nhiều quan niệm về dự án. Một số quan niệm cho rằng dự án là một
chuỗi các sự kiện tiếp nối được thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định với
ngân quỹ giới hạn để đạt được kết quả đã được xác định rõ và làm thỏa mãn nhu cầu
của khách hàng. Còn theo Tổ chức quốc tế về tiêu chuẩn chất lượng ISO thì “Dự án là
một quá trình đơn nhất gồm tập hợp các hoạt động có phối hợp và có kiểm sốt, có thời
hạn bắt đầu và kết thúc, được tiến hành để đạt được mục tiêu phù hợp với các yêu cầu
quy định bao gồm cả ràng buộc về thời gian, chi phí và nguồn lực”.
Cũng như khái niệm dự án, khái niệm dự án đầu tư và dự án đầu tư xây dựng
cơng trình giao thông cũng được đề xuất dưới nhiều cách khác nhau. Có ý kiến cho
rằng, Dự án đầu tư là tập hợp các biện pháp có căn cứ khoa học và cơ sở pháp lý về
11
mặt kỹ thuật, công nghệ, tổ chức sản xuất, tài chính, kinh tế và xã hội làm cơ sở cho
việc quyết định bỏ vốn đầu tư với hiệu quả tài chính, kinh tế và xã hội, đem lại cho
doanh nghiệp.
Ý kiến khác lại cho rằng dự án đầu tư là dự án cơng trình giao thơng tạo mới,
mở rộng hoặc cải tạo những cơ sở vật chất liên quan đên sgiao thông nhất định
nhằm đạt được sự tăng trưởng về số lượng hoặc duy trì, cải tiến nâng cao chất lượng
sản phẩm hoặc dịch vụ cơng trình giao thơng được thực hiện trên địa bàn cụ thể
trong khoảng thời gian xác định.
Có thể hiểu “Dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng là tập hợp các đề
xuất có liên quan đến việc sử dụng vốn để tiến hành hoạt động xây dựng để xây
dựng mới, sửa chữa, cải tạo cơng trình giao thơng xây dựng nhằm phát triển, duy
trì, nâng cao chất lượng cơng trình giao thơng hoặc sản phẩm dịch vụ liên quan đến
giao thông trong thời gian và chi phí xác định”.
1.1.2.2. Đặc điểm dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng
Dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng có những đặc điểm như sau:
- Dự án đầu tư xây dựng công trình giao thơng được tiến hành theo quy
hoạch của nhà nước và kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của địa phương thực hiện
mục tiêu chiến lược phát triển kinh tế xã hội trong từng thời kỳ.
- Dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng có mục đích cuối cùng là
cơng trình xây dựng hồn thành đảm bảo các mục tiêu đã đặt ra về thời gian, chi
phí, chất lượng, an tồn, vệ sinh và bảo vệ mơi trường… Sản phẩm (cơng trình) của
dự án xây dựng mang tính đơn chiếc, độc đáo và khơng phải là sản phẩm của một
quá trình sản xuất liên tục, hàng loạt.
- Dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng có chu kỳ riêng (vịng đời)
trải qua các giai đoạn Sơ đồ thành và phát triển, có thời gian tồn tại hữu hạn, nghĩa
là có thời điểm bắt đầu khi xuất hiện ý tưởng về xây dựng cơng trình dự án và kết
thúc khi cơng trình xây dựng hồn thành đưa vào khai thác sử dụng, hoặc khi cơng
trình dự án hết niên hạn khai thác và chấm dứt tồn tại.
- Dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng có sự tham gia của nhiều chủ
thể, đó là chủ đầu tư/chủ cơng trình, đơn vị thiết kế, đơn vị thi công, đơn vị giám
12
sát, nhà cung ứng… Các chủ thể này lại có lợi ích khác nhau, quan hệ giữa họ
thường mang tính đối tác. Môi trường làm việc của dự án xây dựng mang tính đa
phương và dễ xảy ra xung đột quyền lợi giữa các chủ thể.
- Dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng có tính chất lâu dài, thời gian
để tiến hành cho đến khi thành quả của nó phát huy tác dụng thường địi hỏi nhiều
năm tháng với nhiều biến động xảy ra. Vì vậy, các yếu tố thay đổi theo thời gian sẽ
ảnh hưởng rất lớn đến quản lý dự án xây dựng cơ bản.
- Sản phẩm dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng có tính đơn chiếc;
mỗi hạng mục cơng trình, cơng trình có một thiết kế và dự tốn riêng tùy thuộc vào
mục đích dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng và điều kiện địa Sơ đồ, địa
chất, thủy văn, khí hậu, thời tiết… của nơi dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao
thơng xây dựng cơng trình. Mục đích của dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao
thơng và các điều kiện trên quyết định đến qui hoạch, kiến trúc, qui mô và kết cấu
khối lượng, quy chuẩn xây dựng, giải pháp công nghệ thi cơng…
- Dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng thường được tiến hành ngồi
trời nên ln chịu ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên, thời tiết và lực lượng thi cơng
xây dựng cơng trình thường xun phải di chuyển theo nơi phát sinh nhu cầu dự án
đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng xây dựng cơng trình.
1.1.2.3. Phân loại dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng
Phân loại theo quy mơ, tính chất, loại cơng trình gồm: Dự án quan trọng
quốc gia, dự án nhóm A, dự án nhóm B và dự án nhóm C.
Phân loại theo loại nguồn vốn sử dụng gồm: Dự án sử dụng vốn ngân sách
nhà nước, dự án sử dụng vốn nhà nước ngoài ngân sách và dự án sử dụng vốn khác.
1.2. Quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng tại Ban quản
lý dự án đầu tư xây dựng huyện Mường Khương
1.2.1. Khái niệm và mục tiêu quản lý đầu tư xây dựng công trình giao
thơng tại Ban quản lý dự án huyện
1.2.1.1. Khái niệm quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thơng tại
ban quản lý dự án huyện
Có thể nói rằng quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng là tổng
hợp những hoạt động thực hành các chức năng kế hoạch, tổ chức, kiểm tra điều tiết
13
của chủ thể quản lý đơn vị quá trình sản xuất xây dựng nhằm hồn thành có chất
lượng trong thời gian dự kiến với chi phí khơng vượt q giới hạn đã định.
Quản lý dự án là một quá trình phức tạp, bao gồm công tác hoạch định, theo
dõi và kiểm sốt tất cả những khía cạnh của một dự án và kích thích mọi thành phần
tham gia vào dự án đó nhằm đạt được những mục tiêu của dự án đúng thời hạn với
các chi phí, chất lượng và khả năng thực hiện chuyên biệt. Nói một cách khác, quản
lý dự án là công việc áp dụng các chức năng và hoạt động của quản lý vào suốt
vòng đời của dự án nhằm đạt được những mục tiêu đặt ra.
Quản lý dự án đầu tư xây dựng là một q trình phức tạp nó mang tính duy
nhất khơng có sự lặp lại, không xác định rõ ràng và không có dự án nào giống dự án
nào. Mỗi dự án có địa điểm khác nhau, khơng gian và thời gian khác nhau, yêu cầu
về số lượng và chất lượng khác nhau, tiến độ khác nhau, con người cũng khác nhau,
…thậm chí trong q trình thực hiện dự án cịn có sự thay đổi mục tiêu, ý tưởng từ
chủ đầu tư. Cho nên việc điều hành quản lý dư án cũng ln thay đổi linh hoạt,
khơng có cơng thức nhất định.
Quản lý dự án là quá trình lập kế hoạch, điều phối thời gian, nguồn lực và giám
sát quá trình phát triển của dự án nhằm đạt được hiệu quả thực hiện dự án đầu tư xây
dựng cơng trình giao thơng một cách cao nhất trong điều kiện cụ thể xác định.
1.2.1.2. Mục tiêu quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng tại
ban quản lý dự án huyện
Mục tiêu của quản lý dự án đầu tư xây dựng bao gồm:
- Chất lượng.
- Thời gian.
- Giá thành.
- An tồn lao động.
- Bảo vệ mơi trường.
Mục tiêu quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng trình giao thơng là: Thực hiện
dự án đảm bảo đúng tiến độ, chất lượng, chi phí và mơi trường; Bảo đảm tạo ra
được tài sản cố định có tiêu chuẩn kỹ thuật đúng thiết kế, đảm bảo chất lượng,
đảm bảo thời gian hoàn thiện và đảm bảo đúng các khoản chi phí theo dự toán.