giáo án văn 7 tuần 10

TUN 10 ( tit 37- 40)
Tiết 37- Văn bản: Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
( Tĩnh dạ tứ - Lý Bạch)
Ging: 7a : .....................
7b: ........................
I.MC TIấU BI HC:
1.Kin thc:
- Tỡnh quờ hng c th hin mt cỏch chõn thnh, sõu sc ca Lớ Bch.
- Ngh thut i v vai trũ ca cõu kt trong bi th.
- Hỡnh nh ỏnh trng - vng trng tỏc ng ti tõm tỡnh nh th.
2. K nng:
- c - hiu bi th c th qua bn dch ting Vit.
- Nhn ra ngh thut i trong bi th.
- Bc u tp so sỏnh bn dch th v bn phiờn õm ch Hỏn, phõn tớch tỏc phm.
3. Thỏi : Cú ý thc hc tp v vn dng th ng.
II. CHUN B:
- Giỏo viờn: Son bi.
- Hc sinh :Chun b bi theo cõu hi SGK
III. T CHC CC HOT NG DY HC:
1. n n t chc:
2. Kim tra bi c: c thuc lũng din can\mr phn dch th bi Xa ngm thỏc nỳi L ( Lớ
bch). cmnhn ca em v bi th ú?
3. Bi mi:
HOT NG CA GV- HS NI DUNG
Hot ng 1: HD c- tỡm hiu chung
GV- Gi hc sinh c chỳ thớch du sao
? Em hiu thờm gỡ v nh th Lý Bch ?
GV: c mu,hng dn HS c:
- Nờu yờu cu c: Ging trm bun, tỡnh cm, nhp 2/3 .-
HS: c , nhn xột bn c .
? Bi th c vit theo th th no ? Nờu hiu bit ca

em v th th ú.
? Em ó c hc nhng bi th no cú cựng th th.
? Cú ý kin cho rng hai cõu u hon ton t cnh cũn
hai cõu sau hon ton t tỡnh , ý kin ú cú ỳng khụng
ý kin ca em nh th no ?
- í kin ú khụng ỳng vỡ trong 2 cõu u vn cú tỡnh , 2
cõu sau vn lng cnh vo ú .
? Phng thc biu t ca vn bn l gỡ?
Hot ng 2: Hgn dn c - hiu vn bn.
- Gi hc sinh c hai cõu u . Dch ngha tng t .
? Cnh ờm thanh tnh c gi t bng h/ nh no ?
- Hỡnh nh ỏnh trng sỏng
? Nh th ngm trng v trớ no? Vỡ sao em bit?
- Nh th ngm trng sỏng u ging
I. c - tip xỳc vn bn:
1.Tỏc gi, tỏc phm
- Tỏc gi: Lý Bch l 1 ngi yờu trng, th
Lý Bch trn ngp ỏnh trng .
2. c- Gii ngha t ( SGK)
3. Cu trỳc vn bn:
- Th th : Ng ngụn t tuyt .
- Phng thc biu t: Miờu t kt hp biu
cm.
II. c - hiu vn bn:
1. Hai cõu th u .
Sng tin minh nguyt quang
( u ging ỏnh trng ri)
.- Vị trí thấy ánh trăng: "sàng" ( u ging)
? Nu thay t "Sng" bng t "ỡnh" (sõn), "ỏn" (bn)
v t nghi bng cỏc t khỏc thỡ ý ngha ca cõu th nh

th no ?
- Nu thay nh vy thỡ ý th thay i vỡ ngi c cú th
ngh tỏc gi ang ngi c sỏch - ngm trng hoc ngm
trng trc sõn.
? T ú cú th hỡnh dung v tỏc gi õy nh th no?
- Trong ờm trng cc sỏng chn tha hng, tỏc gi trn
trc khụng ng c; cng cú th ó ng ri song tnh dy
m khụng ng li c.
? bn dch ngha quang cú ngha l sỏng nhng cõu
th dch ó i thnh ri. Em thy ri, sỏng v chiu
khỏc nhau nh th no ?
- Sỏng v chiu l ỏnh sỏng t nhiờn ca trng .
- Ri cũn cú thờm nột ngha l trng i tỡm tri õm , tri k.
õy l 3 t ng ngha
? Qua hai cau th u em cm nhn c diu gỡ?
Cnh p m mngca ờm trng
- Gi hc sinh c hai cõu cui .
? hai cõu th cui cú nhng t no theo em l trc
tip t tỡnh cm ca nh th?
- Cỏc t cũn li tp trung miờu t cnh .
? Em hóy cho bit mi quan h gia cỏi tỡnh v cỏi cnh
trong 2 cõu cui ?
- Cựng t cnh, t tỡnh song cỏi tỡnh c th hin rừ hn,
tỡnh ngi, tỡnh quờ c khỏch quan hoỏ hin hin
thnh nhỡn trng sỏng ngng u, cỳi u.
? Theo em cõu 3 trong bi th ó th hin iu ú nh
th no thụng qua t ''Ngng u''
- Ngng u l kim nghim ỏnh sỏng trc ging l
sng hay trng.
? Khi ó cm nhn c v p v ni cụ n ca vng

trng trờn bu tri nh th cú hnh ng gỡ?
? Hnh ng cỳi u cú ý ngha gỡ?
- Hnh ng ngng u, cỳi u ch trong khonh khc ó
ng mi tỡnh quờ iu ú cho ta thy tỡnh cm ú bỡnh
thng luụn thng trc trong nh th .
? hai cõu th cui tỏc gi s dng thnh cụng ngh
thut no ?
- Hai c ch i lp nhau trong 2 t trỏi ngha khụng to s
mõu thun m cũn to s ho ng mt tõm hn t do
phúng khoỏng xut phỏt t ci ngun v luụn luụn hng
v ci ngun.
- ng t: Nghi, t, vng, c, ờ.
- C 5 ng t u b lc b ch ng nhng vn cú th
khng nh c ch th tr tỡnh l nh th.
- Ngng u l hng ra ngoi cnh, l nhỡn trng ; cỳi
u l hot ng hng ni, tru nng tõm t.
Nghi th a thng sng
( Ng mt t ph sng)
-> Sự ngỡ ngàng, nghi ngờ, khó phân biệt.
.

=> nh trng sỏng p m mng du ờm
trong ờm thanh tnh .
- Tỡnh cm yờu quý gn gi vi thiờn nhiờn
.
2. Hai cõu th cui:
- T: T c hng . Nh quờ hng c.
+ Ngẩng đầu.
+ Kiểm nghiệm xem sơng hay trăng.
Hành động có ý thức.

- Cúi đầu.
- Nhớ cố hơng.
Tình cảm lắng sâu, thầm kín.
Ngh thut i 2 cõu cui.
- i v ng phỏp: Cu trỳc ca cỏc b phn
tham gia ng phỏp ging nhau
( Trng sỏng - C hng ).
- i ý: Ngng u nhỡn trng sỏng / Cỳi u
nh c hng.
=>Ni nh quờ hng da dit luụn thng
? Tỡnh cm ca nh th th hin trong hai cõu th cui
l gỡ ?
Hot ng 3: Hng dn tng kt
.? Cm nhn ca em v cm xỳc ca tỏc gi trong bi th
? Ngh tht c sc ca bi th l gỡ? Nhn xột cỏch dựng
t ng?
? í ngha ca bi th?
- Gi HS c ghi nh.
trc trong tõm hn nh th.
III. Tng kt.
- Ni dung:
- Tỡnh yờu thiờn nhiờn v ni nh quờ hng
da dit.
- Ngh thut: T ng gin d, ngh thut i
rt thnh cụng.
- í ngha: Ni lũng i vi quờ hgn da
dit, sõu nng trong tõm hn, tỡnh cm ngi
xa quờ.
* Ghi nh: SGK tr/124

4. Cng c:
- Ni dung, ngh thut, ý ngha bi th
5. Hgn d hc nh.
- Hc thuc bi th theo bn dch Cm ngh trong ờm thanh tnh
- Da vo dch ngha, tp so sỏnh thy s khỏc nhau gia bn dch th v nguyờn tỏc.
- San bi mi: Ngu nhiờn vit nhõn bui mi v quờ.
+ c k vn bn, CT tỏc gi? Th th? Hon cnh sỏng tỏc, ni dung? Gii thớch ta bi
th?
+ Tỡm chi tit biu cm thụng qua t s, miờu t?
+ So sỏnh tỡnh yờu quờ hng th hin qua 2 bi th ca Lý Bch v H Tri Chng?
----------------------------------------------------------------------------
38- Vn bn Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê
(Hồi hơng ngẫu th)
----- Hạ Tri Chơng ----
I. Mục tiêu:
1. Kin thc:
- S gin v tỏc gi H Tri Chng.
- Ngh thut i v vai trũ ca cõu kt trong bi th.
- Nột c ỏo v t ca bi th.
- Tỡnh cm quờ hng l tỡnh cm sõu nng, bn cht sut c cuc i.
2. K nng:
- c - hiu bi th tuyt cỳ qua bn dch ting Vit.
- Nhn ra ngh thut i trong bi th ng.
- Bc u tp so sỏnh bn dch th v bn phiờn õm ch Hỏn, phõn tớch tỏc phm.
3. Thỏi : Giỏo dc hc sinh lũng yờu quờ hng t nc, ý thc xõy dng bo v quờ hng.
II. Chuẩn bị
1. Thầy: Hng dn chun kin thc, k nng bi son
2. Trò: Đọc bài thơ và soạn bài theo câu hỏi Sgk.
III. Tiến trình bài dạy
1. ổn định tổ chức

2. Kiểm tra: Đọc thuộc lòng bài thơ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh và cho biết tình cảm của tác
giả đợc thể hiện nh thế nào ?
3. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß Néi dung
Ho¹t ®éng 1: HDHS t×m hiĨu t¸c gi¶ - t¸c phÈm
HS ®äc phÇn chó thÝch * SGK.
GV: Hãy giới thiệu đôi nét về tác giả HTC?
HS: Tr¶ lêi theo SGK
¹t ®éng 2: HDHS ®äc v¨n b¶n
GV híng dÉn ®äc . GV ®äc mÉu - HS ®äc.
NhËn xÐt häc sinh ®äc bµi, n n¾n, sưa ch÷a.
GV: Em h·y so s¸nh 2 b¶n phiªn ©m vµ dÞch th¬ cã g×
gièng vµ kh¸c nhau ?
HS: - Gièng nhau: ®Ịu lµ th¬ ngò ng«n tø tut nhng ë
phÇn dÞch th¬ c©u 1, 3 kh«ng gieo vÇn, c©u 2, 4 gieo vÇn
víi nhau, nhÞp th¬ phỉ biÕn 2/3
GV kiĨm tra viƯc hiĨu tõ khã cđa HS.
Ho¹t ®éng 3: HDHS t×m hiĨu bµi th¬.
GV: Em hiểu thế nào là từ ngẫu ? Tại sao lại ngẫu
nhiên viết ? vậy ý nghóa nhan đề của bài thơ có gì
đáng chú ý ?
HS: - Ngẫu thư : vì tác giả vốn không chủ đònh làm thơ
ngay khi mới đặt chân đến quê nhà
GV: Vậy em hãy nêu hoàn cảnh ra đơêi của bài thơ?
HS: - Bài thơ ghi lại sự việt và tâm trạng của tác giả vào
lúc đặt chân về làng sau bao nhiêu làm việc xa quê
GV: Theo em bài thơ này được viết để kể về làng hay
nhân chuyện về làng mà bày tỏ tình quê hương ?
HS: - Nhân chuyện về làng mà bày tỏ tình quê hương
GV: Nếu thế phương thức biểu đạt của vb này là gì ?

HS: - phương thức biểu cảm thông qua tự sự
GV: ở đây , tác giả đã từ 2 việc mà cảm thấy tình quê
hương :Từ cuộc đốùi chính mình ;Từ bọn trẻ trong làng.
Hãy nhận đònh 2 nd đó trên vb? HS: - Hai câu đầu : Khi
đi trẻ . lúc về già ; Hai câu cuối : trẻ con nhìn lạ không
chào)
GV: Bức tranh trong sách giáo khoa minh hoạ cho nd
nào ?
HS: - minh hoạ sự việc về làng
GV: Có gì đặc biệt trong lần về này của tác giả ?
HS: - Về quê năm 86 tuổi , sau 50 năm làm việc xa quê .
Lần về quê cuối cùng trong đơêi
GV: Vào lúc về quê tác giả đã nghó gì về cuộc đời
mình và thông qua câu thơ nào ?
Thiếu tiểu … mấn mao tồi
I. T¸c gi¶ - t¸c phÈm ( SGK/ 127)
II. §äc t×m hiĨu chó thÝch–
1. §äc v¨n b¶n
2. Chó thÝch.
II.T×m hiĨu v¨n b¶n
1. T×m hiĨu nhan ®Ị bµi th¬.
- "ngÉu th" nghÜa lµ ngÉu nhiªn viÕt chø
kh«ng ph¶i lµ t×nh c¶m béc lé mét c¸ch
ngÉu nhiªn.
- Lµ t×nh c¶m yªu quª h¬ng s©u nỈng
thêng trùc vµ bÊt cø lóc nµo còng vÉn cã
thĨ thỉ lé cđa nhµ th¬.
2. Hai c©u th¬ ®Çu.
- Hai câu thơ đầu
Thiếu tiểu li gia , lão đại hồi

Hương âm vô cải , mấn mao tồi



HS: Qua 2 câu thơ này tác giả suy nghó gì về cuộc đời
mình ?
HS: - Nghó về tuổi trẻ của mình trong quá khứ
- Nghó về tuổi già của mình trong hiện tại
- Nghó về tình quê không thay đổi
GV: Nhận xét về nghệ thuật trong câu thơ thứ nhất ?
phép đối
HS: - Đặc điểm ở phép đối áTrong thơ thất ngôn : 4 chữ
trước đối với 3 chữ sau -Thơ ngũ ngôn : 2 chữ trước đối
với 3 chữ sau
GV: Vậy ở câu đầu các vế đối ntn?
HS: - Thiếu tiểu li gia> < lão đại hồi – đối vế
- Thiều tiểu > < lão đại – đối danh từ
- Li> < hồi - đối động từ
GV: Phép đối này có tác dụng gì ?
HS: - nêu bật ý nghó trở về của tác giả tạo nhòp điệu cân
đối cho lời thơ
GV: Cách đối đó nhằm mục đích gì? ( HSTLN)
HS: - làm nổi bật sự thay đổi về vóc dáng , về tuổi tác
GV: Trong lời thơ thứ 2 , tác giả nhắc đến giọng quê của
mình: Giọng quê không đổi mang ý nghóa gì ?
HS: - giọng nói vẫn mang bản sắc quê , chất quê và hồn
quê không thay đổi
GV: Trong câu 2 tác giả tiếp tục sử dụng phép đối em
hãy chỉ ra phép đối đó trong câu thơ?
HS: - Hương âm > < mấn mạo ;Vô cải> < tồi

GV: Vậy hãy nêu ý nghóa của phép đối này ? HS: - Tuổi
tác đã thay đổi nhưng tình yêu quê hương không hề thay
đổi
GV bình: Tuổi già tóc rụng , về quê mà vẫn giọng quê .
Đó là chuyện buồn vui trong cuộc đời của tác giả . Nhưng
cũng từ đó , tình yêu quê hương được bộc lộ .
? Đó là tình cảm ntn?
HS: - đó là tình yêu gia đình quê hương đậm đà Là tình
cảm quê hương , bền chặt trong cuộc đời tác giả cũng như
cuộc đời của mỗi con người
GV: Hình ảnh đầu tiên tác giả bắt gặp là gì ? Vì sao
tác giả có thể thân thiện ngay với những đứa trẻ
không quen biết mình?
HS: - Vì bọn trẻ là người làng , là hình ảnh tương lai của
làng trong vẻ chân thật hồn nhiên tươi sáng nhất , là
người yêu quê tất tác giả sẽ yêu lũ trẻ làng
GV: Với tác giả ấn tượng rõ nhất về bọn trẻ là gì ?
lời thơ nào ghi lại ấn tượng đó ?
- NghƯ tht ®èi:
khi ®i >< lóc vỊ
trỴ >< giµ.

→
Quãng đời xa quê làm quan đã thay
đổi về vóc dáng , tuổi tác , nhưng tình yêu
quê hương vẫn bền chặt
3. Hai c©u th¬ ci.
- VỊ quª chØ cã nhi ®ång ra ®ãn.
- TiÕng cưêi nãi vµ c©u hái cđa trỴ th¬
khiÕn t¸c gi¶ nhãi lªn nçi bn tđi v× t×nh

yªu, nçi nhí quª tÝch tơ, dån nÐn trong tr¸i
tim nhµ th¬ ®· h¬n nưa thÕ kØ mµ giê ®©y
l¹i ®ưỵc coi lµ kh¸ch.