Luận văn thạc sị khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh ở các trường tiểu học thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

DƯƠNG DUY HƯNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP
CỦA HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC
THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN, TỈNH THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2018


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

DƯƠNG DUY HƯNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP
CỦA HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC
THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN, TỈNH THÁI NGUYÊN
Ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: TS. Phan Hữu Tham

THÁI NGUYÊN - 2018

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết
quả khảo sát, kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và chưa từng được công
bố trong bất cứ công trình nào khác.
Luận văn này cho đến nay chưa từng được bảo vệ tại bất kỳ hội đồng bảo vệ
luận văn nào trên toàn quốc và cho đến nay chưa hề được công bố trên bất kỳ phương
tiện thông tin nào.
Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về những gì mà tôi cam đoan ở trên.
Thái Nguyên, ngày tháng năm 2018
Tác giả

Dương Duy Hưng

i


LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập, nghiên cứu, khảo sát và triển khai đề tài: “Quản lý hoạt
động đánh giá kết quả học tập của học sinh ở các trường Tiểu học thành phố Thái
Nguyên, tỉnh Thái Nguyên”, đến nay chúng tôi đã hoàn thành.
Với tình cảm chân thành, em xin cảm ơn sự giúp đỡ của các thầy giáo, các cô
giáo khoa Tâm lý - Giáo dục trường Đại học Sư phạm, thuộc Đại học Thái Nguyên đã
giúp đỡ tận tình cho em trong quá trình học tập. Em xin chân thành cảm ơn các bộ
phận quản lý, lãnh đạo trường Đại học Sư phạm, đặc biệt là phòng Sau đại học, đã chỉ
dẫn, quản lý chặt chẽ về thủ tục, thời gian và những điều kiện cần thiết cho việc hoàn
thành luận văn thạc sĩ.
Với lòng biết ơn chân thành, sâu sắc tới: TS. Phan Hữu Tham - người đã
giúp đỡ, hướng dẫn em trong suốt thời gian em làm luận văn này.
Mặc dù cố gắng rất nhiều trong việc nghiên cứu, song do thời gian và kinh

nghiệm thực tiễn của bản thân còn hạn chế, đề tài không tránh khỏi những khiếm
khuyết. Tác giả rất mong nhận được sự góp ý của các thầy (cô), các bạn đồng nghiệp
và những người quan tâm đến đề tài này để luận văn của tôi được hoàn chỉnh hơn.
Thái Nguyên, ngày tháng năm 2018
Tác giả

Dương Duy Hưng

ii


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................... ii
MỤC LỤC ................................................................................................................... iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .......................................................................... iv
DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................................... v
MỞ ĐẦU ...................................................................................................................... 1
1. Lí do chọn đề tài ....................................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................................ 3
3. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................................ 3
4. Đối tượng và khách thể nghiên cứu .......................................................................... 3
5. Giả thuyết khoa học .................................................................................................. 4
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu.................................................................................... 4
7. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................................... 4
8. Cấu trúc của luận văn................................................................................................ 5
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ
KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH TRƯỜNG TIỂU HỌC ............................. 6
1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu ........................................................................... 6
1.1.1. Những nghiên cứu ở nước ngoài ........................................................................ 6

1.1.2. Những nghiên cứu ở trong nước ......................................................................... 8
1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài .......................................................................... 10
1.2.1. Khái niệm đánh giá ........................................................................................... 10
1.2.2. Khái niệm kết quả học tập ................................................................................ 12
1.2.3. Khái niệm đánh giá kết quả học tập.................................................................. 13
1.2.4. Khái niệm quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh ................... 14
1.3. Một số vấn đề cơ bản về hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh tiểu học..... 15
1.3.1. Trường tiểu học................................................................................................. 15
1.3.2. Mục đích, ý nghĩa của hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh tiểu học ........ 16
1.3.3. Yêu cầu đánh giá kết quả học tập của học sinh tiểu học .................................. 17
1.3.4. Nội dung đánh giá kết quả học tập của học sinh tiểu học ................................ 17

iii


1.3.5. Các nguyên tắc đánh giá kết quả học tập của học sinh tiểu học ....................... 18
1.3.6. Phương pháp đánh giá kết quả học tập của học sinh tiểu học .......................... 19
1.3.7. Các hình thức đánh giá kết quả học tập của học sinh tiểu học ............................... 20
1.3.8. Việc sử dụng kết quả đánh giá .......................................................................... 24
1.4. Một số vấn đề lý luận về quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học
sinh Tiểu học ...................................................................................................... 26
1.4.1. Chức năng nhiệm vụ của Hiệu trưởng trường Tiểu học ................................... 26
1.4.2. Mục tiêu quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh tiểu học ... 27
1.4.3. Nội dung quản lí hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh tiểu học ... 27
1.5. Một số yếu tố ảnh hưởng tới quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của
học sinh tiểu học ................................................................................................ 37
1.5.1. Các yếu tố khách quan ...................................................................................... 37
1.5.2 Các yếu tố chủ quan ........................................................................................... 39
Kết luận chương 1 ....................................................................................................... 42
Chương 2: THỰC TRẠNG VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT

QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THÀNH
PHỐ THÁI NGUYÊN, TỈNH THÁI NGUYÊN .................................................... 43
2.1. Vài nét khái quát về tình hình giáo dục tiểu học của thành phố Thái Nguyên .... 43
2.1.1. Quy mô trường, lớp và số lượng học sinh ........................................................ 43
2.1.2 Trình độ đào tạo của đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên .................................... 45
2.1.3 Kết quả học tập của học sinh ở các trường tiểu học năm học 2016 - 2017 ....... 46
2.2. Khái quát chung về khảo sát thực trạng............................................................... 48
2.2.1. Mục đích khảo sát ............................................................................................. 48
2.2.2. Nội dung khảo sát ............................................................................................. 48
2.2.3. Đối tượng khảo sát ............................................................................................ 48
2.2.4. Địa bàn khảo sát ................................................................................................ 48
2.2.5. Phương pháp khảo sát ....................................................................................... 48
2.2.6. Kết quả khảo sát ................................................................................................ 49
2.3. Thực trạng về hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh ở các trường
tiểu học thành phố Thái Nguyên tỉnh Thái Nguyên ........................................ 49

iv


2.3.1. Thực trạng về mức độ thực hiện các mục tiêu đánh giá trong quá trình đánh
giá kết quả học tập của học sinh tiểu học ........................................................ 50
2.3.2. Thực trạng về mức độ thực hiện các yêu cầu đánh giá kết quả học tập của
học sinh ............................................................................................................ 52
2.3.3. Thực trạng về mức độ thực hiện các nội dung đánh giá kết quả học tập của
học sinh ............................................................................................................ 53
2.3.4. Thực trạng về mức độ thực hiện các nguyên tắc đánh giá kết quả học tập
của học sinh...................................................................................................... 55
2.3.5. Thực trạng về mức độ thực hiện đánh giá thường xuyên về kết quả học tập
của học sinh...................................................................................................... 56
2.3.6. Thực trạng về mức độ thực hiện đánh giá định kỳ về kết quả học tập của học sinh ........ 58

2.4. Thực trạng về quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh ở các
trường tiểu học thành phố Thái Nguyên tỉnh Thái Nguyên ............................. 62
2.4.1. Thực trạng về việc xây dựng kế hoạch hoạt động đánh giá kết quả học tập
của học sinh ở các trường tiểu học .................................................................. 63
2.4.2. Thực trạng về tổ chức thực hiện hoạt động đánh giá kết quả học tập của
học sinh ở các trường tiểu học ......................................................................... 66
2.4.3. Thực trạng về công tác chỉ đạo của Hiệu trưởng đối với hoạt động đánh giá
kết quả học tập của học sinh ở các trường tiểu học ......................................... 69
2.4.4. Thực trạng về thực hiện nhiệm vụ kiểm tra - đánh giá (KT-ĐG) của Hiệu
trưởng đối với hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh ở các trường
tiểu học ............................................................................................................. 73
2.5. Thực trạng về các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của
học sinh ở các trường tiểu học thành phố Thái Nguyên tỉnh Thái Nguyên.................. 77
2.5.1. Các yếu tố khách quan ...................................................................................... 77
2.5.2 Các yếu tố chủ quan ........................................................................................... 79
Kết luận chương 2 ....................................................................................................... 81
Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ
HỌC TẬP CỦA HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THÀNH PHỐ
THÁI NGUYÊN, TỈNH THÁI NGUYÊN .............................................................. 82
3.1. Một số nguyên tắc của việc để xuất các biện pháp quản lý hoạt động đánh
giá kết quả học tập của học sinh tiểu học........................................................... 82
v


3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống ................................................................... 82
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính toàn diện .................................................................. 82
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ................................................................... 83
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ...................................................................... 83
3.2. Biện pháp quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh ở các
trường tiểu học thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên .............................. 84

3.2.1. Biện pháp thứ nhất: Nâng cao nhận thức cho đội ngũ giáo viên các trường
tiểu học về tầm quan trọng của hoạt động đánh giá học sinh tiểu học .............. 84
3.2.2. Biện pháp thứ hai: Tăng cường bồi dưỡng chuyên sâu về kiến thức và rèn
luyện kỹ năng đánh giá kết quả học tập của học sinh cho đội ngũ giáo viên
các trường tiểu học ............................................................................................. 85
3.2.3. Biện pháp thứ ba: Kế hoạch hóa công tác quản lý hoạt động đánh giá học
sinh tiểu học của Hiệu trưởng và của tổ chuyên môn ........................................ 88
3.2.4. Biện pháp thứ thư: Tăng cường hoạt động kiểm tra, giám sát giáo viên thực
hiện các hoạt động đánh giá học sinh tiểu học................................................... 91
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp .......................................................................... 94
3.4. Khảo nghiệm về mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất ..... 95
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ..................................................................................... 95
3.4.2. Đối tượng khảo nghiệm: Hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, tổ trưởng tổ chuyên ôn
và một số giáo viên có kinh nghiệm (mỗi trường 6 người, tổng số là 30 người). .... 95
3.4.3. Nội dung khảo nghiệm...................................................................................... 95
3.4.4. Phương pháp tổ chức khảo nghiệm .................................................................. 95
3.4.5. Kết quả khảo nghiệm ........................................................................................ 96
Kết luận chương 3 ....................................................................................................... 99
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ......................................................................... 100
1. Kết luận ................................................................................................................. 100
2. Khuyến nghị .......................................................................................................... 101
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 102
PHỤ LỤC.......................................................................................................................

vi


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

STT

Ký hiệu

Nội dung

1

BGDĐT

Bộ Giáo dục và Đào tạo

2

CBQL

Cán bộ quản lý

3

GD

Giáo dục

4

GD&ĐT

Giáo dục và Đào tạo

5

GV

Giáo viên

6

HS

Học sinh

7

KT-ĐG

Kiểm tra - Đánh giá

8

NQ

Nghị quyết

9

TPTN

Thành phố Thái Nguyên

10

TW

Trung ương

11

VBHN

Văn bản hợp nhất

12

XH

Xã hội

iv


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1:

Thống kê quy mô trường, lớp, học sinh tiểu học TPTN ......................... 43

Bảng 2.2:

Thống kê trình độ đào tạo GV của TPTN ................................................. 45

Bảng 2.3.

Thống kê chất lượng giáo dục năm học 2016-2017 của TPTN ................. 46

Bảng 2.4.

Kết quả khảo sát thực hiện các mục tiêu đánh giá kết quả học tập của
học sinh ................................................................................................... 50

Bảng 2.5.

Kết quả khảo sát thực trạng các yêu cầu đánh giá kết quả học tập của
học sinh ................................................................................................... 52

Bảng 2.6.

Kết quả khảo sát thực hiện các nội dung đánh giá kết quả học tập của
học sinh ................................................................................................... 53

Bảng 2.7.

Kết quả khảo sát thực hiện các nguyên tắc đánh giá kết quả học tập
của học sinh ............................................................................................ 55

Bảng 2.8.

Kết quả khảo sát thực hiện đánh giá thường xuyên kết quả học tập
của học sinh ............................................................................................ 56

Bảng 2.9.

Kết quả khảo sát thực hiện đánh giá định kỳ kết quả học tập của học sinh .. 58

Bảng 2.10. Kết quả khảo sát việc xây dựng kế hoạch hoạt động đánh giá kết quả
học tập của học sinh ................................................................................ 63
Bảng 2.11. Kết quả khảo sát về tổ chức thực hiện hoạt động đánh giá kết quả
học tập của học sinh ................................................................................ 66
Bảng 2.12. Kết quả khảo sát công tác chỉ đạo của Hiệu trưởng đối với hoạt động
đánh giá kết quả học tập của học sinh .................................................... 69
Bảng 2.13. Kết quả khảo sát thực hiện nhiệm vụ kiểm tra - đánh giá (KT-ĐG) của
Hiệu trưởng đối với hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh ...... 73
Bảng 2.14. Kết quả khảo sát ảnh hưởng của các yếu tố khách quan ........................ 77
Bảng 2.15. Kết quả khảo sát ảnh hưởng của các yếu tố chủ quan ............................ 79
Bảng 3.1.

Kết quả khảo sát về mức độ cần thiết của biện pháp .............................. 96

Bảng 3.2.

Kết quả khảo sát về tính khả thi của biện pháp ...................................... 97

v


MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
1.1. Giáo dục và đào tạo được coi là quốc sách hàng đầu, là “một điều kiện
thúc đẩy và là điều kiện cơ bản đảm bảo việc thực hiện những mục tiêu kinh tế - xã
hội, xây dựng và bảo vệ đất nước”. Điều 28 Luật Giáo dục năm 2005 đã chỉ rõ
“Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động,
sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng

phương pháp tự học, khả năng làm việc theo nhóm; rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến
thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho
học sinh” [22]. Cụ thể trong Nghị quyết 29 - NQ/TW ngày 4/11/2013 “về Đổi mới
căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại
hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc
tế” đã nêu rõ mục tiêu đối với giáo dục phổ thông là “tập trung phát triển trí tuệ, thể
chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu,
định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú
trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực
và kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Phát triển khả năng sáng
tạo, tự học, khuyến khích học tập suốt đời…” cùng với nhiệm vụ “Đổi mới căn bản
hình thức và phương pháp thi, kiểm tra và đánh giá kết quả giáo dục, đào tạo, bảo
đảm trung thực, khách quan: Việc thi, kiểm tra và đánh giá kết quả giáo dục, đào tạo
cần từng bước theo các tiêu chí tiên tiến được xã hội và cộng đồng giáo dục thế giới
tin cậy và công nhận. Phối hợp sử dụng kết quả đánh giá trong quá trình học với
đánh giá cuối kỳ, cuối năm học; đánh giá của người dạy với tự đánh giá của người
học; đánh giá của nhà trường với đánh giá của gia đình và của xã hội…” [17].
Để thực hiện tốt mục tiêu giáo dục, ngoài việc hoàn thiện và đổi mới nội dung
giáo dục thì cần thiết phải không ngừng đổi mới phương pháp dạy học. Đổi mới
phương pháp dạy học không thể tách rời đổi mới kiểm tra, đánh giá. Khi nói đến mục
tiêu kiểm tra đánh giá, trước hết người ta nhận thấy kiểm tra đánh giá là một phần
không thể thiếu được của quá trình dạy học. Kiểm tra, đánh giá vì sự tiến bộ của học
sinh. Đánh giá một quá trình học tập, đánh giá diễn ra trong suốt quá trình dạy và
1


học. Không chỉ giáo viên biết cách thức, các kỹ thuật đánh giá học sinh mà quan
trọng không kém là học sinh phải học được cách đánh giá của giáo viên, phải biết
đánh giá lẫn nhau và biết tự đánh giá kết quả học tập rèn luyện của chính mình. Có
như vậy, học sinh mới tự phản hồi với bản thân xem kết quả học tập, rèn luyện của

mình đạt mức nào/đến đâu so với yêu cầu, tốt hay chưa tốt như thế nào. Với cách hiểu
đánh giá ấy mới giúp hình thành năng lực của học sinh, cái mà chúng ta đang rất
mong muốn. Đánh giá phải lượng giá chính xác, khách quan kết quả học tập, chỉ ra
được học sinh đạt được ở mức độ nào so với mục tiêu, chuẩn đã đề ra. Sau khi học
sinh kết thúc một giai đoạn học thì tổ chức đánh giá, để giáo viên biết được những
kiến thức mình dạy, học sinh đã làm chủ được kiến thức, kỹ năng ở phần nào và phần
nào còn hổng…
1.2. Đổi mới kiểm tra đánh giá sẽ là động lực thúc đẩy các quá trình khác như đổi
mới phương pháp dạy học, đổi mới cách thức tổ chức hoạt động dạy học, đổi mới quản
lý…. Nếu thực hiện được việc kiểm tra đánh giá hướng vào đánh giá quá trình, giúp phát
triển năng lực người học, thì lúc đó quá trình dạy học trở nên tích cực hơn rất nhiều. Quá
trình đó sẽ nhắm đến mục tiêu xa hơn, đó là nuôi dưỡng hứng thú học đường, tạo sự tự
giác trong học tập và quan trọng hơn là gieo vào lòng học sinh sự tự tin, niềm tin “người
khác làm được mình cũng sẽ làm được”…
Mục đích của việc đánh giá là giúp giáo viên đổi mới phương pháp, hình thức tổ
chức dạy học, hoạt động trải nghiệm ngay trong quá trình và kết thúc mỗi giai đoạn dạy
học, giáo dục. Bên cạnh đó, kịp thời phát hiện những cố gắng tiến bộ của HS để động
viên khích lệ và phát hiện những khó khăn chưa thể vượt qua của HS để hướng dẫn
giúp đỡ, đưa ra nhận định đúng những ưu điểm và hạn chế của HS để có giải pháp kịp
thời nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động rèn luyện, học tập của HS. Tiếp
đến giúp HS có khả năng tự đánh giá, tham gia đánh giá; tự học, tự điều chỉnh cách
học; giao tiếp, hợp tác; có hứng thú học tập để rèn luyện và tiến bộ [8].
1.3. Cấp tiểu học là cấp học nền tảng, những tri thức thu nhận được từ các môn
học là những cơ sở ban đầu, những đường nét ban đầu hình thành tư duy, nhân cách
cho các em. Song thực tiễn việc kiểm tra đánh giá các môn học ở tiểu học cho thấy:
quan niệm về kiểm tra, đánh giá của giáo viên, học sinh và phụ huynh học sinh còn
2


nhiều bất cập. Giáo viên còn nhận xét một cách chung chung như: có tiến bộ, cần cố

gắng phát huy, tương đối tốt, tạm được hoặc bài làm quá kém, quá tệ hại, lạc đề, không
chịu học bài,… Kĩ năng kiểm tra, đánh giá chưa thực sự được giáo viên quan tâm, việc
đánh giá còn nặng về hình thức, độ chính xác chưa cao, chưa chỉ rõ được những mảng
kiến thức/kỹ năng nào có sự tiến bộ, mảng kiến thức/kỹ năng nào còn yếu để điều
chỉnh. Giáo viên ra đề kiểm tra hầu hết chưa đủ ba mức độ theo quy định. Chính vì vậy
chưa phát huy được đúng vai trò của kiểm tra, đánh giá. Điều này đặt ra cho ngành giáo
dục, các cấp quản lí cũng như bản thân mỗi người giáo viên phải xem xét lại vấn đề
đào tạo và bồi dưỡng về lĩnh vực kiểm tra, đánh giá trong giáo dục.
Xuất phát từ những lý do trên, tôi thấy rằng việc nâng cao nhận thức và kỹ
năng nhận xét, kiểm tra đánh giá của giáo viên ở tiểu học theo yêu cầu đổi mới là hết
sức cần thiết để nâng cao chất lượng môn học. Vì vậy tôi chọn đề tài: “Quản lý hoạt
động đánh giá kết quả học tập của học sinh ở các trường Tiểu học thành phố Thái
Nguyên, tỉnh Thái Nguyên” làm đề tài nghiên cứu.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng ở các trường tiểu học thành phố
Thái Nguyên, đề xuất một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng và hiệu
quả của hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh góp phần nâng cao chất
lượng giáo dục ở các trường tiểu học thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Nghiên cứu làm sáng tỏ cơ sở lí luận về quản lý hoạt động đánh giá kết
quả học tập của học sinh ở trường tiểu học.
3.2. Khảo sát và đánh giá thực trạng hoạt động đánh giá và quản lý hoạt động
đánh giá kết quả học tập của học sinh ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố
Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên.
3.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của
Hiệu trưởng các trường tiểu học thuộc thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên.
4. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu: Các biện pháp quản lý của hiệu trưởng đối với hoạt
động đánh giá kết quả học tập của học sinh ở các trường tiểu học thành phố Thái
Nguyên, tỉnh Thái Nguyên.

3


4.2. Khách thể nghiên cứu: Hoạt động quản lý của hiệu trưởng trường tiểu học.
5. Giả thuyết khoa học
Hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh ở các trường tiểu học thành
phố Thái Nguyên đã đạt được kết quả nhất định, tuy nhiên vẫn còn có những hạn chế
so với mục tiêu và yêu cầu đặt ra.
Nếu xây dựng thành công những biện pháp quản lý hoạt động, đánh giá kết quả
học tập của học sinh thì sẽ góp phần giúp cho giáo viên tiểu học đánh giá học sinh
chính xác và toàn diện hơn góp phần nâng cao chất lượng dạy học ở các trường tiểu
học trên địa bàn thành phố.
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung: Luận văn tập trung nghiên cứu, đánh giá thực trạng công tác
quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh ở các trường tiểu học thành
phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên; xây dựng một số biện pháp quản lý hoạt động
đánh giá kết quả học tập của học sinh ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố.
- Về địa bàn nghiên cứu: nghiên cứu trong địa bàn thành phố Thái Nguyên tại
5 trường tiểu học thuộc 5 cụm chuyên môn gồm các trường: Hoàng Văn Thụ, Nguyễn
Huệ, Nguyễn Viết Xuân, Phú Xá, Tân Cương.
- Về đối tượng khảo sát: Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng, Tổ trưởng tổ chuyên
môn, Chủ tịch Công đoàn nhà trường và một số giáo viên của 5 trường tiểu học nói trên.
7. Phương pháp nghiên cứu
- Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Các phương pháp nghiên cứu lý luận gồm: Phương pháp phân tích và tổng hợp
lý thuyết; phương pháp so sánh; tổng hợp hóa và khái quát hóa các tài liệu lý thuyết.
Sử dụng các phương pháp trên để nghiên cứu các văn kiện, Chỉ thị, Nghị quyết
của Đảng; các văn bản pháp luật của Nhà nước về Giáo dục và Đào tạo; nghiên cứu
các quy định của ngành về quản lý hoạt động chuyên môn; nghiên cứu các tài liệu,
sách, báo, tạp chí khoa học có liên quan đến đề tài.

- Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Quan sát, theo dõi hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh ở các trường
tiểu học trên địa bàn thành phố Thái Nguyên tỉnh Thái Nguyên.
4


Điều tra bằng anket về thực trạng hoạt động đánh giá kết quả học tập và quản
lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh ở các trường tiểu học trên địa bàn
thành phố Thái Nguyên.
Nghiên cứu báo cáo sơ kết, tổng kết chuyên môn của các trường tiểu học trên
địa bàn thành phố Thái Nguyên.
Phỏng vấn cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh, cha mẹ học sinh về đánh giá
kết quả học tập của học sinh ở các trường tiểu học hiện nay.
- Phương pháp chuyên gia
Xin ý kiến chuyên gia góp ý về cách xử lý kết quả điều tra, các biện pháp quản
lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh ở các trường tiểu học thuộc thành
phố Thái Nguyên.
- Nhóm phương pháp bổ trợ
Sử dụng phương pháp thống kê toán học để xử lý kết quả điều tra.
Lập các biểu bảng, các sơ đồ… để so sánh, đối chiếu số liệu nhằm mục đích
rút ra những nhận xét phục vụ đề tài nghiên cứu.
8. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và Khuyến nghị, Danh mục tài liệu tham khảo,
Phần phụ lục,… Luận văn có 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận của quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học
sinh trường Tiểu học.
Chương 2: Thực trạng về quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học
sinh ở các trường tiểu học thành phố Thái Nguyên tỉnh Thái Nguyên.
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh
ở các trường tiểu học thành phố Thái Nguyên tỉnh Thái Nguyên.

5


Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ
HỌC TẬP CỦA HỌC SINH TRƯỜNG TIỂU HỌC
1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu
1.1.1. Những nghiên cứu ở nước ngoài
Cách mạng khoa học và công nghệ đang diễn ra như vũ bão trên thế giới, điều
đó đã giúp con người có được những hiểu biết về tự nhiên, về xã hội và về con người
ngày càng đầy đủ hơn, toàn diện hơn và sâu sắc hơn. Đồng thời, việc ứng dụng tri thức
khoa học vào sản xuất, đời sống, …cũng càng ngày có hiệu quả hơn, năng suất lao
động ngày càng cao hơn…điển hình là các cuộc cách mạng cơ khí hóa và nay là cuộc
cách mạng tự động hóa trong nhiều lĩnh vực. Điều này có liên quan trực tiếp đến chất
lượng giáo dục và đào tạo, vì nó là cơ sở đảm bảo cho chất lượng nguồn nhân lực phục
vụ chon phát triển kinh tế-xã hội của mỗi quốc gia.
Vấn đề “chất lượng giáo dục” được nhiều nước quan tâm đặc biệt, nhất là ở
các nước có nền kinh tế, công nghiệp phát triển sớm và nhanh như Đức, Pháp, Anh,
Mỹ…ngoài việc phải đổi mới mục tiêu, nội dung, chương trình dạy học, giáo dục sao
cho phù hợp với tiến bộ khoa học và công nghệ, còn phải có phương pháp đánh giá
đúng và khách quan trong lĩnh vực giáo dục, có như vậy mới xác định được “Chất
lượng giáo dục” mà sản phẩm của nó được kết tinh ở người học sinh, sinh viên sau
một thời gian học tập.
Liên quan đến vấn đề trên, nhiều nhà khoa học đã xây dựng hệ thống lý luận
về dạy học, về giáo dục, về kiểm tra, đánh giá thành quả học tập và chúng ngày càng
được hoàn thiện. Tuy hệ thống lý thuyết về kiểm tra, đánh giá có nhiều quan điểm
khác nhau, được xem xét ở các góc độ khác nhau nhưng chúng đề được trình bày
thống nhất với hệ thống lý luận về hoạt động dạy học. Trong những năm 60 của thế
kỷ trước, khi giáo dục Việt Nam vẫn đang duy trì phương pháp đánh giá truyền thống

thì trên thế giới đã có nhiều công trình nghiên cứu, tìm hiểu phương pháp đánh giá
mới trong giáo dục mà nó sẽ “Khách quan hóa” được đánh giá chất lượng giáo dục,
giảm thiểu yếu tố chủ quan trong đánh giá kết quả học tập… vì thế, đã xuất hiện lý
thuyết đo lường về đánh giá trong giáo dục. Sau đây chúng tôi xin nêu tên một số tác
giả và ấn phẩm liên quan đến vấn đề này:

6


- Eben, Robert L.Measuringh Educational Achievement (đo lường thành tích
học tập, NXB Prentice-Hann, 1965 [5].
- Gronlund, Norman E.Meeasurement and Evaluation in Teaching (đo lường
và đánh giá trong dạy học), NXB Macmillan, New York, 1965 [5].
- Lyman, Howard B.Test Scores and What They Mean (Điểm kiểm tra và ý
nghĩa của chúng), NXB Prentice-Hall 1963 [5].
- Noll, Victor H.Educational Measurement (Đo lường trong giáo dục), NXB
Houghton Mifllin, Boston 1965 [5]
- Nunnally, Jum C.Educational Measurement and Evaluation (Đo lường và
đánh giá trong giáo dục), NXB McGraw-Hill, New York1964
- Đặc biệt la cuốn sách “Basic Educational Tests and Measurement” (Trắc
nghiệm và đo lường cơ bản trong giáo dục) của hai tác giả người Mỹ, các tiến sĩ
Quentin Stodola và Kalmer Stordahl. Cuốn sách này được Nghiêm Xuân Nùng biên
dịch và xuất bản năm 1965. Để đánh giá một cách khách quan và xác thực về chất
lượng giáo dục (về kết quả học tập và năng lực của học sinh) thì người ta phải xây
dựng và sử dụng tốt bộ công cụ cho kiểm tra-đo lường, đó là trắc nghiệm. Muốn
làm được điều này thì người ta phải hiểu đầy đủ về trắc nghiệm. Đối với kiến thức
cơ bản về trắc nghiệm, có bốn lĩnh vực chung cần phải bao hàm: (1) trắc nghệm
dùng ở lớp học, (2) lý thuyết đo lường, (3) các bài trắc nghiệm tiêu chuẩn hóa đã
xuất bản, (4) những ứng dụng của trắc nghiệm [5]. Đó là nội dung cuốn sách, xin
tóm tắt một vài ý chính:

Phần I. Trắc nghiệm dùng ở lớp học (Chương 2 và 3)
- Quan điểm: Trắc nghiệm dùng ở lớp học là một phần chủ yếu của quá trình dạy
học và nó phụ thuộc vào quá trình này. Các bài trắc nghiệm do giáo viên soạn cần phản
ánh các mục tiêu dạy học và phải làm sao cho học sinh xác định được các mục tiêu đó.
- Nhiệm vụ quan trọng của trắc nghiệm: Cung cấp sự phản hồi về thành tích
học tập của một số học sinh cho cả giáo viên lẫn học sinh đó dưới hình thức những
kết quả của bài trắc nghiệm. Từ đó giáo viên suy ra nên thay đổi cách giảng dạy ra
sao. Đồng thời nó còn có giá trị để xác định những lĩnh vực mà học sinh cần được
học tiếp (sử dụng các bài trắc nghiệm ở lớp học để giảng dạy và đánh giá thành tích
của học sinh).
7


Phần II. Lý thuyết về đo lường (Chương 4,5 và 6)
- Sự thấu hiểu về lý thuyết đo lường là cần thiết nếu ta muốn giải thích được
những kết quả trắc nghiệm một cách đúng đắn.
- Lý thuyết về đo lường rất phức tạp, nó đề cập tới những vấn đề chung về đo
lường. Nhiều thuật ngữ trong lý thuyết đo lường là một phần của ngôn ngữ trong giáo
dục cần phải được hiểu thấu một cách đầy đủ. Ví dụ: Hệ số thông minh (IQ), độ
tương quan bách phân, sự tương đương về thứ hạng, sự phân bố chuẩn, độ giá trị, độ
tin cậy, điểm số tiêu chuẩn, sai số đo lường…
- Ta có thể sử dụng lý thuyết đo lường để xem xét những vấn đề cụ thể có liên
quan đến việc xây dựng, chọn lọc và sử dụng các bài trắc nghiệm do giáo viên soạn
và các bài trắc nghiệm đã được xuất bản.
Phần III. Các bài trắc nghiệm đã được xuất bản (Chương 7)
Phần này trình bày, giới thiệu các bài trắc nghiệm về năng lực chung, về năng
lực trí tuệ cá nhân, về trắc nghiệm nhóm, về năng lực đặc biệt, về thành quả học tập
của các lớp tiểu học, tầm quan trọng của trắc nghiệm thành quả học tập…
Phần IV. Ứng dụng trắc nghiệm (Chương 8 và 9)
- Phần này giới thiệu lịch sử và các khuynh hướng hiện nay của trắc nghiệm,

để qua đó có thể trả lời được câu hỏi: Các bài trắc nghiệm nên được sử dụng trong
các trường học ngày nay như thế nào ?
- Việc sử dụng các bài trắc nghiệm đã được xuất bản ngày càng tăng, nó được
xem như là một sự hỗ trợ cho dạy học và tư vấn, trường học có nhiệm vụ lựa chọn
các bài trắc nghiệm để dùng cho chương trình giáo dục của mình. Đồng thời huấn
luyện giáo viên để sử dụng các bài trắc nghiệm tốt hơn.
Có thể nói, việc sử dụng trắc nghiệm như một công cụ đo lường trong giáo dục
không chỉ được thịnh hành ở Mỹ mà nó cũng được phát triển ở nhiều quốc gia khác
trên thế giới như ở Châu Âu, Châu Á…
1.1.2. Những nghiên cứu ở trong nước
Trong vài thập kỷ gần đây, các nhà giáo dục khoa học Việt Nam đã có nhiều
công trình nghiên cứu về hệ thống lý luận dạy học, lý luận giáo dục, về hệ thống lý
luận quản lý giáo dục, quản lý nhà trường, quản lý chất lượng giáo dục… trong đó có

8


nhiều công trình nghiên cứu, xây dựng cơ sở lý luận về hoạt động kiểm tra, đánh giá
kết quả học tập.
Người đi tiên phong trong nghiên cứu các vấn đề trên là Hà Thế Ngữ, Lê
Khánh Bằng, Trần Bá Hoành, Đặng Vũ Hoạt…các tác giả trên đã có các bài viết, ấn
phẩm về kiểm tra, đánh giá trong giáo dục của nước ta như: “Một số vấn đề kiểm tra,
đánh giá tri thức của học sinh”, “Đánh giá trong giáo dục”, “Cơ sở lý luận của việc
đánh giá chất lượng học tập của học sinh phổ thông”…
Tác giả Đặng Vũ Hoạt đã trình bày những vấn đề lý luận cơ bản về kiểm tra,
đánh giá tri thức, kỹ năng, kỹ xảo của học sinh, về vị trí, chức năng, các quan điểm
kiểm tra, đánh giá tri thức của người học dưới góc độ lý luận dạy học. Đồng thời tác
giả cũng chỉ rõ chức năng của kiểm tra, đánh giá là: Chức năng phát hiện-điều chỉnh,
chức năng củng cố, chức năng phát triển, chức năng giáo dục và khi thực hiện kiểm
tra, đánh giá cần tuân thủ nghiêm túc những nguyên tắc của kiểm tra, đánh giá.

- Trần Bá Hoành có ấn phẩm: Đánh giá trong giáo dục 1997.
- Nguyễn Kế Hào với công trình “Đổi mới phương pháp dạy học và phương
pháp đánh giá đối với giáo dục phổ thông, Cao đẳng và Đại học sư phạm.
- Trần Thị Tuyết Oanh có công trình “Đánh giá và đo lường kết quả học tập”.
- Nguyễn Quang Uẩn với công trình “Nhập môn đánh giá trong giáo dục dân số”.
- Lê Đức Ngọc với công trình “Đo lường và đánh giá thành tích học tập” và “Nâng
cao năng lực xây dựng cấu trúc đề thi và biểu điểm trong đào tạo giáo viên THCS”.
=> Các công trình này đều có hai phần chính là: Cơ sở lý luận của hoạt động
giảng dạy, hệ thống lý luận về hoạt động kiểm tra, đánh giá; các khái niệm công cụ
xây dựng cơ sở lý luận của các phương pháp đánh giá, nội dung, hình thức kiểm tra,
đánh giá, các kỹ thuật xây dựng công cụ đo và đánh giá.
Các tác giả Hà Thế Ngữ, Đặng Vũ Hoạt, Bùi Tường, Hà Thị Đức, Phó Đức
Hòa, Trần Thị Tuyết Oanh…đã đi sâu nghiên cứu một cách có hệ thống những cơ sở lý
luận chung của hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập. Những công trình nghiên
cứu trên đã được sử dụng làm tài liệu giảng dạy ở các trường Đại học Sư phạm.

9


Trong những năm gần đây có một số công trình nghiên cứu cả về mặt lý luận và
thực tiễn, đề cập tới đánh giá chuyên sâu từng khía cạnh trong đánh giá giáo dục đã
được phản ánh trong các sách hoặc trong các luận văn khoa học. Ví dụ như:
- Tác giả Phó Đức Hòa với ấn phẩm “Đánh giá trong giáo dục tiểu học”, NXB
Đại học Sư phạm năm 2011 [12].
- Tác giả Nguyễn Thị Lan Phương (Chủ biên và cộng sự) với ấn phẩm “Đánh
giá kết quả học tập của học sinh phổ thông - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn”,
NXB giáo dục năm 2011. Trong cuốn sách này, tác giả bàn tới đánh giá kết quả học
tập của học sinh phổ thông nói chung, chưa đi sâu vào đánh giá kết quả học tập của
học sinh ở một cấp học cụ thể, tức là chưa tính tới đặc điểm phát triển tâm - sinh lý
của từng lứa tuổi học sinh.

- Tác giả Lữ Thị Thảo với đề tài: Quản lý chất lượng đào tạo ở Trường Trung
cấp Nghề tỉnh Hà Giang theo hướng chuẩn hóa (Luận văn Thạc sĩ Khoa học Giáo
dục, Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên) năm 2010.
- Tác giả Lê Thị Hoài Thu với đề tài: Quản lý tổ chức thi theo học chế tín chỉ ở
trường Đại học Khoa học-Đại học Thái Nguyên (Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo
dục, Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên) năm 2013.
- Tác giả Phạm Văn Long với đề tài: Biện pháp quản lý kiểm tra, đánh giá thực
hiện quy chế chuyên môn của Hiệu trưởng các trường THPT huyện Tiền Hải, Tỉnh
Thái Bình (Luận văn Thạc sĩ Khoa học Giáo dục, Đại học Sư phạm - Đại học Thái
Nguyên) năm 2013.
- Tác giả Nguyễn Thị Kim Liên với đề tài: Quản lý hoạt động đánh giá kết quả
học tập của học sinh theo thông tư 30 ở các Trường Tiểu học huyện Phú Ninh, Tỉnh
Phú Thọ (Luận văn thạc sĩ Khoa học giáo dục, Đại học Sư phạm - Đại học Thái
Nguyên) năm 2016.
1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài
1.2.1. Khái niệm đánh giá
Đánh giá là hoạt động rất quan trọng, nó gắn liền với tất cả các hoạt động trên
mọi lĩnh vực của đời sống XH như chính trị, kinh tế, an ninh, quốc phòng, văn hóa, giáo
dục, v.v... Tuy nhiên, cũng có nhiều quan điểm khác nhau về đánh giá, tùy theo người ta
10


đứng xem xét ở góc độ nào và muốn nhấn mạnh đến một khía cạnh nào của hoạt động,
của sự vật mà đưa ra khái niệm đánh giá có khác nhau.
Trong từ điển Ngôn ngữ (2005) có định nghĩa: “Đánh giá là đoán định về giá
trị". Khái niệm đánh giá này có tính khái quát cao và đề cập tới cái cốt lõi của hoạt
động, đó là giá trị sản phẩm [24]. Ví dụ: Xác định giá trị của các phát minh khoa học
đối với sự tiến bộ của loài người, xác định giá trị của cuộc cách mạng Tháng Mười
Nga vĩ đại, xác định giá trị to lớn của chiến thắng lịch sử Điện Biên trong cuộc chiến
tranh giải phóng dân tộc hay xác định giá trị của các công trình kiến trúc như Kim Tự

Tháp Ai Cập, Nhà hát lớn Hà Nội, v.v.
Khái niệm đánh giá theo quan điểm của Nguyễn Đức Chính: Đánh giá là quá
trình thu thập và xử lí thông tin một cách có hệ thống nhằm xác định mục tiêu đã và
đang đạt được ở mức độ nào. Hoặc đánh giá là quá trình thu thập và xử lí thông tin để
đưa ra quyết định [7]. Với cách hiểu này thì xem xét đánh giá như một quá trình, đó
là quá trình thu thập và xử lí thông tin có hệ thống trên cơ sở đó để xác định mục tiêu
đã và đang đạt được ở mức độ nào - tức là xem xét mức độ đạt được của mục đích
hoạt động. Trong khái niệm này, tác giả Nguyễn Đức Chính muốn nhấn mạnh tới
mục đích của đánh giá là nhằm xác định các mục tiêu mà chủ thể hoạt động đã và
đang đạt được và để làm được điều đó thì chủ thể đánh giá phải tiến hành việc thu
thập và xử lí nhiều thông tin có liên quan...
Trong một lĩnh vực cụ thể như trong lĩnh vực dạy học, Đặng Bá Lãm lại đưa ra
khái niệm đánh giá như sau: “Đánh giá là một quá trình có hệ thống bao gồm việc thu
thập, phân tích, giải thích thông tin nhằm xác định mức độ người học đạt được các
mục tiêu dạy học”[16]. Khái niệm đánh giá này cũng gần giống với quan niệm của
Nguyễn Đức Chính về đánh giá, coi đánh giá là một quá trình thu thập, phân tích, giải
thích thông tin để từ đó xác định mức độ chủ thể hoạt động đạt được các mục tiêu
hoạt động.
Từ những phân tích trên đây, chúng tôi cho rằng: Đánh giá là quá trình tổng
thể bao gồm nhiều quá trình thành phần như sau:
- Quá trình thu thập và xử lí thông tin liên quan tới đối tượng, hoạt động,...
- Quá trình so sánh, đối chiếu với tiêu chuẩn, mục tiêu,...

11


- Quá trình đưa ra những nhận định, phán đoán về chất lượng (giá trị), về kết
quả đạt được,...
- Quá trình đưa ra những quyết định mới, những điều chỉnh kịp thời về phương
pháp, cách thức hoạt động trong tương lai,...

Như vậy, đánh giá không phải là một quá trình khép kín, kết thúc đánh giá về
sự vật, hiện tượng, hoạt động nào đó lại mở ra quá trình đánh giá sự vật, hiện tượng,
hoạt động tương tự khác. Và cứ thế mới nân g cao được chất lượng sản phẩm, hiệu
quả hoạt động, v.v.
Có thể nói, đánh giá là quá trình hình thành những nhận định, những phán
đoán về kết quả của công việc dựa trên sự phân tích những thông tin thu được, đối
chiếu với những mục tiêu, tiêu chuẩn đã đề ra, nhằm đưa ra những quyết định thích
hợp để cải tạo thực trạng, điều chỉnh thái độ, hành động... để nâng cao chất lượng và
hiệu quả hoạt động (công việc).
1.2.2. Khái niệm kết quả học tập
Trong cuốn Cơ sở lí luận của việc đánh giá chất lượng học tập của học sinh
phổ thông, tác giả Hoàng Đức Nhuận và Lê Đức Phúc đã chỉ ra cách hiểu về kết quả
học tập như sau: Kết quả học tập là một khái niệm thường được hiểu theo hai quan
niệm khác nhau trong thực tế cũng như trong khoa học [18].
1. Đó là mức độ thành tích mà một chủ thể học tập đã đạt, được xem xét trong
mối quan hệ với công sức, thời gian đã bỏ ra với mục tiêu xác định.
2. Đó còn là mức độ thành tích đã đạt được của một học sinh so với các bạn
học khác.
Theo quan niệm thứ nhất, kết quả học tập là mức thực hiện tiêu chí (criterion).
Theo quan niệm thứ hai, kết quả học tập là mức thực hiện chuẩn (norm).
- Theo Nguyễn Đức Chính: Kết quả học tập là mức độ đạt được kiến thức, kĩ
năng hay nhận thức của người học trong một lĩnh vực nào đó (môn học). Theo chúng tôi,
quan niệm này chưa phản ánh đầy đủ nội hàm của khái niệm kết quả học tập [7].
- Theo Trần Kiều: Dù hiểu theo nghĩa nào thì kết quả học tập cũng đều thể
hiện ở mức độ đạt được các mục tiêu của dạy học, trong đó bao gồm 3 mục tiêu lớn

12


là: nhận thức, hành động, cảm xúc. Với từng môn học thì các mục tiêu trên được cụ

thể hóa thành các mục tiêu về kiến thức, kĩ năng và thái độ [15]. .
Trong cuốn Measurement and Evaluation in Teaching, Norman E.Gronlund có
bàn đến kết quả học tập như sau: Mục đích của giáo dục là sự tiến bộ của học sinh.
Đây chính là kết quả cuối cùng của quá trình học tập nhằm thay đổi hành vi của học
sinh. Khi nhìn nhận mục tiêu giáo dục theo hướng kết quả học tập, cần phải lưu tâm
rằng chúng ta đang đề cập đến những sản phẩm của quá trình học tập chứ không phải
bản thân quá trình đó. Mối liên hệ giữa mục tiêu giáo dục (sản phẩm) và kinh nghiệm
học tập (quá trình) được thiết kế nhằm hướng tới những thay đổi hành vi theo như
mong muốn. Từ quan niệm này của Norman E. Gronlund ta có thể biểu diễn mối
quan hệ trên bằng sơ đồ sau: Quá trình học tập - Kết quả học tập - Sự tiến bộ của học
sinh (Thay đổi hành vi của HS) [19].
Đây là quan điểm nhấn mạnh ý nghĩa thực tiễn của kết quả học tập, đồng thời
cũng coi kết quả học tập là mục tiêu trung gian, nó chưa phải là mục tiêu cuối cùng
của quá trình học tập.
Từ những quan niệm trên đây về kết quả học tập, chúng ta có thể hiểu: Kết quả
học tập là mức độ mà người học đạt được trong quá trình học tập về nhận thức, hành
động, xúc cảm, so với mục tiêu của dạy học đã được xác định. Kết quả học tập mà
học sinh đạt được trong quá trình học tập cũng là sơ sở quan trọng để đánh giá kết
quả hoạt động giảng dạy của giáo viên và hoạt động học tập của học sinh.
1.2.3. Khái niệm đánh giá kết quả học tập
Từ các khái niệm đánh giá, kết quả học tập, chúng tôi đưa ra khái niệm đánh
giá kết quả học tập như sau: Đánh giá kết quả học tập được hiểu là quá trình hình
thành những nhận định, những phán đoán về kết quả của hoạt động học tập - mức độ
đạt được các mục tiêu của dạy học như mục tiêu tri thức, mục tiêu kĩ năng và mục
tiêu thái độ - dựa trên sự phân tích những thông tin về quá trình học tập của học sinh
để từ đó đưa ra những quyết định phù hợp tiếp theo như cần phải điều chỉnh và tự
điều chỉnh thái độ, hành động, hành vi nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả của
hoạt động học tập.

13

Đánh giá kết quả học tập là một khâu quan trọng của quá trình dạy học, thông
qua việc đánh giá kết quả học tập của HS giúp cho người giáo viên thu được những
thông tin ngược chiều từ HS như khả năng tiếp thu tri thức, ý thức trong học tập, sự
tiến bộ của học sinh cũng như nắm được thực trạng kết quả học tập của HS so với mục
tiêu dạy học đã đề ra. Đồng thời cũng giúp giáo viên tìm ra các nguyên nhân chủ quan
và nguyên nhân khách quan có ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp tới kết quả học tập của
HS để từ đó giáo viên điều chỉnh phương pháp giảng dạy của mình,...
Hoạt động đánh giá kết quả học tập của HS được tổ chức thực hiện tốt (đầy đủ,
chu đáo, chi tiết, chính xác, khách quan...) không chỉ giúp học sinh hiểu rõ mức độ
thành tích đạt được trong học tập của mình như về mức độ lĩnh hội tri thức, trình độ
hiện tại, mức độ sử dụng các kĩ năng, phương pháp học tập, v.v...mà còn giúp HS tập
đánh giá kết quả học tập của bản thân, dần dần hình thành nhu cầu, thói quen tự đánh
giá về quá trình học tập cũng như kết quả học tập của mình để đưa ra quyết định điều
chỉnh trong học tập nhằm nâng cao thành tích học tập.
1.2.4. Khái niệm quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh
Quản lí hoạt động đánh giá kết quả học tập của HS được hiểu là việc thực hiện các
chức năng quản lí đối với toàn bộ các hoạt động đánh giá kết quả học tập của HS như:
- Lập kế hoạch về đánh giá kết quả học tập của HS
- Tổ chức, huy động các nguồn lực tham gia thực hiện hoạt động đánh giá kết
quả học tập của HS.
- Chỉ đạo việc thực hiện hoạt động đánh giá kết quả học tập của HS nhằm
đảm bảo các yêu cầu của hoạt động đánh giá, thực hiện tốt mục đích đánh giá kết quả
học tập của HS, v.v...
- Kiểm tra và đánh giá hoạt động đánh giá kết quả học tập của GV và kết quả
học tập của HS.
Trong trường học, GV giảng dạy là người tham gia trực tiếp các hoạt động
đánh giá kết quả học tập của HS. Hiệu trưởng là người đứng đầu nhà trường, thực
hiện các chức năng quản lí để quản lí hoạt động đánh giá kết quả học tập của HS mà

các GV đã thực hiện cũng như quản lí kết quả học tập của HS.

14


1.3. Một số vấn đề cơ bản về hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh tiểu học
1.3.1. Trường tiểu học
1.3.1.1. Trường tiểu học trong hệ thống giáo dục quốc dân
Theo điều 2 của Điều lệ trường tiểu học: Trường tiểu học là cơ sở giáo dục
phổ thông của hệ thống giáo dục quốc dân, có tư cách pháp nhân, có tài khoản và con
dấu riêng [4].
Xét về vị trí, trường tiểu học là cấp học đầu tiên của hệ thống giáo dục phổ
thông, là cấp học nền tảng của một nền giáo dục ở mỗi quốc gia. Muốn phát triển giáo
dục ở các cấp học cao hơn thì trước hết phải phát triển giáo dục ở tiểu học.
1.3.1.2 Chức năng, nhiệm vụ của trường tiểu học
- Trường tiểu học là cơ sở giáo dục thực hiện chức năng giáo dục trẻ em ở độ
tuổi từ 6 đến 14 tuổi
- Trường tiểu học có quyền hạn và thực hiện 9 nhiệm vụ lớn sau đây.
1. Tổ chức giảng dạy, học tập và hoạt động giáo dục đạt chất lượng theo mục
tiêu, chương trình giáo dục phổ thông cấp tiểu học do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào
tạo ban hành.
2. Huy động trẻ em đi học đúng độ tuổi, vận động trẻ em khuyết tật, trẻ em đã
bỏ học đến trường, thực hiện phổ cập giáo dục và chống mù chữ trong cộng đồng.
Nhận bảo trợ và giúp các cơ quan có thẩm quyền quản lý các hoạt động giáo dục của
các cơ sở giáo dục khác thực hiện chương trình giáo dục tiểu học theo sự phân công
của cấp có thẩm quyền. Tổ chức kiểm tra và công nhận hoàn thành chương trình tiểu
học cho học sinh trong nhà trường và trẻ em trong địa bàn trường được phân công
phụ trách.
3. Xây dựng và phát triển nhà trường theo các quy định của Bộ giáo dục và
Đào tạo và nhiệm vụ phát triển giáo dục địa phương.

4. Thực hiện kiểm định chất lượng giáo dục.
5. Quản lý cán bộ, GV, nhân viên và học sinh….
Trong các nhiệm vụ của trường tiểu học thì nhiệm vụ thứ nhất là nhiệm vụ trọng
tâm các nhiệm vụ khác là quan trọng. Chất lượng GD của trường tiểu học được xác định
bởi kết quả giáo dục HS qua hai mặt cơ bản là kết quả học tập và năng lực, phẩm chất
của các em sau mỗi học kỳ và năm học. Điều này có liên quan mật thiết đến đánh giá kết
15