văn 8 tuần 8

Trường THCS Lý Thường Kiệt
Tuần 8
Tiết 29.30 Ngày soạn: 2/10/2010
Ngày dạy: 4-6/10/2010
Văn bản : CHIẾC LÁ CUỐI CÙNG
(O-Hen ri)
A. Mục tiêu .
1. Kiến thức:
- Học sinh khám phá vài nét cơ bản nghệ thuật truyện ngắn của nhà văn OHen-ri, rung động
trước cái hay, cái đẹp và lòng cảm thông của tác giả đối với những nỗi bất hạnh của người nghèo.
2. Kỹ năng: - Rèn các kĩ năng đọc, kể chuỵện diễn cảm, phân tích các nhân vật và tình huống truyện.
3. Thái độ - Giáo dục lòng yêu thương, sự cảm thông và nghị lực sống.
B. Chuẩn bị.
- Giáo viên: Tham khảo tập truyện ngắn của O Hen-ri, ảnh chân dung
O Hen-ri.
- Học sinh: Sưu tầm các bức tranh minh hoạ''Chiếc lá cuối cùng''
C: Phương pháp: Nêu câu hỏi gợi mở, phân tích diễn giảng
D. Tiến trình bài dạy.
1. Tổ chức lớp.
2. Kiểm tra bài cũ
? Phân tích những ưu, nhược điểm của Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa trong đoạn trích
''Đánh nhau với cối xay gió''
? Biện pháp nghệ thuật chủ yếu được sử dụng trong tác phẩm , phân tích ví dụ, bài học rút ra.
3.bài mới.
Giới thiệu bài: Cho học sinh xem ảnh chân dung O Hen-ri, tập truyện ngắn của ông hoặc giới
thiệu qua bản đồ tự nhiên châu Mĩ- nước Mĩ và thủ đô Oa-sinh-tơn với những nhà văn kiệt xuất: Hê
min guây, Giắc lơn-đơn và O Hen-ri ...
Hoạt động của thày Hoạt động của trò
? Em hiểu gì về cuộc đời O Hen-ri
- Giáo viên giới thiệu thêm:
+ Cha ông là thày thuốc, mẹ ông qua đời

khi ông mới lên 3; 15 tuổi đã phải thôi
học, đi làm ở một hiệu thuốc, sau đó làm
nhân viên kế toán, vẽ tranh, thủ quỹ ngân
hàng.
+ Ông thường sử dụng kiểu đảo ngược
tình thế 2 lần 1 cách đột ngột, bất ngờ
* Truyện của ông thường toát lên tinh
thần nhân đạo cao cả.
Ông thường sử dụng kiểu đảo ngược tình
thế 2 lần 1 cách đột ngột, bất ngờ
I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả:
- Học sinh đọc chú thích trong SGK tr89
+ (1862-1910) - nhà văn Mĩ
+ Truyện của ông thường nhẹ nhàng nhưng toát lên tinh
thần nhân đạo cao cả, tình thương yêu người nghèo khổ,
rất cảm động
2. Văn bản.
Giáo án Ngữ văn 8 tuần 8 GV: Võ Văn Chính
Tr 1
Trường THCS Lý Thường Kiệt
? Em hiểu gì về văn bản được học.
- Giáo viên đọc mẫu.
? Cách đọc.
? Hãy tóm tắt nội dung văn bản ''Chiếc lá
cuối cùng'' bằng 1 đoạn văn ngắn.
- Gọi học sinh tóm tắt
- Gọi học sinh khác nhận xét
- Giáo viên đánh giá, khuyến khích.
- Kiểm tra việc nắm bắt chú thích của

học sinh
? Hãy tìm bố cục của đoạn trích.
? Phần tóm tắt và đoạn trích giới thiệu
Giôn-xi đang ở trong tình trạng như thế
nào .
? Tình trạng đó khiến cô có tâm trạng
như thế nào.
* Giôn-xi có tâm trạng chán nản, mệt
mỏi, tuyệt vọng của một cô gái yếu đuối,
bệnh tật.
? Nhìn cây thường xuân rụng lá, cô có
suy nghĩ như thế nào.
- Đoạn trích là phần cuối của ''Chiếc lá cuối cùng''
II. Đọc - Hiểu văn bản
1. Đọc
- Học sinh đọc văn bản
- Phân biệt lời kể, tả; cuối truyện đọc với giọng xúc động.
- Giôn-xi ốm nặng và nằm đợi chiếc lá cuối cùng của cây
thường xuân bên cửa sổ rụng, khi đó cô sẽ chết.
- Nhưng qua một buổi sáng và 1 đêm mưa gió phũ phàng,
chiếc lá cuối cùng vẫn không rụng. Điều đó khiến Giôn-xi
thoát khỏi ý nghĩ về cái chết.
- 1 người bạn gái đã cho Giôn-xi biết chiếc lá cuối cùng
chính là bức tranh hoạ sĩ già Bơ-men đã bí mật vẽ trong
một đêm mưa gió để cứu Giôn-xi , trong khi chính cụ bị
chết vì sưng phổi.
- Học sinh giải thích các chú thích 2, 3, 4, 5, 6, 7
2. Bố cục.
- 3 phần:
+ Từ đầu

→
kiểu Hà Lan: Giôn-xi đợi cái chết.
+ tiếp
→
vịnh Na-plơ: Giôn-xi vượt qua cái chết.
+ còn lại: Bí mật của chiếc lá cuối cùng
3. Phân tích.
a. Diễn biến tâm trạng của Giôn-xi.
- Giôn-xi là một cô gái trẻ, 1 hoạ sĩ trẻ, cô đang bị sưng
phối nặng.
- Bệnh tật và đói nghèo khiến cô chán nản, thẫn thờ mở to
cặp mắt nhìn tấm mành mành màu xanh.
- Cô gắn sự kéo dài sự sống của mình với những chiếc lá,
Chiếc lá cuối cùng rụng xuống thì cô cũng chết; cô hơi
ngạc nhiên khi chiếc lá cuối cùng chưa rụng rồi tin rằng
đêm tới nó nhất định sẽ rụng và cô cũng lìa đời
- Học sinh thảo luận nhóm, trình bày.
- Học sinh nhóm khác nhận xét.
- Giôn-xi tàn nhẫn, thờ ơ, lạnh lùng với chính mình, với
cuộc sống đang tắt dần trong cơ thể mình nên cô không
mấy quan tâm đến sự lo lắng, chăm sóc của bạn. Điều đó
Giáo án Ngữ văn 8 tuần 8 GV: Võ Văn Chính
Tr 2
Trường THCS Lý Thường Kiệt
- Hưỡng dẫn học sinh thảo luận nhóm
(theo bàn)
? Tại sao tác giả lại viết ''Khi trời vừa
hửng sáng thì Giôn-xi, con người tàn
nhẫn lại ra lệnh kéo mành lên'' . Hành
động này thể hiện tâm trạng gì của cô?

- Có phải cô là người tàn nhẫn không?
? Sau đêm mưa gió dữ dội, cô phát hiện
ra điều gì.
? Tâm trạng của cô như thế nào.
- Tổ chức học sinh thảo luận:
? Nguyên nhân làm Giôn-xi khỏi bệnh.
? Việc đó nói lên điều gì.
* Sức sống dẻo dai, bền bỉ của chiếc lá
đã kích thích tình yêu sự sống của cô.
- Bài học: chữa bệnh bằng nghị lực, tình
yêu cuộc sống, đấu tranh với bệnh tật kết
hợp với thuốc men,...
- Liên hệ với 1 vận động viên thế giới
bằng tình yêu thể thao đã chiến thắng
bệnh ung thư (An xoong vận động viên
đua xe đạp của Mĩ)
? Tại sao khi nghe Xiu kể chuyện về cái
chết của cụ Bơ-men, tác giả không để
Giôn-xi có thái độ gì.
* Luyện tập:
? Hãy đóng vai Giôn-xi kể lại tâm trạng
của mìh khi nhìn thấy chiếc lá cuối cùng
không bị rụng.
là do cô bệnh tật và thiéu nghị lực.
- Chiếc lá vẫn còn
- Ngạc nhiên, nhìn nó hồi lâu, gọi Xiu quấy cháo, muốn
uống chút rượu, muốn vẽ, hôm sau thì hoàn toàn qua cơn
nguy hiểm
→
cô đã muốn sống, đã vui và đã sống

- Cô khâm phục sự gan góc, kiên cường sức sống mãnh
liệt, bền bỉ của chiếc lá nó đã chống chọi với gió tuyết,
thiên nhiên khắc nghiệt, bám lấy cuộc sống không chịu
rụng xuống trái ngược với ý định buông xuôi, yếu đuối
của mình. Nó đã đem lại nhiệt tình tuổi trẻ cho cô, chính
cô đã tự chữa bệnh cho mình bằng chiếc lá , bằng sự thay
đổi tinh thần
Học sinh thảo luận trình bày
- Cách kết thúc như vậy truyện sẽ có dư âm, để lại trong
lòng người đọc nhiều suy nghĩ và những dự đoán. Truyện
sẽ kém hay nếu nhà văn cho chúng ta biết cụ thể Giôn-xi
nghĩ gì, nói gì, có hành động gì khi nghe Xiu kể lại cái
chết và việc làm cao cả của cụ Bơ-men
Tiết 2
Giáo án Ngữ văn 8 tuần 8 GV: Võ Văn Chính
Tr 3
Trường THCS Lý Thường Kiệt
Hoạt động của thày Hoạt động của trò
? Tại sao Xiu cùng cụ Bơ-men sợ sệt
ngó ra ngoài cửa sổ nhìn cây thường
xuân.
? Hành động của Xiu đối với Giôn-xi
như thế nào.
* Xiu chân thành và giàu lòng yêu
thương bạn, có sự đồng cảm sâu sắc.
? Em hiểu gì về tấm lòng của người bạn.
? Sáng hôm sau , Xiu có biết chiếc lá
cuối cùng là do cụ Bơ-men vẽ không.
? Nếu Xiu biết trước thì sao.
* Xiu cũng rất ngạc hiên khi nhìn thấy

chiếc lá khiến truyện càng cảm động và
hấp dẫn hơn.
? Tại sao tác giả lại để cho Xiu kể lại
chuyện về cái chết và nguyên nghân dẫn
đến cái chết của cụ Bơ-men
? Qua đó em hiểu gì thêm về phẩm chất
của cô hoạ sĩ trẻ này
* Xiu kính phục, nhớ tiếc cụ Bơ-men và
hết lòng với bạn.
? Sự thật về chiếc lá còn liên quan đến
nhân vật nào.
? Cụ được giới thiệu ở phần tóm tắt như
thế nào
? Phần đầu đoạn trích cho thấy cụ có
I. Tìm hiểu chung.
II. Đọc - Hiểu văn bản
3. Phân tích.
a. Diễn biến tâm trạng của Giôn-xi.
b) Nhân vật Xiu (10')
- Vì lo cho bệnh tật và tính mệnh của Giôn-xi, vì nhớ đến ý
định sẽ chết cùng với chiếc lá cuối cùng của bạn. Họ nhìn
nhau và không dám nói gì vì họ biết chỉ đêm tới lá sẽ rụng
hết, Giôn-xi khó mà qua khỏi
- Xiu làm theo một cách chán nản
- Cúi khuôn mặt hốc hác gần gối... tha thiết an ủi, mong
bạn cố sống, lo lắng bất lực chẳng biết làm gì để cứu bạn.
- Học sinh khái quát, nhận xét.
- Xiu cũng ngạc hiên không ngờ chiếc lá cuối cùng còn
bám lại, cô chỉ biết sau đó và cô bình tĩnh khi lần thứ 2
Giôn-xi bảo kéo mành lên

- Truyện sẽ kém hay đi vì Xiu không bị bất ngờ và chúng
ta không biết được tâm trạng lo lắng thấm đượm tình
người của cô.
- Tác giả không tả trực tiếp cái chết của cụ Bơ-men trong
bệnh viện mà gián tiếp qua lời kể của Xiu .
→
câu chuyện diễn ra tự nhiên và ta hiểu thêm về Xiu:
kính phục nhớ tiếc cụ hoạ sĩ và hết lòng với bạn.
c. Cụ hoạ sĩ Bơ-men
- Đó là một hoạ sĩ đã ngoài 60 tuổi, râu xồm, kiếm sống
bằng cách ngồi làm mẫu vẽ cho các hoạ sĩ trẻ. Cụ mơ ước
vẽ một kiệt tác nhưng đã 40 năm nay vẫn chưa thực hiện
được.
- Sợ sệt ngó ra ngoài cửa sổ, nhìn cây thường xuân, nhìn
nhau chẳng nói năng gì.
→
Cụ đang lo lắng cho Giôn-xi và có lẽ trong thâm tâm
đang nghĩ đến chiếc lá để cứu sống Giôn-xi
- Vẽ âm thầm, bí mật trong đêm mưa gió, lạh buốt.
- Người ta tìm thấy 1 chiếc đèn bão còn thắp sáng, 1 chiếc
Giáo án Ngữ văn 8 tuần 8 GV: Võ Văn Chính
Tr 4
Trường THCS Lý Thường Kiệt
thái độ như thế nào
* Cụ là người giàu lòng yêu thương, lo
lắng cho Giôn-xi và có lẽ đang nghĩ đến
cách vẽ chiếc lá cuối cùng để cứu Giôn-
xi .
? Cụ đã vẽ bức tranh trong hoàn cảnh
như thế nào.

? Cụ phải trả giá như thế nào cho bức vẽ
chiếc lá đó.
? Em thấy cụ là người như thế nào
* Cụ thật là cao thượng, quên mình vì
người khác, lại cứ lẳng lặng mà làm
không hề hé răng cho ai biết.
? Có thể gọi bức tranh đó là kiệt tác
được hay không? vì sao.
- Hoặc yêu cầu học sinh ghi vào phiếu
học tập: chiếc lá là 1 kiệt tác vì:
+ Hình thức
+ Mục đích
+ Hoàn cảnh vẽ
+ Sự trả giá
- Học sinh điền phiếu, giáo viên kiểm
tra đánh giá(trên máy chiếu).
* Bức tranh của cụ là một kiết tác vì dã
hướng tới và phục vụ cuộc sống của con
người.
? Chứng minh truyện được kết thúc trên
cơ sở 2 sự kiện bất ngờ đối lập nhau tạo
nên hiẹn tượng đảo ngược tình huống 2
lần.
thang đã bị lôi ra khỏi chỗ để của nó, vài chiếc bút lông rơi
vung vãi, bảng pha màu xanh vàng trộn lẫn.
- Cụ bị viêm phối nặng và đã chết vì sưng phổi.
- Học sinh khái quát
Học sinh thảo luận
- Nó rất đẹp, rất giống lá thật, cuống lá màu xanh sẫm, rìa
lá hình răng cưa đã nhuốm màu vàng úa, cả Giôn-xi và Xiu

đều không nhận ra
- Nó đã góp phần cứu sống 1 con người , đẩy lui ác bệnh
- Nó được hoàn thành trong một hoàn cảnh khắc nghiệt
- Nó được tạo ra bằng chính sinh mạng của người vẽ nó,
bằng tình yêu thương bao la, lòng hi sinh cao thượng
→

nó là kiệt tác vì đã hướng tới và phục vụ cuộc sống con
người.
4. Tổng kết (10')
a. Nghệ thuật
- Học sinh thảo luận nhóm
+ Giôn-xi cứ ngày một tiến dần đến cái chết khiến độc giả
thương cảm, lo lắng. Nhưng tình huống bỗng đảo ngược
vào lúc truyện gần kết thúc, Giôn-xi trở lại với lòng yêu
đời, bệnh tình thoát cơn nguy hiểm và độc giả thở phào,
trút được gánh nặng lo âu
→
đảo ngược tình huống.
+ Cụ Bơ-men đang khoẻ mạnh, chẳng ai ngờ đến cái chết
của cụ được thông báo cũng vào lúc truyện gần kết thúc
→
nhân vật trong truyện và cả độc giả đều bất ngờ gây
hứng thú cho người đọc.
- Kể xen tả và biểu cảm (đoạn cuối)
- Sắp xếp các tình tiết hấp dẫn, chặt chẽ khéo léo
b. Nội dung
- Phản ánh tình yêu thương cao cả của những người nghèo
khổ
- Học sinh tự bộc lộ

III. Luyện tập (6')
- Nghệ thuật chân chính được tạo ra từ tình yêu thương
Giáo án Ngữ văn 8 tuần 8 GV: Võ Văn Chính
Tr 5