SKKN một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm

MỤC LỤC

TT
1
1.1
1.2
1.3
1.4
1.5
2
2.1
2.2
2.3
2.3.1
2.3.2

Nội dung

Phần mở đầu
Lý do chọn đề tài
Mục đích nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
Những điểm mới của SKKN
Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
Thực trạng vấn đề
Các giải pháp giải quyết vấn đề
Xây dựng mối trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
Tổ chức thực hiện giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong các
hoạt động hàng ngày ở trường mầm non

2.3.3 Thiết kế, sưu tầm một số thí nghiệm cho trẻ trải nghiệm
2.3.4 Phối hợp với gia đình về phương pháp giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm
2.4 Hiệu quả của sáng kiến
3
Phần kết luận, kiến nghị
Kết luận
Kiến nghị
Tài liệu tham khảo

Trang
1-2
1
2
2
2
2
2-15
2-3
3-4
4-14
4-6
6-11
11-13
13-14
14-15
15-16
15-16
16

I. PHẦN 1: MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân,
thực hiện nhiệm vụ nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục trẻ em trong độ tuổi mầm
non. Mục tiêu của giáo dục mầm non là giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất,
trí tuệ, tình cảm, ngôn ngữ, thẩm mỹ và hình thành những yếu tố nhân cách đầu
tiên của trẻ.
Trong những năm qua cùng với sự phát triển của các bậc học khác, bậc
học mầm non là một bậc học đã có nhiều đóng góp to lớn, thực sự có trách
nhiệm gieo những hạt giống tốt, chồi non tốt tạo tiền đề vững chắc cho nhiệmvụ
giáo dục đào tạo cho thế hệ trẻ mai sau.
Chất lượng giáo dục quyết định sự hình thành và phát triển nhân cách con
người. Có thể nói nhân cách con người trong tương lai như thế nào phụ thuộc
lớn vào sự giáo dục của trẻ trong trường mầm non như lời chủ tịch Hồ Chí Minh
đã từng nói: “Giáo dục mầm non tốt sẽ mở đầu cho một nền giáo dục tốt”
Ngày nay việc nâng cao chất lượng giáo dục là một trong những vấn
đềđược quan tâm hàng đầu trong xã hội. Đứng ở góc nhìn tổng thể có thể thấy
việc nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ trong một nhà trường phụ thuộc
vào nhiều yếu tố: trường lớp, trang thiết bị, trình độ giáo viên, trình độ quản lý
của cán bộ, công tác xã hội hoá, nhận thức của người dân… nhưng tính đến kết
quả giáo dục toàn diện trênmỗi đứa trẻ mầm non thì yếu tố phương pháp dạy
học cho trẻ mầm non là yếu tố quan trọng nhất.
Thật đúng với câu nói “Giáo dục Mầm non vừa là khoa học và là nghệ
thuật”. Khoa học là dạy trẻ không ngừng phát triển, còn nghệ thuật chính là
phương pháp dạy để trẻ phát triển, mà phương pháp dạy học phụ thuộc vào cách
thức hoạt động của giáo viên trong việc tổ chức hoạt động học tập, nhằm giúp
học sinh chủ động đạt các mục tiêu dạy học.
Trong bối cảnh toàn ngành Giáo dục và đào tạo, đang nỗ lực đổi mới
phương pháp dạy học, theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh

trong hoạt động học tập, Việc thay đổi phương pháp dạy học là cần thiết và quan
trọng để đáp ứng được mục tiêu giáo dục hiện nay.Với quan điểm “mỗi đứa trẻ
là một cá thể riêng biệt” và “mỗi đứa trẻ đều có cơ hội được học bằng nhiều
cách khác nhau”, vì vậy cần dạy trẻ mầm non được tiếp cận với phương pháp
giáo dục “lấy trẻ làm trung tâm”. Đó là phương pháp mà giáo viên cần chú ý
đến hứng thú, nhu cầu, khả năng, thế mạnh của mỗi trẻ để hiểu, đánh giá đúng
và tôn trọng.
Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm chính là dựa trên nhu cầu hứng thú, khả
năng và thế mạnh của từng trẻ, tin tưởng rằng mỗi trẻ đều có thể thành công và
tiến bộ. Là tạo nhiều cơ hội cho trẻ học bằng nhiều hình thức khác nhau gồm
cảhoạt động vui chơi, cung cấp cho trẻ nhiều cơ hội để học tập như khám phá,
sáng tạo, giả vờ, tưởng tượng và tương tác với bạn bè. Và phương pháp này
phản ánh được mức độ phát triển của từng cá nhân trẻ, xây dựng dựa trên những
gì trẻ đã biết và có thể làm.
1


Nhận thức được tầm quan trọng của việc đổi mới phương pháp dạy học,
cùng với những kinh nghiệm, hiểu biết và mong muốn của bản thân nâng là cao
chất lượng giáo dục mầm non, tôi đã mạnh dạn chọn đề tài "Một số biện pháp
nâng cao chất lượng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ 5-6 tuổi” để làm
đề tài nghiên cứu trong năm học 2017-2018.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Khảo sát kết quả thực trạng việc sử dụng phương pháp giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm và đưa ra một số biện pháp nhằm nâng cáo chất lượng giáo dục
lấy trẻ làm trung tâm tại lớp C1 5-6 tuổi mà bản thân đang phụ trách.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
- Các cháu 5-6 tuổi lớp C1 (5-6 tuổi). Trường mầm non Xi Măng Bỉm Sơn
- Cơ sở vật chất, đồ dùng, đồ chơi trong lớp C1
- Môi trường bên ngoài lớp C1

- Các hoạt động của trẻ lớp C1
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Quá trình nghiên cứu tôi đã dùng các phương pháp nghiên cứu sau:
- Phương pháp nghiên cứu lý luận
- Phương pháp điều tra thực trạng
- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp quan sát
- Phương pháp thống kê toán học
1.5. Những điểm mới của SKKN
Sáng kiến“Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục lấy
trẻ làm trung tâm cho trẻ 5 – 6 tuổi” là sáng kiến mới.
PHẦN 2: NỘI DUNG SÁNG KIẾN
2.1. Cơ sở lí luận
Các nhà giáo dục đã nghiên cứu thực nghiệm và chứng minh: Trẻ lọt lòng
mẹ đã sớm hình thành con đường học tập. Học tập với trẻ mầm non không phải
cứ là học “toán”, học “văn”, học của trẻ mầm non rất đơn giản, là học để tiếp
xúc với thế giới xung, là "tái tạo" thực tế cuộc sống gần gũi xung quanh trẻ
thông qua sinh hoạt, việc chơi các trò chơi phù hợp theo độ tuổi. Có thể thấy rõ,
“học” của trẻ mầm non gắn liền với cuộc sống hàng ngày và quá trình chăm sóc
trẻ, và việc tập cho trẻ làm quen với “học” ở mỗi giai đoạn phát triển sinh lý lại
là tiền đề cho sự phát triển của cơ thể trẻ ở giai đoạn tiếp theo.
Mặt khác, như chúng ta đã biết dạy học là quá trình tương tác qua lại giữa
giáo viên và học sinh, khi đó học sinh dưới sự hướng dẫn của thầy, cô có thể tìm
ra, khám phá ra những tri thức mới mà bản thân còn chưa biết hoặc chưa rõ,
hình thành những thói quen tư duy độc lập, sáng tạo. Phát triển toàn diện các kỹ
năng sống và những phẩm chất đạo đức phù hợp với chuẩn mực xã hội.
Theo quan điểm của R.C.Shama: “Trong phương pháp dạy học lấy học
sinh làm trung tâm, toàn bộ quá trình dạy học đều hướng vào nhu cầu, khả
2

năng, lợi ích của người học. Mục đích là phát triển ở học sinh kĩ năng và năng
lực độc lập học tập và giải quyết vấn đề…”
Gần đây, các nhà giáo dục mầm non đã có rất nhiều công trình nghiên cứu
về đổi mới nội dung chương trình và phương pháp tổ chức giáo dục trẻ trong
nhà trường mầm non. Trong đó, đổi mới hình thức tổ chức và phương pháp theo
quan điểm giáo dục hiện đại lấy trẻ em làm trung tâm là nhiệm vụ quan trọng và
cấp thiết.
Thực tế cho thấy chương trình giáo dục mầm non là lấy trẻ làm trung tâm,
tạo điều kiện cho mỗi đứa trẻ được hoạt động tích cực phù hợp với sự phát triển
của bản thân trẻ, đáp ứng tối đa nhu cầu và hứng thú của trẻ trong quá trình giáo
dục. Việc tổ chức các hoạt động theo hướng lấy trẻ làm trung tâm đã tạo ra một
không gian mở cho trẻ, khuyến khích trẻ phát triển tư duy và phương pháp giải
quyết vấn đề. Nếu trẻ được tạo nhiều cơ hội tự tham gia trải nghiệm khám phá,
thì như vậy trẻ đã có thể được phát triển tư duy sáng tạo, giúp trẻ có nhiều cơ
hội phát triển ngôn ngữ, tình cảm xã hội, phát triển thẩm mỹ, thể chất, phát triển
nhận thức. Những lợi ích đó có liên hệ trực tiếp với phương pháp dạy của các
giáo viên, đó chính là cách tổ chức các hoạt động cho trẻ theo hướng lấy trẻ làm
trung tâm.
2.2. Thực trạng vấn đề
* Thuận lợi
- Bản thân là giáo viên có trình độ chuẩn về chuyên môn, nhiệt tình yêu
nghề mến trẻ. Luôn tìm tòi, sáng tạo trong dạy học và mong muốn chất lượng
giáo dục của nhà trường ngày càng được nâng cao.
- Đa số trẻ trong lớp khỏe mạnh, thông minh, có khả năng học tập, trải
nghiệm, khám phá.
- Các bậc phụ huynh quan tâm đến các hoạt động và học tập của trẻ ở
trường mầm non.
- Ban giám hiệu nhà trường đầu tư cơ sở vật chất tương đối đầy đủ để
chúng tôi có thể tổ chức hoạt động giáo dục có hiệu quả.

- Ban giám hiệu tạo điều kiện cho giáo viên tham gia buổi tập huấn
chuyên đề Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm do phòng giáo dục thị xã tổ chức. Hỗ
trợ kinh phí cho các nhóm lớp trong việc thực hiện chuyên đề lấy trẻ làm trung
tâm và tổ chức cho giáo viên được đi tham quan các đơn vị bạn trong địa bàn
Tỉnh để học tập và rút kinh nghiệm.
* Khó khăn
- Đa phần phụ huynh cũng chưa thực sự có những hiểu biết đúng đắn về
tầm quan trọng của phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Nên hệu quả
việc phối hợp cùng nhà trường giáo dục trẻ còn chưa cao.
- Trẻ vẫn quen với các phương pháp giáo dục trước đây nên còn nhiều bỡ
ngỡ khi tiếp cận với phương pháp giáo dục mới.
- Từ thực trạng trên tôi đã thực hiện khảo sát chất lượng giáo dục trên 40
cháu của lớp C1 và thu được kết quả như sau:
3


Bảng khảo sát chất lượng đầu năm

STT

Tiêu chí

1

Trẻ hứng thú tham gia vào các
hoạt động
Trẻ có khả năng chủ động và
hợp tác trong các hoạt động
Trẻ có kỹ năng sử dụng ngôn
ngữ mạch lạc

Trẻ nắm vững kiến thức, kỹ
năng vận dụng linh hoạt, sáng
tạo vào thực tế.

2
3

4

Đạt
Số trẻ Tỷ lệ %
30
75

Chưa đạt
Số trẻ Tỷ lệ %
10
25

28

70

12

30

29

72.5

11

27.5

28

70

12

30

Nhìn vào kết quả khảo sát thực trạng ta dễ thấy trẻ chưa thực sự hứng thú
với các hoạt động của giáo viên, hoặc có thể trẻ hứng thú nhưng còn nhút nhát,
chưa thể hiện được khả năng của bản thân. Trẻ chưa chủ động, sáng tạo trong
quá trình học tập, vui chơi mà phần lớn còn dựa nhiều vào hướng dẫn và làm
mẫu của giáo viên. Và việc trẻ vận dụng những kiến thức mình học được vào
thực tế một cách linh hoạt, sáng tạo còn hạn chế. Như vậy, đồng nghĩa với việc
hiệu quả giáo dục chưa cao, giáo dục chưa thực sự lấy trẻ làm trung tâm.
Đứng trước khó khăn trên bằng vốn hiểu biết của mình tôi đã suy nghĩ,
tìm tòi và mạnh dạn đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục lấy
trẻ làm trung tâm cho trẻ ở lớp nói riêng và trẻ em trong toàn trường nói chung.
2.3. Các giải pháp thực hiện
2.3.1. Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
Môi trường giáo dục trong trường mầm non là tổ hợp những điều kiện tự
nhiên, xã hội cần thiết trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ
ở trường mầm non. Có thể nói việc xây dựng môi trường giáo dục trong trường
mầm non đáp ứng yêu cầu chuyên đề xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm
trung tâm là thực sự cần thiết và rất quan trọng. Nó được ví như người giáo viên

thứ hai trong công tác tổ chức, hướng dẫn cho trẻ nhằm thỏa mãn nhu cầu vui
chơi và hoạt động của trẻ, thông qua đó, nhân cách của trẻ được hình thành và
phát triển toàn diện.
Môi trường giáo dục trong trường mầm non gồm môi trường bên trong và
bên môi trường bên ngoài lớp học. Cả hai môi trường này đều rất quan trọng đến
việc dạy và học của cô và trẻ. Trẻ sẽ tham gia vào các hoạt động và các loại trò
chơi khác nhau tùy thuộc vào môi trường mà trẻ đang ở đó, giáo viên cần cho trẻ
cơ hội để chơi và học ở môi trường bên trong và môi trường bên ngoài lớp học.
* Với môi trường bên trong
Môi trường bên trong lớp học được tôi trang trí đẹp mắt bằng các hình
ảnh dễ thương, màu sắc tươi sáng, tạo không khí vui tươi và thích thú cho trẻ khi
vào lớp học.
Trong lớp cũng không thể thiếu được các góc chơi của trẻ, góc chơi cũng
được trang trí và lựa chọn với màu sắc đẹp mắt, thu hút sự chú ý của trẻ. Các
4


góc được sắp xếp các góc một cách phù hợp, gần gũi, phản ánh đời sống hàng
ngày của trẻ, đây là cơ hội quý báu để trẻ có cơ hội được áp dụng những kiến
thức, kĩ năng đã được học theo ý của mình mà không bị gò bó, áp đặt. Diện tích
rộng rãi để trẻ có thể hoạt động thoải mái, sắp xếp góc ồn ào xa góc yên tĩnh.
Nguyên vật liệu, đồ dùng đồ chơi đặc trưng cho từng góc và sắp xếp gọn gằng,
ngăn nắp, dễ dàng khi trẻ sử dụng.

Trang trí góc toán Trang trí góc phân vai

Góc âm nhạc
* Môi trường bên ngoài:
Môi trường ngoài lớp học là yếu tố góp phần tích cực trong các hoạt động
nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục toàn diện trẻ. Tôi luôn mong muốn “mỗi

ngày đến trường của trẻ là một ngày vui” vì vậy tôi cũng quan tâm đến việc
trang trí môi trường bên ngoài đẹp mắt để trẻ cảm thấy vui, yêu thích đến
trường. Đó cũng chính là thành công bước đầu của người giáo viên mầm non.
Khu vui chơi ngoài trơi của trẻ cũng có rất nhiều đồ chơi, có đồ chơi sẵn
có, cũng có cả đồ chơi do chính tay các cô tự làm dành cho các cháu chơi. Đồ
chơi luôn được kiểm tra thường xuyên, đảm bảo thẩm mĩ, vệ sinh và an toàn với
trẻ.
5


Trẻ chơi với đồ chơi bên ngoài
Như vậy, ngay từ việc xây dựng môi trường tôi cũng đã thu hút được sự
hứng thú của trẻ khi đến trường và tham gia vào các hoạt động hàng ngày ở
trường mầm non, là tiền đề cho việc trẻ sẽ chủ động, sáng tạo hơn nữa trong các
hoạt động giáo dục. Mặt khác, một môi trường tốt, đầy đủ sẽ giúp trẻ học tập tốt,
góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục.
2.3.2. Tổ chức thực hiện giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong các hoạt động
hàng ngày ở trường mầm non
* Trong giờ học:
Ở độ tuổi 5-6 tuổi, hoạt động chủ đạo của trẻ “Chơi mà học, học bằng
chơi” thông qua các hoạt động đa dạng phong phú mà trẻ lĩnh hội tri thức trong
cuộc sống xung quanh trẻ, chương trình giáo dục mầm non lấy trẻ làm trung
tâm, tạo điều kiện cho mỗi đứa trẻ được hoạt động tích cực phù hợp với sự phát
triển của bản thân trẻ, đáp ứng được tối đa nhu cầu và hứng thú, dựa vào khả
năng của mỗi trẻ.
Trong các tiết học tôi luôn đem lại cho trẻ sự thoải mái, tự tin, tôi thiết kế
các tiết học mà ở đó trẻ như người làm chủ, trẻ chủ động dẫn dắt, phối hợp với
nhau, được tự mình trải nghiệm và rút ra bài học.
Để làm được điều đó, tôi phải nắm bắt được khả năng, năng khiếu nổi trội
của từng trẻ để có thể giao nhiệm vụ một cách phù hợp đem lại hiệu quả cao.

Tôi ứng dụng triệt để công nghệ thông tin vào tiết dạy giúp trẻ hứng thú và lĩnh
hội tri thức một cách chân thực nhất. Ngoài ra, việc chuẩn bị chu đáo cho tiết
dạy là một điều rất quan trọng để có một kết quả tốt nhất trong mỗi tiết học.
- Ví dụ 1: với tiết Toán: Đề tài “Phân biệt phía trước, sau, trên, dưới của
đối tượng khác”.
Mở đầu là phần ôn luyện tôi cho trẻ chơi trò chơi với những quả bóng bay
oxi, và hát một bài hát co nội dung về bài học rất ngộ nghĩnh:
“Mời bạn ơi ra đây ta hãy đoán xem. Trước - trước, sau - sau hay ở nơi
nào. Dưới – dưới, trên – trên hãy đoán xem. Lá lá la la lá la là.”
Trẻ vừa chơi vừa làm động tác đưa bóng về các phía. Sau đó trẻ thả quả
bóng bay lên trần nhà, hỏi trẻ quả bóng đang ở phía nào của mình, ở phía đấy
con còn nhìn thấy có những gì?... (tôi trang trí cả những ngôi sao trên trần nhà,
6


những bông hoa dưới mặt đất, để hỏi trẻ phía dưới của các con có gì? Phía
trước, phía sau có những gì?…)
Như vậy, có thể thấy phần ôn luyện của trẻ trôi qua không cứng nhắc,
không trực tiếp nhắc đến kiến thức nhưng lại khiến trẻ khắc sâu một cách tự
nhiên nhất.
Phần nội dung, thay vì sử dụng các đồ dùng, con vật rồi cho trẻ sắp xếp
trước, sau… như trước đây, tôi cho trẻ tự đóng kịch, tôi là người dẫn dắt và trẻ
tự trò chuyện với nhau về kiến thức trẻ cần học: Bạn đóng thỏ xám sẽ hỏi các
bạn về những đồ vật bạn đem theo ở phía nào của bạn ấy: Cái ô ở phái nào của
tôi? Phía sau lưng tôi mang cái gì?... Tôi thấy trẻ rất tự tin khi tham gia trả lời
câu hỏi và lĩnh hội bài học nhẹ nhàng hơn so với việc trả lời câu hỏi rập khuôn
của cô giáo, mặt khác qua đó trẻ còn được rèn luyện ngôn ngữ mạch lạc cho
chính mình.
Trong bất kì hoạt động nào thì cũng đều cần trò chơi để củng cố lại kiến
thức mà trẻ vừa học. Chính vì thế tôi luôn cố gắng tổ chức cho trẻ được tham gia

nhiều trò chơi để vừa có thể giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu vui chơi lại vừa ôn lại
kiến thức.
Trong tiết toán này tôi tổ chức cho trẻ chơi trò hoàn thiện ngôi nhà giúp
bạn thỏ. Cô chuẩn bị mô hình ngôi nhà chưa hoàn thiện, trẻ sẽ chia thành 4
nhóm: nhóm 1 sẽ hoàn thiện phía trên ngôi nhà (lợp ngói), nhóm 2 sẽ hoàn thiện
phía dưới ngôi nhà (lát gạch), nhóm 3 sẽ hoàn thiện phía trước ngôi nhà (trồng
hoa), nhóm 4 hoàn thiện phía sau ngôi nhà (trồng cây). Trẻ sẽ tự thỏa thuận,
phân nhiệm vụ và chuyển nguyên vật liệu cho nhau để hoàn thiện.

Trẻ đóng vai thỏ
Trẻ chơi trò chơi
- Ví dụ 2: Với tiết Khám phá khoa học: Đề tài “Bé cần gì để lớn lên và
khỏe mạnh”
Để tránh tình trạng tiết học trầm, buồn, cô nói nhiều hơn trẻ, tôi đã thiết
kế tiết học thành buổi diễn đàn chia sẻ kinh nghiệm chăm sóc trẻ và người dẫn
chương trình chính là các bạn nhỏ ở ngay lớp học của tôi.
7


Các bạn trong lớp sẽ tự đứng dậy giới thiệu về bản thân và chia sẻ về nề
nếp sinh hoạt của mình, có kèm theo ảnh thật của trẻ ở nhà mà tôi đã nhờ bố mẹ
chụp lại: trẻ giới thiệu được về bữa ăn của mình đầy đủ các nhóm thực phẩm, về
vệ sinh cá nhân, tập thể dục thể thao mỗi buổi chiều và đi ngủ đúng giờ, khoa
học, hợp lý để có cơ thể khỏe mạnh.
Trẻ đã thoát ra khỏi sự gò bó trong khuôn khổ của tiết học và tiết học trở
thành nơi trẻ được thỏa mãn nhu cầu thể hện mình. Sau tiết học này tôi thấy
được rằng hầu hết các bạn nhỏ ở lớp tôi đều có khả năng sử dụng ngôn ngữ lưu
loát, diễn cảm và tự tin, trẻ còn biết thể hiện cảm xúc của mình đối với những
việc làm, lời nói hay của các bạn cùng lớp.

Bạn Hồng Minh đang dẫn chương trình
Sau đó, trẻ còn được tham gia vào một trò chơi vô cùng thú vị, thú vị
ngay từ tên gọi “Vua đầu bếp”. Ở trò chơi này, trẻ được chia làm bốn nhóm và
được phân nhiệm vụ chế biến một món ăn theo các nhóm chất: chất đạm, chất
bột đường, chất béo, vitamin và muối khoáng, các nhóm sẽ bàn bạc với nhau để
chọn món ăn sẽ chế biến.
Tôi chuẩn bị sẵn thực phẩm tươi ngon và đẹp mắt, trẻ được tự mình đi lựa
chọn những thực phẩm thuộc nhóm chất được giao về để thực hiện, trẻ tự phân
công nhau mỗi người một việc để có thể hoàn thành nhiệm vụ của cả nhóm.

8


Các nhóm thực hiện chế biến món ăn
Trong trò chơi này tôi thấy trẻ thật sự thích thú, hào hứng và mong đợi, trẻ
được tự tay mình bóc những quả trứng và thực hiện một cách khéo léo để quả
trứng không bị vỡ nát. Trẻ biết để làm ra món muối lạc vừng như các cô cấp
dưỡng vẫn thường làm cho các bạn ăn thì cần phải rang chín lạc và vừng, cần có
cối và chày đễ giã, và cần cho thêm một chút gia vị để món ăn thêm đậm đà. Trẻ
còn biết cắt nhỏ rau thơm để cho vào món bánh mì kẹp và món salad rau củ giúp
món ăn thêm phần hấp dẫn.Qua đó, giúp trẻ lĩnh hội thêm cho mình kiến thức về
bữa ăn hàng ngày của trẻ, không chỉ cần ngon miệng mà cần cả sự cân đối, đầy
đủ các nhóm chất.
Điều đặc biệt là trong suốt tiết học bản thân tôi không phải là người ra sức
giải thích cho trẻ hiểu trẻ cần những điều gì giúp cơ thể lớn lên và khỏe mạnh,
mà những điều đó lại chính do bản thân trẻ đã chia sẻ cho nhau. Tôi chỉ là người
đồng tình, mở rộng thêm kiến thức cho trẻ, qua đó trẻ cũng học tập ở các bạn
được rất nhiều điều và biết cách thể hiện tình cảm với những người luôn gần
gũi, quan tâm và bên cạnh chăm sóc cho trẻ.
Như vậy, với hai ví dụ tiêt học ở lớp tôi, bản thân tôi khẳng định lồng ghép

quan điểm và phương pháp gáp dục lấy trẻ làm trung tâm vào tiết dạy giúp trẻ lĩnh
hội các tri thức mới, củng cố, hệ thống hóa các tri thức đã có, đồng thời giúp trẻ
hình thành và rèn luyện các kỹ năng nhận thức cũng như kỹ năng xã hội.
* Trong hoạt động góc:
Hoạt động góc là cách tổ chức lớp học không mới. Tuy nhiên, làm thế nào để
trẻ được học thông qua hoạt động vui chơi mà không bị gò bó lại là một thách thức.
Ở đó, tôi chỉ có vai trò là người hướng dẫn, gợi ý cách chơi theo trình tự hợp lý còn
trẻ sẽ là người thực hiện phương pháp dạy học lấy trẻ làm trung tâm ở đó mọi đứa
trẻ được chủ động,sáng tạo, tích cực hoạt động để tự chiếm lĩnh tri thức.
9


Ví dụ: Trước khi tổ chức cho trẻ vào góc chơi thì tôi cùng trẻ hát múa
một bài để trẻ thư giãn khi chuyển hoạt động và tạo hứng thú cho trẻ.
Sau khi trò chuyện về chủ đề và các góc thì tôi sẽ tug bóng đến cho một
bạn bất kì, bạn ấy sẽ đứng lên nói cho các bạn biết bạn ấy muốn chơi ở góc nào,
ở góc ấy bạn định chơi trò chơi gì và trẻ sẽ hỏi những ai mốn chơi cùng góc chơi
với bạn ấy thì dơ tay lên. Bạn ấy sẽ tiếp tục lăn bóng cho các bạn khác lựa chọn
tương tự đến hết các góc.
- Góc toán: Ở hình ngôi nhà bé chơi trò “bé chọn hình gì”. Tôi chuẩn bị
một ngôi nhà có khuyết các hình(hình tròn, vuông, tam giác, chữ nhật), yêu cầu
bé phải chọn các hình có sẵn để gắn vào đúng các vị trí.
Hay ở phần sắp xếp theo quy tắc, tôi chuẩn bị sẵn những dải hàng ngang có
sẵn gai dính, trẻ sẽ phải chọn và sắp xếp đúng theo quy luật và dán vào. Sau đó trẻ
có thể tháo ra để sắp xếp theo quy luật khác, hoặc để các bạn khác chơi tiếp.
- Góc âm nhạc: Hướng dẫn trẻ tự lấy nhạc cụ ở tủ, một bạn hoặc cả nhóm sẽ
giới thiệu về những tiết mục mà nhóm sẽ biểu diễn. Trẻ phân công nhau: bạn dùng
đàn, bạn dùng xắc xô, bạn thì dùng phách gỗ, bạn thì hát bằng micro, đánh trống…
- Góc thiên nhiên: trẻ được tự mình bắt sâu, nhổ cỏ và tưới nước cho cây,
trẻ được chơi với các vật liệu tự nhiên như hột, hạt, lá khô, cát nước… Vừa phát

triển kĩ năng cho trẻ vừa tạo cho trẻ thói quen chăm sóc bảo vệ cây trồng.

Bé chăm sóc cây
* Hoạt động ngoài trời:
Hoạt động ngoài trời là một trong những hoạt động hàng ngày của trẻ ở
trường mầm non, có nhiều ưu thế để phát triển mọi mặt cho trẻ. Và nếu lồng ghép
nội dung giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trẻ có hiểu biết tốt hơn khi tham gia vào
các hoạt động quan sát, khám phá, tiếp xúc trực tiếp với thiên nhiên. Trẻ khỏe
mạnh, nhanh nhẹn khi được thỏa mãn nhu cầu vận động trong môi trường thuận
lợi. Trẻ được tăng cường mối quan hệ giao lưu với bạn bè và mọi người xung
quanh, học cách hợp tác, chia sẻ, giúp đỡ và nhường nhịn nhau, giúp trẻ mạnh dạn,
tự tin hơn, dễ dàng thích nghi, hòa nhập trong môi trường xã hội hiện đại.
* Mọi lúc mọi nơi:
Lồng ghép giáo dục lấy trẻ làm trung tâm mọi lúc mọi nơi cũng là một
việc quan trọng và rất có ý nghĩa, bởi qua đó giúp trẻ làm quen hoặc ôn luyện lại
10


những kĩ năng, kĩ xảo, sẽ là phương tiện bổ trợ cho trẻ khi tham gia các hoạt
động khác đạt hiệu quả tốt hơn.
Ví dụ: Tận dụng mọi lúc mọi nơi, mọi thời gian rỗi tôi tổ chức cho trẻ
chơi các trò chơi tự chọn, trẻ sẽ học được cách nhường nhịn, chia sẻ và hợp tác
với các bạn: Chơi xây dựng, lắp ghép, chơi bế em…
Hay một trò mà tôi thường xuyên khuyến khích trẻ chơi đấy là trò chơi
làm người dẫn chương trình giỏi, các bạn sẽ tự đứng lên giới thiệu về bản thân
mình: về tên, tuổi, sở thích, ước mơ… Hoặc có thể cho một bạn lên làm chủ trò
tự tổ chức cho các bạn chơi, rèn cho trẻ tính độc lập, mạnh dạn tự tin. Khi đó trẻ
sẽ được thể hiện khả năng của mình, thấy được điểm mạnh, điểm yếu và cần học
tập thêm ở các bạn những điều gì đồng thời giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch
lạc và tự tin trong giao tiếp.

Trẻ tự tổ chức cho các bạn chơi trò chơi “Làm theo tôi
nói” 2.3.3: Thiết kế, sưu tầm một số thí nghiệm cho trẻ trải nghiệm
“Xung quanh chúng ta có bao điều kì lạ, mà ta mới biết chẳng được bao
nhiêu”. Con người luôn có khát vọng muốn được khám phá, tìm hiểu thế giới xung
quanh ta, trẻ em cũng vậy, tuy nhiên chúng ta không thể đi đến tất cả mọi nơi,
không thể tận mắt nhìn thấy hết thảy các sự vật, hiện tượng diễn ra như thế nào.
Chính vì vậy tôi đã suy nghĩ, tìm tòi và đưa ra quyết định sẽ giúp trẻ thỏa mã
nhu cầu khám phá tìm hiểu thế giới xung quanh bằng việc thiết kế, sưu tầm những
thí nghiệm đơn giản cho trẻ trải nghiệm tạo cho trẻ hứng thú, kích thích trẻ tích cực
hoạt động, phát triển ở trẻ tính tò mò, ham hiểu biết, phát triển các năng lực trí tuệ
và nâng cao hiệu quả của quá trình giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
* Thí nghiệm 1: Thí nghiệm với nước
- Thí nghiệm sự hòa tan của nước
+ Chuẩn bị: Mỗi trẻ 3 cốc nước sạch, 1 đĩa muối, 1 đĩa đường, 1 đĩa cát, thìa
+ Tiến hành: Cho trẻ dự đoán xem điều già sẽ xảy ra. Trẻ bỏ lần lượt các
đĩa vào ba cốc nước, dùng thìa nguấy đều.
+ Kết quả: Đường và muối tan trong nước, còn cát không tan.
- Thí nghiệm vật chìm - vật nổi
+ Chuẩn bị: Mỗi nhóm một chậu nước
Các vật như đá sỏi, đồ chơi bằng nhựa, gỗ, sắt…
11


+ Tiến hành: Lần lượt cho trẻ thả đồ vào nước và quan sát
+ Kết quả: Những vật nặng hơn nước thì sẽ chìm, vật nào nhẹ sẽ nối lên.

* Thí nghiệm 2: Thí nghiệm với trứng
- Thí nghiệm trứng chìm hay nổi:
+ Chuẩn bị: Mỗi nhóm 3 cốc nước lọc, 3 quả trứng sống, muối, thìa.

+ Tiến hành: Cho ba quả trứng vào ba cốc nước. Cho thêm muối vào hai
cốc còn lại và quan sát.
+ Kết quả: Khi cho trứng vào cốc nước lọc thì trứng chìm, khi cho thêm
một ít muối vào cốc thứ hai và nguấy nhẹ thì trứng sẽ dần dần nổi lên. Khi cho
nhiều muối vào cốc nước thứ ba và nguấy tan thì trứng nổi hẳn trên mặt nước.
Như vậy do muối hòa tan làm dung dịch nước đậm đặc và đẩy trứng lên.

- Thí nghiệm trứng sống hay trứng chín:
+ Chuẩn bị: Mỗi trẻ 1 quả trứng sống, 1 quả trứng chín, đánh dấu số 1 và 2
+ Tiến hành: Để quả trứng trên bàn, dùng lực tay xoay tròn quả trứng, sau
đó dùng ngón tay chạm nhẹ vào quả trứng đang quay.
12


+ Kết quả: Sau khi chạm tay vào vả thả ra thì quả trứng chín sẽ dừng lại,
còn quả trứng sống vẫn tiếp tục chuyển động do trứng sống có chất lỏng bên
trong nên còn lắc lư tự chuyển động.
* Thí nghiệm 3: Thí nghiệm với giấy
- Thí nghiệm giấy truyền nước:
+ Chuẩn bị: Mỗi nhóm hai cái cốc, 1 cố nước nước pha màu, 1 cốc không
có nước. khăn giấy.
+ Tiến hành: Dùng khăn giấy cuộn thành dải dài, cho một đầu giấy vào
cốc nước, đầu kia sang cốc không có nước và quan sát
+ Kết quả: Nước sẽ theo khăn giấy truyền sang cốc không có nước.

- Thí nghiệm hoa giấy nở:
+ Chuẩn bị: Mỗi trẻ vài bông hoa giấy, chậu nước
+ Tiến hành: Lần lượt gấp cánh lại, thả hoa giấy vào chậu nước và quan sát
+ Kết quả: Cánh hoa giấy sẽ từ từ nở ra như quá trình hoa nở tự nhiên do
nước ngấm làm giấy nở ra.

* Thí nghiệm 4: Thí nghiệm với cây xanh
- Thí nghiệm: Rễ và mầm mọc hướng nào.
+ Chuẩn bị: Hai cái cốc đựng khăn ướt bên trong. Hạt đỗ xanh
+ Tiến hành: Cho hạt vào kẽ của khăn và cố để bên ngoài có thể nhìn thấy
hạt, một cốc để thẳng đứng, một cốc để nằm ngang và tưới nước hàng ngày chờ
hạt nảy mầm.
+ Kết quả: Dù là cốc thẳng đứng hay cốc để nằm ngang thì rễ cây vẫn
mọc xuống phía dưới và mầm mọc thẳng lên trên phía bầu trời.
- Thí nghiệm: Rau đổi màu
+ Chuẩn bị: Ba cốc nước, màu, ba lá rau cải thảo
+ Tiến hành: Cho màu thực phẩm vào cốc nước để có ba cốc nước màu
xanh, đỏ, vàng. Cắm ba lá rau cải thảo vào và chờ đợi.
+ Kết quả: Sau một thời gian, rau sẽ có màu giống màu nước trong cốc,
do rau hút nước lên làm biến đổi màu của lá rau.

13


2.3.4. Phối hợp với gia đình về phương pháp giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm
Việc giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện các phẩm chất và năng lực nhằm giúp
trẻ phát triển nhân cách một cách toàn diện là một quá trình lâu dài liên tục, diễn
ra ở nhiều môi trường khác nhau. Tuy nhiên trong thực tế, trong môi trường xã
hội mà trẻ sống, học tập và phát triển; bên cạnh các mặt tác động tốt, các ảnh
hưởng tích cực luôn luôn tồn tại, hàm chứa các yếu tố có thể gây nguy hại đến
sự phát triển nhân cách của trẻ và với đặc điểm hiếu động và ít vốn sống lại trẻ
dễ bắt chước theo, dần dần trở thành thói quen xấu, tác động tiêu cực đến sự
phát triển nhân cách của trẻ. Nếu thiếu sự phối hợp đúng đắn, thiếu sự thống
nhất tác động giáo dục giữa nhà trường và gia đình, không can thiệp kịp thời thì
sẽ xuất hiện những hiệu quả không tốt trong giáo dục.Vì vậy giáo dục nói chung

và giáo dục trẻ mầm nonnói riêng luôn luôn đòi hỏi sự phối hợp, kết hợp chặt
chẽ của toàn xã hội và nhất là đòi hỏi sự quan tâm đúng cách của nhà trường, gia
đình và mọi người trong xã hội.
Trong các cuộc họp phụ huynh tôi luôn là người chủ động tìm hiểu về tình
hình, khả năng của trẻ, bằng sự chân thành và cởi mở của mình tôi đã nhận được
nhiều những phản hồi tích cực từ phía cha mẹ trẻ. Điều này cũng giúp tôi rất
nhiều trong quá trình giảng dạy của mình.
Tôi tuyên truyền đến phụ huynh phương pháp chăm sóc sức khỏe một các
khoa học, phù hợp với lứa tuổi. Tuyên truyền và kêu gọi phụ huynh tìm hiểu về
một phương pháp giáo dục con đạt kết quả cao nhất đó là lấy trẻ làm trung tâm,
hướng dẫn cho phụ huynh cách khiến trẻ trở thành trung tâm của mọi hoạt động,
người lớn không áp đặt trẻ mà chỉ đóng vai trò là người hướng dẫn, giúp con tự
lập, trưởng thành hơn, năng động sáng tạo hơn trong cuộc sống.
Theo dõi và đánh giá trẻ theo từng thời điểm và kịp thời báo lại cho cha
mẹ trẻ, mời các bậc cha mẹ tham gia các diễn đàn qua mạng về chăm sóc sức
khỏe và giáo dục trẻ để cùng tìm ra các biên pháp giáo dục phù hợp với từng cá
nhân trẻ.
Huy động cha mẹ trẻ ủng hộ nguyên vật liệu phục vụ cho công tác làm đồ
dùng đồ chơi của cô và cháu tại lớp.

14


2.4. Hiệu quả của sáng kiến
Sau thời gian thực hiện các biện pháp trên đến nay tôi nhận thấy kết quả
đạt được như sau:
- Kết quả học tập của trẻ được theo dõi và đánh giá như sau:
Bảng khảo sát kết quả cuối năm học.

STT

Tiêu chí

1

Trẻ hứng thú tham gia vào
các hoạt động
Trẻ có khả năng chủ động và
hợp tác trong các hoạt động
Trẻ có kỹ năng sử dụng ngôn
ngữ mạch lạc
Trẻ nắm vững kiến thức, kỹ
năng vận dụng linh hoạt,
sáng tạo vào thực tế.

2
3
4

Đạt
Số trẻ
Tỷ lệ %
36
90

Chưa đạt
Số trẻ Tỷ lệ %
4
10

35

87.5

5

12.5

36

90

4

10

34

85

6

15

* Về phía trẻ:
- Trẻ rất hứng thú vào các hoạt động mà tôi tổ chức cho trẻ ở lớp học
hàng ngày.
- Hầu hết trẻ trong lớp học giờ đây đều rất tự tin vào bản thân, có khả
năng thể hiện được những ưu điểm, năng khiếu của mình một cách sinh động,
hấp dẫn và đáng yêu.

- Trẻ thực hiện tốt kĩ năng tư duy, độc lập, sáng tạo, biết hợp tác, chia sẻ,
đồng cảm với bạn bè, mọi người xung quanh, biết giúp đỡ người khác khi gặp
khó khăn.
- Trẻ có khả năng diễn đạt trọn vẹn mong muốn của bản thân cũng như kể
lại những gì trẻ tiếp thu được,ngôn ngữ mạch lạc cũng nhờ đó mà phát triển một
cách nhanh chóng.
* Về phía giáo viên:
15


- Thấy được tầm quan trọng của quan điểm, phương pháp giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm và áp dụng vào thực tế giảng dạy của lớp mình đạt hiệu quả tích cực.
- Bản thân cũng tự tin hơn, sáng tạo hơn khi tổ chức các hoạt động cho trẻ.
* Về phía phụ huynh:
- Có nhận thức đúng đắn hơn về tầm quan trọng của việc cho trẻ tiếp cận
với phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
- Có niềm tin vào giáo viên và nhà trường trong quá trình chăm sóc giáo
dục con em mình.
- Luôn quan tâm và hỗ trợ mọi hoạt động của nhà trường, của lớp.

PHẦN 3 : KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm - là đặt trẻ vào vị trí trung
tâm của hoạt động dạy và học với những phẩm chất và năng lực riêng của mỗi
người: vừa là chủ thể vừa là mục đích của quá trình đó, phấn đấu tiến tới cá thể
hóa quá trình học tập và sự trợ giúp của phương tiện thiết bị hiện đại, để cho
tiềm năng của mỗi học sinh được phát triển tối ưu, góp phần có hiệu quả vào
việc xây dựng cuộc sống cho cá nhân, gia đình và xã hội.
Khi tổ chức các hoạt động theo phương pháp lấy trẻ làm trung tâm giúp
trẻ mạnh dạn, tự tin, tích cực, chủ động, tư duy, sáng tạo, thích thú tìm tòi, khám

phá trong quá trình tham gia các hoạt động giáo dục ở trường, ở lớp.
Có thể nói, giáo dục mầm non lấy trẻ làm trung tâm là quan điểm giáo
dục tiến bộ, nhằm mang lại cho trẻ nhiều cơ hội học tập và phát triển, hướng trẻ
trở thành những con người tài giỏi, năng động, sáng tạo đáp ứng nhu cầu ngày
càng cao của xã hội hiện đại.
2. Kiến nghị: Không
Khi hoàn thành sáng kiến kinh nghiệm này, mặc dù được sự quan tâm
giúp đỡ của chị em đồng nghiệp nhưng không tránh khỏi những thiếu sót. Rất
mong được sự góp ý của ban giám hiệu và đồng nghiệp để sáng kiến kinh
nghiệm đạt hiệu quả ngày càng tốt hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ
TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Bỉm Sơn, ngày 09 tháng 04 năm 2018
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung
của người khác.
Người viết

Trần Thị Kim Tuyến

16


XÁC NHẬN CỦA PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO

17

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. “Hướng dẫn thực hành lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm non” - Nhà
xuất bản giáo dục Việt Nam
2. “Module MN 1D – Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”
3. “Đổi mới nội dung và phương pháp giáo dục mầm non” - NXB ĐHSP Hà Nội
4. “Chương trình chăm sóc và giáo dục trẻ mẫu giáo” - Vụ giáo dục mầm non

18


DANH SÁCH
SKKN được xếp loại từ cấp Thị trở lên qua các năm học
TT

Năm học

Tên SKKN

1 2012 - 2013 Một số biện pháp giáo dục
lễ giáo cho trẻ 4-5 tuổi
Một số biện pháp giúp trẻ
2 2014 - 2015 mẫu giáo 4-5 tuổi học tốt
môn tạo hình
Một số biện pháp giúp trẻ
3 2015 - 2016 4-5 tuổi học tốt môn âm
nhạc
Một số biện pháp nhằm
4 2016 - 2017 nâng cao năng lực cảm thụ
văn học cho trẻ 5-6 tuổi

Xếp loại Cấp Thị Cấp Tỉnh
C
B

*
*

C
C

*
*

19