SKKN một số biện pháp xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm giúp trẻ 5 6 tuổi hoạt động tích cực

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUẢNG XƯƠNG

TRƯỜNG MẦM NON QUẢNG NGỌC

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

TÊN ĐỀ TÀI
MỘT SỐ BIỆN PHÁP XÂY DỰNG MÔI TRƯỜNG
GIÁO DỤC LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM GIÚP TRẺ
5 - 6 TUỔI HOẠT ĐỘNG TÍCH CỰC

Người thực hiện: Trịnh Thị Lan
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường Mầm non Quảng Ngọc
SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn


MỤC LỤC
Nội dung
1. Mở đầu
1.1. Lí do chọn đề tài.
1.2. Mục đích nghiên cứu.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
2.2.1. Thuận lợi.
2.2.2. Khó khăn.
2.3. Các biện pháp thực hiện.
2.3.1. Tự bồi dưỡng, trang bị cho mình những kiến thức về xây

dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
2.3.2. Trang trí lớp - Làm đồ dùng, đồ chơi - Xây dựng môi trường
thân thiện, gần gũi để trẻ được vừa học, vừa chơi và thỏa mãn nhu
cầu khám phá của bản thân.
2.3.3. Hướng dẫn, tổ chức cho trẻ hoạt động có hiệu quả trong môi
trường đã xây dựng.
2.3.4. Tuyên truyền, phối kết hợp với phụ huynh
2.4. Hiệu quả của SKKN đối với hoạt động giáo dục, với bản thân,
đồng nghiệp và nhà trường.
3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận.
3.2. Kiến nghị.
Tài liệu tham khảo
Danh mục các đề tài SKKN đã được Hội đồng SKKN ngành
GD&ĐT huyện, tỉnh xếp loại.
Phụ lục

Trang
1
1
2
2
2
2
2
4
4
4
5
5

7
9
11
12
13
13
14


1. Mở đầu


1.1. Lí do chọn đề tài:
Mục tiêu của giáo dục mầm non là giúp trẻ em phát triển về thể chất, tình
cảm, trí tuệ, thẩm mỹ; hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị
cho trẻ em vào lớp một; hình thành và phát triển ở trẻ em những chức năng tâm
sinh lí, năng lực và phẩm chất mang tính nền tảng, những kĩ năng sống cần thiết
phù hợp với lứa tuổi, khơi dậy và phát triển tối đa những khả năng tiềm ẩn, đặt
nền tảng cho việc học ở các cấp học tiếp theo và cho việc học tập suốt đời.[1]
Xu thế đổi mới mạnh mẽ của nền giáo dục nói chung và giáo dục mầm non
nói riêng là lấy học sinh làm trung tâm, giáo viên là người hướng dẫn, tổ chức
các hoạt động nhằm phát huy những năng lực chung cho trẻ [3], đáp ứng với
việc bước đầu hình thành những con người mới cho xã hội hiện đại và không
ngừng phát triển.
Trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo rất ngây thơ, hồn nhiên, nhưng cũng rất ham thích
được học hỏi những cái mới lạ;vậy người giáo viên phải làm thế nào để giúp trẻ
vừa có thể vui chơi một cách hồn nhiên, nhưng cũng có thể tiếp nhận được
những kiến thức mà cô giáo muốn truyền đạt đến trẻ? Để trẻ không những tiếp
nhận những kiến thức đó một cách thụ động mà phải tích cực, chủ động, thích
được khám phá và tìm hiểu về thế giới xung quanh – những yếu tố rất quan

trọng giúp cho việc hình thành ở trẻ những kỹ năng ban đầu giup trẻ sẵn sàng
tiếp nhận tri thức của loài người sau này.
Ở lứa tuổi mầm non, việc tiếp nhận kiến thức của trẻ thông qua hoạt động
vui chơi vô cùng quan trọng. Vui chơi ngoài việc giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu giải
trí còn có vai trò rất quan trọng đối với việc học tập và phát triển của trẻ
[2].Chính vì vậy, việc thiết kế và xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ là rất
quan trọng và cần thiết[5]. Môi trường càng phong phú, đa dạng, phù hợp và
chú trọng việc đặt học sinh làm trung tâm thì hiệu quả giáo dục càng lớn. Nó
được ví như người giáo viên thứ hai trong công tác tổ chức, hướng dẫn cho trẻ
nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động của trẻ, thông qua đó, nhân cách
của trẻ được hình thành và phát triển toàn diện.
Thật vậy, một môi trường sạch sẽ, an toàn, có sự bố trí khu vực chơi và học
trong lớp và ngoài trời phù hợp, thuận tiện có ý nghĩa to lớn không chỉ đối với
sự phát triển thể chất của trẻ, mà còn thỏa mãn nhu cầu nhận thức, mở rộng hiểu
biết của trẻ, kích thích trẻ hoạt động tích cực, sáng tạo. Môi trường giao tiếp cởi
mở, thân thiện giữa cô với trẻ, giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với môi trường xung
quanh sẽ tạo cơ hội cho trẻ được chia sẻ, giãi bày tâm sự,nguyện vọng, mong
ước của trẻ với vô, với bạn bè, nhờ vậy mà cô hiểu trẻ hơn, trẻ hiểu nhau hơn,
hoạt động phối hợp nhịp nhàng hơn nên hiệu quả hoạt động cũng cao hơn, trẻ
yêu trường, yêu lớp yêu cô giáo và bạn bè hơn[5].
Việc xây dựng môi trường giáo dục phù hợp sẽ là phương tiện, là điều kiện
để phát triển phù hợp với từng trẻ, bên cạnh đó quá trình xây dựng môi trường
giáo dục sẽ thu hút được sự tham gia của các phụ huynh và sự đóng góp của
cộng đồng xã hội để thỏa mãn mong đợi đối với sự phát triển của trẻ.
Trong thực tế hiện nay, phần lớn giáo viên đã biết cách xây dựng môi
trường giáo dục cho trẻ hoạt động, trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động giáo
dục do cô tổ chức. Tuy nhiênmôi trường cho trẻ hoạt động còn mang tính áp đặt,


cứng nhắc; cách bố trí các góc hoạt động chưa linh hoạt, chưa khai thác hiệu quả

sử dụng của các góc, các đồ dùng đồ chơi chưa phong phú, đa dạng, chưa thỏa
mãn được nhu cầu khám phá, tìm tòi trải nghiệm của trẻ … Chủ yếu mang tính
chất trang trí nhiều hơn, chưa thực sự xuất phát từ trẻ; chưa kích thích được tính
tò mò, khám phá của trẻ; khi học và chơi trẻ còn rất thụ động…Từ những lý do
đó tôi đã lựa chọn đề tài nghiên cứu của mình trong năm học này là:"Một số
biện pháp xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm giúp trẻ 5-6
tuổi hoạt động tích cực"nhằm tìm ra được những biện pháp hiệu quả "phát huy
được hứng thú, nhu cầu, khả năng, thế mạnh của mỗi đứa trẻ" [5] để mọi trẻ đều
được hiểu, đánh giá đúng và được tôn trọng; tạocơ hội tốt nhất để trẻ có thể để
thành công.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Nghiên cứu lý luận, thực tiễn để tìm ra các biện pháp xây dựng môi trường
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm giúp trẻ 5-6 tuổi hoạt động tích cực.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Các biện pháp xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm giúp trẻ
5-6 tuổi hoạt động tích cực.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
* Phương pháp nghiên cứu lý luận:Nghiên cứu tài liệu, phân tích, tổng hợp lý
luận, nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết về việc vận dụng các biện pháp.
* Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Phương pháp quan sát, đàm thoại, thực
nghiệm (thực hành, trải nghiệm) … điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin.
Quan sát hoạt động của trẻ, …
* Phương pháp thống kê toán học: Xử lý số liệu kết quả nghiên cứu. Lập bảng
thống kê và xử lý số liệu để đưa ra tỉ lệ % đạt và chưa đạt của trẻ.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm:
Các nhà giáo dục đều phải thừa nhận một điều rằng cách tiếp cận tốt nhất
để giáo dục trẻ 0- 11 tuổi đó là lấy trẻ làm trung tâm và ứng dụng các phương
pháp dạy học tích cực để thúc đẩy sự phát triển tính chủ động, khả năng tư duy
phản biện và giải quyết vấn đề cho trẻ. Các cách tiếp cận tốt thường thể hiện

tính tích hợp cao và kết nối việc học với thực tế đời sống của trẻ.
Hiện nay trên thế giới có một số mô hình, cách tiếp cận trong giáo dục đầu
đời được các nhà chuyên gia giáo dục đánh giá cao. Điển hình như các mô hình
đã có từ lâu nhưng hiện vẫn có giá trị là Montessori (Italy) hay các mô hình mới
được xây dựng gồm Reggio Emilia (Italy), High Scope (Mỹ)…[8]
Chuyên đề "Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm" đã được
triển khai đồng bộ, xuyên suốt; có nhiều tài liệu văn bản hướng dẫn cụ thể, chi
tiết… tạo cơ sở để giáo viên thực hiện một cách đúng đắ và triệt để. Các cuộc thi
"Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm" đã được tổ chức triển
khai thực hiện rộng khắp từ cấp trường, cấp huyện, Tỉnh… Trường cũng đã
tham gia hội thi cấp Huyện và được PGD&ĐT đánh giá cao.
Mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng biệt, chúng khác nhau về thể chất, tình cảm,
xã hội, trí tuệ, hoàn cảnh gia đình, văn hóa và tâm lý. Do đó, mỗi trẻ em có hứng
thú, cách học và tốc độ học tập khác nhau và chúng đều có thể thành công[5].


Trẻ học bằng chơi tốt nhất khi có người lớn hỗ trợ và mở rộng những gì chúng
đang hứng thú và đang thực hiện.
"Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm" là quan điểm giáo dục dựa trên hứng thú,
nhu cầu của trẻ; đánh giá đúng, tôn trọng và phát huy được khả năng, thế mạnh
của mỗi trẻ; tạo điều kiện giúp mỗi đứa trẻ đều có cơ hội tốt nhất để phát triển.
[3]. Để giáo dục lấy trẻ làm trung tâm được thực hiện một cách tốt nhất và có
hiệu quả nhất thì xây dựng môi trường giáo dục trong các trường mầm non là
việc làm rất cần thiết và không thể thiếu.
Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm không chỉ truyền đạt kiến thức cho trẻ một
cách thụ động mà còn cần phải tạo ra các điều kiện, các cơ hội để mọi đứa trẻ
được chủ động, sáng tạo, được tích cực hoạt động, tự chiếm lĩnh kiến thức và
kinh nghiệm[6]. Để đạt được điều này, người giáo viên cần nắm được hứng thú,
nhu cầu, trình độ, khả năng của từng trẻ trong lớp, trên cơ sở đó lựa chọn được
nội dung, phương pháp phù hợp với từng nhóm, từng cá nhân trẻ; mức độ phát

triển của từng cá nhân trẻ được phản ánh rõ nét, kế hoạch giáo dục phải được
xây dựng dựa trên những gì trẻ đã biết và có thể làm.
Trẻ mầm non “Học bằng chơi, chơi mà học”, việc học và việc dạy không tự
nó diễn ra mà giáo viên cần tạo ra các điều kiện để thực hiện. "Môi trường giáo
dục là tất cả các điều kiện về vật chất và tinh thần có ảnh hưởng đến hoạt động
giáo dục, học tập, rèn luyện và phát triển cảu người học" [7].
Môi trường giáo dục được thiết kế tốt là điều kiện hỗ trợ hiệu quả cho giáo
viên và trẻ thực hiện hoạt động dạy và hoạt động học ở trường mầm non, cho
phép trẻ tham gia một cách tích cực, chủ động và càng độc lập hơn.[4]
Môi trường cho trẻ hoạt động là nơi có các nguồn thông tin phong phú,
khuyến khích tính tích cực hoạt động độc lập của trẻ.Môi trường giáo dục trong
trong lớp ở trường mầm non nó phải phản ánh toàn bộ nội dung chủ đề kích
thích trẻ tích cực hoạt động trải nghiệm, khám phá, nhằm phát triển về các mặt
giáo dục. Thông qua đógiúp trẻ tìm tòi, khám phá và phát hiện điều mới lạ hấp
dẫn trong cuộc sống nhằm củng cố và bổ sung kiến thức, kỹ năng của trẻ, đồng
thời trẻ được lựa chọn hoạt động cá nhân hoặc theo nhóm, tạo cơ hội cho trẻ bộc
lộ khả năng của mình. Hơn thế môi trường phù hợp, đa dạng sẽ gây hứng thú
cho trẻ, góp phần hình thành và nâng cao mối quan hệ thân thiện tự tin giữa giáo
viên với trẻ, giữa trẻ với trẻ, giữa trẻ với những người xung quanh. Không
những thế nhìn vào cách trang trí, sắp xếp phòng nhóm ta có thể đánh giá được
khả năng sư phạm của giáo viên, đồng thời đây là cách để tuyên truyền đến các
bậc phụ huynh học sinh về những thực tế kiến thức, kĩ năng trẻ học tại trường.
Khi tiến hành chủ đề nào thì môi trường bên trong phải phản ánh chủ đề đó, giáo
viên và trẻ hoàn toàn sáng tạo trong việc thiết kế môi trường phù hợp với chủ
đề. Xây dựng, bố trí, sắp xếp dưới dạng góc "mở" cho trẻ hoạt động hiệu quả.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
2.2.1. Thuận lợi:
- BGH thường xuyên chỉ đạo sát sao về chuyên môn và hướng dẫn giáo
viên thực hiện chuyên đề "Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm".

- Trường đã đạt CQG mức độ I. Khuôn viên sân trường, lớp học rộng rãi,
thoáng sạch, có đủ diện tích cho trẻ hoạt động. Đồ dùng, trang thiết bị tương đối
đầy đủ.
- Bản thân tôi là một tổ trưởng chuyên môn - giáo viên chủ nhiệm lớp được
đào tạo chính qui có trình độ chuyên môn vững vàng; luôn nhiệt tình, tâm huyết
với nghề; ham học hỏi, trau dồi kiến thức; có khiếu thẩm mỹ, kỹ năng tạo hình.
- Bản thân đã được tiếp thu các chuyên đề về xây dựng môi trường lấy trẻ
làm trung tâm của Sở, Phòng GD&ĐT. Đã tham gia tập huấn bồi dưỡng 6
module nâng cao GVMN qua mạng Internet đạt kết quả Tốt.
- 100% trẻ đúng độ tuổi, đã học qua mẫu giáo nhỡ, đi học chuyên cần, nên
trẻ đã có những kỹ năng, thói quen, nề nếp hoạt động.
- Nhiều phụ huynh trẻ nhiệt tình quan tâm tới việc học tập của trẻ; hỗ trợ
giáo viên tranh, ảnh, sách báo và một số vật liệu để làm đồ chơi, trang trí lớp…
2.2.2. Khó khăn:
- Cơ sở vật chất, trang thiết bị môi trường ngoài tuy được đầu tư nhưng vẫn
chưa đầy đủ, chưa đáp ứng được nhu cầu hoạt động, khám phá và sáng tạo của
trẻ (Chưa XD được khu PTVĐ, Sân chơi giao thông... cho trẻ).
- Nguồn kinh phí hỗ trợ giáo viên làm đồ dùng, đồ chơi, thiết kế môi
trường cho trẻ hoạt động còn hạn chế. Giáo viên không có nhiều thời gian để
làm đồ dùng đồ chơi, trang trí lớp, tạo môi trường cho trẻ hoạt động.
- Trẻ trong lớp đông, nhiều trẻ trai (38 trẻ; 23 trẻ trai, 15 trẻ gái) nên rất
hiếu động, nghịch.
- Nhiều trẻ chưa mạnh dạn, tự tin và hoạt động tích cực; kỹ năng giao tiếp,
hoạt động nhóm còn hạn chế.
- Trẻ sử dụng đồ dùng đồ chơi chưa đúng cách và chưa biết bảo quản đồ
dùng đồ chơi.
Vào đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát trẻ ở các nội dung như sau:
BẢNG KẾT QUẢ KHẢO SÁT ĐẦU NĂM
T

NỘI DUNG
KẾT QUẢ
CĐ Tỷ lệ
T

(Tổng số trẻ được KS: 38 trẻ)

Tốt

1
2
3
4

Trẻ ham thích đến lớp,chủ động tham
gia tích cực vào các hoạt động xây
dựng môi trường cùng cô
Kỹ năng sử dụng nguyên vật liệu, đồ
dùng, học liệu trong lớp.
Trẻ hứng thú,tích cực tham gia các
hoạt động.
Trẻ tự tin, sáng tạo,
tương tác tích
cực, biết cách hoạt động nhóm cùng
nhau để giải quyết vấn đề.

2

Tỷ lệ

5,3
%

ĐẠT
Tỷ lệ

Khá

5

0

0%

3

2

5,3
%

5

0

0%

3

13,

2%
7,9
%
13,
2%
7,9
%

TB

15
10
15
12

Tỷ lệ

39,
5%

%

16

26, 25
3%
39, 16
5%
31,
23

6%

Qua quá trình khảo sát trên trẻ tôi nhận thấy tuy trẻ đi học chuyên cần,
hamthích đến lớp nhưng chưa có ý thức trong việc cùng cô xây dựng, trang trí,

42
%
65,
8%
42
%
60,
%


tạo môi trường học tập trong lớp, mọi công việc trang trí, sắp xếp chủ yếu là cô
giáo
Đa số trẻ chưa chủ động trong việc khám phá các đồ dùng, đồ chơi, chưa có kĩ
năng chơi với các đồ dùng, học liệu (Nhất là các đồ dùng, học liệu rèn kỹ năng
sống cho trẻ; Các đồ chơi từ vật liệu thiên nhiên…) Trẻ hoạt động chưa tích cực,
chưa hiệu quả, thiếu tự tin; bắt chước và làm theo một cách máy móc...
Tôi đã sử dụng các biện pháp sau:
2.3. Các biện pháp thực hiện.
2.3.1. Tự bồi dưỡng, trang bị cho mình những kiến thức về xây dựng
môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
Bản thân xác định được vai trò và tầm quan trọng của việc tạo môi trường
lấy trẻ làm trung tâm, giúp cho trẻ hoạt động tích cực, hiệu quả; tôi đã sưu tầm
các sách, báo, tạp chí, văn bản hướng dẫn có liên quan đến chuyên đề để nghiên
cứu, tìm hiểu. Bên cạnh việc bồi dưỡng nắm bắt về lý thuyết tôi cũng đã phân
tích được thực trạng về việc xây dựng môi trường trong lớp, về khả năng của trẻ

trong lớp để từ đó có những thay đổi, bổ sung phù hợp, giúp trẻ được thoải mái
trải nghiệm, khám phá, hoạt động tích cực hơn.
Môi trường giáo dục trong trường mầm non là tổ hợp những điều kiện tự
nhiên – xã hội cần thiết, trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động chăm sóc, giáo dục
trẻ ở trường mầm non; môi trường đó cần phải cung ứng các điều kiện cần thiết
để kích thích và phục vụ trẻ hoạt động một cách tích cực, chăm sóc trẻ tốt… qua
đó, nhân cách trẻ sẽ được phát triển.Hiệu quả của những hoạt động này nhằm
góp phần thực hiện tốt mục tiêu, nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ [3].
Có thể hiểu: Môi trường giáo dục mầm non bao gồm môi trường tự nhiên
(như các điều kiện không khí, ánh sáng, nguồn nước, cây xanh, địa điểm trường)
và môi trường xã hội (bao gồm: bầu không khí giao tiếp trong trường mầm non,
phong cách làm việc, mối quan hệ giữa con người với con người, giữa trường
mầm non với các tổ chức kinh tế, xã hội, văn hóa khác…). Hay có thể quan
niệm đó là môi trường vật chất và môi trường xã hội. Môi trường vật chất trong
trường mầm non bao gồm các trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi, không gian phục
vụ cho việc tổ chức các hoạt động sinh hoạt hằng ngày của trẻ. Môi trường vật
chất tạo cho trẻ những cơ hội tốt để trẻ thỏa mãn nhu cầu hoạt động và phát triển
toàn diện về mặt thể chất, trí tuệ thẩm mĩ, đạo đức, xã hội. Môi trường xã hội
được hiểu là toàn bộ những điều kiện xã hội như chính trị, văn hóa, các mối
quan hệ giúp trẻ hình thành nhân cách của mình. Môi trường xã hội đặc biệt
được nhấn mạnh ở đây là môi trường giao tiếp trong trường mầm non, bao gồm
sự giao tiếp giữa cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với những người xung
quanh. Môi trường này vừa mang tính chất sư phạm, vừa mang tính chất gia
đình.
Xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ trong trường mầm non cần đảm bảo
các nguyên tắc sau:
- Thiết kế môi trường giáo dục phải hướng vào việc phát triển toàn diện của
trẻ nhằm đạt được mục tiêu giáo dục mầm non và mục tiêu cuối độ tuổi, đồng thời
phù hợp với mục đích tổ chức các hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ; đảm

bảo tính thẩm mỹ, an toàn tạo cho trẻ cảm giác được yêu thương, tôn trọng và
đáp ứng các nhu cầu chính đáng.
- Bố trí, sắp xếp các khu vực chơi, hoạt động trong lớp và ngoài trời phù
hợp với chủ đề, thuận tiện cho việc sử dụng của giáo viên và trẻ. Cần quy hoạch
không gian hiện có của nhà trường để phân bố diện tích cho các hoạt động phù
hợp với độ tuổi, sở thích, khả năng... của trẻ và phù hợp hoạt động chung của
lớp, hoạt động nhóm hoặc cá nhân.
- Đảm bảo đủ và đa dạng các loại vật liệu, thiết bị, đồ dùng, đồ chơi phù
hợp với từng chủ đề; thể hiện được rõ nét văn hóa của từng vùng miền để tạo cơ
hội cho trẻ tham gia, vận dụng kiến thức, kỹ năng đã học vào việc xây dựng môi
trường và kích thích sự phát triển toàn diện cho trẻ.
- Luôn tạo cơ hội và mở rộng mối quan hệ giao tiếp xã hội giữa trẻ với
nhiều người giúp trẻ tự tin, tích cực, hứng thú với các hoạt động giáo dục phát
triển toàn diện; sưu tầm và sáng tạo thêm trò chơi bằng cách thường xuyên thay
đổi cách chơi, luật chơi để khích lệ trẻ tham gia, chủ động chơi- tập- thử nghiệm
với các loại thiết bị, đồ dùng, đồ chơi; khuyến khích trẻ tự tạo ra đồ chơi, trò
chơi theo ý tưởng riêng của mình; tổ chức cho trẻ tham gia các hoạt động chơi
tự do, hội thi, lễ hội... để trẻ được trải nghiệm và “tập làm”.
- Tập trung tuyên truyền nâng cao nhận thức cho các bậc cha mẹ và cộng
đồng về ý nghĩa của việc xây dựng môi trường giáo dục trong các trường mầm
non; tạo nhiều cơ hội cho gia đình và cộng đồng được tham gia vào các hoạt
động của nhà trường; xây dựng mối quan hệ tích cực đối với gia đình trẻ, phối
hợp chặt chẽ với gia đình và cộng đồng trong chăm sóc, giáo dục trẻ; tôn trọng
sự khác biệt và nhu cầu của mỗi gia đình để có những phối hợp với từng gia
đình trong chăm sóc, giáo dục trẻ bằng nhiều hình thức, phương pháp nhằm thu
hút các bậc cha mẹ và cộng đồng tham gia hiệu quả vào công tác xây dựng môi
trường giáo dục trong trường mầm non.
Khi thiết kế các góc hoạt động cho trẻ giáo viên cần chú ý:
Sắp xếp: những hoạt động tương đồng thì ở gần nhau (hoạt động tĩnh xa

hoạt động động);Giới hạn không gian: chiếu, xốp, giá, đồ dùng;
Nhiều góc sẽ ở trong phòng, nhiều góc sẽ ở ngoài trời;
Kiểu lưu chuyển: phải hạn chế tối đa sự cản trở. Đảm bảo rằng trẻ có thể di
chuyển dễ dàng giữa các góc mà không va chạm vào nhau hoặc vấp ngã hay va
chạm vào đồ vật;
Có đồ chơi, học liệu và phương tiện đặc chủng cho từng góc;
Các góc phải được bày biện hấp dẫn;
Không gian để chơi và di chuyển xung quanh: cần giới hạn số trẻ trong những
không gian nhỏ.
Không cần thiết phải có một không gian rộng thoáng cố định vì nó có thể sẽ làm
giảm không gian của các góc hoạt động thú vị và vì vậy sẽ hạn chế việc học và
chơi của trẻ trong các góc hoạt động này.[7]
Học liệu và phương tiện trong góc hoạt động đóng vai trò không nhỏ trong quá
trình học và chơi của trẻ. Vì vậy các đồ dùng và học liệu mà giáo viên cung cấp
cho các góc hoạt động cần được lên kế hoạch thật cẩn thận để hỗ trợ giáo viên


lên kế hoạch cho việc học của trẻ và để thu hút trẻ tham gia, cũng như tạo ra các
cơ hội học tập khác.
Tổ chức môi trường giáo dục trong trường, lớp mầm non có vai trò quan trọng
đối với sự phát triển về thể chất, ngôn ngữ, trí tuệ, tình cảm – kỹ năng xã hội,
khả năng thẩm mỹ, sáng tạo của trẻ.
Trang trí môi trường lớp học cần phù hợp với tính chất của các hoạt động, phù
hợp với từng lứa tuổi. Trong lớp cần bố trí không gian phù hợp dành cho hoạt
động chung của lớp và hoạt động theo sở thích, khả năng của nhóm nhỏ hoặc cá
nhân. Chú ý đến sự phong phú của các loại đồ chơi đặc biệt là những nguyên vật
liệu mở và phương tiện cho trẻ được sáng tạo, tự làm đồ chơi phục vụ cho ý
tưởng chơi của trẻ;
Cần thu hút sự tham gia của trẻ vào việc xây dựng môi trường càng nhiều càng
tốt. Đây là những cơ hội quý báu để trẻ ứng dụng kiến thức và kỹ năng trẻ đã

được học theo cách của mình mà không bị gò bó, đặc biệt vào các thời điểm như
chơi và hoạt động ở các góc vào buổi sáng và vào giờ hoạt động chiều.
Cần đa dạng, phong phú, kích thích sự phát triển của trẻ qua các trang thiết
bị ngoài trời; kích thích các vận động khác nhau của trẻ. Tận dụng các nguồn
nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để trẻ khám phá, đặc biệt là nguồn nguyên
liệu tự nhiên và phế liệu.
Ở trong khuôn khổ của SKKN này tôi chú trọng đề cập đến việc tạo môi
trường trong lớp giúp trẻ hoạt động tích cực.
2.3.2. Trang trí lớp -Làm đồ dùng đồ chơi - Xây dựng môi trường thân
thiện, gần gũi để trẻ được vừa học, vừa chơi và thỏa mãn nhu cầu khám phá
của bản thân.
Tôi đã tích cực chủ động tìm tòi học hỏi, sưu tầm các nguyên vật liệu khác
nhau, kết hợp với khiếu thẩm mỹ và kỹ năng tạo hình của bản thân để trang trí
lớp, xây dựng môi trường cho trẻ sạch đẹp, an toàn và thân thiện.
Trong lớp, tôi trang trí các góc cũng như kí hiệu các góc luôn vừa tầm mắt
trẻ (không quá cao hoặc quá thấp). Hình ảnh rõ ràng, cụ thể, có hình ảnh minh
hoạ ngộ nghĩnh, tên gọi gần gũi, hấp dẫn trẻ.
Xây dựng các góc hoạt động trong lớp nhằm tạo điều kiện cho trẻ hoạt
động cá nhân hoặc nhóm nhỏ theo hứng thú và nhu cầu riêng của trẻ với các
hình thức hoạt động phong phú, đa dạng, qua đó giúp trẻ tìm hiểu và khám phá
cái mới, tích cực tìm hiểu các chức năng sử dụng của đồ dùng đồ chơi và rèn
luyện các kỹ năng giao tiếp, hợp tác cùng bạn, hoặc tự giải quyết các nhiệm vụ.
Trong lớp học không thể thiếu những góc chơi của trẻ, do đó để lớp học
thêm lôi cuốn trẻ tôi đã tạo nên một môi trường lớp học với những màu sắc sinh
động, những nhân vật ngộ nghĩnh… Môi trường có không gian, cách sắp xếp
phù hợp, gần gũi, quen thuộc với cuộc sống thực hàng ngày của trẻ; phản ánh
kinh nghiệm, văn hóa của địa phương; luôn thay đổi để tạo ra sự hấp dẫn mới lạ
đối với trẻ. Các góc hoạt động chính được duy trì thường xuyên, chúng không
cần phải di chuyển đi hoặc đóng lại. Việc sắp xếp phải rất linh hoạt để có thể sắp
xếp lại. Ví dụ: để thay đổi sự tập trung của góc hoạt động đóng vai từ trò chơi

gia đình sang trò chơi bệnh viện, hoặc tạo ra không gian cho giờ ngủ trưa bằng
cách di chuyển một số giá để đồ.


Trẻ mầm non luôn thích những gì mới mẻ và thu hút nên tôi rất chú trọng
việc sắp xếp không gian một cách hợp lí như: Gần gũi, quen thuộc với cuộc
sống thực hàng ngày của trẻ. Có sự phân chia giữa các góc rõ rệt, phù hợp. Thiết
kế các góc chơi phù hợp diện tích lớp, độ tuổi của trẻ, đảm bảo cho trẻ di chuyển
dễ dàng giữa các góc mà không va vào nhau hoặc vấp ngã hay va chạm vào đồ
vật.
Ở các góc đồ dùng, đồ chơi tôi chuẩn bị phong phú về thể loại: Tự làm,
mua sẵn, lá cây, hột, hạt, len, vải vụn…để khuyến khích trẻ trải nghiệm. Có đồ
dùng đã hoàn thiện và chưa hoàn thiện để trẻ chơi và tự hoàn thiện chúng. Đồ
dùng, đồ chơi ở các góc được sắp xếp gọn gàng, khoa học, dễ lấy, tiện cho trẻ
khi sử dụng. Mang tính mở và được bổ sung theo chủ điểm.
Đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu trong từng góc được sắp xếp cho trẻ dễ
thấy, dễ lấy, dễ lựa chọn. Những thiết bị đồ chơi nặng đặt ở dưới, những đồ chơi
có nhiều bộ phận phải đặt theo bộ. Màu sắc, hình dáng đồ dùng đồ chơi đẹp, hấp
dẫn, đảm bảo an toàn cho trẻ… Ngoài ra, bàn ghế và đồ dùng cá nhân của trẻ
phải được xếp gọn vào một góc lớp, tránh che khuất các mảng trang trí và các
góc hoạt động.
(MỘT SỐ HÌNH ẢNH CÁC GÓC HOẠT ĐỘNG CHO TRẺ LỚP A1
NĂM HỌC 2018-2019 - PHẦN PHỤ LỤC 1)
Bên cạnh đó môi trường ngoài lớp học là yếu tố góp phần tích cực trong
các hoạt động nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ toàn diện hoặc thiết kế
các trò chơi vận động trước lớp. Tôi cũng đã tạo một góc thiên nhiên của lớp với
các loại cây khác nhau. Để giúp trẻ hòa mình với thiên nhiên và góp phần giúp
trẻ có khả năng sao chép từ. Tôi đã dạy cho trẻ biết tên từng loại cây và còn
phân ra một nhóm sẽ chăm sóc cây một tuần. Trong quá trình chăm trẻ có thể tự
do thay đổi các loại cây, trẻ cùng nhau sao chép lại bảng tên của cây xem ai sao

chép đẹp và đúng để cắm vào chậu. Tôi luôn chú ý bố trí, sắp xếp môi trường
bên ngoài đảm bảo độ an toàn cho trẻ: Không trồng loại cây có gai, độc.
Còn nữa, môi trường xã hội trong trường mầm non là môi trường tương tác
giữa cô với trẻ, giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với mọi người xung quanh. Do vậy,
tôi luôn coi trọng việc xây dựng môi trường giao tiếp một cách chân tình, cở mở
để trẻ luôn có cảm giác được yêu thương tôn trọng, đối xử công bằng, luôn lắng
nghe ý kiến của trẻ, tôn trọng trẻ.
Ví dụ: Cô cho trẻ tự do lựa chọn các góc chơi, vai chơi mà trẻ thích. Khi trẻ
chơi cô trò chuyện gần gũi, vừa gợi ý cho trẻ khi mà trẻ không biết. Chẳng hạn:
“Các chú công nhân định xây công trình gì? Trong công trình có những khu vực
nào?...”
Thường xuyên gợi mở, khuyến khích trẻ mở rộng mối quan hệ qua lại với
các góc chơi làm cho nội dung chơi thêm phong phú.
Ví dụ các chú công nhân mua vật liệu xây dựng, mua thức ăn, hoặc khám
bệnh, các góc khác có thể tham quan công trình xây dựng, hoặc tham quan triển
lãm các tác phẩm tạo hình ở góc nghệ thuật. Trong quá trình hoạt động tôi luôn
bao quát, chú ý đến hứng thú và tôn trọng ý thích cá nhân, không áp đặt trẻ.


2.3.3. Hướng dẫn, tổ chức cho trẻ hoạt động có hiệu quả trong môi
trường đã xây dựng.
* Tạo điều kiện để trẻ được tham gia cùng cô xây dựng môi trường:
Bên cạnh việc cô luôn luôn sáng tạo trong trang trí lớp nhằm giáo dục và
giúp trẻ trải nghiệm từ những trang trí đó, thì tôi còn tạo mọi điều kiện giúp trẻ
có thể tự mình sáng tạo từ nhiều nguyên vật liệu để làm ra những sản phẩm
trang trí lớp. Những đồ chơi dễ làm, khuyến khích trẻ tham gia cùng cô, chẳng
hạn tô, vẽ tranh để trang trí, dùng bút dạ vẽ thêm các chi tiết trên các hòn sỏi
theo sự tưởng tượng của trẻ làm đồ chơi theo ý thích để trưng bày, hoặc mang
các chai nhựa, vỏ hộp bánh kẹo, vỏ sò, ốc… đến lớp để làm đồ dùng đồ chơi.
Ngoài ra vận động phụ huynh hỗ trợ thêm các loại đồ chơi bằng nhựa như các

loại rau củ quả, các con vật để làm phong phú hơn đồ dùng đồ chơi của các lớp.
Tùy vào từng chủ đề khác nhau mà trẻ có thể cùng cô làm ra những sản
phẩm khác nhau.
Ví dụ:Ở chủ đề “Hiện tượng tự nhiên": Cô cho trẻ khám phá, trải nghiệm,
tự tay mình dùng các kỹ năng xé, dán để tạo thành đám mây đen, hạt mưa ở
nhánh mưa còn ở nhánh nắng cô cho trẻ tạo hình dán ông mặt trời từ nhiều
nguyên vật liệu và những đám mây xanh.
Hay với chủ đề "Tết và Mùa xuân" cô cùng trẻ gắn hoa làm cây hoa mai,
hoa đào, cùng nhau treo bao lì xì lên cây để trước lớp. Cô cùng trẻ làm các loại
bánh chưng, bánh tét, hộp bánh, kẹo, mứt, quả…các loại để trưng bày ở góc bán
hàng.
Với chủ đề ngày lễ: 20/10; 20/11 và 8/3 thì cô cho trẻ cùng nhau làm thiệp
từ nhiều nguyên vật liệu khác nhau. Sau đó, sử dụng thiệp của trẻ trang trí ở góc
bán hàng…
* Chú ý đến các hoạt động trải nghiệm của trẻ.
Ở trẻ sự hứng thú, tò mò, khám phá là vô tận vì vậy bản thân tôi cũng tạo
mọi điều kiện cho trẻ phát huy khả năng của mình. Tôi không chỉ cho trẻ được
trải nghiệm ở môi trường trong và ngoài lớp mà tôi còn cho trẻ tự mình khám
phá những thay đổi của các sự vật, hiện tượng.
VD: Để biết được sự phát triển của cây như thế nào cũng như cho trẻ tự
mình trải nghiệm thông qua việc cho trẻ tự chọn nhóm bạn để cùng nhau thi
gieo những loại hạt mà trẻ thích và chăm sóc xem nhóm nào sẽ phát triển tốt
hơn. Mỗi nhóm là 2 chậu: 1 chậu để ở trong bóng tối và 1 chậu để ở ngoài ánh
nắng. Qua đó, trẻ biết được những loại cây, hoa, rau khác nhau sẽ có thời gian
nảy mầm khác nhau. Trẻ còn biết được quá trình phát triển của cây.Ngoài ra, trẻ
còn biết cây phát triển tươi tốt được không chỉ nhờ có sự chăm sóc của con
người như là tưới nước, bón phân, bắt sâu thì yếu tố tự nhiên của ánh sáng mặt
trời cũng không kém phần quan trọng đối với cây. Khi cây thiếu ánh sáng mặt
trời thì màu lá cây sẽ không xanh tươi mà ngã thành màu vàng nhạt.
Ngoài ra, tôi còn cho trẻ khám về pha màu sắc, về "Nước chảy như thế

nào"... được bố trí ở trước hành lang của lớp, vừa mát mẻ vừa thoải mái để trẻ
có thể tự mình hòa mình trải nghiệm…
Muốn trẻ được chơi tích cực, chơi sáng tạo, nghĩ ra nhiều cách chơi trong các
góc hoạt động ngay từ đầu tôi phải biết cách giới thiệu các góc chơi và quản lý


tốt qua trình trẻ chơi trong các góc. Biện pháp này giúp trẻ chủ động tìm kiếm
đồ chơi khi cần, triển khai trò chơi, thu dọn và cất đồ chơi đúng quy định.
Ngay từ đầu năm học tôi đã thiết kế và xây dựng bộ nội qui của Lớp A1,
nội qui các góc hoạt động yêu cầu trẻ nhận biết, hiểu và thực hiện nghiêm túc.
Có đánh giá sau mỗi ngày hoạt động bằng hoạt động nêu gương cắm cờ cuối
ngày và hoạt động bình cờ, tặng phiếu bé ngoan cuối tuần. Trẻ rất hào hứng và
thực hiện nghiêm các qui định của lớp, của cô giáo…(PHẦN PHỤ LỤC 3)
Việc giới thiệu cho trẻ làm quen với các góc chơi tiến hành chủ yếu vào đầu
năm học, khi trẻ còn bỡ ngỡ, chưa quen với đồ dùng đồ chơi quanh lớp, chưa
biết tên đồ chơi, vị trí đồ chơi và các chỗ để chơi vì vậy tôi phải giúp trẻ biết nơi
để các đồ chơi, các góc chơi bắt đầu từ đâu, kết thúc ở đâu. Cách sắp xếp đồ
chơi, đồ dùng trong lớp. Tôi đã tiến hành cho trẻ nhận biết các góc, cùng cô làm
và sắp xếp đồ dùng, đồ chơi ngay đầu giờ chơi và vào giờ sinh hoạt chiềuthời
gian đầu năm học.
Khi trẻ đã quen dần với các góc chơi và vị trí các đồ chơi thì cứ mỗi đầu chủ đề
tôi giới thiệu nội dung chơi của từng chủ đề(từng nhánh chủ đề) mới để trẻ tiếp
cận. Và vì trẻ đã được cùng cô thu dọn đồ dùng học liệu của chủ điểm cũ, chuẩn
bị trang trí cho chủ điểm mới nên việc này trẻ nhận biết rất dễ dàng và nhanh
chóng.
Khi trẻ chơi cô luôn bao quát trẻ, động viên, hướng dẫn những trẻ còn nhút nhát.
Nhập vai chơi cùng trẻ để hướng dẫn trẻ chơi sáng tạo hơn
Ví dụ: Cô nhập vai vào người mua hàng: "Chào cô! bán cho tôi gói bánh này với
ạ! Bao nhiêu tiền vậy cô? Cho tôi xin, tôi cám ơn"… Trẻ thấy cô làm như vậy
trẻ sẽ bắt chước cách mua hàng giống cô để giáo dục trẻ phải biết lễ phép, phải

biết cách xưng hô.
Trong giờ chơi luôn giáo dục trẻ chơi ngoan, đoàn kết, biết hợp tác với bạn
trong nhóm, biết cất dọn đồ chơi gọn gàng ngăn nắp sau khi chơi. Ngoài giờ
hoạt động góc ra thì tôi cho trẻ hoạt động mọi lúc mọi nơi để trẻ khám phá hết
những điều mới lạ xung quanh trẻ. Tôi gắn ảnh của trẻ vào kẹp gỗ cho trẻ làm
ký hiệu khi tham gia góc chơi. Trẻ muốn chơi ở góc nào thì lấy ảnh của mình
gắn về vị trí ở các góc chơi đó, giúp cô dễ dàng hơn trong việc quản lý trẻ chơi ở
các góc.
(HÌNH ẢNH TRẺ LỚP A1 HĐ TRONG LỚP - PHẦN PHỤ LỤC 2)
2.3.4. Tuyên truyền, phối kết hợp với phụ huynh:
Cha mẹ trẻ đóng vai trò rất quan trọng công tác chăm sóc giáo dục trẻ tại
trường, nên tôi chúng tôi rất quan tâm làm tốt công tác tuyên truyền và phối hợp
với cha mẹ trẻ: thông qua các buổi qua họp cha mẹ và trò chuyện trực tiếp ở giờ
đón, trả trẻ. Trong các buổi họp cha mẹ trẻ của lớp tôi đã trực tiếp trao đổi phổ
biến để hiểu rõ tầm quan trọng của việc đổi mới nội dung, hình thức tổ chức,
phương pháp giáo dục trẻ, những định hướng, mục tiêu chươnng trình giáo dục
mầm non, những công việc của giáo viên mầm non cần phải làm để chăm sóc
giáo dục trẻ có hiệu quả tại trường góp phần thực hiện mục tiêu chung của
GDMN.
Ví dụ: Trao đổi với cha mẹ trẻ về điều kiện đầu tiên để có thể giúp giáo
viên đổi mới hình thức tổ chức giáo dục trẻ là phải xây dựng được môi trường


mở cho trẻ hoạt động. Môi trường mở là môi trường mà trẻ được hoạt động với
những nguyên vật liệu đã qua sử dụng nhưng phải đảm bảo tính an toàn cho trẻ.
Cũng như trẻ sẽ được trải nghiệm, vui chơi thông qua các góc trang trí của lớp
và trẻ được vui chơi dưới sự gợi ý, hướng dẫn của cô. Do đó, rất cần sự quan
tâm, chia sẻ, giúp đỡ từ các bậc cha mẹ trẻ, trong mỗi một chủ đề giáo dục của
lớp cần phải có rất nhiều nguyên liệu để tạo môi trường học tập vì vậy cần có sự
hỗ trợ nguyên vật liệu, sách báo, chai nhựa,… của cha mẹ trẻ để có nhiều đồ

dùng, tư liệu cho trẻ hoạt động và học tập. Ngoài ra, tôi và cha mẹ trẻ còn cùng
nhau kết hợp cho trẻ trải nghiệm bằng việc cho trẻ tự gieo hạt, chăm sóc cây và
thu hoạch khi nó lớn. Qua đó trẻ sẽ biết yêu quý và giữ gìn những gì tự tay mình
làm ra, cũng như của người khác.
Vào các buổi đón trả, trẻ trong ngày, tôi còn giới thiệu với cha mẹ trẻ về
các góc hoạt động trong lớp có sử dụng sản phẩm của trẻ tự làm ra qua hoạt
động một ngày ở trường. Tôi còn trao đổi với cha mẹ trẻ các nội dung trẻ học
trong ngày thông qua góc bố mẹ cần biết và hướng dẫn cha mẹ trẻ cách ôn
luyện, củng cố cũng như cung cấp vốn hiểu biết cho trẻ tại gia đình. Hướng dẫn
cha mẹ trẻ dạy trẻ kỹ năng càn thiết như: kỹ năng sử dụng kéo, kỹ năng vẽ, tô
màu, cách cầm sách, cầm bút, đọc sách, mở lật từng trang, rồi tư thế ngồi học,…
để phối hợp dạy trẻ tại nhà.
Trao đổi để phụ huynh hiểu được rằng trẻ mầm non đến lớp không chỉ
được chăm sóc mà còn được học, được trải nghiệm và được giáo dục một cách
toàn diện từ những điều rất giản dị, gần gũi để giúp trẻ phát triển và hoàn thiện
nhân cách. Trao đổi trực tiếp và trao đổi thông qua góc tuyên truyền phụ huynh,
thông qua các buổi họp PH của lớp….
Bằng những hình thức trên, tôi đã nâng cao nhận thức của cha mẹ trẻ trong
việc cùng nhà trường chăm sóc, giáo dục trẻ. Cha mẹ trẻ ngày càng tin tưởng
vào chất lượng chăm sóc giáo dục của nhà trường, của giáo viên, sẵn sàng hỗ trợ
khi nhà trường, giáo viên cần có sự giúp đỡ.
Tôi cùng giáo viên phát động phong trào thu gom phế liệu để làm đồ dùng,
đồ chơi cho tre. Phụ huynh học sinh cũng rất ủng hộ, cô và trẻ cùng làm được
nhiều đồ dùng, đồ chơi bổ sung vào các góc.
Rất phấn khởi cho lớp khi vào dịp Họp phụ huynh học sinh lần 2 (cuối học
kỳ I năm học này), phụ huynh trong lớp tôi đã chia sẻ những cảm nhận cảm
phục GVMN chúng tôi trong quá trình CSGD trẻ và đã tạo được môi trường
thực sự thẩm mỹ, thực sự phong phú, đa dạng với rất nhiều đồ dùng đồ chơi tự
tạo của cô và trẻ đã tạo ra; con cái họ thực sự rất ham thích đến lớp, đến trường
vì nhờ có môi trường đó và 100% phụ huynh trong lớp đã đồng tình ủng hộ, hỗ

trợ cô giáo thêm kinh phí để xây dựng môi trường, làm các đồ dùng, chuẩn bị
thêm học liệu cho trẻ hoạt động, trải nghiêm, khám phá. Đặc biệt có phụ huynh
tự nguyện hỗ trợ lên đến 1 triệu đồng. Đó là một động lực lớn cho GV chúng tôi
khi nhận được sự thấu hiểu, cảm thông, chia sẻ, giúp chúng tôi có thêm động lực
để cố gắng, cống hiến và hết mình cho công tác CSGD trẻ.
2.4. Hiệu quả của SKKN đối với hoạt động giáo dục, với bản thân,
đồng nghiệp và nhà trường.
* Hiệu quả của SKKNđối với hoạt động giáo dục.


T
T

BẢNG KẾT QUẢ KHẢO SÁT CUỐI NĂM
KẾT QUẢ
NỘI DUNG
ĐẠT
(Tổng số trẻ được KS: 38 trẻ)
Tốt

Tỷ lệ

%

Khá

Tỷ lệ

%

TB

CĐ
Tỷ lệ
%

1 Trẻ ham thích đến lớp,tự giác tham
47,
52,
gia tích cực vào các hoạt động xây
15
20
0 0% 0
4%
6%
dựng môi trường cùng cô
2 Kỹ năng sử dụng nguyên vật liệu, đồ
10 26, 15 47, 10 26, 0
dùng, học liệu trong lớp.
3%
4%
3%
3 Trẻ hứng thú,tích cực tham gia các
25 65, 13 34,
0 0% 0
hoạt động.
8%
2%
4 Trẻ tự tin, sáng tạo, tương tác tích
26,

47,
34,
cực, biết cách hoạt động nhóm cùng
10
15
13
0
3%
4%
2%
nhau để giải quyết vấn đề.
Kết quả khảo sát cuối năm cho thấy 100% trẻ trong lớp ham thích đến
trường, lớp. Trẻ tự giác tham gia tích cực, hiệu quả vào hoạt động xây dựng môi
trường cùng cô.
Trẻ biết sử dụng đồ dùng, đồ chơi khéo léo hơn, biết cách tạo ra nhiều sản
phẩm đẹp, sáng tạo để dùng những sản phẩm đó trang trí lớp.
Trẻ mạnh dạn, tự tin, tích cực tham gia vào các góc hoạt động của lớp. Trẻ
thích chơi cùng bạn, biết được nhiệm vụ của mình và bạn trong khi chơi, có thái
độ tự giác cùng bạn đến góc chơi, biết hợp tác chia sẻ cùng bạn để hoàn thành
các vai chơi, nhiệm vụ chơi trong góc.
* Hiệu quả của SKKNđối với bản thân:
Xây dựng tạo môi trường cho trẻ hoạt động phù hợp với độ tuổi mầm non,
và mục tiêu giáo dục của chủ đề,phong phú hấp dẫn và loi cuốn trẻ.
Tổ chức hướng dẫn các hoạt động cho trẻ một cách linh hoạt, nhẹ nhàng và
hiệu quả hơn.
Có được sự thấu hiểu, cảm thông, chia sẻ và ủng hộ lớn từ phía phụ huynh
bổ sung nguyên liệu mở để kích thích trẻ hoạt động.
Lớp tôi đã đạt giải nhất hội thi "Làm đồ dùng đồ chơi và xây dựng môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm" cấp trường, được các bạn bè đồng nghiệp
trong trường và các trường lân cận đến tham quan và học tập kinh nghiệm.

*Hiệu quả của SKKN đối với đồng nghiệp.
Những kinh nghiệm của tôi rất đơn giản đồng nghiệp có thể dễ dàng thực
hiện. Sau khi tôi áp dụng các biện pháp trên vào việc xây dựng môi trường trong
lớp cho trẻ hoạt động, trải nghiệm, khám phá thì hiệu quả trên trẻ rất cao. Vì vậy
tôi luôn luôn được chị em đồng nghiệp tin tưởng và tín nhiệm.
* Hiệu quả của SKKNđối với nhà trường.
Tôi đã luôn được BGH nhà trường tin tưởng, giao nhiệm vụ chuyên môn,
thường xuyên "tư vấn" cho đồng nghiệp trong trường, trong cụm, huyệnvề công
tác trang trí lớp, tạo góc "mở", làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ hoạt động tích cực.
Việc trang trí lớp, xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động của nhà trường
được các trường bạn và PGD&ĐT đánh giá rất cao.

Tỷ lệ
%

0%
0%
0%
0%


3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận:
Công tác xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động có vai trò đặc biệt quan
trọng đối với sự phát triển của trẻ: giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu nhận thức, tìm tòi
khám phá thế giới xung quanh, trẻ học được cách cư xử - giao tiếp, hợp tác cùng
bạn. Môi trường học tập phong phú, đa dạng giúp trẻ có cơ hội lựa chọn hoạt
động phù hợp khả năng và ý thích của mình, từ đó trẻ mạnh dạn, tự tin giải
quyết tốt các nhiệm vụ được giao.
Giúp giáo viên có nhận thức đầy đủ hơn về vai trò và sự cần thiết của việc

xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động. Ngoài ra, trong quá trình thực hiện giúp
cho giáo viên thêm phần khéo léo, sáng tạo trong việc thiết kế các góc hoạt
động, làm đồ dùng đồ chơi, trang trí lớp theo chủ đề phù hợp với mục tiêu
chương trình giáo dục mầm non.
Có thể nói, việc xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ học tập
và hoạt động 1 cách tích cực là thực sự cần thiết và rất quan trọng trong công tác
tổ chức, hướng dẫn trẻ hoạt động nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động
của trẻ. Hơn nữa, việc xây dựng môi trường giáo dục phù hợp sẽ là phương tiện,
là điều kiện để giáo viên tác động đến sự phát triển phù hợp với từng trẻ và từng
lứa tuổi. Thông qua đó, nhân cách của trẻ cũng được hình thành và phát triển 1
cách toàn diện.
Môi trường sạch sẽ an toàn, có sự bố trí các khu vực chơi và học trong và
ngoài lớp phù hợp, đa dạng nhiều nguyên vật liệu, ý nghĩa to lớn không chỉ đối
với sự phát triển thể chất trẻ mà còn thỏa mãn nhu cầu nhận thức, mở rộng hiểu
biết của trẻ, kích thích trẻ hoạt động 1 cách tích cực và sáng tạo.
Môi trường giao tiếp cởi mở giữa cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với
môi trường xung quanh đã tạo cơ hội cho trẻ được chia sẽ, giải bày tâm tư
nguyện vọng, mong ước của trẻ với cô, với bạn. Nhờ vậy mà cô hiểu trẻ hơn,
giữa trẻ với nhau hiểu nhau hơn, hoạt động phối hợp nhịp nhàng hơn nên hiệu
quả hoạt động cũng cao hơn.
Không chỉ vậy, để có 1 môi trường hoạt động của trẻ hoàn thiện và đạt hiệu
quả cao như vậy cũng nhờ sự đồng tình ủng hộ, tham gia đóng góp từ phía phụ
huynh cả vật chất lẫn tinh thần để thỏa mãn mong đợi của họ đối với sự phát
triển của trẻ.
Để xây dựng được môi trường lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ hoạt động tích
cực, tôi đã tìm tòi, học hỏi tạo ra được môi trường giáo dục linh hoạt, sáng tạo;
cung cấp phương tiện, học liệu và những hoạt động đa dạng. Qua đó tôi cũng đã
rút ra được những bài học kinh nghiệm sau:
- Tăng cường công tác tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn
nghiệp vụ và tay nghề cho bản thân.

- Tích cực chủ động tìm tòi học hỏi, sưu tầm các nguyên vật liệu khác nhau
để xây dựng môi trường cho trẻ sạch đẹp, an toàn, thân thiện.
- Tổ chức tốt môi trường cho trẻ học tập trong, ngoài lớp. Xây dựng được
mối quan hệ thân thiện giữa giáo viên với giáo viên, giữa giáo viên và trẻ nên


đoàn kết, gắn bó với phụ huynh trong việc tuyên truyền phối hợp nâng cao chất
lượng chăm sóc và giáo dục trẻ
- Cô tận dụng các sản phẩm của trẻ để trang trí ở các góc và xung quanh
môi trường lớp để tạo sự gần gũi cho trẻ, hoặc những hình ảnh cô sưu tầm phải
có tính thẩm mỹ, những hình ảnh đó phải thiết thực trong cuộc sống.
- Đồ dùng, đồ chơi phải phong phú, đa dạng, màu sắc đẹp, hấp dẫn trẻ. Phải
thay đổi theo từng chủ đề để trẻ không nhàm chán mà kích thích được sự tích
cực của trẻ.
- Cô phải chuẩn bị các nguyên vật liệu phế thải phù hợp với chủ đề, phong
phú nhiều chủng loại để kích thích được sự sáng tạo của trẻ, tạo cho trẻ niềm say
mê, hứng thú tham gia các hoạt động để tạo ra sản phẩm cho riêng mình.
- Đồ dùng, đồ chơi ở các góc phải được kiểm tra và cọ rửa thường xuyên
để đảm bảo an toàn cho trẻ khi tiếp xúc trực tiếp với nó.
- Cô tận tình hướng dẫn trẻ, tổ chức cho trẻ hoạt động một cách nhẹ nhàng,
thoải mái, tránh gò ép để kích thích trẻ hoạt động.
3.2. Kiến nghị.
* Đối với Phòng GD&ĐT:
- Tham mưu đầu tư kinh phíxây dựng cơ sở vật chất, tạo môi trường ngoài
trong trường cho trẻ được trải nghiệm và hoạt động tích cực (Khu phát triển vận
động; Sân chơi giao thông…)
* Đối với trường:
- Hỗ trợ thêm kinh phí cho giáo viên trang trí lớp, làm đồ dùng đồ chơi, tạo
môi trường cho trẻ hoạt động.
Trên đây là một số biện pháp của bản thân tôi đã áp dụng trong quá trình

thực hiện xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm giúp trẻ 5-6 tuổi
hoạt động tích cực đạthiệu quả trong năm học vừa qua. Rất mong được sự quan
tâm đóng gớp ý kiến của các cấp lãnh đạo và đồng nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 18 tháng 4 năm
2019
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung
của người khác.

Lê Thị Nhâm
Trịnh Thị Lan


TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Hướng dẫn xây dựng kế hoạch giáo dục trong các cơ sở giáo dục
mầm non - NXB Giáo dục Việt Nam - Bộ Giáo dục và đào tạo – 2018.
[2]. Hướng dẫn thực hiện chế độ sinh hoạt cho trẻ trong các cơ sở giáo
dục mầm non – NXB Giáo dục Việt Nam - Bộ Giáo dục và đào tạo – 2018.
[3]Bồi dưỡng nâng cao chuyên môn về xây dựng trường mầm non lấy trẻ
làm trung tâm - NXB Giáo dục Việt Nam– 2017.
[4]. Hướng dẫn thực hành áp dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
trong trường mầm non - NXB Giáo dục Việt Nam - 2017.
[5]. Module MN1-D Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm Bộ giáo dục và đào tạo - 2013
[6]. Hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non mẫu
giáo lớn (5-6 tuổi). - Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam – 2017.
[7]. Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên năm 2018-2019.
[8]. Nguồn tài liệu khai thác từ Internet.

DANH MỤC


SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH
NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH VÀ CÁC CẤP CAO
HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Trịnh Thị Lan
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên - Tổ trưởng chuyên môn - Trường mầm
non Quảng Ngọc, huyện Quảng Xương, tỉnh Thanh Hóa
T
T
1.
2.

3.

4.

5.

6

7
.
8

Cấp đánh giá xếp loại
Tên đề tài SKKN
“Một số kinh nghiệm nâng

cao chất lượng làm quen
với Toán 5-6 tuổi”
“Một số biện pháp nhằm
nâng cao chất lượng giáo
dục âm nhạc cho trẻ 5-6
tuổi”
“Một số biện pháp nâng
cao hiệu quả làm đồ dùng
đồ chơi từ nguyên vật liệu”
“Một số biện pháp giáo dục
bảo vệ môi trường cho trẻ
4-5 tuổi ở trường mầm
non”
“Một số biện pháp nâng
cao chất lượng cho trẻ 5-6
tuổi làm quen với chữ cái”
“Một số kinh nghiệm nâng
cao chất lượng giáo dục
phát triển vận động cho trẻ
5-6 tuổi ở trường MN”
"Một số biện pháp nâng
cao chất lượng giáo dục
SDNLTK, HQ cho trẻ MG
5-6 tuổi ở trường MN"
Một số kinh nghiệm tích
hợp nội dung giáo dục về
tài nguyên và môi trường
biển đảo cho trẻ mẫu giáo
5-6 tuổi

(Ngành GD cấp
huyện/tỉnh; Tỉnh…)

Kết quả
đánh giá xếp
loại
(A, B, hoặc C)

- PGD&ĐT Quảng
Xương, Thanh Hóa
- SGD&ĐT Thanh Hóa
- PGD&ĐT Quảng
Xương, Thanh Hóa

B

- SGD&ĐT Thanh Hóa

B

- PGD&ĐT Quảng

C

Năm học
đánh giá
xếp loại
2008-2009

C

B
2011-2012

2012-2013

Xương, Thanh Hóa
- PGD&ĐT Quảng
Xương, Thanh Hóa

B

- SGD&ĐT Thanh Hóa

C

- PGD&ĐT Quảng
Xương, Thanh Hóa
- SGD&ĐT Thanh Hóa
- PGD&ĐT Quảng

B

Xương, Thanh Hóa

B

2015-2016

Xương, Thanh Hóa

B

2016-2017

- PGD&ĐT Quảng
Xương, Thanh Hóa
- SGD&ĐT Thanh Hóa

B
C

2017-2018

2013-2014

2014-2015
C

- PGD&ĐT Quảng

PHỤ LỤC 1


MỘT SỐ HÌNH ẢNH CÁC GÓC HOẠT ĐỘNG CHO TRẺ
LỚP A1 (5 - 6 TUỔI) NĂM HỌC 2018-2019
Bảng Chủ điểm

Góc trưng bày sản phẩm của bé

Góc phân vai

Góc PT vận động trong lớp

Bé đến lớp - Bé ở nhà

Góc học tập

Nội qui lớp (Tận dụng cửa ra vào)
Góc xây dựng

Bảng bé ngoan
Thực hành hành vi bảo vệ môi trường

Mừng sinh nhật bé

Góc nghệ thuật

Góc thư viện - Góc thực hành kỹ năng
Góc "Chợ quê" được tận dụng gầm cầu thang
Góc "Thư viện của bé", Khu để dụng cụ thể chất ở gầm cầu thang
PHỤ LỤC 2
MỘT SỐ HÌNH ẢNH TRẺ HOẠT ĐỘNG TÍCH CỰC TRONG MÔI
TRƯỜNG ĐÃ ĐƯỢC THIẾT KẾ, XÂY DỰNG
LỚP A1 (5 - 6 TUỔI) NĂM HỌC 2018-2019
Vui Tết Trung thu 2018 - Lớp A1
Tổ chức sinh nhật theo tháng cho trẻ trong lớp
Trẻ chơi bán hàng
Trẻ chơi "Bác sĩ"
Trẻ gắn ảnh vào bảng Bé đến lớp

Trẻ chơi nấu ăn
Trẻ cắm cờ bé ngoan cuối ngày

Trẻ lấy ký hiệu (Ảnh của trẻ) gắn vào góc chơi của mình trong giờ HĐ góc
Trẻ chơi lô tô ở bảng chủ điểm

Trẻ chơi ở góc nghệ thuật

Trẻ chơi ở góc thực hành kỹ năng


Trẻ chơi ở góc Học tập
Trẻ tự treo SP của mình sau khi hoàn thành
Trẻ hoạt động ngoài trời
Trẻ hoạt động ở khu vực "Vườn cổ tích"

"Thú vui" của cô và trẻ sau những giờ hoạt động
PHỤ LỤC 3
XÂY DỰNGBỘ NỘI QUY HOẠT ĐỘNG GÓC
XÂY DỰNG BỘ NỘI QUY LỚP